Dayanıklılık - Yapışma ve Birbirini Tutma. Test 1'in Çözümleri

Transkript

1 Dynıklılık - Ypışm ve Bibiini Tutm Test 'in Çözümlei. Yıçpı oln bi küenin; kesit lnı hcim = 4 kesit lnı hcim = di 4 4. Ktı cisimlein dynıklılığı kesit lnlı ile doğu, hcimlei ile tes ontılıdı. Biz bunu; Kesit lnı Dynıklılık Hcim biçiminde ifde edebiliiz. Küp, pizm ve silindi gibi düzgün geometik biçimli cisimle için; Hcim = Kesit lnı x Yükseklik Kesit lnı Dynıklılık Kesit lnı x Yükseklik Dynıklılık Yükseklik yzbiliiz. Budn d göüleceği gibi I ve II. önemele doğudu.. Ktı bi cismin dynıklılığı veilen he üç özelliğe de bğlıdı.. X Y Z h = X = = Y = = 4 4 Z = h Z = = Bun göe, X = Z > Y di. 5. Bi cisim ontılı olk büyütüldüğünde kesit lnının hcmine onı küçülü. Böyle bi cismin dynıklılığı, Kesit lnı ile ontılı olduğundn cismin boyutlı Hcim büyüken dynıklılığı zlı. Dynıklılık ile büyütme y d küçültme (boyut değiştime) onı sındki ilişkiyi Bi cismin dynıklılığı, boyut değiştime miktı ile tes ontılıdı biçiminde özetleyebiliiz.

2 . Ünite: Mdde ve Özelliklei Küpün ğılığının 64 ktın çıkmsı demek hcminin 64 ktın çıkmsı demekti. Küp biçimli bi cismin hcmi v = bğıntısı ile bulunu. Hcmin 64 ktın çıkmsı için boyutlının 4 ktın çıkmsı geeki. Düzgün geometik cisimle için; Kesit lnı Dynıklılık Hcim = Kesit lnı Kesit lnı x Yükseklik Dynıklılık Yükseklik bğıntısı ile bulunu, O hâlde küpün ğılığının 64 ktın çıkmsı için yüksekliği 4 ktın çıkmlıdı. Bu duumd dynıklılığı dötte biine ine. 5 5 Şekil I 5 Şekil II Düzgün geometik biçimli cisimlein dynıklılığı yüksekliği ile tes ontılıdı. D = = 5 5 D = 5 D 5 = = D 5 bulunu K L M h h h Şekil I Şekil II S S Düzgün geometik biçimli cisimlein dynıklılığı, cismin yüksekliği ile tes ontılıdı. Bun göe, K, L, M silindileinin dynıklılıklı sındki büyüklük ilişkisi, M > K = L şeklindedi. 4S Nesnelein ebtlı ontılı bi şekilde tııldığınd dynıklılıklı d o ond zlı. I II Ynıt A dı.

3 DAYANIKLILIK, YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA 0.. S = 6 P Şekil I Şekil II yıçplı bi ip vey tel en fzl P yükünü tşıyos, bu ipten iki tnesi plel bğlndığınd en fzl P, üç tnesi plel bğlndığınd en fzl P yükünü tşı. Tellein dynıklılığı telin kesit lnıyl ontılıdı. Budn; F F = S S F F = F F = & F = 6F bulunu. 6. Düzgün geometik biçimli cisim- lein yüzey lnlı hcimleine onlndığınd, en küçük onın küede olduğu göülü. Bu d, küeyi diğe geometik cisimleden dh dynıklı yp. küe 4. İpin tşıybileceği en büyük ğılık, kesit lnı ile doğu ontılıdı. İlk duumd ipin tşıybildiği en büyük ğılık G di. İpin yıçpı ktın çıkılınc kesit lnı 4 ktın çık. Bu ip 4G ğılığını tşıybili.. Z Y X h A h A h A Aynı mddeden ypılmış düzgün geometik biçimli cisimlein dynıklılığı kesit lnlıyl tes ontılıdı. Bu nedenle; D X > D Y > D Z di. kesit lnı 5. Bi cismin dynıklılığı bğıntısı ile veili. Dynıklılığı tımk için y kesit lnı tıılmlı hcim y d hcim küçültülmelidi.

4 4. Ünite: Mdde ve Özelliklei Test nin Çözümlei.. 5 m 4P 6P 50 cm 50 cm 50 cm 5 m 5 m Hltın tşıybileceği en büyük ğılık kesit lnı ile doğu ontılıdı. Bun göe; Kton kutunun boyutlı tııldığınd dynıklılığı zlı. Ynıt A dı. 4P = 6P = bulunu.. 4. yükseklik Küpün bşlngıçtki ken uzunluğu olsun. Kesit lnı = Hcmi = Dynıklılığı = olu. Küpün ken uzunluğu ktın çıkılıs Kesit ln = 4 Hcim = 8 kesit lnı Dynıklılığı = hcim = olu. K L M h silindiin yüksekliği olmk üzee silindi biçiminde düzgün yükselen cisimlein dynıklılığı h bğıntısı ile bulunu. Bun göe bu cisimlein dynıklılığı D M > D K > D L şeklinde sılnı.

5 DAYANIKLILIK, YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA 5 5. kesit lnı X bğıntısı ile bu- Cisimlein dynıklılığı, lunu. D X = D Y = D Z = 4 Y K L M Z kesit lnı hcim hcim Bun göe sılm D Y > D X = D Z şeklinde olmlıdı h = h 9 h = () h h = h bulunu. Düzgün geometik ypıy ship cisimlein dynıklılığı yüksekliklei ile tes ontılıdı. D = 9h D = h çık. olduğundn silindiin dynıklılığı 9 ktın Ynıt A dı. Köpünün dynıklılığını tımk için dh hfif mlzeme kullnılı. Ayıc köpüye yeni ykl ilve etmek de dynıklılığı tıı S S 9h h S S ilk duum son duum İlk duumdn silindiin V hcmini bullım; V = h V = 9h = 9 h bulunu. İkinci duumd silindiin yüksekliği h yi bullım; kesit lnı Dynıklılık = bğıntısı ile veilmektedi. hcim He iki konumd d cismin hcmi değişmemektedi. Bun göe; S D = D V = ise S D = D V = olu.

6 6. Ünite: Mdde ve Özelliklei 9.. Aynı mddeden ypılmış ve içlei tmmen dolu iki silindiin dynıklılıklını kşılştımk için bu silindilein yükseklikleini bilmek yetelidi. Düzgün geometik cisimlein dynıklılığı yüksekliklei ile tes ontılıdı. ve numlı cisimlein yüksekliği zldığı için dynıklılıklı t. numlı cismin dynıklılığı değişmez. 0. Cismin enginin dynıklılık üzeinde bi etkisi yoktu.. X Y Aynı mddeden ypılmış silindilein dynıklılığı yüksekliklei ile tes ontılıdı. Silindilein yüksekliği eşit olduğun göe dynıklılıklı d eşit olu.

7 DAYANIKLILIK, YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA 7 Test 'ün Çözümlei.. I. Su dmllının küesel şekil lmsının nedeni kohezyon kuvvetiyle bilikte yüzey geiliminin de etkili olmsıdı. II. Atcın su üstünde dumsının nedeni suyun yüzey geilimidi. III. Lenslein göze ypışmsının nedeni dezyon kuvveti olup suyun yüzey geilimiyle ilgili değildi. cıv h h h Sıvının kılcl bould yükselme ve lçlm miktı kılcl bounun kesit lnı ile tes ontılıdı Cıvdki lçlm miktlı h > h > h veildiğine göe boulın kesit lnlı sındki ilişki A > A > A biçimindedi.. h sıvı Kılcl bounun sıvı içinde kln kısmı (), h yüksekliğini etkilemez. Bounun kesit lnı ile sıvının boud yükselme miktı tes ontılıdı. Bu nedenle h yüksekliğinin tmsı için bounun kesit lnı küçültülmelidi. Atmosfe bsıncı bounun içindeki sıvıy hem lttn hem de üstten ynı etkiyi yp. Bu nedenle h yüksekliği tmosfe bsıncın bğlı değildi. 4. Su dmllı ve ypk sındki dezyon kuvveti dmllın sılı klmsını sğl. Dmll kohezyon kuvvetinin etkisiyle küesel bi hâl lı. Su dmllının ypktn düşmesi için dezyon ve kohezyon kuvvetleinin eşit olmsı geeki. Ynıt A dı.

8 8. Ünite: Mdde ve Özelliklei 5. I. Cıvnın bulunduğu yüzeyi ısltmmsının nedeni kohezyon kuvveti etkisinin dezyon kuvveti etkisinden büyük olmsıdı. 7. X Y Z kesit lnı II. Yğmu yğınc su dmllının cm ypışk skıd klmsı dezyon kuvveti etkisinin kohezyon kuvveti etkisinden büyük olmsındndı. III. Musluktn kn su, moleküllei sındki kohezyon kuvveti nedeniyle bi bütün olk heket ede. Şekil I Bould sıvı yüksekliği bounun kesit lnıyl tes ontılıdı. Şekil II ye göe X, Y, Z boulının kesit lnlı sınd; Y > Z > X ilişkisi vdı. 0 X Y Z Şekil II 0 sıvı yüksekliği X Y Z Ynıt A dı. 8. Süngein tümünün ıslnmsının nedeni kılcllık olyıdı. 9. kılcl cm bou kılcl cm bou K sıvısı L sıvısı 6. I. Sıvıld sıcklık ttıkç yüzey geilimi zlı. II. Suyun içine şeke tıldığınd yüzey geilimi değişmez. III. Suy detejn ktıldığınd yüzey geilimi zlı. Özdeş kılcl cm bould K sıvısı L sıvısındn dh çok yükselmişti. Bun göe; I. L sıvısının özkütlesi K nınkinden büyük olbili. II. K sıvısının moleküllei sındki kohezyon kuvveti L ninkinden küçük olbili.

9 DAYANIKLILIK, YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA 9 0. I. Kğıt hvlunun suyu emmesi kılcllıkl ilgilidi. II. Suyun cmı ısltmsının nedeni dezyon kuvveti etkisinin kohezyon kuvveti etkisinden büyük olmsıdı.. Yüzey geiliminin nedeni sıvı moleküllei sındki çekim kuvvetidi. III. Bzı böceklein su üzeinde yüümesi suyun yüzey geiliminden kynklnı. Ynıt A dı.. Sıvı moleküllei ile cm bo- ul sındki dezyon kuvveti sıvı moleküllei sındki kohezyon kuvvetinden büyük olduğun göe sıvı su olbili. Su içine btııln kılcl bould su, bounu kesit lnı ile tes ontılı yükseli.

10 0. Ünite: Mdde ve Özelliklei 4. Fıç su içinde iken su moleküllei fıçnın kıllın dezyon kuvvetinin etkisiyle ypışı ve kıll ıslnı. Su içinde kıll dğınık duu. Çünkü kıllın tüm çevesinde su vdı ve sul sındki kohezyon kuvvetleinin bileşkesi sıfıdı. Test 4'ün Çözümlei. D seçeneğinde sıvı dğılmdn kldığın göe bu sıvıd yüzey geilimi en büyüktü. Şekil II de fıç dışı çıkılıyo. Kıllın dış tfınd su olmmsının etkisiyle mekeze doğu net bi kohezyon kuvveti oluşu. Bu kuvvetle kıllın toplnmsını sğl. 5. Su ve cıvdn bi mikt ynı kumş dökülüse su dh fzl ısltı. II. Kılcl boud sıvının yükselmesi bounun çpı ile tes ontılıdı. III. Cıvy dldııln kılcl boud sıvı lçlı. IV. Suyun cm ypışmsı dezyon kuvveti ile ilgilidi.. I. Aynı lnın içine yüzey geilimi büyük oln dmlldn dh çok sığ bi bşk ifdeyle Z sıvısının yüzey geilimi en büyük, X sıvısının yüzey geilimi en küçüktü. 6.. Kılcllık, bi sıvının çok ince bi tüp içeisinde y d çok ince knlld yükselmesidi. Bu olyın geçekleşmesinin nedeni sıvı ile ince tüp y d knlın ypıldığı mdde sındki dezyon kuvvetidi. Adezyon kuvveti syesinde sıvı ye çekimi kuvvetini belli yüksekliğe kd yeneek yükseli. Kğıt hvlunun suyu çekmesinde, ğçlın topktn su ve minellei ypklın kd ulştımsınd ve ispito ocğınd fitilin ykıtı dışıdki ucun iletmesinde kılcllık olyının etkisi vdı. sıvı Bounun suy dldıılm miktı ve çık hv bsıncı boudki sıvının yükselme miktını etkilemez. Adezyon kuvveti kohezyon kuvvetinden büyük olduğu için sıvı boud yükseli.

11 DAYANIKLILIK, YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA 7. Kesme şekein ıslnmsı ve siyh müekkepli su ydımıyl beyz gülün siyh enge dönüşmesi kılcllık olyı ile ilgilidi. Yğmu dmlsının cm ypışmsı dezyon kuvveti ile ilgilidi. 0. Eiyen mumun ipte yükselmesi kılcllık, dmlnın küesel şekil lmsı kohezyon, böceğin sud yüümesi yüzey geilimi ile çıklnbili. Ynıt A di C sf su K 50 C detejnlı su 50 C sf su Sıcklık ttıkç lekenin çıkm süesi zlı. Detejnlı su, sf sudn dh hızlı leke çıkı. Bun göe sılm t K > t L > t M olu. M L. Kılcllık olyınd suyun tüpte yükselme miktı; cm ve su tneciklei sındki dezyon kuvveti, yükselen suyun ğılığı tfındn dengeleninceye kd devm ede. Dikkt edilise, bi tftn cm ve su tneciklei sındki dezyon kuvveti, öte yndn suyun ğılığı söz konusudu. Ağılık özkütleye bğlıdı, nck he üç tüpte de su olduğundn soumuzun cevbı olmycktı. Tüpün iç çpı ttıkç, çekilen suyun ğılığının tmsı nedeniyle su yükselmesi dh z olu. Bu nedenle kılcllık etkisi ile delik genişliği bibiiyle tes ontılıdı. Bi bşk ifdeyle, suyun yükselme miktı boulın klınlığın bğlıdı. Kılcllık olyının geçekleşmesi için çık hv bsıncının olmsı geekmez. Ye çekimi ve çık hv bsıncının olmdığı bi yede de dezyon kuvveti vdı. Bu nedenle soumuzd tek etken boulın klınlığıdı. Ynıt A dı. 9. K K sıvısı cm ypışıken, L sıvısı ypışmıyos K ısltn L ise ısltmyn sıvıdı. L. Kğıt hvlunun bi ucu suy değdiğinde, kılcllık etkisi ile sıvı, kğıdın içine çekili. Biz beklenise hvlunun tmmı ıslnı. Bu olyın geçekleşme nedeni kılcllık etkisidi. O hâlde I. öneme kılcllık etkisinin sonucudu. Benze şekilde bi ucu gzyğının içinde, öteki ucu dışıd oln gzyğı lmbsının fitiline, kılcllık etkisiyle gzyğı kışı olu. Bu nedenle II. öneme de kılcllık olyı ile ilgilidi. Meyve sulının pipetten yükselmesi ve enjektöle şişeden ilç çekilmesi olylı bsınçl ilgilidi. Bu nedenle III ve IV. bilgile dığımız cevpl değildi.

12 . Ünite: Mdde ve Özelliklei Test 5'in Çözümlei. Yüzey geilimi sıvıl için yıt edici bi özellikti. Bi bşk ifdeyle, yüzey geilimi sıvıl için otk özellik değildi. Akışkn olmlı nedeniyle sıvıl gidiklei kbın şeklini lı. Moleküllei sındki boşlukl çok z olduğundn sıvıl sıkıştıılmz.. Suy ktıln tuz, su ile oluştuduğu çözeltide su tneciklei sındki bğlı kuvvetlendii. Böylece su tneciklei sındki kohezyon tmış olu. Bunun sonucund suyun yüzey geilimi t. Suy detejn y d sbun ilve edildiğinde ise su moleküllei sındki bğl zyıfl ve suyun yüzey geilimi zlı. 4. yüzey geilimi. Sıvı Sıcklık ( C) Yüzey geilimi (N/m) Cıv 0 0,44 Su 0 0,07 Glisein 0 0,06 0 sıcklık He sıvının bi yüzey geilimi vdı. Bu sıvının sıcklığı tııldığınd yüzey geilimi sıcklıkl doğu ontılı bi şekilde zlı. Sıvılın yüzey geilimlei sıvının cinsine göe fklılık göstei. Yndki tblod ynı sıcklıktki cıv, su ve gliseinin yüzey geilimleinin fklı olduğu göülmektedi. O hâlde sıvının yüzey geilimi, sıvının cinsine bğlıdı. Ynıt A dı. Sıcklık ( C) Yüzey geilimi (N/m) 0 0, , , ,059 Bi sıvının fklı sıcklıkldki yüzey geilimlei fklıdı. Sıvılın yüzey geilimlei sıcklıkl tes ontılıdı. Bu nedenle sıcklık ttıkç sıvılın yüzey geilimlei zlı. Bu duum yukıdki tblod göülmektedi. Bi sıvının kütlesindeki tış vey zlış yüzey geilimini etkilemez. 5. Su yüzeyinde tşın sekmesi, metl pnın yüzeyde klmsı ve böceğin btmdn su yüzeyinde yüümesi olylı suyun yüzey geilimi olduğunun knıtıdı.

13 DAYANIKLILIK, YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA 6. Su üstündeki yüzey geilimi, yüzeyde homojen bi biçimde olup he noktd ynıdı. Bu yüzey geilimi, suyun en üst kısmın plel olup biim uzunluğu gegin tutn kuvvetti. Sıvıld yüzey geilimi, sıcklık ttıkç zlı. Detejn suyun yüzey geilimini zltı, ttımz. 7. Bi mddenin moleküllei sındki çekim kuvvetine kohezyon deni. Kohezyon kuvveti sıvı tnecikleinin dğılmdn bi d klmsını sğl. I ve II. önemele doğu, III. öneme ynlıştı. Cm düşen yğmu dmllının moleküllei ile cmın moleküllei sındki dezyon kuvveti dmllın düşmesini engelle. Cm-su sınd dezyon kuvvetinin kohezyon kuvvetinden büyük olmsının sonuçlındn bii de kılcllık olyıdı. Bu olyd su, bou çepelei tfındn çekileek dezyon kuvveti, sıvı ğılığı tfındn dengeleninceye kd yükselmye devm ede. Kılcllık olyı syesinde topktn çekilen su ğçlın çok ince tşım boulındn kökten en yüksekteki ypğ kd yükseli. Gzyğı lmblının fitilinden ykıtın yükselmesi de bu olyın ynısıdı. Suy dldııln ince bi boud dezyon kuvveti kohezyon kuvvetinden büyük olduğu için, su yüzeyinde hfif iç bükeylik meydn geli. İnce bou cıv çnğın dldııldığınd kohezyon kuvveti dezyon kuvvetinden büyük olduğu için boudki cıv yüzeyinde hfif bi tümsekleşme oluşu. Musluktn dmlyn suyun küesel bi şekil lmsı kohezyon kuvvetlei syesinde geçekleşi. 8. K M L su 0. X sıvısı Y sıvısı Sıvının iç kısmındki bi molekül, komşu molekülle tfındn he yönden eşit bi kuvvetle çekili. Yüzeydeki bi molekül he yönden eşit kuvvetle çekilmez. 9. Bi mddenin moleküllei sınd v oln çekim kuvvetine kohezyon kuvveti deni. Fklı mddelein tneciklei sındki çekim kuvvetine dezyon kuvveti deni. Kp içindeki sıvılın kb tems eden ken kısımlının eğikleşmesi sıvının tüüne göe değişiklik göstei. Adezyon kuvveti, kohezyon kuvvetinden büyük olduğu için, sıvı yüzeyinde hfif bi çukulşm meydn geli. O hâlde X kbındki sıvı su olbili. Kohzeyon kuvveti, dezyon kuvvetinden büyük olduğu için cıvnın yüzeyi hfifçe tümsek olu. O hâlde Y kbındki sıvı cıv olbili. X ve Y kplın ince boul dldııldığınd B seçeneğindeki duum oluşu.

14 4. Ünite: Mdde ve Özelliklei Test 6'nın Çözümlei. Öğenci soulın tümünü doğu ynıtlmıştı.. Bounun çpı ne kd küçük olus, boudki su yüksekliği o kd büyük olu. Çünkü ince boudki su ğılığı dh zdı. Suyun duuşu gibi çuku dun sıvı miktı çukuun lt yüzeyinden, cıvnın duuşu gibi tümsek dun yüzeyle eğinin üst kısmındn okunu. I. kılcl boul sıvı Kılcl boulın iç genişliği küçüldükçe sıvı, boud dh d yukı çık. Çünkü d boud sıvı sütunun ğılığı dh zdı. II. b K sıvısı L sıvısı K sıvısının miktı b seviyesinden okunu. L sıvısının miktı seviyesinden okunu.. I. Bi sıvının sıcklığı tııldığınd moleküllein enejisi, dolyısıyl moleküllein heketliliği t. Bunun sonucund moleküle sı kuvvetlein etkisi zlk yüzey geiliminin zlmsın yol ç. I. önemede Ynıt Y di. II. D boudki dezyon kuvveti, kohezyon kuvvetinden büyük ise sıvı kendiliğinen yükseli. II. önemede III. Musluğun ypıldığı metlin moleküllei su molekülleine uyguldığı dezyon kuvveti syesinde dml musluğ doğu heket ede. III. önemede Ynıt A dı. III. Resimdeki böceğin suy btmmsının nedeni suyun yüzey geilimi di.

15 DAYANIKLILIK, YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA 5 4. Kılcllık, bi sıvının çok ince bi tüp içeisinde y d çok ince knlld yükselmesidi. Bu olyın geçekleşmesinin nedeni sıvı ile ince tüp sındki dezyon kuvvetidi. Adezyon kuvveti syesinde sıvı ye çekimi kuvvetini belli yüksekliğe kd yeneek yükseli. Bu olyın geçekleşmesi bounun uzunluğun bğlı değildi. 7. Çok büyük tonjlı gemilein su yüzeyinde yüzmesi suyun yüzey geilimi ile ilgili değildi. Gemile suyun kldım kuvveti syesinde su üzeinde klıp yüzele. 5. K sıvısı L sıvısı M sıvısı Boulın çplı fklıdı. Bu nedenle he üç sıvının cinsi de fklıdı. II ve III. önemele kesinlikle ynlıştı ıslnm h etkilidi bğlıdı dezyon ve kohezyon bğlıdı yüzey geilimi kılcllık olyı sğl yşm lnı oln yee ıslnm, oln yee kılcllık olyı, oln yee yşm lnı yzılmlıdı. Ynıt A dı. su I. Suyun sıcklığını tıdığımızd su moleküllei sındki kohezyon kuvveti zlı. Bun bğlı olk yüzey geilimi zlı. Yüzey geilimi zlınc su kılcl boud dh yükseğe çık. Bun bğlı olk d h t. II. İnce bou içeisindeki su, bou çepelei tfındn çekileek, dezyon kuvvetleinin su ğılığı ile dengelendiği nokty kd yükseli. Bounun kesiti zlınc su dh yükseğe çık. III. Suy tuz ktılınc, yüzey geilimi t. Bunun sonucund boudki h yüksekliği zlı.

16 6. Ünite: Mdde ve Özelliklei 9. R. P h h X yüzeyi Y yüzeyi X Y Bi sıvının dezyonu ve kohezyonu bulunduğu yüzeydeki geometik şeklini belile. Bun göe; I. P sıvısı X yüzeyini ıslttığındn I. öneme doğudu. II. R sıvısı Y yüzeyini ısltmmıştı. Bu nedenle II. öneme ynlıştı. III. X ve Y ynı yüzeyle olduğundn R sıvısının yüzey geilimi P ninkinden büyüktü. III. öneme doğudu. Açık hv bsıncı boulın he iki ucun d ynı etkiyi yptığı için bouldki sıvı yüksekliği üzeinde bi etkisi yoktu. ve numlı boulın yıçplı ile X ve Y sıvılının özkütlelei bu olyd etkili. 0. Çiçek sksısının ltındki tbğ su döküldüğünde kılcllığın etkisiyle sksının ltındki delikten topk ile tems eden su üst kısıml doğu çık. Yğmu dmllının cm ypışmsı kılcllık değil dezyon kuvvetinden kynklnı. Diğe seçeneklede veilenlein tmmı kılcllığın etkisiyle geçekleşi. Ynıt A dı.

17 DAYANIKLILIK, YAPIŞMA VE BİRBİRİNİ TUTMA 7 Test 7'nin Çözümlei 4.. B B X sıvısı Y sıvısı X sıvısı su gibi dvnk cmdn ypılmış B bousund yükselmektedi. Y sıvısı cıv gibi dvnk B bousund lçlmktdı. X sıvısı Y sıvısı Bun göe X sıvısı cm yüzeyin üzeine konulduğund bulunduğu yüzeyi ısltı. Y sıvısı cm yüzeyi ısltmz. Sıvının iç kısmındki bi molekül, komşu molekülle tfındn he yönden eşit bi kuvvetle çekili. Böylece iç kısımdki bi moleküle etki eden bütün kuvvetle dengede olu ve molekülle sı uzklık sbit klı. Anck bu duum sıvının yüzeyinde değişi. Yüzeydeki bi moleküle içedeki molekülle tfındn uygulnn çekme kuvveti, yüzey üzeindeki gz otmın moleküllei tfındn dengelenemez. Bunun sonucund yüzeydeki moleküllele içedeki komşu molekülle sındki uzklık zlı ve elstik bi ypı oty çık. Bu oly yüzey geilimi dı veili.. Bitki ypğı üzeindeki su dmllının en önemli düşmeme nedeni dml ile ypk sındki dezyon kuvvetidi.. Veilen olyldn he üçünün de nedeni dynıklılığı tımk içindi. 5. Sıvının yüzey geilim ktsyısı sıvının özkütlesi ve sıvının sıcklığın bğlıdı. Sıvının hcminin yüzey geilim ktsyısı üzeinde bi etkisi yoktu.

18 8. Ünite: Mdde ve Özelliklei 6. Adezyon kuvveti sıvı molekülleinin bşk yüzeye tutunmsını sğlyn kuvvetti. Adezyon kuvveti syesinde sıvı moleküllei cisimlein yüzeyine tutunbili. 8. I. Ebu sntınd, suy yüzey geilimini tııcı bi mdde ktılı. Yüzey geilimi tıılmış su yüzeyinde şekillein kğıd ypışmsı sğlnı. II. Detejn ktılmış suyun yüzey geilimi zlı. Böylece su kilee dh koly nüfuz ede. III. Böceklein su yüzeyinde yüümesi için yüzey geilimi olmsı isteni. Adezyon kuvvetinin büyüklüğü, hem sıvının cinsine hem de sıvının bulunduğu yüzeyin cinsine bğlıdı. 7. Su dmlsını ypkt tutn kuvvet dezyon, küesel şekil lmsını sğlyn kuvvet kohezyondu.