Bir Zamanlar Ankara...

Transkript

1 2006 Faaliyet Raporu çerik Sunuş Kurumsal Profil 1 Özet Finansal Bilgiler 2 Faaliyet Göstergeleri 3 Yönetim Kurulu Başkanı'nın Mesajı 4 Genel Müdür'ün Mesajı 8 Tarihsel Gelişim 12 İhracat Sektörü İle İlişkiler 14 Türk Eximbank'ın Türk Bankacılık Sektöründeki Konumu 16 Türk Eximbank'ın 2006 Yılı Faaliyetlerinin Değerlendirmesi 18 Krediler 19 Ülke Kredi/Garanti Programları 22 İhracat Kredi Sigortası 24 Finansman ve Hazine 26 Uluslararası İlişkiler 28 Enformasyon Faaliyetleri 30 Bilgi Teknolojileri 31 Türk Eximbank'ın Önümüzdeki Dönem Hedef ve Faaliyetleri 32 Önümüzdeki Dönem Hedefler 33 Organizasyonel Faaliyetler 34 Uluslararası Yükümlülükler 35 Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü 36 Bir Zamanlar Ankara... Türk Eximbank ta Yönetim ve Kurumsal Yönetim Uygulamalarına İlişkin Bilgiler Yönetim ve Denetim Kurulu 38 Genel Müdür Yardımcıları ve İç Sistemler Birim Yöneticileri 40 Türk Eximbank'ta Risk Yönetimi ve Banka Faaliyetleri İle İlgili Komiteler 42 Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Türk Eximbank) nin Genel Kurula Sunulan 2006 Yılı Özet Yönetim Kurulu Raporu 44 İnsan Kaynakları Uygulamaları 46 Türk Eximbank'ın Dahil Olduğu Risk Grubu İle İlişkileri 48 Türk Eximbank'ın Destek Hizmeti Aldığı Faaliyet Konuları 48 Finansal Bilgiler ile Risk Yönetimine İlişkin Değerlendirmeler Denetim Komitesinin Türk Eximbank'ta İç Kontrol, İç Denetim ve Risk Yönetimi Sistemlerinin İşleyişine İlişkin Değerlendirmesi ve 2006 Yılı Faaliyetleri Hakkında Bilgiler 50 Mali Durum Değerlendirmesi 53 Risk Türleri İtibariyle Risk Yönetimi Politikaları 54 Türk Eximbank'a Derecelendirme Kuruluşlarınca Verilen Kredi Notu (Rating) Dönemine İlişkin Finansal Göstergeler Aralık 2006 Tarihi İtibariyle Hazırlanan Kamuya Açıklanacak Konsolide Olmayan Finansal Tablolar, Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar ile Bağımsız Denetim Raporu Hesap Yılına Ait Denetleme Kurulu Raporu 136

2 hracat n Serbestisi Hakk nda 4 nolu Kararname

3 1 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 Kurumsal Profil 1987 y l nda kurulan Türk Eximbank, geliflmifl ülkelerdeki Coface, Hermes, SACE, Atradius (eski NCM), ECGD gibi benzer ihracat finansman kurulufllar ndan yaklafl k 50 y l sonra kurulmufl olmas na ra men, k sa bir sürede dünyadaki ihracat destek kurumlar aras nda performans ile ilk 20 kurulufl aras na girmeyi baflarm flt r. Türk Eximbank bugün geliflmifl ülkelerle ayn sistemleri ihracatç m z n hizmetine sunmakta, öncelikle ihracatç lar m z olmak üzere yurt d fl nda faaliyet gösteren müteahhit ve yat r mc lara, uluslararas nakliyecilere, turizmci ve iflletmecilere genifl bir ürün yelpazesi ile hizmet vermektedir. Di er taraftan Türk Eximbank' n, geliflmifl birçok ülkenin resmi destekli ihracat kredi kurulufllar ndan farkl olarak kredi, garanti ve sigorta ifllemlerini ayn çat alt nda toplam fl olmas, ihracatç firmalara verilen hizmetlerde bir bütünlük oluflturulmas na imkan tan maktad r. Türk Eximbank, 18'i kredi, 7'si sigorta/garanti olmak üzere toplam 25 farkl program ve uygulama imkan sunmaktad r. Türk Eximbank Türkiye'de ilk kez ihracat kredi sigortas mekanizmas n uygulamaya koymufl ve ihracatta sigorta bilincini yerlefltirmifltir. Sigorta programlar ile bugün 176 ülkeye yap lan ihracat, ithalatç firma ve ithalatç n n ülkesinden kaynaklanan ticari ve politik risklerden do an zararlara karfl sigorta teminat alt na almaktad r. Genel Müdürlü ü Ankara'da bulunan Banka'n n biri stanbul, di eri zmir'de olmak üzere iki flubesi, Denizli, Kayseri, Gaziantep, Bursa, Adana ve Trabzon'da ise irtibat bürolar bulunmaktad r. hracat faaliyetlerinin yo unlaflt bölgelerimizde sektöre daha iyi hizmet verebilmek amac yla 1994'de aç lan stanbul ve 1995'de aç lan zmir flubeleri tam yetkili olarak D fl Ticaret fiirketleri K sa Vadeli hracat Kredisi, hracata Haz rl k Kredisi ve Uluslararas Nakliyat Pazarlama Kredisi programlar n yürütmektedir. Bu flubelerimiz ayr ca, Türk Eximbank' n di er programlar hakk nda da ihracatç lar m za bilgi sunmakta, sorunlar yerinde tespit ederek çözüm önerilerini Genel Müdürlü e iletmektedir. Daha genifl ihracatç kitlesine ulafl lmas amac yla geliflmifl sanayi altyap s na sahip olan ve ihracat potansiyeli yüksek görülen Denizli ve Kayseri illerinde 2004 y l içerisinde, Gaziantep'te 2005 y l nda, Bursa, Adana ve Trabzon'da ise 2006 y l nda aç lan Türk Eximbank irtibat bürolar arac l ile Anadolu'nun geliflmifl ve ihracat potansiyeli yüksek illerindeki ihracatç lara, Banka programlar ve uygulamalar hakk nda bilgi verilmekte ve kredi baflvuru evrak n n haz rlanmas hususunda yönlendirici olunmaktad r. Üstlendi i özellikli görevler nedeniyle nitelikli insan kaynaklar na sahip Türk Eximbank'ta 2006 y l sonu itibariyle destek birimleriyle birlikte toplam 394 personel görev yapmaktad r. Türk Eximbank' n stanbul flubesinde 26, zmir flubesinde 10, Denizli, Kayseri, Gaziantep, Trabzon, Bursa ve Adana irtibat bürolar nda ise toplam 7 personel görev yapmaktad r. Türk Eximbank personelinin 4'ü doktora, 52'si lisansüstü, 184'ü lisans, 33'ü önlisans e itimi alm fl olup, 150'si yabanc dil bilmektedir. (Türk Eximbank), Türkiye'nin tek resmi ihracat destek kurulufludur.

4 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU Özet Finansal Bilgiler bin YTL Krediler bin YTL Özkaynaklar bin YTL Net Dönem Kâr Bilanço Hesaplar (bin YTL) 2006 (*) 2005 (*) Krediler Toplam Aktifler Kullan lan Krediler Özkaynaklar Ödenmifl Sermaye (*) tarih ve say l Resmi Gazete'de yay mlanan Tebli gere i Krediler ve Kullan lan Krediler bakiyesine reeskont rakamlar da eklenmifltir. Kâr-Zarar Tablosu Hesaplar (bin YTL) Faiz Gelirleri Kredilerden Al nan Faizler Faiz Giderleri (59.411) (73.332) Net Faiz Geliri Di er Faaliyet Gelirleri Kredi ve Di er Alacaklar Karfl l (21.124) (6.458) Di er Faaliyet Giderleri (67.191) (62.053) Net Dönem Kâr Türk Eximbank' n y llar na ait özet finansal tablolar 60. sayfada sunulmufltur. I. Türkiye Büyük Millet Meclisi

5 3 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 Faaliyet Göstergeleri (milyon ABD Dolar ) Toplam Kredi/Sigorta/ Garanti Deste i (bin YTL) K sa Vadeli Toplam Krediler (milyon ABD Dolar ) K sa Vadeli hracat Kredi Sigortas Kredi Faaliyetleri K sa Vadeli Kredi Faaliyetleri (bin YTL) K sa Vadeli Toplam Krediler K sa Vadeli TL Kredileri K sa Vadeli Döviz Kredileri Orta ve Uzun Vadeli Kredi Faaliyetleri (milyon ABD Dolar ) Orta ve Uzun Vadeli Krediler 22,8 8,0 Sigorta Faaliyetleri K sa Vadeli hracat Kredi Sigortas (milyon ABD Dolar ) Sigortalanan Sevkiyat Üstlenilen Risk Hacmi Tazminat Ödemesi 6,7 6,6 II. Türkiye Büyük Millet Meclisi

6 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU Yönetim Kurulu Baflkan 'n n Mesaj Kuruluflunun 20'nci y l na giren Türk Eximbank, edindi i yo un tecrübe ve birikim sayesinde art k Dünya daki di er ihracat kredi kurulufllar gibi k sa vadeli finansmandan orta ve uzun dönemli finansmana ve a rl kl olarak da ihracat kredi sigortas ve garanti faaliyetlerine yönelecektir. Tuncer KAYALAR Yönetim Kurulu Baflkan

7 5 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 Dünya ekonomisindeki canl l k son dört y ld r devam etmekte ve birçok bölgede h zl büyüme gözlenmektedir y l sonunda Dünya'daki ekonomik büyüme oran n n %5,1 olarak gerçekleflece i tahmin edilmektedir. Artan faiz oranlar ve yüksek seyreden petrol fiyatlar na ra men dünya genelinde artan verimlilik, küresel büyümeye katk sa lamaktad r. Ayr ca, Dünya ekonomisinin olumlu performans nda merkez bankalar n n enflasyonu kontrol alt nda tutmaya yönelik politikalar nda sa lad klar baflar n n büyük katk s olmufltur. Finansal piyasalardaki fleffafl k ve fon ak fl n n kolaylaflmas da global sistemi tehdit edebilecek hacimdeki aç klar n finanse edilmesini sa layarak, Dünya ekonomisinin bu olumlu performans na zemin haz rlam flt r. Geliflmifl ülkelere bak ld nda, büyümenin, ABD ekonomisinde özellikle 2006 y l n n bafl ndan itibaren yüksek bir h za ulaflt, Euro alan nda ivme kazand, Japonya'da ise h z n korudu u görülmektedir. Yükselen piyasa ekonomileri ve di er geliflmekte olan ülkeler de, küresel mali piyasalarda yaflanan güçlüklere karfl n, yüksek düzeyde seyreden hammadde fiyatlar n n ve uygulad klar ihracat odakl büyüme stratejilerinin katk s yla, büyüme yönünden baflar l bir performans ortaya koymaktad r. Bu grup içinde Asya ülkeleri, özellikle Çin ve Hindistan gerçeklefltirdikleri yüksek büyüme h z yla bafl çekmektedir. Geliflmekte olan ülkeler grubu, geçti imiz dört y lda ortalama %6,8 büyüme gerçeklefltirmifltir. Uluslararas yat r mc lar da bu ülkelerdeki büyüme potansiyelini fark etmifl ve bunun sonucunda söz konusu ülkelere yap lan do rudan yabanc yat r mlarda büyük bir art fl görülmüfltür. Di er taraftan, uluslararas enerji piyasalar nda artan petrol fiyatlar, üretim maliyetlerini yükseltmek suretiyle dünya ticaretinin art fl h z n bask alt na alm flt r. Bunun sonucunda, Dünya ticaretindeki art fl n %8,9 olarak gerçekleflmesi beklenmektedir. Ancak, önümüzdeki dönemde ABD ekonomisindeki yavafllaman n global sistem üzerindeki muhtemel etkileri, Dünya'daki cari aç k dengesizliklerinin düzensiz bir flekilde çözülmesi ve Dünya ticaretine yönelik korumac e ilimlerin artmas, küresel ekonominin önünde tehdit unsurlar olarak karfl m za ç kmaktad r. 21'inci yüzy la girdi imiz flu s ralarda dünya ekonomisi bu yönde geliflirken, Türkiye ekonomisinde bir dönüm noktas yaflanm flt r. Bu döneme, 2001 y l nda yaflanan ekonomik krizle giren Türkiye, krizi takiben bir istikrar program uygulamaya bafllam fl ve bu program kararl l kla sürdürmüfltür. Bu çerçevede, son dört y ll k dönemde makroekonomik göstergelerde olumlu geliflmeler kaydedilmifltir. Ekonomi büyürken enflasyon düflürülmüfl, kamu kesimi borçlanma gere i azalt lm fl, uluslararas döviz rezervleri yükselmifl, faiz d fl bütçe fazlas hedefleri tutturulmufltur. Ayr ca Türkiye ekonomisi, bu dönemde dünya ekonomisiyle de daha fazla entegre olma yolunda önemli ad mlar atm flt r. Türkiye ekonomisi son befl y ld r kesintisiz ve yüksek oranlarda büyümektedir. Söz konusu dönemde y ll k ortalama %7,8 oran nda büyüyerek dünyan n 19'uncu büyük ekonomisi olmufltur. Türkiye ekonomisinin böylesine bir ivme ve istikrar kazanmas nda ihracat n sa lad dinamizm çok önemli bir rol oynamaktad r. Ekonomik büyümenin itici gücünü oluflturan ihracatta, özel sektör yat r mlar ve verimlilikte kaydedilen art fllarla yakalanan yüksek büyüme ivmesi, ekonominin sa l kl bir yap da geliflebilmesi aç s ndan da kilit rol üstlenmektedir döneminde dünya ihracat y lda ortalama %17 artarken, Türkiye kendisiyle benzer kategorilerde olan ülkelerden de daha h zl bir ihracat art fl gerçeklefltirerek ihracat n y ll k ortalama %27 art rm flt r. Bu çerçevede, 1990'l y llar n ikinci yar s nda 30 milyar dolar n alt nda gerçekleflen ihracat m z, 2006 y l sonu itibariyle 85,3 milyar dolara ulaflm flt r. Türk Liras 'n n reel olarak de erli oldu u bu dönemde, ihracat m z n bu derece yüksek oranl bir art fl göstermesi kayda de er bir geliflmedir. Bu dönemde ihracatta yakalanan baflar da en önemli pay ihracatç lar m z nd r. Ancak, D fl Ticaret Müsteflarl taraf ndan haz rlanan ve hracat Stratejik Planlar çerçevesinde d fl ticaretle ilgili kurulufllar n ortak çal flma ve çabalar yla da ihracatç lar m za büyük bir destek sa lanmaktad r. Bugün, dünyan n 22'nci büyük ihracatç s olan ülkemiz, OECD ülkeleri içerisinde ihracat art fl nda birinci s rada yer alm flt r. Türkiye, halihaz rda ihracatç s yla, 'i aflk n farkl ürünü 200'ü aflk n ülke ve bölgeye ihraç eder duruma gelmifltir. Türkiye ekonomisi son befl y ld r kesintisiz ve yüksek oranlarda büyümektedir. Söz konusu dönemde y ll k ortalama %7,8 oran nda büyüyerek dünyan n 19'uncu büyük ekonomisi olmufltur.

8 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU Son y llarda izlenen ihracat stratejileri sayesinde Türkiye'nin geleneksel ihracat pazarlar nda büyük bir çeflitlenme görülmektedir. hracatta yaflanan niceliksel art fl n yan s ra ihracat m z n kompozisyonu da de iflim göstermektedir. Bu ba lamda ihracatta emek yo un sektörlerin pay düflerken, sermaye yo un sektörlerin pay yükselmifltir. hracattaki bu yap sal dönüflüm neticesinde önceden ihracat m zda önemli yer teflkil eden tekstil, giyim ve g da ürünlerinin yan s ra 2006 y l içinde katma de eri yüksek, teknoloji yo un sektörler de ön plana ç kmaya bafllam flt r. Bunun en önemli göstergesi, otomotiv ve elektrik-elektronik gibi geleneksel olmayan sektörlerin ihracat içindeki paylar n n giderek yükselmesidir. Son y llarda ihracat art fl na do rudan en fazla katk yapan sektör ise otomotiv sanayi olarak karfl m za ç kmaktad r. Bulundu umuz co rafyada otomotiv sanayine sahip tek ülke olan Türkiye, yapt at l mla küresel pazarlar için uygun bir üretim merkezi haline gelmifltir. Üretti i her 10 arac n 7'sini ihraç eden sektör, 2006'da 14,5 milyar dolarl k ihracat gerçeklefltirmifl ve toplam ihracat içindeki pay n %17'ye yükseltmifltir. Son y llarda izlenen ihracat stratejileri sayesinde Türkiye'nin geleneksel ihracat pazarlar nda büyük bir çeflitlenme görülmektedir. Bilindi i üzere, Türkiye'nin en önemli ihracat pazar %50'lik pay ile AB ülkeleridir. Ancak, bölgesel pazar çeflitlili ini art rmaya yönelik olarak D fl Ticaret Müsteflarl m z önderli inde y llar itibariyle uygulamaya konulan Komflu ve Çevre ülkeler, Afrika ülkeleri, Asya-Pasifik ülkeleri ile Kuzey ve Latin Amerika ülkeleri ile ticari ve ekonomik iliflkilerin gelifltirilmesi stratejileri paralelinde, ihracatç lar m z n yeni pazarlara girmeleri ve mevcut pazarlarda etkinliklerini art rmalar n n yolu aç lm flt r. Nitekim, son dört y ll k dönemde izlenen bu stratejiler çerçevesinde komflu ve çevre ülkelerle olan d fl ticaret hacmi üç kat n üzerinde artarak yaklafl k 75 milyar dolara, Afrika ülkeleri ile olan d fl ticaret hacmimiz ise stratejinin uygulamaya kondu u 2003 y l ndan itibaren yaklafl k iki kat artarak 11,9 milyar dolara ulaflm flt r. Bu dönemde Türk Eximbank ihracat destekleme misyonu kapsam nda, ihracatç lar m z n de iflik ihtiyaçlar na karfl l k verecek çeflitlilikte uygulanan ihracat kredi programlar ile uygun koflullu finansman deste i sa larken, ihracat kredi sigortas ve garanti programlar yla da ihracatç lar m z n yeni pazarlara girmesine ve riskli pazarlarda faaliyet göstermesine imkan tan yarak, rekabet gücü kazanmalar konusunda yard mc olmaktad r. Ayr ca, sa lanan uygun maliyetli finansman imkanlar Banka'n n giderek geniflleyen hizmet a yla ihracatç lar m za daha h zl bir flekilde ulaflt r lmaktad r. Bu çerçevede, 2006 y l nda Türk Eximbank taraf ndan ihracat sektörüne 7,8 milyar dolar tutar nda nakdi ve gayri nakdi destek sa lanm flt r. Artan ihracat, özellikle de sermaye yo un sektörler taraf ndan yap lan ihracat, ekonomik büyüme nedeniyle geniflleyen talep ve artan enerji fiyatlar do al olarak ithalat da art rmaktad r. Ancak, ithalat m z n ürün kompozisyonunda üretim kapasitemizi art racak yat r m ve ara mallar n n oran n n tüketim mallar n n çok üzerinde olmas umut vericidir y l nda 137 milyar dolar olarak gerçekleflen ithalat n %88'ini ara mallar ile yat r m mallar oluflturmufltur. Dolay s yla ithalat n daha çok üretimi ve Maliye Bakanl

9 7 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 ihracat destekledi i ortadad r. Bu geliflmeler neticesinde d fl ticaret aç 2006 y l nda 52 milyar dolar olarak gerçekleflmifltir. Yap sal bir özellik arz eden d fl ticaret aç nda, ancak ortauzun vadede ara mal üreticisi firmalar n desteklenerek uluslararas rekabet gücü kazanmalar sa land ktan sonra dengeye do ru bir trend yakalanabilecektir. Ülkemiz, mal ticaretinin yan s ra hizmet ticaretinden de önemli döviz geliri sa lamaktad r. Bu husus, d fl ticaret aç n n kapat lmas na katk da bulunmaktad r. Hizmet ticaretimizde ilk s ralarda yurt d fl müteahhitlik hizmetleri sektörü yer almaktad r. 2000'li y llar n bafl nda sektörde müteahhitlerimizin ald klar ifllerin tamam n n y ll k toplam 1,5 milyar dolar seviyesinde iken, y llar itibariyle üstlenilen ifllerin hacmi önemli bir art fl göstererek 2006 y l nda rekor k rm fl ve 15,9 milyar dolara ulaflm flt r. Ayr ca, müteahhitlik firmalar m z son 3 y l içerisinde havalimanlar, petrol rafinerileri, metro projeleri ve dev karayolu projeleri gibi her biri 1 milyar dolar civar nda olan, yüksek seviyede teknoloji kullan m ve yönetim kabiliyeti gerektiren prestij projeleri üstlenmeye bafllam fllard r. Di er bir ifade ile art k müteahhitlik hizmeti ve inflaat malzemesi ihracat n n yan s ra, teknoloji de ihraç eder duruma gelmifllerdir. Bu geliflim, uluslararas projelendirme ve uygulama alan nda uzmanlaflm fl olan Türk müteahhitlerinin önünü açarak, mevcut pazarlarda yerlerini sa lamlaflt rmalar n sa larken, yeni pazarlara da daha kolay girmelerine imkan tan yacakt r. Türk Eximbank, kuruldu u günden itibaren ülke kredi ve garanti programlar ile yurt d fl nda faaliyet gösteren müteahhitlerimizin de yan nda olmufltur. 90'l y llar n bafl ndan itibaren hiçbir ihracat destek kuruluflunun girmeye cesaret edemedi i bir dönemde eski SSCB'nin da lmas yla oluflan cumhuriyetlerde müteahhitlerimize destek sa lam fl ve sektörün o zaman için yeni olan uluslararas pazarlara aç lmas na ve deneyim kazanmas na yard mc olmufltur. O dönemde müteahhitlerimizce kazan lan deneyimler daha sonraki y llarda baflka pazarlara aç lmalar nda kolayl k sa lam flt r. Son dönemlerde ise D fl Ticaret Müsteflarl m z n bölgesel ihracat stratejileri kapsam nda, Türk müteahhitleri tamam yla yeni ve ço unlukla daha riskli ülkelere aç lmaktad r. Türk Eximbank, bu stratejiler do rultusunda aç l m sa lanan ülkelerin özelliklerine göre gerekti i durumlarda programlar n uyumlaflt rmakta ve yeni programlar uygulamaya koymaktad r. Nitekim, Türk müteahhitlerinin yurt d fl nda, özellikle politik riski yüksek olan ülkelerde üstlendikleri ifller için gereksinim duyduklar Yurt D fl Müteahhitlik Hizmetleri Politik Risk Sigortas Program n n uygulamaya konulmas için, bu konudaki yasal mevzuata iliflkin düzenlemelerin gerçeklefltirilmesi beklenmektedir. Takiben, söz konusu program yurt d fl nda faaliyet gösteren müteahhitlerimizin hizmetine sunulacakt r. Böylece, müteahhitlik sektörünün 2007 y l hedefi olan 17 milyar dolarl k rakam n afl lmas mümkün olabilecektir y l nda da ekonomik büyümenin sürmesi ve ihracat odakl olmas hedeflenmifltir. hracatç lar m z n gerek verimliliklerini art rarak, gerekse yeni pazarlar bularak ihracat art rma konusunda göstermifl olduklar özverili çabalar, takdire de erdir. hracattaki art fl trendinin sürdürülmesi, ihracatç lar m z n baflar lar n n ve küresel ölçekte ihracatç olduklar n n bir anlamda tescilidir y l nda 100 milyar dolara ulaflmas hedeflenen ihracat n, ekonomi yönetimince de, uygulanan istikrar program na uygun ve geliflen ihracat sektörünün gereksinimlerine cevap verecek nitelikte politikalar oluflturularak desteklenmesi büyük bir önem arz etmektedir. Bu çerçevede, genifl bir ürün yelpazesi ile ihracatç lar m z ve yurt d fl nda faaliyet gösteren müteahhitlerimizi destekleyen Türk Eximbank'a da büyük görevler düflmektedir. Kuruluflunun 20'nci y l na giren Türk Eximbank, edindi i yo un tecrübe ve birikim sayesinde art k dünyadaki di er ihracat kredi kurulufllar gibi k sa vadeli finansmandan orta ve uzun dönemli finansmana ve a rl kl olarak da ihracat kredi sigortas ve garanti faaliyetlerine yönelecektir. Ayr ca, ihracat m zdaki yap sal de iflim de göz önüne al narak, özellikle sermaye ve yar sermaye mallar ile hizmet ihrac n n desteklenmesine özel bir önem verilecektir. Bu kapsamda, Türk Eximbank' n hedefi, 2007 y l nda toplam 9 milyar dolar düzeyinde ihracat kredisi ve sigorta/garanti deste i sa lamakt r. Türk Eximbank 2007 y l nda, ihracat m zdaki yap sal de iflimi de göz önüne alarak, özellikle sermaye ve yar sermaye mallar n n desteklenmesine özel bir önem verecektir.

10 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU Genel Müdür'ün Mesaj Türk Eximbank 2006 y l nda 3,5 milyar dolar ihracat kredisi ve 4,3 milyar dolar ihracat kredi sigorta/garantisi olmak üzere ihracat sektörüne toplam 7,8 milyar dolar destek sa lad y l nda ise 9 milyar dolar destek sa lanmas öngörülmektedir. H. Ahmet KILIÇO LU Genel Müdür Yönetim Kurulu Baflkan Vekili

11 9 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 Son dört y ld r ekonomik program n uygulanmas nda gösterilen kararl l k ile sürdürülebilir ekonomik büyüme ve fiyat istikrar odakl mali ve parasal disiplin, 2006 y l nda da ülkemiz ekonomisinde olumlu makro ekonomik geliflmeleri beraberinde getirmifl; ihracat m z, söz konusu makro ekonomik geliflimin temel unsurlar ndan biri olarak ön plana ç km flt r. Ülkemiz 2002 y l ndan itibaren son 20 çeyrektir ard arda yüksek oranlarda büyürken, özellikle verimlilik art fllar sayesinde elde edilen rekabet gücü ve Türkiye ekonomisinin küresel ekonomi ile daha fazla bütünleflmesi paralelinde artan ihracat m z, güçlü büyümenin lokomotifi haline gelmifltir. Yakalad bu ivmeyi sürdüren ihracat m z 2006 y l nda %16,8 oran nda artarak 85,3 milyar dolara ulaflm fl, Aral k ay nda 8,7 milyar dolar ihracatla Cumhuriyet tarihi ayl k ihracat rekoru k r lm flt r. Rakamsal baflar lar n yan s ra, ihracat n yap s da yavafl yavafl de iflmekte; pazar ve ürün çeflitlili i konusunda da kayda de er bir baflar sa lanm fl bulunmaktad r. 80'li y llar n bafl nda yaklafl k 3 milyar dolarl k bir ihracat olan ve yaln zca geleneksel tar m ürünleri ihraç edebilen ülkemizde, bugün ihraç ürünlerinde çeflitlilik sa lanm fl olup, katma de eri yüksek, ileri teknoloji gerektiren sektörlerin ihracattan ald pay sürekli artmaktad r. Öte yandan, Türk müteahhitlik sektörü 2006 y l nda 85 milyar dolar tutar nda ifl hacmi yaratan bir büyüklü e eriflmifltir. Gerekli teknik altyap, uluslararas birikim ve tecrübeye ulaflan ihracatç lar m z Avrupa Birli i'nden Afrika'ya, Amerika ve Orta Do u ya kadar her türlü pazara hitap eden genifl ihraç ürünleri profili ile dünya piyasalar nda yerini giderek sa lamlaflt r rken, müteahhitlerimiz anahtar teslim projelere imza atmaktad r. Bu baflar lara ulafl lmas nda, ihracatç lar m z n gerek verimlili i art rarak, gerekse yeni pazarlar bularak ihracat art rma konusunda göstermifl olduklar üstün gayretlerin yan s ra, ihracat n finansman nda sektöre uygun koflullarda finansal destek sa layan Türk Eximbank' n oynad önemli rolün etkileri de yads namaz. Bankam z ihracatç lara verdi i deste i 2006 y l nda art rarak sürdürmüfl, y l içinde kulland rd m z k sa vadeli ihracat kredileri geçen y la göre YTL baz nda %6 oran nda artarak, 3,5 milyar dolara ulaflm flt r. hracat kredi sigortas kapsam nda sigortalanan sevkiyat tutar ise 4,3 milyar dolar olmufl, böylece 2006 y l nda ihracat sektörüne toplam 7,8 milyar dolar destek sa lanm flt r. hracatç lar n finansman maliyetlerini önemli ölçüde etkileyen kredi faizlerinde, son dört y lda, piyasa faizlerindeki düflüfllere paralel olarak ve enflasyon hedefi de dikkate al narak, TL kredilerinde toplam 35 puana, döviz kredilerinde ise toplam 2,5 puana varan indirimler yap lm flt r. Halen; k sa vadeli Türk Liras ihracat kredilerine uygulanan faiz oran %13 ile %16, döviz kredilerine uygulanan faiz oran ise Libor+%0,50 ile Libor+%1,25 aral ndad r. TL kredilerin faiz oranlar piyasadaki en düflük faiz oranlar d r. Di er yandan, arac banka komisyon oranlar da düflürülmüfl; ihracatç lara finansman maliyetlerinde bir miktar daha rahatlama imkan sa lanm flt r. Ayr ca, ihracatç lar m z flu anda 120 günden, 540 güne kadar varan vadelerle ihracat kredisi kullanma imkan na sahiptir. hracatç lar m za verdi imiz deste i art rma çabalar çerçevesinde daha genifl ihracatç kitlesine ulaflmak önemli hedefimizdir. Bu kapsamda Anadolu'da daha çok ihracatç ya hizmet için geliflmifl sanayi altyap s na sahip olan ve ihracat potansiyeli yüksek görülen Denizli, Kayseri ve Gaziantep illerinde geçti imiz y llarda aç lan Türk Eximbank irtibat bürolar n n ard ndan 2006 y l nda da Bursa, Adana ve Trabzon bürolar faaliyete geçmifltir. Türk Eximbank, ülkemiz ekonomisinde önemli bir yer tutan KOB 'lerin geliflmesi ve küresel piyasalarda rekabet gücü kazanmas na büyük önem vermektedir. Türk bankac l k sektörünün açt kredilerden KOB 'lerin ald pay sadece %6-8 civar ndad r. Oysa 2006 y l nda Bankam z n toplam k sa vadeli kredilerinin %34'üne tekabül eden 1,2 milyar dolar KOB 'lere kulland r lm flt r. Bilindi i gibi 2007 y l bafl ndan itibaren G-10 ve AB ülkelerinde, 2008 y l bafl ndan itibaren ise ülkemizde uygulamaya girecek olan Basel II Yeni Sermaye Yeterlili i Standartlar, bankac l k sektörü ile birlikte tüm reel sektör üyelerini ve özellikle KOB 'leri etkileyecektir. Basel II bir taraftan bankalara risklerini etkin bir flekilde yönetebilmeleri için belli standart veya içsel modellerin Türk Eximbank piyasalar yak ndan izleyerek uygulad programlar n koflullar n sürekli olarak ihracatç lar lehine iyilefltirmek için çaba harcamaktad r.

12 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU Türk Eximbank' n 2007 y l ndaki stratejisi, finansman araçlar n çeflitlendirmek, k sa vadeli kredi programlar n n yan s ra, ihracat finansman kurumlar n n genel misyonuna uygun orta ve uzun vadeli proje finansman programlar ile ihracat kredi sigortas ve garanti faaliyetlerine a rl k vermek olacakt r. uygulanmas zorunlulu unu getirirken, di er taraftan da firmalar, bankalardan kullanacaklar kredinin maliyetini afla ya çekebilmek ve kredi derecelendirme kurulufllar ndan yüksek not alabilmek için önlemler almaya ve kurumsal geliflim göstermeye yöneltecektir. Dolay s yla Basel II'nin getirdi i sürece iyi haz rlanan KOB 'ler bir taraftan rekabet üstünlü ü kazan rken, di er taraftan Avrupa Birli i'ne uyum sürecinde bir ad m öne geçmifl olacaklard r. Bankam z da Yeni Basel Sermaye Uzlafl s ve Avrupa Birli i direktifi çerçevesinde aç klad Basel II'ye Geçifl Yol Haritas kapsam nda Basel II'ye geçifle iliflkin Banka içi yol haritas n haz rlam fl olup, çal flmalar sürdürülmektedir. Bütün ihracatç firmalar n, özellikle KOB 'lerin konuya duyarl olmalar n n gere ine inan yorum y l beklentileri 2007 y l na göz att m zda, baflta Orta Do u'daki siyasal geliflmeler olmak üzere d flsal faktörler aç s ndan belirsizliklerin artt bir dönem karfl m za ç kmaktad r. D fl kaynakl riskler; küresel düzeyde ekonomik durgunluk endiflesi, petrol fiyatlar ndaki belirsizli in sürmesi, geliflmifl ülkelerin korumac ticaret politikalar na yönelme e iliminin dünya ticareti aç s ndan uyand rd kayg lar, küresel risk alg lamalar nda ve uluslararas likidite koflullar nda geliflmifl ülkelerin para politikalar ndan kaynaklanan h zl de iflikliklerin özellikle cari aç k veren geliflmekte olan ülkeler için do urdu u risk olarak s ralanabilir. Ayr ca, Avrupa Birli i ile iliflkilerimizde oluflabilecek sorunlar da, ülkemize yabanc sermaye giriflleri aç s ndan risk unsurudur. Böylesi risklerle çevrili bir ortamda, ülkemizde ekonomik büyümenin 2007 y l nda da sürmesi ve ihracat odakl olmas hedefi paralelinde, ekonominin itici gücü konumunda olan ve 2007 y l nda 100 milyar dolara ulaflmas hedeflenen ihracat n desteklenmeye devam edilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu do rultuda Bankam z, ihracat sektörüne sa lad deste i kuruluflunun 20 nci y l olan 2007 y l nda da art rarak sürdürmeyi hedeflemektedir. Bu kapsamda 2007 y l nda ihracat sektörüne 4,1 milyar dolar nakdi kredi ve 4,9 milyar dolar sigorta ve garanti olmak üzere toplam 9 milyar dolarl k destek sa lamay öngörmekteyiz. Bugüne kadar Türk Eximbank, ekonomik konjonktür nedeniyle a rl kl olarak ihracat n k sa vadeli finansman ile ilgilenmifltir. Oysa geliflmifl ülkelerde bu ifllev ticari bankalar taraf ndan gerçeklefltirilmektedir. Son y llarda, uygulanan kararl ekonomik politikalar sayesinde sa lanan istikrar ve makro ekonomik dengelerde yaflanan iyileflme yan nda bankac l k sektörünün Eski Postahane

13 11 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 yeniden yap land r lmas ve sisteme yabanc bankalar n da girmesi paralelinde, bankac l k kesimi reel sektöre daha fazla kaynak aktarmaya bafllam flt r. Bu durum, y llardan beri ihracatç lar n ve reel kesimin finansman ihtiyac n karfl layan Eximbank' n bu sahada faaliyet gösterme ihtiyac n eskiye oranla azaltm flt r. Bu çerçevede Türk Eximbank' n 2007 y l ndaki stratejisi, finansman araçlar n çeflitlendirmek, k sa vadeli kredi programlar n n yan s ra, ihracat finansman kurumlar n n genel misyonuna uygun orta ve uzun vadeli proje finansman programlar ile ihracat kredi sigortas ve garanti faaliyetlerine a rl k vermek olacakt r. Küresel ve rekabetçi yaklafl mlarla sürdürülebilir bir ihracat art fl sa layabilmek için Türk Eximbank ihracat sektörü ile birlikte büyük bir çaba içerisindedir. Bu çerçevede, önümüzdeki dönemde cari aç k endiflelerini ortadan kald racak biçimde ihracat n ithalata ba ml l n azaltmak için ara mal üreten firmalar m z n rekabet güçlerinin de art r lmas na önem verece iz y l nda Bankam z n kuruluflunun 20 nci y l n kutlayaca z. Bu kapsamda gerçeklefltirilecek etkinlikler çerçevesinde ihracatç lar n yo un oldu u illerde toplant, panel, sergi ve konferanslar düzenleyece iz. Böylelikle, bir taraftan ihracat sektörünün sorunlar yerinde tespit edilecek, di er yandan verdi imiz destek ve uygulad m z programlar hakk nda bilgi verilmifl olacak. Bu etkinlikler sayesinde Türk Eximbank' n kamuoyuna daha iyi tan t m n da sa layaca m z ve ihracatç lar m z n finansman sorunlar için birlikte çözüm yolu arama f rsat bulaca m z umuyorum. Kuruldu u günden bu yana ihracatç lar m z n yan nda yer alan Türk Eximbank önümüzdeki dönemde de tüm birimleri ile her konjonktürde ihracat sektörünü desteklemeye devam edecek, Türkiye'nin küresel ekonomide hak etti i konuma gelmesi için ihracatç ve uluslararas giriflimcilerle el ele çabalar n sürdürecektir. Türkiye ekonomisi ve bankac l k sektöründe yaflanan de iflimlerin yan s ra Dünya ekonomisindeki geliflmeler neticesinde ihracat destek kurulufllar n n de iflen fonksiyonlar da dikkate al narak Banka'n n faaliyetlerinde yukar da bahsetti im gibi yeni stratejilerin belirlenmesine ihtiyaç duyulmas ve bu do rultuda yeni finansman ve kaynak politikalar n n benimsenmesi zorunlulu unun do mas yla Bankam z faaliyetlerinin yeniden tan mlanmas gere i ortaya ç km flt r. Bunlara ek olarak Avrupa Birli i ile tam üyelik müzakereleri çerçevesinde ihracattaki desteklerin Avrupa Birli i'ne uyumlaflt r lmas zorunlu bir hale gelmifltir. Bu geliflmeler paralelinde az say da olmakla birlikte, misyonu gere i nitelikli personel ile faaliyet göstermek zorunda olan Türk Eximbank, personelinin özlük ve sosyal haklar n düzenleyen, mali ve idari aç dan da yeniden yap land rmas na yasal zemin haz rlayan yeni ve kapsaml bir Kanunun haz rlanmas için gerçeklefltirdi i çal flmalar 2006 y l nda tamamlam flt r. Bankam z n böyle bir kanuna kavuflmas n n, ihracat sektörünün önümüzdeki dönemlerde hedefledi i 500 milyar dolarl k ihracata ulaflmas nda Türk Eximbank olarak katk m z n daha da artmas na olanak tan yaca n düflünüyorum. Gazi E itim Enstitüsü

14 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU Tarihsel Geliflim Türk Eximbank Resmi Destekli hracat Finansman Kuruluflu olarak 1987 y l nda faaliyete geçmifl olup, 1988 y l bafl nda programlar n fiilen uygulamaya bafllam flt r. Türkiye'de 1980'li y llar n bafl ndan itibaren geleneksel ithal ikameci politikalar b rak larak d fla aç k politikalar izlenmeye bafllanm fl ve dolay s yla ihracat büyük önem kazanm flt r. Bu yeniden yap lanma süreci içinde ihracat n desteklenmesi görevi 1987 y l nda kurulan Türk Eximbank taraf ndan üstlenilmifltir. Türk Eximbank, 31 Mart 1987 tarih ve 3332 say l Kanunun Bakanlar Kurulu'na verdi i, Devlet Yat r m Bankas 'n mal ve hizmetlerin ithalat ve ihracat ile yurt d fl müteahhitlik hizmetlerinin, d fl yat r mlar n ve yurt içi yat r m mal imalat ve sat fl n n kredilendirilmesi, finansman, desteklenmesi, sigorta ve garanti edilmesi konular nda yeniden düzenleme yetkisine istinaden, 87/11914 say l Kararname ile belirlenen esaslar dahilinde; Devlet Yat r m Bankas 'n n özel hukuk hükümlerine tabi bir Anonim fiirket haline dönüfltürülmesi ile kurulmufltur. Türk Eximbank uluslararas s n fland rmaya göre Resmi Destekli hracat Finansman Kuruluflu olarak 1987 y l nda faaliyete geçmifl olup, 1988 y l bafl nda programlar n fiilen uygulamaya bafllam flt r. An tkabir

15 13 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 Türk Eximbank, Türkiye'deki tek resmi destekli ihracat finansman kuruluflu olarak ihracat teflvik politikas nda özel bir öneme sahiptir. Banka'n n amac ; ihracat n gelifltirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeflitlendirilmesi, ihraç mallar na yeni pazarlar kazand r lmas, ihracatç lar n uluslararas ticarette paylar n n art r lmas ve giriflimlerinde gerekli deste in sa lanmas, ihracatç lar ile yurt d fl nda faaliyet gösteren müteahhitler ve yat r mc lara uluslararas piyasalarda rekabet gücü ve güvence kazand r lmas, yurt d fl nda yap lacak yat r mlar ile ihracat maksad na yönelik yat r m mallar üretim ve sat fl n n desteklenerek teflvik edilmesidir. Türk Eximbank, bu amaca yönelik olarak ihracatç lar, ihracata yönelik üretim yapan imalatç lar ve yurt d fl nda faaliyet gösteren müteahhit ve giriflimcileri k sa, orta ve uzun vadeli nakdi ve gayri nakdi kredi, sigorta ve garanti programlar ile desteklemektedir. Türk Eximbank' n Kurulufl Kanunu'na 3659 say l Kanun ile eklenen 4/C maddesi uyar nca, Banka'n n kredi, sigorta ve garanti faaliyetlerini yerine getirirken, politik riskler nedeniyle u rad zararlar n Hazine Müsteflarl taraf ndan karfl lanmas hükme ba lanm flt r. Bu madde, uluslararas benzer ihracat destek kurulufllar yla ilgili yasal düzenlemelerle de uyumludur. Türk Eximbank' n ihracat n finansman ndaki rolü son 10 y lda giderek artm flt r. Bunun en önemli nedenleri; Türkiye'nin dünya ticaretini düzenleyen uluslararas kurulufllara karfl yükümlülükleri çerçevesinde ihracatta önceki y llarda uygulanan do rudan teflviklerin kald r lmas ve 1996 y l nda yürürlü e giren Gümrük Birli i ile beraber Türkiye'nin, Avrupa Birli i'nin ticaret ve rekabet politikalar na uyum sa lamay taahhüt etmesidir. Bu geliflmelerin sonucu olarak ihracat n kredi, garanti ve sigorta programlar arac l ile finansman, ihracatç lar m z n uluslararas piyasalarda rekabet güçlerinin art r labilmesi aç s ndan en önemli teflvik unsuru olmaya bafllam flt r. Ülkemiz gündemine 1950'li y llar n sonunda giren ihracat kredi sigortas sistemi, 1989 y l nda Türk Eximbank bünyesinde uygulamaya konulmufltur. Bafllang ç itibariyle yaln zca k sa vadeli ihracat bedeli alacaklar n n ticari ve politik risklere karfl teminat alt na al nmas do rultusunda uygulamaya konulan ihracat kredi sigortas sisteminin zaman içerisinde kapsam geniflletilmifl, muhtelif programlar ile orta ve uzun vadeli mal ve hizmet ihracat da sigorta kapsam na al nm flt r. Türk Eximbank' n Kurulufl Esaslar ve Ana Sözleflmesi gere ince faaliyetlerinin çerçevesi y ll k programlar ile çizilmektedir. Yönetim Kurulu'nun uymak zorunda oldu u bu programlar, Yüksek Dan flma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu karar ile yürürlü e girmektedir. Yüksek Dan flma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu Baflbakan veya görevlendirece i Devlet Bakan 'n n baflkanl nda; DPT Müsteflar, Hazine Müsteflar, D fl Ticaret Müsteflar, Maliye Bakanl Müsteflar, Sanayi ve Ticaret Bakanl Müsteflar, T.C. Merkez Bankas Baflkan ile Türk Eximbank Yönetim Kurulu Baflkan, Baflkan Vekili ve Genel Müdürü'nden oluflmaktad r. Y ll k programlar ile genel veya ülke, sektör ve mal gruplar itibariyle verilen hedefler çerçevesinde, kredi, garanti ve sigorta program limitlerinin ifllem baz nda tahsisi konusunda Türk Eximbank Yönetim Kurulu ve Genel Müdürlük yetkilidir. Ana Sözleflme De ifliklikleri Türk Eximbank' n Ana Sözleflmesi'nde 2006 y l içerisinde bir de ifliklik yap lmam flt r. Ancak, Türkiye ekonomisi ve bankac l k sektöründe yaflanan de iflimler, Dünya ekonomisindeki geliflmeler neticesinde ihracat destek kurulufllar n n de iflen fonksiyonlar ve Avrupa Birli i (AB) ile tam üyelik müzakereleri çerçevesinde Rekabet Politikalar alan nda, ihracattaki desteklerin AB'ne uyumlaflt r lmas hususlar dikkate al nd nda, Türk Eximbank' n üstlendi i rolün yeni kurallar ve yeni ekonomik çerçeveye göre de iflmesi gereklili i ortaya ç km flt r. Bu çerçevede, Banka'n n mali ve idari aç dan yeniden yap land r lmas için kapsaml bir Kanun Tasar s haz rlanmaktad r. Ancak, 2007 y l nda TBMM'nin gündeminin çok dolu olmas nedeniyle, Banka'n n Esaslar n düzenleyen 87/11914 say l Bakanlar Kurulu Karar nda gerekli de iflikliklerin yap lmas yoluyla söz konusu düzenlemelerin bir bölümünün gerçeklefltirilmesi öngörülmektedir. An lan Bakanlar Kurulu Karar de iflikliklerini takiben, Banka'n n Ana Sözleflmesi revize edilecektir. Sermaye Yap s Türk Eximbank' n sermayesi (A) ve (B) grubu hisselerden oluflmaktad r. (A) grubu hisseler Hazine'ye ait olup, sermayenin en az %51'ini teflkil eder. (B) grubu hisseler sermayenin %49'unu teflkil etmekte olup, Hazine'ce kamu ve özel sektör bankalar ve benzeri finansman kurulufllar ile sigorta flirketlerine ve di er gerçek ve tüzel kiflilere devredilebilir. Mevcut durumda Banka'n n hisselerinin tamam Hazine'ye ait olup, Yönetim Kurulu Baflkan ve üyeleri ile Genel Müdür ve Yard mc lar n n pay bulunmamaktad r.

16 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU hracat Sektörü le liflkiler Türk Eximbank, Dünya ve Türkiye ekonomisindeki geliflmeler do rultusunda, ihracat sektörünün gereksinimlerini karfl lamaya çal flmaktad r. Güven Park, K z lay

17 15 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 Türk Eximbank, kuruldu undan beri Dünya ve Türkiye ekonomisindeki geliflmeler do rultusunda, ihracat sektörünün talep ve ihtiyaçlar n da dikkate alarak sürekli yeni programlar uygulamaya koymakta, mevcut programlar nda de ifliklikler yaparak sektörün gereksinimlerini karfl lamaya çal flmaktad r. Türk Eximbank reel sektör ile yak n bir iflbirli i içerisinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Banka reel sektörün finansal sorunlar n n yan s ra, mevcut durumlar n n incelenerek yap sal sorunlar n n da ortaya konmas ve bu yönde politikalar üretilmesi gerekti ine inanmaktad r. Bu düflünceden hareketle, D fl Ticaret Müsteflarl taraf ndan 1998 y l nda bafllat lan ve sektörlerin hem konjonktürel, hem de yap sal sorunlar n ortaya ç kararak, sektörel politikalar n teknik altyap s n n oluflturulmas n n hedeflendi i sektör toplant lar na aktif bir flekilde kat lmakta, di er kamu kurulufllar yetkilileri ile beraber sektör temsilcileri ile görüfl al flveriflinde bulunarak sorunlar n tespitinde ve çözümlerin gelifltirilmesinde etkin rol oynamaktad r. Ayr ca, D fl Ticaret Müsteflarl koordinasyonunda gerçeklefltirilen hracat Stratejik Plan çerçevesinde oluflturulan çal flma grubunda, Türk Eximbank, ihracatla ilgili tüm kurulufllar ile birlikte uzun vadeli çözümler üretmek üzere aktif bir flekilde faaliyet göstermektedir. Türkiye'de yerleflik mal ve hizmet ihracat yapan tüm firmalar Türk Eximbank imkanlar ndan yararlanma hakk na sahiptir. Türk Eximbank ihracat n finansman nda tüm sektörlere eflit yak nl ktad r. Bu çerçevede Türk Eximbank kredilerinin sektörel da l m ile Türkiye ihracat n n sektörel da l m paralellik arz etmektedir. Bunun yan s ra, Türk Eximbank kredi ve sigorta programlar n n tan t m ve ihracatç lar m z n görüfllerinin al nabilmesi için bir yandan firma ziyaretleri yap lmakta; di er taraftan ise GEME, KOSGEB, TOBB, TO D fl Ticaret Enstitüsü gibi çeflitli kurulufllar n de iflik flehirlerde gerçeklefltirdi i toplant ve seminerlere Türk Eximbank yönetici ve uzmanlar kat lmakta ve ihracatç lar m z bilgilendirmektedir. Ayr ca, Türk Eximbank taraf ndan özellikle KOB 'lerin yo un oldu u illerde Türk Eximbank programlar n n tan t m na yönelik organizasyonlar gerçeklefltirilmekte ve toplant lar düzenlenmektedir. Türk Eximbank, ülkemiz milli geliri ve istihdam içinde önemli pay bulunan KOB 'lere özel bir önem vermekte ve bütün kredi uygulamalar nda KOB 'lere öncelik tan maktad r. Bu çerçevede, arac bankalar kendilerine Türk Eximbank taraf ndan tahsis edilen TL ve döviz baz ndaki Sevk Öncesi hracat Kredileri Genel Limitlerinin en az %30'unu KOB 'lere kulland rmak zorundad r. KOB 'lere verilen özel önem sonucunda, y llara göre de iflmekle birlikte, KOB 'lerin Türkiye ihracat ndaki pay %8-10, bankac l k sisteminin açm fl oldu u kredilerden ald pay %6-8 civar nda iken, Türk Eximbank' n kulland rd kredilerdeki pay %36-40'd r. Türk Eximbank ülke ekonomisinin dengeli bir yap ya kavuflmas ve özellikle bölgeler aras dengesizliklerin ortadan kalkmas aç s ndan kalk nmada öncelikli illere de özel bir önem verilmesi gerekti i inanc ndad r. Bu çerçevede, bütün kredi uygulamalar nda Kalk nmada Öncelikli Yöreler (KÖY)'de bulunan firmalara öncelik tan nmaktad r. Ayr ca, arac bankalar n Sevk Öncesi Türk Liras hracat Kredisi Genel Limitlerinin en az %5, en fazla %25'lik k sm n KÖY'de mukim firmalara kulland r lmas zorunlu tutulmufltur. Söz konusu program kapsam nda KÖY firmalar na indirimli faiz oranlar ile kredi kulland r lmaktad r. Türk Eximbank, ülkemiz milli geliri ve istihdamı içinde önemli payı bulunan KOB lere özel bir önem vermekte ve bütün kredi uygulamalarında KOB lere öncelik tanımaktadır.

18 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU Türk Eximbank' n Türk Bankac l k Sektöründeki Konumu Türk Eximbank %82 olan kredi/aktif oran ile sektörde ilk s radad r. Di er bir ifade ile Banka'n n kaynaklar n n neredeyse tamam na yak n ihracat sektörünü desteklemek amac yla kullan lmaktad r. S hh ye Meydan

19 17 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 Türk Eximbank ülkemizin tek Resmi Destekli hracat Finansman Kurumu olmas s fat yla, ihracat n ve di er döviz kazand r c ifllemlerin desteklenmesi yönünde üstlendi i önemli misyonu yerine getirmek amac yla, ihracat sektörüne uygun maliyetlerle finansman imkan sa layan hracat Kredisi programlar n n yan s ra, ülkemiz ile muhatap ülkeler aras ndaki ekonomik ve siyasi iliflkilerin gelifltirilmesi amac yla yürürlü e konulan Ülke Kredi ve Garanti programlar ve ihracat sektörüne politik ve ticari risklere karfl güvence sa layan hracat Kredi Sigortas programlar uygulamaktad r. Banka, faaliyetleri bak m ndan kuruluflunu düzenleyen 3332 say l Kanunun yan s ra, 5411 say l Bankac l k Kanunu hükümlerine de tabidir. Bankac l k Kanunu çerçevesinde Kalk nma ve Yat r m Bankalar grubunda yer alan Türk Eximbank, ayn zamanda Türkiye Bankalar Birli i Yönetim Kurulu'nda da bu grubun temsilcisi olarak görev yapmaktad r. Ayr ca, Türk Eximbank, Türkiye'nin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), OECD hracat Kredileri ve Kredi Garantileri Grubu ( KG) ile Kat l mc lar Grubu üyeliklerinden, AB ile Gümrük Birli i Anlaflmas 'ndan ve AB müktesebat na uyum çal flmalar ndan kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, uygulad programlarda DTÖ, OECD ve AB normlar ile di er uluslararas düzenlemelere de uygun hareket etmek durumundad r. Bunlara ek olarak, Uluslararas Kredi ve Yat r m Sigorta Kurulufllar Birli i (Berne Union)'nin üyesi olan Banka, ihracat kredi sigortas faaliyetlerinde Berne Union ile yak n bir iflbirli i içerisindedir. Bu kapsamda, Banka sektördeki mevduat bankalar n n yan s ra, di er kalk nma ve yat r m bankalar ndan da farkl l k göstermektedir. Türk bankac l k sektörü, ölçek itibariyle geliflmifl ülkelerin bankac l k sektörlerine göre oldukça küçük kalmaktad r. Ülkemizde son y llarda makro ekonomik dengelerde sa lanan istikrar ve bankac l k sektöründe gerçeklefltirilen yeniden yap land rma, sektörün gücünü ve etkinli ini art rmakla birlikte, daha katedilmesi gereken uzun bir yol bulunmaktad r. Türk bankac l k sektörü AB ülkeleriyle karfl laflt r ld nda, sektörün derinli ini ve geliflmiflli ini gösteren Aktif/GSY H, Kredi/GSY H gibi temel oranlar n AB ortalamalar n n oldukça alt nda oldu u, dolay s yla, Türk bankac l k sektörünün ekonomik potansiyeli dikkate al nd nda, AB üyesi ülkelerin gerisinde kald görülmektedir. Bu durum, bankalar n mali arac l k ifllevlerini halen tam olarak yerine getiremedi ine ve reel sektöre kaynak aktar m nda yetersiz kald na iflaret etmektedir. Nitekim, 2006 y l nda bankac l k sektörünün kulland rd kredi tutar artmakla birlikte, 2006 y l sonu itibariyle Türk bankac l k sektöründe kredi/aktif oran n n %44 düzeyinde gerçekleflti i öngörülmektedir. Öte yandan, Türk Eximbank %82 olan kredi/aktif oran ile sektörde ilk s rada yer almaktad r. Di er bir ifade ile Banka'n n kaynaklar n n neredeyse tamam na yak n ihracat sektörünü desteklemek amac yla kullan lmaktad r. Bankac l k sistemi ihracat sektörüne kredi kulland rma konusunda halen çekimser davranmaktad r. Kredi kartlar, bireysel krediler ve taksitli ticari kredilerin toplam krediler içindeki pay %43'ler düzeyinde iken, ihracat sektörüne kulland r lan kredilerin toplam krediler içindeki pay %10 düzeyindedir. Türk Eximbank ise, bankac l k sektörünün kulland rd ihracat kredilerinin %17'sini tek bafl na sa lamaktad r. Türk Eximbank, kredi a rl kl bir bilançoya sahip olmakla birlikte, takipteki alacaklar n toplam kredilere oran %1,5 ile sektör ortalamas n n (%4,4) oldukça alt ndad r. Banka sa lam mali yap s n korumak ve kamu bütçesine yük olmamak amac yla mali planlamas n disiplin içinde uygulayarak üst üste son dört y lda kârl l n sürdürmüfltür. Banka'n n 2006 y l net dönem kâr 303 milyon YTL'd r. Elde edilen kâr Banka bünyesinde tutularak, kredi olarak ihracatç lar n hizmetine sunulmaktad r. Türk Eximbank' n 2006 y l sonu itibariyle aktif kârl l %7,3, özkaynak kârl l ise %13,1 olarak gerçekleflmifltir. Türk Eximbank bankacılık sektörünün kullandırdı ı ihracat kredilerinin %17 sini tek baflına sa lamaktadır.

20 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU Türk Eximbank' n 2006 Y l Faaliyetlerinin De erlendirmesi Türk Eximbank, ihracatç lar, ihracata yönelik üretim yapan imalatç lar ve yurt d fl nda faaliyet gösteren müteahhit ve giriflimcileri k sa, orta ve uzun vadeli nakdi/gayri nakdi kredi, sigorta ve garanti programlar ile desteklemektedir. Anafartalar Caddesi

21 19 TÜRK EX MBANK FAAL YET RAPORU 2006 Krediler K sa Vadeli Kredilerin Geliflimi Türk Eximbank, ihracatç lar, ihracata yönelik üretim yapan imalatç lar, yurt d fl nda faaliyet gösteren giriflimcileri ve döviz kazand r c hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalar k sa, ortauzun vadeli nakdi ve gayri nakdi kredi programlar ile desteklemektedir. Ayr ca, vadeli sat fl ifllemlerini teflvik etmek ve bu yolla ihracat hacmini art rmak, yeni ve hedef pazarlara girilmesini kolaylaflt rmak amac yla vadeli ihracat alacaklar n iskonto etmektedir y l nda Türk Eximbank' n kulland rd k sa vadeli TL ve döviz kredilerinin tutar milyon YTL (3,5 milyar ABD Dolar )'na ulaflm flt r. Kulland r lan k sa vadeli kredi tutar 2005 y l na göre YTL baz nda %6 oran nda artm flt r. K sa vadeli kredilerin %69'u TL kredilerden, %31'i döviz kredilerinden oluflmufltur. K sa vadeli krediler, yayg n ve etkin bir finansman mekanizmas olarak büyük ölçüde Türk ticari bankac l k sistemi arac l yla kulland r lmaktad r. Arac bankalar kanal yla kulland r lan k sa vadeli ihracat kredilerinin toplam içindeki pay %67'dir y l nda k sa vadeli kredi programlar ndan firma yararlanm flt r. Bütün kredi uygulamalar nda Kalk nmada Öncelikli Yörelerde bulunan firmalar ile küçük ve orta ölçekli iflletmelere (KOB ) öncelik tan nm flt r. KOB 'lere sa lanan ek kaynak ve kredi taleplerine verilen öncelik sonucunda, KOB 'lere kulland r lan kredi tutar milyon YTL (1,2 milyar ABD Dolar ) olarak gerçekleflmifl olup, k sa vadeli ihracat kredilerinin %34 oran ndaki bölümünün KOB 'lere kulland r lmas sa lanm flt r. K sa vadeli kredi programlar ndan yararlanan firmalar n %66's n KOB 'ler oluflturmufltur. Di er taraftan, KOB 'lerin bir araya gelerek oluflturduklar ihtisaslaflm fl d fl ticaret flirketleri olan Sektörel D fl Ticaret fiirketi (SDTfi) modelini teflvik etmeye yönelik kredi uygulamalar na devam edilmifltir. K sa vadeli kredilerin sektörel da l m nda %33 oran nda pay ile tekstil/haz r giyim/deri sektörü baflta gelmektedir. hracatç firmalara, K sa Vadeli hracat Kredi Sigortas kapsam nda teminat alt na al nm fl sevkiyatlar için kredi talep etmeleri durumunda, cari faiz oranlar üzerinden indirim yap lmas uygulamas da sürdürülmüfltür. TL kredilerinde 1 puan, döviz kredilerinde ise 0,25 puan faiz indirimi uygulanmaktad r. Yeni Düzenlemeler ve De ifliklikler Y l boyunca k sa vadeli ihracat kredisi uygulamalar nda, sektörden gelen talepler ve ülkemiz ile dünyadaki ekonomik ve siyasi geliflmeler dikkate al narak çeflitli de ifliklikler yap lm flt r. Bu çerçevede; Fon maliyetleri ve piyasalarda faiz oranlar ndaki art fl trendi dikkate al narak kredi faiz oranlar nda y l içerisinde düzenlemelere gidilmifltir. K sa vadeli Türk Liras kredi faiz oranlar nda y l içerisinde toplam 4 puana varan art fl gerçeklefltirilmifltir. Di er taraftan döviz kredilerinde toplam 0,25 puan faiz indirimi yap lm flt r. Mevcut durumda Banka faiz oranlar TL kredilerinde %13 - %16 aral nda, döviz kredilerinde ise LIBOR+0,50 - LIBOR+1,25 aral ndad r. Arac bankalar taraf ndan uygulanan azami komisyon oranlar nda, SÖ K-TL program nda 1 puanl k, SÖ K-DVZ program nda ise 0,25 puanl k indirim yap lm flt r. KOB tan m n n AB düzenlemelerine uyumlaflt r lmas amac yla ç kar lan yönetmelik hükümleri paralelinde Banka kredi programlar nda yeni KOB tan m ve s n fland r lmas na uygun düzenlemeler yap lm flt r say l yeni Bankac l k Kanunu nun risk yönetimi ve firma kredi de erlili inin tespitine iliflkin hükümleri çerçevesinde, teminat indirimine esas kriterlerde yeni düzenlemeler gerçeklefltirilmifltir. K sa Vadeli hracat Kredileri Türk Eximbank ihracatç ve ihracat ba lant l mal üreten imalatç firmalara, özellikle ihracata haz rl k döneminde finansman gereksinimlerinin karfl lanmas amac yla, k sa vadeli ihracat kredileri tahsis etmektedir. Bu krediler TL ve döviz cinsinden, bankalar arac l yla veya do rudan Türk Eximbank taraf ndan firmalara kulland r lmaktad r. Kredilerin ülke gruplar na göre da l m nda da %65 oran ile Avrupa Birli i ülkeleri ilk s rada yer almaktad r. K sa Vadeli Kredilerin Sektörel Da l m Tekstil/Haz r Giyim/Deri %33 Makina/Elektrikli Cihazlar %17 G da/tar m/hayvanc l k %10 Demir-Çelik %9 Madencilik Ürünleri/ Madeni Eflya %7 Motorlu Tafl tlar %6 Di er %18 K sa Vadeli Krediler (bin YTL)