Ön fizibilite raporu ile Dünya Bankası'na kredi talebi başvurusunda bulunulmuş, 1991 yılında Dünya Bankası'ndan $ 'lık proje hazırlık

Transkript

1 T.C. BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÇEVRE KORUMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Ü ÜĞÜ ENTEGRE KATI ATIK YÖNETİM ÇALIŞMALARI Yeşim DEDEOĞLU Çevre Yük. Müh.

2 Büyükşehir Belediyemiz sınırları dahilinde katı atık toplama, taşıma ve bertaraf sistemini iyileştirmek ve geliştirmek amacıyla, 1989 yılında Bursa Su ve Çevre Sağlığı Projesi kapsamında Katı Atık Projesi başlatılmıştır. l Ön fizibilite raporu ile Dünya Bankası'na kredi talebi başvurusunda bulunulmuş, 1991 yılında Dünya Bankası'ndan $ 'lık proje hazırlık kredisi alınmıştır. Japon Hükümeti nden de 202,5 milyon japon yeni hibe olarak temin edilmiş, bu yardımın $'lıkkısmı Katı Atık Projesi ne ayrılmıştır. Proje hazırlık kredisi ve Japon hibesi ile 1992 yılında Evsel ve Endüstriyel Katı Atık Fizibilite Etüdü hazırlanmış ve Çevre Bakanlığı tarafından onaylanmıştır. Fizibilite etüdünde yapımı planlanan işlerin bedeli 23 milyon $ olup, Dünya Bankası ile 12,5 milyon $ lık kredi anlaşması imzalanmıştır. Geriye kalan 10,5 milyon $ lık yatırım için Belediyemiz özkaynaklarının kullanılması kararı ile birlikte Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan teşvik alınmıştır. 2

3 KREDİ NO : TU/ KATI ATIK BÖLÜMÜ Bursa Su ve Çevre Sağlığı Projesi kapsamında Katı Atık Projesi için kullanılan Dünya Bankası kredisi $ dır. Kredi 3 Kategoriden oluşmuştur. a) İnşaat İşleri (%48 Dünya Bankası % 52 Özkaynak) b) Ekipman (% 48 Dünya Bankası %52 Özkaynak) c) Müşavirlik İşleri (% 100 Dünya Bankası) 3566-TU No lu Kredi sözleşme tarihi :25 Mart 1993 Kredi kapanış tarihi :30 Haziran 2003 Toplam kredi miktarı : USD Toplam proje bedeli : USD Toplam kullanılan kredi miktarı : USD İlk kredi kullanım tarihi :Ekim 1993 Kredi son kullanım tarihi :Ekim 2001 Geri ödeme ilk tarihi :1998 Geri ödeme son tarihi :2010 3

4 EVSEL VE ENDÜSTRİYEL KATI ATIK FİZİBİLİTE ETÜDÜ KAPSAMINDA YER ALAN PROJELER A- İNŞAAT İŞLERİ ETÜD KAPSAMINDA BELİRLENEN İŞLER 1- Mevcut Demirtaş Eski Çöp Döküm Alanı Rehabilitasyonu 2- Yeni Çöp Depolama Alanı İnşaatı 3- Transfer İstasyonu t İnşaatı t GERÇEKLEŞEN İŞLER 1- Mevcut Demirtaş Eski Çöp Döküm Alanı Rehabilitasyonu ( ) 1996) 2- Kent Katı Atık Depolama Alanı İnşaatları ( Hamitler Mevkii ) X Vadisi İnşaatı ( ) T Vadisi İnşaatı (1995) 2.Aşama İnşaatı ( ) 1999) 3- Hava Kalitesi İzleme Ağı (AIRNET) Projesi ( ) 4

5 EVSEL VE ENDÜSTRİYEL KATI ATIK FİZİBİLİTE ETÜDÜ KAPSAMINDA YER ALAN PROJELER B-EKİPMAN ALIMI ETÜD KAPSAMINDA BELİRLENEN İŞLER 1- Yeni çöp depolama alanı işletimi için gereken iş makinesi ve laboratuar malzemelerinin alımı 2- Transfer istasyonu ii içingereken ekipman alımı 3- Atıktoplama kamyonlarınınalımılımı (Tıbbi AtıkToplama Kamyonu - Treyler) 4- Tıbbi atıkyakma fırını GERÇEKLEŞEN İŞLER 1- Kent Katı Atık Depolama Alanı işletimiş için gereken işş makinesi ve laboratuar malzemelerinin alımı ( ) 3- Tıbbi atık toplama ve taşıma kamyonlarının alımı ( ) 4- Ambalaj Atıkları Toplama Ayırma Tesisi Ekipmanlarının alımı (1998) 5

6 EVSEL VE ENDÜSTRİYEL KATI ATIK FİZİBİLİTE ETÜDÜ KAPSAMINDA YER ALAN PROJELER C-MÜŞAVİRLİKHİZMETLERİ ETÜD KAPSAMINDA BELİRLENEN İŞLER 1- Teknik Müşavirlik 2- Kurumsal Gelişme GERÇEKLEŞEN İŞLER 1- Teknik Müşavirlikş -Kent Katı Atık Depolama Alanları Müşavirlik İşleri ( ) -Kent Katı Atık Dep.Alanı Çöp Süzüntü Suyu Arıtma Tesisi Müşavirlik İşi.. ( ) 001) 2- Kurumsal Gelişmeş 6

7 Katı Atık Fizibilite Raporları Düzenli DepolamaSahası İnşaatı Depolama Alanı İşletime Başlangıç Demirtaş Çöp Depolama Alanı Rehabilitasyonu Ambalaj Atıklarının Ayrı Toplanması Projeleri Başlangıcı Tıbbi Atıkların Ayrı Toplanması Başlangıcı Enerji Üretim Tesisi İnşaatı Enerji Üretim Tesisi İşletimi Ambalaj Atıkları Ayırma Tesisi İnşaatı İ Ambalaj Atıkları Ayırma Tesisi İşletimi Süzüntü Suyu Arıtma Tesisi Müş. İşi Süzüntü Suyu Arıtma Tesisi İnşaatı Atık Pil ve Akümülatörlerin Yönetimi Atık Yağların Yönetimi İ İnşaat ve Hafriyat Atıkları Yönetimi Süzüntü Suyu Arıtma Tesisi İşletimi Atık Bitkisel Yağların Yönetimi Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Yönetimi Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi İnşaatı Kirazlı Çöp Depolama Alanı Rehabilitasyonu Ambalaj Atıkları Ayırma Tesisinin Kapatılması KRONOLOJİK KRONOLOJİK TAKVİM Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi İşletimi Gölyazı Çöp Depolama Alanı Rehabilitasyonu Demirtaş Enerji Üretim Tesisi Kapanışı Hasanağa Çöp Depolama Alanı Rehabilitasyonu 7

8 İ AN BURSA İLİ ATIK TŞ YÖNETİM SİSTEMİ ATIK AZALTIMI I K A T AI PS MK İV AE T B LE NA VI B AT S L İ VH YI EB T EA İK L J F İ RA Y S K İT A E ÜY IĞ MA KL ÜT LA Y L R A RA R T I Ğ L ÖI A K R L E A R I TEKRAR KULLANIM GERİ KAZANIM ENERJİ ÜRETİMİ VE GERİ KAZANIMI DÜZENLİ DEPOLAMA LASTİK ATIKLARI AMBALAJ ATIKLARININ GERİ DÖNÜŞÜMÜ TIBBİ ATIKLARIN TOPLANMASI VE BERTARAFI ÇÖP SIZINTI SUYU ARITMA ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN YÖNETİMİ BERTARAF GERİ DÖNÜŞÜM İNŞAAT VE HAFRİYAT ATIKLARININ GERİ DÖNÜŞÜMÜ BİTKİSEL ATIK YAĞ, MADENİ YAĞ VE LASTİK ATIKLARIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ 8

9 BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SINIRLARI NÜFUS:

10 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN YATIRIM VE PROJELERİMİZ 10

11 VAHŞİ ÇÖP DÖKÜM ALANLARI REHABİLİTASYON ÇALIŞMALARI VE ELEKTRİK ÜRETİMİ 11

12 İşin Adı : Rehabilitasyon Yüklenici Uygulama projesi : Sistem planlama İnşaat : Mimag Toplam maliyet : $ Finans Kaynağı : %52 Öz kaynak % 48 Dünya Bankası kredisi Toplam alan : m 2 İşe başlama tarihi : Eylül 1994 İşin i bitiş i tarihi : Aralık 1996 Depolanan çöp miktarı : m 3 Katı atıkların 30 yıl kadar vahşi olarak depolandığı Demirtaş vahşi çöp döküm alanı, yıllarında rehabilite edilerek, erek, çevreye vermiş olduğu zararlar giderilmiş ve kentimize 16 ha. yeşil alan kazandırılmıştır. 12

13 Rehabilitasyondan Görüntüler 13

14 İşin Adı :Metan gazından elektrik üretim tesisi inşaatı ve işletimi Yüklenici : Aksa Enerji Toplam maliyet : $ Finans Kaynağı : Yap-İşlet İhale tarihi : Ocak 1997 İşe başlama tarihi : Ocak 1997 İşin süresi : 10 yıl Elekt. Üret. Başl. Tarih : Kasım 1998 Elekt. Üret. Bitiş Tarih : Aralık 2008 Üretim kapasitesi : 1.4 MW/h Jeneratör sayısı : 5 adet (275 kw) Gaz emiş kapasitesi : 900 m3/saat Kasım 1998 Aralık 2008 Tarihleri Arasında Üretilen Elektrik Enerjisi Miktarı : kw Yapılan anlaşma gereğince firma tarafından idaremize enerji satış geliri net tutarının ilk iki yıl için % 3 ü diğer yıllar için % 6 sı oranında kira bedeli ödenmiştir. Türkiye nin ilk deponi gazından elektrik enerjisi üretilmesi projesidir. Proje ile sera gazlarının atmosfere salınımı engellenerek, elektrik üretimi ile ülke ekonomisine i katkıda k bulunulmuştur. l 14

15 ÜRETİLEN ELEKTRİK MİKTARI KW YILLAR Enerji Tesisinden Görüntüler 15

16 BELDE BELEDİYELERİ VAHŞİ ÇÖP DÖKÜM ALANLARININ REHABİLİTASYONU 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu Madde 7 Büyükşehir Belediyelerine ait görev ve yetkiler bölümü i bendinde; Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının vesuhavzalarının korunmasını sağlamak; ağaçlandırma yapmak yetkisi Büyükşehir Belediyelerine verilmiştir. Büyükşehir Belediyemiz sınırlarının genişlemesiyle birlikte atıklarını Kent Katı Atık Depolama Alanına getiren belde belediyelerine ait vahşi çöp depolama alanlarının rehabilitasyonları yıllarında gerçekleştirilmiş olup, çalışmalar halen devam etmektedir. Rehabilite edilen alanlar: Gölyazı TL. (2007 fiyatı) Kirazlı TL. (2007 fiyatı) Hasanağa TL. (2009 fiyatı) Akçalar (Teknik destek) Toplam m 2 Rehabilite edilecek alanlar: Gemlik Barakfakıh 16

17 Gölyazı Beldesi Kirazlı Beldesi 17

18 DEPOLAMA ALANLARININ İNŞAATLARI VE İŞLETİMİ 18

19 Fizibilite etüdü ile atıkların bertarafı için düzenli depolama atık bertaraf yöntemi olarak seçilmiştir. Etüd doğrultusunda seçilen yerde 30 yıllığına projelendirilen depolama alanı 83 ha. ı ı çöp döküm alanı olmak üzere koruma bandı ile birlikte 156 ha. araziden oluşmaktadır. Depolama alanı projesine göre 4 yan vadi (X, Y, Z, T) ve bir ana vadiden oluşmakta olup, etaplar halinde inşaa edilmektedir. X VADİSİ Z VADİSİ ANA VADİ T VADİSİ YVADİSİ DEPOLAMA ALANI ÖZELLİKLERİ Toplam Alan m 2 (156,18 18 ha.) Toplam Çöp Döküm Alanı m 2 (83,09 ha.) Toplam kapasite m 3 Açılma yılı 1995 Kapanma yılı Öngörülen:

20 83 ha. lık çöp döküm alanının halen 43 ha. lık kısmı (I.Aşama X ve T Vadileri, Ana vadi) inşaa edilmiş, 40 ha. lık kısmın (Y ve Z Vadileri) inşaatı henüz gerçekleştirilmemiştir. Y VADİSİ I. AŞAMA T VADİSİ II. ve III. AŞAMA ANA VADİ Z VADİSİ İ İ I. IAŞAMA X VADİSİ 20

21 İnşaatlar Etaplar Halinde Yapılmaktadır... 1.AŞAMA (X VADİSİ) 1.AŞAMA (T T VADİSİ) II. AŞAMA ANA VADİ III. AŞAMA Ş ANA VADİ İşin adı : Depo tabanı zemin sızdırmazlığı sağlanması Yüklenici : Uygulama projesi : Sistem planlama, ELC Group, Tahal Antel İnşaat : Rıza Akkaya, Uransan, Gökşin İnşaat Toplam maliyet : $ Finans Kaynağı : % 52 Öz kaynak % 48 Dünya Bankası kredisi Toplam alan : 43,05 ha. Ortalama m 2 birim maliyeti : 12,49 $/m2 İnşaat başlangıç tarihi : Ağustos 1993 İnşaat bitiş tarihi : Ekim 2004 Depolanan atık miktarı : ton TOPRAK ATIK DRENAJ MALZEMESİ (30 cm, 16/32) KUM (5 cm) X vadisinde GEOMEMBRAN (2 mm) X vadisinde KİL (60 cm) X Vadisi, Ana vadi III.Aşama KİL (120 cm) T vadisi ve Ana vadi II.Aşama YER ALTI SUYU DRENAJ TABAKASI (30 cm 16/32) TABİİ ZEMİN 21

22 Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde konut ve işletmelerde oluşan yaklaşık ton/gün evsel katı atık Osmangazi, Yıldırım, Nilüfer, Mudanya, Gemlik, Gürsu, Kestel, Zeytinbağı ve Yalova Belediyeleri tarafından, ort. 145 ton/gün tehlikeli olmayan katı sanayi atığı ise sanayi kuruluşlarının kendileri tarafından toplanmaktadır. Bu şekilde depolama alanına getirilen evsel, ve tehlikeli olmayan sanayi atıklarının kabulü kontrollü bir şekilde yapılmakta olup, atıklar depolama alanına tartılarak alınmaktadır. Evsel atıklar hariç depolama alanına kabul edilen atıkların bedeli, tartım neticesinde yıllık gelir tarifesi doğrultusunda günlük veya aylık olarak tahsil edilmektedir yılında TL atık bedeli tahsilatı yapılmıştır. GELİR TARİFESİ; EVSEL ATIK KABUL BEDELİ (Ton başına) Büyükşehir Belediye sınırları dışından atık getiren Belediyelerin evsel atıkları Büyükşehir Belediye sınırları dışından atık getiren sanayilerin evsel atıkları TEHLİKELİ OLMAYAN SANAYİ ATIKLARI KABUL BEDELİ (Ton başına) Sanayi ve işyeri atıkları 55 TL. Arıtma Çamuru Özel bertaraf işlemi gerektiren atıklar (Çukur açarak gömme vs.) 30 TL. 35 TL. 65 TL. 60 TL. 22

23 Atık döküm yerinde araçlardan dökülen atıklar, zemin geçirimsizliği sağlanmış alanlarda, dozer ve kompaktörler vasıtasıyla serilip sıkıştırılmaktadır. 23

24 Serilip sıkıştırılan atıklar iş makinaları vasıtasıyla toprak örtüsü ile üzerleri kapatılmaktadır. Atık depolama işlemi I. Aşamada yer alan vadilerde tamamlanmış olup, ana vadide Ekim 2000 tarihinden beri devam etmektedir. Depolama alanının işletimi ihale ile yıllık ihalelerle özel sektöre yaptırılmaktadır. 24

25 Depolama Alanından Görüntüler 25

26 Depolama Alanından Görüntüler 26

27 Atık getiren araçlar atıklarını boşalttıktan sonra çıkışta tekerlek yıkama havuzundan geçmekte ve yaz aylarında pulvarizatör ile ilaçlanmaktadır. 27

28 ATIK MİKTARI (TON) ATIK MİKTARI (TON) TOPLAM SANAYİ ATIK MİKTARI 7,07% STERİLİZE EDİLMİŞ TIBBİ İ ATIK MİKTARI 0,36% TOPLAM EVSEL ATIK MİKTARI 92,57% 28

29 Kent Katı Atık Depolama Alanında işletme binası bünyesinde bulunan laboratuarda, ilgili yönetmeliklere göre çöp süzüntü suyu, yeraltı suyu analizleri ile katı atık analizleri yapılmaktadır. Depolama alanına kabulü yapılan sanayi atıkları döküm yerinde kontrol edilmekte şüphe duyulan atıklardan numune alınıp kontrol amaçlı analizi yapılmaktadır. Eğer ilgili yönetmeliklere göre atığın tehlikeli atık olduğu belirlenirse alana kabul edilmeyerek, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ne ğ bildirilmekte, tehlikeli atık geri kazanım ve/veya bertaraf tesislerine gönderilmesi sağlanmaktadır. Numune Çeşitleri: 1-Çöp Süzüntü Suyu ve Her Türlü Atık Su 2-Kuyu Suları ve Dere Suları 3-Her Türlü Katı Atık GELİR TARİFESİ: *Analiz bedeli (Analiz başına ) 200 TL. *Parametre başına analiz bedeli bdli100tl TL. 29

30 SÜZÜNTÜSUYU ARITMA TESİSİ MÜŞAVİRLİK, İNŞAAT İŞLERİ VE İŞLETİMİ 30

31 Kent Katı Atık Depolama Alanında atıklardan kaynaklanan suların kanalizasyona deşarj limitlerine kadar arıtılabilmesi için arıtma tesisi yatırımı yapılmak üzere müşavirlik hizmeti alınmıştır. İşin kapsamında fizibilite raporu, önyeterlik dökümanları, dari ve teknik şartnameler ile avan projeleri hazırlanmıştır. İşin Adı :Süzüntüsuyu Arıtma Tesisi Müşavirlik hizmetleri (Sadan Projesi) Yüklenici :İmece Gibb-Tabar Ortak Girişimi. İşin Kapsamı :Fizibilite raporu, önyeterlik dökümanları, idari ve teknik şartnameleri ile avan projeleri hazırlanması. Maliyet : $ (KDV hariç) Finans Kaynağı : %100 Dünya Bankası kredisi. İhale Tarihi : Sözleşme Tarihi : İşin Bitim Tarihi :

32 İşin Adı :Süzüntüsuyu Arıtma Tesisi İnşaatı İşi Yüklenici :EMİT - SİSTEM YAPI OTV İşveren :BUSKİ İ İşveren denetim birimi: :BUSKİ-BBB İşveren temsilcisi :Yüksel Proje - ILF Sözleşme tutarı t : TL EURO (2002 fiyatları ile) Finans Kaynağı :Avrupa Yatırım Bankası Sözleşme tarihi : İşe yeri iteslim tarihi : Süreci :1 yıl inş.+1 yıl test+2 yıl işletme İnşaat işleri bitim tarihi : Testler ve devreye alma bitiş tarihi : İşin bitim tarihi : Arıtma şekli :Biyolojik Kapasite :500 m3/gün Müşevirlik hizmeti ile hazırlanan dökümanlar BUSKİ Genel Müdürlüğü ve Bursa Büyükşehir Belediyesi arasında imzalanan protokol gereği 2. Kademe Doğu-Batı Evsel Atıksu Arıtma Tesisleri Yapımı İşi kapsamında değerlendirilmiş, Süzüntü Suyu Arıtma Tesisi inşa edilmiştir. Ülkemizde bu kapasitede yapımı gerçekleştirilen ilk tesistir. 32

33 Arıtma Tesisinden Görüntüler 33

34 AMBALAJ ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ NE GÖRE YAPILAN ÇALIŞMALAR 34

35 Kentimizde ilk olarak gönüllü uygulamalarla başlatılan ve tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği gereği, yasal bir zorunluluk l khaline gelen ambalaj atıklarının ayrı toplanarak değerlendirilmesi çalışması Büyükşehir Belediyemiz sınırları içerisinde 1995 yılından beri sürdürülmektedir. Yönetmeliğin yayınlandığı yıla kadar ambalaj atıkları Çevko Vakfının eğitim, toplama ekipmanı ve malzemeleri desteği ile Osmangazi, Yıldırım ve Nilüfer Belediyeleri tarafından kaynakta ayrı toplanmış, toplanan atıklar 1998 yılında Belediyemiz tarafından inşa edilen Demirtaş Ambalaj Atıkları Toplama Ayırma Tesisinde değerlendirilmiştir. İşin i Adı :Ayırma A tesisi iiinşaatı işii Firma Adı :Talih ŞENTÜRK Maliyet :İnşaat için TL ( $), makine ve ekipman için TL. ( $) olmak üzere toplam 60 milyar (1998 Fiyatı) ( $) Finans Kaynağı ğ : %52 Öz kaynak %48 Dünya Bankası kredisi İnşaat Tarihi :1998 İşletim Başl. Tarih :2009 Tesis alanı : m 2 kapalı, m 2 açık sundurma alanı Kapasitesi i : 7-10 Ton/Vardiya 35

36 Tesis, 2001 yılı Aralık ayında Çevre ve Orman Bakanlığı ndantoplama-ayırma Tesisi Lisansı almıştır. DEMİRTAŞ TOPLAMA- AYIRMA TESİSİNDEN GÖRÜNTÜLER 36

37 Kapıdan kapıya poşetle toplama sistemi uygulanan kentimizde sistemi desteklemek üzere muhtelif yerlere geri kazanım kumbaraları yerleştirilmiştir. ş ş GERİ KAZANIM KUMBARALARINDAN GÖRÜNTÜLER 37

38 Uygulama süresince kaynakta ayırım geri kazanım projesini tanıtmak, projeye katılımları arttırabilmek amacıyla projeye dahil olmayan her yeni bölgede, zaman zaman mevcut bölgelerde ve bazı özel günlerde gerçekleştirilen etkinliklerde ilçe belediyeleri ve ÇEVKO Vakfı ile birlikte üniversite öğrencileri aracılığı ile vatandaşa yönelik olarak bilgilendirme programları uygulanmıştır. Yine aynı amaçlarla 1998 yılından beri her eğitim öğretim döneminde Milli Eğitim Müdürlüğü izniyle okullarda eğitim ve teknik gezi programları düzenlenmektedir. 38

39 Yönetmeliğin yayınlanmasını takiben ilçe belediyesi temizlik işleri müdürlüğü çalışanlarına, satış noktalarından belli başlı ş büyük alışveriş ş ş merkezlerine, halk eğitim ğ merkezlerine, sanayi bölgelerine yönelik olarak Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği bilgilendirme toplantıları düzenlenmiş, ambalaj atıklarını ayrı toplamaları ve belediye toplama sistemine vermeleri istenmiştir. Bilgilendirme Toplantılarından Görüntüler 39

40 2004 yılında yayınlanan yönetmelik ile; Yetkilendirilmiş kuruluşların (ÇEVKO) belediyeler ve lisans almış toplama ayırma tesisleri ile çalışma zorunluluğu gereği, Vakfın sisteme maddi destek sağlayabilmesi amacıyla ilgili belediyeler tarafından yürütülen toplama işiş ile tesis işletimiş işiş birleştirilmiş, Demirtaş Ambalaj Atıkları Toplama Ayırma Tesisi işletimi işi 2005yılında özelleştirilmiştir. Bu süreçte B.B.B.koordinatörlüğünde tüm taraflarla, yüklenici tarafından ambalaj atıklarının ayrı toplanmasını ve Ayırma Tesisi nde ayrıştırılarak değerlendirilmesini amaçlayan bir protokol imzalanmıştır yılında Büyükşehir Belediyemiz koordinasyonunda Gürsu ve Kestel İlçelerinde de Bakanlıktan lisans almış özel toplama ayırma tesisi ile ilgili belediyeler arasında gerçekleştirilen protokol gereğiayrı toplama çalışması başlatılmıştır. 40

41 Ayrıca Hasanağa, Akçalar, Gölyazı, Çalı, Görükle Belediyeleri ve bölgedeki lisanlı firmalarla anlaşma yapılması konusunda koordinasyon toplantıları yapılmıştır. Ancak sayılı R.G. de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle yapılan değişiklik ile tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle gereği Büyükşehir ü belediyeleri; i *Ambalaj atıklarının düzenli depolama sahalarına kabul edilmemesi için gerekli önlemleri alır. * İlçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından yürütülen çalışmalarda koordinasyonu sağlar. *İlçe ve ilk kd kademe belediyeleri bldi l it tarafından hazırlanan ambalaj blj atığı ğ yönetim planı doğrultusunda ğ d yürütülen çalışmaları destekler. *Ambalaj atıkları yönetimi kapsamında, bu Yönetmelikle sorumluluk verilen taraflarla birlikte bilgilendirici eğitim faaliyetleri yapar, bu tür faaliyetlere katkıda bulunur. Bu doğrultuda Büyükşehir Belediyelerine çalışmanın koordinasyonunu sağlama görevi, İlçe ve İlk Kademe Belediyelerine lisans almış toplama ayırma tesisleri ile anlaşma ve yönetim planı yapma yetkisi verildiğinden dolayı Belediyemize ait olan ayırma tesisi 2008 yılı Mayıs ayında kapatılmıştır. 41

42 Ayda ort ton ambalaj atığı, Büyükşehir Belediyesi sınırlarının tamamında, ilgili Belediyelerin anlaşmalı oldukları 10 adet çevre lisanslı veya geçici faaliyet belgesi almış firmalar aracılığı ile poşet ve konteynerlerden toplanmakta ve türlerine göre ayrılıp satılarak geri dönüşüm tesislerine satılarak değerlendirilmektedir. Toplama ayırma tesisleri TOPLAMA YERLERİ: Konut, işyeri, ticarethane, kamu kuruluşları, okul, sanayi vb. yerler kurum ve Geri dönüşüm tesisleri 42

43 YILLARI TOPLANAN ATIK MİKTARININ YILLIK DEĞİŞİMİ % Oran YILLARI PROJE GELİŞİMİ Proje Uygulama % Oranı (Nüfusa göre) 1,10 1,40 1,80 2,10 3,50 4,30 5,90 8,60 9,40 15,80 23,30 35,60 50,00 Proje Uygulama % Oranı (Atık miktarına göre) 1,08 1,27 1,55 1,92 3,37 3,78 4,96 6,43 6,47 10,54 14,5 25,79 39,46 43

44 Zaman zaman yapılan koordinasyon toplantıları ile tüm taraflar bir araya getirilerek sorunlar tartışılmakta ş çözüm önerileri getirilmeye çalışılmaktadır. ş Bilgilendirme Toplantılarından Görüntüler 44

45 STERİLİZASYON TESİSİ İNŞAATI VE İŞLETİMİ 45

46 İşin Adı : Tıbbi atıkların bertarafı için sterilizasyon tesisi inşaatı ş ve işletimiş Yüklenici : Era Çevre Teknolojileri AŞ. Finans Kaynağı : Yap-İşlet İhale tarihi : İşe başlama tarihi : İşin süresi : 10 yıl İşletim Başl. Tarihi: Lisans tarihi : Tesis alanı : 2000 m 2 Kapasitesi : 900 kg/sa. Tıbbi atıklar, 1996 yılından 2008 Temmuz ayına kadar Büyükşehir Belediyemize ait lisanslı araçlarla kaynağında ayrı olarak toplanarak, Depolama Alanında açılan çukurlar içerisinde kireçlenerek bertaraf edilmiştir yılından beri yap-işlet modeli ile inşa edilen sterilizasyon tesisinde sterilize edilerek bertaraf edilmektedir. 46

47 Büyükşehir Belediyesi sınırlarının tamamında ve sınırların dışında protokol yapılan belediyelerin sınırlarındaki sağlık kuruluşundan kaynaklanan günde ort. 6,5-7 ton tıbbi atık, yüklenici tarafından dağıtılan kilitlenebilir konteynerlerde kırmızı poşetler içersinde lisanslı özel soğutuculu araçlarla toplanmaktadır. Tıbbi atık konteynırları öncelikle metal ve radyoaktif ölçerlerle kontrol edilerek tartılmakta, tartım sonucu yazıcıdan çıkan barkod, konteynırın üzerine yapıştırılmaktadır. Daha sonra toplayan kişi ş tarafından konteynır üzerindeki bilgiler sayısal ortama kaydedilmektedir. Böylece toplanan atık konteynerleri barkot sistemi ile kayıt altına alınarak elektronik olarak izlenebilmektedir. Tıbbi atık bedelleri, M.Ç.K tarafından belirlenen yıllık fiyat tarifesi doğrultusunda yüklenici tarafından tahsil edilmektedir. Tahsil edilen atık bertaraf bedellerinin ilk 4 yıl için %5 i, sonraki yıllar için %10 u 3 er aylık dönemler halinde yüklenici tarafından idareye ödenmektedir. Ayrıca yer kira bedeli olarak TL, araç kira bedeli olarak da TL bedel yükleniciden alınmaktadır. TOPLAMA YERLERİ: *Hastane *Poliklinik *Sağlık ocağı *Muayenehaneler *Diyaliz hastaları Toplam 600 Adet 47

48 TOPLAMA HİZMET BÖLGESİ BŞB SINIRLARINDA BŞB SINIRLARI DIŞINDA İLDIŞINDAN Osmangazi Belediyesi Orhangazi Belediyesi Yalova Belediyesi Yıldırım Belediyesi i İnegöl Belediyesi i Altınova Belediyesi i Nilüfer Belediyesi Yenişehir Belediyesi Gürsu Belediyesi Kestel Belediyesi Mudanya Belediyesi Gemlik Belediyesi Karacabey Belediyesi Kemalpaşa Belediyesi Büyükorhan Belediyesi İznik Belediyesi Harmancık Belediyesi Keles Belediyesi Yenice Belediyesi i 48

49 YILLARI TIBBİ ATIK MİKTARLARI ATIK MİKTARI (TON) ATIK MİKTARI (TON) tarihli İl MÇK kararı ile: GELİR TARİFESİ: BŞB SINIRLARI İÇİNDE 1,35 TL/Kg (KDV Hariç) BŞB SINIRLARI DIŞINDA 1,55 TL/Kg (KDV Hariç) MUAYENEHANELER 30 TL/AY (KDV Hariç) 49

50 Toplanan atıklar soğuk hava deposunda işlem sırası gelinceye kadar bekletilmektedir. İşlem sırası gelen atıklar, paslanmaz otoklav konteynırlarına boşaltılmakta ve otoklavın içerisine yerleştirilmektedir. Boşaltılan tıbbi atık konteynırları yıkanmak üzere yıkama ünitesinde klor dioksitli (ClO 2 ) su ile yıkanarak dezenfekte edilmektedir. Buharla sterilizasyon, prensip olarak enfekte atıkların basınçlı kap içinde buharla doyurulmak sureti ile dezenfekte edilip, evsel atık haline dönüştürülmesidir. ş Otoklava yüklenen atıklar, 45 dakika süre ile yüksek sıcaklık ve basınç altında sterilizasyon işlemine tabi tutulmaktadır. Bu işlemlerin tümü kontrol panelinde elektronik olarak kayıt altına alınmakta, işlemin kalitesi kimyasal ve biyolojik indikatörlerle kontrol edilmektedir. Sıcaklık: k C Basınç: 3,2 Bar 50

51 Sterilizasyon işlemi bittikten sonra otoklavın kapağı açılmakta ve atıklar parçalanmak üzere parçalama ünitesine götürülmektedir. Parçalama ünitesinde parçalanan atıklar %70 daha küçük hacimli ve sterilize edilmiş evsel atık özelliğine sahip olarak Kent Katı Atık Depo Alanına gönderilmektedir. 51

52 Tıbbi atıkların ayrı toplanmasının öneminin ve uygulama şeklini aktarmak üzere zaman zaman sağlık ğ kurum ve kuruluşlarına ş yönelik bilgilendirme toplantısı ve eğitimleri ğ yapılmaktadır. yp En son tarihinde geniş katılımlı bir bilgilendirme toplantısı gerçekleştirilmiştir. Bilgilendirme Toplantısından Görüntüler 52

53 HAFRİYAT TOPRAĞI, İNŞAAT VE YIKINTI ATIKLARININ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ NE GÖRE YAPILAN ÇALIŞMALAR 53

54 18 Mart 2004 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ne göre; Büyükşehir Belediyeleri; *Hafriyat döküm alanlarını ruhsatlandırmak, denetim yapmak ve hafriyat yönetim planı hazırlamakla yükümlüdür. Sorumluluk alanımız içerisinde bulunan 7 merkez ilçede zaman içerisinde kum,çakıl malzemelerinin alınmasından dolayı topografyası bozulmuş çukur alanlar tabii zemin kotuna kadar doldurulmak şartıyla y özel sektör adına ruhsatlandırılmaktadır yılı Ocak ayında alınan Büyükşehir Belediyesi Meclis kararı gereği, ilçe belediyeleri tarafından verilen Hafriyat Taşıma İzin Belgeleri Büyükşehir Belediyemiz tarafından verilmektedir. İlçe Belediyeleri tarafından toplanan yada vatandaş tarafından getirilen atıklar, özel sektör tarafından işletilen ve Büyükşehir Belediyemiz tarafından ruhsatlandırılan alanlarda depolanarak bertaraf edilmektedir. 54

55 Depolama alanı (Kapatılan) Depolama alanı (Ruhsat iptali) Depolama alanı (Aktif) Ruhsatlı Alan Sayıları :11 adet :1 adet :35 adet Toplam :46 adet Geri kazanım tesisi *18 Mart 2005 tarihinden beri Hafriyat Taşıma İzin Belgesi :1adet Taşıma İzin Belgesi Sayısı :313 adet *2009 yılı Ocak ayında alınan Büyükşehir Belediyesi Meclis kararı gereği GELİR TARİFESİ Ruhsat Bedeli Depolama Kapasitesi; m TL m TL m TL m TL m TL m 3 ve üzeri TL. Ruhsat yenileme ücreti 350 TL. Hafriyat Atığı ğ Taşıma İzin i Belgesi Bedeli 50 TL./Araç 55

56 Yönetmeliğin yayınlanmasını takiben ilçe ve belde belediyelerini, kazı yapan kurum ve kuruluşları, hafriyatçı firmaları ve odaları bilgilendirmeye yönelik yazışmalar yapılarak toplantılar düzenlenmiştir tarihinde ilk alana ruhsat verilmiştir. Hafriyat Depolama Alanlarından Görüntüler 56

57 ATIK PİLLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ NE GÖRE YAPILAN ÇALIŞMALAR 57

58 31 Ağustos 2004 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak 01 Ocak 2005 tarihinde yürürlüğegirenatık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ne göre, Büyükşehir Belediyeleri; *Atık pillerin belediye katı atık düzenli depolama alanlarında evsel atıklarla birlikte bertarafına izin vermemekle, *Atık pillerin geçici depolanması için katı atık düzenli depolama alanlarında ücretsiz olarak yer tahsis etmekle, *Atık pillerin toplama işlemlerinde üreticiye yardımcı olmakla, *Eğitim programları düzenlemekle yükümlüdür. Pil atıklarının çöplerin içerisine atılmasını önlemek amacıyla, bu atıkların diğer atıklardan ayrı toplanması ile ilgili olarak Bursa Büyükşehir ş Belediyemiz ile Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş ş kuruluş olan Pil İthalatçıları Derneği (TAP)arasında 2006 yılından bu yana imzalanan yıllık protokoller doğrultusunda; sınırlarımız dahilinde bulunan 7 merkez ilçede (Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım, Gemlik, Gürsu, Kestel ve Mudanya) TAP Derneği tarafından temin edilen konteynerler içinde biriktirilen atıklar, belediyemiz tarafından toplanarak ara depolanmakta ve nihai bertarafı sağlanmak üzere TAP Derneği ne teslim edilmektedir. BŞB tarafından toplama ve ara depolama TOPLAMA YERLERİ: * Bursaray istasyonları *Sanayi kuruluşları *Muhtarlıklar *Resmi kurumlar Toplam *Alışveriş merkezleri *Okullar :350 adet nokta Nihai Bertaraf 58

59 Okullarda çevre duyarlılığını ğ ve atık pil toplama çalışmalarına ş katılımları arttırabilmek için Milli Eğitim Müdürlüğü nden alınan onayla eğitim öğretim döneminden bu yana okullarda eğitim verilmektedir ve eğitim öğretim dönemlerindetapderneği ile okullarda atık pil toplama kampanyaları düzenlenmiş ve en fazla atık pil toplayan ilk 3 okula ödülleri Çevre Günü etkinlikleri kapsamında teslim edilmiştir YILLARINDA TOPLANAN N ATIK PİL MİKTARI (KG.) 2009; ; ; ;

60 ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ NE GÖRE YAPILAN ÇALIŞMALAR 60

61 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle değişiklik yapılan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ne göre; Belediyeler, *Atıkyağları belediye evsel katı atık depolama sahasına kabul etmemekle, *Atıkyağların su, toprak gibi alıcı ortamlara doğrudan verilmesini ve kanalizasyona boşaltılmasını önlemekle, *Lisanslı atık yağ taşıma araçlarının şehir içi hareketlerini kolaylaştırıcı düzenlemeleri, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ile işbirliği içinde yapmakla yükümlüdür. Atık motor yağlarının şehir şebekesine verilmesini önlemek amacıyla, bu atıkların diğer atıklardan ayrı toplanması ile ilgili olarak, Bursa Büyükşehir Belediyemiz ile Bakanlıktan lisanslı PETDER (Petrol Sanayi Derneği) 2004 yılından bun yana imzalanan yıllık protokoller doğrultusunda; Belediyemiz atölyelerinden kaynaklanan atık motor yağları, atık yağ tanklarında ayrı olarak biriktirilerek, PETDER e ait lisanslı araçlarla toplanmakta ve toplanan atıklar lisanslı çimento fabrikalarına gönderilerek enerji geri kazanımı amacıyla değerlendirilmektedir. 61

62 Atık yağların yönetimi konusundaki çalışmalar ilk olarak 2004 yılında başlatılmıştır. Bu kapsamda, Belediyemiz tarafından koordinasyon çalışmaları yapılmış ve atık motor yağı üreten kamu kurum ve kuruluşlarında sistemin uygulanması ile ilgili olarak , , ve tarihlerinde bilgilendirme toplantıları düzenlenmiştir. Bilgilendirme Toplantılarından Görüntüler 62