SiiRT ÜNiVERSiTESi. ilahiyat FAKÜLTESi. DERGiSi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SiiRT ÜNiVERSiTESi. ilahiyat FAKÜLTESi. DERGiSi"

Transkript

1 SiiRT ÜNiVERSiTESi ilahiyat FAKÜLTESi DERGiSi CİLT: 4 SAYI:

2 KÜLTESi FAKÜLTESi ilahiyat FAKÜ ilah KÜLTESi FAKÜLTESi ilahiyat FAKÜ ilah KÜLTESi FAKÜLTESi ilahiyat FAKÜ ilah KÜLTESi FAKÜLTESi ilahiyat FAKÜ ilah KÜLTESi FAKÜLTESi ilahiyat FAKÜ ilah KÜLTESi FAKÜLTESi ilahiyat FAKÜ ilah KÜLTESi FAKÜLTESi ilahiyat FAKÜ ilah KÜLTESi FAKÜLTESi ilahiyat FAKÜ ilah KÜLTESi FAKÜLTESi ilahiyat FAKÜ ilah KÜLTESi FAKÜLTESi FAKÜ AHiYAT AHiYAT AHiYAT AHiYAT AHiYAT AHiYAT AHiYAT AHiYAT AHiYAT

3 SiiRT ÜNiVERSiTESi ilahiyat FAKÜLTESi DERGiSi CİLT 4 SAYI: SAHİBİ/ OWNER: Siirt üniversitesi İlahiyat Fakültesi Adına Prof. Dr. Cemalettin ERDEMCİ (Dekan) EDİTÖR/ EDITOR: EDİTÖR YARDIMCILARI: Yrd. Doç. Dr. Necati SÜMER Ar. Gör. Ahmet AKTAŞ Ar. Gör. Yakup ÖZKAN YAYIN KURULU/ EDITORIAL BOARD: Prof. Dr. İhsan SÜREYYA SIRMA Prof. Dr. Cemalettin ERDEMCİ Prof. Dr. Gassan MORTADA Doç. Dr. Abdullah ÜNALAN Yrd. Doç. Dr. Adnan MEMDUHOĞLU Yrd. Doç. Dr. Ahmet BOZYİĞİT Yrd. Doç. Dr. Cemalettin SANCAR Yrd. Doç. Dr. Cengiz KANIK Yrd. Doç. Dr. Fadıl AYĞAN Yrd. Doç. Dr. İbrahim BARCA Yrd. Doç. Dr. İlyas ERPAY Öğr. Gör. Fatih EROĞLAN Öğr. Gör. Khaled KHALED Arş. Gör. Mehmet Salih GÜNDÜZ Arş. Gör. Yunus SANIR Arş. Gör. Nurettin YILDIRIM Arş. Gör. Muhammed Şerif KAHRAMAN ISSN GRAFİK TASARIM: BASKI: BASKI TARİHİ: X TAVOOS Göktuğ Ofset Ltd. Şti. İskitler Ankara Haziran 2017 ADRES: Tel: eposta: Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kezer Yerleşkesi SİİRT ilahiyatdergi@siirt.edu.tr - sifdergisi@gmail.com

4 DANIŞMA KURULU/ ADVISORY BOARD: Prof. Dr. Abdulgaffar ARSLAN (SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİ.) Prof. Dr. Abdullah KAHRAMAN (MARMARA ÜNİ.) Prof. Dr. AbdurrahmanACAR (DİCLE ÜNİ.) Prof. Dr. Adnan DEMİRCAN(İSTANBUL ÜNİ.) Prof. Dr. Cağfer KARADAŞ (ULUDAĞ ÜNİ.) Prof. Dr. Caner TASLAMAN (YILDIZ TEKNİK ÜNİ.) Prof. Dr. Cemalettin ERDEMCİ (SİİRT ÜNİ.) Prof. Dr. Hakan OLGUN (İSTANBUL ÜNİ.) Prof. Dr. Halil İbrahim BULUT (İSTANBUL ÜNİ.) Prof. Dr. Hasan Hüseyin BİRCAN (NECMETTİN ERBAKAN ÜNİ.) Prof. Dr. Hüseyin HANSU (İSTANBUL ÜNİ.) Prof. Dr. İbrahim ÇAPAK (BİNGÖL ÜNİ.) Prof. Dr. İhsan Süreyya SIRMA (SİİRT ÜNİ.) Prof. Dr. Kasım TURHAN (AFYON KOCATEPE ÜNİ.) Prof. Dr. Mehmet Mahfuz SÖYLEMEZ (İSTANBUL ÜNİ.) Prof. Dr. Mehmet Salih ARI (YÜZÜNCÜ YIL ÜNİ.) Prof. Dr. Metin BOZAN (DİCLE ÜNİ.) Prof. Dr. M. Şirin ÇIKAR (YÜZÜNCÜ YIL ÜNİ.) Prof. Dr. Musa BAĞCI (DİCLE ÜNİ.) Prof. Dr. Ömer PAKİŞ (HAKKÂRİ ÜNİ.) Prof. Dr. Sahip BEROJE (YÜZÜNCÜ YIL ÜNİ.) Prof. Dr. Seyit AVCI (NİĞDE ÜNİ.) Prof. Dr. Şinasi GÜNDÜZ (İSTANBUL ÜNİ.) Doç. Dr. Mahmut ÇINAR (GAZİANTEP ÜNİ.) Doç. Dr. Mehmet BİLEN (DİCLE ÜNİ.) HAKEM KURULU/ ADVISORY BOARD: SAYI HAKEMLERİ: Prof. Dr. Cemalettin ERDEMCİ Prof. Dr. Ömer PAKİŞ Prof. Dr. İhsan Süreyya Sırma Prof. Dr. Abdurrahman ACAR Prof. Dr. Abdullah KARAMAN Prof. Dr. Metin BOZAN Prof. Dr. Sahip BEROJE Prof. Dr. M. Şirin ÇIKAR Prof. Dr. Caner TASLAMAN Doç. Dr. Abdullah ÜNALAN Doç. Dr. Mahmut ÇINAR Doç. Dr. Hasan Hüseyin BİRCAN Doç. Dr. Mehmet BİLEN Yrd. Doç. Dr. Necati SÜMER Yrd. Doç. Dr. Cemalettin SANCAR Yrd. Doç. Dr. Adnan MEMDUHOĞLU Yrd. Doç. Dr. Fadıl AYĞAN Yrd. Doç. Dr. Mehmet KESKİN Yrd. Doç. Dr. Azize UYGUN Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin AYGÜL Prof. Dr. Adnan DEMİRCAN Prof. Dr. Ahmet KELEŞ Doç. Dr. Abdurrahim ALKIŞ Doç. Dr. Eyup ŞİMŞEK Doç. Dr. Macid YILMAZ Doç. Dr. Mustafa KIRKIZ Doç. Dr. Mustafa ÖNCÜ Doç. Dr. Mücahit ARPACI Doç. Dr. Yahya SUZAN Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir KARAKUŞ Yrd. Doç. Dr. Ahmed İsmail Hassan ALY Yrd. Doç. Dr. Cengiz KANIK Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ata DENİZ Yrd. Doç. Dr. Hadiye ÜNSAL Yrd. Doç. Dr. Hamit SEVGİLİ Yrd. Doç. Dr. İlyas ERPAY Yrd. Doç. Dr. İslam MUSAYEV Yrd. Doç. Dr. M. Nafi ARSLAN Yrd. Doç. Dr. M. Saki ÇAKIR Yrd. Doç. Dr. Sait UZUNDAĞ Dr. Funda ACAR Dr. Ramazan AKKIR Dr. Mahmud NA SAN

5 İÇİNDEKİLER 7-8 EDİTÖRDEN مساي ل ال صرف في كتاب إعراب ثلاثين سورة لابن خالويه 9-24 Issues of Morphology in the Book of Ibn Khalawi The Syntax of Thirty Ousama EKHTIAR & Kasem JABAK BİR ZİYARET FENOMENİ OLARAK ŞEYH MÜSLÜM TÜRBESİ VE PSİKOSOSYAL HAYATA ETKİLERİ As A Visit Phenomenon Sheikh Muslum Tomb And Its Psychosocial Effect To The Life Necati SÜMER المدارس القديمة ودورها في تعليم العربي ة للناطقين بغيرها Klasİk Medreseler Ve Anadİlİ Arapça Olmayanlara Arapçayı Öğretmedekİ Rollerİ Mustafa KIRKIZ-Aslam JANKIR DOĞU MEDRESELERİ EKSENİNDE EĞİTİM-ÖĞRETİM FAALİYETLERİ: GAZİANTEP ÖRNEĞİ Mustafa KESKİN

6 EHL-İ HADÎS VE MU TEZİLE ARASINDA YAŞANAN POLEMİKLERİN CERH VE TA DÎL İLMİNE DÖNEMİN TE LİFÂTINA VE SOSYAL VE BEŞERÎ İLİŞKİLERE YANSIMASI (HİCRİ III. ASIR) The Relationship Between Ehl-i Hadith And Mu tezilla From The Charecteristics Of The Cherry And Ta dil, Resources And Social/Human Response (Hicri 3rd) Uğur ERMAN MUS AB B. UMEYR İN HAYATI, KİŞİLİĞİ VE İSLAM TARİHİNDEKİ YERİ Mehmet Salih GÜNDÜZ MEDRESE GELENEĞİNİN KURUMSAL YAPISININ GÜNÜMÜZE YANSIYAN BİR ÖRNEĞİ OLARAK TİLLO MEDRESESİ As an Extant Example of the Institutional Structure of the Tradition of Madrasah: Tillo Madrasah Kayhan BAYRAM HZ. OSMAN A (35/656) NÜZÛL SIRASINA GÖRE MUSHAF NİSPET EDİLMESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME An Analysis on Claiming That Caliph Uthman (35/656) Has a Mushaf (Scripture) According to the Order of Nuzûl Muhammed Şerif KAHRAMAN MOLLA FENÂRÎ DE TASAVVUF METAFİZİĞİ Yakup ÖZKAN İSLAM-SİYASET İLİŞKİLERİ M. MuSTAFA SANCAR

7 EDİTÖRDEN M erhaba, 2017 yılının ilk ve dergimizin ise yedinci sayısıyla tekrar karşınızdayız. Dördüncü yılımıza girmenin heyecanını yaşıyoruz. Başladığımız ilk günden itibaren bilimsel nitelikli bir dergi olma vasfını koruyan Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, güçlü kadrosu ve kaliteli yayınlarıyla her geçen gün daha fazla göz doldurmaktadır. Bu çerçevede derginin ilk çalışması Prof. Dr. Ousama Ekhtiar ve Yüksek lisans öğrencisi Kasem Jabak a aittir. Makalenin ismi, İbn Halâvî nin İ râbu Selâsine Sûreten Adlı Kitabında Sarf Konuları dır. Yazarlar burada İbn Halâvî nin kısa biyografisini verdikten sonra onun sarf konuları hakkındaki fikirlerini dile getirmişlerdir. Yrd. Doç. Dr. Necati Sümer, Bir Ziyaret Fenomeni Olarak Şeyh Müslüm Türbesi ve Psikososyal Hayata Etkileri isimli makalesiyle dergiye katkı sağlayan diğer bir yazardır. O, bu çalışmada Şanlıurfa nın Suruç ilçesinde bulunan Şeyh Müslüm Türbesi ve bu türbenin insanlar üzerindeki psikososyal etkisini ele almıştır. Dergideki diğer bir çalışma, Doç. Dr. Mustafa Kırkız ve öğretmen Aslam Jankır a ait Klasik Medreseler ve Anadili Arapça Olmayanlara Arapçayı Öğretmedeki Rolleri isimli makaledir. Yazarlar bu çalışmalarında

8 8 SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 medreselerin, Arapça bilmeyenler için Arapça öğretiminde, anlaşılmasında ve Arap kelamının amacının kavranmasındaki rolünü dile getirmiştir. Bu sayıya katkı sunan diğer bir yazar ise Okt. Mustafa Keskin dir. Keskin, Doğu Medreseleri Ekseninde Eğitim-Öğretim Faaliyetleri: Gaziantep Örneği isimli çalışmasıyla Gaziantep teki medreselerin tarihsel süreçteki önemini ve işlevini ele almıştır. Dr. Uğur Erman, Ehl-i Hadîs ve Mu tezile Arasında Yaşanan Polemiklerin Cerh ve Ta dîl İlmine Dönemin Te lifâtına Sosyal ve Beşerî İlişkilere Yansıması (Hicri III. Asır) isimli çalışmasıyla bu dergide yazan diğer bir akademisyendir. Erman çalışmasında, İslam düşünce tarihinin iki büyük ekolü olan hadis taraftarları ile Mu tezile mezhebi müntesibi olan muhaddisler arasında yaşanan ihtilaf ve cedellerin cerh ve tadil ilmine, hicri III. asırda kaleme alınan eserlere, sosyal ve beşeri ilişkilere nasıl yansıdığını konu edinmiştir. Mus ab b. Umeyr in Hayatı, Kişiliği ve İslam Tarihindeki Yeri adlı makale Arş. Gör. Salih Gündüz ün kaleminden çıkmıştır. Gündüz, bu çalışmasında İslam tarihinde ilk Müslümanlardan olan Mus ab b. Umeyr in hayatını ve İslam a olan katkılarını anlatmış ve onun Müslüman olmadan önceki ve Müslüman olduktan sonraki hayatına değinmiştir. Öğr. Gör. Kayhan Bayram, dergimizin bu sayısında yer alan diğer bir yazardır. Kayhan ın çalışmasının ismi, Medrese Geleneğinin Kurumsal Yapısının Günümüze Yansıyan Bir Örneği Olarak Tillo Medresesi dir. Yazar bu makalesinde, Siirt te bulunan Tillo medresesini etraflıca ele almıştır. Derginin bu sayısındaki son makale, Arş. Gör. Muhammed Şerif Kahraman a aittir. Kahraman ın makalesinin ismi, Hz. Osman a (35/656) Nüzûl Sırasına Göre Mushaf Nispet Edilmesi Üzerine Bir İnceleme dir. Yazar bu çalışmasında Hz. Osman ın (35/656) nüzûl sırasına göre hazırlanmış bir mushafı üzerinde durmuştur. Dergimizin bu sayısında iki adet kitap tanıtımı vardır. Bunların ilki, Arş. Gör. Yakup Özkan a aittir. Yazarın kritik ettiği eser, Prof. Dr. Muammer İskenderoğlu nun Molla Fenârî de Tasavvuf Metafiziği dir. Derginin ikinci kitap kritiğini ise Arş. Gör. Mustafa Sancar yapmıştır. Sancar, Prof. Dr. Süleyman Uludağ ın İslam Siyaset İlişkileri adlı eserini incelemiştir. Birbirinden kıymetli bu bilimsel çalışmaları sizlerin beğenisine sunuyor ve size iyi okumalar diliyoruz.

9 SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 s مساي ل ال صرف في كتاب إعراب ثلاثين سورة لابن خالويه Ousama EKHTIAR & Kasem JABAK* İbn Halâvî nin İ râbu Selâsine Sûreten Adlı Kitabında Sarf Konuları Özet Şüphesiz ki Kur an-kerimde irap konularını ele alan kitaplar sarf ve nahiv konularını çokça ihtiva etmektedir, ayrıca birçok kıraat, tefsir, nahiv ve sark âlimlerinin görüşlerini de kapsamaktadırlar. Bu makale başlıkta da ele aldığımız gibi İbn Halâvî nin İ râbu Selâsine Sûreten adlı kitabındaki sarf konuları ele almaktadır. Bu kitap her ne kadar hacimce küçük olsa da kıymet açısından çok değerlidir. Elimizdeki eserlerden yazarın önemli bir mevkie sahip olduğu gibi gramer âlimlerinin önde gelen simalarından olduğu da anlaşılmaktadır. İbn Halâvî söz konusu eserinde sarf konularından i lal, ibdâl, idğâm, hemzenin tahfifi gibi konuların yanı sıra konu anlatımı esnasında değineceğimiz gibi sarf konularını da işlemiştir. Bu makalede yazarın kısa biyografisini kapsayan bir giriş ve sarf konularına yaklaşım metodunu içeren bölümlerden oluşmaktadır. Çalışma, araştırma neticesinde varılan sonuçların sunumu ile bitmektedir. Anahtar Kelimeler İbn Halâvî, Sarf, İhticâc, i lal, ibdâl * Prof. Dr. Ousama EKHTIAR, Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Arap Dili Ve Belâğeti Anabilimdalı. Kasem JABAK, Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Yüksek Lisans Öğrencisi.

10 10 İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 Issues of Morphology in the Book of Ibn Khalawi The Syntax of Thirty Surat Abstract There is no doubt that parsing the Holy Quran involves many syntactic and morphological issues in addition to some useful linguistic topics. It also includes opinions of many scholars in syntax, phonology, Quranic interpretations and readings. The current research deals with morphological issues mentioned in Ibn Khalaweih s book Parsing Thirty Chapters of the Holy Quran. The book is of great value despite its thinness because its author is a famous scholar in Arabic phonology, syntax and morphology besides his high status among scholars. His books reflect this very clearly. Ibn Khalaweih discussed many issues of Ilal (change in obe of the Arabic vowels و ا - ي ( Ibdal (a replacement of a consonant by another consonant) Idgham (assimilation) and reduction of Hamza ء. The present research study includes an introduction which is a short biography of Ibn Khalaweih, his approach to discussing morphological issues, the most important morphological issues mentioned in his book and finally a conclusion and some recommendations. Keywords Ibn Khalaweih, morphology, argumentation, Ilal, Ibadl. ملخص البحث ما من شك أ ن كتب إعراب القرآن الكريم اشتملت على كثير من مساي ل الن حو وال صرف كما أن ها ض مت آراء كثير من علماء الن حو واللغة والت فسير والقراءات. يتناول هذا البحث المساي ل الصرفي ة التي أوردها ابن خالويه في كتابه (إعراب ثلاثين سورة) إذ ي ع د هذا الكتاب - على صغر حجمه - ذا قيمة كبيرة فصاحبه من كبار علماء اللغة والن حو وال صرف وله مكانة مرموقة بين العلماء يظهر ذلك من خلال كتبه التي انتهت إلينا وقد تع رض ابن خالويه في كتابه المذكور لكثير من مساي ل الا علال والا بدال والا دغام وتخفيف الهمز إضافة إلى القضايا الصرفية التي سوف نعرضها في تضاعيف هذا البحث. تض م هذه المقالة تمهيدا نذكر فيه ترجمة موجزة لابن خالويه ث م نفص ل القول في منهجه الذي استخلصناه من طريقة تناول ه للمساي ل الصرفي ة وسنعرض أه م المساي ل ال صرفية الواردة في كتابه ونختم المقالة بالنتاي ج التي توصل إليها البحث. الكلمات المفتاحية: ابن خالويه ال صرف الاحتجاج الا علال الا بدال.

11 11 مساي ل ال صرف في كتاب إعراب ثلاثين سورة لابن خالويه تمهيد ابن خالويه هو الحسين بن أحمد بن خالويه بن حمدان أبو عبد الله أصله من ه م ذان لغو ي ن ح و ي دخل بغداد سنة 314 ه لطلب العلم ول ق ي فيهاكبار العلماء وأخذ عنهم. قرأ القرآن الكريم على الا مام ابن مجاهد (ت 324 ه) وقرأ الن حو والا دب على أبي بكر بن دريد (ت 321 ه) ونفطويه (ت 323 ه) وأخذ اللغة عن أبي عمر الزاهد (ت 345 ه) وقرأ على أبي سعيد الس يرافي (ت 368 ه) ثم انتقل إلى ال شام ث م إلى حلب فاستوطن ها واخت ص بسيف ال دولة الحمداني فحظ ي لديه ت و ف ي بحلب سنة 370 ه. 2 لابن خالويه كتب كثيرة في اللغة والن حو والقراءات نذكر منها: كتاب الا س د وذكر له خمس مي ة اسم كتاب البديع في القراءات كتاب المقصور والممدود كتاب المذ كر والمو ن ث كتاب (ليس) وكتاب إعراب ثلاثين سورة الذي هو موضوع بحثنا. 3 سبب تا ليفه كتاب إعراب ثلاثين سورة ص رح ابن خالويه في مقد مة كتابه عن ال سبب الذي كان دافعا لتا ليف كتابه وهو أن يكون هذا الكتاب عونا على فهم ما ي ر د من إعراب القرآن الكريم فقال: «ليكون معونة على جميع ما ي ر د عليك من إعراب القرآن إن شاء الله» 4 وقد اشتمل كتاب ه على إعراب الاستعاذة والبسملة وسورة الفاتحة وتسع وعشرين سورة من سورة الطارق إلى سورة الناس. ت ع د هذه ال سور من الم ف صل والم ف صل هو ق ص ار السور وقد س م يت بذلك لكثرة الفصول التي بين سورها ب (بسم الله ال رحمن ال رحيم) 5 ونشرع الا ن في تناول المساي ل ال صرفي ة في هذا الكتاب النحوي. 2 ينظر في ترجمة ابن خالويه : ابن النديم (محمد بن إسحاق ت 380 ه) الفهرست تحقيق: إبراهيم رمضان دار المعرفة بيروت ط م ص 112. وياقوت الحموي (شهاب الدين أبو عبد الله ت 626 ه). معجم الا دباء تحقيق: إحسان عباس دار الغرب الا سلامي بيروت ط م 3/ القفطي (جمال الدين أبو الحسن علي بن يوسف ت 646 ه) إنباه الرواة على أنباه النحاة المكتبة العصرية ط ه 1/ ابن خلكان (أبو العباس شمس الدين أحمد بن محمد ت 681 ه) وف يا ت الا عيان وأنباء أبناء الزمان تحقيق: إحسان عباس دار صادر بيروت د. ت / 3 الحموي ياقوت معجم البلدان دار صادر بيروت 1977 م / 4 ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة دار مكتبة الهلال بيروت 1985 م ص 3. 5 للتفصيل ي نظ ر: الطبري (محمد بن جريرت 310 ه) جامع البيان عن تا ويل آي القرآن تحقيق: د. عبد الله عبد المحسن التركي دار هجر الرياض ط م 101, 1/ وي نظ ر ابن قتيبة (عبد الله بن مسلم بن قتيبة ت 276 ه) تفسير غريب القرآن تحقيق: السيد أحمد صقر د.ن القاهرة 1958 م ص 36.

12 12 İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 ال صرف لغة واصطلاحا ال صر ف لغة : ر د ال شيء عن وجهه م ن قول ك : ص ر ف ه ي ص ر ف ه ص ر فا وال صر ف أن ت ص ر ف إنسانا عن وجه يريده إلى م ص ر ف غير ذلك وص رف ال شيء أعمل ه في غير وجه كان ي ص ر ف ه عن وجه إلى وجه وتصاريف الا مور تخاليف ها ومنه تصريف الر ياح وال سحاب وكذلك تصريف ال سيول والخيول والا يات وتصريف الر ياح ج ع ل ها جنوبا وشمالا وص با ودبورا جعلها ضربا في أجناسها. وص ر ف ال دهر ح د ثانه ونواي به وال صرف حدثان ال دهر اسم له لا ن ه يصرف الا شياء عن وجوهها وجمع ه ص روف. 6 وال صر ف اصطلاحا : هو الت غيير الذي يتناول صيغة الكلمة وبنيتها لا ظهار ما في حروفها من أصالة أو زيادة أو حذف أو ص حة أو إعلال أو إبدال أو غير ذلك من التغيير الذي لا يتصل باختلاف المعاني. 7 منهج ابن خالويه في تناول ه المساي ل ال صرفي ة إ ن الن اظر في المساي ل الصرفية التي تناولها ابن خالويه في كتابه يستطيع أن يتبي ن المنهج الذي ات بعه فقد اعتمد فيه الاحتجاج بالقرآن الكريم وبالش عر العربي والقراءات القرآنية وأقوال العلماء كما أن ه اعتمد أسلوب الحوار والتعليل والت فصيل والا سهاب في شرح الع ل ة الصرفية ي ضاف إلى ذلك أنه أحيانا ي بدي رأيه فيما عرضه من مساي ل. أ ولا : احتجاجه بالقرآن والشعر والقراءات وأقوال العلماء الح جة لغة : الب رهان وق ي ل : الح جة ما د وفع به الخصم وحا جه محا جة وح جاجا نازعه الح جة وح جه ي ح جه ح جا : غلبه على ح جته. 8 والاحتجاج اصطلاحا : الاستدلال با قوال م ن ي ح ت ج بهم وهو يرادف الاستشهاد ويقابله 6 ابن منظور (محمد بن مكرم بن علي ت 711 ه) لسان العرب تحقيق: نخبة من العاملين بدار المعارف القاهرة د.ت مادة(صرف). 7 عباس حسن النحو الوافي دار المعارف مصر ط 3 د.ت / وقد ع رف ه الشيخ أحمد الحملاوي فقال: «هو علم با صول تعرف بها أحوال أبنية الكلمة التي ليست با عراب ولا بناء» ينظركتاب ه: شذا الع ر ف في فن ال صرف شرح حجر عاصي دار الفكر العربي بيروت ط م ص 9. 8 ابن منظور لسان العرب مادة (حجج).

13 13 مساي ل ال صرف في كتاب إعراب ثلاثين سورة لابن خالويه الت مثيل «وي راد بالاحتجاج إثبات ص حة قاعدة أو استعمالكلمة أو تركيب بدليل نقلي ص ح سنده إلى عربي فصيح سليم ال سليقة». 9 أ- احتجاج ه بالقرآن الكريم احت ج ابن خالويه ببعض الا يات القرآنية لا ثبات مساي ل صرفي ة غير م رة 10 فمن ذلك قوله: «الا صل أعوذ بالا له فحذفوا الهمزة اختصارا وأدغموا اللام في اللام فالتشديد من أجل ذلك كما قال تعالى: لكن ا هو الله رب ي 11 الا صل: لكن أنا فحذفوا الهمزة اختصارا وأدغموا النون في النون». 12 ومن ذلك قول ه في حذف الواو من(س ن د ع ): «الا صل سندعو غير أن الواو ساكنة واستقبلت ها اللام الساكنة فسقطت الواو ف ب ن و ا الخ ط عليه وقد أسقطوا الواو في المصحف من سندع و 13 ويدع الا نسان 14 ويمح الله الباطل 15 وكذلك 16 من واد النمل 17 وإن الله لهاد الذين آمنوا 18 والع ل ة فيهن ما أنبا ت ك من بناي هم الخ ط على الوصل». 19 وقول ه في جمع الاسم الذي يكون على وزن فعيلة إنه ي جم ع على فعاي ل فت ق ل ب الياء همزة إذا كانت الياء زاي دة أما إذا كانت أصلية فلا تقلب نحو (سريرة) تجمع على (سراي ر) قال ابن خالويه: «إنما ه م ز ت الياء في الجمع وليس في الواحد همزة لا ن في الجمع قبل الياء ألفا وهي ساكنة فاجتمع ساكنان فقلبوا الياء همزة وكسروها لالتقاء الساكنين ومثله قبيلة وقباي ل فا ن كانت الياء أصلية نحو معيشة لم تهمز في 9 سعيد الا فغاني في أصول النحو المكتب الا سلامي بيروت 1987 م ص ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص 5 ص 10 ص سورة الكهف ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص 5. سورة العلق أراد قول ه تعالى: س ند ع الزباني ة 14 من قوله تعالى: و ي د ع الا ن س ان ب ال شر د ع اء ه ب ال خ ي ر سورة الا سراء من قوله تعالى: و ي م ح الل ه ال ب اط ل و ي ح ق ال ح ق ب ك ل م ات ه إ ن ه ع ل يم ب ذ ات ال صد ور سورة الع ل ق كان ينبغي أن يقال هنا: «وكذلك الياء». 17 م ن قوله تعالى: ح ت ى إ ذ ا أ ت و ا ع ل ى و اد الن م ل ق ال ت ن م ل ة ي اأ يه ا الن م ل اد خ ل وا م س اك ن ك م سورة الن مل من قوله تعالى: و ل ي ع ل م ال ذ ين أ وت وا ال ع ل م أ ن ه ال ح ق م ن ر ب ك ف ي و م ن وا ب ه ف ت خ ب ت ل ه ق ل وب ه م و إ ن الل ه ل ه اد ال ذ ين آم ن وا إ ل ى ص ر اط م س ت ق يم سورة الحج ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص 141.

14 14 İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 الجمع قال تعالى: و ج ع ل ن ا ل ك م ف يه ا م ع اي ش ق ل يلا م ا ت ش ك ر ون 20 ومن همز هذه الياء ف ق د لحن «21 ولاب د من التعليق على تلحين ابن خالويه قراءة معاي ش والطعن فيها وقد ع دها شاذة في كتابه (مختصر في شواذ القرآن) 22 وسبقه المازن ي في ال طعن على الق راء ون ق د قراءاتهم فقال: «فا ما م ن قرأ من أهل المدينة (معاي ش) بالهمز فهي خطا فلا ي لتفت إليها وإن ما أ خ ذ ت عن نافع ولم يكن يدري ما العربي ة وله أحرف يقرأها لحنا نحوا من هذا» 23 وسار المبر د على خ طا شيخ ه المازني في ال طعن على الق راء عموما وبهذه القراءة على وجه الخصوص فقال: «فا ما قراءة من قرأ (معاي ش) بهمز فا ن ه غلط وإن ما هذه القراءة منسوبة إلى نافع بن أبي ن ع ي م ولم يكن له علم بالعربية وله في القرآن حروف قد و ق ف عليها» 24 ونافع هو من هو أحد الق راء ال سبعة وقارئ المدينة وقد ذكر ابن مجاهد هذه القراءة في كتابه (ال سبعة في القراءات) فقال: «ر و ى خارجة عن نافع (معاي ش) ممدودة مهموزة قال أبو بكر: وهو غلط». 25 لكننا نرى أبا حيان ير د نقد هذه القراءة وتلحين ها بح جة أ ن ق راء ها ث قات فقال: «وقرأ الجمهور معايش (بالياء) وهو القياس لا ن الياء في المفرد هي أصل لا زاي دة فتهمز وإنما تهمز الزاي دة نحو (صحاي ف) في (صحيفة) وقرأ الا عرج وزيد بن علي والا عمش وخارجة عن نافع وابن عامر في رواية (معاي ش) بالهمز وليس بالقياس لكن هم ر و و ه وه م ث قات فو ج ب ق بول ه» 26 ث م بي ن عدم الالتزام بما يقول ه نحاة البصرة فقال:» ولسنا م ت عب دين با قوال نحاة البصرة وقال الف راء: رب ما همزت العرب هذا وشبهه يتو همون أنها فعيلة 20 سورة الا عراف ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص 49. (( 22 ي ن ظر : ابن خالويه مختصر في شواذ القرآن منكتاب البديع عني بنشره المستشرق برجشتراسر المطبعة الرحمانية مصر 1934 م ص ابن جني (أبو الفتح عثمان ت 392 ه) الم ن ص ف تحقيق: إبراهيم مصطفى وعبد الله أمين وزارة المعارف العمومية مصر ط م 307/1. 24 المبرد (أبو العباس محمد بن يزيد ت 285 ه) الم ق ت ض ب تحقيق: محمد عبد الخالق عضيمة وزارة الا وقاف القاهرة د. ط 1994 م / 25 ابن مجاهد (أبو بكر أحمد بن موسى ت 324 ه) السبعة في القراءات تحقيق: شوقي ضيف دار المعارف مصر د.ت ص 278. (( 26 أبو حيان الا ندلسي (محمد بن يوسف ت 745 ه) تفسير البحر المحيط تحقيق: الشيخ عادل أحمد عبد الموجود الشيخ علي محمد معوض دار الكتب العلمية بيروت ط م /

15 15 مساي ل ال صرف في كتاب إعراب ثلاثين سورة لابن خالويه فيشبهون م ف ع لة بفعيلة». 27 أ ما ر أ ي نا في هذه المسا لة فنرى أن ه لا ينبغي إخضاع القراءة للقياس وهذه القراءة هي إحدى القراءات السبعة. كذلك ذهب ابن خالويه إلى أ ن أصل الا لف في (د ساها) 28 س ين أ ب د ل ت ألفا كراهة اجتماع ثلاث س ينات قال: «الا لف في(د سى) م ب د ل ة من سين كراهة اجتماع ثلاث سينات والا صل د سس ها أي: أخفاها يعني نفس ه عن ال صد قة 29 كما قال تعالى: ث م ذ ه ب إ ل ى أ ه ل ه ي ت م طى 30 والا صل ي ت م طط». 31 ب- احتجاجه بالش عر أكثر ابن خالويه من الاحتجاج بالش عر في كتابه فما تكاد صفحة تخلو من استشهاد ببيت شعري ولك ن غالب احتجاجه كان لمساي ل لغوية كا ن يسوق البيت لتوضيح معنى كلمة من كلمات القرآن الكريم أ ما احتجاجه بالش عر لمساي ل صرفي ة فكان نادرا ولع ل سبب ذلك أ ن علماء النحو كانوا يكثرون من الاحتجاج بالش عر لمساي ل نحوي ة ومساي ل لغوي ة أكثر من احتجاجهم به لمساي ل صرفي ة. ومن احتجاجه بال شعر على مساي ل صرفي ة احتجاج ه ببيت عمر بن أبي ربيعة في معرض شرحه أصل كلمة (إله) وما جرى عليها من حذف للا لف وإدغام ل لامين وهو قوله: وترمين ني بال طر ف أي أنت مذنب * وت ق ل ين ن ي لك ن إي اك لا أ ق ل ي (لك ن) أصلها لكن أنا فح ذ ف ت الهمزة من (أنا) ث م أ دغم ت الن ون بنون (لكن ). 32 أ ما ألف (أنا) ف ح ذ ف ت لا نها حرف زاي د في ال رسم اصطلاحا للوقف. 33 كذلك احتجاج ه ب ر ج ز لجرير على إبدال التاء من الواو كما في كلمة (تراث) وأصلها 27 المصدر نفسه 271/4 وي ن ظر : الفراء (أبو زكريا يحيى بن زياد ت 207 ه) معاني القرآن عالم الكتب بيروت ط م / أراد قول ه تعالى: و قد خ اب م ن د س اه ا سورة الشمس هكذا قال ابن خالويه نقلا عن بعض المفسرين والا صوب أنها من الت صديق قال ابن عطية: «وص دق معناه برسالة الله ودينه وذهب قوم إلى أنه من الصدقة والا ول أصوب» ي ن ظ ر ابن عطية (أبو محمد عبد الحق بن غالب بن عبد الرحمن بن تمام بن عطية الا ندلسي ت 542 ه) المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز تحقيق: عبد السلام عبد الشافي مح مد دار الكتب العلمية بيروت ط ه / 30 سورة القيامة ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص ابن جني المنصف 9. 1/

16 16 İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 (و راث) لا نها من (و ر ث ) وكذلك (الت خ م ة) وأصلها (الو خ م ة) ومثلهما (ت جاه) أصلها (و جاه) وهو قول ه: م ت خ ذا في ض ع وات ت و ل ج ا 34 أي و و ل جا لا ن ها من الو ل وج وهو ال دخول. 35 واحت ج ببيت ل ع ب د يغوث على قلب الواو ياء لا نها أخ ف وذلك في كلمة (مرضي ة) فالا صل فيها م ر ض وة وهو م ما ق ل ب ت العرب فيه الواو ياء ل غير ع ل ة وهو قوله: وقد ع ل مت ع ر سي م ل ي كة أن ني * أنا الليث م ع د ي ا عل ي وعاديا وم ن العرب م ن يقول: (م ر ض وة) على الا صل. 36 واحت ج ببيت على تخفيف الهمزة فيكلمة (البري ة) ل م ن ع د أصل ها (بريي ة) على أنها من (ب ر أ ) وإن قيل أيضا إنها من الب ر ى أي: التراب وأنشد لابن مجاهد في ذلك: ب ف ي ك من سار إلى القوم الب ر ى على أ نكلام العرب ترك الهمز قال الشاعر: قبر تض من ط ي ب ا * آباؤ ه خير البري ة 37 احت ج به على الا بدال إبدال تاء الافتعال ومشتقاته طاء إذاكانت فاؤها صادا أو طاء أو ظاء فت طلع أصلها (تطتلع) أ بدلت الت اء طاء ث م أ د غ م ت في ال طاء الا صلي ة قال عروة بن أذينة: عاو د القلب خيال ر د ع ه * كل ما ق ل ت ت ن اهى ا طل ع ه 38 ج - احتجاجه بالقراءات ق ل احتجاج ابن خالويه بالقراءات القرآني ة للمساي ل ال صرفي ة فمن ذلك قوله: «قرأ أيوب السختياني (ولا الضا لين) بالهمز فقيل لا يوب: لم همزت فقال: إ ن الم دة التي مددتموها أنتم لتحجزوا بها بين الساكنين هي هذه الهمزة التي ه م ز ت» 39 ونرى أنه ف ر بذلك من التقاء 34 ض ع وات: مفردها ض ع ة ش ج ر بالباد ية. ال تو ل ج : ك ناس الظب ي ت اؤ ه بدل م ن واو. 35 ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص المصدر نفسه ص 86. الا صل في (م ع ديا ( معد وا. 37 المصدر نفسه ص ي نظ ر: ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص المصدر نفسه ص 34.

17 17 مساي ل ال صرف في كتاب إعراب ثلاثين سورة لابن خالويه الساكنين وقد ذكر الزمخشر ي 40 أن ها لغة كما قرأ عمرو بن عبيد: (ولا جا ن) 41 ومنها أيضا قولهم: شا بة ودأبة من شابة ودابة. د- احتجاجه با قوال العلماء أشهر العلماء الذين احتج با قوالهم في قضايا ال صرف الخليل وسيبويه 42 ومن احتجاجه بكلام الخليل قول ه: «الا صل ل يال والاختيار أن تقول: ليالي بالفتح لا ن ه لا ينصرف فاستثقلوا الكسرة فخزلوها وع وضوا التنوين ع ما حذفوا هذا قول الخليل». 43 ومن احتجاجه بكلام سيبويه قول ه: «في (قرأت ( ثلاث لغات قال سيبويه: ومن العرب من يحق ق ومنهم من يلي ن ومنهم من ي بد ل فالت حقيق (قرأت) والبدل (قريت) والت ليين قرات». 44 ثانيا : اعتماده أسلوب الحوار اعتمد ابن خالويه أسلوبا تعليميا يتمث ل في الحوار ولعل ه من أنفع الا ساليب الت عليمي ة التي تقوم على الح جة والت عليل فكان يبدأ بشرح ما يريد مستحضرا الر د من غيره علىكلامه فكثيرا ما يقول: «فا ن قيل...فقل» أو «فا ن سا ل ساي ل... فقل» والا مثلةكثيرة على ذلك نختار بعض ها قال ابن خالويه في معرض تبيانه ع ل ة تشديد اللام في لفظ الجلالة (الله): «فا ن ق يل: لم ش ددت اللام ف ق ل : للا دغام» 45 وقال في تبيان سبب حذف الا لف منكلمة (اسم) في: (بسم الله): «فا ن قيل: لم أسقط ت الا لف من (بسم الله) والا صل (باسم) ف ق ل : لا نها ك ث رت على ألسنة العرب عند الا كل والشرب والقيام والقعود ف ح ذ ف ت اختصارا من الخط لا نها ألف وصل ساقطة في اللفظ» 46 ومن ذلك قول ه في سبب تشديد الش ين فيكلمة (الش يطان): «فا ن قيل لم ش د دت الش ين فقل: 40 ي نظ ر الزمخشري (أبو القاسم محمود بن عمرو بن أحمد جار الله ت 538 ه) الكشاف عن حقاي ق غوامض التنزيل دار الكتاب العربي بيروت ط ه 17. 1/ لا يس ا ل ع ن ذن ب ه إ ن س و لا ج ان سورة الرحمن أراد قول ه تعالى: ي ف و مي ذ 42 كما أنه احتج با قوال ابن عباس ص وبا قوال الا مام الشافعي ص 15. وأقوال ابن مجاهد ص ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص 6 46 المصدر نفسه ص 9 10.

18 18 İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 أ دغ م ت فيها اللام واللام ت دغ م في أربعة عشر حرفا وإن ما صارت ت د غ م في أربعة عشر حرفا وهي نصف حروف المعجم لا نها أوسع الحروف مخرجا» 47 ومنه قوله في سبب تشديد اللام في كلمة (ال ضال ين): «فا ن سا ل ساي ل لم ش د د ت اللام في ال ضال ين فقل: هما لامان أ دغ م ت الا ولى في الث انية وم دت الا لف من ال ضال ين لالتقاء ال ساكنين نحو: داب ة وشاب ة». 48 ثالثا : تعليله المساي ل الصرفي ة اهت م ابن خالويه بالت عليل اهتماما كبيرا في أثناء عرضه المساي ل الصرفية فا سلوب الحوار الذي اعتمده جعله يعل ل ج ل المساي ل التي عرض لها وقد غدا التعليل فيكتابه ظاهرة تستح ق الوقوف عندها والا مثلة كثيرة نختار بعض ها كقوله: «الا صل (أ ع و ذ ) على مثال (أ ف ع ل ) فاستثقلوا ال ض مة على الواو فن ق ل ت إلى العين فصارت (أ ع وذ ) وكذلك (أقول) و(أزول) وما كان مثل ه فهذه ع ل ت ه» 49 ويقول أيضا : «قرأ حمزة (بل ت و ثرون) 50 با دغام اللام في الت اء لقرب المخرجين ولا ن اللام ساكنة فا ن سا ل ساي ل فقال: لم أظهر نافع وغير ه اللام وأدغم الباقون فالجواب في ذلك أنهم فرقوا بين المتصل والمنفصل ألا ترى أن (بل)كلمة و(تو ثرون)كلمة وكذلك جميع ما يرد عليك في القرآن مثل (بل س ولت) 51 (بل طبع الله) 52 فقسه على هذا إن شاء الله والاختيار عندي إظهار التاء لا ن التقدير: بل أنتم تو ثرون». 53 والملاحظ في آخر هذا التعليل أنه يبدي رأيه في المسا لة صريحا. ونحو ذلك قوله: «(يحس ب) فعل مضارع بكسر السين لغة رسول الله صلى الله عليه وسلم والفتح لغة وبه أخذ عاصم وابن عامر وحمزة فا ن قيل: لم ق ر ئ (يحس ب) بكسر السين والماضي مكسور (ح س ب ( والعرب إذا كسرت الماضي فتحت المضارع نحو ع ل م يعل م وق ض م يقض م فالجواب في ذلك أ ن أربعة أحرف جاءت عنهم على (ف ع ل ي ف ع ل ) ح س ب ي ح س ب ون ع م ينع م وي ي س ييي س وي ب س ييب س والفتح فيه ن ل غ ي ة». 54 وقوله في 47 المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص ب ل تو ث ر ون ال حياة الدن ي ا سورة الا على و ج اءو ا عل ى قم يصه بد م كذ ب قال ب ل سول ت لك م أ نف س ك م أ م ر ا سورة يوسف 18. النساء.155 يلا سورة 52 ل () و ق و ه م قل وبنا غل ف بل طب ع الل ه علي ه ا ب كفر ه م ف لا ي و م نون إ لا قل 53 ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة ص المصدر نفسه ص

19 19 مساي ل ال صرف في كتاب إعراب ثلاثين سورة لابن خالويه أصل خ و ف:» والمصدر خاف يخاف خوفا فهو خاي ف والا صل خ و ف فصارت الواو ألفا لتح ركها وانفتاح ما قبلها فا ن قيل: ما الدليل على أنه خ و ف ف ق ل : لا ن مضارعه يخاف ولو كان ف ع ل بالفتح لجاء المضارع ي ف ع ل فكن ت تقول: خاف يخ و ف مثل: قال يقول ومات يموت». 55 ويظهر من خلال تتبع المساي ل ال صرفي ة التي عرض لها أن ه يفصل في شرح العل ة الصرفي ة فيحل ل الكلمة ويبي ن أصل ها ثم يبسط القول في التغي رات التي طرأت عليها ويمكننا أن نقف على أهم المساي ل التي وردت فيكتابه على أن ن قسم المساي ل إلى: مساي ل الا علال ومساي ل الا بدال ومساي ل الا دغام ومساي ل الهمز. مساي ل الا علال الا علال هو تغيير يطرأ على حروف العلة (ا و ي) ويكون الا علال - كما هو معروف- بالت سكين أو بالقلب أو بالحذف وقد وقف ابن خالويه على أنواعه الثلاثة وبلغ ت ع دة الكلمات التي شرح فيها الا علال أربعا وعشرين كلمة هي: 1- أعوذ: الا صل فيه أ ع و ذ است ثقلت الضمة على الواو فن قلت إلى العين فصارت أعوذ نستعين: الا صل فيه ن س ت ع و ن على وزن نستفعل من العون است ث ق لت الكسرة على الواو فن قلت إلى العين فانقلبت الواو ياء لانكسار ما قبلها لا نهم نقلوا كسرة الواو إلى العين فصارت نستعين ال سراي ر: جمع سريرة والا صل سراي ر أ بدلت الياء همزة وحركت بالكسر لالتقاء الساكنين يخشى: الا صل يخشي ق لبت الياء ألفا لتحركها بعد فتح ليال : الا صل ليالي والاختيار أن تقول: الا صل ليالي بالفتح لا نه لا ينصرف فاستثقلوا الكسرة على الياء فخزلوها وع وضوا التنوين ع ما حذفوا المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص 73.

20 20 İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 6- رضيت: الا صل فيها ر ض و ت انقلبت الواو ياء لانكسار ما قبلها سندع : الا صل سندعو بالواو غير أن الواو ساكنة واستقبلتها اللام الساكنة فسقطت الواو فبنوا الخ ط عليه ق ي م ة: الا صل ق ي و م ة اجتمعت الواو والياء في كلمة واحدة والا ولى ساكنة ق ل بت الواو ياء وأ دغ م ت في الياء التي قبلها يقيموا: الا صل ي ق و م وا ن ق لتكسرة الواو إلى القاف فانقلبت الواو ياء لانكسار ما قبلها يو توا: الا صل ي و ت ي و ن ح ذفت النون لا نها علامة نصب فا صبحت: يو ت ي وا ث م ن قلت ضمة الياء إلى التاء بعد حذفكسرتها فالتقى ساكنان الياء والواو فح ذفت الياء ر ض ي : الا صل ر ض و ق لبت الواو ياء لانكسار ما قبلها. 12- ر ض و ا: الا صل ر ض ي وا ن قلت ضمة الياء إلى الضاد فالتقى ساكنان الياء والواو فح ذفت الياء ل ت ر و ن: الا صل ل ت ر أ ي و ن ح ذفت همزة ترى للتخفيف واست ثقلت الضمة على الياء فحذفت فالتقى ساكنان الواو والياء فح ذفت الياء ثم ض مت الواو لالتقاء الساكنين (الواو ساكنة والنون الا ولى من نون التوكيد الثقيلة) ألم ت ر : الا صل في تر ت ر أ ي تحركت الياء بعد فتح فق لبت ألفا ترأى ث م ح ذفت الا لف لا ن ها علامة جزم ثم ن قلت فتحة الهمزة إلى الراء وح ذفت الهمزة تخفيفا راء : الا صل فيها راي ي است ثقلت الضمة على الياء فح ذفت فالتقى ساكنان الياء والتنوين فح ذفت الياء لالتقاء الساكنين المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص 188.

21 21 مساي ل ال صرف في كتاب إعراب ثلاثين سورة لابن خالويه 16- ق ن ا: الا صل فيها إوقينا ح ذفت الياء لا نها علامة جزم ثم ح ذفت الواو لوقوعها بينكسرتين الش تاء: الا صل فيها الش تاو تط رفت الواو بعد ألف زاي دة فق لبت همزة ساهون: الا صل ساه ي ون است ثقلت الضمة على الياء فح ذفت ث م ح ذفت الياء لالتقاء الساكنين جاء: الا صل ج ي ا تحركت الياء بعد فتح فقلبت ألفا وم دت الا لف تمكينا للهمزة غير أ ن الكتابة بواحدة لا ن ه متى اجتمع ألفان اجتزئ بواحدة وإذا اجتمع ثلاث ألفات اجت ز ئ باثنتين لم يلد: الا صل ي و ل د ح ذفت الواو لا ن ها وقعت بين ياء وكسرة أي ام: الا صل فيها أي و ام اجتمعت الواو والياء والا ولى منهما ساكنة فقلبت الواو ياء وأدغمت بالياء التي قبلها مال : أصله م و ل تحركت الواو بعد فتح فق لبت ألفا ماء: الا صل م و ه ق لبت الواو ألفا لتحركها بعد فتح ث م أ بدلت الهاء همزة على غير قياس للتخفيف م ر ض ي ة: الا صل م ر ض وة ق لبت الواو ياء على غير قياس للت خفيف. 78 مساي ل الا بدال 1- الت راث: الا صل الو راث أ بدلت الواو تاء على غير قياس ماء: الا صل م و ه ق لبت الواو ألفا لتحركها بعد فتح ث م أ بدلت الهاء همزة على غير قياس للتخفيف المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص 207. () 73 المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص 45.

22 22 İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 3- أ ح د : الا صل و ح د أي واحد أبدلت الواو همزة على غير قياس 81 أ ما أ ح د المستخدم للعموم لا للا فراد الذي يستوي فيه المفرد والجمع والمذ كر والمو ن ث فهمزته أصلية. 4- تقواها: الا صل و ق ي اها أبدلت الواو تاء على غير قياس وأ بدلت الياء واوا 82. مساي ل الا دغام 1- الله: أصلها الا له ح ذفت الهمزة على غير قياس فالتقى فيه مثلان هما اللامان والا ولى ساكنة فا دغمت في الثانية ال رحمن ال رحيم: أ دغمت اللام فيهما بال راء ل قرب المخرجين. 84 مساي ل الهمز 1- قد أفلح: يجوز تخفيف الهمزة بنقل حركتها إلى الدال (ق د اف ل ح ) فالعرب تقول: م ن اب وك الا خرة: أصلها أ أ خ ر ة التقى فيها همزتان أولهما مفتوحة والثانية ساكنة فا بدلت الثانية ألفا. الا لف الا ولى أصلية والثانية زاي دة (ألف فاعلة) فا خرة وزنها فاعلة 86 ومثلها آمنوا وآوى أ و ت وا: الا صل أ أ ت وا ق لبت الهمزة الثانية واوا لانضمام ما قبلها المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص 5. (الله) أصله إ ل ه وقد ح ذفت الهمزة للاستخفاف وكثرة الاستعمال والا لف واللام عوض من الهمزة في أحد قولي سيبويه والقول الا خر أن أصله لا ه ما خوذ لاه إذ احتج ب والقول الا ول ما خوذ من الا لهة وهي العبادة من أ ل ه إذا فز ع وتحير. ي نظر سيبويه (أبو بشر عمرو بن عثمان بن قنبر ت 180 ) الكتاب تحقيق: عبد السلام هارون مكتبة الخانجي القاهرة ط م 498 3/ 195/2 وي نظ ر المبرد( أبو العباس محمد بن يزيد ت 285 ه) المقتضب تحقيق: محمد عبد الخالق عضيمة وزارة الا وقاف القاهرة 1994 م 240 4/ وابن جني( أبو الفتح عثمان ت 392 ه) الخصاي ص تحقيق: محمد علي النجار دار الكتب المصرية ط م 150/3. وي نظ ر لتفصيل الا قوال في لفظ الجلالة (الله) السخاوي (أبو الحسن علي بن محمد ت 643 ه) سفر السعادة وسفير الا فادة تحقيق: د. محمد الدالي دار صادر بيروت ط م 1/ المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص المصدر نفسه ص 145.

23 23 مساي ل ال صرف في كتاب إعراب ثلاثين سورة لابن خالويه 4- جاء : الا صل جاي ي است ث ق ل الجمع بين همزتين فلي نوا الثانية فصارت ياء لانكسار ما قبلها فالتقى ساكنان الياء والتنوين فح ذفت فصارت جاء البري ة: الا صل البريي ة أ بدلت الهمزة ياء وأ دغمت فيها الياء الا ولى. 90 خاتمة البحث ونتاي جه في نهاية المطاف أن نوجز أهم النتاي ج التي توصل إليها البحث: على الرغم من أن كتاب ابن خالويه المذكور مصن ف أصلا في مجال النحو التطبيقي إذ اهتم با عراب ثلاثين سورة من القرآن المف صل إلا أننا وجدنا فيه مساي ل صرفية جديرة بالعناية والالتفات إليها. احت ج ابن خالويه للمساي ل التي ع ر ض لها بالقرآن الكريم وبالشعر وبالقراءات القرآنية وأقوال العلماء الث قات. اعتمد أسلوب الحوار (السو ال والجواب) في معظم المساي ل التي يتناولها وهي طريقة تعليمي ة جدلي ة حسنة. اهت م بالتعليل لمساي ل الصرف فلم يذكرها من غير بيان عللها من غير تفصيل ممل ومن غير إيجاز م خ ل فجاء ذلك على أحسن وجه. تناول أه م مساي ل ال صرف المتمثلة بالا علال والا بدال والا دغام ومساي ل الهمز في القرآن الكريم وكان منهجه في تناولها علميا دقيقا في كثير من جوانبه لا نه اعتمد أقوال العلماء الراجحة ودفع ما لم يجده مقنعا له ور جح ما وجده صوابا منها ومن الملاحظ أنه إذا ترك التعليق على بعض المساي ل فالراجح لدينا أنه موافق على رأي قاي لها. المصادر والمراجع 1. ابن جني الخصاي ص تحقيق: محمد علي النجار دار الكتب المصرية ط م. 2. ابن جني المنصف تحقيق: إبراهيم مصطفى عبد الله أمين وزارة المعارف العمومية ط م. 89 المصدر نفسه ص 217. التح قيق البدل وليسكل شيء نحوهم يفعل به 90 المصدر نفسه ص 148. قال سيبويه:» وقالوا نبي وبري ة فا لزمه ا أهل ذا وإنما يو خذ بالسمع وقد بلغنا أن قوما من أهل الحجاز من أهل التحقيق يحقون نبيء وبريي ة وذلك قليل رديء» ينظر: الكتاب /

24 24 İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 3. الحملاوي أحمد شذا العرف في فن الصرف مراجعة وشرح حجر عاصي دار الفكر العربي بيروت ط م. 4. الحموي ياقوت بن عبد الله معجم الا دباء تحقيق: إحسان عباس دار الغرب الا سلامي بيروت ط م. 5. الحموي ياقوت بن عبد الله معجم البلدان دار صادر بيروت 1977 م. 6. أبو حيان الا ندلسي تفسير البحر المحيط تحقيق: الشيخ عادل أحمد عبد الموجود الشيخ علي محمد معوض دار الكتب العلمية بيروت ط م. 7. ابن خالويه إعراب ثلاثين سورة من القرآن الكريم دار مكتبة الهلال بيروت 1985 م. 8. ابن خالويه مختصر في شواذ القرآن من كتاب البديع عني بنشره المستشرق برجشتراسر المطبعة الرحمانية مصر 1934 م. 9. ابن خلكان و ف ي ات الا عيان وأنباء أبناء الزمان تحقيق: إحسان عباس دار صادر بيروت د.ت. 10. السخاوي سفر السعادة وسفير الا فادة تحقيق: د. محمد الدالي دار صادر بيروت ط سعيد الا فغاني في أصول النحو المكتب الا سلامي بيروت 1987 م. 12. سيبويه كتاب سيبويه تحقيق: عبد السلام هارون مكتبة الخانجي القاهرة ط الطبري جامع البيان عن تا ويل آي القرآن تحقيق: د. عبد الله عبد المحسن التركي دار هجر الرياض ط م. 14. عباس حسن النحو الوافي دار المعارف مصر ط 3 د.ت القاهرة 1994 م. 15. ابن عطي ة الا ندلسي المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز تحقيق: عبد السلام عبد الشافي مح مد دار الكتب العلمية بيروت ط ه. 16. الفراء معاني القرآن علم الكتب بيروت ط م. 17. ابن قتيبة تفسير غريب القرآن تحقيق: السيد أحمد صقر د.ن القاهرة 1958 م. 18. القفطي إنباه الرواة على أنباه النحاة المكتبة العصرية ط ه. 19.المبرد المقتضب تحقيق:محمدعبدالخالقعضيمة وازرةالا وقاف القاهرة 1994 م. 20. ابنمجاهد السبعةفيالق ارءات تحقيق:د.شوقيضيف دار المعارف مصر د.ت. 21. ابن منظور لسان العرب تحقيق: نخبة من العاملين بدار المعارف القاهرة د.ت. 22. ابن النديم الفهرست تحقيق: إب ارهيم رمضان دار المعرفة بيروت ط م.

25 SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 s BİR ZİYARET FENOMENİ OLARAK ŞEYH MÜSLÜM TÜRBESİ VE PSİKOSOSYAL HAYATA ETKİLERİ Necati SÜMER* Özet Şanlıurfa nın Suruç ilçesinde bulunan Şeyh Müslüm Türbesi, hakkında sınırlı tarihi bilgiler olmasına karşın yüzlerce yıldır başta yöre halkı olmak üzere birçok insanın ilgisini çekmiş bir ziyaret yeridir. Başlangıçta sadece türbeden müteşekkil olan bu yer, tarihsel süreçte bir külliye haline getirilmiştir. İnsanların çeşitli amaçlar için ziyaret ettiği bu mekân, zamanla bir fenomen haline gelmiştir. Bu çerçevede çalışmada, Şeyh Müslüm Türbesi ve bu türbenin insanlar üzerindeki psikososyal etkisi ele alınmıştır. Burada metfun olan Şeyh Müslüm hakkında ayrıntılı bilgiler olmamasına karşın tarihsel süreçte bu türbenin cazibe merkezi haline gelmesi önemlidir. Türbenin bu dikkat çekici özelliği dikkate alınarak onun insanların psikososyal hayatı üzerinde nasıl yansımaları olduğu ele alınmıştır. Çalışma, iki ay boyunca derinlemesine mülakatlar yapılarak elde edilen verilerin değerlendirilmesi neticesinde oluşturulmuştur. * Yrd. Doç. Dr., Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Dinler Tarihi Anabilim Dalı

26 26 SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 Anahtar Kelimeler Şanlıurfa, Suruç, Şeyh Müslüm Türbesi, Kutsal, Dua As A Visit Phenomenon Sheikh Muslum Tomb And Its Psychosocial Effect To The Life Abstract Although there is a limited historical information available about the Sheikh Muslum s tomb at Sanliurfa provincial district called Suruc, the tomb has become a place of interest for many people, especially for the local people, for hundreds of years. The place had been originally formed only as a tomb but then in the historical process the tomb was shaped as a social complex where has been visited by many people for many purposes. In this aspect, the study contains psychosocial effect of the tomb on people. Though there is a detail information in the content about buried Sheikh Muslum, it is significant to see that the place has become a local place by the time. Taking into account this important characteristic of the tomb, the review also contains that how this characteristic has affected people s psychosocial life. The study is completed in two months, based on the datas by conducting in-depth interviews. Keywords Sanliurfa, Suruc, Sacred, Sheikh Muslum Tomb, Psychosocial Effect Giriş Araştırmanın Kapsamı ve Yöntemi Bu çalışmanın kapsamı, Şanlıurfa nın Suruç ilçesine bağlı Büyük ve Küçük Ziyaret köylerinde bulunan Şeyh Müslüm Türbesi yle sınırlıdır. Buradaki türbe ve onun psikososyal hayata etkileri bu çalışmanın temel problemidir. Bu çerçevede ilçede bulunan Büyük ve Küçük Ziyaret köylerinde gözlemler yapılmış ve derinlemesine çeşitli mülakatlar yapılmıştır. Yüz yüze yapılan görüşmeler sonucunda burayı ziyaret edenlerin türbe hakkındaki görüşleri birinci elden veriler şeklinde toplanmıştır. Literatür ve saha çalışmalarının sonucunda Şeyh Müslüm Türbesi nin tarihi hakkında bilgiler toplanmış ve bu mekânın psikososyal hayata nasıl yansıdığıyla ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Mülakatlar ve gözlemler, 2016 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında yapılmıştır. Veriler bu zaman dilimiyle sınırlıdır. Mülakatlar esnasında mülakat yapılan kişilerin kim-

27 BİR ZİYARET FENOMENİ OLARAK ŞEYH MÜSLÜM TÜRBESİ VE PSİKOSOSYAL HAYATA ETKİLERİ 27 liklerinin ortaya çıkmaması ve istenmeyen bir durumun yaşanmaması için katılımcıların isimleri yazılmamıştır. Bunun yerine hayali isimler kullanılmıştır. Parantez içinde kişisel görüşme olduğunu belirtmek için hayali bir isim yazıldıktan sonra mülakat tarihi verilmiştir. Örnek: (KG, Ahmet ). I- Suruç a) İlçenin Kısa Bir Tarihi Suruç, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Şanlıurfa iline bağlı ve buranın güneybatısında olan bir ilçedir. Suruç un tarihi oldukça eskilere dayanır. Tarihi verilere göre İlk Çağ ın Osrhone ülkesinin şehirlerinden olan Anthemuzia veya Batnea nın yerine geçtiği ileri sürülen Mathsuhuna şehri, ipekçilik ve ziraatla meşhur olan bugünkü Suruç tur. Kaynaklarda Seruğ diye geçen bu şehrin, Hz. İbrahim ile yakın bir ilişkisi vardır. Hz. İbrahim in babası Azer, dedesi Nahor un babası Seruğ dur. Dolayısıyla Seruğ ismiyle bilinen Suruç, Hz. İbrahim in atası Seruğ ile aynı adı taşımaktadır. Diğer taraftan Seruç ise bu şehrin asıl adıdır. Burası, öteden beri cins at yetiştiriciliği ile meşhurdur. Atların eyeri ile uğraşan ve onu imal eden kişilere saraç adı verilmektedir. Saraç, Suruç kelimesinin çoğuludur. İlçenin adının buradan geldiği bir başka tarihi bilgidir. Suruç zamanla saraçlar anlamında söylenegelmiş ve günümüzde bu ad kullanılır olmuştur. 1 Sümerler, Mezopotamya ya gelip yerleşen ve burada köklü bir medeniyet kuran bir uygarlıktır. Sümerler ve Akadlar Seruğ Ovası nda, Suruç u Batna ismiyle anmışlardır. Daha sonra İskitler ve Asurlular, bu iki medeniyeti ortadan kaldırınca Suruç u Tepartip adıyla bugün Şanlıurfa nın diğer bir ilçesi olan Birecik e bağlamışlardır. Roma İmparatorluğu ise MS 35 te öteki yerlerle birlikte Suruç u Şanlıurfa ya dâhil etmiştir. İyad bin Ganem, MS 639 da Suruç u Romalılardan barış yoluyla almıştır. Suruç un tarihsel süreçte varlığını korumasını sağlayanlardan biri de bu çalışmanın konusu olan Şeyh Mesleme bin Name dir. O, hicri 466 yılında buranın haçlılardan kurtulması için maddi ve manevi destek vermiştir. Haçlılardan alınan Suruç, MS 1095 te Artukoğlu larından Sokman ın eline geçmiş ise de bir yıl 1 Ahmet Nezihi Turan, Şanlıurfa, Cilt 38, (İstanbul: DİA, 2010), s

28 28 SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 sonra burası, Urfa Kontu I. Bolvadin egemenliği altına girmiştir da Urfa Haçlı Kontuna (Kudüs Krallığına) bağlanmıştır. Imameddin Zengi, 1127 yılında Suruç u Haçlılardan geri almıştır. 2 Suruç, Timur un istilasına da uğramıştır. Bölge halkı, istilaya karşı koyunca Suruç Moğollarca yıkılıp yakılmıştır de Yavuz Sultan Selim, Kudüs seferi sırasında Suruç u Osmanlı topraklarına katmıştır. Suruç, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Halep Vilayetinin Urfa Sancağına bağlı bir kasaba durumuna gelmiştir. Yakın tarihte Suruç, 1918 de İngilizlerin ve 1919 da Fransızların istilasına uğramıştır. Suruç halkı, bunlara karşı milli mücadelesini vererek şehrini 11 Nisan 1923 te düşmandan kurtarmıştır. Suruç, Cumhuriyetin kurulmasıyla 1923 te ilçe olarak Şanlıurfa ya bağlanmıştır. 3 b) Evliya Çelebi ye Göre Suruç Evliya Çelebi Seyahatname adlı eserinde Hicri 1256 yılında Suruç a uğradığını ve burayı gezdiğini belirtmiştir. Onun ifade ettiğine göre Suruç, Emeviler zamanında özellikle Haşim bin Abdulmelik döneminde altı yüz bin Türkmen ve Arap ın yerleştiği bir şehirdir. Dut bağları ve ormanlarıyla meşhur olan Suruç, yılda beş bin yük ipek gelir sağlayan ve büyük bir kalesi olan şehirdi. Çelebiye göre Selçuklular zamanında Rumlar, Kudüs e giderken buralara gelmiş ve Suruç un çimli toprak kalesiyle şehrin diğer yapılarını harap etmişlerdir. Evliya Çelebi, El-cezire topraklarında bulunan Suruç un daha çok Abbasiler döneminde geliştiğini ve bölgede yaklaşık dört yüz kale ve altı yüz kadar güzel kasabasının bulunduğunu ifade etmiştir. O, eserinde Suruç halkının misafirperver, zinde ve sağlıklı olduğunu da kaydetmiştir. 4 c) Suruç ta Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Yapı Suruç, ekonomik olarak tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan bir şehirdir. Sanayisi yok denecek kadar azdır. İlçe halkı uzun yıllar kuru tarım 2 S. Sabri Kürkçüoğlu; Müslüm C. Akalın, Tarih ve Turizm Şehri Şanlıurfa, (Şanlıurfa: Şurkav Yayınları, 2010), sayı 31, s.7. 3 Osmanlı Vilayet Salnamelerinde Halep, Edt. Cengiz Eroğlu, Murat Babuçoğlu, Mehmet Köçer, (Ankara: ORSAM Kitapları, 2002), s Evliya Çelebi Seyahatnamesi, (İstanbul: Engin Yayınları, 1999), s.115.

29 BİR ZİYARET FENOMENİ OLARAK ŞEYH MÜSLÜM TÜRBESİ VE PSİKOSOSYAL HAYATA ETKİLERİ 29 yapmış fakat günümüzde Güneydoğu Anadolu Sulama Projesi (GAP) kapsamında ilçenin büyük kısmına su geldiği için sulu tarım oldukça artmıştır. Pamuk, mercimek, buğday ve mısırın yoğun olarak yetiştiği ayrıca farklı sebze ve meyvelerin tarımının yapıldığı Suruç ta küçükbaş hayvancılığı da gelişen diğer bir geçim kaynağıdır. Günümüzde suyun olmadığı yerlerde halk, mevsimlik işçi olarak şehir dışına çıkmakta ve bu nedenle ilçe nüfusu yazları oldukça azalmaktadır. Feodal yapının giderek etkisini yitirdiği bu ilçede okullaşmayla orantılı olarak eğitim seviyesi sürekli yükselmektedir. Suruç ta okuma-yazma oranı %80 ler civarındadır. Üniversiteye giden öğrencileri sürekli artan Suruç, Harran Üniversitesine bağlı bir Yüksekokul ile diğer ilk ve ortaöğretim okullarıyla önemli eğitim olanaklarına sahip bir ilçedir. Eğitim seviyesinin artmasına karşın feodal yapıdan kaynaklanan huzursuzluklar, köy kavgaları ve aşiretler arası çatışma az da olsa hala devam etmektedir. 5 Suruç ta folklorik unsurlar bağlamında yöresel oyunlar oldukça fazladır. Davul, zurna eşliğinde oynanan birçok mahalli oyun vardır. Suruç a ait yöresel oyunları Govend, Gırani, Tekayak, Çiftayak, Mışko, Simir, Esmer, Keriboz, Hocaki, Seylani, Kımıl, Düzcep ve Çeçenkızı şeklinde saymak mümkündür. Bunların dışında Suruç ta Sıra Gecesi, Oda Gezmesi ve Harfene gibi gelenekler vardır. Buranın önemli geleneklerinden biri de evlenecek gençlere ve sünnet yapılacak çocuklara yardım mahiyetinde yapılan Bayramlık Merasimi dir. Ayrıca ölen kişilerin akrabalarına taziye yardımında bulunmak, yardımlaşma ve dayanışma anlamında yapılan diğer bir gelenektir. Ayrıca Suruç ta, Kofi ismi verilen ve kadınların sıkça giydiği bir fes türü meşhurdur. Kofi, daha çok karton kalıp üzerine kumaş sararak yapılan bir başlıktır. 6 II- Şeyh Müslüm Türbesi Şeyh Müslüm Türbesi, Şanlıurfa ilinin Suruç ilçesinin güneydoğusundan 5 km uzaklıktaki Büyük Ziyaret ve Küçük Ziyaret isimleriyle bilinen iç içe geçmiş iki köyde bulunan bir ziyaret yeridir. (Bkz. Resim,1/2/3). Bu türbe, burada doğan ve vefat eden önemli tasavvufçulardan Na me es-seruci 5 Suruç Kaymakamlığı Yıllığı, Abuzer, Akbıyık, Şanlıurfa da Halk Oyunları, (İzmir: Şurhoy Yayınları, 1989), s.20.

30 30 SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 oğlu Şeyh Müslüm adına inşa ettirilmiştir. O, Şeyh Müslüm es- Suruci olarak da bilinir. Şeyh Müslüm 1168 yılında vefat etmiştir. Türbe aynı zamanda bir külliye niteliğindedir. Türbenin yanındaki cami, zaviye ve tekke ile birlikte yıllarında inşa edildiği tahmin edilmektedir. Türbe hakkında bilgiler sınırlıdır. 7 Fakat türbenin kitabesine göre burası, 1538 de (H.945) Şeyh Muhammed oğlu Şeyh Hasan tarafından yaptırılmıştır ve 1867 de (H.1284) onarım görmüştür. 8 (Bkz. Resim 5/6/7). Resim-1 Resim-2 Resim-3 7 Kasım Buğan, Şeyh Mesleme ve Suruç, (Şanlıurfa, 1999). S Aynur Durukan; Mustafa Akpolat, Birecik, Halfeti, Suruç, Bozova İlçeleri ve Rumkale de Taşınmaz Kültür Varlıkları, (Ankara, Afşaroğlu Matbaası, 1999), s

31 BİR ZİYARET FENOMENİ OLARAK ŞEYH MÜSLÜM TÜRBESİ VE PSİKOSOSYAL HAYATA ETKİLERİ 31 Bu yapının içinde Arap, Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait mezarlıklar vardır (Bkz. Resim 4). Ziyaretin doğu tarafında Eyyubiler döneminde yaptırılmış ve birkaç kez onarılmış bir cami vardır. Mimari özelliklerine ve kullanılan malzemeye bakıldığında bu yapının tahminen bin senelik olduğu söylenebilir. Zaten yapının avlusunda bazalt taştan birkaç kalıntının olması buranın eski olduğunun bir göstergesidir. Caminin içinde ahşaptan farklı renklerle yapılmış bir vaaz kürsüsü, bir minber ve bir mihrap mevcuttur. Boyutları bir köye göre oldukça büyük olan caminin iki sahnı ve beş gözü vardır. Tavanı ise çapraz tonozlarla kaplanmıştır (Bkz. Resim 5/6). Resim-4 Resim-5 Yapının duvarları moloz ve kesme taşlarıyla yükseltilmiş ve türbenin üzeri tek kubbeyle örtülmüştür (Bkz. Resim 6). Resim-6 Ziyaretin giriş kapısının sağ duvarının içine gömülmüş 25x35 cm bü-

32 32 SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 yüklüğünde kalın siyah bir taş vardır. Buradaki yaygın halk inanışına göre insanlar ellerini suyla yıkadıktan sonra bu taşa sürer ve böylece dileklerinin gerçekleşmesi için bir ritüeli yerine getirmiş olurlar. Bu taşa bakan kimse, kendisini oradan görürse dileği gerçekleşmiş olur (Bkz. Resim 7). Resim-7 Türbenin ibadet edilen yerin hemen yanında küçük bir oda bulunmaktadır. Bu odanın içinde ise yeşil örtülerle kaplanmış iki sanduka vardır. Bunların Şeyh Müslüm ve oğluna ait olduğu rivayet edilmektedir 9 (Bkz. Resim 8). Resim-8 9 Buğan, a.g.e, s.83.

33 BİR ZİYARET FENOMENİ OLARAK ŞEYH MÜSLÜM TÜRBESİ VE PSİKOSOSYAL HAYATA ETKİLERİ 33 Resim-9 Resim-10 İbadet edilen kısmın soluna dönünce türbenin hemen arka tarafında bir kapı vardır. Burası karanlık bir odaya açılmaktadır. Daha önce cezaevi olarak kullanıldığı söylenen bu yere iyileşmesi için zihinsel engelliler konulmaktadır. Buranın şifa kaynağı olduğunu düşünen insanlar hastalarını bu karanlık odada birkaç gece yatırmaktadır. Çoğu kişi bu şekilde hastalarının iyileştiğini iddia etmektedir. Resim-11

34 34 SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 Türbenin tarihsel seyri ile ilgili elde ayrıntılı bilgi ve belgeler bulunmamakla birlikte buranın Selçuklu mimarisinin özelliklerini yansıttığı bilinen bir gerçektir. Bu külliyenin içinde bir mutfak kısmı da vardır. Oraya gelen ziyaretçiler bu mutfağın araç ve gereçlerinden faydalanmaktadır (Bkz. Resim 13). Resim 13 Külliyenin avlusunda bir mezarlık dikkati çekmektedir. Bu mezarlığın buranın bakımıyla uzun yıllar ilgilenen bir bekçiye ait olduğu bilinmektedir. Şeyh Müslüm türbesinin bakımını 40 yıl üstlenen bu kişi, kendisini buraya adadığı için evlenmemiştir. Mezarlıkta da belirtildiği üzere 1986 yılında bekçi ölmüş ve avluya defnedilmiştir (Bkz. Resim 14). Resim 14

İsimleri okumaya başlarken- و ب س ي د ن ا - eklenmesi ve sonunda ع ن ه ر ض ي okunması en doğrusu.

İsimleri okumaya başlarken- و ب س ي د ن ا - eklenmesi ve sonunda ع ن ه ر ض ي okunması en doğrusu. س ي د ن ا و ن ب ي ن ا م ح م د صلى تعالى عليه و سل م İsimleri okumaya başlarken- و ب س ي د ن ا - eklenmesi ve sonunda ع ن ه ر ض ي okunması en doğrusu. 1 ا ب ى ب ك ر ب ن الص د يق 30 ث اب ت ب ن ا ق ر م 2

Detaylı

5. Ünite 1, sayfa 17, son satır

5. Ünite 1, sayfa 17, son satır EYLÜL 2014 VE ÖNCESİ TARİH BASKILI ARAPÇA IV DERS KİTABINA İLİŞKİN CETVELİ Değiştirilen kelimeler yuvarlak içinde gösterilmiştir. 1. Ünite 1, sayfa 5, son satır 4. ت ض ع أ ن ث ى الا خ ط ب وط تم وت ج وع

Detaylı

HADİS II DERSİ EZBER HADİSLER

HADİS II DERSİ EZBER HADİSLER HADİS II DERSİ EZBER HADİSLER م ن ق ال ح ني ي س م ع ال م ؤ ذ ن و أ ن أ ش ه د أ ن ل إ ل ه إ ا ل ا ا لل و ح د ه ل ش ر يك ل ه و أ ان م امد ا ب د د ه و س و ل ه 1 س ض يت ب ا لل س ا ب و ب ح امد س و ل و ب ل و

Detaylı

Öğretmenle öğrenciler arasında tanışma

Öğretmenle öğrenciler arasında tanışma iho arapça 8.sınıf 1.ünite 1.ders sayfa 10 11 12 13 14 15 16 türkçe çevirisi ve alıştırmaların cevapları. م راد : س ج ديد الد رس األ و ل: م د ر ه واق رأ ه ثم اك ت ب في د ف ت ر ك ع إلى الح وار اآلتي ا س

Detaylı

İmam Tirmizi nin. Sıfatlar Hususundaki Mezhebi

İmam Tirmizi nin. Sıfatlar Hususundaki Mezhebi İmam Tirmizi nin Sıfatlar Hususundaki Mezhebi İmam Ebu İsa Muhammed İbni İsa Tirmizi (209H-274H) Cami'u Sünen Tirmizi www.almuwahhid.com 1 بسم هللا الرحمن الرحيم İmam Tirmizi de kendi dönemindeki hadis

Detaylı

Melek BOZDOĞAN Murat BOZDOĞAN

Melek BOZDOĞAN Murat BOZDOĞAN ب ت ا ELİF BE Melek BOZDOĞAN Murat BOZDOĞAN KİTAPTAN SEÇİLMİŞ ÖRNEK SAYFALAR ELİF BE Melek BOZDOĞAN Murat BOZDOĞAN 1 بسم هللا الرحمن الرحيم İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...1 ÖNSÖZ...2 Harfler.3 Üstün...5 Esre..6

Detaylı

Kolay Yolla Kur an ı Anlama

Kolay Yolla Kur an ı Anlama بسم هللا الرحمن الرحيم Kolay Yolla Kur an ı Anlama Ders 18 #kuranianlama Bu derste Kur an: Dua ال : bilgisi Dil ق ق ام Eğitim ipucu: Başarının temeli Bu derste 7 yeni kelimeyle Kur'an da 2466 defa tekrar

Detaylı

İHL 9.SINIF ARAPÇA 2.ÜNİTE 1.DERS OKULDA İLKGÜN Sayfa: 33,34,35,36,37 GİRİŞ. arapcadersi.com Ben İstanbulluyum. Ya Râşid!

İHL 9.SINIF ARAPÇA 2.ÜNİTE 1.DERS OKULDA İLKGÜN Sayfa: 33,34,35,36,37 GİRİŞ. arapcadersi.com Ben İstanbulluyum. Ya Râşid! İHL 9.SINIF ARAPÇA 2.ÜNİTE 1.DERS OKULDA İLKGÜN Sayfa: 33,34,35,36,37 2 الت ح ية والت عا رف SELAMLAŞMA VE TANIŞMA الوحدة ال ي و م الأ ول يف ا : ال د رس الأ ول مل د رسة تهيد م 1.DERS: OKULDA İLKGÜN GİRİŞ

Detaylı

Selim: Merhaba Ekrem! Ekrem: Hoşgeldin Selim!

Selim: Merhaba Ekrem! Ekrem: Hoşgeldin Selim! الو ح دة 2 8.SINIF iho arapça 2.ünite 1.ders sayfa 31 32 33 34 35 36 37 türkçesi ve alıştırmaların cevapları الم ح بوب ال ول: الد رس ا لد ر س ع إلى الح وار اآلت ي ثم اق رأ ه ا س ت م -1 س ل يم : م ر ح ب

Detaylı

KUR AN-I KERİM II Yrd. Doç. Dr. Remzi ATEŞYÜREK

KUR AN-I KERİM II Yrd. Doç. Dr. Remzi ATEŞYÜREK Yâsîn Suresi 13-27 Ayetlerinin Tilaveti Ve Tecvid Tahvilleri Ünite 6 İlahiyat Lisans Tamamlama Programı KUR AN-I KERİM II Yrd. Doç. Dr. Remzi ATEŞYÜREK 1 Ünite 6 YÂSÎN SURESİ 13-27 AYETLERİ TİLAVET VE

Detaylı

40 HADİS YARIŞMASI DİKKAT 47'DEN 55'E KADAR Kİ HADİSLERİN ARAPÇA METİNLERİ DÜZELTİLMİŞTİR. SINIFI 5-6,7-8 1-) 9-10,11-12 SINIFI 5-6,7-8 2-) 9-10

40 HADİS YARIŞMASI DİKKAT 47'DEN 55'E KADAR Kİ HADİSLERİN ARAPÇA METİNLERİ DÜZELTİLMİŞTİR. SINIFI 5-6,7-8 1-) 9-10,11-12 SINIFI 5-6,7-8 2-) 9-10 DİKKAT 47'DEN 55'E KADAR Kİ HADİSLERİN ARAPÇA METİNLERİ DÜZELTİLMİŞTİR. 5-6, 1-), 5-6, 2-) 5-6 3-) 40 HADİS YARIŞMASI 5-6, 4-) 5-6, 5-) 5-6, 6-) 5-6, 7-) 5-6, 8-) 5-6, 9-) 5-6, 10-) 5-6, 11-) 5-6, 12-)

Detaylı

İnsanda bir organ vardır. Eğer o sağlıklı ise bütün vücut sağlıklı olur; eğer o bozulursa bütün vücut bozulur. Dikkat edin! O, kalptir.

İnsanda bir organ vardır. Eğer o sağlıklı ise bütün vücut sağlıklı olur; eğer o bozulursa bütün vücut bozulur. Dikkat edin! O, kalptir. ال ي ل دغ الم ؤم ن م ن ج ح ر مر ت ي ن Mü min bir yılan deliğinden iki defa ısırılmaz. إن م م ا أد ر ك الن اس م ن ك الم الن ب و ة األول ى : إذ ا ل م ت س ت ح ف اص نع ش ئ ت م ا İlk peygamberlerden itibaren

Detaylı

Değerli Kardeşim, Kur an ve Sünnet İslam dininin iki temel kaynağıdır. Rabbimiz in buyruklarını ve Efendimiz (s.a.v.) in mübarek sünnetini bilmek tüm

Değerli Kardeşim, Kur an ve Sünnet İslam dininin iki temel kaynağıdır. Rabbimiz in buyruklarını ve Efendimiz (s.a.v.) in mübarek sünnetini bilmek tüm 11 1 Değerli Kardeşim, Kur an ve Sünnet İslam dininin iki temel kaynağıdır. Rabbimiz in buyruklarını ve Efendimiz (s.a.v.) in mübarek sünnetini bilmek tüm Müslümanların, bilhassa idareci konumundakilerin

Detaylı

Damla Yayın Nu: Editör Mehmet DO RU. Dil Uzman lyas DİRİN. Görsel Tasar m Uzman Cem ÇERİ. Program Gelifltirme Uzman Yusuf SARIGÜNEY

Damla Yayın Nu: Editör Mehmet DO RU. Dil Uzman lyas DİRİN. Görsel Tasar m Uzman Cem ÇERİ. Program Gelifltirme Uzman Yusuf SARIGÜNEY ا ب ع ق ظ ل ز ك İMAM HATİP LİSELERİ MESLEKİ ARAPÇA 9 Öğrenci Çalışma Kitabı ج ن 9 ل ث ان و ي ات ال ئ م ة و ال خ ط باء ا لل غ ة ال ع ر ب ي ة ك ت اب الت د ر يب ات Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye

Detaylı

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuk Usulü II

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuk Usulü II Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Hukuk Usulü II -Ders Planı- Dersin konusu: manaya delaletinin kapalılığı bakımından lafızlar [hafî-müşkilmücmel-müteşâbih] Ön hazırlık: İlgili tezler: hakkı

Detaylı

Öğretim İlke ve Yöntemleri 1

Öğretim İlke ve Yöntemleri 1 Öğretim İlke ve Yöntemleri 1 Dr. Öğr. Ü. M. İsmail BAĞDATLI mismailbagdatli@yahoo.com EĞİTİM Bireyin kendi iradesi ile belirli bir program dahilinde davranış kazandırma, davranış geliştirme, davranış değiştirme

Detaylı

SALÂT I NÛR VE TERCÜMESİ

SALÂT I NÛR VE TERCÜMESİ SALÂT I NÛR VE TERCÜMESİ İbnü l Arabî (1165 1240) Hazırlayan İhramcızâde Hacı İsmail Hakkı ALTUNTAŞ BİR KÜLTÜR HİZMETİDİR PARA İLE SATILMAZ İSBN: ismailhakkialtuntas@gmail.com http://ismailhakkialtuntas.com

Detaylı

Zekatın Fazileti Gönderen Kadir Hatipoglu - Haziran :57:10

Zekatın Fazileti Gönderen Kadir Hatipoglu - Haziran :57:10 Zekatın Fazileti Gönderen Kadir Hatipoglu - Haziran 23 2016 16:57:10 İNDİR Bizleri on bir ayın sultanı olan Ramazan ayına kavuşturan Rabbimize sonsuz hamdu senalar olsun. Peygamber Efendimize, ȃline ve

Detaylı

Bayram hutbesi nasıl okunur? - İlyas Uçar - Ebû Rudeyha - Evvâh - Kişisel Bilgi Sitesi

Bayram hutbesi nasıl okunur? - İlyas Uçar - Ebû Rudeyha - Evvâh - Kişisel Bilgi Sitesi Allâhu Ekber Allâhu Ekber Allâhu Ekber Allâhu Ekber Lâ ilâhe illallâhü vallâhü Ekber. Allâhu Ekber ve lillâhil'hamd, Allâhu Ekberu kebiiraa velhamdülillahi kesiiraa ve sübhaanallaahi bükratev ve esıila

Detaylı

Kolay Yolla Kur an ı Anlama

Kolay Yolla Kur an ı Anlama بسم هللا الرحمن الرحيم Kolay Yolla Kur an ı Anlama Ders 14 #kuranianlama Bu derste Kur an: Ezan ve abdest د خ ل ع ب د ك ف ر : bilgisi Dil Eğitim ipucu: Kelime kartları Bu derste 11 yeni kelimeyle Kur'an

Detaylı

SURUÇ İLÇEMİZ. Suruç Meydanı

SURUÇ İLÇEMİZ. Suruç Meydanı SURUÇ İLÇEMİZ Suruç Meydanı Şanlıurfa merkez ilçesine 43 km uzaklıkta olan ilçenin 2011 nüfus sayımına göre toplam nüfusu 100.912 kişidir. İlçe batısında Birecik, doğusunda Akçakale, kuzeyinde Bozova İlçesi,

Detaylı

İşaret zamiri. İşaret isimleri. Bu ikisi. Bunlar. Şu ikisi. Şunlar. Onlar. Yakın mesafe için*bu* uzak mesafe için *şu-o* Çoğul İkil Tekil.

İşaret zamiri. İşaret isimleri. Bu ikisi. Bunlar. Şu ikisi. Şunlar. Onlar. Yakın mesafe için*bu* uzak mesafe için *şu-o* Çoğul İkil Tekil. الد ر س األو ل Ders 1 sayfa1 Bu أ س م اء اإل ش ار ة İşaret isimleri Bayan ve müennes kelimeler için. Erkek ve kelimeler için. ھ ذ ا... ھ ذ ه İşaret zamiri Bu م ذ ك ر م ف ر د ھ ذ ا Çoğul İkil Tekil ھ ذ

Detaylı

Orucun fazîleti hakkında Selmân'ın rivâyet ettiği zayıf hadis. İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi

Orucun fazîleti hakkında Selmân'ın rivâyet ettiği zayıf hadis. İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi Orucun fazîleti hakkında Selmân'ın rivâyet ettiği zayıf hadis ] ريك Turkish [ Türkçe İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 2011-1432 حديث سلمان يض االله

Detaylı

KURAN DA TEKRARLANAN AYETLER

KURAN DA TEKRARLANAN AYETLER KURAN DA TEKRARLANAN AYETLER İmran AKDEMİR 2013 (Güncelleme 2018) TEKRAR EDEN 97 AYET Kuran ın 97 ayeti diğer ayetler gibi Kuran da sadece bir kez bulunmaz, tekrar ederler. Bu 97 ayetten birçoğuna 2 kez

Detaylı

BEDİ : Belagat İlmi nin üç dalından(beyan- Meâni-Bedi ) biridir.

BEDİ : Belagat İlmi nin üç dalından(beyan- Meâni-Bedi ) biridir. BEDİ : Belagat İlmi nin üç dalından(beyan- Meâni-Bedi ) biridir. Sözlük Anlamı بدع: kökünden türemiş olup benzeri olmadan bir şeyi yarattı, İcat etti demektir. ب د ع ه ب د ع ه ب د عا : بديع أنشأه على غير

Detaylı

الوحدة 4 الدر س 1. 9.sınıf arapça 4.ünite 1.ders Alışveriş Giyim mağazası/elbisecide sayfa 64 65 66 67 68 69

الوحدة 4 الدر س 1. 9.sınıf arapça 4.ünite 1.ders Alışveriş Giyim mağazası/elbisecide sayfa 64 65 66 67 68 69 9.sınıf arapça 4.ünite 1.ders Alışveriş Giyim mağazası/elbisecide sayfa 64 65 66 67 68 69 الوحدة 4 الت سو ق الد ر س الأ و ل: يف م ل ب ي ع امل الب س eyyü hidmeh arapça مستعد لخدمتك demektir. en güzel Türkçe

Detaylı

ی س ر و لا ت ع س ر ر ب ت م م ب ال خ ی ر

ی س ر و لا ت ع س ر ر ب ت م م ب ال خ ی ر ر ب ی س ر و لا ت ع س ر ر ب ت م م ب ال خ ی ر Yâ Rabbi! Kolaylaştır, zorlaştırma. Hayırla sonuçlardır. KUR ÂN HARFLERİNİN ÇIKIŞ YERLERİ ض Dilin yan tarafını sağ veya sol üst yan dişlere vurarak çıkarılır.

Detaylı

İletişim Duası بسم االله الرحمن الرحيم. (Tâhâ, 24-29)

İletişim Duası بسم االله الرحمن الرحيم. (Tâhâ, 24-29) İletişim im Becerisi -Ahlâkın İletişimi imi & İletişimin imin Ahlâkı- İletişim Duası بسم االله الرحمن الرحيم اذ ه ب إ ل ى ف ر ع و ن إ ن ه ط غ ى ق ال ر ب اش ر ح ل ي ص د ر ي و ي س ر ل ي أ م ر ي و اح ل ل

Detaylı

Ders 1-5 Tekrar. Rab, efendi. Alem, dünya ه ذا

Ders 1-5 Tekrar. Rab, efendi. Alem, dünya ه ذا Ders 1-5 Tekrar Kelime: Đsim, fiil, harf. Đsim: Varlıkları gösteren kelimelerdir. Sıfatlar dilbilgisi bakımından isim sayılır. Đsimler şahıslara göre çekilirler. Ben Bu Zeyd Darbe, vuruş Temiz, güzel Rab,

Detaylı

Allah, ancak samimiyetle ve kendi rızası gözetilerek yapılan ameli kabul eder. (Nesâî, Cihâd, 24)

Allah, ancak samimiyetle ve kendi rızası gözetilerek yapılan ameli kabul eder. (Nesâî, Cihâd, 24) ع ن ت م يم الد ار ى أ ن الن ب ص ل الل ع ل ي ه و س ل م ق ال :»الد ين الن ص يح ة «ق ل ن ا: ل م ن ق ال :»لل و ل ك ت اب ه و ل ر س ول ه و ل ئ م ة ال م س ل م ني و ع ام ت ه م.«Temîm ed-dârî anlatıyor: Hz. Peygamber

Detaylı

(Allahım!) Yalnız sana ibadet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz. (Fâtiha, 1/5)

(Allahım!) Yalnız sana ibadet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz. (Fâtiha, 1/5) ا ي اك ن ع ب د و ا ي اك ن س ت ع ني (Allahım!) Yalnız sana ibadet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz. (Fâtiha, 1/5) 1 و م ا ا م ر وا ا ل ل ي ع ب د وا الل م ل ص ني ل ه الد ين ح ن ف اء و ي ق يم وا الص

Detaylı

İbadet Hayatımızda Şaban Ayı Gönderen Kadir Hatipoglu - Mayıs :46:24

İbadet Hayatımızda Şaban Ayı Gönderen Kadir Hatipoglu - Mayıs :46:24 İbadet Hayatımızda Şaban Ayı Gönderen Kadir Hatipoglu - Mayıs 19 2015 11:46:24 İbadet hayatımızda önemli bir yeri olan günlerin içindeyiz.[1] Bugünler sevaplı, feyizli ve bereketli günlerdir. Ebedi hayatımızın

Detaylı

Seyyid Yahyâ-yı Şirvânî nin Vird-i Settâr ı *

Seyyid Yahyâ-yı Şirvânî nin Vird-i Settâr ı * Seyyid Yahyâ-yı Şirvânî nin Vird-i Settâr ı * Mehmet Cemâl ÖZTÜRK ** Seyyid Yahyâ-yı Şirvânî bir rivâyete göre 800/1398 de doğmuş ve o dönem Şirvanşâhlar Devleti nin başşehri olan Şemâhi de gençliğini

Detaylı

BERAT KANDİLİ. Dr. Hamdi TEKELİ

BERAT KANDİLİ. Dr. Hamdi TEKELİ BERAT KANDİLİ Dr. Hamdi TEKELİ I- Konunun Plânı A- Beratın Kelime Anlamı B- Istılah Anlamı C- Kur an ve Sünnette Berat Kelimesi D- Berat Kandilinin Vakti E- Berat Kandilinin Değerlendirilmesi F- Berat

Detaylı

Kur'an Okumanın Fazileti Gönderen Kadir Hatipoglu - Temmuz :30:21

Kur'an Okumanın Fazileti Gönderen Kadir Hatipoglu - Temmuz :30:21 Kur'an Okumanın Fazileti Gönderen Kadir Hatipoglu - Temmuz 10 2013 17:30:21 Kur'an Okumanın Fazileti Yaratılan binlerce canlı içerisinde akıl ve şuur sahibi olan ve aynı zamanda Hz Allah'ın (cc) yeryüzünde

Detaylı

İman; Allah a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine ve âhiret gününe iman etmendir. Keza hayrı ve şerriyle kadere inanmandır.

İman; Allah a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine ve âhiret gününe iman etmendir. Keza hayrı ve şerriyle kadere inanmandır. »ب ن ي ال س ل م ع ل ى خ م س : ش ه اد ة أ ن ل إ ل ه إ ل الل و أ ن م ح م د ا ر س ول الل و إ ق ام الص ل ة و إ يت اء الز ك اة و ال ح ج و ص و م ر م ض ان «İslam beş esas üzerine kurulmuştur: Allah tan başka

Detaylı

الصيام برؤية واحدة اسم املؤلف حممد بن صالح العثيمني

الصيام برؤية واحدة اسم املؤلف حممد بن صالح العثيمني 1436 HİLALİN BİR YERDE GÖRÜLMESİYLE ORUCA BAŞLAMAK الصيام برؤية واحدة باللغة الرتكية Muhammed b. Salih el-useymîn اسم املؤلف حممد بن صالح العثيمني Çeviren Muhammed Şahin ترمجة حممد شاهني Gözden Geçiren

Detaylı

Question. Neden Hz İsa Ruhullah (Allah ın ruhu) olarak adlandırılmıştır? Yüce Allah ın kendi ruhundan. Peygamberi Âdem e üflemesinin manası nedir?

Question. Neden Hz İsa Ruhullah (Allah ın ruhu) olarak adlandırılmıştır? Yüce Allah ın kendi ruhundan. Peygamberi Âdem e üflemesinin manası nedir? Question Neden Hz İsa Ruhullah (Allah ın ruhu) olarak adlandırılmıştır? Yüce Allah ın kendi ruhundan Peygamberi Âdem e üflemesinin manası nedir? Answer: Bazı özellikler değişik ve birçok şey ve bireylerde

Detaylı

األصل الجامع لعبادة هللا وحده

األصل الجامع لعبادة هللا وحده األصل الجامع لعبادة هللا وحده İBADETİN MANASI Şeyh Muhammed bin Abdilvehhab (rh.a) www.almuwahhid.com 2 بسم هللا الرمحن الرحيم Şeyh Muhammed bin Abdilvehhab (rh.a) diyor ki: 1 Sana, tek olan Allah a ibadetin

Detaylı

Not: Avrup finali sınavında Raviler de sorulacak. 1. Sünnet. 2. Mütevâtir Hadis sartlarini taşımayan hadise ne denir?

Not: Avrup finali sınavında Raviler de sorulacak. 1. Sünnet. 2. Mütevâtir Hadis sartlarini taşımayan hadise ne denir? Not: Avrup finali sınavında Raviler de sorulacak. 1. Sünnet I - Kuran ı Kerim ayetlerini pekiştirir II - Kuran ı Kerim ayetlerini açıklar. III - Kuran ı Kerim de izahı yapılmamış hükümleri açıklar IV -

Detaylı

BİR ZİYARET FENOMENİ OLARAK ŞEYH MÜSLÜM TÜRBESİ VE PSİKOSOSYAL HAYATA ETKİLERİ

BİR ZİYARET FENOMENİ OLARAK ŞEYH MÜSLÜM TÜRBESİ VE PSİKOSOSYAL HAYATA ETKİLERİ SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT: 4 SAYI 1 s. 25-42 BİR ZİYARET FENOMENİ OLARAK ŞEYH MÜSLÜM TÜRBESİ VE PSİKOSOSYAL HAYATA ETKİLERİ Necati SÜMER* Özet Şanlıurfa nın Suruç ilçesinde bulunan

Detaylı

(40 Hadis-7) SEÇME KIRK HADİS

(40 Hadis-7) SEÇME KIRK HADİS www.behcetoloji.com (40 Hadis-7) SEÇME KIRK HADİS BİRİNCİ HADİS ف ض ل ت ع ل ى ا ل ن ب ي اء ب س ت أ ع ط يت ج و ام ع ال ك ل م و ن ص ر ت ل ي ال غ ن ائ م و ج ع ل ت ل ي ا ل ر ض ط ه ور ا و م س ج د ا و أ ر س

Detaylı

KUR AN HARFLERİNİN MAHREÇLERİ (ÇIKIŞ YERLERİ)

KUR AN HARFLERİNİN MAHREÇLERİ (ÇIKIŞ YERLERİ) KUR AN HARFLERİNİN MAHREÇLERİ (ÇIKIŞ YERLERİ) ب ت خ ح ج ث Dil ucu ile üst uçlarından ا ذ ر ز Boğazın ağza en yakın olan kısmından Dil ucu ile üst diplerinden Peltektir. Boğazın orta kısmından Dudaklar

Detaylı

DUALAR DUANIN ÖNEMİ Dua

DUALAR DUANIN ÖNEMİ Dua DUANIN ÖNEMİ Dua, insanda doğuştan var olan bir duygudur. Bu sebeple bütün dinlerde dua mevcuttur. Üstün bir varlığa inanan her insan, hayatının herhangi bir anında dua ihtiyacını hisseder. Çünkü her insan,

Detaylı

Ehl-i Sünnet ve l-cemaat in akîde ve diğer dîni konulardaki esasları

Ehl-i Sünnet ve l-cemaat in akîde ve diğer dîni konulardaki esasları Ehl-i Sünnet ve l-cemaat in akîde ve diğer dîni konulardaki esasları ] ريك Turkish [ Türkçe Muhammed b. Salih el-useymîn 3Terceme3T 3T: 3TMuhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 202-434 ول أهل السنة واجلماعة

Detaylı

İBN SİNA NIN RUH İLE İLGİLİ KASİDESİ İbn Sînâ, el Kasidetü l Ayniyye isimli kasidede insanî nefsin bedenle birleşmesi ve ondan ayrılışını konu

İBN SİNA NIN RUH İLE İLGİLİ KASİDESİ İbn Sînâ, el Kasidetü l Ayniyye isimli kasidede insanî nefsin bedenle birleşmesi ve ondan ayrılışını konu İBN SİNA NIN RUH İLE İLGİLİ KASİDESİ İbn Sînâ, el Kasidetü l Ayniyye isimli kasidede insanî nefsin bedenle birleşmesi ve ondan ayrılışını konu edinmektedir. Ruh kasidesi kaynaklarda çeşitli isimlerle zikredilmektedir.

Detaylı

Kolay Yolla Kur an ı Anlama

Kolay Yolla Kur an ı Anlama بسم هللا الرحمن الرحيم Kolay Yolla Kur an ı Anlama Ders 15 #kuranianlama Bu derste Kur an: Övme, Rukü, secde غ ف ر & ص ب ر ظ ل م ض ر ب : bilgisi Dil Eğitim ipucu: Alışkanlık haline getirme ve davranışlara

Detaylı

Onlardan bazıları. İhtilaf ettiler. Diri-yaşayan. Yüce. Sen görüyorsun ت ر dostlar. ..e uğradı

Onlardan bazıları. İhtilaf ettiler. Diri-yaşayan. Yüce. Sen görüyorsun ت ر dostlar. ..e uğradı Onlardan bazıları م ن ه م Peygamberler ر س ل ك ل م Konuştu د ر ج ات Dereceler آ ت ي ن ا Verdik أ ي د ن ا Destekledik İhtilaf ettiler اخ ت ل ف وا Diledi ش اء م ن ه م Onlardan bazıları ي ر يد İstiyor أ ن

Detaylı

KUR AN-I KERİM II Yrd. Doç. Dr. Remzi ATEŞYÜREK

KUR AN-I KERİM II Yrd. Doç. Dr. Remzi ATEŞYÜREK Bakara Suresi 285-286 Ayetlerinin Tilaveti Ve Tecvid Tahvilleri Ünite 4 İlahiyat Lisans Tamamlama Programı KUR AN-I KERİM II Yrd. Doç. Dr. Remzi ATEŞYÜREK 1 Ünite 4 BAKARA SURESİ 285-286 AYETLERİ TİLAVET

Detaylı

Kur an-ı Kerim I. Hafta 10 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ. Yrd.Doç.Dr. Alican DAĞDEVİREN

Kur an-ı Kerim I. Hafta 10 SAKARYA ÜNİVERSİTESİ. Yrd.Doç.Dr. Alican DAĞDEVİREN SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Kur an-ı Kerim I Hafta 10 Yrd.Doç.Dr. Alican DAĞDEVİREN Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak hazırlanan

Detaylı

Tedbir, Tevekkül Ve Kader Anlayışımız Gönderen Kadir Hatipoglu - Ağustos :14:51

Tedbir, Tevekkül Ve Kader Anlayışımız Gönderen Kadir Hatipoglu - Ağustos :14:51 Tedbir, Tevekkül Ve Kader Anlayışımız Gönderen Kadir Hatipoglu - Ağustos 26 2015 06:14:51 Kainatı yoktan var eden ve bizlere rahmetiyle, sevgisiyle ve şefkatiyle muamele eden Yüce Mevla mıza bizlere bahşetmiş

Detaylı

SURE VE AYET SIRASIYLA KUR AN SÖZLÜĞÜ KİTABINDAN ÖRNEK SAYFALAR OTUZUNCU CÜZ سورة النبا (78)

SURE VE AYET SIRASIYLA KUR AN SÖZLÜĞÜ KİTABINDAN ÖRNEK SAYFALAR OTUZUNCU CÜZ سورة النبا (78) ( Cüz: 30) ( 78 / Nebe Sûresi) 1 SURE VE AYET SIRASIYLA KUR AN SÖZLÜĞÜ KİTABINDAN ÖRNEK SAYFALAR OTUZUNCU CÜZ سورة النبا (78) (NEBE (Önemli Haber) SÛRESİ) (Mekke de inmiştir. 40 ayettir.) CÜZ: 30, KUR

Detaylı

Allah ın rızası, anne ve babanın rızasındadır. Allah ın öfkesi de anne babanın öfkesindedir.

Allah ın rızası, anne ve babanın rızasındadır. Allah ın öfkesi de anne babanın öfkesindedir. ث ال ث د ع و ات ي س ت ج اب ل ه ن ال ش ك ف يه ن : د ع و ة ال م ظ ل وم و د ع و ة ال م س اف ر و د ع و ة ال و ال د ل و ل د ه Üç dua vardır ki, bunlar şüphesiz kabul edilir: Mazlumun duası, yolcunun duası ve

Detaylı

Kar veya yağmur sebebiyle Cuma namazını terk etmenin hükmü. Muhammed b. Salih el-useymîn. Terceme: Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin

Kar veya yağmur sebebiyle Cuma namazını terk etmenin hükmü. Muhammed b. Salih el-useymîn. Terceme: Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin Kar veya yağmur sebebiyle Cuma namazını terk etmenin hükmü ] ريك Turkish [ Türkçe Muhammed b. Salih el-useymîn Terceme: Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 202-433 ح م ترك المعة س ثللج أو ملطر» اللغة

Detaylı

İslam Da Çocuk Eğitimi Gönderen Kadir Hatipoglu - Kasım :38:40

İslam Da Çocuk Eğitimi Gönderen Kadir Hatipoglu - Kasım :38:40 İslam Da Çocuk Eğitimi Gönderen Kadir Hatipoglu - Kasım 28 2014 05:38:40 Çocuk, Allah Teâlâ'nın büyük bir nimeti ve ihsânıdır. Her çocuk bir çiçektir. Çocuk masumdur, günahsızdır. Çocuk bir süs, bir zinettir.

Detaylı

2 İSLAM BARIŞ VE EMAN DİNİDİR 1

2 İSLAM BARIŞ VE EMAN DİNİDİR 1 2 İSLAM BARIŞ VE EMAN DİNİDİR 1 ي ا ا ي ه ا ال ذ ين ا م ن وا اد خ ل وا ف ي الس ل م ك اف ة و ل ت ت ب ع وا خ ط و ات الش ي ط ان ا ن ه ل ك م ع د و م ب ي ن Ey iman edenler! Hepiniz topluca barış ve güvenliğe

Detaylı

İHLAS VE NİYET. Râşid b. Hüseyin el-abdulkerim. Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin

İHLAS VE NİYET. Râşid b. Hüseyin el-abdulkerim. Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin İHLAS VE NİYET ] تريك Turkish [ Türkçe Râşid b. Hüseyin el-abdulkerim Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 2011-1432 لا خلا جگية» باللغة لرت ية «شد بن حسني لعبد لكريم ترمجة: حممد مسلم شاهني

Detaylı

İSİMLER VE EL TAKISI

İSİMLER VE EL TAKISI İSİMLER VE EL TAKISI Bu ilk dersimizde günlük hayatımızda kullandığımız isimleri öğreneceğiz. Bu isimleri ezberlememiz gerekmekte ancak kendimizi çokta fazla zorlamamıza gerek yok çünkü ilerleyen derslerimizde

Detaylı

Bir kişinin kalbinde iman ile küfür, doğruluk ile yalancılık, hıyanet ile emanet bir arada bulunmaz. (İbn Hanbel, II, 349)

Bir kişinin kalbinde iman ile küfür, doğruluk ile yalancılık, hıyanet ile emanet bir arada bulunmaz. (İbn Hanbel, II, 349) »ا ل م س ل م م ن س ل م ال م س ل م ون م ن ل س ان ه و ي د ه و ال م ؤ م ن م ن أ م ن ه الن اس ع ل ى د م ائ ه م و أ م و ال ه م» Müslüman, diğer Müslümanların elinden ve dilinden güvende olduğu kimsedir. Mümin

Detaylı

(Dersini sabah namazından sonra yapmanı tavsiye etmekle birlikte, sana uygun olan en münasip bir vakitte de yapmanda bir sakınca yoktur.

(Dersini sabah namazından sonra yapmanı tavsiye etmekle birlikte, sana uygun olan en münasip bir vakitte de yapmanda bir sakınca yoktur. 3 1 Değerli Kardeşim; Unutma! Dünya hayatı çabuk geçer, önemli olan bu dünya hayatında kendine, ailene, ümmete ve tüm insanlığa ne kadar faydalı olduğuna bakman ve bunun muhasebesini yapmandır. Toplumun

Detaylı

Cihad Gönderen Kadir Hatipoglu - Şubat :23:10. Cihad İNDİR

Cihad Gönderen Kadir Hatipoglu - Şubat :23:10. Cihad İNDİR Cihad Gönderen Kadir Hatipoglu - Şubat 15 2018 14:23:10 Cihad İNDİR ي ا أ ي ه ا ال ذ ين آ م ن وا ه ل أ د ل ك م ع ل ى ت ج ار ة ت نج يك م م ن ع ذ اب أ ل يم : ت ؤ م ن ون ب الل ه و ر س ول ه و ت ج اه د &#16

Detaylı

ORUCA BAŞLAMADA ASTRONOMİK HESABA MI GÜVENİLMELİ YOKSA HİLALİ GÖRMEK Mİ GEREKİR? İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi

ORUCA BAŞLAMADA ASTRONOMİK HESABA MI GÜVENİLMELİ YOKSA HİLALİ GÖRMEK Mİ GEREKİR? İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi ORUCA BAŞLAMADA ASTRONOMİK HESABA MI GÜVENİLMELİ YOKSA HİLALİ GÖRMEK Mİ GEREKİR? ] ريك Turkish [ Türkçe İlmî Araştırmalar ve Fetvâ Dâimî Komitesi Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 20-432

Detaylı

konuyu görüntülü olarak izlemek için lütfen tıklayınız!

konuyu görüntülü olarak izlemek için lütfen tıklayınız! الوحدة 3 الأS سر رة والب ير ت م نر ت ت ك و ن GأSس ت ك الد ررS س الأ و ل : اأ فر راد الأS سر ة ت ر هيد konuyu görüntülü olarak izlemek için lütfen tıklayınız! İHL 9.sınıf Arapça 3.ünite 1.ders Aile ve Ev,

Detaylı

Salât-ı Makbûle Rasûlullâh sallallâhü aleyhi ve sellem Efendimiz için okunan bir medhiye, övgüdür. Âyet, Hadis veya bir me sur dua değildir.

Salât-ı Makbûle Rasûlullâh sallallâhü aleyhi ve sellem Efendimiz için okunan bir medhiye, övgüdür. Âyet, Hadis veya bir me sur dua değildir. ب س م هللا الر ح ن الر ح ي امحلد هلل رب العاملني والصالة والسالم عىل رسولنا محمد وعىل اهل وحصبه وسمل امجعني Salât-ı Makbûle Rasûlullâh sallallâhü aleyhi ve sellem Efendimiz için okunan bir medhiye, övgüdür.

Detaylı

ARAPÇADA İSİMLER. Sonu ref ile biten sözcüğe ref edilmiş anlamında merfû adı verilir. Ref alametleri:

ARAPÇADA İSİMLER. Sonu ref ile biten sözcüğe ref edilmiş anlamında merfû adı verilir. Ref alametleri: ARAPÇADA İSİMLER Arapçada isimleri kimi zaman bir cümlenin öznesi ya da nesnesi olarak, kimi zaman bir tamlama içinde görmemiz mümkündür. Arapçada isimler cümle içinde harekelerine göre farklı isimler

Detaylı

Borçlunun sadaka vermesinin hükmü

Borçlunun sadaka vermesinin hükmü Borçlunun sadaka vermesinin hükmü ] رك Turkish [ Türkçe Muhammed b. Salih el-useymîn 3Terceme3T 3T: 3TMuhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 2013-1434 ح م صدقة املدن» اللغة الرت ة «بن صالح العثم مد رمجة:

Detaylı

İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Hadis Anabilim Dalı Hadis Araştırma Ödevi. -Tahrîc-

İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Hadis Anabilim Dalı Hadis Araştırma Ödevi. -Tahrîc- İstanbul Üniversitesi Hadis Araştırma Ödevi -Tahrîc- Concordance İstanbul Üniversitesi A. Concordance İstanbul Üniversitesi Bu çalışma Amsterdam Kraliyet Akademisi nin himayesinde ve değişik ülkelere ait

Detaylı

EV SOHBETLERİ. (Allah) her şeyi yaratmış, ona ölçü, biçim ve düzen vermiştir. (Furkan, 25:2)

EV SOHBETLERİ. (Allah) her şeyi yaratmış, ona ölçü, biçim ve düzen vermiştir. (Furkan, 25:2) Ders: 13 Konu: Kader ve Kazaya İman (1) İmanın şartlarının 6.sı Kaza ve Kadere inanmaktır. Kader ne demektir? Kaza ne demektir? Önce kısaca bunların tarifini yapacağız, sonra da konuyu anlamaya çalışacağız.

Detaylı

Hesap Verme Bilinci Gönderen Kadir Hatipoglu - Ocak :00:00

Hesap Verme Bilinci Gönderen Kadir Hatipoglu - Ocak :00:00 Hesap Verme Bilinci Gönderen Kadir Hatipoglu - Ocak 17 2018 00:00:00 İNDİR و ه و م ع ك م أ ي ن م ا ك نت م و الل ه ب م ا ت ع م ل ون ب ص ير Nerede olsanız, O sizinle beraberdir. Allah, bütün yaptıklarınızı

Detaylı

Yarışıyorlarkoşuyorlar

Yarışıyorlarkoşuyorlar ت ن ال وا Ulaşıyor-içine alıyor و ض ع Konuldu ب ب ك ة Mekke ت ص د ون Engelliyorsun ت ب غ ون İstiyorsunuz ع و ج ا Eğrilik ت ط يع وا İtaat ediyorsunuz ي ع ت ص م Sıkıca tutuyor ت ق ات Sakınmak و اع ت ص م

Detaylı

BAZI AYETLER ÜZERİNE KÜÇÜK Bİ R TEFEKKÜR ( IV)

BAZI AYETLER ÜZERİNE KÜÇÜK Bİ R TEFEKKÜR ( IV) BAZI AYETLER ÜZERİNE KÜÇÜK Bİ R TEFEKKÜR ( IV) ي و ه و ال ذ ي م د األ ر ض و ج ع ل ف يه ا ر و اس اث ن ي ن ي غ ش ي الل ي ل الن ه ا ر إ ن ف ي ذ ل ك م ت ج او ر ات و ج ن ات م ن أ ع ن اب و ز ر ع و ن يل ص ن و

Detaylı

HER YIL KIRK HADİS SINIFLAR

HER YIL KIRK HADİS SINIFLAR 4O HADIS HER YIL KIRK HADİS 1-12. SINIFLAR ASFA EĞİTİM KURUMLARI 2015-2016 4 4O HADIS ASFA EĞİTİM KURUMLARI Yayın No : Yayın Yılı : 2015 ISBN : 978-000-00000-00 HER SINIFTA KIRK HADİS --- --- --- --- ---

Detaylı

[Duhâ Sûresi] [İnşirâh Sûresi] [Tîn Sûresi]

[Duhâ Sûresi] [İnşirâh Sûresi] [Tîn Sûresi] ب س م ا ال رحم ن ال رح يم ا س ت غ ف ر ا ا س ت غ ف ر ا ا س ت غ ف ر ا ا س ت غ ف ر ا ال ع ظ يم ال ك ر يم ال ذ ي لا ا ل ه ا لا ه و ا لح ي ال ق ي وم و ا ت وب ا ل ي ه ا لل ه م ا ن ت ال سلا م و م ن ك ال سلا م

Detaylı

Son başvuru tarihi 2 Mart 2018 Başvuru adresi

Son başvuru tarihi 2 Mart 2018 Başvuru adresi Son başvuru tarihi 2 Mart 2018 Başvuru adresi www.albarakahat.com 1. HAT YARIŞMASI Albaraka Türk Katılım Bankası olarak kültür-sanat etkinliklerimiz kapsamında 2005, 2008, 2011 ve 2014 yıllarında gerçekleştirdiğimiz

Detaylı

SELÂMIN ŞEKLİ. Râşid b. Hüseyin el-abdulkerim. Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin

SELÂMIN ŞEKLİ. Râşid b. Hüseyin el-abdulkerim. Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin SELÂMIN ŞEKLİ ] تريك Turkish [ Türkçe Râşid b. Hüseyin el-abdulkerim Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 20-432 صفة لسلا لسلا» باللغة لرت ية «شد بن حسني لعبد لكريم ترمجة: حممد مسلم شاهني مر

Detaylı

ZEKATIN ÖNEMİ VE FAZİLETİ

ZEKATIN ÖNEMİ VE FAZİLETİ ZEKATIN ÖNEMİ VE FAZİLETİ Mustafa GÜNEY I- Konunun Plânı A. İnfak, Sadaka Ve Zekat Kavramı B. Zekatın Dindeki Yeri, Önemi ve Fazileti C. Zekat Vermeyenlerin Durumu D. Zekatın Fert Açısından Değerlendirilmesi

Detaylı

BİRKAÇ AYETİN TEFSİRİ

BİRKAÇ AYETİN TEFSİRİ 1 BİRKAÇ AYETİN TEFSİRİ ب س م الل ه الر ح م ن الر ح يم ك ت اب ت ف س ير ال ق ر آن KUR AN TEFSİRİ { الر ح م ن الر ح يم } اس م ان م ن الر ح م ة الر ح يم و الر اح م ب م ع ن ى و اح د ك ال ع ل يم و ال ع ال م

Detaylı

AHISKALI BEYZADE MUSTAFA EFENDİ NİN MALÛM VE MECHÛL RİSALESİ. Risalat of Malum and Majhul of Ahıskalı Mustafa Efendi

AHISKALI BEYZADE MUSTAFA EFENDİ NİN MALÛM VE MECHÛL RİSALESİ. Risalat of Malum and Majhul of Ahıskalı Mustafa Efendi A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 35 Erzurum 2007-73- AHISKALI BEYZADE MUSTAFA EFENDİ NİN MALÛM VE MECHÛL RİSALESİ Risalat of Malum and Majhul of Ahıskalı Mustafa Efendi Dr. Nurullah

Detaylı

Sevgili sanatseverler,

Sevgili sanatseverler, Sevgili sanatseverler, Bugüne kadar kültür ve sanat sahasında gerçekleştirdiklerimizi, kaliteyi yükselten, etki alanını genişleten, muhtevası daha zengin ve sürdürülebilir bir faaliyet haline getirmek

Detaylı

Kur'an'da Kadının Örtüsü Meselesi - İlyas Uçar - Ebû Rudeyha - Evvâh - Kişisel Bilgi Sitesi

Kur'an'da Kadının Örtüsü Meselesi - İlyas Uçar - Ebû Rudeyha - Evvâh - Kişisel Bilgi Sitesi Kur an-ı Kerim in incelemesi, yorumlaması, tefsir edilmesi hususunda incelenen ve günümüzün en çok tartışılan konularından biri de kadının örtüsü meselesidir. Bu yazı da bu konu üzerinde duracağım inşallah...

Detaylı

İBRAHİM KÛRÂNÎ NİN UCÂLE FÎ İ RÂBI LÂ İLÂHE İLLALLAH ADLI ESERİ (*)

İBRAHİM KÛRÂNÎ NİN UCÂLE FÎ İ RÂBI LÂ İLÂHE İLLALLAH ADLI ESERİ (*) EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 19 Sayı: 62 (Bahar 2015) 717 İBRAHİM KÛRÂNÎ NİN UCÂLE FÎ İ RÂBI LÂ İLÂHE İLLALLAH ADLI ESERİ (*) Ahmet GEMİ (**) İbrahim Kûrânî kelime-i tevhîdin i rabıyla ilgili eser veren ilk

Detaylı

ه: د ع ل ض ب او ت ن ل ه ب م ذ ت خ أ إن ا م م كي ف ت ر ك ت د ق ي فإ ن يت للا س ن و با ك ت

ه: د ع ل ض ب او ت ن ل ه ب م ذ ت خ أ إن ا م م كي ف ت ر ك ت د ق ي فإ ن يت للا س ن و با ك ت ف إ ن ي ق د ت ر ك ت ف يك م م ا إ ن أ خ ذ ت م ب ه ل ن ت ض ل وا ب ع د ه : ك ت اب الل و س ن تي "Size iki emanet bırakıyorum, onlara sarılıp uydukça yolunuzu hiç şaşırmazsınız O emanetler, Allah ın kitabı

Detaylı

ŞABAN'IN 30. GECESİ HİLAL GÖRÜLMEDİĞİ ZAMAN (NE YAPILIR?)

ŞABAN'IN 30. GECESİ HİLAL GÖRÜLMEDİĞİ ZAMAN (NE YAPILIR?) 1436 ŞABAN'IN 30. GECESİ HİLAL GÖRÜLMEDİĞİ ZAMAN (NE YAPILIR?) إذا لم ير اهلالل يللة اثلالثني من شعبان باللغة الرتكية Abdullah b. Abdurrahman el-cibrîn اسم املؤلف عبد اهلل بن عبد الرمحن اجلربين Çeviren

Detaylı

TEVBE ETMİŞ BİRİSİNİN KISSASI

TEVBE ETMİŞ BİRİSİNİN KISSASI TEVBE ETMİŞ BİRİSİNİN KISSASI لاي ب ن قق صص ] ريك kish [ Tür kçe Tur Râşid b. Hüseyin el -Abdulker im 0Ter ceme0t 0T: 0TMuhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 2011-1432 لاي ب قق صص» اللغة الرت ية «ن راشد

Detaylı

DÖRT KAİDE القواعد األربعة DÖRT KAİDE. Şeyhulislam Muhammed bin Abdilvehhab (rh.a)

DÖRT KAİDE القواعد األربعة DÖRT KAİDE. Şeyhulislam Muhammed bin Abdilvehhab (rh.a) القواعد األربعة DÖRT KAİDE Şeyhulislam Muhammed bin Abdilvehhab (rh.a) www.almuwahhid.com 1 Şeyhulislam Muhammed bin Abdilvehhab (rh.a) diyor ki: 1 Büyük arşın Kerim Rabbi olan Allah tan isteğim şudur

Detaylı

REHBERLİK VE İLETİŞİM 1

REHBERLİK VE İLETİŞİM 1 REHBERLİK VE İLETİŞİM 1 Yrd. Doç Dr. M. İsmail Bağdatlı mismailbagdatli@yahoo.com HİDAYET Hidâyet kelimesi türevleriyle birlikte 316 âyet- i kerimede yer almaktadır. Arap dilinde "hedâ" kökünden gelir.

Detaylı

Allah Teâlâ ya hamd eder, Hz. Muhammed (Sallalahu Aleyhi ve Sellem) e, âl ve ashabına selam ederiz.

Allah Teâlâ ya hamd eder, Hz. Muhammed (Sallalahu Aleyhi ve Sellem) e, âl ve ashabına selam ederiz. İstihare Hakkında Allah Teâlâ ya hamd eder, Hz. Muhammed (Sallalahu Aleyhi ve Sellem) e, âl ve ashabına selam ederiz. Âlimlerin ittifakıyla istihare yapmak sünnettir.[1] El-Buhârî nin rivayetine göre Cabir

Detaylı

Berat Gecesi Ve Fazileti Gönderen Kadir Hatipoglu - Nisan :00:00

Berat Gecesi Ve Fazileti Gönderen Kadir Hatipoglu - Nisan :00:00 Berat Gecesi Ve Fazileti Gönderen Kadir Hatipoglu - Nisan 30 2018 00:00:00 İNDİR A) Sözlük Manası: Berat kelimesi Arapça ب ر أ / berie, fiilinden mastar olarak gelen برائة / beraetün kelimesinin Türkçeleşmiş

Detaylı

Terceme : Muhammed Şahin

Terceme : Muhammed Şahin Bir kimsenin doğum gününü kutlamanın hükmü [ تريك Turkish ] Türkçe Muhammed Salih el-muneccid Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 2014-1436 حكم االحتفال بعيد ميالد الشخص «باللغة الرتكية» حممد

Detaylı

ب Namaz. İbadet ederiz Sen-senin Yol göster

ب Namaz. İbadet ederiz Sen-senin Yol göster Âlemler İsmi ile ب س م ع ال م ين Gün Sahip م ال ك ي و م Gün Din الد ين إ ي ا İbadet ederiz Sen-senin ك ن ع ب د Yol göster اه د Yardım dileriz ن س ت ع ين Yol Biz-bizim ن ا ص ر اط O kimseler ki Dosdoğru

Detaylı

ALLAH IN RAZI OLDUĞU KULLAR

ALLAH IN RAZI OLDUĞU KULLAR Ders : 203 Konu : ALLAH IN RAZI OLDUĞU KULLAR ALLAH IN RAZI OLDUĞU KULLAR Rıza kelimesi sözlükte; memnun olma, hoşnut olma, kabul etme ve seçme anlamlarına gelir. Genel olarak rıza; Allah ın hüküm ve kazasına

Detaylı

فضل صالة الرتاويح اسم املؤلف حممد صالح املنجد

فضل صالة الرتاويح اسم املؤلف حممد صالح املنجد 1436 TERÂVİH NAMAZININ FAZÎLETİ فضل صالة الرتاويح باللغة الرتكية Muhammed Salih el-muneccid اسم املؤلف حممد صالح املنجد Çeviren Muhammed Şahin ترمجة حممد شاهني Gözden Geçiren Ali Rıza Şahin مراجعة يلع

Detaylı

Ders : 19 Konu: İSLAMDA HELALLER VE HARAMLAR

Ders : 19 Konu: İSLAMDA HELALLER VE HARAMLAR Ders : 19 Konu: İSLAMDA HELALLER VE HARAMLAR Bütün dinlerde, hukuk ve ahlâk sistemlerinde yasaklar, çirkin kabul edilen şeyler ve hoş görülmeyen davranışlar vardır. İlâhî-semavî dinlerin sonuncusu ve mükemmeli

Detaylı

SEÇME DUALAR VE ZİKİRLER EVRÂD-I FETHİYYE

SEÇME DUALAR VE ZİKİRLER EVRÂD-I FETHİYYE Seyyid Ali Hemedânî SEÇME DUALAR VE ZİKİRLER EVRÂD-I FETHİYYE Hazırlayanlar Mahmut Salih Eser Esra Kılavuz Eser Muhammed Yusuf Eser Seyyid Ali Hemedânî SEÇME DUALAR VE ZİKİRLER EVRÂD-I FETHİYYE Hazırlayanlar

Detaylı

Ehl-i Sünnete Göre Müteşâbih Âyet ve Hadîs-i Şerîfler

Ehl-i Sünnete Göre Müteşâbih Âyet ve Hadîs-i Şerîfler Ehl-i Sünnete Göre Müteşâbih Âyet ve Hadîs-i Şerîfler Bizi yoktan var eden Allah Teâlâ ya sonsuz hamt eder, onu tanımamak ve ona karşı nankörlük etmekten ona sığınırız. Hakla batılı, helal ile haramı ayırmak

Detaylı

HER YIL KIRK HADİS SINIFLAR

HER YIL KIRK HADİS SINIFLAR 4O HADIS HER YIL KIRK HADİS 1-12. SINIFLAR ASFA EĞİTİM KURUMLARI 2015-2016 4 4O HADIS ASFA EĞİTİM KURUMLARI Yayın No : Yayın Yılı : 2015 ISBN : 978-000-00000-00 HER SINIFTA KIRK HADİS --- --- --- --- ---

Detaylı

şeyh Muhammed Salih el-muneccid

şeyh Muhammed Salih el-muneccid ALLAH TEÂLÂ'NIN İSİMLERİ DOKSAN DOKUZ İLE SINIRLI DEĞİLDİR أسماء االله عاىل غ صورة ف سعة و سع ا س م ا ] ريك - Turkish [ Türkçe - şeyh Muhammed Salih el-muneccid الشيخ مد صالح املنجد Terceme: IslamQa koordinasyon:

Detaylı

DUA KAVRAMININ ANLAMI*

DUA KAVRAMININ ANLAMI* DUA KAVRAMININ ANLAMI* A. SÖZLÜK VE TERİM ANLAMI Sözlükte; çağırmak, seslenmek, davet etmek, istemek ve yardım talep etmek anlamlarına gelen dua, din ıstılahında; Allah ın yüceliği karşısında insanın aczini

Detaylı

DİLİN TEHLİKESİ. Râşid b. Hüseyin el-abdulkerim. Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin

DİLİN TEHLİKESİ. Râşid b. Hüseyin el-abdulkerim. Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin DİLİN TEHLİKESİ ] تريك Turkish [ Türkçe Râşid b. Hüseyin el-abdulkerim Terceme : Muhammed Şahin Tetkik : Ali Rıza Şahin 20-432 خطر للسا للسا» باللغة لرت ية «شد بن حسني لعبد لكريم ترمجة: حممد مسلم شاهني

Detaylı