Konturlama. Doç. Dr. Binnaz SARPER Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi

Transkript

1 Konturlama Doç. Dr. Binnaz SARPER Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi

2

3

4

5 Hangi Radyolojik Teknik Tercih Edilmeli?

6 KONVANSİYONEL GÖRÜNTÜLEME İnternel organlar ek yöntem uygulanmadıkça görüntülenemez Sadece applikatörler görülür 180 derece film her zaman bu kadar net değildir HAYIR

7 US Ovulatuar siklusa göre organ boyut ve kalınlıklarındaki farklılıklar direk görüntülemeyi etkilemekte Organ ve dokuların net sınırlarını belirlemek güç Uygulamalar arasında yüksek farklılık HAYIR

8 CT Organlar görüntülenebiliyor Kişiler arası farklılık daha az Tümör dokusunu normal dokulardan ayırmak daha güç EVET???

9 MR Organların yanı sıra tümör volümünü de ayrıntılı görüntülemek mümkün Riskli organların duvarlarını konturlamak mümkün ALTIN STANDART

10 Radyolojik anatomi: MR>CT > US>CR UTERUS CERVİX PARAMETRİUM TÜMÖR MR=CT>US>CR LENF NODU

11 FR BAŞLANGI LANGIÇ 1. FR 2. FR 3. Altın standart

12

13 Ne zaman CT kabul edilebilir? Tedavi öncesi ve eksternal radyoterapi sonrası çekilmiş MR da kitle net olarak görüntülenebiliyor, Klinik muayene bulguları ile MR bulguları uyumlu, Rezidüel tümör cervixe sınırlı.

14 Ne zaman CT kabul edilemez? Tedavi öncesi ya da eksternal radyoterapi sonrası MR lardan birinin eksik olması, MR bulguları ile klinik muayene bulgularının uyumsuz olması, Tümörün cervix dışına taşmış olması.

15 MR Nasıl Çekilmeli?

16 GEC ESTRO MR görüntg ntüleme protokolü

17 Sagital görüntg ntüleme

18 Axial görüntg ntüleme

19 Radyolojik Anatomi

20

21 mesane içi balon applikatör intravaginal

22 Brakiterapide MR kullanımı Uterin perforasyon var mı? Komşu organ perforasyonu var mı? Batında serbest sıvı var mı? Optimal aplikasyon yapılabilmiş mi? ERT yanıt oranı?

23 Radyolojik Değerlendirme erlendirme

24 GTV

25

26 URETRA ANÜS

27 Vajinanın görüntülenmesi 50 cc kontrast 50 cc us jeli Rektal kanül

28 Parametrium Ön: Mesane Yan: İnternal obturator kas Arka: Utero-sakral ligaman Üst: Periton Alt: Vajinal duvar

29 Hangi Konturlar Girilmeli?

30

31

32

33 GEC ESTRO ÖNERİLERİ I-IIII

34 EMBRACE A European study on MRI-guided brachytherapy in locally advanced cervical cancer EMBRACE Çalışma koordinatörleri: Richard Pötter (Viyana), Jacob Chr. Lindegaard (Aarhus), Kari Tanderup, (Aarhus) Christian Kirisits (Viyana).

35

36 GTVD Gross Tumor Volum Diagnosis: Tanı anında genel anestezi altında muayene ve MR görüntüleme ile saptanan makroskobik tümör yayılımı GTVB Gross Tumor Volum Brakiterapi: Brakiterapi öncesi genel anestezi altında muayene ve MR görüntüleme ile saptanan makroskobik tümör yayılımını ifade eder.

37

38

39 Hedef volümler HR-CTV IR-CTV A noktası

40

41 HR (High Risk) CTV: Eksternal radyoterapi sonrası saptanan rezidüel tümör volümü. Lokal yineleme açısından en yüksek riskli volüm HR-CTV=BT öncesi makroskobik tm+cx

42

43 IR (Intermediate Risk) CTV: Eksternal radyoterapiye başlamadan önceki tümör volümü. Aynı zamanda brakiterapi öncesi mikroskobik tümör volümünü ifade eder. IR-CTV=HR-CTV+ERT öncesi tm volümü (rezidü tümörü en az 10 mm kapsayacak şekilde-anatomik bariyeri aşmadan)

44 Sınırlı cx ca Lokal ileri cx ca

45

46 ERT uygulanmayan olgularda IR-CTV: Ön - Arka: 5mm yeterli Üst: Korpusu içerecek şekilde 10 mm Alt: Servikal osu içerecek şekilde vajen üst Yan: Parametrium 1/3 içerecek şekilde 10 mm Endoservikal ya da parametrial yayılımı olanlarda potansiyel yayılım yönünde +5mm

47 ERT uygulanan olgularda IR-CTV: GTVB ve GTVD ayrı ayrı girilir Rektum/mesane invazyonu olmadığı sürece rektum/mesane alan dışında bırakılır Rektum/mesane invazyonu varsa sadece organın duvarı alana dahil edilir ERT Tam yanıt: Emniyet marjı gerekmez Kısmi yanıt: 10 mm potansiyel yayılım yönünde eklenir Yanıtsız: tümör volümüne 10 mm eklenir

48

49 HR-CTV D90 dozu Gy IR CTV D90 dozu Gy

50 OAR SİGMOİD REKTUM İNCE BAĞIRSAKLAR MESANE vajen???

51

52 Sigmoid: sigmoid dış duvarı, rektosigmoid flexuradan en az 2 cm üstü Rektum: rektum dış duvarı, anal sfinkterden sigmoide kadar Mesane: mesane dış duvarı ICRU mesane ve rektum noktaları

53 Rektum D2cc < Gy Sigmoid D2cc < 75 Gy Mesane D2cc < 90 Gy

54

55 DIŞ KONTUR YETERLİ Mİ?

56 ÖZET Planlamada MR altın standart A, B noktası, rektum mesane referans noktaları yanında mutlaka GTV, HR- CTV ve IR-CTV, rektum, mesane sigmoid volümleri her fraksiyon için ayrı ayrı girilmeli

57 TEŞEKK EKKÜR R EDERİM