Etkin so uk yldzlarda manyetik ak ta³nm

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Etkin so uk yldzlarda manyetik ak ta³nm"

Melek Asani
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Etkin so uk yldzlarda manyetik ak ta³nm Yldz lekelerinin ömürleri Emre I³k Manfred Schüssler, Sami K. Solanki Max-Planck-Institut für Sonnensystemforschung Max-Planck-Str. 2, 37191, Katlenburg-Lindau, Almanya / XV. UAK, stanbul Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 1 / 11

2 Amaçlar Sorun: Hzl dönen so uk yldzlarda görünen lekelerin hzl evrimi nasl açklanabilir? Etkin so uk yldzlarda geni³ ölçekli yüzey ak³larnn ve yldz yarçapnn leke ömrüne etkisi Yldz lekelerinin genel (biçimsel) yaplar için deneme benzetimleri Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 2 / 11

3 Amaçlar Sorun: Hzl dönen so uk yldzlarda görünen lekelerin hzl evrimi nasl açklanabilir? Etkin so uk yldzlarda geni³ ölçekli yüzey ak³larnn ve yldz yarçapnn leke ömrüne etkisi Yldz lekelerinin genel (biçimsel) yaplar için deneme benzetimleri Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 2 / 11

4 Amaçlar Sorun: Hzl dönen so uk yldzlarda görünen lekelerin hzl evrimi nasl açklanabilir? Etkin so uk yldzlarda geni³ ölçekli yüzey ak³larnn ve yldz yarçapnn leke ömrüne etkisi Yldz lekelerinin genel (biçimsel) yaplar için deneme benzetimleri Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 2 / 11

5 Çerçeve 1 Giri³ Yldz lekelerinin ZDG gözlemleri 2 Yüzeysel ak ta³nm modeli 3 ÇMB'ler olarak yldz lekeleri Anakol yldz Altdev yldz 4 TMB'ler olarak yldz lekeleri Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 3 / 11

6 Çerçeve 1 Giri³ Yldz lekelerinin ZDG gözlemleri 2 Yüzeysel ak ta³nm modeli 3 ÇMB'ler olarak yldz lekeleri Anakol yldz Altdev yldz 4 TMB'ler olarak yldz lekeleri Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 3 / 11

7 Çerçeve 1 Giri³ Yldz lekelerinin ZDG gözlemleri 2 Yüzeysel ak ta³nm modeli 3 ÇMB'ler olarak yldz lekeleri Anakol yldz Altdev yldz 4 TMB'ler olarak yldz lekeleri Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 3 / 11

8 Çerçeve 1 Giri³ Yldz lekelerinin ZDG gözlemleri 2 Yüzeysel ak ta³nm modeli 3 ÇMB'ler olarak yldz lekeleri Anakol yldz Altdev yldz 4 TMB'ler olarak yldz lekeleri Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 3 / 11

manyetik alan da lm (HR 1099) (A. Collier Cameron) (P.

9 Giri³ Yldz lekelerinin gözlemleri Yldz lekelerinin ZDG gözlemleri Diferansiyel dönme (AB Dor) Parlaklk ve manyetik alan da lm (HR 1099) (A. Collier Cameron) (P. Petit) Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 4 / 11

10 Yüzeysel ak ta³nm modeli Yüzeysel ak ta³nm modeli (Baumann vd. 2004, 2005) B t = ω(λ) B φ η h R 2 [ 1 cosλ R cosλ ( λ ( ) v(λ)b cosλ λ cosλ B ) + 1 λ cos 2 λ ] 2 B λ 2 D r (η r ) + S(λ,φ), Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 5 / 11

11 ÇMB'ler olarak yldz lekeleri Anakol yldz Yüzey ak³larnn ÇMB evrimine etkisi I Diferansiyel dönme (yüzey makaslamas), ömrü ksaltyor. Boylamsal ak³, yüksek enlemlerde ömrü uzatyor. E iklik açs, yüksek enlemlerde ömrü uzatyor. Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 6 / 11

12 ÇMB'ler olarak yldz lekeleri Anakol yldz Yüzey ak³larnn ÇMB evrimine etkisi II [Ya³am süresi] [enlem; dif. dönme kesiti; e iklik açs] Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 7 / 11

13 ÇMB'ler olarak yldz lekeleri Anakol yldz Daha büyük ÇMB'ler: Ya³am süreleri ve kutup lekeleri E iklik açs: α = 0.5λ 0 ya da α = 0. E ik olarak ortaya çkan ÇMB'ler daha uzun ya³ayabilir. Gözlemlerle uyum (Hall & Henry 1994)... Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 8 / 11

14 ÇMB'ler olarak yldz lekeleri Altdev yldz HR 1099: Etkin altdev bile³ende kutup lekeleri... Girdi seçenekleri: R = 3.3 R τ l = R2 η h l(l+1) HR 1099'un gözlenen zayf diferansiyel dönmesi λ 0 = 75 'de ortaya çk³ Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 9 / 11

15 TMB'ler olarak yldz lekeleri Tek parçal leke çok parçal leke Tek parçal leke (ak³sz; η h = 50 km 2 s 1 ) Büyük lekeler toplulu u (ak³sz ve ak³l; η h = 50 km 2 s 1 ) Küçük lekeler toplulu u (ak³l; η h = 50 km 2 s 1 ) Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 10 / 11

16 Varglar Varglar Manyetik bölgelerin yüzey ak³lar etkisi altndaki difüzyonu, yldz lekelerinin gözlenen ömürleri ile uyumlu sonuçlar vermektedir (Hall & Henry 1994, Donahue vd. 1997, Hussain 2002). Büyük ölçekli yüzey ak³lar, leke ömründe bir aya varan de i³iklikler olu³turmaktadr. Kutup lekeleri, enlemde pozitif e iklik açsyla ortaya çkan birçok ÇMB'nin izleyen kutbunun dönme kutbuna sürüklenmesiyle beslenen yaplar olabilir (gözlem Vogt vd. 1999). Gözlenen "yldz lekeleri"nin çok parçal m, tek parçal m oldu u konusunda yapt mz benzetimler, belirgin bir ayrm ortaya koyamam³tr. Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 11 / 11

17 Varglar Varglar Manyetik bölgelerin yüzey ak³lar etkisi altndaki difüzyonu, yldz lekelerinin gözlenen ömürleri ile uyumlu sonuçlar vermektedir (Hall & Henry 1994, Donahue vd. 1997, Hussain 2002). Büyük ölçekli yüzey ak³lar, leke ömründe bir aya varan de i³iklikler olu³turmaktadr. Kutup lekeleri, enlemde pozitif e iklik açsyla ortaya çkan birçok ÇMB'nin izleyen kutbunun dönme kutbuna sürüklenmesiyle beslenen yaplar olabilir (gözlem Vogt vd. 1999). Gözlenen "yldz lekeleri"nin çok parçal m, tek parçal m oldu u konusunda yapt mz benzetimler, belirgin bir ayrm ortaya koyamam³tr. Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 11 / 11

18 Varglar Varglar Manyetik bölgelerin yüzey ak³lar etkisi altndaki difüzyonu, yldz lekelerinin gözlenen ömürleri ile uyumlu sonuçlar vermektedir (Hall & Henry 1994, Donahue vd. 1997, Hussain 2002). Büyük ölçekli yüzey ak³lar, leke ömründe bir aya varan de i³iklikler olu³turmaktadr. Kutup lekeleri, enlemde pozitif e iklik açsyla ortaya çkan birçok ÇMB'nin izleyen kutbunun dönme kutbuna sürüklenmesiyle beslenen yaplar olabilir (gözlem Vogt vd. 1999). Gözlenen "yldz lekeleri"nin çok parçal m, tek parçal m oldu u konusunda yapt mz benzetimler, belirgin bir ayrm ortaya koyamam³tr. Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 11 / 11

19 Varglar Varglar Manyetik bölgelerin yüzey ak³lar etkisi altndaki difüzyonu, yldz lekelerinin gözlenen ömürleri ile uyumlu sonuçlar vermektedir (Hall & Henry 1994, Donahue vd. 1997, Hussain 2002). Büyük ölçekli yüzey ak³lar, leke ömründe bir aya varan de i³iklikler olu³turmaktadr. Kutup lekeleri, enlemde pozitif e iklik açsyla ortaya çkan birçok ÇMB'nin izleyen kutbunun dönme kutbuna sürüklenmesiyle beslenen yaplar olabilir (gözlem Vogt vd. 1999). Gözlenen "yldz lekeleri"nin çok parçal m, tek parçal m oldu u konusunda yapt mz benzetimler, belirgin bir ayrm ortaya koyamam³tr. Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 11 / 11

20 Varglar Varglar Manyetik bölgelerin yüzey ak³lar etkisi altndaki difüzyonu, yldz lekelerinin gözlenen ömürleri ile uyumlu sonuçlar vermektedir (Hall & Henry 1994, Donahue vd. 1997, Hussain 2002). Büyük ölçekli yüzey ak³lar, leke ömründe bir aya varan de i³iklikler olu³turmaktadr. Kutup lekeleri, enlemde pozitif e iklik açsyla ortaya çkan birçok ÇMB'nin izleyen kutbunun dönme kutbuna sürüklenmesiyle beslenen yaplar olabilir (gözlem Vogt vd. 1999). Gözlenen "yldz lekeleri"nin çok parçal m, tek parçal m oldu u konusunda yapt mz benzetimler, belirgin bir ayrm ortaya koyamam³tr. Emre I³k (MPS, Lindau) Manyetik ak ta³nm XV. UAK, stanbul 11 / 11

Benzer belgeler

20. Ulusal Astronomi Kongresi

20. Ulusal Astronomi Kongresi SV Cam Sisteminin Homojen Olmayan Yüzey Parlaklık Dağılımının İncelenmesi İbrahim ÖZAVCI, Hakan Volkan ŞENAVCI, Engin BAHAR, Onur YÖRÜKOĞLU, Didem Dilan İZCİ ve Selim Osman