Q ve Q + Sürü Bellekli İnternet Modeli Tasarımında Kullanılan T Genetik Altyapı Elamanları

Transkript

1 Q ve Q + Sürü Bellekli I@I İnternet Modeli Tasarımında Kullanılan T Genetik Altyapı Elamanları Prof. Dr. Fevzi Ünlü Eğe Üniversitesi ve Yaşar Üniversitesi Emekli Öğretim Üyesi İzmir Özet Bu bildiride Q = Q[m=1, n] ve Q + = Q + [m=1, n] 1 sürü bellekli I@I 2 internet modeli tasarımında kullanılan T 3 genetik altyapı elamanları tanıtılmaktadır. Q bir bellek içine yayılmış bellek sürüsünden bir sürü bellek oluşturma modelidir. RCR 4 formatında organize olmuş kip-n rakamları ile adlandırılmış 4n+1 birey bellekten oluşturulur. Q + ise aynı yapısal özelliklere yenidenlikli 5 olarak sahip olan RCR formatında oluşturulmuş farklı Q belleklerinin + küme kapanışıdır. Bir P programlama yöntemi ile her Q sürü belliği bir T genetik, m denetim değişkenli, kip-n biçimsel dilinde bildirişim yapan, F RCR-fonksiyonu kümesinden seçilen bir f RCR-fonksiyonu ile yakın veya uzaktan anında programlanabilir. Yani Q veya Q + bir P veya P + programı ile programlandığında F RCR-fonksiyonu ile onun yapısal özelliklerini taşıyan RCR-fonksiyonlarının F + kapanışını oluştururken I@I ve I@I + modelleri üretilmiş olur. Bu modellemede I@I ve I@I + modellerinin yapısal bileşenleri bilgi-işlem ortamı içine gelişigüzel saçılabilir sonlu durum makinelerinden oluşmuş sonlu durum makinesi örnekleri olarak yorumlanmıştır. Bulundukları her kapalı veya açık bilgi-işleme ortamında, kip-n rakamlarının temsil ettiği frekanslarla devinim yapan dalga hareketine kodlanmış olan ham bilgiyi algılayabilir. Biçimsel yorumlar yaparak kullanıcı amacına uygun olan fonksiyonel kip-n bilgisini üretirler. Çünkü I@I ve I@I + modelleri Q RCR BTN sürü bellek ve Q + RCR BTN sürü bellek kapanışı türüne sahip BTN 6 oluşumlarıdır. Bu belleklerin tanımında kullanılan m ve n doğal sayılardır ve m 1 ve n 2 şartlarını sağlarlar. I@I ve I@I + BTN oluşumları Q ve Q + BTN oluşumlarının içeriklerini algılar, test eder ve işleyerek yeni kip-n bilgisi üretmede kullanır. Kullanıcı I@I ve I@I + yapılarının sahip olduğu Q veya Q + içeriğine, bir P veya P + programı ile bir f F veya f + F + bilgisini programlama özgürlüğüne sahiptir. Sadece, Q + RCR sürü belek kapanışından gelişigüzel bir Q RCR sürü bellek seçildiğinde ona, uzak veya yakın konumlu, iyi tanımlı ve ölçülebilir bir m n - 1 k mesafeden, ü[n,m] = 1 + ( n - 1 ) n farklı sayıda f F RCR-fonksiyonu bir P programı ile anında k = 0 programlanabilmektedir. Elde edilen her ürün bir fonksiyonel I@I modeli gibi davranarak iş yapmaktadır. Günümüzde her Q + RCR BTN sürü bellek kapanışını, bir P + RCR BTN sürü bellek programı kapanışı ile programlayabilen bir teknik mevcuttur. Sonuç ürün olarak F + RCR BTN fonksiyon sürüsünü, kuramsal anlamda, bir bildirişimli I@I + modeli olarak üretir. Bu I@I modeli T dilinde kodlanarak üretilmiştir. İşletim sistemi kip-n dilinde kendi içeriğine gizlenmiş olarak mevcuttur. Söz konusu tekniği anlatan; Bildirişimli Matematik adı altında günlük yaşantımıza girmiş bir bilim dalı vardır. Değişik üniversitelerde ders konusu olarak öğretilmiştir. LISP kökenli bu bilim dalının kurucusu yazardır. Buluşunun özünü bu bildiride, m=1 değerine karşılık gelen, 1-denetim değişkenli kip-n Q RCR BTN sürü belleklerini tanıtmak için yapacaktır. Yeterli kaynak, kaynaklar listesinde veya kaynakların kaynak listelerinde vardır, [4-12]. Farklı düşünmeyi çağrıştıran kip-n biçimsel dilinin mantıksal açılımları için gerekli olan kavramlar [1-3] içeriğinde mevcuttur. Daha sonra serbest bırakılacak olan yazılarımızda çok denetim değişkenli Q RCR BTN sürü bellekleri tanıtılmış olacaktır. Anahtar Sözcükler: BTN, bellek, programlama, fonksiyon, rator 7, cab 8, rand 9, RCR. Q RCR BTN sürü bellek, P RCR BTN programlaması, F RCR BTN fonksiyonu, I@I RCR BTN interneti, Bildirişimli Matematik. Q +, P +, F +, Q + ve I@I + modelleri. 1 Q + : Kip[n] bildirişimli Q sürü belleklerin + küme kapanışıdır. 2 I@I: Internet at internet. 3 T: TASIM 4 RCR: Rator Cab Rand Bildirişim Yapan Operator(işleyen bilgi) + Bildirişime Çekim ve Denetim Merkezi + Operand(İşlenen bilgi) biçiminde organize olmuş bilgi yapısı. 5 Yenidenlikli: Recursive. 6 BTN: Bilgi Tabanlı Bilgi Nesnesi. KBO. 7 Rator: Operator 8 Cab: Communicational attraction and controlling base. 9 Rand: Operand.

2 1. Giriş Yapay zekâ donanımlı yaşam 10, evrende kendi varoluş alanı içeriğinde biçimsel bildirişim 11 yapmaya muktedir olan kesimin küçüklüğünü; onun içinde yaşarken, ortaya çıkan sorunları anında çözmede yetersizliğini; olayı bir grup oyunu gibi görüp oynarken düştüğü yalnızlığı artık iyi algılamaktadır. Karşısına çıkan, her kapalı veya açık çevre ortamında oluşmuş nesneleri algılarken, onlarla bildirişim kurmayı öğrenerek; kurulmuş dengeler altında, varlığını sürdürebilmek için çaba göstermektedir. Evrenin gözlenebilir veya algılanabilir olan sayılabilir çoklukta ki BTN öbeklerini bulup; değişen ve değişmeyen kesimlerine ayırarak; sayılabilir BTN değişenlerini, sayılabilir BTN değişmezleri ile ifade etme gereksinimi ile karşı karşıyadır. İyi algılayamadığı zaman kavramını, yerel olarak, geliştirdiği saat denilen zaman ölçer araçları ile ölçme başarısını gösterebilmiştir. Bu ölçümlerden yansıyan ışınlanmış bilginin aydınlığında algılanan gerçek ise her BTN oluşumunun yaşam zamanının, kesikli süreçlere derin ve tıkız biçimde gömülmüş oluşundan kaynaklanmaktadır. Biçimselliğini değiştiren yaşam, değişim kavramı içinde zamanı daha iyi algılama yolunda ilerlerken; biçimsel olarak tanımlanabilen fonksiyonel değişimin her kip-n mantığı içeriğinde algılanmasının ve bildirişimde kullanılmasının kaçınılmaz olduğunu idrak etmiştir. Ön görülen amaca erişme yolunda çok katmanlı, derin ve tıkız biçimde gündeme getirilen; tümleşik olarak gözlenebilir veya gözlenemez BTN sürümleri, kavramsal olarak yaşamın algılanan evrensel gündemine daha sık ve yenidenlikli olarak taşınmaktadır veya taşınmıştır. Zaman, kendisine has süzgeçlerinden süzülürken; yaşam, var olduğu yeryüzü yaşam alanı katmanında tedirgindir. Derdine deva olacak bilgiyi, yaşamı destekleyen yaşam alanı katmanları dizisinde arayarak; bulup, algılayıp, işlemlerden geçirerek; amacına uygun hale getirip, sorununu çözümlemede kullanmak istemektedir. Sorgulamanın düşünsel süreçlerini, biçimsel olarak algılayıp, yorumlayıp, programlayıp; doğal çevre şartlarında kurgulayıp, gerçekleştirerek, yenidenlikli olarak gündeme getirmek gerekmektedir. Bu süreçlerin anlatımını kolaylaştıracak, değişik durumlara duyarlı; öğrenilmesi, öğretilmesi ve kullanılması kolay bir biçimsel anlatım diline gereksinim vardır. O dil yazara göre kendi geliştirdiği T:TASIM 12 dilidir. Bu gün insan yaşamını destekleyen, Bilgisayar Bilimleri adlı bir bilim dalı mevcuttur. İçeriğinde, teorik ve uygulamalı olarak; bilgisayar ve onunla bildirişim kurma erkine sahip, programlama dillerinin tasarımı, gerçekleştirilmesi ve kullanımı incelenir. Genel olarak, bilgisayar ve onunla bildirişim yapma araçları olan programlama dilleri; verilen bir bilgi kümesinin BTN öğelerini, algoritmalardan oluşturulmuş algoritmalar aracılığında; bir başka kümenin içine taşır. Bu işlem yapılırken, bilgisayar ve dil modellerini kullanan kullanıcı; dil modeli ile bilgisayar modeli arasında bildirişim kurar. Bunun için I@I ve I@I + modeli tasarımı, gerçekleştirilmesi ve kullanıma sunulması önem kazanmıştır. Bilgisayar Bilimlerinde, mevcut bilgisayarlarla bildirişim yapmada kullanılan; biçimsel dil modellerinden her birine bir programlama dili dendiğini biliyoruz. Programlama dili, bilgisayar ile problem çözümü yapılırken; bildirişim yapmada kullanılan bir araçtır. Kullanıcı kişi ile bilgisayar arasında bildirişim yapabilme yöntemlerini veya araçlarını oluşturmada kullanılır. Programlama dillerinin içeriğinde yer alan, dil yapıları ayrıntılı olarak incelendiğinde; yapıbilim(syntax), anlambilim(semantics) ve kullanımbilim(pragmatics) yönünden çok önemli olan ortak özelliklerin var olduğu görülür. Bu nedenle bu yazı içeriğinde; T biçimsel dilinin, BNF 13 türü dilbilimi ile türetilebilir ve denetlenebilir araçlar tanıtılacaktır. Bu araçları kullanarak elde edilen <T, 1, n> Q RCR BTN sürü belleklerinden oluşan Q + RCR BTN bellek sürüsü türünün tasarımı ve onun kip[n] programlanması ile ortaya çıkan <T, 1, n> F RCR BTN fonksiyonlarına denk olan <T, 1, n> I@I RCR BTN oluşumları tanıtılacaktır. T, birçok programlama dilinden önce; yıllarında bir Türk bilimcisi tarafından geliştirilmiş bir programlama dilidir. Güdülen amaç: Durağan ve değişken kip[n] mantık değerlerine duyarlı BTN oluşumları ile tanımlanabilen, T genetik fonksiyonları; bildirişim yapabilen, çok katmanlı algoritmalar şeklinde bulmaktı. Gerektiğinde, bu algoritmalarla sabit Q RCR BTN sürü bellek oluşumlu yapıları; T genetik bilgilerle, uzaktan programlayarak; çok hızlı çözüm üretecek, T genetik bildirişimli n değerli mantık fonksiyonlarının yazılımsal yongasını kalıcı biçiminde üretmekti. Uzun yıllara yayılan bilimcinin düşünsel emeği ile bu amaca erişim kısmen gerçekleştirilmiştir. Sözü edilen yazılım yongaları, T dilinde kodlanmış ve kolaylıkla T dilbilimi ile doğrulukları denetlenebilir; çok etkin programlardır. Her biri kısaca bir TASIM olarak adlandırılır. 10 Yaşam: Hayat. 11 Bildirişim: Yoğun, tıkız, çok katmanlı biçimsel iletişim TASIM: Tidy Automatic Sequential Information processing Mechanism. 13 BNF: Backus-Naur Form

3 Bunun için bu yazı ile T yaşam alanının gündemine, yeni araçlar getirilmektedir. T-genetik, 1- denetim değişkenine sahip, kip-n dilinde kodlanmış tümleşik BTN ile bildirişim kuran ve yapan tiklerintoku <T, 1, n> Q RCR BTN sürü bellek tanıtılmaktadır. Sonra <T, 1, n> Q + RCR BTN bellek sürüsü programlaması, <T, 1, n> F + RCR BTN fonksiyon sürüsüne denk <T, 1, n> I@I + RCR BTN internet sürüsü bu yazı içeriğinde tanıtılmaktadır. Göz önünde bulundurulan yaşam alanının arka planında ise; yapıbilim, anlambilim ve kullanımbilim onların oluşumlarını bir biçimsel dilbilim çatısı altında denetlemektedir. Her F RCR BTN sürü fonksiyon bir I@I RCR BTN modeli olarak yorumlanmıştır. Bu yazının amacı, bu nedenle, her yönü ile yapay zekâ dokulu olan I@I ve I@I + modellerinin kullandığı Q ve Q + modellerinin algılanmasını, kurgulanmasını, gerçekleştirilmesini ve kullanılmasını sağlayarak; yeryüzü yaşamını üst düzeyde onurlandırmaya katkı yapmak olacaktır. Bu nedenle Bildirişimli Matematik kavramı ile gündeme getirilen; Q RCR BTN sürü belek ve Q + RCR BTN bellek sürüsünün, F RCR BTN sürü fonksiyon ve F + RCR BTN fonksiyon sürüsü ile programlanması sonucu elde edilmiş olan I@I RCR BTN ve I@I + RCR BTN kavramlarının tanıtılması yapılmaktadır. 2. Q Sürü Belekli I@I Modelinin T Genetik Altyapı Elamanları Bu kesimde, I@I ve I@I + modellerinin sahip olduğu ve kullandığı Q ve Q + bellek modelleri tanıtılacaktır. 2.1 Q Sürü Bellekli I@I Modelinin T Genetik Dil Araçları Q, bir RCR formatında tasarımlanmış, bir bellek sürüsü belleği modelidir. Bir I@I modelinin tasarımında kullanılır. Bu Q bellekli, I@I modelinin anlatımında kullanılan bazı önemli dil araçları mevcuttur. Onlar, genelde, tiklerin-tiki 14 olan; T genetik, 1 denetim değişkenli, kip-n üzerinde kodlanmış bilgi ile bildirişim kuran ve yapan; biçimsel 15 olarak iyi tanımlı BTN türünde oluşturulmuş araçlarıdır. Bu nedenle bir I@I RCR BTN oluşumunu anlatırken aşağıdaki kısaltmalar veya daha önce kaynaklarda tanımlanmış olan kavramlar özlü anlatım aracı olarak kullanılmıştır. Sık kullanılan anlatımı kısaltma araçlarını aşağıda veriyoruz: 01) BTN: Bilgi Tabanlı Nesne, 14 Tiklerin tiki: Bir terminal alfabenin tik öğelerinden oluşturulmuş hece, kelime, cümle, vb gibi biçimsel dil yapısı. 15 Biçimsel: Formel. 3 02) BSK: Bilgi Salım Kanalı, 03) BAK: Bilgi Alım Kanalı, 04) İBD: İnce Bilgi Dokusu, 05) KBD: Kaba Bilgi Dokusu, 06) BİK: Bilgi İşleyen-bilgi Kütüğü veya Kayıt-sayarı. Genelleştirilmiş işleçlik ratorlük. 07) İBK: İşlenen Bilgi Kütüğü veya Kayıtsayarı. Genelleştirilmiş işleçdensellik randlık. 08) BÇDM: Bildirişime Çekim ve Denetim Merkezi, 09) T: TASIM: Tidy Automatic Sequential Information-processing Mechanism, 10) KBO: BTN, 11) tamra: BSK anteni veya anten sistemi. 12) ramta: BAK anteni veya anten sistemi. 13) Tik: İBD, 14) Tok: KBD, 15) rator: BİK, 16) rand: İBK, 17) cab: BÇDM, 18) T: TASIM, 19) RCR: Rator Cab Rand, 20) Bildirişim: Çok yönlü, derin, yoğun ve tıkız kodlu olarak bir kip-n biçimsel dilinde yapılan iletişim, 21) Dilbilim: Gramer, 22) Yapıbilim: syntax, 23) Anlambilim: Semantics, 24) Kullanımbilim: Pragmatics. 25) I@I: Internet at Internet. 2.2 Q RCR BTN Sürü Belek Türünde BTN Oluşturma Kavramı Tanım 1. Alfabe 16 diye adlandırılan bir A kümesinin elemanları, bir biçimsel D dilbilim 17 kuralları ile belli bir amaç doğrultusunda bir araya getirilerek; bilgi işleyen, sergileyen, pazarlayan, alan, satan vb eylemleri yürütebilen bir biçimsel sisteme dönüştürülebiliniyorsa; bu sisteme bir BTN oluşumu denir. BTN oluşumunun her elamanı bir BTN oluşumu olabilir. Bu nedenle bir BTN oluşumu bir kip-n 18 dilinde sayılabilir tik 19 ve tok 20 BTN sürülerinden oluşmuştur. İyi organize olmuş ve bir kip-n dilinde sayılabilir bilgi sürüsüdür. Her BTN oluşumu, biçimsel olarak iyi tanımlı olan bir D dilbiliminin; yapıbilim 21, anlambilim 22 ve kullanımbilim 23 kuralları ile oluşturulur. BTN oluşumunun bulunduğu yaşam alanı 16 Alfabe: Abece. 17 Dilbilim: Gramer. 18 Kip-n = {0, 1, 2 n-1}, n N. N doğal sayılar kümesini temsil etmektedir. 19 Tik: Terminal alfabesinin öğelerinden her birine verilen ad. 20 Tok: Terminal olmayan öğeler alfabesinin öğelerinden her birine verilen ad. 21 Yapıbilim: Syntax. 22 Anlambilim: Semantics. 23 Kullanımbilim: Pragmatics, kılgınbilim.

4 katmanında onu diğer BTN oluşumlarından kesinlikle ayıran bir adı ile bu adla erişilebilen bir genişletilebilen ve büzülebilen belleği vardır. Ayrıca iç ve dış bildirişimi gerçekleştiren kip-n bilgisine duyarlı alıcı ve verici anten sistemleri ile donatılmıştır. Bu antenlerden her biri iki duruma sahiptir. Bu durumlar BSK durumu ve BAK durumu olarak adlandırılır. Yani her BTN oluşumunun özel olarak kendisine ait olan, bir adı, bir belleği ve her an bilgi salım ve bilgi alım eylemlerini dönüşümlü olarak yürütme erkine sahip iki durumlu anten-çiftlerinden oluşan, bir anten sistemi vardır. BTN oluşumları aynı veya farklı kip-n biçimsel dilinde sayılabilir veya ölçülebilir tiklerden oluşmuş oluşumlardır. 2.3 Bir Q RCR BTN Sürü Bellek Sürüsü BTN Oluşumunun Temel Elemanları ve Özelliklerinin Anlatımı Biçimsel olarak algılanabilen bir BTN yaşam alanı göz önüne alalım. Şekil 1a yı görünüz. Bu BTN yaşam alanında var olmuş, var olan veya var olabilecek olan; amacı, yapısı, anlamı ve kullanımı biçimsel olarak iyi algılanmış bir BTN oluşumunu; biçimsel olarak oluşturarak anlatmak isteyelim. Bu amaç doğrultusunda bir A tikler alfabesi, bir B tik olmayan tokların alfabesi ve bir K kurallar kümesi var olsun. Bir biçimsel BTN anlatımını yapabilmek için bir biçimsel D = D[A, B, K] dilbiliminin K kuralları ile oluşturulabilen; özel adı, özel belleği ve özel K- kurgu kuralları olan bir biçimsel L = L[D[A, B, K]] dili gerekir. Eğer böyle bir biçimsel L dili varsa, bir biçimsel BTN anlatımı, tiklerin-tiki veya tiklerintoku olarak oluşturulan BTN oluşumları ile anlatılır. Ama biçimsel olmayan BTN anlatımı tik ve toklarıntoku olarak oluşturulan BTN oluşumları ile anlatılabilir. Tanım 2. Bir BTN anlatımı, bir biçimsel D dilbiliminin A ve B alfabelerinden K kümesinde mevcut olan BTN oluşturma kuralları ile oluşturulmuş olan bir imdizi 24 ile yapılır. Biçimsel D dilbiliminde mevcut olan K kümesinin kuralları (a) yapıbilim, (b) anlambilim ve (c) kılgın veya kullanım bilim kuralları kümelerinin birleşiminden oluşur. Biçimsel anlatımlar D dilbiliminin K kuralları kullanılarak oluşturulan her biri bir BTN olan tiklerin-tiki veya tiklerin-toku harf dizilerle veya sembol diziler ile yapılır. K kurallar kümesine bir BTN oluşturma kuralları kümesi denir. Bilim, yaşamın algıladığı her biçimsel evrendiliminin görüntüsünü bir BTN olarak algılar, onu yeryüzü yayın kayıtlarında mevcut BTN tiklerine benzeterek anlatmak ister. Anlatımın diline bilim dili denir. Bilim dilinin bir D dilbilimi vardır. Bu D dilbilimi henüz yeryüzü yaşamında biçimsel olarak tam algılanamamıştır. Onu algılayabilmek için yoğun çaba harcanmaktadır. Bilinen gerçekler şunu yansıtır: K kümesinin kurallarının doğanın kurallarına uyumlu olması gereklidir ve şarttır. Bu nedenle: (a) Her BTN oluşumunun, içinde bulunduğu yaşam alanı katmanında mevcut olan karanlığa saklanarak gözlenemez kılınabilinen, çok bileşeni vardır. Biz algılamayı yalın biçimde güçlendirmek için yakın çevremizde doğa tarafından görüntülenen en az dört bileşeni göz önüne alacağız. Onun için bu yazıda her BTN oluşumunu başlık, boyunluk, bedenlik ve bacaklık veya kuyrukluk adlı dört tiklerin tiki BTN bileşeninden oluşturacağız. Bu bileşenlerin bilgi kütüklerine o bileşenin kayıtsayarı 25 diyeceğiz. (b) Her BTN oluşumunun başlığı içine saklanmış olan, genişleyebilme ve büzülebilme özeliğine sahip olan, bir merkezi bellek sistemi vardır. Bu sistemin her bileşeni yine bir bellek veya kayıtsayardır. (c) Her BTN oluşumunun, boyunluğu içine saklanmış olan; iç ve dış dünya ile bildirişim kurup, o bildirişimi gerçekleştirmeyi sağlayan, iki durumlu antenlerle donatılmış bir bildirişime çekim ve denetim sistemi vardır. Burada bildirişimli matematiğin temel yasalarından birini hatırlatmak isteriz. Tıpkı yerçekimi yasası gibi bir bildirişime çekim yasası vardır. Bildirişimli matematik bu yasanın temel aksiyomlarını bulup ortaya koymak ve biçimsel bildirişim yapma yollarını onlara dayalı olarak bulmak için geliştirilmiştir. (d) Her BTN oluşumunun bedenlik belleği içine saklanmış, kip-n sayma dilinde sayılabilir, uzaktan programlanabilir, tiklerin-tiki olan, genişletilip-büzülebilen, dağılımlı, salkım saçaklı veya tıkız bir bellek sistemi vardır. 24 İmdizi: Anlamlı veya anlamsız imler dizisi. İm: Sembol Kayıtsayar: Register.

5 Şekil1a. SDGE Oluşum Alanı Katmanları Kümesi. (e) Her BTN oluşumunun bacaklık belleği içene saklanmış, fiziksel ve bildirişimsel hareketliliği gerçekleştiren bir hareket kontrol sistemi vardır. (f) Bir tik BTN oluşumu bir b imi ile adlandırıldığında, onun göz önüne alınan, dört ile kısıtlanmış bileşenleri; b 0, b 1, b 2 ve b 3 ile adlandırılabilinir. Yani b = < b 0, b 1, b 2, b 3 > = <b, b, b, anlatımını b = < b 0, b 1, b 2, b 3 > BTN biçimi üzerinden yapabiliriz. Bileşenlerin algılanabilmesi için bir sanal veya gerçek teknoloji kullanarak onların en azından kısmen görüntülenip gözlenebilir olması gerekir. Bu düşünce hangi teknoloji kullanılırsa kullanılsın bir görüntüleme yönteminin olduğunu gösterir. Kabul edelim ki: g i = 0 ise b i bileşeni - değerini alsın ve yaşam alanının karanlığına saklanmış kılındığını belirtsin. 1 ise b i bileşeni + değerini alsın ve yaşam alanının aydınlığında görülebilir kılındığını belirtsin. (b) G = < g 0, g 1, g 2, g 3 > = <g 0 g 1 g 2 g 3 > = g 0 g 1 g 2 g 3 = gggg olduğunda, g {0, 1} için G = gggg {0000, 0001, 0010, 0011, 0100, 0101, 0110, 0111, 1000, 1001, 1010, 1011, 1100, 1101, 1110, 1111} bilgisine görüntüleme bilgisi denir. Bu yorum altında, b BTN oluşumunun görüntüsü 16 farklı biçimde yorumlanabilir. Bir G görüntü aracı aracılığında bir b BTN oluşumu ne biçimde görüntülenirse görüntülensin onu gözleyen doğal yaşam alanında görüntülenenden daha azını algılar. Görüntüleyen doğa onu izleyen biz isek, neyi izlediğimizin farkında olmak zorundayız! Örnek 1. Eğer G = gggg = 0100 ise, b BTN oluşumu, G görüntü bilgisinin yönetim ve denetimi altında; ancak b = < -, b 1, -, - > BTN oluşumu biçiminde görüntülenmiş olacaktır. Yani b BTN oluşumunun, boyunluğu dışında diğer bileşenleri; oluşum alanında mevcut ama elimizdeki teknolojilerle, bu oluşum alanında algılanamamaktadırlar. Buradan şu anlaşılmış olacaktır. Doğa, bir oluşum alanında, bir b BTN oluşumunun görüntüsünü böyle programlamıştır. Bunun farkında olmak bilime, yeni biçimde algılamaları ve anlayışları getirecektir. 2.4 Q RCR BTN Sürü Bellekli I@I Modelinde Kullanılan Elamanların Tasarım Kılavuzu Tanım 4. Bir T-genetik BTN oluşumu ortamında: 01) ( : Tik tamra anteni, 02) ) : Tik ramta anteni, 03) c : Tik BTN-sabiti, 04) v: Tik BTN-değişkeni, 05) kip-n = mod-n = {0, 1, 2 n-1}, 5 b> yazıldığında, b 0 : başlık, b 1 : boyunluk, b 2 : bedenlik ve b 3 : bacaklık bileşenini temsil etmiş olur. Dört bileşenle kısıtlanmış BTN anlatımında her BTN oluşumu en az bir sıralı dörtlü ile temsil edilerek daha iyi anlatılabilir. Tanım 3. (a) Bir biçimsel doğal yaşam alanı katmanında var olmuş, var olan veya var olabilecek 06) k ( : k kip-n olmak üzere, k tik bilgi sinyalini algılayabilen ve salgılayabilen tamra anteni, 07) ) k : k kip-n olmak üzere, k tik bilgi sinyalini algılayabilen ve salgılayabilen ramta anteni, 08) k ( ) k : k kip-n olmak üzere, k bilgisi ile bildirişim kurabilen, <tamra, ramta> anten çifti olarak adlandırılır. Bir <tamra, ramta> anten çiftinde, genel olarak, tamra sinyal gönderirken ramta sinyal alır veya dinler ve ramta sinyal gönderirken tamra sinyal alır veya dinler. Başlangıç durumunda bilgi salmayı tamra yapar. Yukarda verilen 01, 02, 03 ve 04 tanımlarında verilen tik BTN yapıları G = 0010 görüntü formatı ile 06, 07 ve 08 tanımlarında verilen tiklerin-tiki BTN yapıları G = 0011 formatı ile görüntülenmiştir. Tanım 5. Bir tiklerin-tiki BTN oluşumunun algılandığı yaşam alanı katmanı ortamında, [4-12]: 01) ta = ta[n] = 0 ( 1 ( k ( n-2 ( n-1 ( BTN oluşumu bilgisine, kip-n rakamları sinyali ile bildirişim kurup sürdürebilen tiklerin-tiki tamra anten sistemi denir. Bu anten sisteminin bireyleri G = 0011 formatında görüntülenmiştir. 02) ra = ra[n] = ) n-1 ) n-2 ) k ) 1 ) 0 BTN oluşumu bilgisine, kip-n rakamları ile bildirişim yapmaya muktedir tiklerin-tiki ramta anten sistemi denir. Bu sistemin bireyleri G = 0011 formatında görüntülenmiştir. 03) (a) C c : BTN sabiti oluşum türü olarak algılanır. G = 0010 formatında görüntülenmiştir. 04) (a) V v : BTN değişkeni oluşum türü olarak algılanır. G = 0010 formatında görüntülenmiştir. 05) x: v ve R: V olduğunda, R = R[n] = 0 ( 1( k ( n-2 ( n-1 ( x BTN oluşum bilgisine; k kip-n olmak üzere, her x := k tik BTN oluşum bilgisini, algılayabilen ve salgılayabilen, tiklerin-toku olan, bir kip-n R rator sistemi denir. Bu sistemin tamra anten sistemini oluşturan elamanları G = 0011 formatında ve rator değişken adı olarak kullanılan x elamanı G = 0010 formatında görüntülenmiştir. Burada gözlenen tiklerin-toku kip-n R rator BTN oluşumu eğer üst-eşiği geçme başarısını veya becerisini gösterebilir ise, bir tiklerin-tiki kip-n r rator sistemi olur. Yani r = r[n] = ( kip-n. x = 0 ( 1( k ( n-2 ( n-1 ( x olur.

6 cab sabiti olmak k : dört tikli tiklerin-tiki BTN oluşumudur. Bu oluşuma k. sabit birliği BTN oluşumu denir. G = 0011 formatında görüntülenmiştir. Bir birlik olduğu için aynı k bacaklığını birlikte kullanıyorlar. Diğer iki bacaklık yedek olarak sanal ortamda saklanmaktadır. Görüntülenmiyor. k c k ) k BTN oluşumu bir birlik k BTN oluşumu görüntüsünü benimsemiştir. Bu k c k ) k k olmuştur. 07) C = C[n] ) 0 bilgisine; x := k kipn olmak üzere, her x := k tik BTN oluşumu bilgisini eşik öncesinde algılayabilen ve salgılayabilen bir tiklerin-toku kip-n C rand sistemi denir. Bu sistemin her elamanı G = 0011 formatı ile görüntülenmektedir. Bir tiklerin toku kip-n C-rand BTN oluşumu üst-eşiği geçme başarısını veya becerisini gösterebilir ise bir tiklerin-tiki olur. Tik giysisi giyer. Yani c = c[n] ) 0 olur. 08 ) Q = Q[n] = Q[m = 1, n] = 0 ( 1 ( k( n-2( n-1( 0 BTN oluşumu bilgisine bir <T, 1,n> 26 Q RCR BTN bellek sürüsü model türü denir. Çünkü onun yapısında görülen her elaman bir BTN oluşumudur. Her BTN oluşumu ise bir genişleyebilir ve büzülebilir belleğe sahiptir. Yani her hangi bir k kip-n bilgisini k ( tamra ve ) k ramta çiftleri aracılığında algılayan, sorgulayan, işleyen ve konaklatan bir <T, 1,n> Q RCR BTN sürü bellek modeli türü BTN bilgisi vardır. Bu makaleye adını veren Q = Q[m = 1, n] modelidir. Bir P programı ile programlandığında üst eşiği geçerek kendi yaşam alanına girer ve n 2 için bir L kip*-n = {0, 1, 2, (n-1)} * dilinde kodlu sözcüklerle içe ve dışa bildirişim yapabilen bir <T, 1, n> I@I RCR BTN modeli türüne dönüşür. Bir tiklerin-toku <T, 1, n> Q RCR BTN sürü bellek modeli oluştuğu yaşam alanın üst eşiğini geçme başarısını veya becerisini gösterebilirse bir tiklerin-tiki Q = Q[n] = 0 ( 1 ( k( n-2 ( n-1 ( 0 olur. Q yaptığımız tasarımın adıdır. Bu bellek G = gggg = 0011 formatında görüntülendiği için başlık içinde yer alan belleklerin içeriği görünmüyor. Tanım 6. Gelişi güzel seçilmiş, bir biçimsel oluşum alanı katmanında var olan, bir <T, 1, n> Q RCR BTN sürü bellek model oluşumunu göz önüne alalım. Bu modelle ilgili anlatımda, <T, 1, n> Q RCR BTN sürü belleği kısaca Q ile anlatılır. Onun bileşenleri anlatılırken: (i) Bir x: v yazımından x tikinin bir değişken olduğu algılanacaktır. (ii) Bir x 26 <T, 1, n>: < T genetik, 1-denetim değişkenli, kip[n] bildirişimli>. 6 := k yazımından x değişkenine k değerinin atanmış olduğu algılanacaktır. (iii) Eğer x değişkenine bir k değeri atanmış ise x değişkenin belleğine k değeri yazılmış olduğu anlaşılacaktır. (iv) Genelde bir bellek ya tik bellektir ya da tik belleklerden oluşmuş tik veya tok bellektir. Ne şekilde olursa olsun [x] = k yazılırsa, x değişkeninin belleğine k değerinin yazılmış olduğunu anlaşılacaktır. (a) <T, 1, n> Q RCR BTN oluşumu iç bildirişime açıksa, x değişkenine yeni atanan bir k N değeri olduğunda; k ile damgalanmış k ( tamrası, bu eylemi kendisine en k ramta birliği içinde yardımı ile anında algılar. <T, 1, n> Q RCR BTN oluşumu içeriğinde k ramta birliği ile hemen anlık bildirişim k birliğinde yer alan c nin belleği içeriğindeki bilgiyi, <T, 1, n> Q RCR BTN oluşumunun merkezi belleğine gönderilmesini isteyen bir sinyali korumalı olarak anında üreterek <T, 1, n> Q RCR BTN oluşumuna gönderir. Sinyal, <T, 1, n> Q RCR BTN oluşumu tarafından alınır alınmaz sinyal içeriği bu <T, 1, n> Q RCR BTN oluşumunun merkez belleğine yazılır. Gelen bilgiyi algılayan Q anında onu kullanıcı ekranında görüntüler. Bu bildirişim zincirine, bir bildirişimli <T, 1, n> Q RCR BTN işletiminde ve denetiminde etkin olan; KB1 kullanımbilim kuralı denir. Bir Q belleği içeriğinde yer alan k ( ) k çifti, k kip-n olmak üzere, k tik BTN-bilgisine dayalı her biçimsel sinyal bilgisini algılayabilen ve salgılayabilen bir sistemdir. Bu nedenle, birbiri ile bildirişim kurabilen <tamra, ramta> anten çifti BTN oluşumu, Q modelinin çok önemli olan bir kavramıdır. Bu anten çiftinde, genel olarak, tamra sinyal salarken veya gönderirken; ramta sinyal alır veya dinler. Ramta sinyal salarken veya gönderirken, tamra sinyal alır veya dinler. Söz konusu olan bu bildirişim zincirine, bir Q belliğine programlanmış olan bir P programı çalıştırılırken onun işletiminde ve denetiminde etkili olan KB2 kullanımbilim kuralı denir Bir Q sürü bellek modeline programlanmış olan bir P programı çalıştırılırken başlangıç bildirişimini x: v denetim değişkenine atanan k kip[n] bacaklı tik tamra anteni başlatır. Buna P programının işletiminde ve denetiminde etkin olan KB3 kullanımbilim kuralı denir. 2.5 Q Sürü Bellekli I@I Modelinde Tiklerin-toku veya Tiklerin-tiki BTN Oluşumlarını bir Sistem Olarak

7 Oluşturan Araç Elamanlarının Özellikleri Şekil 1a ve Şekil 1b içeriğinde okuyucuya yansıtılan SDGE oluşum alanı katmanları kümesini göz önüne alalım. Tanım 7. Bir SDGE içeriğinde gözlenebilen bir <T, 1, n> Q RCR BTN sürü bellek modelini oluşturan bir yaşam alanı katmanını göz önüne alalım: (a) n R = 0 ( 1 ( k( n-2 ( n-1 ( veya n r = 0 ( 1 ( k( n-2 ( n-1( BTN oluşumuna, k kip-n olmak üzere; bir kip-n bildirişimli tamra anten sistemi denir. (b) R n = ) n-1 ) n-2 ) k ) 1 ) 0 ve r n = ) n-1 ) n- 2 ) k ) 1 ) 0 BTN oluşuma, k kip-n olmak üzere; bir kip-n bildirişimli ramta anten sistemi denir. (c) n R = 0 ( 1 ( k( n-2 ( n-1 ( x: v = 0 ( 1 ( k( n-2 ( n-1( x BTN oluşumuna, k kip-n olmak üzere; bir kip-n bildirişimli rator veya rator sistemi denir. (d) R n ) 0 BTN oluşumu bilgilerine k kip-n olmak üzere; bir kip-n bildirişimli rand veya rand sistemi denir. (e) Q = Q[m = 1, n] = RCR = n R R n = n r r n = 0 ( 1 ( k( n-2 ( n-1 ( x: 0 = 0 ( 1 ( k( n-2 ( n-1( x: 0 BTN oluşumuna, k kip[n] olmak üzere, bir <T, 1, n> Q RCR BTN sürü bellek modeli denir. Bu sürü bellek modeline, kısa anlatımlarda, Q belleği deneceğini Tanım 6 içeriğinde belirtik. (f) Bir Q belleği göz önüne alalım. Eğer bu belleğin en az bir alt belliğinin içeriği boş değil ise o Q belliğine bir I@I modeli denir. İleride, serbest bırakacağım yazılarımda; <T, 1, n> Q RCR BTN modelinde bellek sistemleri anlatılırken, bir I@I modelinin yapısı, anlamı ve kullanımı daha iyi anlaşılmış olacaktır. Şekil 2 içeriğini görünüz. Şekil 2: Bir <T, 1, 8> I@I RCR BTN 2.7 Q Sürü Bellekli I@I Modelinde Özel BTN Oluşum Biçimi Türleri Tanım 8. Bir SDGE içeriğinde E k ve E k+1 eşikleri ile sınırlı bir BTN oluşum alanı göz önüne alalım. Bu alanda: (a) Eğer bir tik BTN oluşum biçimi ne kadar küçük parçaya bölünürse bölünsün yine kendisini oluşturuyorsa bu tik türüne bir α-türü tik BTN oluşum biçimi denir. Bu tür BTN oluşum biçimi her eşik kuralına uyumludur ve evrensel oluşum alanın her noktasında varlığını sürdürebilir. (b) Eğer bir tik BTN oluşumu yalnız bir kipn bildirişimli α-türü tik BTN oluşumundan oluşmuş ise ve her üst eşiği geçtiğinde kendi yapısını koruyabiliyor ama alt eşiği geçince alt α-tik bileşenlerine ayrılıyorsa bu tik BTN oluşum biçimine bir β-türü tik BTN oluşum biçimi denir. (c) Bir tik BTN oluşumu biçimi farklı kip-n bilgisine duyarlı bildirişim yapma erkine sahip α-türü tik BTN oluşumundan oluşmuş olsun. Her üst eşiği geçtiğinde bu yapıyı koruyorsa; ama ilk alt eşiği geçince bileşeninde bulunan farklı kip-n bildirişimli α-türü alt tik bileşenlerine ayrılıyorsa, böyle bir tik BTN oluşum biçimine bir γ-türü tik BTN oluşum biçimi denir. 3. Sonuçlar, Öneriler ve Eleştiriler 1. Bu bildiride <T, 1, n> I@I RCR BTN bir sürü internet modelidir. Kısaca I@I ile temsil edilmiştir. <T, 1, n> I@I + RCR BTN ise tüm I@I internet modellerinin + küme kapanışını temsil eden bellek sürüsüdür. Bu internet modelleri <T, 1, n> Q RCR BTN sürü bellek modelini ve <T, 1, n> Q + RCR BTN sürü bellek modelinin sürü bellek sürüsünü alt yapı olarak kullanmaktadır. İnternet ve Bilgisayar bilimcilerinin gündemine taşınmasının nedeni budur. Amacı gelecekte kip[n] destekli akıllı yaşamın karşısına çıkabilecek her tür internet modelini matematiksel olarak modellemektir. Bunun için Q ve Q + içeriğinde yer alan, temel araçların tanıtımı yapılmıştır. Bu araçlar Tidy Automatic Sequential Information-processing Mechanism söz dizisinde mevcut bulunan kelimelerin sadece baş harflerinden oluşturulmuş olan T: TASIM biçimsel dilinde tasarımlanmıştır. Kısacası, bir I@I veya I@I + modeli bir T genetik BTN oluşumudur. Bu oluşum genelde T genetik, m değişkenli, kip-n bildirişimli RCR-bellek, RCR-bellek programlaması ve RCR-fonksiyonu kavramlarını kullanarak; kendisini T dilinin yapıbilim, anlambilim, kullanımbilim kavramlarını kullanarak anlatmak istemektedir. Yani istense de, istenmese de gelecekte bilgiyi örgütleyip kullanıma sunmakta kullanılacak olan bir kök model kavramlardır, [4-12]. 2. T:TASIM biçimsel dili, sadece 3 asıl bir 1 eşik dilbilim kuralından oluşan bir dilbilime sahiptir. İlk 1970 li yıllarda, yazar tarafından tanımlanmıştır. Öğrenilmesi ve öğretilmesi çok kolay olan, öğrenmeye değer, bir biçimsel dildir, [11]. 3. Tasımlama birden çok T genetik BTN oluşumundan yeni T genetik BTN oluşumları oluşturma aşamasında kullanılan makine ile onu programlayan dil ikilisinin yürüttüğü eyleme verilen addır. Bir başka yazımızda tanıtacağız. T oluşumlarını 7

8 makine ve dil denklik sınıflarına ayırarak, elde edilen makine denklik sınıfının elde edilen dil denklik sınıfı aracılığında programlanmasını gündeme taşır. 4. Yazar bu yazı ile biçimsel T dilbilimini ve bu dilbilim ile Q, Q +, F, F +, P, P +, I@I ve I@I + oluşumlarını detaylı biçimde çalışan Bildirişimli Matematik kavramının nasıl kullanılabileceğini gündeme getirerek tartışmaya açmak istemiştir. Yetişmekte olan kuşağa yararlı olmasını diler. 5. T dilinde kurallara uygun biçimde üretilen her BTN yapısına bir tasim denir. I interneti temsil etsin. I@I bir ve birden çok denetim değişkenli Q oluşumudur. Bu BTN oluşumunu tanımlayan bir tümleşik tasim vardır. Bu günün ve yarınların bildirişimli I@I modellerinin biçimsel yapılarının anlatımında, TASIM BTN oluşumlarının ustalıklı kullanılmasının, internet bilimcilerinin yapacağı işi çok kolaylaştıracağı düşünülmüştür ve görülmüştür. 6. Bu yazıyı izleyen bazı başka yazılarla Q ve Q + üzerinde geliştirilen Bildirişimli Matematik kavramlarının değişik kip-n ortamlarında anlatımı gündeme getirilerek bilime katkısı incelenecektir. 7. Q, Q +, F, F +, P, P +, I@I ve I@I + üzerinde geliştirilen Bildirişimli Matematik kavramının temel öğelerinden olan RCR-bellekleri, RCRbellek Programlaması ve RCR-fonksiyonları uzaktan programlanabilir, tıkız dağılımlı tiklerin-tiki veya tiklerin-toku BTN öbeklerinden oluşmuş akıllı internet modeli olan BTN oluşumlarını gündeme taşımaktadır. Sadece bir değişkenli olarak tanımlanan tiklerin-tiki <T, 1, n> Q RCR BTN sürü belleği, n sıfırdan farklı bir doğal sayı olmak üzere; her kip-n = {0, 1, n-1}, n N, tanım bölgesinde ü[n, m = 1] = 1+(n-1) n-1 k n <T, 1, n> internet modellerini k=0 oluşturarak kullanıma sunma erkine sahiptir. 8. <T, 1, n> Q RCR BTN sürü belekleri, <T, 1, n> P RCR BTN sürü bellek programlaması, <T, 1, n> F RCR BTN fonksiyonları ve <T, 1, n> I@I RCR BTN, ufukta görülen bildirişim tekniklerini bilimcinin önüne, henüz çok iyi işlenmemiş dikenli gül çiçeği tarlası gibi sermektedir. 9. BTN kavramının tanımı gözlenebilirliğe, görüntülenebilirliğe, anlatılabilirliğe, algılanabilirliğe, yorumlanabilirliğe yeni bakış açısı getirmektedir. 10. Her <T, m, n> Q RCR BTN sürü beleğine hemen tasarımı yapılabilen ü[n, m] = 1+(n-1) m n -1 k n <T, m, n> F RCR BTN sürü k=0 mantık fonksiyonlarından gelişigüzel seçilen birinin anında programlanabileceğini bulmuştur. Evrenin günümüzde saklı kalan çok sayıda BTN oluşumlu gizemleri yapıbilim, anlam bilim ve kullanımbilim aracılığında; ü[n,m] sayında farklı <T, m, n> I@I RCR BTN modellerini kullanılarak, çok kolay anlatılabilecektir 11. Doğal olarak bir Q, Q +, F, F +, P, P +, I@I ve I@I + Q + kavramlarını anlatmak için geliştirilen Bildirişimli Matematik kavramının da kendi başına bir BTN olduğu algılanmıştır ve bu bildiride duyurulmuştur. Ona duyulan gereksinim <T, m, n> I@I RCR BTN modelinin algılanması ile çok kolaylaşmış olacaktır. 12. BTN aracılığında bilgiye bir sistem olarak bakılması, bu oluşumun arkasında bir biçimsel dilbilimin var oluşu, günlük yaşamın yasal ortamlarında biçimsel anlatımın yapılabileceğini gündeme getirmiştir. 13. Evrende tıpkı yerçekimi yasası gibi bir bildirişime çekim yasası vardır. Bu yasanın gereği her BTN bir BTN gurubu ile bildirişim kurmaktadır. Geleceğin aydınlığa kavuşması için onun iyi algılanması şarttır ve yeterdir. Kaynaklar [01] P. Linz: Introduction to Formal Languages and Automata, Fourth Edition, Jones and Bartlett Publishers, London, [02] R. L. Causey: Logic, Sets, and Recursion, Second Edition, Jones and Bartlett Publishers, Inc., London, 2006 [03] W. Lark: LISP 1.5 Primer, Dickenson Publishing Inc. California, [04] F. Ünlü: Kuramsal λ-tasımlaması, Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum, [05 5] F. Ünlü: A TASIM Logic realization of Boolean algebra, DIRASAT. A Research Journal, the University of Jordan, VIII (7): pp67-76, Amman, [06] F. Ünlü: A TASIM Logic realization of Boolean algebra, DIRASAT. A Research Journal, the University of Jordan, VIV (12): pp61-80, Amman, [07] F. Ünlü: CITALOG: Compact and Integrated Tasim Logic Closure, Journal of King Abdulaziz University, Science, Vol. 2 pp , Jeddah, [08] F. Ünlü: Instant (FLA, HOB) Computational Management System KBO Model Design, Int. Journal of Contemporary Mathematical Sciences, Vol. 1, 2006, no. 5-8, pp [09] F. Ünlü: FTD Grammar Graph, International Journal of Computer Mathematics, 2003, Vol. 80(1), pp1-9. 8

9 [10] F. Ünlü: T-genetic RCR-U Form, INISTA 2010, ID 16, pp 1-5, Kayseri, Turkey, [11] F. Ünlü: Biçimsel TASIM Dilbilimi, AYSU 2010, ID 5, pp 1-5, Kayseri, [12] F. Ünlü: Remote Programmable, Mobile, Communicating Global TASIM-T E-Business Modules Controllable by One Control Variable, ICBME 2009 Vol. 2, pp , YU, Izmir. 9