$ Merkez Mah. Çınar Cad. No:12 Kat:2 ADRESİ Yenibosna - Istanbul/Türkiye

Transkript

1 ÇED RAPORU NİHAİ ÇED RAPORU

2 PROJE SAHİBİNİN ADI Merkez Mah. Çınar Cad. No:12 Kat:2 ADRESİ Yenibosna Istanbul/Türkiye Tel : TELEFON VE FAKS NUMARALARI Faks: İR.4169 PROJENİN ADI RUHSAT NUMARALI KÖMÜR OCAĞI VE KIRMAELEMEYIKAMA TESİSİ PROJESİ PROJE BEDELİ $ İl PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ İlçe (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ,) Köy : Adana : Tufanbeyli : Koor. Sırası : Sağa, Yukarı Datum : ED5 Türü : UTM, D.O.M. : 39 Ölçek Fak. : 6 derecelik Nokta Adı Y RUHSAT ALANI KOORDİNATLARI PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE i R.1 256, 4237, R.2 254, 4239, R.3 257, 4239, R.4 261, 4243, R , 4243, R.6 265, , R , , R.8 261, , R.9 261, 4239, R.1 26, 4239, R.11 26, 4238, R , 4238, R , , R , , R , 4236, R , 4233, R , 4233, R , ,

3 R , , R , , R , , R , , R , 42331, 258, 4233, R.24 ÇED İZİN ALANI KOORDİNATLARI KO/ , ,8 KO/ , ,7 KO/ , ,42 KO/ , ,13 KO/ , ,28 KO/ , ,14 KO/ , ,29 KO/ , ,1 KO/9 261, 4238,1 KO/1 261, ,1 KO/ , ,76 KO/ , ,1 KO/13 262, 4236,1 KO/14 262, ,2 KO/ , ,69 KO/ , ,64 KO/ , ,53 KO/ , ,84 KO/ , ,37 KO/ , ,9 KO/ , ,86 KIRMAELEMEYIKAMA TESİSİ KOORDİNATLARI KE/1 2679, ,3 KE/ , ,24 KE/ , ,8 KE/ , ,87 SOSYAL TESİS KOORDİNATLARI T/ , ,6 T/ , ,54 T/ , ,2 T/ , ,6 T/ , ,2 KÖMÜR DEPO ALANI KD/ , ,81 KD/ , ,72 KD/ , ,1 KD/4 262, 4236,1 KD/5 262, ,2 BİTKİSEL TOPRAK DEPO ALANI KOORDİNATLARI ii BT/ , ,28 BT/ , , BT/ , ,24 BT/ , ,82

4 PASA DEPO ALANI P/ , ,83 P/ , ,25 P/ , ,1 P/4 261, 4238,1 P/5 261, ,1 P/ , ,72 P/ , ,81 P/ , ,96 Koor. Sırası : Enlem, Boylam Türü Datum : WGS 84 : Coğrafi Nokta Adı ENLEM BOYLAM RUHSAT ALANI KOORDİNATLARI R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R R.24 iii ÇED İZİN ALANI KOORDİNATLARI KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/

5 KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KO/ KIRMAELEMEYIKAMA TESİSİ KOORDİNATLARI KE/ KE/ KE/ KE/ SOSYAL TESİS KOORDİNATLARI T/ T/ T/ T/ T/ KD/ KD/ KD/ KD/ KD/ KÖMÜR DEPO ALANI BİTKİSEL TOPRAK DEPO ALANI KOORDİNATLARI BT/ BT/ BT/ BT/ PASA DEPO ALANI P/ P/ P/ P/ P/ P/ P/ P/ Sektör : EkI Listesi Alt Sektör : Madde 28Madencilik Projeleri: b) 15 hektarı aşan (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) çalışma alanında açık işletme yöntemi ile kömür çıkarma PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) iv

6 ÇED RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI Mahatma Gandi Cad. No:92/2 668 G.O.P. /ANKARA Tel : (312) Faks: (312) YETERLİK BELGESİ NOSU,TARİHİ ÇED RAPORUNUN SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) 1/8/213 v

7 İÇİNDEKİLER TABLOLAR DİZİNİ... x ŞEKİLLER DİZİNİ...xii KISALTMALAR... xiii Bölüm 1: Projenin Tanımı ve Amacı Tanımı, hizmet amaçları, önem ve gerekliliği, projenin zamanlama tablosu... 1 Bölüm 2: Proje Alanı ve Etki Alanına Ait Mevcut Durumun Belirlenmesi ve Özellikleri (***) 3 (Proje yeri ve etki alanının mevcut durumu ve planlanan durumu ile ilgili olarak çevresel özelliklerin belirtilmesi) Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Faaliyet Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan faaliyet yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planları üzerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları) Genel Konum Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Tanımı Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik altyapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri) Proje için ÇED Çalışması Yapılan Sahanın Sınırlarını Gösterir Topoğrafik Harita Proje Kapsamındaki Üniteler Ocak Kırma Eleme ve Yıkama Tesisi Ekonomik Olmayan Kaya Bitkisel Toprak Depo Alanı Stok Alanı Şantiye/İdari Bina Nakliye Güzergahı Diğer Projenin Özellikleri Proje kapsmında kullanılacak üretim yöntemleri Üretim miktarları (Toplam Cevher ve İşletilebilir Rezervler), İş akım şeması, Üretimde kullanılacak makinelerin, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri, çalışacak personel sayısı, Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım durumları, taşınmaları ve depolanmaları, Proje kapsamındaki ulaştırma altyapısı planı (ulaştırma güzergahı, şekli, güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi, hangi amaçlar için kullanıldığı, mevcut trafik yoğunluğu, yerleşim yerlerine göre konumu, yapılması düşünülen tamir, bakım ve iyileştirme çalışmaları vb.) Bölüm 3: Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan SosyoEkonomik Özellikleri Ekonomik Özellikleri (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler) Nüfus ( Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaş sınıflarına göre dağılımı, hane halkı yapısı) Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar) İnsan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli faaliyetler Gerçekleşmesi beklenen gelir artışları; yaratılacak istihdam imkanları, nüfus Hareketleri Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri ( Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri) vi

8 Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşmesine Bağlı Olarak, Faaliyet Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşebilmesi İçin Zorunlu Olan, Faaliyet Sahibi veya Diğer Yatırımcılar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları) Projenin FaydaMaliyet Analizi Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Yatırım Programı ve Finans Kaynakları Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri Projenin Ekonomik Ömrü Zamanlama Tablosu Diğer Hususlar Bölüm 4. Mevcut çevresel özellikler ve doğal kaynakların kullanımı, (Bölgesel ve çalışma alanı baz alınarak mevcut ve planlanan durum verilmelidir) Arazi kullanımı ve mülkiyet durumu a) Tarım ve Hayvancılık a.1 Sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü a.2 Ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları a.3 Hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları b) Orman Alanları b.1 Ağaç türleri ve miktarları vaya kapladığı alan büyüklükleri b.2 Ocak yerinin işlendiği mescere haritası ve yorumu b.3 Sahanın yangın görüp görmediği c) Proje yerinde elden çıkarılacak alanın değerlendirilmesi c.1 Proje sırasında kesilecek ağaçların tür ve sayıları, orman yangınları ve alınacak önlemler, c.2 Elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, arazi kullanım kabiliyeti c.3 Etkilenecek tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı c.4 Proje alanında kültür ve tabiat varlıkları durumu, c.5 Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Toprak Özellikleri a) Toprak yapısı ve arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması b) Yamaç Stabilitesi c) Erozyon d) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında toprağa etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Jeolojik Özellikler a) Bölge Jeolojisi b) Proje Alanı Jeolojisi c) Cevherleşme d) Depremsellik e) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında jeolojik etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Hidrojeolojik Özellikler a) Bölgesel Hidrojeolojik Özellikler b) Proje Sahasının Hidrojeolojisi c) Yüzeysel su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri, d) Yeraltı Suyu Kaynaklarının Mevcut durumu ve Planlanan Kullanımı e) Proje Sahasının Hidrojeokimyası vii

9 f) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrojeolojik etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Hidrolojik Özellikler, ekolojik özellikler ve Akış Oranı Ölçümleri a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri b) Akımlar c) Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrokimyasal Özellikleri... 9 d) Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre konumu... 9 e) Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı (içme, kullanma, sulama suyu, su ürünleri istihsali, ulaşım, turizm, elektrik üretimi, diğer kullanımlar), f) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrolojik etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Meteorolojik ve iklimsel özellikler a) Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve iklimsel özellikler b) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler sırasında yerel ve bölgesel iklimde oluşabilecek Meteorolojik ve iklimsel etkiler ile alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) FloraFauna a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı FloraFaunası b) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında florafauna üzerine etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) Koruma Alanları (EKV deki Duyarlı Yöreler listesi kapsamında) a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları b) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında Koruma Alanlarına etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Sınırlandırılmış Alanlar v.b.) a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı b) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Bölüm 5: Proje kapsamındaki faaliyetlerin değerlendirilmesi (ilgili yönetmelikler kapsamında arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olacak şekilde, kümülatif olarak gerekli değerlendirme yapılacaktır.) Emisyon hesaplamaları Su Kullanımı ve bertarafı (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere temin edileceği kaynaklar, su miktarları, içme ve kullanma suyu ve diğer kullanım amaçlarına göre miktarları, kullanımı sonrası oluşacak atıksuların miktarı ve bertarafı) Atıklar (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere atık türleri, miktarları, bertarafı) Gürültü kaynakları ve seviyeleri, Vibrasyon (Akustik Rapor) Sağlık koruma bandı mesafesi, Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon planı Risk Analizi a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı analizi b) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında risk durumlarında alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) Asit Kaya Drenajı Diğer Hususlar Bölüm 6: Projenin Alternatifleri (Bu bölümde teknoloji, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması belirtilecektir.) Bölüm 7: İzleme Programı viii

10 7.1. Projenin inşaatı için önerilen izleme programı, projenin işletmesi ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri başlığının 4. maddesinde yer alan hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program Bölüm 8: Halkın Katılımı (Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamaların ÇED raporuna yansıtılması.) Bölüm 9: Sonuçlar: (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme) NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER: ix

11 TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1 İR.4169 Numaralı Ruhsat Koordinatları...7 Tablo 2 İzin Alanı Koordinatları...8 Tablo 3 KEY Tesisi Koordinatları... 9 Tablo 4 Pasa Depolama Alanı Koordinatları...11 Tablo 5 Bitkisel Toprak Depolama Alanı Koordinatları Tablo 6 Kömür Depolama Alanı Koordinatları...14 Tablo 7 Sosyal Tesis/İdari Bina Alanı Koordinatları Tablo 9 Proje Kapsamında Kullanılacak Makine ve Ekipmanlar Tablo 1 Adana İli 212 Kentsel Ve Kırsal Nüfus...29 Tablo 11 Adana İli 212 Nüfusun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı...3 Tablo 12 Adana İli Hane Halkı Yapısı... 3 Tablo 13 Adana İli 211 Yılı Bulaşıcı Hastalıkların İlçelere ve Aylara Göre Dağılımı Tablo 14 Adana İli 211 Yılı Ölüm Sebeplerine Göre Dağılımı Tablo 15 Yıllık İşletme Giderleri Tablosu Tablo 16 Zamanlama Tablosu... 4 Tablo 17 Adana İli Arazi Varlığı Dağılımı Tablo 18 Sulamaya Elverişli Tarım Alanları...42 Tablo 19 Tufanbeyli İlçesi Arazi Varlığı Tablo 2 Adana İli Baklagiller Üretimi Tablo 21 Adana Buğdaygiller Üretimi Tablo 22 Adana İli Yem Bitkileri Üretimi Tablo 23 Adana İli Endüstriyel Bitkiler Üretimi...45 Tablo 24 Adana İli Meyve Üretimi Tablo 25 Adana İli Sebze Üretimi Tablo 26 Adana İli Hayvan Varlığı Tablo 27 Adana İli 211 Yılı Su Ürünleri Üretimi Ve Parasal Değeri...51 Tablo 28 Adana İli Arıcılık verileri Tablo 29 Adana İli Büyük Toprak Grupları Tablo 3 Adana İli arazi varlığı Tablo 31 Adana İli İlçelerindeki Arazi Varlığı...58 Tablo 32 Adana İli Arazi Sınıfları Tablo 33 Tufanbeyli deki Linyitin Özellikleri...76 Tablo 34 Kömür Numunesi Analiz Sonuçları...77 Tablo 35 Adana nın Tarihinde Olmuş Büyük Depremler Tablo Yılı Su Bilançosu... 8 Tablo 37 Adana İli Sınırları İçerisindeki Akarsular...85 Tablo 38 Şarköy AGİ Son 1 Yıllık Ortalama Akım Verileri Tablo 39 Taşma Riskine Karşı Sete İlişkin Hidrolik Hesaplama Sonuçları ve Mühendislik Miktarı...92 Tablo Yılları Arası Göksun Meteoroloji İstasyonu Basınç Değerleri Tablo Yılları Arası Göksun Meteoroloji İstasyonu Sıcaklık Değerleri Tablo Yılları Arası Göksun Meteoroloji İstasyonu Yağış Değerleri Tablo Yılları Arası Göksun Meteoroloji İstasyonu Bağıl Nem Değerleri...97 Tablo Yılları Arası Yağışlı, Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı Günler Tablo Yılları Arası Göksun Meteoroloji İstasyonu Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri Tablo Yılları Arası Göksun Meteoroloji İstasyonu Buharlaşma Değerleri... 1 Tablo Yılları Arası Esme Sayıları Toplamı Tablo Yılları Arası Mevsimlik Esme Sayıları Toplamı...13 Tablo Yılları Arası Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızları Tablo Yılları Arası Rüzgarın Mevsimlik Esme Hızları...18 x

12 Tablo Yılları Arası Aylık Ortalama Rüzgar Hızları Tablo 52 Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Tablo 53 Göksun Meteoroloji İstasyonuna Ait Uzun Yıllar Fevk Hadiseleri Tablo Yılları Arası Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayıları Tablo 55 Flora Tablosu Tablo 56 Fauna Listesi/Kuş Türleri Tablo 57 Tüpraş44 Dizel Yakıtının Genel Özellikleri Tablo 58 Diesel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri(kg/t) Tablo 59 Diesel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri(kg/h) Tablo 6 Toz Emisyonları Oluşumlarının Hesaplanmasında Kullanılacak Toz Emisyon Faktörleri Tablo 61 Çalışma Sürelerine Göre Bitkisel Toprak Miktarları Tablo 63 Çalışma Sürelerine Göre Dekapaj Malzeme Miktarları Tablo 64 Bitkisel Toprak Sıyrılması Sonucu Oluşacak Toz Miktarları Tablo 65 Dekapaj İşlemi Sonucu Oluşacak Toz Miktarları Tablo 66 Çalışma Sürelerine Göre Kömür Üretim Miktarları Tablo 67 Kömür Üretimi Sonucu Oluşacak Toz Miktarları Tablo 68 Proje Alanında Oluşacak Toz Emisyon Değerleri Tablo 69 Yayılım Sınıfları...15 Tablo 7 Dekapaj İşlemleri Havada Asılı Partiküllerin Mesafeye Göre Dağılımı ( g/m3) Tablo 71 Dekapaj İşlemleri Çöken Tozların Mesafeye Göre Dağılımı(mg/m2.gün) Tablo 72 Üretim İşlemleri Havada Asılı Partiküllerin Mesafeye Göre Dağılımı ( g/m3) Tablo 73 Üretim İşlemleri Çöken Tozların Mesafeye Göre Dağılımı(mg/m2.gün) Tablo 74 Toz modellemesi sınır değer tablosu Tablo 75 Tipik Evsel Nitelikli Atık Su Kirleticileri ve Ortalama Konsantrasyonları Tablo 76 Evsel Nitelikli Atık Su İçerisindeki Kirletici Yükleri Tablo 77 Proje Kapsamında Oluşacak Çamur Miktarı Tablo 78 İnşaat Aşamasında Oluşacak Evsel Nitelikli Katı Atık Miktarı Tablo 79 Proje Alanı Risk Analizi Tablosu Tablo 8 Proje Etki Alanı Risk Analizi Tablo 81 Proje Sahasının Su Tutma Alanı Tablo 82 Proje Sahasının Tam Üretime Ulaşıldığındaki Drenaj Suyu Miktarı Tablo 83 Acil Durumlarda Aranması Gerekli Telefon Numaraları xi

13 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil Yılları Arası Birincil Enerji...2 Şekil 2 Artan Enerji Talebi...3 Şekil 3 Proje Alanı ve Çevresini Gösterir Uydu Görüntüleri... 5 Şekil 4 Proje Alanı ve Çevresine Ait Yol Durumu...6 Şekil 5 Kömür Ocağına Ait Uydu Görüntüleri...9 Şekil 6 KırmaElemeYıkama Tesisinin Kurulacağı Alana Ait Uydu Fotoğrafları... 1 Şekil 7 Pasa Depolama Alanı Uydu Görüntüleri...12 Şekil 8 Depolama Alanına Ait Uydu Görüntüleri...14 Şekil 9 Stok Alanı Uydu Görüntüleri Şekil 1 İdari Bina ve Sosyal Tesis Alanı Uydu Görüntüleri Şekil 11 Üretime Ait İş Akım Şeması Şekil 12 KirmaElemeYıkamaTesisine Ait İş Akım Şeması... 2 Şekil 13 Taşıyıcı Bant ve Püskürtücü Ile Yapılan Depolama İşlemleri...22 Şekil Yılı Trafik Hacim Haritası...24 Şekil 15 Adana İli Mevcut Toprak Durumu Şekil 16 Proje Sahası Arazi Kullanımı Şekil 17 TektonoStratigrafik Birlikleri Gösteren Şematik Harita Şekil 18 Adana İli Jeoloji Haritası Şekil 19 Adana İli Deprem Haritası Şekil 2 Susuzlaştırma Mühendisliği Yerleşim Planı Şekil 21 Sarız Irmağı Akım Grafiği... 9 Şekil 22 Drenaj Yerleşim Planı Şekil Yılları Arası Basınç Dağılımları Grafiği Şekil Yılları Arası Sıcaklık Dağılımları Grafiği Şekil Yılları Arası Yağış Dağılımları Grafiği Şekil Yılları Arası Bağıl Nem Dağılımı Grafiği Şekil Yılları Arası Yağışlı, Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı Günler Dağılımı...99 Şekil Yılları Arası Maksimum Kar Kalınlığı Dağılımı Grafiği... 1 Şekil Yılları Arası Buharlaşma Dağılımı Grafiği Şekil Yılları Arası Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı Şekil Yılları Arası Mevsimlik Esme Sayıları Rüzgar Diyagramı Şekil Yılları Arası Aylık Esme Sayıları Rüzgar Diyagramı Şekil 33 Uzun Yıllar Esme Hızlarına Göre Rüzgar Hızları Diyagramı...18 Şekil 34 Yönlere Göre Mevsimlik Ortalama Rüzgar Hızları Diyagramı...19 Şekil 35 Yönlere Göre Aylık Ortalama Rüzgar Hızları Diyagramı Şekil 36 Aylık Ortalama Rüzgar Hızları Grafiği Şekil 37 Maximum Rüzgar Hızı Grafiği Şekil 38 Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayıları Grafiği Şekil 39 Türkiye Fitocoğrafya Bölgeleri Şekil 4 Proje alanı ve çevresinin vejetasyon formasyonları Şekil 41 Hançerderesi YHGS uydu görüntüsü Şekil 42 Çevre Düzeni Planı Şekil 43 Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (μg/m3) Şekil 44 Çöken Partiküllerin Dağılımı (mg/m2saat) Şekil 45 Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (μg/m3) Şekil 46 Çöken Partiküllerin Dağılımı (mg/m2saat) Şekil 47 Tip Paket Arıtma Sistemi xii

14 KISALTMALAR SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Bkz. ÇGDYY dba TKİ DİE SKHKKY KEY g ha kg km Leq Lp m m2 m³ mm no. ort. PM s T.C. vb. Binde Sanayi Ticaret Limited Şirketi Bakınız Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Aağırlıklı desibel Türkiye Kömür İşletmeleri Devlet İstatistik Enstitüsü Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği KırmaElemeYıkama Gram Hektar Kilogram Kilometre Eşdeğer Gürültü Seviyesi Ses Şiddeti Seviyesi Metre Metrekare Metreküp Milimetre Numara Ortalama Partikül Madde Saniye Türkiye Cumhuriyeti ve benzeri xiii

15 Bölüm 1: Projenin Tanımı ve Amacı 1.1. Tanımı, hizmet amaçları, önem ve gerekliliği, projenin zamanlama tablosu tarafından Akdeniz Bölgesi, Adana ili, Tufanbeyli ilçesi sınırları içerisinde, İR.4169 ruhsat numaralı, 431,62 hektar alana sahip sahanın ÇED izni talep edilen 935,45 hektarlık kısmında Kömür Ocağı ve KırmaElemeYıkama Tesisi yapılıp işletilmesi planlanmaktadır. Söz konusu proje; tarih ve sayılı (Değişiklik; tarih ve 2798 sayı) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirilmesi Yönetmeliği nin, EKI Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesinde Madde 28Madencilik Projeleri, b) 15 hektarı aşan (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) çalışma alanında açık işletme yöntemi ile kömür çıkarma tabidir. Bu kapsamda söz konusu ÇED Yönetmeliği nin 1. Maddesine istinaden ÇED Raporu Özel Formatı doğrultusunda hazırlanmıştır. ÇED Raporu Özel Formatı ekte verilmektedir. (Bkz.Ek2) İR.4169 numaralı kömür sahası TKİ ne ait olup, söz konusu ruhsat sahası TEYO Yatırım ve Dış Ticaret A.Ş tarafından 3 yıllık rödevans sözleşmesi ile işletmeye alınmıştır. İR.4169 Ruhsat Numaralı Kömür Ocağı ve KırmaElemeYıkama Tesisi Projesi kapsamında üretilen kömür; proje sahasının güneydoğusunda TEYO Yatırım Ve Dış Ticaret A.Ş ne ait, yapılıp işletilmesi planlanan termik enerji santralında yakıt olarak kullanılacaktır. Kömür Ocağı için ÇED izni talep edilen alan, yaklaşık m2 dir. Söz konusu sahanın 68. m2 lik kısmında ise kırmaelemeyıkama tesisi kurulacaktır. Sahada yıllık 1.. ton üretim planlanmaktadır. Temin edilen kömürün hazırlanması için 1 adet KırmaElemeYıkama (KEY) tesisi kurulacaktır. Söz konusu KEY tesisinin kapasitesi 1.5. ton/yıldır. Sahadan çıkarılacak olan kömür açık ocak işletmeciliği yöntemiyle işletilecektir. Sahadaki çalışmanın ilk aşamasında bitkisel toprak ve dekapaj işlemi yapılarak çıkarılan toprak depolanacaktır. Bitkisel toprak sıyrılması ve dekapaj işleminin tamamlanmasını müteakip kömür üretimine başlanacaktır. Alınan dekapaj malzemesi sahada daha önceden çalışılmış kısımların doldurulması işleminde kullanılacak ve sahada depolanmış olan bitkisel toprak ile üstü örtülerek arazi ıslah çalışmaları yapılacaktır. Linyitin jeolojik yaşının da genç olması nedeniyle ısıl değeri oldukça düşüktür. Bu kalitedeki linyitler ancak elektrik elde etmek amacıyla üretilebilir ve halen başka bir tüketim alanı yoktur. 1

16 Hacettepe Üniversitesi tarafından yapılan çalışmaları kapsayan rapora göre yeniden yapılacak ön fizibilite çalışmalarına göre, rezerve bağlı olarak da dekapaj miktar ve oranları ile santral gücü ve ömründe değişiklik olabilecektir. Üretimde ekskavatör, kepçe,kırıcı ve greyder vb. iş makineleri kullanılacaktır. Ocakta üretilen kömür, ocak sahasında geçici depolandıktan sonra proje sahasının güneydoğusunda kurulacak olan termik enerji santralında yakıt olarak kullanılacaktır. Kömür, katmanlı tortul çökellerin arasında bulunan katı, koyu renkli ve karbon bakımında zengin kayaç şeklindeki yakacak türüne verilen ad. Dünya nın çoğu bölgesinde bulunan kömüre, Yer in yüzeye yakın bölümlerinde ya da çeşitli derinliklerde rastlanır. Kömür çok miktarda organik kökenli maddenin kısmi ayrışması ve kimyasal dönüşüme uğraması sonucunda oluşan bir çok madde içerir.1 Kömür katmanlarının jeolojik oluşumu, bize kömürün yer kabuğunun 4 ile 4 m derinlikleri arasında yayılmış olduğunu göstermektedir. Kömür yataklarına dünyânın hemen hemen her yerinde rastlanır. Polonya Rusya ve Çin, kömür yatakları yönünden dünyânın en zengin ülkeleri arasında sayılırlar. Bâzan 5 kilometre karelik geniş bir alana yayılmış büyük kömür yatakları olduğu gibi, toprak seviyesinden 56 m aşağıda işletilmesi kolay kömür yatakları da vardır.2 Kömür elektrik üretiminde, demirçelik ve çimento imalatında, endüstriyel proseslerde buhar üretmek ve ısınma amacı ile kullanılır. Dünya'da elektrik üretiminin yaklaşik olarak %4'ı kömürden sağlanmaktadır. Birçok ülkede elektrik üretiminin önemli bir bölümü kömürden elde edilmektedir. Bu oran ABD'de ve Almanya'da (%53), Yunanaistanda (%69), Çin de (%75), Danimarka da(%77), Avustrulya da (%83), Güney Afrika da (%93), Polonya da (%95) dir. Türkiyede elektrik enerjisinin (%32) 'si kömürden elde edilmektedir.3 Şekil Yılları Arası Birincil Enerji (Kaynak:

17 Şekil 2 Artan Enerji Talebi (Kaynak: Proje kapsamında yılda 3 gün, 72 saat, günde 3 vardiya çalışma yapılması planlanmaktadır. Söz konusu proje için 1 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. Söz konusu kömür ocağı işletmesi için çalışacak personelin sosyal ihtiyaçlarının karşılanacağı sosyal tesis kurulacaktır. Bölüm 2: Proje Alanı ve Etki Alanına Ait Mevcut Durumun Belirlenmesi ve Özellikleri (***) (Proje yeri ve etki alanının mevcut durumu ve planlanan durumu ile ilgili olarak çevresel özelliklerin belirtilmesi) 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Proje alanı, Adana ili, Tufanbeyli ilçesi sınırları içerisinde ve Tufanbeyli ilçesinin güney ve güneydoğusunda kalmaktadır. Proje alanı L36c1, L36a3, L36b4 ve L36d2 no.lu paftalarda yer almaktadır. Proje alanı ve yakın çevresini gösterir 1/25. ölçekli topografik harita Ek3 de verilmektedir. Proje kapsamında ÇED izni talep edilen kömür ocağı alanının batısında yaklaşık 5 m mesafede Pınarlar, kuzeyinde yaklaşık 2,75 km mesafede Polatpınar ve güneydoğusunda 3

18 yaklaşık 5 m mesafede Taşpınar köyleri bulunmaktadır. Tufanbeyli ilçesi Adana ya 16 km. uzaklıktadır. Proje alanına ulaşım için kullanılacak yollar mevcuttur. Bütün faaliyet boyunca işletmeye gidişgelişte bu yollar kullanılacaktır. Proje alanı yer bulduru haritası Ek1 de verilmiştir Faaliyet Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan faaliyet yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planları üzerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları) Genel Konum Proje alanı, Adana ili, Tufanbeyli ilçesi sınırları içerisinde ve L36c1, L36a3, L36b4 ve L36d2 no.lu paftalarda yer almaktadır. Tufanbeyli ilçesi Adana ya 16 km uzaklıktadır. Adana İl Özel İdaresi tarafından onanmış 1/1. ölçekli Çevre Düzeni Planına göre Tufanbeyli ilçesi içerisinde yerleşik alanlar, gelişme alanları, çayır ve mera alanları, orman alanları, mutlak tarım alanları ve marjinal tarım alanları bulunmaktadır. Bölgeye ait 1/1. Ölçekli Çevre Düzeni Planı ekte verilmektedir (Bkz. Ek6) Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Tanımı Proje alanı, Adana ili, Tufanbeyli ilçesi sınırları içerisinde ve Tufanbeyli ilçesinin güney ve güneydoğusunda kalmaktadır. İR.4169 ruhsat numaralı saha 431,62 hektar ÇED izni talep edilen alan ise 935,45 hektardır. Projenin bulunduğu bölgeye ait ve Adana İl Özel İdaresi tarafından onanmış 1/1. ölçekli Çevre Düzeni Planına göre İR.4169 nolu ruhsat alanı, yerleşik alanlar, gelişme alanları, çayır ve mera alanları, mutlak tarım alanları ve marjinal tarım alanları içerisinde kalmaktadır. Proje kapsamında ÇED izni talep edilen alan ise mutlak ve marjinal tarım alanları içerisinde kalmaktadır. Alanın tarımsal özelliklerine ilişkin detaylı bilgi ve sahanın toprak özellikleri ve kullanım durumunu gösterir 1/25. Ölçekli Arazi Kullanım Haritası Ek7 de verilmiştir Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik altyapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri) tarafından Adana ili, Tufanbeyli ilçesi sınırları içerisinde, L36c1, L36a3, L36b4 ve L36d2 no.lu paftalarda İR.4169 ruhsat numaralı, 431,62 hektar alana sahip sahanın ÇED izni talep edilen 935,45 hektarlık kısmında Kömür Ocağı ve KırmaElemeYıkama Tesisi yapılıp işletilmesi planlanmaktadır. 4

19 Kömür Ocağı için ÇED izni talep edilen alan, yaklaşık m2 dir. Söz konusu sahanın 68. m2 lik kısmında ise kırmaelemeyıkama tesisi kurulacaktır. Sahada yıllık 1.. ton üretim planlanmaktadır. Temin edilen kömürün hazırlanması için 1 adet KırmaElemeYıkama (KEY) tesisi kurulacaktır. Söz konusu KEY tesisinin kapasitesi 1.5. ton/yıldır. Söz konusu proje kapsmında gerleştirelcek faliyetin bulunduğu alan ve yakın çevresini gösterir uydu görüntüleri ve yol durumu şekil 3 ve şekil 4 de verilmiştir. Şekil 3 Proje Alanı ve Çevresini Gösterir Uydu Görüntüleri 5

20 Proje Alanı Proje Alanı Şekil 4 Proje Alanı ve Çevresine Ait Yol Durumu Proje için ÇED Çalışması Yapılan Sahanın Sınırlarını Gösterir Topoğrafik Harita Kömür Ocağı ve KırmaElemeYıkama Tesisi proje alanı L36c1, L36a3, L36b4 ve L36d2 no.lu paftalarda yer almakta olup proje alanı ve çevresini gösterir topoğrafik harita Ek te verilmiştir. (Bkz. Ek3) 6

21 Proje Kapsamındaki Üniteler Ocak Proje kapsamında İR.4169 ruhsat numaralı, 431,62 hektar alana sahip sahanın ÇED izni talep edilen 935,45 hektarlık kısmında Kömür Ocağı ve KırmaElemeYıkama Tesisi yapılıp işletilmesi planlanmaktadır. İR.4169 numaralı kömür sahası TKİ ne ait olup, söz konusu ruhsat sahası TEYO Yatırım Ve Dış Ticaret A.Ş tarafından 3 yıllık rödevans sözleşmesi ile işletmeye alınmıştır. İR.4169 numaralı ruhsata ait koordinatlar tablo1 de, talep edilen izin alanı koordinatları tablo 2 de verilmiştir. Tablo 1 İR.4169 Numaralı Ruhsat Koordinatları RUHSAT ALANI KOORDİNATLARI R.1 256, 4237, R.2 254, 4239, R.3 257, 4239, R.4 261, 4243, R , 4243, R.6 265, , R , , R.8 261, , R.9 261, 4239, R.1 26, 4239, R.11 26, 4238, R , 4238, R , , R , , R , 4236, R , 4233, R , 4233, R , , R , , R , , R , , R , , R , 42331, R , 4233, 7

22 Tablo 2 İzin Alanı Koordinatları ÇED İZİN ALANI KOORDİNATLARI KO/ , ,8 KO/ , ,7 KO/ , ,42 KO/ , ,13 KO/ , ,28 KO/ , ,14 KO/ , ,29 KO/ , ,1 KO/9 261, 4238,1 KO/1 261, ,1 KO/ , ,76 KO/ , ,1 KO/13 262, 4236,1 KO/14 262, ,2 KO/ , ,69 KO/ , ,64 KO/ , ,53 KO/ , ,84 KO/ , ,37 KO/ , ,9 KO/ , ,86 Kömür Ocağı proje alanına ait uydu fotoğrafları şekil 5 de verilmiştir. 8

23 Şekil 5 Kömür Ocağına Ait Uydu Görüntüleri Proje alanı yer bulduru haritası Ek1 de, proje alanı ve çevresini gösterir 1/25. ölçekli topoğrafik harita Ek3 de verilmiştir Kırma Eleme ve Yıkama Tesisi Proje kapsmında 1 adet 1.5. ton/yıl kapasiteli KırmaElemeYıkama (KEY) tesisi kurulacaktır. KEY Tesisinin bulun duğu alana ait koordinatlar tablo 3 de verilmiştir. Tablo 3 KEY Tesisi Koordinatları Nokta Adı Y KE/1 2679, ,3 KE/ , ,24 KE/ , ,8 KE/ , ,87 Kurulması planlanan KırmaElemeYıkama Tesisi 2 adet kırmaeleme ve 2 adet yıkama ünitesinden oluşacaktır. Tesiste kırmaeleme ünitesi 1 kırıcı 2 elekten oluşacak şekilde toplamda 2 kırıcı 4 elek bulunması planlanmaktadır. Tesiste 2 adet lavvar ünitesi bulunacak olup lavvar ünitelerinin kapasitelerinin 175 ton/sa ve 75 ton/sa olması planlanmaktadır. 15 mm ve daha küçük hale gelen kömür yıkama ünitesinde manyetit ile zenginleştirilecektir. KEY Tesisine gelen kömür besleyici ile kırıcı ile işlem gördükten sonra eleklerle 15 mm ve altındaki boyutlara düşürüldükten sonra yıkama ünitesine alınacaktır. Besleyici ve ızgara ile yıkama ünitesine alınan kömür önce tüvenan elek daha sonra ön yıkama eleğinden 9

24 geçerek ayrım siklonunda taş ve şlamdan ayrıştırılır. Ayrım siklonunda taştan ayrıştırılan kömür temiz kömür eleğine, taş ise taş eleğine gönderilir. Temiz kömür eleğine geçen kömür fıskiyetler yardımıyla manyetitten arındırılarak santrifüje gönderilir. Santrifüjde susuzlaştırılan temiz kömür tasnif eleğinde gerekli boyutlarda ayrılarak kömür silolarına gönderilir. Proje kapsamında kurulması planlanan KEY Tesisine ait iş akım şeması Ek5 de verilmiştir. İR.4169 Ruhsat Numaralı Kömür Ocağı ve KırmaElemeYıkama Tesisi Projesi kapsamında ÇED izni talep edilen alanın 68. m2 lik kısmında kırmaelemeyıkama tesisi kurulacaktır. Söz konusu alana ait uydu fotoğrafları şekil 6 da verilmiştir. Şekil 6 KırmaElemeYıkama Tesisinin Kurulacağı Alana Ait Uydu Fotoğraflar 1

25 Ekonomik Olmayan Kaya Proje kapsamında yıllık 1.. ton kömür üretimi yapılması planlanmaktadır. Kömür üretimi kapsamında ilk olarak dekapaj çalışması yapılacaktır. Dekapaj ve üretim çalışmalarına başlamadan önce belirlenmiş olan ve boxcut olarak adlandırılan alanda basamaklı üretime başlanacaktır. Üretim öncesi ve termik enerji santralının işletmeye geçmeden önceki aşamasında dekapaj çalışması yapılacak olup dekapaj işlemleri 4 yıla yayılacaktır. Proje kapsamında üretilecek kömürün ortalama dekapaj oranı 5,2 olarak belirlenmiştir. Dekapaj oranı yılllara ve kömür damarlaşmasına göre farklılıklar gösterebilecektir. Üretim öncesi 35.. m3 dekapaj yapılacaktır. Basamakların açılmaya başlanacağı boxcut alanında, yapılacak dekapaj işleminden sonra üretilecek kömür damarlarına ulaşılacaktır. Dekapaj işleminden elde edilecek ekonomik olmayan cevher sahada daha önceden çalışılmış kısımların doldurulması işleminde kullanılacak ve sahada depolanmış olan bitkisel toprak ile üstü örtülerek arazi ıslah çalışmalarında kullanılmak üzere geçici depolanacaktır. Depolama işlemi kömür oacağı kapsamında belirlenen depolama alanı içerisinde ve 175 hektarlık alanda yapılacak olup depolama alanı koordinatları tablo 4 de, pasa depolama alanının gösterildiği 1/25. ölçekli topoğrafik harita Ek3 de verilmiştir. Tablo 4 Pasa Depolama Alanı Koordinatları Nokta Adı Y P/ , ,83 P/ , ,25 P/ , ,1 P/4 261, 4238,1 P/5 261, ,1 P/ , ,72 P/ , ,81 P/ , ,96 Dekapaj malzemesinin depolanacağı pasa depolama alanına ait uydu fotoğrafları şekil 7 de verilmiştir. 11

26 Şekil 7 Pasa Depolama Alanı Uydu Görüntüleri Bitkisel Toprak Depo Alanı İR.4169 Ruhsat Numaralı Kömür Ocağı ve KırmaElemeYıkama Tesisi Projesi kapsamında yapılacak dekapaj işlemleri sırasında arazi hazırlık amaçlı bitkisel toprak sıyırma işlemi de yapılacaktır. Proje kapsamında yapılacak bitkisel toprak sıyırma çalışmaları dekapaj işlemleri ile birlikte başlayacak olup çalışılacak alanın bitkisel toprağı bir yıl içerisinde sıyrılıp 12

27 depolanacaktır. Depolama işlemi proje kapsamında kullanılması için belirlenen kömür ocağı depolama alanı içerisinde bulunan 5,9 hektarlık alanda yapılacaktır. Bitkisel toprak depo alanı koordinatları Tablo 5 de, bitkisel toprak depo alanının gösterildiği 1/25. ölçekli topoğrafik harita Ek3 de verilmiştir. Tablo 5 Bitkisel Toprak Depolama Alanı Koordinatları Nokta Adı Y BT/ , ,28 BT/ , , BT/ , ,24 BT/ , ,82 P/ , ,96 Proje kapsamında arazi hazırlık için sıyrılacak bitkisel toprak miktarı Bölüm 5.1. de hesaplanmış olup, bitkisel toprak miktarı yılda 5. m3 bulunmuştur. Bitkisel toprak depolama alanına ait uydu fotoğrafları şekil 8 de verilmiştir. 13

28 Şekil 8 Depolama Alanına Ait Uydu Görüntüleri Stok Alanı Önceki başlıklarda belirtildiği üzere faaliyet kapsamında oluşacak dekapaj malzemesi ve bitkisel toprak belirlenmiş olan depo alanı içerisindeki alanlarda depolanacaktır. Proje kapsamında üretilecek kömür termik enerji sanralında kullanılmadan önce geçici depolanacaktır. Kömürün geçici depolanacağı alan 47 hektar olup alana ait koordinatlar tablo 6 da, alanın gösterildiği 1/25. ölçekli topoğrafik harita Ek3 de verilmiştir. Tablo 6 Kömür Depolama Alanı Koordinatları Nokta Adı Y KÖMÜR DEPO ALANI KOORDİNATLARI KD/ , ,81 KD/ , ,72 KD/ , ,1 KD/4 262, 4236,1 KD/5 262, ,2 14

29 Stok alanına ait uydu görüntüleri şekil 9 da verilmiştir. Şekil 9 Stok Alanı Uydu Görüntüleri Şantiye/İdari Bina Kömür Ocağı kapsamında projenin arazi hazırlık ve üretim aşamalarında kullanılmak çalışacak personelin tüm sosyal ihtiyaçları, araç ve iş makinelerinin bakımonarım, yağ değişimleri vb. işlemler şantiye/idari bina ve sosyal tesis alanı olarak belirtilen alan içerisinde gerçekleştirilecektir. Proje kapsamında ÇED izni talep edilen alanın 65 hektarlık kısmında sosyal tesisidari bina, makine parkı, araç bakımonarım, yakıt depolamayükleme vb. işlemler için kullanılacak yapı ve alanlar bulunacaktır. Yapılması planlanan sosyal tesis ve 15

30 idari bina yapılarını gösteren vaziyet planı Ek5 te, sosyal tesis alanına ait koordinatlar tablo 7 de verilmiştir. Tablo 7 Sosyal Tesis/İdari Bina Alanı Koordinatları Nokta Adı Y T/ , ,6 T/ , ,54 T/ , ,2 T/ , ,6 T/ , ,2 Şekil 1 da alana ait uydu görüntüleri bulunmaktadır. Şekil 1 İdari Bina ve Sosyal Tesis Alanı Uydu Görüntüleri 16

31 Nakliye Güzergahı Kömür Ocağı kapsamında üretilecek olan kömür, daha önce de belirtildiği üzere proje sahasının güneydoğusunda TEYO Yatırım Ve Dış Ticaret A.Ş ne ait, yapılıp işletilmesi planlanan termik enerji santralında yakıt olarak kullanılacaktır. Proje kapsamında gerçekleştirilecek kömür üretim faaliyetinden elde edilen kömürün nakliyesi proje sahası içerisinde yapılacak bağlantı yolları ile gerçekleştirilecektir. Santrale kömür nakliyesi yapmak için kullanılacak yolların ve güzergahın gösterildiği vaziyet planı ekte verilmiştir.(bkz.ek4) Diğer Proje kapsamında değerlendirilecek başka bir yapı ve alan bulunmamaktadır Projenin Özellikleri Proje kapsmında kullanılacak üretim yöntemleri Proje kapsamında; sahada açık işletme yöntemiyle kömür üretimi yapılacaktır. Linyitin jeolojik yaşının da genç olması nedeniyle ısıl değeri oldukça düşüktür. Bu kalitedeki linyitler ancak elektrik elde etmek amacıyla üretilebilir ve halen başka bir tüketim alanı yoktur. Proje kapsamında yapılan ön fizibilite ve sondaj çalışmalarına göre kömür sahasında 8 adet işletilebilir kömür damarı bulunmaktadır. C11 den C18 e kadar kodlar verilen kömür damarları kömür kalınlığı açısından istikrar göstermektedir. Bununla birlikte kömürün kül içeriği, kalorifik değeri, sülfür içeriği vb. özellikler nedeniyle enerji üretimi için kullanmaya uygun bulunmuştur. Kömür ocağında açık ocak işletmeciliği ile basamaklı üretim yapılacaktır. Planlanan basamaklı üretimde basamak yüksekliği 15 m, basamak genişliği 7,5 m, şev açısı 25 olması planlanmaktadır. Basamaklı üretime ait şematik çizim Ek27 de verilmiştir. Proje alanında C11 den C18 e kadar adlandırılan kömür damarlarında sondaj çalışmaları sonucunda ortalama kalınlık 23 m, minimum işletilebilir kalınlık,5 m olup, derinlik minimum 6 m, maksimum 24 m olarak belirlenmiştir. Alınan 25 adet karot numunesi analiz sonuçlarına göre kömürün fiziksel ve kimyasal özellikleri aşağıda belirtilmiştir; Yoğunluk : 1,4 ton/m3 Ortalama Nem : % 41,98 Ortalama Kül : %28, 42 17

32 Ortalama Uçucu Madde Verimi : %22,71 Ortalama Kükürt İçeriği : % 2,3 Ortalama Kalorifik Değer : 1259 kcal/kg. Kömürün yakıt olarak kullanılacağı TEYO Tufanbeyli Enerji Santrali projesi kapsamında ayrıca kömür fizikokimyasal analizi yapılmış olup, analiz sonuçları ekte verilmiştir. (Bkz.Ek12) Proje kapsamında patlatma yapılmadan kömür üretimi gerçekleştirilecektir. Ancak basamaklar halinde yapılacak olan üretim çalışmalarında kömür damarlarına ulaşıldıkça kömürün sertlik durumuna göre gevşetme patlatması yapılması düşünülebilecektir. Boxcut olarak belirlenen alanda basamaklı üretime başlanacaktır. Kömür üretimine başlamadan önce 4 yıl bitkisel toprak sıyırma ve dekapaj işlemleri yapılacaktır. Dekapaj işlemleri sonucu kömür damarına ulaşılacaktır. Proje alanında daha önce de belirtildiği üzere basamaklı açık işletme yöntemi ile üretim gerçekleştirilecek olup kömür ekskavatör ile sökülecektir. Sökülen kömür saha içerisinde ilk olarak, yarı mobil bulunacak olan kırıcı ile <3 mm boyutlarına düşürülecektir. Üretilen kömür gerektiği durumda kömür depo alanı olarak belirlenen alanda geçici olarak depolanacaktır Üretim miktarları (Toplam Cevher ve İşletilebilir Rezervler), Kömür ocağı proje alanında yapılan ön fizibilite çalışmaları kapsamında maden alanında bulunan kömür damarlarında MTA tarafından açılan 57 sondaj deliği ve 25 tane sondaj kuyusu sonuçlarına göre bir jeolojik model geliştirilmiştir. Modelleme ve raporlama çalışmaları yürütülürken aşağıdaki kriterler göz önünde bulunmuştur, Kül içeriği %4 tan fazla olan kaynaklar rezerv hesaplamalarına dahil edilmemiştir, Kalorifik değeri 9 kcal/kg dan düşük olan kaynaklar rezerv hesaplamalarına dahil edilmemiştir, İşletilebilir kömür damar kalınlığı,5 m den az olan kaynaklar hesaplamaya dahil edilememiştir, Yapılan çalışmalar neticesinde belirlenen rezerv miktarları aşağıdaki gibidir; Rezevler Jeolojik Rezerv İşletilebilir Rezerv Kaynak (ton) Kaynak:Feasibility Study Report Of Openpit Coal Mine in Tufanbeyli, Adana, Turkey, China National General Machinery Engineering Corp.Shenyang Design and Research Institute, Ocak

33 Proje kapsamında yılda 1.. ton kömür üretimi planlanmaktadır. Temin edilen kömür hazırlanması için 1 adet KırmaElemeYıkama (KEY) tesisi kurulacaktır. Söz konusu KEY tesisinin kapasitesi 1.5. ton/yıldır. Açık işletme yöntemiyle yapılacak kömür üretimi öncesi dekapaj çalışması yapılacaktır. Önceki başlıklarda belirtildiği üzere termik enerji santralının işletmeye geçmeden önceki aşamasında ve üretim öncesi dekapaj çalışması yapılacak olup dekapaj işlemleri 4 yıla yayılacaktır. Üretilecek kömürün ortalama dekapaj oranı 5,2 olarak belirlenmiş olup, dekapaj oranı yılllara ve kömür damarlaşmasına göre farklılıklar gösterebilecektir. Üretim öncesi 35.. m3 dekapaj yapılacaktır. Basamakların açılmaya başlanacağı alanda, yapılacak dekapaj işleminden sonra üretilecek kömür damarlarına ulaşılacaktır İş akım şeması, Proje kapsamıda yapılacak kömür üretimine ve kırmaelemeyıkama tesisine ait iş akım şemaları şekil 11 ve şekil 12 de verilmiştir. STOK ALANINA TAŞIMA BİTKİSEL TOPRAĞIN ALINMASI STOK ALANINA TAŞIMA DEKAPAJ DOLGU VE RESTORASYON İÇİN KULLANIM KÖMÜR CEVHERİNİN SÖKÜLMESİ KÖMÜRÜN YÜKLENMESİ SEVKİYAT Şekil 11 Üretime Ait İş Akım Şeması 19

34 BESLEYİCİ ELEK ÜSTÜ KIRICI KIRICI ELEK ELEK ELEK ALTI ELEK ALTI ELEK ÜSTÜ YIKAMA İŞLEMİ BESLEYİCİ TÜVENAN ELEK ÖN YIKAMA ELEĞİ AYRIM SİKLONU YIKAMA ELEĞİ ELEĞİ TAŞ ELEĞİ SANTRİFÜJ TASNİF ELEĞİ NAKLİYE Şekil 12 KirmaElemeYıkamaTesisine Ait İş Akım Şeması 2

35 Üretimde kullanılacak makinelerin, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri, çalışacak personel sayısı, Proje kapsamında arazi hazırlık ve üretim aşamalarında 1 personel çalışması planlanmaktadır. Çalışacak personelin sosyal ihtiyaçlarının karşılanacağı, araçların bakım ve onarım işlemlerinin yapılacağı ve makine parkının bulunacağı şantiye tesisi ve sosyal tesis yapılacaktır. Projenin arazi hazırlık ve üretim aşamalarında yılda 3 gün, günde 24 saat 3 vardiya şeklinde çalışılması planlanmaktadır. Kömür üretimi açık işletme yöntemiyle ve ekskavatör ile sökülerek gerçekleştirlecektir. Arazi hazırlık ve dekapaj işlemleri ile üretim aşamasında kullanılacak makine ve ekipman listesi tablo 9 da verilmiştir. Tablo 8 Proje Kapsamında Kullanılacak Makine ve Ekipmanlar Adet Arazi Hazırlık 18 Makine Ekskavatör Lastikli Yükleyici Paletli Yükleyici Kamyon (85 ton kapasiteli) Mobil Kırıcı Püskürtücü_Boşaltım Aracı Greyder Arazöz Yağ Kamyonu Yardımcı Yükleyici Silindir Saha İçi Araç Taşıyıcı Bant Arazi Aracı 59 4 İşletme Ekskavatör: Kazı işlerinde kullanılan, sürekli çalışabilen ve çok çeşitli kazma işlerinde kullanılabilen önemli bir makinedir. Paletli veya lastik tekerlekli olabilir. Mafsallı bir kol üzerinde hareket edebilen bir kazıcı kepçeye sahiptir. Mafsallı kol, genellikle hidrolikle veya kablolu olarak tahrik edilir. Küçük tiplerde kepçe, aracın ön veya arkasına hidrolik olarak tahrik edilen mafsallı kollarla bağlıdır. Arkaya takılan kepçeler, toprağı ters yöne hareketle doldurarak kaldırır ve başka bir yere boşaltır. Uzun hidrolik kollarla tahrik edilen bu tip ekskavatörler kanal kazma işlerinde kullanılır. Ön tarafa monte edilen yüz kepçesi öne itilerek kazma yapar. Genellikle sert yerlerin kazılmasını gerektiren ağır işlerde bunlardan istifade edilir. Sürücü kabini ve motorun da bulunduğu bir döner platform üzerine monte edilen kablolarla idare edilen büyük kepçeli ekskavatörler büyük hafriyat kapasiteleriyle kendi alanlarında rakipsizdirler. Bunlarda döner platform, yürütücü sistemi ihtiva eden tertibatın üstünde bulunduğundan kepçe istenilen yöne serbestçe dönebilir. Proje dekapaj ve üretim aşamalarında sökme işlemi ekskavatör ile yapılacaktır. Proje için yapılan ön fizibilite çalışmaları sonucunda dekapaj işlemleri ve üretim için 6,5 m3 ve 5,2 m3 kapasiteli ekskavatör seçimi yapılmıştır. 21

36 Yükleyiciler: Önlerinde geniş bir kova bulunan paletli yahut lastik tekerlekli hafriyat makineleridir. Hidrolik kumandalı ön kovaları aşağı yukarı eğilip kalkabilir. Yükleyicinin öne hareketi ile toprak, moloz vs. dolan kova kaldırılıp kamyon veya uygun yer üzerine aşağı eğilerek boşaltılır. Umumiyetle kayalık, beton, moloz gibi engebeli arazilerde paletli yükleyiciler, düzgün zeminlerde ise tekerlekli yükleyiciler kullanılır. Lastik tekerlekli yükleyicilerin arkasına bazen bir hidrolik kepçe takılır. Mobil Kırıcı: Proje kapsamında dekapaj işlemlerinden elde edilecek malzeme ve üretim işlemlerinde kullanılmak üzere saha içerisinde yarı mobil kırıcılar kullanılacaktır. Mobil kırıcı kapasiteleri 6 ton/saat ve 25 ton/saat olması planlanmaktadır. Püskürtücü: Faaliyet kapsamında kırılan malzemeler taşıyıcı bant vasıtasıyla taşınarak püskürtücü ile depolanacaktır. Püskürtücünün kapasitesinin 12. ton/saat olması planlanmaktadır. Şekil 13 Taşıyıcı Bant ve Püskürtücü Ile Yapılan Depolama İşlemleri Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım durumları, taşınmaları ve depolanmaları, Proje kapsamında üretim açık işletme yöntemiyle yapılacak olup, patlatma yapılmayacaktır. Dolayısıyla patlayıcı kullanımı da söz konusu olmayacaktır. Ancak basamaklar halinde yapılacak olan üretim çalışmalarında kömür damarlarına ulaşıldıkça kömürün sertlik durumuna göre gevşetme patlatması yapılması düşünülebilecektir. Bununla birlikte KEY Tesisi faaliyete geçtiği durumda yıkama işlemi manyetit ile yapılacağından kimyasal madde kullanımı da söz konusu değildir. 22

37 Proje kapsamındaki ulaştırma altyapısı planı (ulaştırma güzergahı, şekli, güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi, hangi amaçlar için kullanıldığı, mevcut trafik yoğunluğu, yerleşim yerlerine göre konumu, yapılması düşünülen tamir, bakım ve iyileştirme çalışmaları vb.) Proje alanına en yakın karayolu D815 AdanaSivas, KahramanmaraşKayseri karayolu olup ayrıca İR.4169 ruhsat numaralı saha içerisinde Polatpınar ve Taşpınar Köy Yolları bulunmaktadır. Faaliyet boyunca proje alanına ulaşım söz konusu yollar ile sağlanacak olup proje alanı yer bulduru haritası Ek1 de verilmiştir. Ayrıca Bölüm de bahsedildiği üzere üretilecek olan kömür, proje sahasının güneydoğusunda nakliyesi proje sahası içerisinde yapılacak bağlantı yolları ile gerçekleştirilecektir. Santrale kömür nakliyesi yapmak için kullanılacak bağlantı yollarının gösterildiği vaziyet planı Ek5 te verilmiştir. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Otoyollar ve Devlet Yolları Trafik Hacim Haritası adlı çalışma kapsamında D815 Karayolundaki 2 tahmin noktasında alınan trafik hacim verileri; D815 AdanaSivas Karayolu Tahminleri Otomobil : 451 taşıt/gün Orta Yüklü Ticari Taşıt : 62 taşıt/gün Otobüs : 2 taşıt/gün Kamyon : 98 taşıt/gün Kamyon+Römork, Çekici+Yan Römork : 32 taşıt/gün Toplam : 645 taşıt/gün D KahramanmaraşKayseri Karayolu Bağlantı Noktası Tahminleri Otomobil : 356 taşıt/gün Orta Yüklü Ticari Taşıt : 47 taşıt/gün Otobüs : 2 taşıt/gün Kamyon : 91 taşıt/gün Kamyon+Römork, Çekici+Yan Römork : 37 taşıt/gün Toplam : 533 taşıt/gün olarak verilmiştir. 23