EK ÖDEME SİSTEMİNE GENEL BAKIŞ VE SAĞLIK SİSTEMİNE ETKİSİ

Transkript

1 4. SAĞLIK YÖNETİMİ KONGRESİ 17 ŞUBAT 2018/ANTALYA EK ÖDEME SİSTEMİNE GENEL BAKIŞ VE SAĞLIK SİSTEMİNE ETKİSİ Doç. Dr. S. Haluk ÖZSARI Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölüm Başkanı

2 EK ÖDEME SİSTEMİ YERİNE PERFORMANS YÖNETİMİ

3 İÇERİK KAVRAMSAL ÇERÇEVE EĞİLİMLER, OLASI SONUÇLAR KRİTİK KARAR NOKTALARI

4 KAVRAMSAL ÇERÇEVE

5 BUGÜN-I Sağlık Sistemi; Gıda/tarım ardından dünyada en büyük ikinci arasında bileşik büyüme oranı yüzde 7.5 Emek + teknoloji yoğun; maliyetler sürekli artıyor İnsan Kaynağı maliyeti toplamın üçte ikisine kadar

6 Sağlık Sistemi; BUGÜN-II Küresel ekonomideki oranı üçte birden fazla, yüzde 38 Küresel sağlık harcaması 2015 de 7.1, 2020 de 8.7 trilyon dolar Küresel Kronik Hastalık Yükü; 2010 da 22.8 trilyon dolar, 2030 da 43.4 trilyon dolar olacak AB Ülkeleri Kronik Hastalık Yükü; Sağlık Harcamasının %70-80 i; 700 milyar Euro/yıl Ölümlerin yüzde 86 sı Sadece Diabet tedavisi için yılda 673 milyar dolar üstü harcama 2020 de yaşlı nüfus dünya nüfusunun %11 i (Avrupa %19)

7 SAĞLIK SİSTEMİNEDE DÜNDEN BUGÜNE YAŞANAN SÜREÇ I.DÖNEM (1950 ler) Girdi Yönetimi = Kaynak Yönetimi II.DÖNEM (1960 lar) Paket Yönetimi = Hizmet Başına Ödeme (Fee For Service) III.DÖNEM (1980 ler) Sunum Yönetimi = DRGs (TİG) IV. DÖNEM (2000 ler) Çıktı Yönetimi = Hastayı Yönetme

8 IV.DÖNEM ÇIKTI YÖNETİMİ Accountable Care = Sorumluluk Verme Süreci klinik rehberler gerekli, değer bazlı ödeme, hasta angajmanı (engagement), oluşan katma değeri geri ödeme ile finansal teşvik oluşturma, entegre hizmet ve basamaklararası koordinasyon.

9 IV.TREND ÇIKTI YÖNETİMİ Accountable Care = Sorumluluk Verme Süreci Amaç Harcama/maliyet azaltma değil En değerli nasıl harcanacağını bilme Yöntem Hedef nüfus belirleme, Hedef çıktı/etki saptama, Farklılıkları öğrenme ve ölçme, Hizmet ile koordine tedavi yolları belirleme, Ödeme ve teşvikleri sıralama.

10 PERFORMANS Performans; Çalışanın, İşyeri ve İş inin gerektirdiği amaçları ve hedefleri gerçekleştirmesi sonucunda elde ettiği mal ya da hizmet Değişkenler; 1. Kapasite 2. İmkan 3. İstek Çalışanın bir işi yapması için sahip olması gereken beceri, bilgi ve tecrübe, İşin yapılabilmesi için gerekli fizik koşullar, ekipman Çalışandan beklenen çaba, emek, işi başarma isteği

11 PERFORMANS YÖNETİMİ Performans yönetimi süreçtir, süreç içinde belirli dönem değil, Performans yönetimi ekibi dikkate alır, sadece bireyi değil, Performans yönetimi bütüncül bakar, sınırlı değil, Yönetimin en önemli bileşenlerinden birisidir, Çalışan ve yönetici arası sürekli ve doğru bir iletişime dayanır, Amaç+beklenti+sonuçların birlikte belirlendiği bir ortak karardır,

12 EĞİLİMLER, OLASI SONUÇLAR

13 EĞİLİMLER-I KAYNAK: U.S. INSTITUTE OF MEDICINE HEALTHCARE DELIVERY FRAMEWORK, GOLDMAN D., ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 1, 2016, Her yerde/işlemde hasta güvenliği; hastanede + evde Ekip tabanlı, disiplinlerarası hizmet yaklaşımı, Tükenmişlik ve ezilmişliğe yönelik acil iç motivasyon ihtiyacı, Gerçek hasta merkezli hizmet

14 EĞİLİMLER-II KAYNAK: U.S. INSTITUTE OF MEDICINE HEALTHCARE DELIVERY FRAMEWORK, GOLDMAN D., ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 1, 2016, Bundled DEMET YAKLAŞIMI, duruma ve nüfusa özgü ödeme modeli (condition-specific and population-based global payment models) Değer bazlı satınalma; tüm sağlık ekonomisi gerekleri yerine gelmeli ACOs (Accountable Care Organizations ) Hesap verilebilir ölçütler; geri ödeme, kıyaslama, kamuya raporlamanın formatlanması (mortalite, zarar, tekrar başvuru, kronik hastalıklarda koruma ve tedavi vb.)

15 OLASI SONUÇLAR; KLİNİK ETKİLİLİK YAKLAŞIMI KAYNAK: BACCAGLINI L., BIG DATA ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 3, 2016, Klinik Paket Klinik Paket Sonuçlar Kalite İyileştirme DRGs Güvenlik ve Kalite Kaynak Kullanımı Çalışmayan Harcaması Çalışan Üretimi DRGs DRGs DRGs DRGs KALİTE YAKLAŞIMI Kalite Çıktıları; Tekrar Başvuru, Mortalte ve Morbidite, Hasta Memnuniyeti MALİYET YAKLAŞIMI Vaka Bazlı Dış Karşılaştırma, Bölümlerarası Maliyet Oynamaları, Hastane Kalış Süresi, İlaç Kullanımı, Sevk Oranı, Görüntüleme ve Laboratuvar Kullanmı Hasta Deneyimlerini Güçlendirme Maliyet Azaltma DRGs Hasta Odaklı Çıktılara Odaklanma

16 OLASI SONUÇLAR; KLİNİK DEĞER DEMET SEÇİMİ YAKLAŞIMI KAYNAK: BACCAGLINI L., BIG DATA ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ SEKTÖR BULUŞMASI 3, 2016, STRATEJİK ODAK/ PROGRAM GELİŞTİRME YÜKSEK HACİM MORTALİTE AZALTMA TEKRAR BAŞVURULARI AZALTMA HASTA ODAKLI ÇIKTILARA ODAKLANMA KOMPLİKASYONLARI DÜŞÜRME MALİYET VE BAKIM FARKLILIKLARINI AZALTMA ŞAMPİYON HEKİMLER HASTA+AİLE DENEYİMİNİ GÜÇLENDİRME

17 ÖNERİLER KAYNAK: Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kurumlarda Çalışanların Döner Sermaye Ek Ödemelerinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Çalıştay Raporu, Sağlık-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi, Ankara, Haziran 2017 TÜRKİYE EK ÖDEME SİSTEMİNDE DÜZENLEME GEREĞİ Ek Ödeme mantığı, Bütünleşik havuzlama yaklaşımı, Döner Sermaye Bütçesi ne yük, Dağıtılabilir tutarın yetersizliği, Yasal kesintilerin yüksekliği, Karar verici süreçlerdeki subjektivite, Üretilen hizmetteki SUT payının yüksekliği ile değişmemesi, PERFORMANS YÖNETİMİ YAKLAŞIMINA GEÇİŞ

18 KRİTİK KARAR NOKTALARI

19 KRİTİK KARAR NOKTALARI İLKELER HASTA ODAKLILIKTA; SAYI DEĞİL DEĞER HEDEF KOYARAK, TEK BAŞINA DEĞİL KATILIMCI KARAR BİREYSEL DEĞİL BÖLÜM+KURUM PERFORMANSINI YÖNETME ÖLÇME DEĞERLENDİRMEDE KAPALI DEĞİL AÇIK/ŞEFFAF SİSTEM SÜRDÜRÜLEBİLİR MODEL... YAPILANI DEĞİL YAPILMAYANI YAPMA (INOVASYON)

20 OLASI SONUÇLAR; YENİLİKÇİLİK Y İtici Güç E N İ K Sınırlayıcı Güç L Endüstri Politikaları Yenilikçiliği Teşvik İ Sağlık Politikası İnovasyonu yavaşlatıcı Ekonomik Politikalar Sektör inovasyon potansiyeline engel KAYNAK: Prof. Rıfat Atun, Harvard University, TUSAP ZİRVE, İSTANBUL, , 20

21 OLASI SONUÇLAR; ÇIKTI DAN DEĞER E YAPI ODAKLI İŞLEV ODAKLI DEĞER ODAKLI YAPI ODAKLI ÖDEME BİRİNCİ BASAMAK HASTANE İŞLEV ODAKLI ÖDEME HİZMET BAŞI ÖDEME DRGs DEĞER ODAKLI ÖDEME RİSK KATMANINA GÖRE (BİREYSEL) SAĞLIK SONUCUNA GÖRE (TOPLUMSAL) KAYNAK: Prof. Rıfat Atun, Harvard University, TUSAP ZİRVE, , 21

22 KRİTİK KARAR NOKTALARI EYLEMLER FARKLI MESLEK GRUPLARI İLE HASTA ODAKLI EKİP OLMA HEDEFLERE GÖRE, HER DÜZEYDE KATILIMCI YÖNETİM VOLÜM BAZLI DAN DEĞER BAZLI DEĞERLENDİRMEYE GEÇİŞ KÜLTÜR DEĞİŞİMİ+BİLGİ PAYLAŞIMI+ HESAP VERME KAYIT+GERİBİLDİRİM+KANITA DAYALILIK; BİLGİ YÖNETİMİ PERFORMANS YÖNETİMİ

23 EKİP OLMA AMA NASIL? KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006

24 EKİP OLMA AMA NASIL? KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006

25 EKİP OLMA AMA NASIL? KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006 TEŞEKKÜRLER...

26 EKİP OLMA BİRLİKTE ÇALIŞABİLİRLİK İLE KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006 KAYNAK: BÜLENT KUNAÇ, TIP BİLİŞİMİ KONGRESİ, KASIM 2006

27 SONUÇ OLARAK; EK ÖDEME SİSTEMİ (?) PERFORMANS YÖNETİMİ SAĞLIK SİSTEMİNİ OLUMLU ETKİLER

28 Akalın Erdal, Atun Rifat, TUSAP ZİRVE, İstanbul, , ÖNEMLİ KAYNAKLAR Bachuti Shengelia, Acıbadem Üniversitesi Sektör Buluşması 3, İstanbul, 25 Kasım 2016, Baccaglini l., Big Data Acıbadem Üniversitesi Sektör Buluşması 3, İstanbul, 25 Kasım 2016, David Blumenthal, Driving Health System Transformation, The Commonwealth Fund 2011 International Symposium on Health Care Policy, Washington, D.C., December 2011 Deloitte Centre for Health Solutions, The Future Awakens; Life Sciences and Health Care Predictions 2022, Deloitte, November 2017 Institute of Medicine, 2006 Institute of Medicine Healthcare Delivery Framework, Goldman D., Acıbadem Üniversitesi Sektör Buluşmasi 1, İstanbul, 25 Mart 2016 Journal of Healthcare Information Management, Volume 20, Number 3, Summer 2006, Journal of Healthcare Information Management 2010, King Holmes, Global Health Agenda, Keynote Lecture, 49th ICAAC, San Francisco, September 2009 OECD Health Data, Özsarı, S. H.: Sürdürülebilir Sağlık İçin Çözüm Arayışı; Kronik Hastalıklarda Sürdürülebilir Uygulamalar Türkiye Raporu. İstanbul, 2014 Özsarı S. H.; Sağlık Ekonomisi Lisans/Yüksek Lisans Ders Notları, Acıbadem Üniversitesi 2017 The Future of Medicine: Megatrends in Medicine that Will Improve Your Health Care & Your Quality of Life, Stephen C. Schimpff, 2007 Türkiye İstatistik Kurumu, Sağlık Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kurumlarda Çalışanların Döner Sermaye Ek Ödemelerinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Çalıştay Rapor Sağlık-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi, Ankara, Haziran 2017 WHO Department of Health Statistics and Informatics

29 Saygılarımla Doç. Dr. S. Haluk ÖZSARI