Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 54, Ekim 2017, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 54, Ekim 2017, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Dr. Banu ÖZKAN Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Okul Öncesi Eğitimi banu.ozkan@dpu.edu.tr ANNE GÖRÜŞLERİNE GÖRE 5-6 YAŞ ÇOCUKLARIN BİLGİSA- YAR/TABLET KULLANIM DÜZEYLERİ Öz Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bilgisayar, tablet ve cep telefonları artık nerdeyse her evde bulunmaktadır. Teknolojinin hızla gelişmesi ve yaşantımıza bu denli girmesi teknolojik araçlara olan ilgiyi de arttırmıştır. Bu araştırmada okul öncesi dönem 5-6 yaş çocuklarının bilgisayar ve tablet kullanımıyla ilgili anne görüşleri incelenmiştir. Araştırmaya 2016 yılında İstanbul, Kütahya ve Balıkesir illerinde yaşayan, 5-6 yaş çocuğa sahip, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeyde, 58 anne katılmıştır. (N=58). Annelere anket uygulanmış ve istatistiksel teknik olarak yüzde ve frekans dağılımları incelenmiştir. Bu annelerden 5 tanesi ile yarı yapılandırılmış görüşme yapılmış ve bu verilerin de betimsel ve içerik analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak, çocukların önemli bir kısmının bilgisayar ve tableti oyun oynamak için kullandığı, yine önemli kısmının günde 2-3 saatini bilgisayar ve tablette geçirdiği belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Bilgisayar, tablet, anne görüşleri

2 5-6 YEAR CHILDREN'S COMPUTER / TABLET USAGE LEVELS BY MOTHER'S VIEWS Abstract With the development of technology, computer, tablet and smart phones are in every house. Rapid development of technology and its big place in our lives, increased interest in technological tools. In this research, mothers have 5-6 aged preschool children views about childrens computer and tablet use investigated. In 2016, 58 mothers live in İstanbul, Kütahya and Balıkesir cities, have 5-6 aged children, have medium and high socioeconomic level participated the research. (N=58). A survey applied to mothers and percentage and frequency examined by statistiscal technique. Semi structured interviews made with 5 of the mothers and descriptive and content analyses were made. As aresult, important part of the children use tablet and computer for play digital games, also important part of them spent 2-3 hours with computer and tablets in a day. Keywords: Computer, tablet, mother views. GİRİŞ 391 Teknolojinin hızla gelişmesiyle beraber teknolojik araçlar hayatımızda önemli bir yer almıştır. Bu araçların ve internetin yaygınlaşmasıyla birlikte pek çok kişi zamanının büyük kısmını bilgisayar, tablet ya da akıllı telefon gibi aletlerle geçirmektedir. Bu aletlerin ilgi çekici olması sebebiyle çocuklar tarafından tercih edildiğini söylemek mümkündür. Bu araçları kullanmaya başlama yaşı okul öncesine kadar düşmüştür. Arı ve Bayhan (2003) e göre, eğitimde teknoloji kullanımı, çocukta problem çözme becerisini ve sanatsal duyarlılığı geliştirir. Aynı zamanda çocuk, gelişmiş teknolojilerle tanışma olanağı bulur. (Haughland,2000) a göre ise, teknolojinin okul öncesi dönemdeki çocuklar için doğru kullanılması, yaratıcılık ve özgüveni geliştirir (Haughland, 2000). Çocukların yaşlarına uygun, şiddet ve saldırganlık içermeyen, daha çok zeka gelişimini destekleyen bilgisayar, tablet ve internet oyunlarını, anne-babaların denetiminde ve onların uygun gördükleri süre içinde oynaması, çocukların zihinsel gelişimine olumlu destek verebilir (Gündoğdu vd, 2016). Bilgisayar kullanımının yaygınlaşması bir yandan insan hayatına katkıda bulunup hayatı kolaylaştırırken, bir taraftan bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Bunlar gözlerde yorgunluk, yanma hissi, kızarıklık, kaşıntı, sulanma, bulanık ya da çift görmedir. Ayrıca omurga, omuz, sırt, dirsek, el bileği ve parmaklara ilişkin rahatsızlıklar, karpal tünel sendromu, ulnar sinir tutulumu, lateral medial epikondilitis, miyofasial boyun ağrısı ve aşırı sinirliliktir (Akt, Erenel vd, 2011). Sağlık yönünden başka bir araştırmaya göre okul öncesi çocukların günde 2 saatten fazla televizyon izlemesi ile aşırı kilolu olma ve yağlanma arasında yüksek bir bağlantı bulunmuştur. Bilgisayar kullanımı ile şişmanlık arasında da bağlantı bulunmaktadır (Mendoza, Zimmerman ve Christakis, 2007; Akt, Sezgin ve Tonguç, 2016). Çocuklar oynadıkları oyunlarda temsil edilen karakterlerle özdeşleşebilmekte ve mesajın içeriğindeki şiddet öğelerinden etkilenebilmektedirler. Ancak oyunun uzamı içinde bu durumun farkında değillerdir. Çocukların kısa ve uzun dönem bu oyunların tüketicisi olmaları, gündelik yaşamlarında şiddet ve şiddet olmayanın sınır-

3 ları bulanıklaşabilmekte, gerektiğinde şiddeti bir sorun giderme biçimi olarak başvurulabilecek doğal bir eylem gibi algılayabilmektedirler (Karaaslan, 2015). Bilgisayar ve internet, oyunlardaki şiddet nedeniyle kaygı bozuklukları, bilgisayar ve internet bağımlılığı, cinsel içeriklere maruz kalma ve diğer kontrol edilemeyen içerik, özel hayata saldırı gibi olumsuz sonuçlara neden olmaktadır (Hasebrink, Livingstone, Haddon, 2008; Akt, Çankaya ve Odabaşı, 2009). Anne ve babalar ile çocukları üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, gerçekte çocukların olumsuz internet içeriğine maruz kalmaları anne ve babaların umduğundan daha fazladır ve çoğu durumda aileler, çocuklarının olumsuz internet içeriğine maruz kalmaları konusunda ilgisiz ya da umursamaz durumdadırlar (Cho ve Choen, 2005; Akt, Acar, 2015). Bilgisayar, tablet ve akıllı telefonların günlük yaşantımıza bu denli girmesi, her an elimizin altında olan bu araçlarda oyunlara veya internet üzerinden oynanan oyunlara olan ilginin giderek artmasına hatta bağımlılık düzeyine varmasına sebep olmuştur. Doğru kullanılmadığında teknolojinin çocuğa zarar vereceğini düşündüğümüzde erken çocukluk dönemi önlem alınması gereken en doğru dönemdir. Bu dönemde de en büyük görev şüphesiz aileye düşmektedir. Bu nedenle, bu araştırmada, 5-6 yaş çocuğa sahip annelerin çocukların bilgisayar/tablet kullanımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM Bu araştırmada 5-6 yaş çocukların bilgisayar ve tablet kullanımıyla ilgili anne görüşleri incelenmiştir. Araştırma tarama modelinde bir çalışmadır. Annelere anket ve demografik bilgi formu uygulanmış, ayrıca, araştırmada veri toplama yöntemi olarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniği de kullanılmıştır. 392 Çalışma Grubu Araştırmaya 2016 yılında İstanbul, Kütahya ve Balıkesir illerinde yaşayan, 5-6 yaş çocuğa sahip, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeyde, 58 anne katılmıştır. (N=58). Veri Toplama Aracı Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan anket, demografik bilgi formu ve anne görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin Çözümlenmesi Anketten elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS paket programı kullanılarak yüzde frekans dağılımları incelenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin betimsel ve içerik analizleri yapılmıştır. Betimsel analiz ile temalar oluşturulurken, içerik analizi ile oluşturulan temalara yönelik alt temalar belirlenmiştir. Araştırma süreci sonunda elde edilen veriler betimsel ve içerik analizine tabi tutulurlar. Betimsel analiz, derinlemesine analiz gerektirmeyen verilerin işlenmesinde kullanılırken, içerik analizi elde edilen verilerin daha yakından incelenmesini ve bu verileri açıklayan kavram ve temalara ulaşılmasını gerektirir (Yıldırım ve Şimşek,2008). BULGULAR Anketten elde edilen bulgular

4 Tablo 1. Çocukların Yaşlarına Göre Yüzde ve Frekans Dağılımları Çocuğun yaşı f % , ,3 Toplam Tablo 1 incelendiğinde araştırmaya katılan annelerden 30 kişi 5 yaş, 28 kişi 6 yaş çocuğa sahip annelerdir. Tablo 2: Çocuğun gün içinde bilgisayar ve tabletle vakit geçirme süresi Çocuğun vakit f % geçirme süresi Hiç 2 3,4 1-2 saat 14 24,2 2-3 saat 42 72,4 Toplam Çocuğun evde bilgisayar ve tabletle vakit geçirdiği sürelere bakıldığında, 2 çocuk hiç bu aletlerle oynanamamakta (%3,4), 14 çocuk 1-2 saat (%24,2), 42 çocuk ise 2-3 saat (%72,4) bilgisayar ve tabletle vakit geçirmektedir. Tablo 3: Çocuğun bilgisayar ve tableti kullanma amacı Çocuğun bilgisayar ve tablet kullanma amacı f % Oyun oynamak 45 77,6 Çizgi film izlemek 10 17,2 Müzik dinlemek 3 5,2 Toplam Çocukların bilgisayar ve tableti kullanım amacına baktığımızda en çok oyun oynadıkları görülmektedir.45 çocuk oyun oynarken (%77,6), 10 çocuk çizgi film izlemekte (%17,2), 3 çocuk ise müzik dinlenmektedir (%5,2). Tablo 4: Çocuğun kendine ait bilgisayar/tableti olma durumu

5 Çocuğun kendine f % ait bilgisayar/tableti olma durumu Evet 23 39,6 Hayır 35 60,4 Toplam Çocukların 23 ü (%39,6) bir tablet ya da bilgisayara sahiptir. 35 inin ise bilgisayar ya da tableti yoktur (60,4). Annelerle yapılan görüşmelerden elde edilen bulgular Temalar ve Alt Temalar TEMA Teknolojinin önemine ilişkin görüşler Teknolojinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmakla ilgili sorumluluklar ALT TEMA Zihinsel gelişimi açısından Akademik başarısı açısından Ailenin sorumlulukları Öğretmenin sorumlulukları Medyanın sorumlulukları 394 Annelerin teknolojik aletlerle zaman geçirme sıklığı Ara sıra Sık sık Teknolojik alet kullanılmasına izin verilmediğinde çocuğun tepkileri Olumlu Olumsuz 1.Teknolojinin önemine ilişkin görüşler Burada sorulan soru Çocuğunuz açısından teknolojinin ne yönden önemli olduğunu düşünüyorsunuz? şeklindedir. Cevapların analizi sonucunda ; çocuğun zihinsel gelişimi açısından ve akademik başarısı açısından olmak üzere iki alt tema ortaya çıkmıştır. (A1,A2,A3,A4) teknolojinin çocuğun zihinsel gelişimi açısından, (A1,A4,A5) akademik başarısı açısından önemli olduğunu vurgulamıştır.

6 Zihinsel gelişimi açısından (A1) Doğru kullanıldığında teknolojik araçların çocukta zihinsel gelişimi destekleyeceğini düşünüyorum. Ben çocuğum için bir çok oyun indirdim.bu oyunların çoğu hafıza ve puzzle oyunları. Eğer doğru seçimler yaparsak çocuk için olumlu sonuçları olur şeklinde görüş belirtmiştir. (A3) Bilgisayar oyunlarının zeka gelişimine katkısı olduğunu düşünüyorum. Tabi ki oyunun türü ve ne kadar süre oynandığı önemli şeklinde görüş belirtmiştir. Akademik başarı açısından (A5) Teknoloji artık her yerde var. Çağa ayak uydurmak için teknolojiden yararlanmak bir zorunluluk haline geldi. Gittiğimiz her yerde teknolojik aletlerle karşılaşıyoruz. Bankalar, hastaneler, okullar gibi. Bu teknolojileri eğitimde de kullanmak çocukların okul başarısını olumlu yönde etkileyecektir diye düşünüyorum demiştir. 2. Teknolojinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmakla ilgili sorumluluklar Burada sorulan soru Çocuğunuz üzerinde teknolojinin olumsuz etkilerini kaldırmakta en önemli sorumluluk kime düşmektedir? şeklindedir. Cevapların analizi sonucunda üç alt tema oluşmuş, anneler ailenin, öğretmenin ve medyanın sorumlu olduğu hakkında cevaplar vermişlerdir. (A2, A3) ailenin, (A1) öğretmenlerin, (A4, A5) ise medyanın sorumlu olduğunu vurgulamıştır. Ailenin sorumlulukları (A2) Bence sorumluluk anne babanındır. Ancak anne baba da tutarlı olmalıdır. Örneğin bizim evimizde ne yazık ki dikkat eden hep ben oluyorum. Baba bilgisayar oyunlarını kendisi de çok seviyor ve saatlerce başından kalkmıyor. Ayrıca televizyonun hep açık kalmasını istiyor. Ben kendisiyle ne kadar konuşsam da bir çözüm bulamadım. Oğlum babasını örnek alıyor ve saatlerce bilgisayarda oyun oynuyor. Oyun oynamadığı zamanlarda saatlerce televizyon izliyor. Günde 1 saat diye limit koymuştum ama benim kurallarımı babası çiğnemesine izin veriyor diye görüş belirtmiştir. Öğretmenin sorumlulukları (A1) Okullarda doğru bir eğitim verilmesi ve tabi ki en büyük sorumluluk da öğretmenlerindir diye görüş belirtmiştir. Medyanın sorumlulukları (A4) Medyada güzel uygulamalar var. Mesela haydi çocuklar uykuya gibi. Uyku saatini hatırlatıyor ve artık televizyon başından kalkın diye uyarı yapıyor. Daha fazla kamu spotu olmalı. Nasıl ki sigara bağımlılığı ile ilgili eğitici filmler varsa aynısı teknoloji bağımlılığı ile ilgili de olmalı şeklinde görüş belirtmiştir. 3. Annelerin teknolojik aletlerle zaman geçirme sıklığı Burada sorulan soru Teknolojik aletleri gün içinde ne kadar kullanıyorsunuz şeklindedir. Cevapların analizi sonucunda, ara sıra ve sık sık olmak üzere iki alt tema oluşmuştur. (A2) teknolojik aletleri gün içerisinde ara sıra kullandığını belirtirken diğer anneler sık sık kullandıklarını belrtmişleridr. (A1,A3,A4,A5). 395

7 Ara sıra kullananlar (A2) Gün içinde haberlere bakmak için ve sosyal medya hesaplarımı incelemek için telefonu elime alırım. En fazla yarım saat diyebilirim diye görüş belirtmiştir. Sık sık kullananlar (A4) Telefon nerdeyse hep elimde. Yaptığım iş gereği sürekli maillerimi kontrol etmek durumundayım. Bunun dışında oyun oynama alışkanlığım yok demiştir. (A5) Nerdeyse her işimi internetten hallediyorum Banka işlemleri, alışveriş gibi. Bu anlamda teknoloji büyük rahatlık. Bunlar haricinde sosyal medyada çok zaman geçiriyorum. Yemek sitelerinde değişik yemek tarifleri arıyorum diye görüş belirtmiştir. 4. Teknolojik alet kullanılmasına izin verilmediğinde çocuğun tepkileri Burada sorulan soru Çocuğunuz teknolojik aletleri kullanmasına izin vermediğinizde nasıl tepki gösterir? şeklindedir. Cevapların analizi sonucunda iki alt tema oluşmuş, anneler olumlu karşılar (A4) ve olumsuz karşılar (A1,A2,A3,A5) olarak cevap vermişleridir. Olumlu karşılayanlar (A4), Çocuğumla günde kaç saat tabletle oynaması gerektiği konusunda anlaştık ve bu konuda hiç sorun yaşamıyoruz. Süren doldu dediğimde, tableti bırakıyor diye görüş belirtmiştir. Olumsuz karşılayanlar (A1), Sadece teknolojik aletlerle oynamasına izin vermediğimde değil, herhangi bir şeye izin verilmediğinde hep ağlayarak tepki veriyor derken, (A3), tablete inanılmaz düşkün, elinden bırakmıyor, biraz boya yapalım ya da çizgi film izleyelim dediğimde hiç oralı olmuyor. Ben ısrar edersem ağlıyor ya da bağırıyor. Açıkçası bağırmasın diye izin verdiğim oluyor diye görüş belirtmiştir. (A2) Ben çok kuralcı biriyim fakat babası esnek olduğu için oynaması gerekenden daha fazla oynuyor. Ben elinden aldığımda ağlıyor ve babası tekrar veriyor demiştir. TARTIŞMA Çocuğun evde bilgisayar ve tabletle vakit geçirdiği sürelere bakıldığında, 2 çocuk hiç bu aletlerle oynanamamakta (%3,4), 14 çocuk 1-2 saat (%24,2), 42 çocuk ise 2-3 saat (%72,4) bilgisayar ve tabletle vakit geçirmektedir. Bu sonuca göre, çocukların büyük bir çoğunluğu bilgisayar ve tabletle çok uzun zaman geçirmektedir. Araştırmada bu sonuca ulaşılmasının nedeni olarak teknolojik aletlerin artık hemen her evde bulunuyor olması düşünülebilir. Tuncer ve Yalçın (1999) a göre; Türkiye'de hafta içi % 31 çocuk TV karşısında en az 4 saat geçirmekte ve bu oran hafta sonu % 71.7' ye çıkmaktadır. Sezgin ve Tonguç (2016), okul öncesi ebeveynlerle yaptıkları çalışmada, ebeveynlerin %37,6 sı günde ortalama 3-4 saat, çocukların %43,2 si günlük 1-2 saat arası mobil cihaz ile vakit geçirdiğini ifade etmiştir. Amerikan Pediatri Akademisi ne göre bu tür oyunlarla 3-5 yaş arası çocuklar 2 saatten fazla zaman geçirmemelidir (Radesky vd, 2015). Bir başka araştırmada, Livingstone, Görzig, Haddon ve Olafsson (2012) Avrupa Çocukları Çevrimiçinde projesi kapsamında, 25 Avrupa ülkesinde, yaş aralığındaki çocuk ve anne ve babalarıyla gerçekleştirdiği anket bulgularında, çocukların %58 inin evde ortak kullanılan bir bilgisayarla, her üç çocuktan birinin cep telefonuyla, %26 sının ise oyun konsollarıyla internete eriştiği sonucuna ulaşmıştır. Aynı araştırma, Türkiye de internete 396

8 giren çocukların %36 sının interneti günlük 1 saatten fazla kullandıklarını ortaya koymuştur (Akt, Acar, 2015). Faghıhmıyardan (2016) Tablet bilgisayar, akıllı cep telefon kullanımının gözlerin refraksiyon durumuna ve konforuna etkileri adlı araştırmasında, 7-14 yaş arası çocuklarda ; 3 saatten çok kullananlarda daha miyopik yöne sapma olduğu yine bu grupta göz konforuna ilişkin semptomlar arasında sadece yorgunluk şikayetinde anlamlı fark olduğunu belirtmiştir. Bir başka araştırmada, teknolojik aletleri kullanmaya en çok başlama yaşları 3(%32) ve 4(%33) yaşlar olarak bulunmuştur (Gündoğdu vd, 2016). Bu araştırmaların sonuçlarına bakıldığında, okul öncesi dönem çocukların teknolojik araçlarla olması gerekenden fazla vakit geçirdiği söylenebilir. Çocukların bilgisayar ve tableti kullanım amacına baktığımızda en çok oyun oynadıkları görülmektedir. 45 çocuk oyun oynarken (%77,6), 10 çocuk çizgi film izlemekte (%17,2), 3 çocuk ise müzik dinlenmektedir (%5,2). Bu sonuca göre, çocukların büyük çoğunluğu bilgisayar ve tabletlerde oyun oynamaktadır. Çocukların 23 ü (%39,6) bir tablet ya da bilgisayara sahiptir. 35 inin ise bilgisayar ya da tableti yoktur (60,4). Ersoy ve Türkan (2009) ise, ilköğretim öğrencilerinin interneti daha çok araştırma yapma ve oyun oynama amacıyla kullandıklarını belirtmiştir. Görüşme bulgularına bakıldığında, annelere Çocuğunuz açısından teknolojinin ne yönden önemli olduğunu düşünüyorsunuz? şeklinde sorulan sorudan alınan cevapların analizi sonucunda ; çocuğun zihinsel gelişimi açısından ve akademik başarısı açısından olmak üzere iki alt tema ortaya çıkmıştır. Görüşme yapılan annelerin teknolojinin çocuğun zihinsel gelişimi ve akademik başarısı açısından önemli olduğunu düşündükleri söylenebilir. Ersoy ve Türkan (2009); bilişim teknolojileri ile gerçekleştirilen etkinliklerin öğrencilerin araştırma becerilerini geliştirdiğini belirtmiştir. Johnson (2010) a göre internet; çocuklara etkileşimli oyunlara katılım, bilgiye erişim, çevresiyle iletişime geçmek, sosyalleşmek gibi fırsatlar sunmaktadır. Kuramsal olarak internet kullanımı, bilişsel ve sosyal gelişimi harekete geçirmektedir. Gelişimsel yönden, web sayfalarını ziyaret etmek, resim ve materyalleri yorumlamak türü etkinlikler çocukların bilişsel süreçlerini harekete geçirmektedir. Web sayfaları ziyaret edildiğinde planlama, arama stratejileri, bilgiyi değerlendirme gibi meta bilişsel işlevler aktif hale gelebilmektedir. Bilgisayar etkinlikleri, özellikle bir defada birden fazla uyarıcıyı izleme, diyagramları okuma, ikonları algılama, uzamsal ilişkileri görselleştirme yeteneğini artırabilmektedir (Akt, Acar, 2015). Sancak (2003) araştırmasında, sayı ve şekil kavramlarının kazandırılmasında bilgisayar destekli ve geleneksel eğitim yöntemlerini karşılaştırmış, bilgisayar destekli eğitim alan çocukların daha başarılı olduğu sonucuna ulaşmıştır. 397 Çocuğunuz üzerinde teknolojinin olumsuz etkilerini kaldırmakta en önemli sorumluluk kime düşmektedir? şeklindeki sorudan alınan cevapların analizi sonucunda üç alt tema oluşmuş, anneler ailenin, öğretmenin ve medyanın sorumlu olduğu hakkında cevaplar vermişlerdir. Çocuğun yetişkinleri model aldığı düşünüldüğünde, şüphesiz öğretmen ve anne babanın sorumluğu büyüktür. Aynı şekilde medya aracılığıyla verilen mesajlar (örneğin çocuk programları ya da çizgi filmler aracılığıyla) etkili olabilir. Teknolojik aletleri gün içinde ne kadar kullanıyorsunuz şeklindeki sorudan alınan alt cevapların analizi sonucunda, ara sıra ve sık sık olmak üzere iki alt tema oluşmuştur. Teknolojide büyük gelişmelerin yaşandığı günümüzde, akıllı telefon, tablet gibi aletlerin nerdeyse her evde olduğunu düşündüğümüzde bu beklenen bir sonuçtur. Kırık (2014) ün Aile Ve Çocuk İlişkisinde İnternetin Yeri adlı çalışmasında ise, katılımcıların büyük çoğunluğu 0-2 saat aralığında in-

9 ternete erişim sağladığını belirtmişlerdir. İnterneti hiç kullanmadığını ifade eden katılımcı sayısı ise 4 tür. Dinçer (2012) ise; 6-8.sınıf öğrencileri ve anne ve babaları arasında internet ve bilgisayar kullanımı süresi, amaçları ve bilgisayar okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişki, farklılık ve benzerlikleri ortaya koymak için yaptığı çalışmada, öğrencilerin %94.20 si interneti ve bilgisayarı kullandıklarını; anne ve babalarının ise %60.80 ı bilgisayar ve interneti kullanmıyor olduklarını ifade etmişlerdir. Çocuğunuz teknolojik aletleri kullanmasına izin vermediğinizde nasıl tepki gösterir? şeklindedir. Cevapların analizi sonucunda iki alt tema oluşmuş, anneler olumlu karşılar ve olumsuz karşılar olarak cevap vermişlerdir. Annelerin çoğu çocuğun olumsuz tepkiler verdiğini belirtmiştir.bezner bir araştırmada, (Gündoğdu vd, 2016) ebeveyn çocuğun teknolojik aleti kullanmasını engellediğinde çocuklardan % 63 ünün ağlama, itiraz etme, şiddete başvurma gibi olumsuz davranışlara başvurduğu sonucuna ulaşmışlardır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara bakıldığında, ailelere şunlar önerilebilir: Araştırmaya katılan çocukların büyük bir bölümü günde 2-3 saatini internet başında geçirmektedir. Bu çocukların okul öncesi dönem olduğu düşünüldüğünde, bu süre oldukça fazladır. Ailelerin çocuğun tablet ya da bilgisayarla oynamasına sınırlama getirmeleri önerilebilir. Teknolojik aletleri gün içinde ne kadar kullanıyorsunuz şeklindeki sorudan alınan cevapların analizi sonucunda, ara sıra ve sık sık olmak üzere cevaplar alınmıştır. Okul öncesi dönemde çocuğun yetişkinleri model aldığı düşünüldüğünde, ebeveynler kendileri de tablet ve bilgisayarla çok zaman geçirmemeli, çocukla beraber olunan zamanda mümkün olduğunca çocukla oyunlar oynayarak, çocuğun gelişimi destekleyen değişik aktiviteler planlamaları önerilebilir. Çocukların bilgisayar ve tableti kullanım amacına bakıldığında en çok oyun oynadıkları görülmektedir. Bilgisayar oyunları eğitici olabildiği gibi çocuğa zarar verecek türden oyunlar da olabilir. Bu nedenle ailelerin çocuğun oynadığı oyunları takip etmeleri önemlidir. 398 Çocukların 23 ü (%39,6) bir tablet ya da bilgisayara sahiptir. Bu rakam oldukça yüksektir. Ailelerin çocuğa teknolojik araçlar alması yerine gelişimini destekleyen eğitici oyuncaklar alması önerilebilir. KAYNAKLAR Acar, Ç. (2015). Anne ve babaların ilkokul ortaokul ve lise öğrencisi çocukları ile kendilerinin dijital okuryazarlıklarına ilişkin görüşleri. Ankara üniversitesi eğitim bilimleri enstitüsü bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Arı, M. V., & Bayhan, P. (2003). Okulöncesi dönemde bilgisayar destekli eğitim. İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Çankaya, S. ve Odabaşı, H. F. (2009). Parental controls on children's computer and Internet use. Procedia-Social and Behavioral Sciences 1(1): Dincer, S. (2012). A study of the relationship between pupils and parents computer literacy level and use. Procedia-Social and Behavioral Sciences 46:

10 Erenel, Ş., A., Gönenç, M. İ, Köksal, Ü.F, Vural, G. (2011). Teknoloji ve Kadın Sağlığı. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), Ersoy, A., Türkkan, B. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Resimlerinde İnternet Algısı. İlköğretim Online, 8 (1), 57-73, Faghihmiyardan, M. R. (2016). Tablet bilgisayar, akıllı cep telefon kullanımının gözlerin refraksiyon durumuna ve konforuna etkileri. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi. İstanbul Üniversitesi / Cerrahpaşa Tıp Fakültesi / Göz Hastalıkları Anabilim Dalı. Gündoğdu, Z., Seytepe, Ö., Pelit, M.B., Doğru, H., Güner, B., Arıkız, E., Akçomak, Z., Kale,E.B, Moran, İ., Aydoğdu, G., Kaya, E. (2016). Okul Öncesi Çocuklarda Medya Kullanımı. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2),6-10. Haugland, S. W. (2000). What Role Should Technology Play in Young Children s Learning? Part 2. Early Childhood Classrooms in the 21st Century: Using Computers to Maximize Learning. Young Children, 55(1), Karaaslan, A.İ. (2015). Dijital oyunlar ve dijital şiddet farkındalığı: ebeveyn ve çocuklar üzerinde yapılan karşılaştırmalı bir analiz. The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 36, Kırık, M. (2014). Aile ve çocuk ilişkisinde internetin yeri. Journal of Research in Education and Teaching,Şubat 2014 Cilt:3 Sayı:1 Makale No: 32 Radesky JS, Schumacher J, Zuckerman B. (2015) Mobile and Interactive Media Use by Young Children: The Good, the Bad, and the Unknown. Pedıatrıcs.;135 (1):1-3. Sancak, Ö. (2003). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 6 Yaş Çocuklarına Sayı ve Şekil Kavramlarının Kazandırılmasında Bilgisayar Destekli Eğitim ile Geleneksel Eğitim Yöntemlerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Sezgin, E., Tonguç, G. (2016). Okul Öncesi Eğitimde Mobil Teknolojilerin Kullanılmasına Yönelik Örnek Bir Araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. Cilt:5 Özel Sayı Makale No: 34, Tuncer A.M, Yalçın, S. S (1999). Multimedia and children in Turkey, Türk J Pediatr 41: Yıldırım,A.,Şimşek,H.(2008).Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri(6. Baskı).Ankara: Seçkin Yayıncılık 399