Editörlerden. De erli Meslektafllar m z, Teflekkürler

Transkript

1 Say : 1 Ekim - Aral k 2007 Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon Erken Tan Konulmas Gereken Y k c Bir Hastal k Olgularla Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon (PAH) Kompleks Bir Ba Dokusu Hastalı ı: Skleroderma (Sistemik Skleroz) Son Çal flmalardan Özetler S SVOÇ - Sistemik Skleroz Veritabanı Oluflturma Çalıflması Editörlerden De erli Meslektafllar m z, Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon (PAH) bülteninin ilk say s n sizlere sunmaktan mutluluk duyuyoruz. Pulmoner arteriyel hipertansiyon çok önemli sonuçlar olan bir hastal kt r. Hastalar n yaklafl k yar s tan dan sonra 2.8 y l içinde ölmektedir. Bu hastal n bafll ca semptomu olan dispne, ço unlukla baflka hastal klarla iliflkilendirilmekte ve bu durum tan da önemli gecikmelere yol açmaktad r. Erken tan ve erken tedavi bu hastal kta hayat kurtar c olabilir. Bu nedenle özellikle egzersizle ortaya ç kan dispnesi olan hastalarda bunun nedenini araflt r rken PAH'tan flüphe edilmelidir. PAH flüphesi olan hastalarda Doppler ekokardiyografi pulmoner hipertansiyonun belirlenmesi aç s ndan tarama testi olarak önerilmektedir. Son y llarda gerek hastal a iliflkin bilgilerimizin artmas gerekse tedavi alan nda yaflanan geliflmeler erken tan n n önemini daha da art rm flt r. PAH bülteninin bafll ca amac, bu y k c hastal k konusunda fark ndal n artmas na katk da bulunmak, bu alandaki deneyimleri paylaflmak ve son geliflmeleri sunmakt r. Bültenin birinci say s nda, yüksek morbidite ve mortaliteye sahip pulmoner arteriyel hipertansiyona geçmiflten bugüne uzanan genel bir bak fl sunuyoruz. Ard ndan, önemli komplikasyonlar ndan biri PAH olan sistemik sklerozu (skleroderma) ana hatlar yla ele al yoruz. Ayr ca, Olgularla PAH köflemizde, t bbi öyküden takibe kadar uzanan bir bütünlük içinde bir primer pulmoner hipertansiyon olgusunu sizlerle paylafl yoruz. zleyen bölümlerde PAH konusunda yeni yay nlanm fl iki literatürün özetlerini bulabilirsiniz. Son bölümde ise Türkiye'de bir ilk olan Sistemik Skleroz Veritaban Oluflturma Çal flmas (S SVOÇ) hakk nda özet bilgiyi dikkatinize sunuyoruz. Vakasını bizlerle paylafltı ı için Prof. Dr. Gülseren Karabıyıklıo lu na ve Dr. Z. Pınar Önen e teflekkür ederiz. Gelecek say da farkl konular ve olgular ile yeniden buluflmak dile iyle Teflekkürler Editörler: Prof. Dr. Murat NANÇ (.Ü. stanbul Tıp Fakültesi, Romatoloji), Prof. Dr. Serdar KÜÇÜKO LU (.Ü. Kardiyoloji Enstitüsü), Prof. Dr. Nesrin MO ULKOÇ (Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Pulmonoloji), Prof. Dr. Rana OLGUNTÜRK (Gazi Ünversitesi Tıp Fakültesi, Pediyatrik Kardiyoloji) Genel Yay n Yönetmeni: Dr. Haluk DÜLGER Actelion un yay n olan PAH Bülteni argos cortex iletiflim taraf ndan haz rlanmaktad r. argos cortex iletiflim hizmetleri Manolyalı Sokak No: 22, Levent, stanbul t: (0212) f: (0212) *Editörler soyadlar na göre alfabetik olarak dizilmifltir. ISSN

2 2 Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon: Erken Tan Gerektiren Y k c Bir Hastal k Geçmifle Bak fl nsanlarda pulmoner arteriyel bas nc n do rudan ölçülebilmesinden önceki 100 y ldan uzun dönemde pulmoner arteriyoskleroz, kronik pulmoner arteriyel hipertansiyonun (PAH) temel morfolojik özelli i olarak kabul edilmifltir y l nda Alman hekim Ernst von Ronberg otopside pulmoner vasküler lezyonlar n etiyolojisini saptayamad nda, bu durumu pulmoner vasküler skleroz olarak adland rd y l nda Buenos Aires Üniversitesi'nden Dr. Abel Ayerza, pulmoner arter sklerozuyla iliflkili kronik siyanoz, dispne ve polisitemiden oluflan bir sendrom üzerine ders vermifltir; daha sonra bu durum Ayerza hastal olarak adland r ld. 1 Yaklafl k 30 y l sonra ngiliz hekim Oscar Brener, Ayerza hastal olarak adland r lan klinik tablonun pulmoner hastal a sekonder kalp yetmezli i tablosu oldu u sonucuna vard ve patolojik bulgular kronik pulmoner hastal k, orta derecede pulmoner ateroskleroz ve sa ventrikül hipertrofisinin morfolojik kan tlar olarak yorumlad. Ancak, Dr. Brener pulmoner vasküler hastal k ile sa ventrikül hipertrofisi aras ndaki ba lant y görememiflti. Hastal n histopatolojisinin aç a ç kar labilmesi için yar m yüzy l geçmesi gerekti ve pulmoner vasküler lezyonlar ile sa ventrikül hipertrofisi aras ndaki iliflki aç kça anlafl ld. Postmortem incelemeler, hayvanlarda ve insanlarda yap lan fizyoloji çal flmalar hastal k sürecine iliflkin bilgiler sa lamaya bafllad 'lar n sonlar na do ru, kilo vermek için kullan lan bir ifltah bask lay c olan aminoreks ile iliflkili pulmoner hipertansiyon epidemisi, primer pulmoner hipertansiyonla iliflkili morfolojik ve fizyolojik bilgilerin gelifliminde bir dönüm noktas oldu. Aminorekse ba l pulmoner hipertansiyon nedeniyle ölen hastalardaki pulmoner vasküler lezyonlar idiyopatik pulmoner hipertansiyondakilerle ayn yd. 1 Aminoreks epidemisi nedeniyle, Dünya Sa l k Örgütü 1973 y l nda Cenevre'de bir grup uzman bir araya getirerek bir toplant düzenledi. Bu toplant da güncel bilgi durumunun de erlendirilmesi ve standardize bir klinik ve patolojik terminoloji oluflturulmas n n yan s ra bu ender hastal a iliflkin verilerin toplanabilmesi amacıyla uluslararas bir kay t sisteminin kurulmas için ça r yap ld. 1 Uluslararas bir sistem kurulamamakla birlikte, ABD Ulusal Sa l k Enstitüleri'ne (NIH) ba l Ulusal Kalp, Akci er ve Kan Enstitüsü y llar aras nda çeflitli bileflenlerden oluflan bir kay t sistemini Tablo 1. Pulmoner Hipertansiyon (PH) Klinik S n fland rmas (Venedik 2003) 1,2 1. Pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH) 1.1. diyopatik PAH ( PAH) 1.2. Ailesel PAH 1.3. Afla daki durumlarla iliflkili PAH: Ba dokusu hastal ı Konjenital sistemik pulmoner flantlar Portal hipertansiyon HIV infeksiyonu laçlar ve toksinler Di er (tiroid bozukluklar, glikojen depo hastal klar, Gaucher hastal, herediter hemorajik telanjiektazi, hemoglobinopatiler, miyeloproliferatif bozukluklar, splenektomi) 1.4. Venöz ya da kapiller tutulumla iliflkili PAH Pulmoner veno-oklüzif hastal k (PVOD) Pulmoner kapiller hemanjiyomatoz (PCH) 1.5. Yenido an n persistan pulmoner hipertansiyonu (PPHN) 2. Sol kalp hastal yla birlikte PH 2.1. Sol atriyal ya da ventriküler kalp hastal 2.2. Sol valvüler kalp hastal 3. Akci er hastal ve/veya hipoksemi ile birlikte PH 3.1. KOAH 3.2. Interstisyel akci er hastal 3.3. Uykuda solunum bozuklu u 3.4. Alveoler hipoventilasyon bozukluklar 3.5. Kronik olarak yüksek irtifaya maruz kalmak 3.6. Geliflimsel anomaliler 4. Kronik tromboembolik ve/veya embolik hastal a ba l PH 4.1. Proksimal pulmoner arterlerin tromboembolik obstrüksiyonu 4.2. Distal pulmoner arterlerin tromboembolik obstrüksiyonu 4.3. Trombotik olmayan pulmoner embolizm (tümor, parazitler, yabanc cisim) 5. Çeflitli Sarkoidoz, histiositoz X, lenfanjiyomiyomatoz, pulmoner damarlar n dıfltan basısı (adenopati, tümör, fibrozan mediastinit)

3 gerçeklefltirdi. Elde edilen sonuçlar, hastal n klinik, patofizyolojik ve morfolojik özelliklerinin ortaya konmas aç s ndan beklenenin üzerinde yarar sa lad ve yap lacak klinik çal flmalar için önemli bir zemin hazırladı y l nda Fransa'n n Evian kentinde düzenlenen ikinci WHO toplant s nda eski terminolojiyle primer pulmoner hipertansiyon s n rlar n n ötesine geçilerek tüm pulmoner hipertansif hastal klar n s n flamas yap ld. 1 Fransa'daki toplant n n ard ndan geçen k sa sürede hastal a iliflkin bilgilerde önemli geliflmeler olmas nedeniyle, 2003 y l nda Venedik'te III. Dünya Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon Sempozyumu gerçeklefltirildi. Bu toplant da hastal kla ilgili birçok alandaki son geliflmelerin sunulmas n n yan s ra Evian tan s n flamas da gözden geçirildi (Tablo 1). 1,2 PAH'a Genel Bak fl Pulmoner vasküler dirençte yükselmeyle karakterize olan PAH, sa kalp yetmezli i ve ölüme yol açan y k c bir hastal kt r. diyopatik PAH' n ( -PAH) toplum genelindeki insidans milyonda 1-2 olgudur. -PAH kad nlarda daha s k görülür (2.7'ye 1 oran nda) ve medyan ortaya ç k fl yafl yirmili-otuzlu yafllard r. Ailesel PAH, kromozom 2q33 ile genetik geçifl gösteren otozomal dominant bir hastal kt r ve -PAH olgular n n %6-10 bölümünden sorumlu olabilir. Skleroderma da PAH ile iliflkili önemli hastal klardan birisidir. Skleroderma hastalar n n %50'ye varan bölümünde PAH geliflebilmektedir. Ayr ca PAH, Tablo 1 de gösterilen di er birçok duruma ba l olarak da ortaya ç kabilir. 3,4 Hemodinamik olarak ortalama pulmoner arter bas nc n n istirahatte 25 mmhg, egzersiz s ras nda 30 mmhg'n n üzerine ç kmas fleklinde tan mlanan PAH, yüksek morbidite ve mortalite ile iliflkilidir. -PAH'da tan dan sonra 3 y lda mortalite oran yaklafl k %50'dir. Di er bir deyiflle, semptomlar n bafllamas ndan sonra ortalama sa kal m 2-3 y ld r. 4,5 PAH'ın en s k görülen semptomu dispnedir, bunu gö üs a r s ve senkop izlemektedir. Semptomlar n spesifik olmamas nedeniyle, tan genellikle geç konmakta, semptomlar ortaya ç kt ktan sonra 3 y la kadar gecikebilmektedir. Erken ölüm riskinin yüksek olmas nedeniyle PAH'da erken tan büyük önem taflır, PAH, pulmoner vasküler dirençte, sa kalp yetmezli i ve ölüme yol açan yükselmeyle karakterize y k c bir hastal kt r. bu nedenle, aç klanamayan dispnesi olan hastalarda kapsaml bir araflt rma yap lmas gerekmektedir. Dispneli hastalarda PAH'dan flüphe edildi inde, ay r c tan için ekokardiyografi çektirilmesi önerilmektedir. 6 Kaynakça 1. Fishman AP. Primary pulmonary hypertension. J Am Coll Cardiol 2004:43:S2-S4. 2. Simonneau G, et al. Clinical classification of pulmonary hypertension. J Am Coll Cardiol 2004;43:5S-12S. 3. Rubin LJ, et al. Bosentan therapy for pulmonary arterial hypertension. N Engl J Med 2002;346: Levine DJ. Diagnosis and management of pulmonary arterial hypertension: implications for respiratory care. Respiratory Care 2006;51: Gaine SP, Rubin LJ. Primary pulmonary hypertension. Lancet 1998; 352: Gibbs SJR, et al. Recommendations on the management of pulmonary hypertension in clinical practice. Heart 2001;86;1-13.

4 4 Olgularla Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon (PAH) A.Ü., 50 yafl nda, ev han m Sigara, ek hastal k ve ilaç kullan m öyküsü yok. fi KAYETLER Befl y ld r giderek artan nefes darl Bafllang çta merdiven ç kamama, ev ifllerini yapamama ve çabuk yorulma Efl zamanl aç klayamad s k nt hali ve çarp nt Antidepresan tedavi bafllanm fl Hasta sürekli yorgun ve nefes darl nedeniyle ev içinde ifllerini yapam yor Son 1 y lda kar nda flifllik flikayeti Birçok mide ve haz ms zl k ilac kullan yor 2 ay önce ifltah olmaks z n kilo art fl, kar nda ve bacaklarda flifllik bafll yor F Z K MUAYENE Kan bas nc : 110/70 mmhg Nab z: 120/dk Solunum say s : 18/dk Pretibial ödem: ++ Boyun venöz dolgunlu u: 8 cm Asit: + Hepatomegali: + kinci kalp sesi: Sertleflmifl Triküspit odakta: Pansistolik üfürüm LABORATUVAR NCELEMELER Arter Kan Gaz : ph 7.47 PaO2 69 mmhg PaCO2 25 mmhg SaO2 95 % HCO3 18 meq/l Solunum Fonksiyon Testi: Hafif tipte restriktif defekt Difüzyon Testi: Difüzyon kapasitesi beklenen de erinden %20 düflük Akci er Grafisi: Kardiyo-torasik oran artm fl Bilateral pulmoner arterler genifllemifl EKG: V 1-4 aras nda T negatifli i Bilgisayarl Toraks Tomografisi: Sa ventrikül boyutu artm fl Sol ventrikül boyutlar daralm fl Perikard s v sı (+) Ana pulmoner arter çap genifllemifl (37 mm) Akci er parankim alanlar nda patoloji yok EKO: Sa ventrikül genifllemifl Sol ventrikül boyutlar daralm fl Minimal perikard s v sı II. dereceden triküspit kaça Pulmoner arter sistolik bas nc 120 mmhg NEDENE YÖNEL K TETK KLER mmunolojik incelemeler: Serolojik de erlendirmeler negatif Viral incelemeler: Negatif Konjenital kalp hastal na yönelik incelemeler: EKO Transözofageal EKO ile ASD (-) VSD (-) Patent foramen ovale (-) Sol ventrikül fonksiyonlar normal s n rlarda Kapak patolojisi yok Pulmoner incelemeler: Bilgisayarl tomografi (BT) Solunum fonksiyon testleri Ventilasyon/perfüzyon sintigrafisi ile patoloji izlenmedi Pulmoner emboliyi de erlendirmek için yap lan incelemeler: Alt ekstremite Doppler USG Ventilasyon/perfüzyon sintigrafisi Pulmoner anjiyo BT ile pulmoner emboli izlenmedi

5 SA KALP KATETER ZASYONU Hemodinamik sonuçlar Sa atrium bas nc 10 mmhg Sa ventrikül bas nc 115 mmhg Sistolik pulmoner arter bas nc 105 mmhg Akut vazoreaktivite testi negatif Ortalama pulmoner arter bas nc 73 mmhg Diastolik pulmoner arter bas nc 45 mmhg Wedge bas nc 8 mmhg EGZERS Z KAPAS TES (6 dk. yürüme testi) Metre Bosentan 2x62,5 mg/gün Bosentan 2x125 mg/gün Ara.05 Oca.06 Mar.06 Haz.06 Eyl.06 Ara.06 Mar.07 Haz.07 FONKS YONEL SINIF ve D SPNE DE ERLEND RMES NYHA Fonksiyonel s n f 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 NYHA Fonksiyonel s n f Borg skoru Ara.05 Oca.06 Mar.06 Haz.06 Eyl.06 Ara.06 Mar.07 Haz.07 Takip süreleri Borg dispne skoru TEDAV ve TAK P Hasta tan ald Aral k 2005 tarihinde oksijen deste i al yordu ve bazal 6 dakika yürüme testleri oksijen deste i alt nda yap ld Hastaya Aral k 2005 tarihinde Bosentan 2x62.5 mg/gün tedavisi baflland 4 hafta sonras nda Tam kan: N Karaci er fonksiyon testleri: N 6-DYM: 410 metre Tedavisi Bosentan 2x125 mg/gün fleklinde düzenlendi Art k oksijen deste ine ihtiyac kalmad Tan ve tedavi süresince olan de iflikler grafiklerde özetlenmifltir.

6 6 Karmaflık Bir Ba Dokusu Hastal : Skleroderma (Sistemik Skleroz) Skleroderma ya da daha uygun bir tan mla sistemik skleroz daha çok yafllar ndaki kad nlarda görülen kompleks bir ba dokusu hastal d r. 1 Sert deri anlam n tafl yan skleroderma ad, hastal n ön plandaki özelli i olan sertleflmifl, parlak deri nedeniyle verilmifltir. Ancak ba dokusu, damar sistemi ve ba fl kl k sistemini tutan karmafl k bir hastal k oldu undan, sistemik skleroz olarak da adland r lmaktad r. Sistemik skleroz, küçük kan damarlar n n yap sal ve fonksiyonel anormallikleri, deri ve iç organlarda fibroz, ba fl kl k sistemi aktivasyonu ve otoimmüniteyle karakterizedir. 2 Hastal n insidans ülkeler, hatta etnik gruplar aras nda farkl l klar göstermektedir. ABD ve Avrupa'da bildirilen insidans milyonda 4.5 ile 18.7 yeni olgu aras nda de iflmektedir. 3 Toplumdaki prevalans n n ise milyonda oldu u tahmin edilmektedir. 2 Patofizyolojinin temel bileflenleri olan progresif vasküler harabiyet, ekstravasküler fibroz ve immün/inflamatuvar aktivasyonda transforme edici büyüme faktörü, ba dokusu büyüme faktörü, interlökin 4 ve endotelin gibi sitokinlerin temel bir rol oynad düflünülmektedir. 1,2 Sistemik sklerozun 2 alt tipi bulunmaktad r: 2 Yayg n kutanöz: Deri hastal gövde ve proksimal ekstremiteleri tutar. S n rl kütanöz: Deri tutulumu primer olarak bafllang ç evrelerinde parmaklarda, daha sonraki dönemlerde yüz ve ayaklarda görülür. Genel deri tutulumunun tipi viseral komplikasyonlar n büyük ölçüde öngörülmesini sa lar (Tablo 1). 2 Bir süre önce sistemik sklerozun çok kötü bir prognoza sahip oldu u düflünülmekteydi. Akci er, kalp ve böbrek tutulumunun olmad hastalarda bile 5 y ll k sa kal m %50 civar ndayd. Akci er ve kalp tutulumu olan hastalarda 5 y ll k sa kal m hastalar n üçte birinde söz konusu olabiliyordu. Akut renal hastal k geliflenlerde ise 6 ay içinde ölüm olas l yüksekti. Art k, hastalar n %80-90' n n 5 y l sa kalmas beklenebilmektedir. Yine de renal, kardiyak ve pulmoner tutulum halen sa kal m s n rlayan majör komplikasyonlard r. Hastal n patofizyolojisinin daha iyi anlafl lmas PAH gibi majör komplikasyonlar n daha etkin biçimde hedef al nmas n sa layan yeni tedavilerin geliflmesini sa lam flt r. Son y llarda, her ikisi de vazokonstriksiyonu hedef alan endotelin reseptör antagonisti bosentan ve prostasiklin türevi epoprostenol gibi etkili yeni tedavilerin kullan m alan na girmesi sistemik skleroz aç s ndan önemli geliflmeler sa lam flt r. 2 Tablo 1. Sistemik Sklerozun alt tipleri 2 Yayg n kutanöz sistemik skleroz Gövde, kollar n üst bölümü ve bacaklarda deri tutulumu Raynaud fenomeni Gastrointestinal tutulum Renal tutulum nterstisyel akci er hastal Pulmoner hipertansiyon: genellikle interstisyel akci er hastal yla birliktedir. Kardiyak tutulum Anti-Scl 70 antikorlar : interstisyel tutulum riski yüksektir Anti-RNA polimerazlar I, III: renal ve kardiyak tutulum riski yüksektir S n rl kutanöz sistemik skleroz (Eski terminolojiyle CREST sendromu: kalsinoz, Raynaud fenomeni, özofagus motilite bozuklu u, sklerodaktili [parmaklar ve yüzle s n rl skleroderma], telanjiyektazi) Önce parmaklarda, sonra eller, yüz ve ayaklarda deri tutulumu Raynaud fenomeni Gastrointestinal tutulum Pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH) nterstisyel akci er hastal Antisentromer antikorlar: pulmoner hipertansiyon riskinin artt n gösterir Kaynakça 1. Seibold JR. Improved understanding of pathophysiology of systemic sclerosis leads to better therapies. PeerView in Review. Available in: 2. Gaubitz M. Epidemiology of connective tissue disorders. Rheumatology 2006;45: Korn JH. Scleroderma: a treatable disease. Cleveland Clinic Journal of Medicine 2003;70(11):

7 Son Çal flmalardan Özetler Pulmoner arteriyel hipertansiyonda yaflam kalitesi: Bosentan ile sa lanan iyileflme Keogh AM, McNeil KD, Wlodarczyk J, et al. J Heart Lung Transplant 2007;26(2): Oral dual endotelin reseptör antagonisti bosentan, pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH) hastalar nda semptomlar ve kardiyak hemodinami i iyilefltirmekte ve klinik kötüleflmeyi yavafllatmaktad r. VITAL çal flmas nda bosentan n, WHO Fonksiyonel S n f III ya da IV PAH (idiyopatik ya da ba dokusu hastal yla iliflkili) hastalar n n yaflam kalitesi üzerindeki etkisi de erlendirilmifltir. Yaflam kalitesini prospektif olarak de erlen-dirmek için MOS SF-36 (Medical Outcomes Study Short Form 36) ve AQOL (Assessment of Quality of Life) anketleri kullan lm flt r. Di er etkinlik ve güvenilirlik verilerine ek olarak bafllang çta, 3. ve 6. aylarda yaflam kalitesi de erlendirmeleri yap lm flt r. Çal flmaya kat lan 177 hastada SF-36 skorlar de erlendirildi inde 3. ayda fiziksel fonksiyonlar (27.3'ten 34.8'e; p<0.0001), fiziksel rol (16.6'dan 30.9'a; p<0.0001), canl l k (35.2'den 41.1'e; p = ), sosyal fonksiyonlar (48.0'dan 58.6'ya; p<0.0001), mental sa l k (64.2'den 72.0'a; p=0.005) ve duygusal rol (44.8'den 58.1'e; p=0.001) alanlar nda anlaml düzelme göstermifltir. Yaflam kalitesindeki iyileflme tüm etiyolojik alt gruplarda görülmüfl ve bosentan kullanmay sürdüren hastalarda devam etmifltir. 3. ayda AQOL ölçümlerinde gözlenen iyileflme bafllang çta Fonksiyonel S n f III olan hastalarda da gözlenmifltir. Çal flmada, bosentan n idiyopatik PAH ya da ba dokusu hastal klar yla iliflkili PAH hastalar nda yaflam kalitesini anlaml derecede iyilefltirdi i sonucuna var lm flt r. Pulmoner Hipertansiyon: Konjenital kalp hastal ile iliflkili pulmoner arteriyel hipertansiyon bulunan eriflkinlerde bosentan n uzun süreli güvenilirli i, tolerabilitesi ve etkinli i Gerhard-Paul Diller, Konstantinos Dimopoulos, Mehmet G. Kaya, et al. Heart 2007;93: Amaç: Konjenital kalp hastal ile iliflkili pulmoner arteriyel hipertansiyon veya Eisenmenger sendromu bulunan hastalarda bosentan n -oral kullan lan dual etkili bir endotelin reseptör antagonisti- uzun süreli güvenilirli i, tolerabilitesi ve etkinli inin de erlendirilmesi. Çal flma Tasar m : Retrospektif çal flma. Çal flma Ortam : Kardiyoloji sevk merkezi. Hastalar: Konjenital kalp hastal ile iliflkili pulmoner arteriyel hipertansiyon bulunan ve Royal Brompton Eriflkin Do umsal Kalp Hastal klar Merkezi'nde bosentan ile tedavi edilen bütün eriflkin hastalar çal flmaya dahil edilmifltir. Parametreler: Oksijen satürasyonu, fonksiyonel (WHO) s n f, 6 dakikal k yürüyüfl test mesafesi ve karaci er enzimleri analiz edilmifltir. Bulgular: Ortalama yafl n (SS) 41 (9) oldu u (aral k: 23-69) konjenital kalp hastal ile iliflkili pulmoner arteriyel hipertansiyon bulunan 18 hasta (14 kad n; 15 Eisenmenger sendromlu hasta) çal flmaya dahil edilmifltir. Medyan takip süresi 29 ayd r (aral k: 1-39 ay). Takip döneminde bir hasta hayat n kaybetmifltir. Bosentan tedavisi hastalar taraf ndan iyi tolere edilmifltir ve karaci er transaminazlar nda herhangi bir ciddi yükselme gözlenmemifltir. Arteriyel oksijen satürasyonu takip dönemi boyunca stabil kalm flt r. Ortalama (SS) fonksiyonel s n f (p = 0.001) ve 6 dakikal k yürüyüfl test mesafesi bafllang ca göre düzelme göstermifltir (çal flma bafllang c nda, 0-6 ay, 6-12 ay ve 1-2 y l aras nda s ras yla 284 (144) m ve 363 (124) m, 380 (91) m ve 408 (114) m; her biri için p<0.05 ). Sonuçlar: Bosentan, konjenital kalp hastal ile iliflkili pulmoner arteriyel hipertansiyon veya Eisenmenger sendromu bulunan eriflkin hastalarda güvenilirdir ve iyi tolere edilmifltir. Bunun yan s ra, fonksiyonel s n f ve 6 dakikal k yürüyüfl test mesafesi düzelme göstermifl ve bu etki bosentan ile 2 y ll k tedavi süresince korunmufltur.

8 Protokol haz rl klar 2006 y l ndan beri sürmekte olan bu gözlemsel çal flman n amac ender görülen kronik bir hastal k olan sistemik skleroz (skleroderma) konusunda ulusal düzeyde büyük bir veri taban oluflturulmas d r. Çal flma, koordinatörlü ünü Prof. Murat nanç' n yapt Romatoloji Araflt rma ve E itim Derne i (RAED) Skleroderma Çal flma Grubu taraf ndan planlanm fl ve yürütülmektedir. Çal flma protokolü hastalar n demografik bilgileri, organ tutulumlar ve laboratuvar verilerinin yan s ra deri tutulumu skorlamas, hastal k aktivitesi, hastal k fliddeti, fonksiyonel indeks gibi skleroderma için gelifltirilmifl ölçütleri de içermektedir. Hasta al m na Ocak 2007'de bafllanan ve iki y l sürmesi planlanan çal flmaya Ekim 2007'ye kadar 20'den fazla romatoloji merkezinden 400'e yak n hasta kaydedilmifltir. Çal flman n ilk sonuçlar Eylül 2007'de RAED taraf ndan düzenlenen Romatoloji 2007 Kongresi nde ( sunulmufltur ( nanç M, Tarano lu Ö, Arslan D ve RAED skleroderma çal flma grubu. Sistemik skleroz veritaban oluflturma çal flmas (S SVOÇ) veritaban nda ilk 6 ayda toplanan hastalar n genel özellikleri. Romatoloji 2007 Kongre Kitab s78.). Bu bildiride de erlendirilen 288 hastada dispne oran %40' n üzerindedir. Hastalar n %20'sinde ekokardiyografi ile pulmoner bas nç 30 mmhg'nin üzerinde ölçülmüfltür. HRCT verisi olan 213 hastan n sadece %40' nda patolojik bulgu yoktur. Hastalar n solunum fonksiyon testleri ve DLCO de erlendirmelerinde anormal test oran yaklafl k %40 bulunmufltur. lk veriler sklerodermal hastalarda solunum, dolafl m ve gastrointestinal sistem tutulumlar n n ön planda oldu unu göstermektedir. S SVOÇ, ulusal düzeyde sistemik skleroz ile ilgili genifl bir veri taban oluflturmayı amaçlayan ilk çalıflmadır. S SVOÇ çal flmas, birden çok sistemde önemli sorunlara yol açabilen kronik seyirli bu nadir hastalı ın ülkemizdeki özelliklerini ortaya koymakla kalmay p, bu konudaki yeni çal flmalara bafllang ç olacak bir zemin de haz rlamay hedeflemektedir. Actelion laç Tic. Ltd. fiti. Y ld zçiçe i Sokak I No:21 I Etiler I I stanbul Telefon : I Fax: I