Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları

Transkript

1 Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları Dr Oya Baltalı Halıcıoğlu Kanıta Dayalı Koruyucu Çocuk Sağlığı Uygulamaları Sempozyumu Kasım 2013, Denizli

2 SOLUNUM SISTEMI Bulaşıcı organizmaların ana giriş kapısıdır Bu nedenle en sık enfekte olan sistemdir Hekimlerin birinci basamakta en sık tedavi etmek durumunda kaldığı sistemdir

3 SOLUNUM YOLU ENFEKSIYONLARıNıN ORTAK ÖZELLIKLERI Büyük oranda viral kökenlidirler Rinovirusler Koronavirusler Adenovirusler İnfluenza virus Parainfluenzavirus Koksakivirus RSV HSV 1-2 EBV CMV

4 SOLUNUM YOLU BAKTERIYEL ENFEKSIYONLARıNıN ORTAK ÖZELLIKLERI Büyük oranda viral enfeksiyonları takiben gelişir Spontan iyileşme oranı yüksek! Enfeksiyon etkenleri sınırlı A.tonsillofarenjit A.otitis media, A.rinosinüzit M.catarrhalis TK Pnömoni M.pneumonia S.pyogenes (GABHS) S.pneumoniae, H.influenzae, S.pneumoniae, H.influenzae, Dar spektrumlu antibiyotiklerle, ayaktan tedavi edilebilirler Direnç sorunu!

5

6 Viral enfeksiyonlar sonrası gelişen bakteriyel enfeksiyonlar

7 Solunum yolları burun mukozası, nazofarinks, orofarinks, orta kulak, sinüsler, tonsiller Üst SY Alt SY glotisten itibaren larinks, trakea, bronşlar, bronşiyoller, terminal bronşiyoller, alveoler duktuslar ve alveoller

8 Şüpheli solunum yolu enfeksiyonu bulgularından bir veya daha fazlasının varlığı (öksürük, burun akıntısı, boğaz ağrısı, göğüs ağrısı, solunum sıkıntısı, ateş) Üst yada alt solunum yolu ayrımını yap (Göğüs ağrısı, nefes darlığı, hırıltılı solunum, stridor belirtileri varlığı ± fizik muayenede raller, ronküsler, çekilmeler, bronşiyal solunum sesleri) HAYIR EVET OLASI ÜSYE OLASI ASYE

9 SOLUNUM YOLU ENFEKSIYONLARı Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları Akut nazofarenjit (soğuk algınlığı,coriza,rinosinüzit) Akut tonsillofarenjit Akut otitis media Akut sinüzit Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları Krup Trakeit Bronşiolit Pnömoni

10 AKUT NAZOFARENJIT (RINOSINÜZIT, SOĞUK ALGıNLıĞı) Virüslerin neden olduğu, Damlacık yoluyla kişiden kişiye bulaşan Rinosinüzit şeklinde üst solunum yolunu tutan Kendi kendini sınırlayan 'hafif' seyirli bir hastalıktır.

11 Çocuklarda en sık rastlanan hastalık Her çocuk yılda 5-8 atak geçirir Kış aylarında, kreş çocuklarında, 2 yaş altı, kötü beslenme..sık Etken %90 viruslar (>%40 Rhinoviruslar, diğerleri coronavirus, parainfluenza virus,rsv, adeno, entero v) Allen LV. Colds & cough. Int J Pharm Compd. 2012

12 KLINIK Burun akıntısı, boğaz ağrısı, ateş ve öksürük Küçük çocuklarda ateş,huzursuzluk ve hapşırma ardından burun akıntısı, burun tıkanıklığı Sıklıkla kalın, opak ya da renkli bir akıntı da bulunabilir. Bu tablo enfeksiyonun bakteriyel olduğunu göstermez. Bu nedenle, ancak 10 gün geçtiği halde kliniği düzelmeyen olgularda antibiyotik kullanılmalıdır.

13 EN ÇOK GRIPLE KARıŞıR SOĞUK ALGINLIĞI GRİP Ateş nadir Baş ağrısı nadir sürekli Genel ağrı ve sızı az genellikle Yorgunluk hafif 2-3 hafta Tıkalı burun genellikle bazen Hapşırma genellikle bazen Boğaz Ağrısı genellikle bazen Öksürük nadir genellikle Komplikasyonları sinüzit ve kulak ağrısı bronşit, zatürree Engellemek hiç bir şey yapılamaz Aşılama ve anti viral ilaçlar 13

14 SOĞUK ALGıNLıĞıNı NASıL TEDAVI EDELIM? Viral Antibiyotik gereksiz Ateşi düşürmek ve burun tıkanıklığını gidermek için parasetamol ve serum fizyolojik Fashner J. Treatment of the common cold in children and adults Am Fam Physician

15 SOĞUK ALGıNLıĞıNı NASıL TEDAVI EDELIM? Antihitaminik-Dekonjestan-Antipiretik kombinasyonları büyük çocuk ve erikinlerde yarar sağlayabilir ancak küçük çocuklarda kullanımı ile ilgili yeterli kanıt yoktur De Sutter AI, et al.cochrane Database Syst Rev. 2012

16 SOĞUK ALGıNLıĞıNı NASıL TEDAVI EDELIM? C vitamini Semptomların süresini ve şiddetini azaltabileceği, ancak daha fazla RCTs çalışmaya ihtiyaç var Hemilä H, Chalker E. Vitamin C for preventing and treating the common cold. Cochrane Database Syst Rev.2013.

17 SOĞUK ALGıNLıĞıNı NASıL TEDAVI EDELIM? Çinko Semptomların süresini kısaltabilir ancak daha fazla çalışmaya ihtiyaç var Science M, et al. Zinc for the treatment of the common cold: a systematic review and meta-analysis. CMAJ. 2012

18 SOĞUK ALGıNLıĞıNı NASıL TEDAVI EDELIM? Sarımsak Yeterli kanıt yok Sadece bir çalışma soğuk algınlığını önleyebileceğini söylüyor Lissiman E, et al. Garlic for the common cold. Cochrane Database Syst Rev

19 Genellikle 3-7 günde kendiliğinden iyileşir TC Sağlık Bakanlığı Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberi, 2010

20 AKUT BAKTERIYEL SINÜZIT (RINOSINÜZIT) Çoğunlukla viral ÜSYE sonrası (%5-10 oranında) Tanı öykü ile konur, genellikle görüntüleme gereksizdir H.influenzae sıklıkla, S.pneumoniae ikinci sıklıkla etkendir Beta-lactamase üreten H.influenzae oranları pek çok bölgede artmıştır Amoksisilin-clavulanate ilk seçilecek antibiyotiktir. -DeMuri GP, et al. NEJM 2012;367; AAP. Pediatrics 2013;132:e284.

21 TANı: ÖYKÜYLE ÜÇ ŞEKILDE Devam eden bulgular (>10 gün devam eden burun akıntısı,burun tıkanıklığı, öksürük) Ciddi bulgular (en az 3 gündür 39 ºC ateş, pürülan burun akıntısı) Bulgularda kötüleşme (başlangıçtaki düzelme sonrası bulguların artarak geri dönmesi; ateş,burun akıntısı, öksürük) AAP. Clinical practise guideline for the diagnosis and management of acute bacterial sinusitis in children aged 1 t0 18 years. Pediatrics.2013

22 RINOSINÜZIT IÇIN RISK FAKTÖRLERI Lokal Faktörler: Sistemik Faktörler: Anatomik varyasyonlar Adenoid hipertrofisi Nazal polipler Maksillofasial anomaliler Koanal atrezi Sinonazal travma veya cerrahi girişim Burunda yabancı cisim Alerjik rinit Rinitis medikomentoza Alerjik durumlar İmmün yetmezlikler Kistik fibrozis ve mukosiliyer disfonksiyon Dental enfeksiyonlar Gastroözefageal reflü

23 RINOSINÜZITTE ANTIBIYOTIK TEDAVISI Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Raporu, 2011

24 AKUT TONSİLLOFARENJİT

25 AKUT TONSILLOFARENJIT ETKENLER %25 BAKTERİLER VİRÜSLER (%75) Epstein-Barr virus Adenovirus Streptococcus pyogenes (A grubu) Herpes simpleks virus 1 B, C ve G grubu streptokoklar Herpes simpleks virus 2 Arcanobacterium haemolyticum İnfluenza virus Corynebacterium diphtheriae Parainfluenza virus Corynebacterium pyogenes RSV Corynebacterium ulcerans Enterovirüsler Neisseria gonorrhoeae Kızamık virüsü Neisseria meningitidis Kızamıkçık virüsü Yersinia enterocolitica Sitomegalovirüs Streptococcus pneumoniae Rhinovirüs Salmonella typhi Reovirüs Leptospira spp. HIV Borelia spp. Anaeroplar Norfloksasin Siprofloksasin Enoksasin Fleroksasin Lomefloksasin Ofloksasin Levofloksasin Rufloksasin ATİPİK ETKENLER Candida Mycoplasma pneumoniae Mycoplasma hominis Chlamydia pneumoniae Chlamydia trachomatis Legionella pneumophila Coxiella burnetti Sparfloksasin Tosufloksasin Gatifloksasin Pazufloksasin Grepafloksasin DİĞER NEDENLER Toxoplasma gondii Behçet sendromu Kawasaki hastalığı PFAPA Aftöz stomatit Steven-Johnson sendromu Nötropeni Kemoterapi

26 AMAÇ Tedavi gerektirmeyen viral tonsillofarenjit olgularını GAS a bağlı tonsillofarenjit olgularından ayırt etmek ERKE N Servikal lenfadenit Peritonsiller apse Retrofarengeal apse Akut otitis media Akut sinüzit Bronkopnömoni Menenjit Beyin apsesi Septik artrit Osteomiyelit Endokardit Sellülit Nekrotizan fasiit Bakteriyemi Streptokoksik toksik şok sendromu Akut romatizmal ateş Poststreptokoksik glomerülonefrit Romatizmal kalp hastalığı GEÇ PANDAS (Pediatric Autoimmune Neuropsychiatric Disorders Associated with Streptococcal Infections)

27 GAS HASTALıK YÜKÜ En az yeni vaka/yıl Yaklaşık ölüm/yıl GAS farenjit >616 milyon vaka/yıl Ciddi GAS hastalığı /yıl ölüm Romatizmal kalp hastalığı Tahmini 15.6 milyon vaka /yıl yeni vaka /yıl ölüm Carapetis JR, et al. The global burden of group A streptococcal diseases. Lancet Infect Dis. 2005

28 TÜRKIYE DEN GAS TONSILLOFARENJITI OLAN 187 VAKA DEĞERLENDIRMESI Ozkaya-Parlakay A, et al. Turk J Pediatr, 2012

29 ARA INSIDANS 10 ülkeden 10 çalışmanın değerlendirildiği çalışmada; ARA ilk atak insidans 5-51/ Amerika ve Batı Avrupa da <10/ Doğu Avrupa, Orta Doğu (en yüksek), Asya ve Avustralya > 10/ Afrika bilinmiyor Tibazarwa KB, et al. Heart. 2008

30 TEDAVIDE VIRAL-BAKTERIYEL AYRıMı Viral ve GAS farenjiti klinik olarak birbirinden güvenilir bir şekilde ayrılamaz. Bakteriyel Viral Yaş 5-15 yaş Her yaş (<3yaş) Ateş >38.5 ºC <38.0 ºC Burun akıntısı Yok Sıklıkla var Öksürük, ses kısıklığı Yok Sıklıkla var İshal Yok Görülebilir Eksuda Daha sık Daha az Ağrılı LAP Sık Seyrek 3 yaşından küçüklerde virüsler neredeyse tek etkendir. Lancet 1997; 370:

31 TONSİLLOFARENJİT Antibiyotik Başlama Kararının Verilmesi TONSİLLOFARENJİT Klinik: Viral? < 3 yaş Öksürük Ses kısıklığı Burun akıntısı Stomatit, oral ülser Klinik: GAS? Viral? Boğaz kültürü al Klinik: GAS? Kızıl Hastada ARA öyküsü Ailede yeni ARA öyküsü Ailede yeni GAS öyküsü ARA veya PSGN salgını Semptomatik Tedavi Semptomatik Tedavi Boğaz kültürü al Antibiyotik başla Kültür negatif Kültür pozitif Semptomatik Tedavi Antibiyotik başla Klinik GAS düşündürüyor ve kültür olanağı yoksa antibiyotik başla

32 GAS TONSİLLOFARENJİT TANISI Akut Faz Reaktanlarının Tanıdaki Yeri GAS GAS dışı Tonsillofarenjiti Tonsillofarenjit (n=15) (n=15) Kontrol (n=15) Prokalsitonin (ng/ml) CRP (mg/l) P < 0.01 ESR ve Lökosit sayısı tanı ve ayırıcı tanıda değeri yoktur. GAS ile GAS dışı tonsilllofarenjit ayrımında sınır Prokalsitonin ng/ml Sensitivite %73 Spesifite %87 Boğaz kültürü gold standart CRP 39.2 mg/l Sensitivite %80 Spesifite %73 Pediatr Infect Dis J 2006; 25:

33 TEDAVİ ÖNERİLERİ Penisilin ilk seçilecek antibiyotiktir - Klinik iyileşmenin hızlanması - Komplikasyonların önlenmesi - GAS enfeksiyonu yayılımının önlenmesi amaç Tedaviye başlanması semptomların başlamasından 9 güne kadar güvenilir şekilde ertelenebilir. Bu durumda bile ARA gelişimi engellenir. Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Raporu, 2011

34 AKUT OTİTİS MEDİA (AOM) Çocuklarda akut rinosinüzitten sonra ikinci en sık enfeksiyondur. 3 yaşına kadar bütün çocukların 2/3 ü en az bir kez AOM, 1 yaşına kadar olan çocuklarda AOM insidansı atak/çocuk/yıl Bluestone CD, Clein JO. Otitis Media in Infants and Children.2001

35 ETYOLOJI Sıklıkla nazofarenkste kolonize bakterilerden kaynaklanır. Viruslar %20 S.pneumonia %35 M.catarrhalis %10 H.influenza %25 Pichichero ME. Pediatr Clin North Am. 2013

36 AOM RISK FAKTÖRLERI Erkek cinsiyet Yarık damak veya kraniofasial anomaliler Kreş-yuva gibi kalabalık ortam Pasif sigara içimi Anne sütü alamama Ailede OM öyküsü ÜSYE atakları AOM riskini arttırdığında kış mevsiminde görülme oranı artar

37 AOM KLINIK BULGULAR Yakınma Kulak ağrısı Ağlama, irritabilite Soğuk algınlığı bulguları Otore Ateş Uyku bozukluğu Otoskopik muayene Kırmızı veya sarı renk Bombeleşme Kalınlaşma Aberan ışık refleksi Perforasyon ve/veya akıntı Pnömotik otoskopta azalmış mobilite Hacımustafaoğlu M, Çocuklarda Akut Otitis Media, 2003

38 AKUT OTITIS MEDIA TANı (AAP) 1. Ani başlangıç 2. Orta kulakta effüzyon varlığı 3. Orta kulak inflamasyonunun semptom ve bulguları AAP Clinical Practice Guideline. Pediatrics 2004, 113 :

39 TEDAVI Destek tedavi analjezik, antipiretikler Antibiyotik Dekonjestan Antihistaminik Kortikosteroid Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Raporu, 2011

40 ANTIBIYOTIK 12 RCTs, metaanaliz çalışması 3854 AOM epizodu antibiyotik tedavisi alanlarda plaseboya göre ağrı süresi (%82), timpanik membran perforasyonu diğer kulakta AOM gelişmesi Cochrane Datebase Syst Rev.2013, 31;1:CD000219

41 ANTİBİYOTİK BAŞLAMA KRİTERLERİ (AAP) YAŞ KESİN TANI ŞÜPHELİ TANI < 6 ay Antibiyotik Antibiyotik 6 ay- 2 yaş Antibiyotik Antibiyotik > 2 yaş Antibiyotik (ciddi hastalık) ya da Gözlem ya da Gözlem Gözlem

42 KOMPLIKASYONLAR İşitme kaybı Mastoidit Petrozit Fasiyal paralizi Kronik efüzyon Kolesteatom oluşması Timpanoskleroz Orta kulak atelektazisi. İntrakraniyal komplikasyon (menenjit, ekstradural apse, subdural ampiyem, beyin absesi, dural sinüs trombozu, otitik Kolesteatoma Komplikasyonların hangi hastada görüleceğini önceden gösterecek bir yöntem yok.

43 ANTİBİYOTİK İlk tercih: Amoksisilin mg/kg/gün =>patojenlerin çoğunu kapsar =>dirençli pnömokoklara karşı etkin =>güvenli =>ucuz

44 Tedavi başarısızlığı için risk faktörleri 2 yaşın altında olmak Son 30 gün içinde antibiyotik kullanmak Kreşe gitmek Bölgesel direnç Eşlik eden önemli hst (immun yetmezlik vs) Amoksisilin-klavunat mg/kg/gün Amoksisilin alerjisi: Klaritromisin, azitromisin, sefuroksim

45

46 KORUNMA Aile eğitimi Aşılar Antibiyotik profilaksisi Cerrahi (kulak tüpü, adenoidektomi, tonsillektomi) Risk faktörlerini ortadan kaldırmak (sigara) Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Raporu, 2011

47 KORUNMA PCV-10 bileşenli aşı ile; Tüm AOM %35 Pnömokokal AOM %52 H.influenza ilişkili AOM %57 PCV-13 çalışmalar net değil ancak AOM koruyucu etkisinin 7 bileşenli aşıya göre daha yüksek olduğu düşünülüyor Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Raporu, 2011

48 KRUP A. Laringotrakeobronşit A. Spazmodik krup A. Epiglottit

49 KRUP 1-2 yaşta pik yapar ÜSYE bulguları ile başlar Stridor, ses kısıklığı, kaba öksürük Solunum sıkıntısı olabilir ancak toksik ve ateşli değildir 1-2 gün sürer

50 KRUP Genellikle viraldir, En sık parainfluenza virus (Tip 1 ve 3) Enterovirus, Adenovirus, İnfluenza A ve B, RSV, Rhinovirus, Human bocavirus ve Kızamık virusu Nadiren Mycoplasma ve diphtheria Akşit S. Sted, 2002

51

52 TEDAVI Antibiyotik önerilmez

53 SPAZMODIK KRUP Başlangıç semptomları yoktur Aniden stridor ile başlar Ateş yoktur Tekrarlayabilir Allerjik olabileceği düşünülmekte Tedavide soğuk buhar, steroid, adrenalin yararlı olabilir Akşit S. Sted, 2002

54 EPIGLOTTIT Daha nadir görülür 3-4 yaşta pik yapar akut başlangıçlı ve hızla ilerleyicidir beslenme reddi, salya akması, kuru ve boğuk ses inspiratuar stridor öksürük belirgin bulgu değil

55 EPIGLOTTIT Hemophilus influenzae tip b Beta hemolitik streptokoklar genellikle bakteriyemi eşlik eder Tanı konduğu anda parenteral Ceftriaxon veya Cefotaxim 100 mg/kg/gün başla

56 EPIGLOTTIT Tıbbi bir acildir ve hastane/ yoğun bakım koşullarında izlem gerektirir Entübasyon veya trakeostomi ile yapay hava yolu sağlanmalı

57 AKUT BRONŞIOLIT İki yaşından küçük çocuklarda sıklıkla viral etkenlerin neden olduğu, bronşiyollerin inflamasyonudur. <2yaş: % sıklıkta Türk Toraks derneği Akut Bronşiolit Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu, 2009

58 KLINIK <2 yaş sık ÜSYE bulguları ile başlar Ateş, öksürük, solunum sıkıntısı, hışıltı, ve beslenme güçlüğü Subkostal çekilmeler, apne, ağır vakalarda siyanoz

59

60 HıŞıLTıLı INFANTTA AYıRıCı TANı Akut bronşiolit Pnömoni Laringotrakeomalazi Yabancı cisim GÖR Konjestif kalp yetmezliği Vasküler ring Allerjik reaksiyon KF Mediastinal kitle Bronkojenik kist TÖF

61 EPIDEMIOLOJI RSV %50-80 Parainfluenza (tip 3) İnfluenza Adeno virus Human metapnömovirus %3-19 Mycoplasma, Chlamydia, Ureaplasma, ve Pneumocystis türleri Mansbach JM, et al. Acad Emerg med.2008;15:111-8.

62 HASTANEYE SEVK KRITERLERI Üç aydan küçük bebekler Gestasyonel yaşı 34 haftadan küçük, 1 yaşın altında olanlar Orta-ağır dereceli bronşiolitler

63 Hacımustafaoğlu M, et al. Turk J Pediatr.2013 <2 yaş, ASYE nedeniyle hastaneye yatırılan çocuklarda (671 hasta) Akut bronşiolit %54.8 Pnömoni %45.2 RSV (+) olan hastaların: %59.5 i A.bronşiolit %40.5 i Pnömoni

64 BRONKODILATÖRLERIN KULLANıMı Klinik skorlarda düzelme

65 TEDAVI ÖNERILERI Tedavi Özet Öneri Bronkodilatatörler Kortikosteroidler Hastalık yada hospitalizasyon süresini etkilemez Ağır hastalık tablosu olan çocuklarda kısa süreli klinik skorları düzeltebilir Hastalık yada hospitalizasyon süresini etkilemez LTRA Hastalık süresini etkilemez Önerilmez Nebulize Hipertonik NaCl Hospitalizasyon süresini kısaltabilir Rutin kullanımı önerilmez.. Rutin kullanımı önerilmez Önerilmez

66 PNÖMONI Akciğer dokusunun enfeksiyöz veya nonenfeksiyöz ajanlar tarafından oluşturulan enflamasyonudur

67 DSÖ 2012 RAPORU <5 yaş çocuk ölümü 6.6 milyon ilk 1 yaşta 5 milyon İlk 3 mortalite nedeni 1. Pnömoni 2. İshal 3. Malaria

68

69

70

71 PNÖMONI- TANıMLAR Bronkopnömoni: Küçük bronşioller ve peribronşial alveollerin akut inflamasyonudur Toplum Kökenli Pnömoni (TKP): Önceden sağlıklı olan, yakınmalarının başlangıcından 14 gün öncesine kadar hastanede yatış öyküsü olmayan bir kişide, toplumda günlük yaşam sırasında ortaya çıkan pnömonidir Hastane Kökenli Pnömoni (HKP): Hastaneye yattıktan veya taburcu olduktan saat sonra gelişen pnömoni

72 TKP Tipik Pnömoni Bakteriyel Atipik Pnömoni M.pneumoniae, C.pneumoniae, viral,legionella

73 PNÖMONI IÇIN RISK FAKTÖRLERI Konak Faktörleri Yaş (< 1yaş) Düşük doğum ağırlığı ve erken doğum Malnütrisyon Altta yatan hastalık varlığı (doğumsal kalp hastalıkları,dm, vb) D vitamini eksikliği Sosyal / Çevresel faktörler Anne sütü ile beslenememe, Düşük sosyoekonomik düzey Kalabalık yaşam koşulları (geniş aile, kreş bakımı, vb.), Sağlık hizmetlerine ulaşamama, Anne yaşı ve annenin eğitimi, Başta sigara olmak üzere ev içi ve dış ortam hava kirliliği, Yetersiz bağışıklama, Kış mevsimi

74 ÇOCUKLARDA TKP DE YAŞLARA GÖRE SıK GÖRÜLEN ETKENLER Yaş Doğum- 3 hafta Etken Grup B streptokoklar, Gram negatif bakteriler, Listeria monocytogenes, S.aureus, CMV, HSV 3 Hafta 3 ay S.pneumoniae, H.influenzae, C.trachomatis, Bordatella pertussis, Moraxella catarrhalis, S.aureus, Adenovirüs, İnfluenza virüs, PIV, RSV 4 ay 5 yaş Respiratuvar virüsler, S.pneumoniae, H.influenzae, C.pneumoniae, M.pneumonia S.aureus, S.pyogenes, M. tuberculosis 5-9 yaş S. pneumoniae, M.pneumoniae, C.pneumoniae, Respiratuvar virüslar, M.tuberculosis 10 yaş M.pneumoniae, C.pneumoniae, S. pneumoniae, Respiratuvar virüslar, M.tuberculosis

75 KLİNİK ÖZELLİKLER Pnömoniye özgül hiçbir belirti ya da bulgu yoktur. (Özellikle YD ve küçük çocuklarda tanı zor) -Öksürük, ateş, takipne, huzursuzluk, balgam çıkarma (<8yaş yutulur), karın ağrısı, bulantı, hışıltı, siyanoz, hipoksi, BKS, İK çekilmeler, gibi şikayetler ile başvurabilir DSÖ pnömoniyi diğer belirgin bir nedene bağlanamayan ateşli hastalık ile takipne olarak tanımlamaktadır.

76 WHO YA GÖRE TAKIPNE SıNıRı Yaş Normal Solunum sayısı Takipne ss/dk ss/dk 0-2 ay ay ay-5 yaş yaş ve üstü

77 FIZIK BAKı Oskültasyonda: Solunum seslerinde azalma, Tuber üfürüm, raller, ronküsler Perküsyonda matite, Vibrasyon torasikte azalma, Plevral sürtünme sesi

78 PNÖMONI TANıSı Pnömoni tanısı, I. basamak düzeyinde öykü ve fizik muayene bulguları ile konulabilir. Ağır ve çok ağır pnömonisi olmayan hastalarda radyolojik inceleme gerekli değildir Ayaktan izlenen, akut alt solunum yolu hastalığı olan çocuklarda göğüs radyografilerinin klinik sonuca etkisi saptanmamıştır. Swingler GH, Zwarenstein M. Cochrane Database Syst Rev. 2005;3:

79 PNÖMONIDE KLINIK SıNıFLANDıRMA Pnömoni Ağır Pnömoni Çok Ağır Pnömoni Bilinç durumu Normal Uykuya eğilim olabilir Letarji/konfüzyon/ ağrılı uyaranlara yanıtsızlık İnleme Yok Olabilir Var Renk Normal Soluk Siyanotik Solunum hızı Takipne Takipne Takipne-apne Göğüste çekilme Yok Var Var Beslenme Normal Azalmış Beslenemez Dehidratasyon Yok Olabilir Var (şok bulguları) Türk Toraks Derneği, Çocuklarda toplumda gelişen pnömoni tanı ve tedavi uzlaşı raporu, 2009.

80 Türk Toraks Derneği, Çocuklarda toplumda gelişen pnömoni tanı ve tedavi uzlaşı raporu, 2009.

81 SOLUNUM YOLU ENFEKSIYONLARıNDA ANTIBIYOTIK KULLANıMı Antibiyotik kullanmı (%) Pnömoni Tonsilit Otit Sinüzit Akut Bronşiyolit Farenjit Rinit 314 çocuk Kurugöl et al. II. Uludağ Pediatri Günleri, 2007

82 EN ÇOK SATıLAN ILAÇLAR Dünya 1. Kalp-damar % Santral SS % Metabolik % Antibiyotik % Solunum S. % 9.3 TÜRKİYE Türkiye 1. Antibiyotik % Ağrı kesici % Romatizma % Soğuk algın. % Vitamin % 7.3

83