KADIKÖY KUŞDİLİ ÇAYIRI YERALTI OTOPARKI PROJESİ DEĞERLENDİRMESİ

Transkript

1 KADIKÖY KUŞDİLİ ÇAYIRI YERALTI OTOPARKI PROJESİ DEĞERLENDİRMESİ 1. Kentsel Ulaştırmada Otopark Sorunu Otopark sorunu, kent ulaştırmasında otomobil kullanıcılarını ve yerel yönetimleri en çok meşgul eden konulardan biridir. Otomobil kullanıcıları erişmek istedikleri her yere, özellikle merkezi alanlara sorunsuz ve yürümeksizin erişmek için sürekli daha fazla 'otopark yeri talep etmektedirler. Ama kent ulaştırmasının ve trafiğinin gerekleri bu isteklerle kesinlikle çatışmaktadır. Talep doğrultusunda, talebe uygun yol ağının geliştirilmesinin olanaksızlığı yaşanarak görüldüğünden ve çare olarak 'sürdürülebilirlik ilkeleri günümüzde yaygın biçimde benimsendiğinden, kent içi trafik ve ulaşım sorunlarının çözümünde 'talep yönetimi' 1 yöntemleri uygulanmaktadır. Bu bağlamda, kent ulaştırmasını doğrudan etkileyen ve trafik çekim noktaları niteliği taşıyan, dolayısıyla talep yönetiminin en önemli etmenlerinden biri olan otoparkların tekil konular olarak ele alınması değil ulaştırma planları kapsamında çözümü gereken sorunlar olarak değerlendirilmesi zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Otomobilin gelmesi için yeterli yolağı olmayan ve geldiğinde ise hiçbir şekilde barındıracak yeterli otopark mekânı temin edilemeyecek kent merkezlerinde, otopark yapılmasının sakıncaları nedeniyle, kent merkezlerinde otopark yapımının engellenmesi önemli bir ilke niteliği kazanmıştır. Otoparklar, günümüzde 'talep yönetimi' bağlamında kent merkezlerini otomobil baskısından kurtarmak, motorlu taşıtlardan arındırılmış bölgelere dönüştürmek için yararlanılan ulaştırma bileşeni anlamında değerlendirilmektedir. 1 Yolculuk Talep Yönetimi: Otomobil kullanmaya karar vermeden önce yolculuğu etkilemeyi amaçlar - tür ve yer seçimini içerir. Trafik Talep Yönetimi: Belirli bir karayolunda belirli bir zamandaki otomobil yolculuğundan önce bu yolculuğu etkilemeyi amaçlar - güzergah ve yer seçimini içerir. Prof. Dr. İsmail ŞAHİN'in sunumundan

2 2. Kuşdili Çayırı'nda Yapılacak Otoparkın Değerlendirme Çerçevesi Kuşdili, Kadıköy İlçemizin merkezinde kent belleğinde önemli bir yeri ve coğrafi bir konuma sahiptir. Kadıköy İstanbul'un nüfusu, yoğunluğu ve otomobil sahipliği bakımından önde gelen bir ilçesidir. Özellikle Kuşdili, Kadıköy'ün merkezinde en canlı ve hareketli bölgesi olmanın yanı sıra, trafiği tıkanma noktasında sıkışık yollar ile çevrili bir alandır. Kuşdili ile Sahil arasındaki bölge, geçmişten gelen özel kentsel dokusu nedeniyle otomobil ile erişime uygun değildir ve yeni yol ve otoparklar ile otomobile uyumlu hale getirilmesi de olanak dışıdır. Kaldı ki aşırı yoğun yaya hareketlerine uygar ve uygun koşullar sağlamaktan da çok uzak bir durumdadır. 3. Kuşdili Çayırı Otopark Projesinin Değerlendirme Sonucu Yukarıdaki açıklamaların ışığında, bir plan dayanağı olmaksızın tekil proje olarak. Kuşdili gibi Kadıköy ve ulaştırması açısından önem taşıyan bir yerde otopark düşünülmesinin geçerli bir gerekçesini düşünebilmek güçtür. Otomobil sahiplerinin isteklerine dayanarak "Otopark ihtiyacı var" gibi bir saptamayı SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞTIRMA İLKELERİ geçersiz kılmaktadır. Önerilen trafik çözüm projesi incelendiğinde, 1. Otoparka giriş için tek bir şerit Kurbağalıdere kenarından verildiği görül mektedir. Yapının kapasitesi tam olarak bilinmemekle birlikte bu alanda yer alacak bir otopark için tek girişin yeterli olmayacağı düşünülmektedir. 2. Alan etrafında yapılmış trafik düzenlemeleri çok karışıktır. Özellikle Fenerbahçe Stadı önünde Taşköprü Caddesi'nde önerilen, bugün eş-düzey olarak sağlanan U-dönüşünün, üst/alt geçit olarak yapılan düzenleme ve benzerlerinin, önünde ve arkasında çok kısa boyda örülmeler ortaya çıkartmaktadır ki bu yetersiz örülmeler trafik yoğunluğunu arttırıp taşıt akışkanlığını olumsuz yönde etkileyecektir. 3. Fenerbahçe Stadı önünde Taşköprü Caddesi üzerinde yapılması önerilen yaya üstgeçidinin kotu ve çevreye getireceği görsel kirlilik düşündürücü dür. Söz konusu yaya platformu mevcut Taşköprü Caddesi'nden yaklaşık 5,50-6,50 m, zemin kotu olarak kabul edilebilecek Çevre Yolu Bağlantı kolundan (Stat kotundan) yaklaşık 13,00-14,00 m yüksekte yer alacaktır.

3 4. Ayrıca Taşköprü Caddesi Bostancı yönünde tam Stat önünde çok kötü bir şişe-boynu (5 şeritten 3 şeride daralma) oluşturuyor ki zaten sorunlu olan bu kesitte trafik yoğunluğu daha da kötüleşecektir. Çevre Yolu başına eklenen yeni girişler de başkaca şişe-boynu sorunları oluşturacaktır. Yukarda belirtildiği gibi bu alt/üst-geçit düzenlemeleri yan yana olan önemli toplu taşıma merkezleri arasında oluşan yaya hareketlerini de zorlaştırmakta, hatta yer yer engellemektedir. Önerilen otopark, önerildiği haliyle, Kadıköy merkezinin mevcut durumda oto-mobillerce çiğnenmesi sorununu ağırlaştıracak, anılan bölgenin insana saygı gereği öncelikli ve temel sorunu yayalık koşullarını daha da kötüleştirilecektir. Kentin belleğinde yeri olan bir alanın korunması amacına yönelik bir projede otoparkın, diğer önemli konular bir yana, ulaştırma bakımından yeri yoktur. Anılan alanın arkeolojik açıdan belirtilen durumu, başlı başına otopark projesini geçersizleştiren bir nedendir. 4. Tekil Otopark Projesinin Bütüncül Olarak Ele Alınıp Fırsata Dönüştürülmesi Bu projenin sağladığı fırsatın; mevcut otoparkın da kaldırılarak bölgedeki trafik sorunlarının azaltılması ve kesinlikle en önemli gereksinim olarak ortada duran yürüme olanaklarının uygar koşullara kavuşturulması için kullanılması Kadıköy'e en büyük yararı sağlayacaktır. Söz konusu projeyi, arkeoloji ve başka konularda engelleyici bir neden olmaması durumunda, ulaştırma açısından üzerinde konuşulabilir bir niteliğe kavuşturmak amacıyla aşağıdaki çözümün gündeme getirilmesi yararlı görülmüştür. İlke olarak, yayalara öncelik tanıyan, bölgenin otomobiller için bir çekim merkezi olmasına neden olmayacak, bölgeye insanların toplu taşıt ve yaya olarak erişimleri göz önünde tutan dolaşım planları ile birlikte BÜTÜNCÜL olarak ele alınmalıdır. Bu bağlamda, otoparkların kent merkezi dışında ve toplu taşıma duraklarında yapılarak 'Park-et-Bin' olanaklarının yaratılması ve toplu taşıma sisteminin niteliklerinin kalitesinin geliştirilmesi ile kent merkezi alanlarda otopark gereksiniminin azalması olasıdır. Söz konusu alanda yapılacak BÜTÜNCÜL düzenlemelerle yan yana olan Met-robüs baş durağı, Tren İstasyonu, toplu taşıma ve ara toplu taşıma durakları ve

4 de söz konusu otopark arasında doğrudan yaya erişiminin sağlandığı bir proje ile çözüm getirilmesi gerekmektedir. Yukarıdaki açıklamaların ışığında, Kuşdili ve Söğütlüçeşme Yöresi, Kadıköy Merkezi Alanı'nın Çevresi'nde Kadıköy Merkezi Alanı'na hitap eden önemli bir terminal, aktarma merkezi niteliğindedir: 1. Marmaray Söğütlüçeşme İstasyonu, 2. Metrobüs Söğütlüçeşme Son Durağı, 3. SöğütlüçeşmeMinibüs Durakları, 4. Bostancı Dolmuş Durakları, 5. Park-Et Yürü / Park-Et Bin Otoparkları. Bu nedenle önerilen otoparkın 'Park-et-Bin Otoparkı' olarak ve ulaşım çözümleri bakımından BÜTÜNCÜL olarak ele alınıp planlanmasında fayda olacaktır. ANCAK BU YAKLAŞIM OTOPARKI TEK BAŞINA YAPMAYI DEĞİL BÖLGENİN YAŞADIĞI TRAFİK SORUNUNA BÜTÜNCÜL OLARAK EL ATMAYI, BÜTÜNCÜL ÇÖZÜM-LER ÜRETMEYİ İFADE ETMEKTEDİR. Bütüncül bir planlama sonucunda bu terminal / aktarma alanından İskelelere kadar olan Merkezi Alan'da trafik ve yaya sorunlarına kökten ve sürdürülebilir çözümler üretilebilecektir. Söğütlüçeşme Aktarma Merkezi /Terminali ile Altıyol - İskeleler arasında uzanan Söğütlüçeşme Caddesi sadece YAYA + TOPLU TAŞIMA (Tramvay ve/veya Lastik Tekerlekli Mekik Sistemi, mevcut otobüs hatlarının çift-yönlü işletilmesi gibi) olarak düzenlenebilir. Bölgede bu yönde trafik çözümlerinin üretilebileceği yeterli yolağı sistemi mevcuttur. Bu yöndeki bir BÜTÜNCÜL çözüm merkezi alandaki otomobil baskısının önüne set çekecek, Söğütlüçeşme Caddesi boyunca olan yol-kenarı otoparklarını ortadan kaldıracak, mevcut kaldırımların birkaç katı genişliğe çıkartılmasının önünü açacaktır.

5 KADIKÖY MERKEZİ ALANI için KAVRAMSAL DOLAŞIM PLANI Bu çözüm önerisinin noktasal değil BÜTÜNCÜL BİR TRAFİK PLANLAMA ÇALIŞMASI sonucunda geçerlilik kazanabileceğini tekrar vurgulamak gerekmektedir. Böyle bir çalışmanın tüm parçalarıyla, ancak bütünlük içinde gerçekleştirilmesi sonucunda Kadıköy merkezi alanı erişilebilir olmanın yanı sıra otomobilden arınmış huzurlu bir mekân ve düzenlenebilir bir alan hüviyetine kavuşacaktır. Konuya ilişkin görüşümüzü bilgilerinize sunarız. Prof. Dr. Güngör Evren Prof. Dr. Ergun Gedizlioğlu Dr. İsmail Hakkı Acar