BÜYÜK YELKENLİ GEMİLER İÇİN DİREK VE ARMA DONANIMI KURALLARI

Transkript

1 BÜYÜK YELKENLİ GEMİLER İÇİN DİREK VE ARMA DONANIMI KURALLARI Cilt C Kısı 3 Büyük Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları 009

2 TÜRK LOYDU Merkez Ofisi Postane Mah. Tersaneler Cad. No: Tuzla İSTANBUL / TÜRKİYE Tel : (90-) Fax : (90-) E-ail : tlv@turkloydu.org Koordinatörlükler Ankara Atatürk Bulvarı Sefaretler Apt. 99/B D: 080 Kavaklıdere - ANKARA Tel : (90-3) Fax : (90-3) E-ail : ankara@turkloydu.org İzir Atatürk Cad. No :378 K.4 D.40 Kavalalılar Apt. 30 Alsancak - İZMİR Tel : (90-3) Fax : (90-3) E-ail : izir@turkloydu.org

3 KAPSAM Sayfa Genel Hüküler... I Kurallar Listesi... II İçindekiler... III Kısı 3- Büyük Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları... IV

4 Genel Hüküler I GENEL HÜKÜMLER A. Ön Koşul Bir aulün Türk Loydu (TL) tarafından yayınlanan ialat ve Klaslaa Kuralları'na veya teknik gerçeklere uygunluğuna göre, sertifikalandırılası veya onaylanası hakkı sadece TL'na aittir. İalat sırasında bu kuralların ta olarak yerine getirildiğinin belirtilesi ancak TL'nun onayı ile ükündür. B. Korunuş Haklar TL'nun yapı kurallarının uygulanası yapıcının kendi üretiinin uhteel korunuş haklarına halel getirez. C. Ücretler Klas verilese dahi TL hizeti için, TL tarifesine göre ücret ödenir. Bu ücretten ayrı olarak TL tarafından bu hizete bağlı diğer asraflar da (seyahat, fazla esai, vb. ile kata değer vergisi gibi) hesaba dahil edilir. D. Faturaların Ödenesi. TL tarafından yapılan hizete ait faturaların alındığı tarihte bütün ücretler yürürlüğe girer ve derhal ödenesi gerekir. Ödeede gecike halinde, TL unza haklarına halel geleksizin (örneğin: dava asrafları ve diğer üteferrik asraflar) en yüksek banka reeskont faizi uygulanır ve düzenlenen sertifika ve diğer belgeleri geri alak ve klası kaldırak hakkına sahiptir.. Müşterinin ukabil talepleri için karşılıklı anlaşa veya nihai ahkee kararı oladıkça ahsup yapılaaz. E. Sorululuk Türk Loydu kendisi adına hizet verecek sörveyörlerini ve personelini özenle seçer. Türk Loydu, personelinin veya sörveyörlerinin verdikleri ve verecekleri hizet ve sonuçlarından dolayı hiç bir şekilde sorulu tutulaaz. Bununla birlikte TL ndan herhangi bir hizet talep edildiğinde, TL personeli veya sörveyörlerinin hizetlerinde yargı organlarınca kanıtlanış ihali, kusurlu veya kasıtlı davranışı sonucu hizet talep edenin zararı veya işinde hasar eydana gelesi söz konusu ise, TL nun hizet talep edenin kanıtlanış bu kaybı ile ilgili sorululuğu, TL nun bu hizetten aldığı ücretin en fazla (iki) katı kadardır. Ancak bu iktar Euro dan daha fazla olaaz. F. Yetkili Yargı Organı Anlaşazlıkların çözü yeri İstanbul ahkeesi ve icra daireleridir. Uyuşazlıklarda Türkiye Cuhuriyeti yasaları uygulanır.

5 İçindekiler III Cilt Kısı Başlık Klaslaa ve Sörveyler A Çelik Geileri Klaslaa Kuralları Tekne Yapı Kuralları A Çelik Geileri Klaslaa Kuralları Malzee Kuralları A 3 Çelik Geileri Klaslaa Kuralları Tekne Yapıında Kaynak Kuralları B 4 Çelik Geileri Klaslaa Kuralları Makina Kuralları B Çelik Geileri Klaslaa Kuralları Elektrik Kuralları B Çelik Geileri Klaslaa Kuralları Basınçlı Kap, Boru ve Makina Eleanlarının Kaynak Kuralları C 7 Yüksek Hızlı Tekneler C 8 Kiyasal Madde Tankerleri C 9 Yatların Yapıı ve Klaslanasına İlişkin Kurallar C 0 Sıvılaştırılış Gaz Tankerleri C Yangın Söndüre Geileri C Petrol Toplaa Geileri C 3 Eskort Röorkörleri C 4 Balıkçı Geileri C Soğuta Tesisleri C Boru Döşee Geileri C 7 İticiler, İtici/Duba Üniteleri C 8 Sondaj Geileri C 9 İç Su / Kıyı Geileri C 0 Kablo Döşee Geileri C Kaptan Köşkü Dizaynı - Tek Kişilik Kuanda Konsolu C Dinaik Konulandıra Sisteleri C 3 Fazlalıklı Sevk ve Manevra Sisteleri C Makina Duru İzlee Esasları C Geilerde Yakıt Pili Sistelerinin Kullanıı İle İlgili Esaslar C 7 Boyları 4. den Küçük Ahşap Yolcu Teknelerinin Yapıı ve Klaslanasına İlişkin Kurallar C 8 Havalandıra C 30 Ahşap Balıkçı Tekneleri C 3 Büyük Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları D 0 Kaldıra Donanılarının Yapı ve Sörvey Kuralları D Konteynerlerin Yerleştirilesi ve Bağlanası D Dalış Sisteleri D 3 Sualtı Tekneleri D 4 Sualtı Donanıı D Yük Konteynerlerinin Yapıı, Onarıı ve Testlerine Ait Esaslar D 7 Can Kurtara, İndire Donanıları ile ilgili Kurallar D 8 Açık Denizde Yedeklee Esasları D 9 Açık Deniz Tesisleri - Klaslaa, Sertifikalandıra ve Sörveyler D 0 Açık Deniz Tesisleri Hareketli Açık Deniz Üniteleri D Açık Deniz Tesisleri Sabit Açık Deniz Tesisleri D Açık Deniz Tesisleri Yapısal Dizayn D 3 Açık Deniz Tesisleri Makina D 4 Açık Deniz Tesisleri Elektrik D 70 Çok Noktalı Bağlaa Sisteleri ile ilgili Kurallar D 7 Korozyondan Koruna ve Boyaa Sisteleri ile ilgili Esaslar D 7 Çevre Korua Sisteleri ile ilgili Esaslar D 77 Yüzer Petrol Bariyerlerini Sertifikalandıra Esasları E 0 Askeri Geiler - Klaslaa ve Sörveyler E 0 Askeri Geiler - Tekne Yapısı ve Donanıı Kuralları E 03 Askeri Geiler - Malzee Kuralları E 04 Askeri Geiler - Sevk Tesisleri E 0 Askeri Geiler - Elektrik E 0 Askeri Geiler - Otoasyon E 07 Askeri Geiler - Gei İşleti Tesisleri ve Yardıcı Sisteler E Askeri Geiler - Denizaltılar E Askeri Geiler - Uzaktan Kuandalı Sualtı Araçları E 3 Askeri Geiler - Sualtı Kullanıı için Havadan Bağısız Güç Sistelerine Ait Esaslar F 00 Rüzgar Türbinlerini Sertifikalandıra Esasları

6 İçindekiler III Kısı 3 Büyük Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları Bölü - Büyük Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları Sayfa A. Genel... - B. Tanılar... - C. Direklerin, Gabya Direklerinin, Serenlerin, Bubaların ve Civadraların Boyutlandırılası... - D. Sabit Donanı... - E. Doğrudan Hesaplaalar F. Çeşitli Konular... -

7 IV Büyük Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları BÜYÜK YELKENLİ GEMİLER İÇİN DİREK VE ARMA DONANIMI KURALLARI

8 IV Büyük Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları TERİM İNGİLİZCE AÇIKLAMA Spar Seren, çubuk, direk, gönder. Ara (Sabit donanı) Standing rigging Gei üzerinde devalı olarak sabit duruda bulunan direk, çarık, giz, seren, vb. donanı. Ana direk Lower ast Diğer direk/çubuk parçalarını üzerinde taşıyan ana direk Ana seren Lower yard Direkler üzerindeki en alt seren. Pruva direğindekine Trinket, Garandi direğindekine Mayıstra ve Mizana direğindekine Foa denir. Ana yelken Course (ain sail) Kabasorta donanılı bir yelkenli teknede Trinket, Mayıstra ve Fao serenleri üzerine açılan yelkendir. Ara/Selviçe Rigging Geinin yelken donanıı ile ilgili direkler, çarıklar, istiralyalar, serenler, vb. ve bunlar üzerindeki halat/tel donanıları ile kullanılan her türlü eçhize. Donanıların sabit olanlarına ara, hareketli olanlarına selviçe denir. Babafingo Top gallant Gei direklerinde, güverteden itibaren üçüncü parça olup gabya çubukları üzerine sürülen çubukların ve bu çubuklar üzerine açılan yelkenlerin genel adı. Bulundukları ana direklerin isileri ile anılırlar (Pruva babafingo, Grandi babafingo, Mizana babafingo). Barko Bark Pruva ve grandi direkleri, kabasorta izana direği sübye donanıı olan üç direkli yelkenli gei. Barkentin Barkentine Pruvası kabasorta, diğerleri sübye olan üç direkli yelkenli gei. Brik / Birik Brig İki direkli ve kabasorta aralı yelkenli gei. Brigantin /Gulet Brigantine Brikten küçük, iki direkli hafif aralı pruvası kabasorta donanılı yelkenli gei. Buba Boo Yan yelkenlerin altobaşo yakalarını gerip açak için yatay olarak kullanılan serenler. Civadra Bowsprit Geilerin baş taraflarında eğili olarak uzatılan ve pruva direği ile çubuklarının istiralyalarının bağlandığı serenlerdir. Civadra döşeği Bed veya bedding Civadranın bodoslaada veya civadra topuk yuvasında oturduğu yer. Cunda Yardar Yatay serenlerin her iki başı, bir direğin, gönderin veya çubuğun serbest ucu. Çarık Shroud Direklerin her iki bordasına bağlanabilesi için geriliş tel halatlar. Destaora Cap Bir direk veya civadra üzerine sürülen bir çubuğu yerinde tutak için iki delikli etal veya ağaçtan yapılış sekiz şeklindeki alzee, direk zıvanasına geçirilen kütük ya da çeber. Direk Mast Geilerin güvertesinden yukarıya doğru dikilen ve serenlerle yelkenlerin ve araların donatıldığı çubuklardır. Direkler pruvadan kıça doğru sıralanırlar ve ayrı ayrı isi alırlar. Üç direkli geilerde bu direklere, Pruva, Grandi, Mizana. Dört direkli geilerde Pruva, Grandi, Mizana, Kontraizana. Beş direkli geilerde Pruva, Grandi, Mizana, Kontra Mizana, Kontrata Mizana. Altı direkli geilerde Pruva, Grandi, Kontra Grandi, Mizana, Kontra Mizana, Kontrata Mizana. Yedi direkli geilerde Pruva, Grandi, Kontra Grandi, Kontrata Grandi, Mizana, Kontra Mizana, Kontrata Mizana isilerini alırlar. Dörtköşe yelken Square sail Kabasorta aranın teel yelkeni. Direk üzerindeki serenlere üst yakasından bağlanan ve dört köşeli yelkenler. Flok larosu Jib stay Üzerlerine flokların açıldığı istiralya. Gabya Upper Ana direkler üzerinde bulunan direkler ve serenler. Gabya çubuğu / Direği Topast Ana direk üzerine sürülen ve direğin ikinci kısını oluşturan çubuk. Gabya çubukları üzerinde bulundukları ana direklerin isileri ile anılırlar. Gabya destaorası Topast cap Gabya çubuğunu ana direğe bağlayan destaora.

9 IV Büyük Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları TERİM İNGİLİZCE AÇIKLAMA Gabya direği Upper ast Ana direkler üzerinde bulunan direkler. Gabya yelkeni Topsail Ana yelkenlerin üzerindeki gabya çubuğunda bulunan serenlere çekilen dört köşe yelkenler. İki gabya serenli olanlardan üsttekine gabya, alttakine abaşo gabya yelkeni denir. Giz Gaff Yelkenlerin üst yakalarını bağlaak için, direklerden ourga düzleinde kaldırılan yarı serenler. Giz yelkeni Gaff sail Üst yakaları, direklerden ourga düzleinde kaldırılan yarı serenlerle bağlanış yelken. Grandi direği Main ast Geilerde pruva direğinden sonra gelen ikinci direk. Gurcata Crosstree Bir direk üzerinde çanaklık kurak için auna kolları üzerine ourgaya aykırı olarak yerleştirilen kollar. Yelken teknelerinde direkten inen çarıkları açak için kullanılan kollar. İstiralya Stay Direk ve çubukların cundalarında baş ve kıça doğru inen sabit ara. İç büyük flok Inner jib İç büyük flok larosu üzerine açılan üç köşe yelken. İç büyük flok larosu Inner jib stay Baştan itibaren üçüncü flok istiralyası. Kabasorta ara Square rig Serenleri direklere dik ve keere istikaetinde olan dört köşe yelkenli ara. Kolobir (payı) Masthead Direk ve çubukların aralarının kapele olundukları ahallerle üst başlarındaki desteoralar arasında kalan kısılara denir. Kontra izana direği Jigger ast Mizana direğinin gerisindeki direk, pruvadan itibaren dördüncü direk Kör baston (sakal) Martingale boo Kösteklerin geniş bir açı ile gei bünyesine bağlanası için civadraların altından, denize doğru uzatılan seren. Köstek Martingale Civadra ve bastonların donanılar nedeniyle başlarının yukarı kalkası için donanıın aksine alt taraflarından konan donanıdır. Kuntra patrisası Royal backstay Kuntra çubuğunu aşağı ve geriye doğru inen ve tekneye bağlayan sabit ara. Kuntra sereni Royal yard Babafingo sereni yukarısında yer alan seren Kuntra yelkeni Royal sail Babafingo yelkeni yukarısında yer alan yelken Kuntrata sereni Sky yard Çok büyük yelkenli teknelerde direğin en üst kısında, kuntra sereni üzerinde bulunan serendir. Kuntrata yelkeni Sky sail Çok büyük yelkenli teknelerde direğin en üst kısında, kuntra yelkeni üzerinde bulunan en küçük yelkendir. Mayıstra sereni Main yard Grandi ana direğinin en altında bulunan en uzun seren. Mayıstra yelkeni Main sail Mayıstra sereni üzerine açılan büyük kare yelken. Mersipet Horse Seren ve bastonların altlarında bulunan dablin halatlara denir. Bunların bir çıaları seren/bastonun cundasına, bir çıaları hayalısına bağlıdır. Personelin üzerlerine basıp tutunabileleri, kolayca yelken sarabileleri, caadan bağlayabileleri ve rahat çalışabileleri için yapılıştır. Mistaço Bobstay Civadradan bodoslaa çenesine inen halat veya zincir istiralya. Mizana Mizzen Genel olarak geilerin üçüncü direği ve bu direk üzerindeki araların tüünü kapsayan teri. Mizana direği Mizzen ast 3 direkli bir yelkenli geide en kıçtaki direktir. Grandi direğinden sonra gelen direktir. Pruvadan itibaren üçüncü direk. Patrisa Backstay Çubukların bağlanası için cundalarından aşağı ve geriye doğru inen ve tekneye bağlanan sabit ara. Pik yelkeni Gaff topsail Gizlerin üzerine açılan üç köşe yelken. Randa yelkeni Spanker Bir yelkenli geinin en geride bulunan yan yelkeni.

10 IV Büyük Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları TERİM İNGİLİZCE AÇIKLAMA Rili çarıkları Futlock shroud Gabya çarıklarını ana direğe zapteden, rili levhası ve gabya çubuğu donanılarını rili çeberine bağlayan kısa çarıklar. Bunların üst başları gabya çarık bogatalarının çanaklık altlarına gelen kilitlerine ve alt uçları direkteki rili çeberine bağlıdır. Rili çeberi Spider band Rililerin üst uçlarının bağlanası için ana direklerin çanaklığa yakın ahalinde bulunan çeberler. Sartiye Topgallant Shroud Babafingo çubuklarının kapelelerinden alınarak gurcata kollarından geçirilirilip rili (fişeklik) çeberine bağlayan babafingo rili çarıklar. Selviçe Running rigging Hareketli donanı. Yelkenleri basıp indirek, tri etek, seren aralı teknelerde serenleri basak ve kontrol etekte kullanılan donanı. Seren Yard Direkler üzerinde yelken açak için ve işaret çekek için yatay olarak bağlanış gönder. Sübye ara donanıı Fore and aft rig Direklerinde seren yelkenleri olayıp sadece yan yelkenleri bulunan tekneler. Şiyer sırası Sheer strake Borda levhalarının güverte ile birleştiği levha sırası. Tirinket yelkeni Course sail Seren aralı teknelerde alt (Tirinket) seren üzerine çekilen yelken. Tirinketine flok Turosa (seren bosası) Truss band Pruva gabya istiralyası üzerine açılan flok. Gabya, babafingo ve kuntra serenlerini bulundukları direk/çubuklara bağlayan halatlara veya serenleri direk ve çubuklar üzerinde sıkıp tutan çeberler. Uskuna Schooner İki ya da daha fazla direkli genellikle yan yelkenlerle donatılış gei. Velena Stay sail Direkler arasında istiralyalar üzerine açılan üçgen yelken. Vento Guy Kaldırılan veya indirilen bir sereni eyilli tutabilek için kullanılan halat. Yan yelkenler Fore and aft sail Yarı serenler ve gizler üzerine baş kıç yönünde açılan yelkenler ve floklar. Yelken Sail Rüzgar kuvvetiyle hareket eden geilerde rüzgarı toplaak için eydana getiriliş ve kullanıldığı yerlere göre değişik biçilerde olan yüzeyler. Yelkenler direklere, çubuklara, serenlere, istiralyalara açılırlar ve üzerine açıldıkları yerlerin isileri ile söylenirler. Yelkenler kare, dört köşe ve üç köşeli olak üzere yapılır. Yelken körletek (Kör yelken) Yelken söndürek (Sönük yelken) Douse Kasırga çıkacağı tahin edildiğinde yelken uçuraak için yelkenleri taaen sarak veya caadana vuraktır. Tü yelkenleri ile seyreden bir geinin rüzgar arttığı zaanda yelken azaltası, lüzu gördüğü kadar yelken sarasıdır. Zahiri rüzgar Apparent wind Hakiki rüzgarın sıfır olduğu bir ortada hareketin aksine bir rüzgar oluşur. Seyir halindeki bir geinin hareketi ile oluşan böyle rüzgara geinin rüzgarı denir. Geinin rüzgarı ile hakiki rüzgarın birleşii ile oluşan ve geide hissedilen rüzgara da (zahiri rüzgar) denir.

11 A,B Bölü Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları - BÖLÜM YELKENLİ GEMİLER İÇİN DİREK VE ARMA DONANIMI KURALLARI Sayfa A. Genel... - B. Tanılar... - C. Direklerin, Gabya Direklerinin, Serenlerin, Bubaların ve Civadraların Boyutlandırılası... - D. Sabit Donanı... - E. Doğrudan Hesaplaalar F. Çeşitli Konular... - A. Genel. Kapsa. Buradaki kurallar ; + A SAILING SHIP - Giz yelkeni bubaları (direklere ve diğer [gabya] çubuklara bağlantıları ile birlikte), - Civadralar, - Sabit donanıın tekneye, direklere ve gabya direklerine bağlantısı, klas işaretli yelkenli geilere uygulanır. - Direklerin ve civadraların alt yapı detayları,. Tekne yapısı TL nun Yatların Yapıı ve Klaslanasına İlişkin Kuralları na tabidir..3 Alt Bölü B deki tanılara uyayan geiler için. de belirtilen kurallar uygulanır.. Onaylanacak Doküanlar - Selviçe planı ve detayları (serenler, bubalar, vb.nden iletilen kuvvetlere aruz ise bu selviçeler ( ) sebolü ile belirtilecek ).. Gurcatalara, destaoralara ve ( ) olarak belirlenen selviçelere etki eden kuvvetler hesaplanacak ve onay için TL na verilecektir.. Aşağıda belirtilen ara donanıı resileri incelenek üzere TL na verilecektir..3 Hasarsız durudaki stabilite ve gerektiği takdirde yaralı stabilite hesapları da verilecektir. - Sabit donanıın yerleşii ve boyutları dahil olak üzere, yelken alanlarını ve kuvvet erkezlerini gösteren ara donanıı planı, - Direkler, gabya direkleri ve gurcatalar, - Serenler (direklere ve diğer [gabya] çubuklara bağlantıları ile birlikte), B. Tanılar. Ara Donanıı Tipleri. Ara donanıı ifadesi, yelkenli bir geinin direkleri ve sabit donanı için kullanılır. Buradaki kurallarda yer alan selviçe (hareketli yelken donanıı), bu ifadenin kapsaına girez.

12 - Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları B. Yelkenli geilerin ara donanıı, iki teel tipten oluşur : - Kabasorta ara donanıı, - Sübye ara donanıı..3 Kabasorta ara donanılı geilerin direklerinde serenler bulunur. - Dört köşe kabasorta aralı uskuna (direkler, he kabasorta aralı, he de sübye ara donanılı)..3 Uskunalar (sadece sübye ara donanılı) Bunlar, aşağıda belirtilenleri içerir : - İki direkli uskunalar,.4 Sübye ara donanılı geilerin direklerinde serenler bulunaz. - 3 veya daha fazla direkli sübye ara donanılı uskunalar (örneğin; direkli uskuna).. Gei Tipleri 3. Direklerle İlgili Teriler Kullanılan ara donanıı tipine bağlı olarak, yelkenli geiler, aşağıdaki gibi sınıflandırılır : 3. Çeşitli tip geilerde, direklere farklı isiler verilir. Bu konuda aşağıdaki teriler kullanılır :. Kabasorta ara donanılı geiler (her direkte dört köşe seren yelkeni bulunur). Bu geiler şunları içerir: - Brik ( - direkli), 3. İki direkli geiler Ara donanıından bağısız olarak aşağıdaki tipler - 3 veya daha çok direkli, ta ara donanılı geiler.. Kara ara donanılı geiler. Bunlar aşağıda belirtilenleri içerir : - Brikler, - Uskuna brikler, - Uskunalar - Uskuna brik veya brigantin (kabasorta ara donanılı pruva direği ve sübye ara donanılı grandi direği), - Kabasorta aralı uskuna veya barkentin (kabasorta ara donanılı pruva direği ve sübye ara donanılı grandi ve izana direği), - Barko (kabasorta ara donanılı pruva ve grandi direği ve sübye ara donanılı izana direği), - 3 den fazla direkli barko (en kıçtaki direk daia sübye ara donanılıdır), A : Pruva direği B : Grandi direği Şekil.

13 B Bölü Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları Üç direkli geiler 3. Beş direkli geiler Barkolar, barkentinler kabasorta aralı uskunalar ve ta ara donanılı geiler A : Pruva direği B : Grandi direği C : Mizana direği Beş direkli barkolar ve ta ara donanılı geiler A : Pruva direği B : Grandi direği C : Mizana direği D : Kuntra izana direği E : Randa direği Şekil. Şekil.4 4. Serenlerle ilgili Teriler 3.4 Dört direkli geiler 4. Serenlerle ilgili teriler Şekil. de veriliştir.. Sabit Donanı ile İlgili Teriler. Çarıklar ve patrisalarla ilgili teriler Şekil. da veriliştir. İstralyalarla ilgili teriler Şekil.7 de veriliştir.. Civadra istiralyaları ile ilgili teriler Şekil.8 de veriliştir.. Yelkenlerle İlgili Teriler. Yelkenler 3 tipe ayrılabilir : Dört direkli barkolar ve ta ara donanılı geiler A : Pruva direği B : Grandi direği C : Mizana direği D : Kuntra izana direği veya randa direği - Seren yelkenleri, - Giz yelkenleri, - Velenalar. Şekil.3

14 -4 Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları B Kuntra yelkeni sereni ** Kuntra yelkeni** Babafingo sereni* Babafingo yelkeni* Gabya sereni Gabya yelkeni Abaşo gabya yelkeni (Ana)... yelken Abaşo gabya sereni (Ana)... seren Örneğin; tirinket, ayıstra, foa sereni, vb. Örneğin; tirinket, ayıstra, foa yelkeni * Büyük yelkenli geilerde, babafingo yelkeni, ilgili alt/üst babafingo sereni ile birlikte, abaşo babafingo yelkeni ve babafingo yelkeni olarak ayrılabilir. ** Çok büyük yelkenli geilerde, kuntrata sereni ve/veya kuntrata yelkeni, kuntra sereni üzerinde düzenlenecektir. Şekil. Serenlere ve yelkenlere ait teriler Ön görünüş Yan görünüş Kuntra yelkeni patrisası Babafingo çubuğu Babafingo çarığı Babafingo patrisası Gabya çarıkları Gabya destaorası Rili çarıkları Gabya kolobiri patrisası Gabya patrisası Ana yaka çarıkları (Ana)... çarıklar Gabya Direk gurcatası Ana direk Şekil. Çarıklar ve patrisalar

15 B,C Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları - Pruva kuntra istiralyası 8 Grandi babafingo istiralyası Pruva babafingo istiralyası 9 Grandi gabya çubuğu istiralyası 3 Dış büyük flok istiralyası 0 Grandi ana istiralyası 4 İç büyük flok istiralyası Mizana babafingo istiralyası Pruva gabya çubuğu istiralyası Mizana gabya istiralyası Pruva ana istiralyası 3 Mizana ana istiralyası 7 Grandi kuntra istiralyası Şekil.7 İstiralyalar (barko için). Seren yelkenlerine ait teriler Şekil. de veriliştir. N/ olan çelikler esas alınıştır. Malzee ile ilgili ayrıntılar, TL Malzee Kuralları ndan elde edilebilir..3 Ana giz yelkenleri, taşındıkları direklere göre adlandırılır (örneğin; pruva piki, grandi piki), ancak pruva ana direklerinin gerisinde ve üzerinde bulunan yarı serenlere açılanlara velestralya, üç direkli yelkenlilerde grandi direğinin kıç tarafına açılan yan yelkenlerine pokruva ve izanadakiler randa olarak adlandırılır. Karşılık gelen isiler pik yelkenlerine de verilir (örneğin; grandi, pruva ve izana pik yelkenleri). Diğer ayrıntılar Şekil.9 da veriliştir..4 Velenalarla ilgili teriler Şekil.0 da veriliştir. C. Direklerin, Gabya Direklerinin, Serenlerin, Bubaların ve Civadraların Boyutlandırılası. Genel Farklı çeke ukaveetine sahip alzee kullanıında, Tablo..7 de verilen boyutlar, uygun şekilde değiştirilerek yapılan hesaplaalar TL na verilecektir.. Eğer dolu ağaç kullanılırsa, bunlar kullanı şekillerine bağlı olarak, etinde veya tablolarda belirtilen çaplarda olacaktır. Ahşap direklerin, çubukların, serenlerin, bubaların veya civadraların aksiu çapları, çıralı çadan veya douglas çaından yapıldığı takdirde %0, çadan veya karaçadan yapıldığı takdirde % azaltılabilir. Tü ağaçlar uygun koşullarda, yeterince kurutuluş, iyi duruda ve rutubetsiz, budaksız ve beresiz olalıdır.. Tablo..7 de verilen eleanların boyutlandırılasında, çeke ukaveeti

16 - Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları C Pruva kuntra istiralyası Pruva babafingo istiralyası Flok larosu Pruva gabya çubuğu istiralyası Liftin Civadra çarıkları Baston kıç ventosu Pruva ana istiralyası (çiftli) Baston baş ventosu Liftin Liftinler Köstek Mistaço Kör baston Baston ağı Baston kıç ventosu Baston baş ventosu Baston ağı Civadra Liftinler Civadra çarıkları Şekil.8 Civadra istiralyaları

17 C Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları -7 Pik yelkeni Giz Orta giz (varsa) Giz yelkeni (veya gabya ve abaşo giz yelkeni) Buba Şekil.9 Giz yelkeni terileri Tirinketina flok İç büyük flok 3 Dış büyük flok 4 Kuntra flok Grandi gabya velenası Grandi babafingo velenası 7 Grandi kuntra velenası 8 Mizana velenası 9 Mizana gabya velenası 0 Mizana babafingo velenası Şekil.0 Velenalar

18 -8 Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları C Tablo. Yelkenli geiler için çelik direkler Uzunluk * Direk topuğunda Ana güverte direk yuvasında Gurcataların alt kenarında Direk başında Çap Kalınlık Çap Kalınlık Çap Kalınlık Çap Kalınlık 4 300, 390 7,0 30, 0,0 30,0 40 7, 330,0 80, 340, 440 7, 30, 300,0 7 30, 470 8,0 380, 30, ,0 00 8, , , , 30 8, 40 7, 30 7, ,0 0 9, ,0 30 7, 440 8, 80 9, 470 8, 380 8,0 40 9,0 0 0, 490 9, , , 40,0 0 9, 40 8, 4 0 0,0 70, 30 0, ,0 30,0 700, 0,0 40,0 0,0 70 3,0 80,0 470, ,0 70 4,0 00 3,0 490, , , 0 3,0 00 3, ,0 80,0 0 4,0 0 3, , 830,0 70 4,0 40 4, , 80, 90 4, 0 4,0 3 70,0 880, 70 4, 80 4, 33 90, 900 7, 740,0 00 4, 34 70, 90 8,0 70, 0,0 () Ana güverte direk yuvasındaki direk çapının, kabasorta ara donanılı direkler için, uzunluklarının etresi başına 8. den, sadece bir gabya çubuğu ve -3 sereni bulunan direkler için. den ve serensiz direkler için. den fazla olasına gerek yoktur (C...3 e bakınız). () Dolu ağaçtan yapılan direklerin çapları için C.. ye bakınız. (*) Belirtilen uzunluk Loyd uzunluğu dur (Şekil. e bakınız).. Direkler. Direklerin uzunluğu ve boyutları Üç parçalı direk İki parçalı direk.. Eğer yelkenli geinin direği 3 parçadan eydana geliyorsa (direk, gabya çubuğu, babafingo çubuğu) direğin uzunluğu, döşek üstünden ana direk destaorasına kadar alınabilir (Şekil. e bakınız). Direğin ölçüleri Tablo. den alınabilir... Direk iki parçadan eydana geliyorsa (ana direk ve gabya çubuğu) ana direğin boyutlarında (.. deki direk ve gabya çubuğuna eşdeğer) Loyd uzunluğu olarak bilinen teorik bir boy esas alınır. Loyd uzunluğu; döşek üzerinden, tü direkler için, direk gurcatasının -3. üzerinde yer alan fiktif bir direk destaorasına kadar ölçülen uzunluktur. Babafingo çubuğu Gabya çubuğu Ana direk destaorası Direk Gabya çubuğu destaorası Gabya çubuğu gurcatası Direk gurcatası Ana güverte Döşek üstü Şekil.(a) Direklerin kısıları Gabya çubuğu Ana direk Loyd uzunluğu

19 C Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları -9 Ana direğin parçalarının boyutları, Tablo. den alınabilir. Loyd uzunluğunun üzerinde kalan ana direk kısının üst bölüü, Tablo. de verilen gabya çubuğu destaorasındaki çapa kadar giderek azaltılabilir. Ana direğin üst bölüünün et kalınlığı da Tablo. de gösteriliştir...3 Direklerin ana güverte direk yuvasındaki çapının; kabasorta ara donanılı direklerde, direğin etresi başına 8. den tek gabya çubuklu ve azai 3 serenli direklerde. den ve serensiz direklerde. den büyük olasına gerek yoktur...4 Eğer direğin çapı..3 e göre hesaplanışsa, bu çapa karşılık gelen diğer ölçüler, Tablo. de verilen şekilde olacaktır. Şekil.(b) Direklerin kısıları Tablo. Yelkenli geiler için gabya çubukları Gabya çubukları Uzunluk Gabya Uzunluk Gabya Topukta Direk başında Topukta Direk başında (*) destaorasında (*) destaorasında Çap Kal. Çap Kal. Çap Kal. Çap Kal. Çap Kal. Çap Kal. 9, 90,0 0,0 0 4,0, 40 8, 40 7, 340 7,0 0,0 300,0 0,0 30 4,0, , 430 7, 30 7,0 0, 30,0 80,0 40 4,, 490 8, 440 8,0 30 7,,0 330, 90,0 0,0 7,0 00 9,0 40 8, ,, 30, 300,0 0,0 7, 0 9, , ,,0 30 7,0 30, 70, 8,0 30 9, , 390 8,0, 370 7,0 330, 80, 8, 0 9,0 00 8, 400 8,0 3, , 30, 90,0 9,0 0 9, 0 8, 40 8,0 3, 400 7, 30 7,0 300, 9, 70 9, 0 9,0 40 8, 4,0 40 7, 370 7,0 30, 0,0 90 9, 40 9, , 4, 430 8, ,0 30, 0, 00 0,0 0 9, ,,0 40 8, , 330 7,0,0 0 0,0 70 9, 40 9,0 () Babafingo ve gabya çubukları için C.3.. ve 3..3 e bakınız. () Serenlerin bağlantı noktalarındaki direklerin ve gabya çubuklarının çapı ve et kalınlığı, asgari olarak, ilgili serenin aksiu çapı ve aksiu levha kalınlığı kadar olacaktır. Gabya çubukları, destaorada, gurcatada, akara yuvalarında ve serenlerin orta kısıları turosa bağlantılarının dışına kadar takviye edilecektir. (örneğin; levha kalınlığının, katında bir kısı kullanılarak; C..., C..3. ve C..3. e bakınız ). (3) Dolu ağaçtan yapılan gabya çubuklarının çapları için C.. ye bakınız. (*) Belirtilen uzunluk gerçek uzunluktur (C 3.. e bakınız).

20 -0 Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları C Tablo.3 Giz yelkeni bubaları Buba uzunluğu Direkten itibaren Dış uçtan itibaren Direkte Dış uçta uzunluğun /3 ünde uzunluğun /3 ünde Çap Kalınlık Çap Kalınlık Çap Kalınlık Çap Kalınlık ,0 0 4,0 4,0 3 4, ,0 0 4,0 70 4,0 4 4, ,0 70 4, 90 4, 4, ,0 8 4, 0 4, 4,0 0 4,0 00,0 30,0 80 4, 7 4, 0,0 0, 9 4, , 40, 70, 0,0 4 0,0 0, 90,0,0 0,0 80,0 30, 40, 3, 300,0 330, 0, 7 0, 3, 30 7,0 7,0 8,0 33, 370 7,0 90,0 9 80,0 30 7, , 30, 0 9, 370 7,0 40 7, 30, Dolu ağaçtan yapılan bubaların çapları için C.. ye bakınız... Döşek üstüne kadar deva eteyen tü direkler, gerekirse, başka yollarla hesaplanalıdır. Bu duru sabit donanıın boyutlandırılasına da etki edebilir.. Dizayn istekleri.. Serenlerin bağlantı noktalarındaki direk çapı ve levha kalınlığı, asgari olarak ilgili serenin aksiu çapı ve aksiu levha kalınlığı kadar olacaktır...4 Sabit donanıı direğe bağlaak için gerekli olan apaların ölçüleri, Tablo. de belirtilen şekilde olacaktır... Ana güverte direk yuvası bölgesinde direkler, direk çapının yaklaşık iki katı uzunlukta takviye edilecektir (Örneğin; Tablo. de belirtilen levha kalınlığının, katına sahip bir kısı kullanılarak). 3. Gabya Çubukları.. Gurcataların aacı, gabya çubuğu tarafından uygulanan düşey ve alt yatay kuvvetleri karşılaaktadır. Gurcatalar, gabya çubuğu için alt esnet oluştururlar...3 Direk destaorası, gabya çubuğu için üst esnet oluşturur ve bu noktaya etki eden yatay kuvvetleri karşılar. 3. Gabya çubuklarının uzunluğu ve boyutları 3.. Varsa, gabya çubuğunun boyutları, gerçek uzunluğu esas alınarak, Tablo. ye göre belirlenecektir. 3.. Babafingo çubukları ve kabasorta aralı direklerin gabya çubukları için, topuktaki çapın, çubuğun etresi başına. olası yeterlidir. Sübye ara donanılı direkler için bu değerin. olası yeterlidir.

21 C Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları - Tablo.4 Serenlerin boyutları Uzunluk Ortada /4 esafede / esafede 3/4 esafede Serenin ucunda Çap Kal. Çap Kal. Çap Kal. Çap Kal. Çap Kal , 9 4, 80 4, 0 4, 00 3,0 0 4, 4, 00 4, 4, 0 3,0 40 4, 3 4, 4, 80 4, 0 3,0 3 0,0,0 3 4, 9 4, 30 3,0 4 80, 7,0 0,0 0 4, 40 3,0 300, 9, 70,0,0 0 3,0 30,0 30,0 90, 40,0 0 3, 7 340,0 330,0 30,0,0 70 3, 8 30, 30, 3,0 70,0 80 3, ,0 370, 340, 8, 90 4, , ,0 30, 300, 00 4,0 40 7, 40 7, ,0 3, 0 4, 440 8, , 39 7,0 330, 0 4, ,0 40 7, 4 7, 34, 30, , 470 8, , 30, 40,0 00 9, , 40 8,0 37 7,0 0, 0 9, 0 8, 470 8, ,0 0, , 30 9, , 40 7, 70, ,0 4 9,0 0 8, 40 7, 80, , 9, 9,0 43 8,0 90, 30 00, 8 0,0 40 9,0 40 8, ,0 () Ortadaki çapın; serenin etresi başına, babafingo serenleri için 9. ve kuntra serenleri için 8. den büyük olasına gerek yoktur. () Dolu ağaçtan yapılan bubaların çapları için C.. ye bakınız Eğer, babafingo ve gabya çubuklarının topuklarındaki çapları 3.. ye göre hesaplanışsa, diğer tü boyutlar, bu çap için Tablo. de gösterilen şekilde olacaktır. 3.. Serenlerin bağlantı noktalarındaki gabya çubuğu çapı ve levha kalınlığı, asgari olarak, ilgili serenin aksiu çapı ve aksiu levha kalınlığı kadar olacaktır. 3. Dizayn istekleri 4. Civadra 3.. Gabya çubukları; destaorada, gurcatada ve akara yuvalarında takviye edilecektir (örneğin; Tablo. de belirtilen levha kalınlığının, katına sahip bir kısı kullanılarak). 4. Civadranın aacı ve boyutları 4.. Civadralar, çeşitli pruva direği istiralyalarının alt uçlarının bağlantısı için kullanılır (Şekil.8 e bakınız). 4.. Civadranın ölçüleri, Tablo.7 de gösterilen şekilde olacaktır.

22 - Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları C 4..3 Mistaço ve civadra çarıklarının boyutları, Tablo.8 de gösterilen şekilde olacaktır Aşağıda belirtilen bağıntılar da kullanılır : - Büyük baston kösteğinin çapı = 0, istaço çapı.. Orta kısılarındaki çapın, babafingo serenleri için uzunluklarının etresi başına 9. yi veya kuntra serenleri için 8. yi geçesine gerek yoktur...3 Eğer, orta kısılarındaki çap,.. ye göre hesaplanışsa, diğer boyutlar, bu çap için Tablo.4 de gösterilen şekilde olacaktır. - Kör baston çapı =, istaço çapı.. Serenlerin düzenlenesi 4. Dizayn istekleri 4.. Civadranın topuk yuvası ile baş bodoslaa yuvası arasındaki esafe, civadra çapının en az 4 katı olalıdır... Serenler, direklere sabitlenebilir veya yüksekliği ayarlanabilir tipte olabilir... Sabit bir serenin direğe bağlantı yöntei Şekil. de gösteriliştir. 4.. Civadrada; ürettabat eniyeti için kuvvetli tutaaklar ersipetler, el halkaları halatları ve yeterli sayıda çapraz halatlar veya ağlar bulunalıdır. Seren askı bosası, serene etki eden düşey kuvveti (yapı ağırlığı ve rüzgar basıncı bileşeni) taşıak ve direğe iletek üzere dizayn edilirler. 700 GT dan büyük geilerde, baş kasaraya kadar deva etek üzere, civadraların altında ağlar bulunalıdır. Seren askı bosasının gerekli yükü Tablo. de belirtilen şekilde olacaktır Civadralar, yuvaları bölgesinde takviyeli olacaktır. (Örneğin; Tablo.7 de belirtilen levha kalınlığının, katına sahip bir kısı kullanılarak).. Serenler. Serenlerin boyutları.. Serenlerin boyutları Tablo.4 de belirtilen şekilde olacaktır...3 Ayarlanabilir serenlerin düzenlenesi Şekil.3 de gösteriliştir. Gergi; serenin kaldırılıp indirilesi için kullanılır ve seren izbirosunun yerini de alır. Gerginin gerekli yükü Tablo. de belirtilen şekilde olacaktır. Tablo. Seren askı bosaları ve gergileri için gerekli yükler Uzunluk Seren askı bosası için gerekli yük Seren gergisi için gerekli yük Uzunluk Seren askı bosası için gerekli yük Seren gergisi için gerekli yük kn kn kn kn ,,0 8, 0,8 3,7 7,3 30,7 34,3 37,9 4,0 4,3, 3,, 7, 9,4,4, 8, 3,0 34,4 38, ,0,7 0,,8 7, 77, 83,3 89, 9,9 08, Bu parçaların ve akara yuvalarının ölçüleri, TL nun Kaldıra Donanıları Kurallarında belirtilen şekilde olacaktır. 4,8 4, 49, 3,9 8, 3, 8,3 73, 79, 84,

23 C Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları -3 Direk Askı bosası -direğe-..4 Turosanın aacı (Şekil. ye bakınız), serene etki eden yatay kuvveti karşılaak ve bu kuvveti direğe ve / veya gabya çubuğuna iletektir. Turosa, serenin gerektiği kadar hareket etesine izin verelidir. Turosanın boyutları Tablo. da belirtilen şekilde olacaktır..3 Dizayn istekleri Turosa (bağlantı çubuğu) Seren.3. Serenlerin orta kısıları, turosa bağlantılarının dışına kadar takviye edilecektir (örneğin; Tablo.4 de verilen levha kalınlığının, katında bir kısı kullanarak)..3. Serenlerde; ürettebatın eniyetli çalışası bakıından kuvvetli arsipetler, yeterli sayıda el halkaları veya diğer tuta yerleri bulunacaktır. Tel halatlardan yapılan arsipetlerin üzeri kaplanacaktır.. Giz Yelkeni Bubaları Şekil. Sabit seren. Boyutlar Giz yelkeni bubalarının boyutları, Tablo.3 de verilen Direk Direkteki akara yuvasına şekilde olacaktır. 7. Giz Yelkenleri Gizleri (Serenleri) 7. Boyutlar 7.. L boyuna bağlı olarak, giz çapları, aşağıdaki forüllere göre hesaplanacaktır : Gergi Direkteki çap = 0,0 L Direkten /3 L esafedeki çap = 0,0 L Dış uçtaki çap = 0,00 L 7.. Eğer çap 7.. e göre hesaplanışsa, ilgili et kalınlığı, bu çap için Tablo.3 de gösterilen şekilde Şekil.3 Ayarlanabilir seren olacaktır.

24 -4 Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları C Tablo. Turosaların (bağlantı çubuğu) ana ölçüleri Serenin çapı d (*) a b Æ c Æ e Æ f g (*) Ara değerler lineer enterpolasyonla elde edilebilir.

25 C,D Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları - 8. Direklerin İalat Toleransları ve Muayenesi dy = Enine doğrultuda dış çap. 8. Yekpare direk 8. Birleştiriliş direk 8.. Yekpare direk gövdesinde birbirini takip eden kesitler arasındaki kalınlık farkı 4. den büyük ise, ani bir süreksizlik oluşuunu önleek için, kalın olan bölü :3 oranında kesitler arasındaki geçişlerde kadeelendirilecektir. 8.. Yekpare direk çap ve ovallik toleransları Çapta en büyük sapa -0, t 8.. Birleştiriliş direkte birbirini takip eden parçaların hizalanası ve direk genel eksenel kaçıklığı: Birbirini takip eden parçalar arasında en t/4 büyük hizasızlık Direk erkez hattından Tü direk uzunluğunda 0 en büyük eksenel sapa.yi geçeyecek şekilde 4. uzunluğa karşılık. En büyük ovallik değeri dx - dy t t dx = Bölgesel direk et kalınlığı, = Baş-kıç doğrultusunda dış çap, 8.. Birleştiriliş direkte alın kaynakları ve dairesel kaynak dikişlerinin tahribatsız uayenesi: Alın Kaynağı Köşe Kaynağı Kaynak Sınıfı Manyetik Parçacık Testi (MT) Ultrasonik Test (UT) Manyetik Parçacık Testi (MT) Kritik kaynaklar %00 %00 %00 Birincil kaynaklar %00 %0 %00 İkincil kaynaklar %0 - %0 D. Sabit Donanı. Genel. Sabit donanı için en uygun halat tipi x 7 FC (DIN 30) dir. Ancak, günüüzde bu halat tipinin zor bulunası nedeniyle, bunun yerine DIN 304 e göre x 3 IWRC tipi kullanılabilir. Bu halatların iç tellerinin ince olası nedeniyle, bunların öngörülen öürleri kısadır. Bu nedenle, korozyondan korua kaliteleri çok önelidir.. DIN 300 a göre x 9 FC tipindeki halatlar adde.3 de belirtilenden daha fazla elastiseye sahiptir.. Sabit Donanıın Boyutları. Sabit donanıın ve bunların bağlantı eleanlarının boyutları Tablo.8. da veriliştir.. Dört ve beş direkli geilerin kabasorta ara donanılı direkleri için, sabit donanıın çapı, Tablo.8 deki açıklaalara göre azaltılabilir.

26 - Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları D.3 Sabit donanıın boyutlarının belirlenesi için, ta ara donanılı geiler ve barkolar için, direklerin uzunluğu (en kıçtaki direk hariç), tekil direk uzunluklarının ortalaası olarak ve ana güvertedeki genişlik, tekil direkler bölgesindeki güverte genişliklerinin ortalaası olarak alınabilir..4 Uzunluğu 4. den az olan direklerin, çift babafingo sereni taşıdığı hallerde, gabya kolobiri patrisası da gabya destaorasına bağlanacaktır.. Eğer istaço ve civadra çarıklarının civadranın erkez hattı ile açısı 4º den az ise, istaço ve civadra çarıkları takviye edilecektir (Şekil.8 e bakınız).. Liftinlerin boyutları Tablo.. de gösteriliştir..7 Bağlantı eleanlarının diğer parçalarının boyutları, TL nun Kaldıra Donanıları Kurallarına göre belirlenebilir. Bunların yükleri ilgili liftinlerin yükleri ile uyulu olacaktır. 3. Dizayn İstekleri 3. Çarıkların direğe kilitle bağlandığı hallerde, her bir çarık için ayrı bir kilit ve apa gereklidir. 3. Mükünse, sabit donanı doğrudan şiyer sırasına bağlanacaktır. 3.3 Yelken taşıyıcı istiralyaların (örneğin; civadraya bağlananlar) kılavuz akaralardan geçtiği hallerde (rüzgarı yakada tutan/orsa), kılavuz akaralarının çapı, ilgili istiralyanın noinal çapının en az katına eşit olalıdır. 3.4 İstiralyalar, kuvvetler direkler arasında düzgün yayılacak şekilde düzenlenecektir. 3. Rili çarıkları, yuvarlak çelik çubuk forunda da yapılabilir. Tablo.7 Civadralar Civadra döşeği dışındaki uzunluk Topukta Döşekte Döşek ile civadra cundası esafesinin ortasında Civadranın cundasında Çap Kalınlık Çap Kalınlık Çap Kalınlık Çap Kalınlık ,0 30 8,0 30 8,0 0, ,0 40 0, ,0 70 7, ,0 470,0 40 0,0 90 7,0 440,0 30, ,0 0 8,0 490,0 90,0 30,0 30 9,0 3 30,0 0, 70,0 0 0,0 4 70, 700, 0,0 80 0,0 0 3,0 70 4,0 0 4, ,0 0 4, , ,0 30 0, ,0 80,0 70 4,0 340, ,0 900,0 800,0 30,0 () Mistaçolar ve çarıkları için C.4 e bakınız. () Dolu ağaçtan yapılan civadraların çapları için C.. ye bakınız.

27 D Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları -7 Tablo.8 Kabasorta ara donanılı direkler için sabit donanı Uskuna brikler ve barkentinlerin pruva direkleri, üç, dört ve beş direkli barkoların ta ara donanılı direkleri ve üç, dört ve beş direkli ta ara donanılı geilerin ve briklerin tü direkleri için Direğin, ana güverteden itibaren gabya çubuğu gurcatasının üst kenarına kadar olan uzunluğu [] 8 <9 9 <0 0 < < <3 3 <4 4 < Direk bölgesindeki ana güvertedeki gei genişliği < 7, 7, <7,8 7,8 <8,4 8,4 <9,0 9,0 <9, 9, <0, 0, <0,8 0,8 Serenli direklerin sabit donanı için gerekli tel halat çapları [] Ana istiralyalar ana çarıklar ana yaka çarıkları gabya istiralyası () gabya patrisası gabya kolobiri patrisası Babafingo istiralyası babafingo patrisası Kuntra istiralyası kuntra patrisası Adet Ana istiralyalar ana çarıklar ana yaka çarıkları gabya istiralyası gabya patrisası gabya kolobiri patrisası () babafingo istiralyası babafingo patrisası kuntra istiralyası ve patrisası Miniu çap [] istaço (3) çubuk cıvata zincir civadra (3) zincir adet Öngörülen çaplar; Tablo.0 a göre, 7 FC ve 3 IWRC halat tipleri için geçerlidir. Bunların yerine 9 FC tip tel halat kullanılırsa, Tablodaki değerler,. halat çapına kadar. ve. ve üzerindeki halat çapı için. arttırılacaktır N/ nin üzerindeki noinal ukaveet kullanılaalıdır. - 4 ve direkli geilerin kabasorta ara donanılı direkleri için, 3. çapa kadar olan tablo değerleri. ve 4. ve üzerindeki çaplar için. azaltılabilir. - Barkolar ve ta ara donanılı geiler için (en kıçtaki direk hariç), direklerin uzunluğu ve ana güverte genişliği, aynı çapta sabit donanı kullanıı açısından, ortalaa olarak alınabilir. - Bu tabloda gösterilen veya tablodan elde edilen halat çapları standart olayan ölçüleri içerektedir. Eğer bu ölçülerde halat bulunaazsa, bir üst standart ölçü seçilebilir. Bu husus çubuklara, cıvatalara ve zincirlere de uygulanır. () Gabya çarıklarının çapı, gabya istiralyası çapının en az %70 i olalıdır. () Uzunluğu 4. den kısa direklerin çiftli babafingo sereni taşıdığı hallerde, gabya kolobiri patrisası da gabya destaorasına bağlanacaktır. (3) Eğer istaço ve civadra çarıklarının civadranın erkez hattı ile açısı 4º den az ise, istaço ve civadra çarıkları takviye edilecektir.

28 -8 Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları D Tablo.8 Kabasorta ara donanılı direkler için sabit donanı (deva) Uskuna brikler ve barkentinlerin pruva direkleri, üç, dört ve beş direkli barkoların ta ara donanılı direkleri ve üç, dört ve beş direkli ta ara donanılı geilerin ve briklerin tü direkleri için Direğin, ana güverteden itibaren gabya çubuğu gurcatasının üst kenarına kadar olan uzunluğu [] < <7 7 <8 8 <9 Direk bölgesindeki ana güvertedeki gei genişliği <,4,4 <,9,9 <,3,3 <,7,7 Serenli direklerin sabit donanı için gerekli tel halat çapları [] Ana istiralyalar ana çarıklar ana yaka çarıkları gabya istiralyası () gabya patrisası gabya kolobiri patrisası Babafingo istiralyası babafingo patrisası Kuntra istiralyası kuntra patrisası Adet Ana istiralyalar ana çarıklar ana yaka çarıkları gabya istiralyası gabya patrisası gabya kolobiri patrisası () babafingo istiralyası babafingo patrisası kuntra istiralyası ve patrisası Miniu çap [] istaço (3) çubuk cıvata zincir civadra (3) zincir adet Öngörülen çaplar; Tablo.0 a göre, 7 FC ve 3 IWRC halat tipleri için geçerlidir. Bunların yerine 9 FC tip tel halat kullanılırsa, Tablodaki değerler,. halat çapına kadar. ve. ve üzerindeki halat çapı için. arttırılacaktır N/ nin üzerindeki noinal ukaveet kullanılaalıdır. - 4 ve direkli geilerin kabasorta ara donanılı direkleri için, 3. çapa kadar olan tablo değerleri. ve 4. ve üzerindeki çaplar için. azaltılabilir. - Barkolar ve ta ara donanılı geiler için (en kıçtaki direk hariç), direklerin uzunluğu ve ana güverte genişliği, aynı çapta sabit donanı kullanıı açısından, ortalaa olarak alınabilir. - Bu tabloda gösterilen veya tablodan elde edilen halat çapları standart olayan ölçüleri içerektedir. Eğer bu ölçülerde halat bulunaazsa, bir üst standart ölçü seçilebilir. Bu husus çubuklara, cıvatalara ve zincirlere de uygulanır. () Gabya çarıklarının çapı, gabya istiralyası çapının en az %70 i olalıdır. () Uzunluğu 4. den kısa direklerin çiftli babafingo sereni taşıdığı hallerde, gabya kolobiri patrisası da gabya destaorasına bağlanacaktır. (3) Eğer istaço ve civadra çarıklarının civadranın erkez hattı ile açısı 4º den az ise, istaço ve civadra çarıkları takviye edilecektir.

29 D Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları -9 Tablo.8 Kabasorta ara donanılı direkler için sabit donanı (deva) Uskuna brikler ve barkentinlerin pruva direkleri, üç, dört ve beş direkli barkoların ta ara donanılı direkleri ve üç, dört ve beş direkli ta ara donanılı geilerin ve briklerin tü direkleri için Direğin, ana güverteden itibaren gabya çubuğu gurcatasının üst kenarına kadar olan uzunluğu [] 9 <30 30 <3 3 <3 3 <33 Direk bölgesindeki ana güvertedeki gei genişliği < 3, 3, 4,0 >4,0 3, 3, 4,3 >4,3 < 3,9 3,9 4, >4, < 4,3 4,3,0 >,0 Serenli direklerin sabit donanı için gerekli tel halat çapları [] Ana istiralyalar ana çarıklar ana yaka çarıkları gabya istiralyası () gabya patrisası gabya kolobiri patrisası Babafingo istiralyası babafingo patrisası Kuntra istiralyası kuntra patrisası Adet Ana istiralyalar ana çarıklar ana yaka çarıkları gabya istiralyası gabya patrisası gabya kolobiri patrisası () babafingo istiralyası babafingo patrisası kuntra istiralyası ve patrisası Miniu çap [] çubuk istaço (3) cıvata zincir 0 4 civadra (3) zincir adet - Öngörülen çaplar; Tablo.0 a göre, 7 FC ve 3 IWRC halat tipleri için geçerlidir. Bunların yerine 9 FC tip tel halat kullanılırsa, Tablodaki değerler,. halat çapına kadar. ve. ve üzerindeki halat çapı için. arttırılacaktır N/ nin üzerindeki noinal ukaveet kullanılaalıdır. - 4 ve direkli geilerin kabasorta ara donanılı direkleri için, 3. çapa kadar olan tablo değerleri. ve 4. ve üzerindeki çaplar için. azaltılabilir. - Barkolar ve ta ara donanılı geiler için (en kıçtaki direk hariç), direklerin uzunluğu ve ana güverte genişliği, aynı çapta sabit donanı kullanıı açısından, ortalaa olarak alınabilir. - Bu tabloda gösterilen veya tablodan elde edilen halat çapları standart olayan ölçüleri içerektedir. Eğer bu ölçülerde halat () Gabya çarıklarının çapı, gabya istiralyası çapının en az %70 i olalıdır. () Uzunluğu 4. den kısa direklerin çiftli babafingo sereni taşıdığı hallerde, gabya kolobiri patrisası da gabya destaorasına bağlanacaktır. (3) Eğer istaço ve civadra çarıklarının civadranın erkez hattı ile açısı 4º den az ise, istaço ve civadra çarıkları takviye edilecektir.

30 -0 Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları D,E Tablo.9 Sübye ara donanılı direkler için sabit donanı (Kısı ) Üç, dört ve beş direkli barkoların en kıçtaki direkleri, barkentinlerin grandi direkleri, üç ve dört direkli uskuna briklerin pruva ve grandi direkleri ve uskunalar ile üç direkli uskunaların pruva direkleri için Direğin, ana güverteden itibaren gurcatanın üst kenarına kadar olan uzunluğu [] < <3 <4 < < <7 <8 <9 <0 < < <3 Serensiz direklerin sabit donanı için gerekli tel halat çapları [] Ana istiralyalar ve ana çarıklar Gabya istiralyaları ve gabya patrisaları Babafingo istiralyaları ve babafingo patrisaları Adet Ana istiralyalar ana çarıklar gabya istiralyaları gabya patrisaları 3 3 babafingo istiralyaları babafingo patrisaları - Öngörülen çaplar; Tablo.0 a göre, 7 FC ve 3 IWRC halat tipleri için geçerlidir. Bunların yerine 9 FC tip tel halat kullanılırsa, Tablodaki değerler,. halat çapına kadar. ve. ve üzerindeki halat çapı için. arttırılacaktır N/ nin üzerindeki noinal ukaveet kullanılaalıdır. - Bu tabloda gösterilen veya Tablodan elde edilen halat çapları standart olayan ölçüleri içerektedir. Eğer bu ölçülerde halat bulunazsa, bir üst standart ölçü seçilebilir. - Gabya çarıklarının çapı, gabya istiralyası çapının en az %70 i olalıdır. E. Doğrudan Hesaplaalar TL tarafından gerekli görülen hallerde, gelişiş hesaplaa teknikleri kullanılarak, büyük yelkenli geilerin direk ve ara eleanlarının boyutlandırılası, doğrudan hesaplaa ile yapılacaktır. Bu isteklerin uygun oladığı belirlenen hallerde TL ile anlaşaya varılarak, diğer kriterlere göre hesaplanan yükler kullanılabilir.. Sabit donanı eniyet katsayıları (γ) : Tü yelkenler basılı : γ = 3, Beka, kör yelken(kasırga) : γ =,0. Müşterek eniyet göstergesi : Tü yelkenler basılı : (σ b /σ y + σ a /σ kr ) 0,7 Beka, kör yelken (kasırga) : (σ b /σ y + σ a /σ kr ) 0,8 σ b : Direkte hesaplanan eğile gerilesi, σ y : Malzee aka gerilesi, σ a : Direkte hesaplanan eksenel gerile, σ kr : Kritik elastik burkula gerilesi.

31 E Bölü - Yelkenli Geiler için Direk ve Ara Donanıı Kuralları - Tablo.9 Sübye ara donanılı direkler için sabit donanı (Kısı ) Uskunalar ile üç direkli uskunaların grandi direkleri, dört direkli uskuna briklerin izana direkleri, barkentinlerin, üç direkli uskunaların ve uskuna briklerin izana direkleri, dört direkli uskuna briklerin kuntra izana direkleri ve sübye ara donanılı uskunaların, küçük ve tek direkli yelkenlilerin direkleri için Direğin, ana güverteden itibaren gurcatanın üst kenarına kadar olan uzunluğu [] < < <3 <4 < < <7 <8 <9 <0 < < Serensiz direklerin sabit donanı için gerekli tel halat çapları [] Pruva ana istiralyası Ana çarıklar Gabya istiralyaları ve gabya patrisaları Babafingo istiralyaları ve babafingo patrisaları Gabya istiralyaları ve babafingo istiralyaları Adet Ana çarıklar Gabya patrisaları Babafingo patrisaları - Öngörülen çaplar; Tablo.0 a göre, 7 FC ve 3 IWRC halat tipleri için geçerlidir. Bunların yerine 9 FC tip tel halat kullanılırsa, Tablodaki değerler,. halat çapına kadar. ve. ve üzerindeki halat çapı için. arttırılacaktır N/ nin üzerindeki noinal ukaveet kullanılaalıdır. - Bu tabloda gösterilen veya Tablodan elde edilen halat çapları standart olayan ölçüleri içerektedir. Eğer bu ölçülerde halat bulunazsa, bir üst standart ölçü seçilebilir. - Gabya çarıklarının çapı, gabya istiralyası çapının en az %70 i olalıdır..3 Ara eleanlarının eksenel rijitliği alzeenin elastisite (Young) odulüne, efektif kesitine ve biri şekil değiştireye (strain) direnç gösteren geoetrik kesit özeliğine bağlıdır. Çelik tel halatlarda, eksenel rijitliğin yaklaşık %0 si halat büküü nedeniyle, ilave bir kısı ise noinal (brüt ideal) en-kesit ile net en-kesit arasındaki farklardan dolayı kaybolur. Bu etkiler dikkate alındığında noinal en-kesit alanına dayalı olarak çeşitli ara alzeeleri için kabul edilebilir elastisite odülleri Tablo.0 da veriliştir. Tablo.0 Ara alzeeleri için elastisite odülleri Malzee Young Modülü (N/ ) MP 3N,3E Paslanaz Çelik (-3-),9E Titanyu (AL-4V),0E Alüinyu (0-T) 0,7E G.Ç.T.H,09E P.Ç.T.H,E Alpha &Gaa rodları,93e Zincir,0E MP 3N : Yaşlanabilir Nikel-Kobalt alaşıı G.Ç.T.H.: Galvanizli Çelik Tel Halat P.Ç.T.H.: Paslanaz Çelik Tel Halat Tü değerler noinal çap esas alınarak hesaplanacak alanlar ( ) için geçerlidir.

32 - Bölü - Genel, Tanılar E,F. Karşılaşılacak yükleelere ilişkin teel kabuller : Büyük yelkenli geiler için öngörülen 3 çalışa duruu söz konusudur - Tü yelkenler basılı, noral seyir, C : C L veya C D (ortalaa kaldıra katsayısı veya sürtüne katsayısı) En iyi hücu açısı varsayııyla, yelkenler için ortalaa kaldıra katsayıları: Velenalar :, - Bir kısı söndürülüş yelkenler, fırtına seyri, 3- Tü yelkenler kör, beka duruu. Belirtilen 3 duru için hesaplarda esas alınacak hız Duru Rüzgar Hızı (knot) (zahiri rüzgar) 40 (zahiri rüzgar) 3 (tü yönlerden) 3 no.lu beka duruunda rüzgar nedeniyle oluşan yüklere ilaveten gei hareketlerinden dolayı oluşacak yükler de esas alınabilecek uzun döne gei hareket değerleri: Hareket En Büyük Tek Periyod Genlik (saniye) Yalpa =30 T y =0,7B/(GM) 0, Baş-Kıç Ψ=exp(L bp /300) T bk =0,/(L bp ) 0, Dalıp-Çıka L bp /80 T dç =0,/(L bp ) 0, Bubalı yan yelkenler :, Dörtköşe yelkenler :,4 Sürtüne katsayısının kullanıına genellikle yalnızca beka için, kör yelken ve çok yüksek rüzgar hızları altında ihtiyaç duyulacaktır. Bu durularda, körleniş yelkenleri ile seren, sabit ara ve direkler için bu değer, alınacaktır.. Yan yelken istiralya çeke (gere) kuvveti yaklaşık olarak: T istiralya =3,7 x F yelken alınabilir. Selviçelerin direk ve civadra üzerindeki bağlantı noktalarında öneli ilave yükler oluşturdukları; seren ve yelken ağırlıklarının direklerin eksenel yükleesine katkıda bulundukları ve daha da önelisi gei hareketlerinden kaynaklı iveler neticesi direklere yanal kuvvetler etkidiği unutulaalıdır. L bp B GM Ψ = Kaieler arası boy () = Gei kalıp genişliği () = Yüklü geinin enine etasantr yüksekliği () = 8 den büyük alınayacaktır.. Yelkenler tarafından üretilerek direkler tarafından taşınan veya velena istiralyalarına iletilen rüzgar yükleri kanat kesitleri için kullanılan forüllerle bulunabilir: F. Çeşitli Konular. Bileşenler. Değiştirilebilir bileşenler.. Tablolarda belirtileyen durularda, bu bileşenlerin boyutları, TL nun Kaldıra Donanıları Kuralları esas alınarak, etki eden yüklere göre belirlenecektir. F s = ρ/a S V A C ρ : Hava yoğunluğu A S : Yelken alanı V A : Zahiri rüzgar hızı.. Her bileşenin yük altında test edilesine gerek yoktur. Kaldıra Donanıları kurallarına göre, standart test yükleri kullanılarak, rastgele seçilen örneklerin test edilesi yeterlidir. Testlerin kapsaı, sorulu sörveyör tarafından belirlenecektir. Tü bileşenlerin en az %0 si test edilelidir.