KONU 7 KOMÜNİTE EKOLOJİSİ. Aslı Sade Memişoğlu

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KONU 7 KOMÜNİTE EKOLOJİSİ. Aslı Sade Memişoğlu"

Transkript

1 KONU 7 KOMÜNİTE EKOLOJİSİ Aslı Sade Memişoğlu

2 1. İki tür arasındaki etkileşim tipleri İki farklı türe ait bireyler arasında farklı etkileşimler olabilir: Nötral, 0: ilgili türler birbirlerinden etkilenmezler Pozitif, +: birbirlerini olumlu etkilerler Negatif, - : birbirlerini olumsuz etkilerler İki tür için: 00, - -, + +, + 0, - 0, ve + - olabilir Bu kombinasyonlardan üçü (- -, + + ve + -) kendi içlerinde ikiye ayrılır Böylece 9 çeşit etkileşim ortaya çıkar 2

3 1. İki tür arasındaki etkileşim tipleri 1. Nötralizm (00): olası ilişkiden her iki tür de etkilenmez 2. Rekabet (doğrudan engelleme şeklinde, - -): her iki tür birbirine doğrudan müdahale eder, etkileri doğrudan ve her ikisi için de olumsuzdur 3. Rekabet (kaynak için rekabet şeklinde, - -): Her iki tür benzer kaynakları kullanır. Kaynaklar sınırlı olduğunda birbirlerini dolaylı olarak olumsuz etkiler 4. Amensalizm ( - 0 ): İlişkiden, türlerden biri olumsuz etkilenirken diğeri etkilenmez. chap. 7. community ecology 3

4 5. Komensalizm ( + 0 ):İlişkiden türlerden biri yararlanırken diğeri etkilenmez 6. Asalaklık (parazitlik + - ): Bir tür ilişkiden yarar sağlarken diğerine doğrudan zarar verir. Yarar sağlayan türün varlığı, diğerinin varlığını sürdürmesine bağlıdır. 7. Avlanma (avcılık/otlama, + - ): Büyük oranda asalaklığa benzer 8. Proto-işbirliği (zorunlu olmayan işbirliği, + + ): Her iki tür de yararlanır. Ama her biri bu ilişki olmasa da yaşamını sürdürür. 9. Mutualizm (karşılıklı ortaklık, + + ):her iki tür de yararlanır. İşbirliği olmadan tek başlarına yaşayamazlar 4

5 Komensalizm Nötralizm İki tür etkileşimi koordinat modeli Amensalizm 5

6 1. İki tür arasındaki etkileşim tipleri Bu ilişkilerde vurgulanması gereken üç eğilim vardır: 1. Olumsuz etkileşimler öncü komünitelerde görülür. 2. Ekosistemlerin evrimi ve gelişimi sırasında olumsuz etkileşimler gittikçe azalma, olumlu etkileşimler gittikçe artma eğilimi gösterir 1. Böylece olgunlaşmış veya karmaşık yapılı komünitelerde, türlerin yaşama şansını artıran olumlu etkileşimler yaygındır 3. Yeni veya yakın zamanda ortaya çıkan birlikteliklerde olumsuz etkileşimler daha sık ve şiddetli görülür 6

7 1. İki tür arasındaki etkileşim tipleri Belirli iki tür arasındaki etkileşim çeşidi farklı koşullarda veya yaşam döngülerinin farklı aşamalarında farklı biçimlerde olabilir. Popülasyon büyümesi gibi modeller kullanılarak bu etkileşimler daha net anlaşılır dn/dt = rn (r/k)n 2 CN 2 N Büyüme = Sınırsız tür içi nüfus artışının rakip türün hızı büyüme olumsuz etkileri olumsuz etkileri 7

8 1. İki tür arasındaki etkileşim tipleri Bu denklemde, etkileşim biçimlerine bağlı olarak değişik sonuçlar söz konusudur: Rekabet gücü (C) her iki tür için de küçük ise, popülasyonların üreme oranı çok da olumsuz etkilenmez Türler arası rekabet, tür içi rekabetten az olduğundan, iki tür birlikte yaşamaya devam edebilir. Rekabet gücü büyükse, rekabet gücü büyük olan tür ya diğerini ortadan kaldıracak ya da başka bir habitata gitmeye zorlayacaktır Yani istekleri birbirine benzeyen türler kuramsal olarak bir arada yaşayamazlar 8

9 1. İki tür arasındaki etkileşim tipleri Etkileşim tipine göre bu denklem farklı şekillerde yazılabilir: iki tür birbiriyle olumlu etkileşim içindeyse son terim çıkartma yerine toplama olarak eklenir. Böyle bir durumda iki popülasyon yararlı bir denge durumuna ulaşacak şekilde büyür. 9

10 1. İki tür arasındaki etkileşim tipleri Olumsuz etkileşimleri açıklarken «zararlı» sözcüğünün kullanılmaması önemlidir. Evet, rekabet ve avlanma, etkilenen türün büyüme oranını düşürür Fakat uzun dönemde ilgili türün evrimsel geleceğine zararlı olacağı anlamına gelmez!!! Olumsuz etkileşimler bu türün doğal seçiliminin hızlanmasını ve uyumu artıran formların oluşmasını sağlayabilir Hızlı nüfus artışıyla yok olma sınırına gelmesini önler 10

11 2. Birlikte evrim Bir çeşit komünite evrimidir Birbirleriyle üreme ilişkileri olmayan fakat yakın ekolojik ilişkileri olan türlerin birlikte evrimleşmesi. ÖR: Bitkiler ve herbivorlar, büyük organizmalar ve simbiyotik mikroorganizmalar, parazitler ve konakçıları. Türlerden birinin evrimi, karşılıklı seçilim baskısı yaratarak onunla etkileşim içinde olan türün de evrimleşmesini sağlar 11

12 2. Birlikte evrim Rekabet şeklinde başlayan bir etkileşim, evrimsel süreç içinde karşılıklı yarar sağlayan bir etkileşime dönüşebilir ÖR: Bitkiler ve otçullar Bitkiler yenilmeye karşı kimyasal zehir salgılamak üzere evrimleşir Böcekler de evrimleşerek bu kimyasallara dirençlileri seçilir Bir bakıma birinin evrimi diğerinin evrimine bağlıdır Sonunda kararlı bir denge hali ortaya çıkar. 12

13 2. Birlikte evrim Ayrıca otlamanın bitki büyümesini tetiklediği ve net primer üretimi artırdığı da gösterilmiştir. Yani zaman içinde etkileşim karşılıklı yarar biçimine dönüşmüştür chap. 7. community ecology 13

14 3. İşbirliğinin evrimi ve grup seçilimi Grup seçilimi: bir komünitede birlikte yaşayan ve aralarında bir yarar ilişkisi bulunmasına bakılmaksızın doğal seçilime uğrayan gruplardır Birlikte yaşayan canlıların lehine olan ya da onlara grup halinde üstünlük sağlayan kararkterler seçilip korunur. Bu özellikleri taşıyan bireyin aleyhine bile olsa!!! 14

15 3. İşbirliğinin evrimi ve grup seçilimi İşbirliği nasıl ortaya çıkar? Kökeninde sosyal olmayan bir ortam vardır Karşılıklı yardımlaşma pek de dostça olmayan bir ortamda başlayıp gelişir ve en sonunda deneme yanılmalarla yerleşip korunur. İlk olarak yakın akrabalar arasında başladığı düşünülür. Bunda etkili olan genler ilgili grubun neslini sürdürme şansını artırır 15

16 3. İşbirliğinin evrimi ve grup seçilimi ÖR: Av-avcı, parazit-konakçı etkileşimleri av ve konakçı açısından olumsuzdur Ancak olumsuzluk derecesi, gruplar ne kadar uzun süre birlikte bulunursa o kadar azalır. Grup seçilimi «ihtiyat» özelliği ile birlikte gelişir Avcı ya da parazit, av veya konakçısı aşırı tüketmeyecek şekilde davranır Aksi halde kendisi de yok olur. 16

17 4. Türler arası rekabet ve birlikte bulunma İki şekilde ortaya çıkar: 1. Engelleme şeklinde rekabet: İki tür birbiriyle doğrudan karşılaştığı zaman ortaya çıkar Yavru, yurt, alan savunması yaparlar 2. Kaynak tüketimi şeklinde rekabet: Farklı türler, yiyecek, av, yuva bakımından benzer kaynakları kullandıkları zaman birbirlerini dolaylı olarak olumsuz etkilerler 17

18 4. Türler arası rekabet ve birlikte bulunma Rekabet sonucunda iki tür arasında karşılıklı bir denge kurulabilir Rekabetin çok güçlü olduğu durumlarda ise rekabet gücü üstün olan tür, diğerinin yerini alabilir ya da diğerini başka bir kaynağı kullanmaya zorlayabilir. Eğer bu tip iki tür aynı yerde bulunuyorsa ya farklı kaynakları kullanmaktadır ya da yaşam etkinliklerini farklı zamanlarda yürütmektedir. Rekabetle dışlanma: Benzer türlerin ekolojik olarak birbirlerinden ayrılması 18

19 Popülasyon büyüklüğü Tek başına diğer türle aynı kültürde Benzer nişlere sahip iki protozoa türünün rekabeti Tek başına diğer türle aynı kültürde chap. 7. community ecology Günler 19

20 4. Türler arası rekabet ve birlikte bulunma Sınırlı bir alanda birlikte bulunan iki türün popülasyonları, eş zamanlı olarak nasıl bir büyüme gösterirler? Türler arası rekabette kullanılan Lotka-Volterra eşitliği, Rekabet, avcı-av, parazit-konakçı ilişkilerini ve başka etkileşim tiplerini modellemekte yararlıdır. dn 1 /dt = r 1 N 1 (K 1 - N 1 - αn 2 )/K 1 N: birey sayısı dn 2 /dt = r 2 N 2 (K 2 - N 2 - βn 1 )/K 2 K: taşıma kapasitesi r: büyüme hızı α: 2. türün 1. üzerindeki olumsuz etkisi β: 1. türün 2. tür üzerindeki olumsuz etkisi 20

21 4. Türler arası rekabet ve Avcı türlerin varlığı, bir komünitedeki tür çeşitliliğini ve türler arası rekabeti etkiler: ÖR: ABD de bir gel-git alanında kaya midyesi, midye, deniz salyangozu gibi türler ve bunları avlayan denizyıldızı Denizyıldızı ortamdan kaldırılınca av olan türlerin de sayısı azalmış??? Rekabette daha başarılı olan birkaç tür, diğerlerinin yok olmasına sebep olmuş Çeşitlilik azalmış birlikte bulunma chap. 7. community ecology 21

22 5. (+ -) nitelikli etkileşimler: Avlama, otlama, asalaklık Uzun süreli doğal seçilim sonucu zararlı etkiler ya azalır ya da etkileşim tamamen ortadan kalkar. Şiddetli olumsuz etki ya birinin ya da her ikisinin ortadan kalkmasına yol açar. Dolayısıyla şiddetli avlanma veya asalaklık ilişkisi yakın bir geçmişe dayanır İnsan türünün yaptığı gibi geniş veya ani değişiklikler av/asalaklık şiddetini artırır. 22

23 5. (+ -) nitelikli etkileşimler: Avlama, otlama, asalaklık Olumsuz etkileşimler aslında engelleyici ve dizginleyicidir Uzun süreli ve birlikte evrim açısından bakınca bundan yararlananlar sadece avcı/asalaklar değildir ÖR: Otçul böceklerin avcıları, bu böceklerin sayılarını dizginler Böylece böceklerin yiyeceklerinin tümünü bitirmesi ve habitatın bozulması engellenmiş olur. 23

24 İlk bir araya geliş Konakçıparazit ilişkilerinde birlikte bulunmanın evrimi: Konakçı:sinek Parazit: arı 2 yıl birliktelikten sonra Hafta chap. 7. community ecology Konakçı Parazit 24

25 5. (+ -) nitelikli etkileşimler: Avlama, otlama, asalaklık Olumsuz etkileşimlerden çıkan 2 sonuç: 1. Parazit ile konakçı tür, evrimsel anlamda uzun yıllardan beri birlikte yaşıyorlarsa, olumsuz etki nispeten daha az, nötral hatta faydalı bile olabilir 2. Bir parazit, konakçı türün yaşama ortamına ilk kez getirilmiş ise, konakçıya en şiddetli derecede zarar veren parazit olur Bu sebeplerle bir bölgeye potansiyel tehlike oluşturacak canlılar getirilmemelidir. 25

26 6. Taraflar için olumlu etkileşimler: Komensalizm, İşbirliği ve Mutualizm Olumlu etkileşim tipleri evrimsel bir sırayla: 1. Komensalizm: Proto-işbirliği: Mutualizm: + + En basitten daha ileri işbirliğine doğru gider 26

27 6. Taraflar için olumlu etkileşimler: Komensalizm, İşbirliği ve Mutualizm Komensalizm: Hemen her solucan deliğinde, her kabuklu deniz hayvanı veya sünger içinde davetsiz birtakım türler bulunur. Proto-işbirliği: yengeçler ve sırtında yaşayan sölenterler Sölenter yakıcı hücrelere sahip; yengece koruma sağlar Yengeç besin artıkları sağlar Mutualizm: birbirinden çok farklı türler arasında görülür Selülozu sindiren bakteriler ve konakçı hayvanlar arasında Ekosistemler geliştikçe ve olgunlaştıkça parazitliğin yerine mutualizm geçmektedir!!! 27

28 Doğrudan etkiler yanında dolaylı etkiler de vardır: Sistem içi mutualizme katkı yapar ÖR: bir göldeki plankton ile levrek arasında doğrudan bir ilişki yoktur fakat dolaylı mutualizm içindedirler Levrek, planktonla beslenen balıkları yiyerek dolaylı yoldan planktondan yararlanır Plankton da avcılarını yediği için levrekten yarar sağlar Bir komünitedeki besin zinciri aslında tamamen bir mutualizm ilişkisidir!!! 28

29 İnsan, son yıl öncesine kadar yaşadığı ototrof çevre üzerinde bir enerji paraziti olarak yaşamıştır Artık mutualizm evresine geçmek zorundadır. Bunu beceremezse uyumsuz bir parazitin konakçısını ölecek derecede yiyip bitirdiği gibi, doğayı tüketecek ve böylece kendi sonunu da getirecektir!!! 29

30 7. Komünite düzeyinde biyoçeşitlilik Çeşitliliğin iki bileşeni: 1. Zenginlik: birim alandaki tür çeşidi 2. Nispi bolluk: birim alanda var olan türlerdeki bireylerin bolluğu Bir komünitedeki türlerin küçük bir oranı çok yüksek sayıda bulunur = baskın tür Bazen birkaç baskın tür yerine orta-bollukta pek çok tür olur Çok sayıda az bolluk gösteren tür bulunur 30

31 Çeşitlilik ele alınan alan arttıkça, artar Kuzey enlemlerden ekvatora gidildikçe artar Stres altında bulunan komüniteler ile yaşlı komünitelerde azalır. İnsan etkilerine bağlı olarak doğal ve tarım ekosistemlerinde çeşitlilik azalmaktadır 31

32 Birey sayısı Kirlenmemiş Orta düzey kirlenme Kirlenmiş Türler Kirlenmemnin biyoçeşitliliğe etkileri Birbirine paralel akan 3 akarsu. Evsel atıklarla farklı derecelerde kirleniyor. 32

33 Kirlenme başlangıcı Çeşitlilik Yoğunluk Çeşitlilik Temiz su Aktif ayrışma Düzelme evresi Temiz su Günler Mil Tek noktadan kirlenme görülen bir akarsuda çeşitlilik 33

12. SINIF KONU ANLATIMI 28 EKOLOJİ KOMÜNİTE EKOLOJİSİ

12. SINIF KONU ANLATIMI 28 EKOLOJİ KOMÜNİTE EKOLOJİSİ 12. SINIF KONU ANLATIMI 28 EKOLOJİ KOMÜNİTE EKOLOJİSİ KOMÜNİTE EKOLOJİSİ Bir alan ya da habitat içerisindeki tüm popülasyonların oluşturduğu birliğe komünite denir. Komüniteyi oluşturan türler arasında

Detaylı

Brüt ve Net Birincil Üretim

Brüt ve Net Birincil Üretim Brüt ve Net Birincil Üretim EKOSİSTEM İÇİNDE ENERJİ AKIŞI (klorofil+ışık) CO 2 + 2H 2 O (CH 2 O) + H 2 O + O 2 (Formaldehit) Bir besin zinciri üzerinde yer alan üç besin düzeyinde (1,2,3 numaralı kutular)

Detaylı

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler)

Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Ekoloji, ekosistemler ile Türkiye deki bitki örtüsü bölgeleri (fitocoğrafik bölgeler) Başak Avcıoğlu Çokçalışkan Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Biraz ekolojik bilgi Tanımlar İlişkiler

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 29 EKOLOJİ POPÜLASYON EKOLOJİSİ

12. SINIF KONU ANLATIMI 29 EKOLOJİ POPÜLASYON EKOLOJİSİ 12. SINIF KONU ANLATIMI 29 EKOLOJİ POPÜLASYON EKOLOJİSİ POPÜLASYON EKOLOJİSİ Belirli bir alanda yaşayan aynı tür canlılar topluluğuna popülasyon denir. Ekosistemin en küçük birimi popülasyondur. Belirli

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS. 97. Adım EKOLOJİ 4 CANLILARDA BESLENME İLİŞKİLERİ

ADIM ADIM YGS LYS. 97. Adım EKOLOJİ 4 CANLILARDA BESLENME İLİŞKİLERİ ADIM ADIM YGS LYS 97. Adım EKOLOJİ 4 CANLILARDA BESLENME İLİŞKİLERİ CANLILARDA BESLENME İLİŞKİSİ CANLILAR ARASINDAKİ BESLENME İLİŞKİLERİ OTOTROF BESLENME HETEROTROF BESLENME HEM OTOTROF HEM HETEROTROF

Detaylı

ÇEV 219 Biyoçeşitlilik. Edafik ve Biyotik Faktörler. Edafik Faktörler

ÇEV 219 Biyoçeşitlilik. Edafik ve Biyotik Faktörler.   Edafik Faktörler ÇEV 219 Biyoçeşitlilik Edafik ve Biyotik Faktörler Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Edafik Faktörler İklimsel faktörleri değiştirebilen veya bu faktörlerin yerini alabilen faktörler.

Detaylı

Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır.

Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. EKOLOJİK BİRİMLER *Ekoloji: Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. *Populasyon: Belli bir bölgede yaşayan, (1) türe ait bireylerin oluşturduğu topluluğa

Detaylı

Çevre Biyolojisi

Çevre Biyolojisi Çevre Biyolojisi 115-02 Bölüm 03-01 Temel Ekolojik Kavramlar ve Süreçler Çağatay Tavşanoğlu 2018-2019 Güz Canlıların ve habitatların çeşitliliğine karşın tüm ekosistemlere ve ekosistemlerin bileşenlerinin

Detaylı

KOMÜNİTE EKOLOJİSİ 11. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 11.2.1. Komünite Ekolojisi Anahtar Kavramlar biyolojik çeşitlilik, ekosistem, komünite, rekabet, simbiyotik ilişki, süksesyon 11.2.1.1.

Detaylı

POPÜLASYON EKOLOJİSİ 11. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 11.2.2. Popülasyon Ekolojisi Anahtar Kavramlar : popülasyon dinamiği, taşıma kapasitesi, yaş piramidi 11.2.2.1. Popülasyon dinamiğine

Detaylı

TEST 1. Ekosistem Ekolojisi ÜNİTE 3. faktörlerinden biri değildir? DÜNYAMIZ

TEST 1. Ekosistem Ekolojisi ÜNİTE 3. faktörlerinden biri değildir? DÜNYAMIZ Soru Aşağıdakilerden hangisi faktörlerinden biri değildir? B) İklim D) Su 2. abiyotik 5. Çay r l k a l a n O rm a n l k a la n C) Ayrıştırıcılar DÜNYAMIZ A) Sıcaklık ekosistemin ÜNİTE 3 1. TEST 1 E) Işık

Detaylı

EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER

EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER EKOLOJİK BİRİMLER *Ekoloji: Canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla olan ilişkisini inceleyen bilim dalıdır. Ekolojik birimlerin küçükten büyüye doğru sıralaması: Ekoloji

Detaylı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı

Ekosistem Ekolojisi Yapısı Ekosistem Ekolojisi, Ekosistemin Yapısı Ekosistem Ekolojisi Yapısı A. Ekoloji Bilimi ve Önemi Ekoloji canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Günümüzde teknolojinin

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım EVRİM

ADIM ADIM YGS LYS Adım EVRİM ADIM ADIM YGS LYS 191. Adım EVRİM EVRİM İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER Evrim, geçmiş ile gelecekteki canlıların ve olayların yorumlanmasını sağlayarak, bugün dünyada yaşayan canlılar arasındaki akrabalık derecesini

Detaylı

10. Sınıf Biyoloji Konuları Hücre Bölünmeleri Kalıtımın Genel İlkeleri Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları

10. Sınıf Biyoloji Konuları Hücre Bölünmeleri Kalıtımın Genel İlkeleri Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları 10. Sınıf Biyoloji Konuları Hücre Bölünmeleri Mitoz ve Eşeysiz Üreme Canlılarda hücre bölünmesinin gerekliliği Mayoz ve Eşeyli Üreme Kalıtımın Genel İlkeleri Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik Kalıtımın genel

Detaylı

EKOSİSTEM. Cihangir ALTUNKIRAN

EKOSİSTEM. Cihangir ALTUNKIRAN EKOSİSTEM Cihangir ALTUNKIRAN Ekosistem Nedir? Bir bölge içerisinde bulunan canlı ve cansız varlıkların karşılıklı oluşturdukları sisteme ekosistem denir. Ekosistem Bileşenleri Canlı Öğeler Üreticiler

Detaylı

GEZİ ÖNCESİ ALIŞTIRMALAR 6-13 YAŞ GRUBU

GEZİ ÖNCESİ ALIŞTIRMALAR 6-13 YAŞ GRUBU GEZİ ÖNCESİ ALIŞTIRMALAR 6-13 YAŞ GRUBU 2 İÇİNDEKİLER CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI (ALIŞTIRMA-1) CANLILAR (ALIŞTIRMA-2) GIDA ZİNCİRLERİ (ALIŞTIRMA-3) AĞDA NE VAR (ALIŞTIRMA-4) ADAPTASYON (ALIŞTIRMA-5)

Detaylı

ÇAKÜ Orman Fakültesi Havza Yönetimi ABD 1

ÇAKÜ Orman Fakültesi Havza Yönetimi ABD 1 Uymanız gereken zorunluluklar ÇEVRE KORUMA Dr. Semih EDİŞ Uymanız gereken zorunluluklar Neden bu dersteyiz? Orman Mühendisi adayı olarak çevre konusunda bilgi sahibi olmak Merak etmek Mezun olmak için

Detaylı

BİYOLOJİYE GİRİŞ. Canlılığın bilimsel olarak araştırılmasıdır.

BİYOLOJİYE GİRİŞ. Canlılığın bilimsel olarak araştırılmasıdır. BİYOLOJİYE GİRİŞ Canlılığın bilimsel olarak araştırılmasıdır. Biyolojik Organizasyon; Her düzeydeki biyolojik organizasyon belirgin özelliklere sahiptir. Her türlü maddenin kimyasal yapıtaşları olan ve

Detaylı

Ekosistemi oluşturan varlıklar ve özellikleri

Ekosistemi oluşturan varlıklar ve özellikleri On5yirmi5.com Ekosistemi oluşturan varlıklar ve özellikleri Bir bölgedeki canlı varlıklarla cansız varlıkların oluşturduğu bütünlüğe ekosistem denir. Ekosistemdeki canlı ve cansız varlıklar birbiriyle

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS Adım DAVRANIŞ 2

ADIM ADIM YGS LYS Adım DAVRANIŞ 2 ADIM ADIM YGS LYS 187. Adım DAVRANIŞ 2 SONRADAN KAZANILMIŞ DAVRANIŞLAR (ÖĞRENİLMİŞ DAVRANIŞLAR) Deneyim sonucu kazanılan davranışlardır. Bu davranışlar aynı türün farklı bireylerinde farklı sonuçlar doğurabilir.

Detaylı

Küresel Ekoloji. Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu

Küresel Ekoloji. Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu Küresel Ekoloji Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu Başlıklar 1. Gençlikten olgunluğa geçiş: sürdürülebilir uygarlıklara doğru 2. Ekolojik-Sosyal uçurumlar 3. Küresel sürdürülebilirlik 4. Senaryolar 5. Uzun

Detaylı

1. Peyzaj Ekolojisi: Tanımı ve Biyolojide Hiyerarşi Düzeni Kavramıyla İlişkisi

1. Peyzaj Ekolojisi: Tanımı ve Biyolojide Hiyerarşi Düzeni Kavramıyla İlişkisi 1. Peyzaj Ekolojisi: Tanımı ve Biyolojide Hiyerarşi Düzeni Kavramıyla İlişkisi 2. Peyzajın Unsurları 3. Komünite ve Peyzaj Düzeyinde Biyoçeşitlilik 4. Ada Biyocoğrafyası 5. Tarafsız Teori 6. Zaman ve Mekân

Detaylı

2005 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI

2005 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 2005 ÖSS BİYOLOJİ SORULARI VE CEVAPLARI 1. Aşağıdaki tabloda I, II, III, IV olarak numaralandırılan bakteri, mantar, bitki ve hayvan hücrelerinin bazı yapısal özellikleriyle ilgili bilgiler verilmiştir.

Detaylı

Toprak organizmaları arasında birkaç üretici olmasına rağmen ana. bileşenleri tüketiciler, ayrıştırıcılar ve cansız maddelerdir.

Toprak organizmaları arasında birkaç üretici olmasına rağmen ana. bileşenleri tüketiciler, ayrıştırıcılar ve cansız maddelerdir. EKOSİSTEM OLARAK TOPRAK Toprak organizmaları arasında birkaç üretici olmasına rağmen ana bileşenleri tüketiciler, ayrıştırıcılar ve cansız maddelerdir. Toprağın mineral ve organik madde parçaları karasal

Detaylı

Evrimsel ekoloji. Erol Akçay. Proximate mechanisms and the evolution of cooperation. University of Pennsylvania.

Evrimsel ekoloji. Erol Akçay. Proximate mechanisms and the evolution of cooperation. University of Pennsylvania. Evrimsel ekoloji Erol Akçay Proximate mechanisms and the evolution of cooperation University of Pennsylvania eakcay@sas.upenn.edu Matematiksel Evrim Yazokulu 9 Eylül 2013 Nesin Matematik Köyü, Şirince,

Detaylı

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünya da henüz bilinmeyen çok sayıda canlı var. Bugün 1, 8 milyon farklı türün varlığı bilinmekte fakat, 3-10 milyon arasında farklı canlı türü

Detaylı

EKOSİSTEM EKOLOJİSİ KONU ÖZETİ EKOSİSTEMİN YAPISI EKOSİSTEMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜNİTE 3 DÜNYAMIZ

EKOSİSTEM EKOLOJİSİ KONU ÖZETİ EKOSİSTEMİN YAPISI EKOSİSTEMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER ÜNİTE 3 DÜNYAMIZ Bölüm 1 KONU ÖZETİ I. EKOSİSTEM EKOLOJİSİ EKOSİSTEMİN YAPISI Canlıların birbirleri ve çevreleri ile ilişkilerini inceleyen bilim dalına ekoloji denir. Ekoloji bilimi canlıları tek bir birey olarak incelemekten

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS. 94. Ve 95. Adım EKOLOJİ 1 EKOLOJİK TERİMLER ABİYOTİK FAKTÖRLER

ADIM ADIM YGS LYS. 94. Ve 95. Adım EKOLOJİ 1 EKOLOJİK TERİMLER ABİYOTİK FAKTÖRLER ADIM ADIM YGS LYS 94. Ve 95. Adım EKOLOJİ 1 EKOLOJİK TERİMLER ABİYOTİK FAKTÖRLER EKOLOJİK TERİMLER EKOLOJİ: Canlıların kendi aralarındaki ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalına EKOLOJİ

Detaylı

ENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ

ENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ ENERJİ YÖNETİMİ A.B.D. (İ.Ö.) TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI GENEL BİLGİLERİ Enerji Yönetimi A.B.D Lisansüstü Programı Tezsiz Yüksek Lisans programına kabul edilen öğrenciler zorunlu dersleri tamamlamak

Detaylı

CANLILARIN ÇEŞİTLİLİĞİ Canlıların dış görünüşüne ve yaşadıkları yere göre yapılan sınıflandırma..denir amp.yap. Kökenleri farklı görevleri aynı olan

CANLILARIN ÇEŞİTLİLİĞİ Canlıların dış görünüşüne ve yaşadıkları yere göre yapılan sınıflandırma..denir amp.yap. Kökenleri farklı görevleri aynı olan CANLILARIN ÇEŞİTLİLİĞİ Canlıların dış görünüşüne ve yaşadıkları yere göre yapılan sınıflandırma..denir amp.yap. Kökenleri farklı görevleri aynı olan organlara denir Analog organ Sineğin ve yarasanın kanadı.organdır

Detaylı

1-EKOLOJİNİN KAPSAMI. Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu Cahit Arf oda no: 408 kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu

1-EKOLOJİNİN KAPSAMI. Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu Cahit Arf oda no: 408 kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu 1-EKOLOJİNİN KAPSAMI Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu Cahit Arf oda no: 408 kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu asli.memisoglu@deu.edu.tr Ekoloji nedir? Çevre sorunları ekolojinin büyük bir parçasını oluştursa

Detaylı

8 Ekosistem Gelişimi. Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu

8 Ekosistem Gelişimi. Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu 8 Ekosistem Gelişimi Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu Ekosistem gelişimi 1. Ekosistem gelişiminde temel ilkeler 2. Klimaks kavramı 3. Biyosferin evrimi 4. Mikro-evrim, makro-evrim, yapay seçilim ve genetik

Detaylı

Konu 3 Ekosistemlerde Enerji

Konu 3 Ekosistemlerde Enerji Konu 3 Ekosistemlerde Enerji Konular Yaşamın enerjisi Termodinamik yasaları Fotosentez ve hücresel solunum Ekosistemlerde enerji akışı Üreticiler, Tüketiciler ve Ayrıştırıcılar Ekolojik piramit Ekosistem

Detaylı

1.018/7.30J Ekoloji 1: Yeryüzü Sistemi Soru Seti 3, 2009 Güz

1.018/7.30J Ekoloji 1: Yeryüzü Sistemi Soru Seti 3, 2009 Güz 1.018/7.30J Ekoloji 1: Yeryüzü Sistemi Soru Seti 3, 2009 Güz Başlama: Ders #16 Bitiş: Ders #20 dersin başı Cevaplarınızı lütfen basılı olarak Ders Asistanlarına iletiniz. Tek tek ya da en fazla üç kişilik

Detaylı

EKOLOJİ "DÜNYA ORTAMI ve CANLILAR"

EKOLOJİ DÜNYA ORTAMI ve CANLILAR EKOLOJİ "DÜNYA ORTAMI ve CANLILAR" Yaşam alanlarının tamamı ve içinde yaşayan canlıların oluşturduğu yapıya Biyosfer ya da Ekosfer denir. Bir bireyin veya türün doğal olarak yaşayıp, üreyerek, gelişebildiği

Detaylı

EKOLOJİ #1 EKOLOJİK TERİMLER EKOSİSTEMİN CANSIZ BİLEŞENLERİ SELİN HOCA

EKOLOJİ #1 EKOLOJİK TERİMLER EKOSİSTEMİN CANSIZ BİLEŞENLERİ SELİN HOCA EKOLOJİ #1 EKOLOJİK TERİMLER EKOSİSTEMİN CANSIZ BİLEŞENLERİ SELİN HOCA EKOLOJİK TERİMLER EKOLOJİ: Canlıların kendi aralarındaki ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalına EKOLOJİ denir.

Detaylı

T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü

T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü T.C. RECEP TAYYİP ERDOĞAN ÜNİVERSİTESİ Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü SU ÜRÜNLERİ - DOKTORA DERS LİSTESİ KOD DERS ADI T U L KREDİ SUR5010 Hg ve Pb Bileşikleri Kimyası 3 0 0 3 SUR5012 Sularda Kimyasal

Detaylı

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ

CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1 CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ 1.Hücresel yapıdan oluşur 2.Beslenir 3.Solunum yapar 4.Boşaltım yapar 5.Canlılar hareket eder 6.Çevresel uyarılara tepki gösterir 7.Büyür ve gelişir (Organizasyon) 8.Üreme

Detaylı

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar

Detaylı

TÜR NE DEMEKTİR? TÜR TÜR

TÜR NE DEMEKTİR? TÜR TÜR TÜRLEŞME TÜR NE DEMEKTİR? Diğer popülasyonlardan evrimsel olarak bağımsız ve kendi aralarında üreyebilen (fertil döller verebilen) popülasyonlar topluluğuna TÜR (species) denir. Ortak atalara sahip olan

Detaylı

8. Meşceredeki yapısal değişim Meşcere geliştikçe onu oluşturan ağaçların büyümesi, gelişmesi, türlerin varlığı, bulunma oranı vb özellikler de

8. Meşceredeki yapısal değişim Meşcere geliştikçe onu oluşturan ağaçların büyümesi, gelişmesi, türlerin varlığı, bulunma oranı vb özellikler de 8. Meşceredeki yapısal değişim Meşcere geliştikçe onu oluşturan ağaçların büyümesi, gelişmesi, türlerin varlığı, bulunma oranı vb özellikler de değişir. Saf meşcerelerde değişim, her bir bireyin hayatta

Detaylı

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #20

YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #20 YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #20 1) Canlı birey sayısı 2) Kalbin Odacık Sayısı Ortama uyum Solunum şekli Döllenme ve Gelişme X Y B A Zaman Aynı ekosistemdeki sayısal değişimleri şekildeki grafikte gösterilen

Detaylı

EKOLOJİ. EKOLOJİ: Canlıların yaşadıkları dış ortama çevre denir. Canlıların çevreyle ve birbirleriyle ilişkisini inceleyen bilim dalına Ekoloji denir.

EKOLOJİ. EKOLOJİ: Canlıların yaşadıkları dış ortama çevre denir. Canlıların çevreyle ve birbirleriyle ilişkisini inceleyen bilim dalına Ekoloji denir. EKOLOJİ EKOLOJİ: Canlıların yaşadıkları dış ortama çevre denir. Canlıların çevreyle ve birbirleriyle ilişkisini inceleyen bilim dalına Ekoloji denir. * Ekolojinin kapsamına giren biyolojik sistemler küçükten

Detaylı

Fen ve Teknoloji 8. bakteri, protist ve bitkiler üreticileri oluşturur. 1.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 1.Besin Zincirinde Enerji Akışı

Fen ve Teknoloji 8. bakteri, protist ve bitkiler üreticileri oluşturur. 1.Ünite : Canlılar ve Enerji İlişkileri 1.Besin Zincirinde Enerji Akışı 1.Ünite : Canlılar ve İlişkileri 1.Besin Zincirinde Akışı Anahtar Kavramlar: Üretici Tüketici Ayrıştırıcı Fotosentez Klorofil 1.1. Besin zincirlerinin başlangıcında üreticilerin bulunduğu çıkarımını yapar

Detaylı

Bir organizmanın doğal olarak yaşadığı ve ürediği yere denir. Kısacası habitat bir organizmanın adresidir.

Bir organizmanın doğal olarak yaşadığı ve ürediği yere denir. Kısacası habitat bir organizmanın adresidir. 1.EKOSİSTEMLER TÜR HABİTAT POPÜLASYON EKOSİSTEM TÜR: Kendi aralarında üreyip verimli döller verebilen ve bir ortak atadan gelen benzer bireylerin oluşturduğu topluluğa denir. POPÜLASYON: Belli bir bölgede

Detaylı

Etoloji(Davranış Bilimi) :Doğal koşullarda hayvan davranışını inceleyen bilim dalına denir.

Etoloji(Davranış Bilimi) :Doğal koşullarda hayvan davranışını inceleyen bilim dalına denir. Etoloji(Davranış Bilimi) :Doğal koşullarda hayvan davranışını inceleyen bilim dalına denir. Uyarı: İç ya da dış ortamda meydana gelen ve canlıda tepki oluşturabilecek fiziksel, kimyasal ve biyolojik değişikliklerdir.

Detaylı

Isı, bir böceğin gelişme süresi ve canlı kalma oranlarını etkiler. Belirli sınırlar içinde sıcaklığın artışı gelişme süresini kısaltır.

Isı, bir böceğin gelişme süresi ve canlı kalma oranlarını etkiler. Belirli sınırlar içinde sıcaklığın artışı gelişme süresini kısaltır. BÖCEK ÖKOLOJİSİ BÖCEK ÖKOLOJİSİ Ökoloji, "Organizmaların yaşama yerlerinde incelenmesi"dir. Ökoloji, genel olarak, "Organizma veya organizma gruplarının, çevreleri ile karşılıklı etkileşimlerinin araştırmasından

Detaylı

Dersin Kodu 1200.9133

Dersin Kodu 1200.9133 Çevre Bilimi Dersin Adı Çevre Bilimi Dersin Kodu 1200.9133 Dersin Türü Zorunlu Dersin Seviyesi Dersin AKTS Kredisi 3,00 Haftalık Ders Saati (Kuramsal) 3 Haftalık Uygulama Saati 0 Haftalık Laboratuar Saati

Detaylı

POPÜLASYON EKOLOJİSİ

POPÜLASYON EKOLOJİSİ POPÜLASYON EKOLOJİSİ Herhangi bir türün populasyonuna ait bir fert bazı durumlarda (ya da özel durumlarda) o populasyonun temsilcisi olarak kabul edilebilir, ancak genel anlamda bir fert hiçbir zaman bir

Detaylı

ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK

ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK ÜNİTE 3 YAŞAM KAYNAĞI TOPRAK ÜNİTENİN KONULARI Toprak Nedir? Toprağın Tanımı Toprağın İçindeki Maddeler Toprağın Canlılığı Toprak Neden Önemlidir? Toprağın İnsanlar İçin Önemi Toprağın Hayvanlar İçin Önemi

Detaylı

Kategori Alt Kategori Program İçeriği Kazanımlar Dersler Arası İlişki I. HAYATSAL OLAYLAR

Kategori Alt Kategori Program İçeriği Kazanımlar Dersler Arası İlişki I. HAYATSAL OLAYLAR 200 Kategori Alt Kategori Program İçeriği Kazanımlar Dersler Arası İlişki I. HAYATSAL OLAYLAR I.1. Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji İnsan için önemli olan birçok ürünlerin üretimi biyoteknolojinin

Detaylı

Ayxmaz/biyoloji. Türler arası rekabet Besin Alan Av-Avcı Parazit-Patojen Su-Tuz kaynakları Üreme

Ayxmaz/biyoloji. Türler arası rekabet Besin Alan Av-Avcı Parazit-Patojen Su-Tuz kaynakları Üreme Biyolojik İlişkiler Aynı ortamda yaşayan canlıların birbirleriyle olan ilişkilerine Koaksiyon denir. Bu ilişkiler aynı ürün bireyleri arasında (Tür içi=intraspesifik) veya türler arası (Interspesifik)

Detaylı

Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür.

Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. HÜCRE BÖLÜNMELERİ Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. I. MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar bir çok canlı grubu

Detaylı

Biyoloji = Canlı Bilimi. Biyoloji iki ana bölümden oluşur:

Biyoloji = Canlı Bilimi. Biyoloji iki ana bölümden oluşur: BİYOLOJİNİN ALT BİLİM DALLARI Biyoloji; Latincede canlı anlamına gelen bio ve bilim anlamına gelen logos kelimesinden oluşur. 1 Biyoloji = Canlı Bilimi Biyoloji tüm canlıların yapı, davranış ve fonksiyonlarını

Detaylı

Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi

Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi Besin Zinciri, Besin Ağı ve Besin Piramidi Bir ekosistemde üreticilerden tüketicilere doğru besin aktarımı meydana gelir. Üreticilerden başlayarak bir trafik

Detaylı

1. Üreticiler 2. Tüketiciler. 3. Ayrıştırıcılar

1. Üreticiler 2. Tüketiciler. 3. Ayrıştırıcılar BESİN ZİNCİRİ VE ENERJİ AKIŞI Doğada canlıların birbiriyle beslenmesi ve enerjinin ayrıştırıcılara kadar geçmesiyle oluşan döngüye besin zinciri denir. Birbirlerine bağlı besin zincirine besin ağı denir.

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar 10. SINIF KONU ANLATIMI 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tatlı su ve tuzlu su biyomları

Detaylı

9. SINIF KONU ANLATIMI CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2

9. SINIF KONU ANLATIMI CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2 9. SINIF KONU ANLATIMI CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2 3 6) METABOLİZMA: Canlılarda meydana gelen hayatsal faaliyetlerin tamamıdır. Metabolizma anabolizma ve katabolizma olmak üzere ikiye ayrılır. ANABOLİZMA:

Detaylı

7.2 Peyzajın yapısı/strüktürü: Organizmaların Kolonizasyon Deseni

7.2 Peyzajın yapısı/strüktürü: Organizmaların Kolonizasyon Deseni 7.2 Peyzajın yapısı/strüktürü: Organizmaların Kolonizasyon Deseni 7.2.1 Leke-Koridor-Matris Yaklaşımı: Leke Yapısı Çeviri: Doç. Dr. Şükran Şahin Şükran Şahin 2018/Sayfa No 1 7.2.1.1 Leke Boyutu P1. SINIR

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI. 46 EKOLOJİ 8 BİYOMLAR Karasal Biyomlar

10. SINIF KONU ANLATIMI. 46 EKOLOJİ 8 BİYOMLAR Karasal Biyomlar 10. SINIF KONU ANLATIMI 46 EKOLOJİ 8 BİYOMLAR Karasal Biyomlar EKOSİSTEM İLE BİYOM ARASINDAKİ İLİŞKİ Canlıların yeryüzünde dağılışını etkileyen abiyotik ve biyotik faktörlere olarak bitki ve hayvan topluluklarını

Detaylı

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA SUCUL BİYOMLAR Sucul biyomlar, biyosferin en büyük kısmını oluşturur. Fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre tuzlu su ve tatlı su biyomları olmak üzere iki kısımda incelenir.

Detaylı

FEN ve TEKNOLOJİ / GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ

FEN ve TEKNOLOJİ / GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ. GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ GENETİK MÜHENDİSLİĞİ ve BİYOTEKNOLOJİ 1 Genetik mühendisliği canlıların kalıtsal özelliklerinin değiştirilerek onlara yeni işlevler kazandırılmasına yönelik araştırmalar yapan bilim dalıdır. Genetik mühendisleri

Detaylı

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ARAKLI ANADOLU ÖĞRETMEN LİSESİ 11. SINIF BİYOLOJİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ARAKLI ANADOLU ÖĞRETMEN LİSESİ 11. SINIF BİYOLOJİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI 014 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ARAKLI ANADOLU ÖĞRETMEN LİSESİ 11. SINIF BİYOLOJİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI ÜNİTE1: BİTKİ BİYOLOJİSİ (6 saat) GÜN SAAT KONULAR ÖĞRENCİLERİN KAZANACAĞI HEDEF VE DAVRANIŞLAR

Detaylı

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 : İNSAN VE ÇEVRE A EKOSİSTEMLER (5 SAAT) 1 Canlı ve Çevre İlişkisi 2 Tür 3 Popülâsyon 4 Habitat (Yaşam Alanı) 5 Ekosistem 6 Ekosistemi Oluşturan Canlı Varlıkların

Detaylı

ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ

ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜSÜ Ekosistem, birbiriyle ilişkili canlı ve cansız unsurlardan oluşur. Ekosistem, bu unsurlar arasındaki madde ve enerji dolaşımı ile kendini besler ve yeniler. Madde döngüsü

Detaylı

GÖKKUŞAĞI KOLEJİ PYP SORGULAMA PROGRAMI

GÖKKUŞAĞI KOLEJİ PYP SORGULAMA PROGRAMI GÖKKUŞAĞI KOLEJİ PYP SORGULAMA PROGRAMI 2017-2018 SINIF / YAŞ haklar ve lar, haklar ve lar 4/5 YAŞ Ailemizi ve kültürlerimizi bilmek kimliğimizi geliştirmemizi sağlar. Aile kültürümüz Aile kültürleri arasındaki

Detaylı

Mağaraların ve Mağara Doğasının Korunması İçin İşbirliğinin Geliştirilmesi Projesi EGE MAĞARA ARAŞTIRMA VE KORUMA DERNEĞİ

Mağaraların ve Mağara Doğasının Korunması İçin İşbirliğinin Geliştirilmesi Projesi EGE MAĞARA ARAŞTIRMA VE KORUMA DERNEĞİ Bu hibe programı Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından finanse edilmektedir. Mağaraların ve Mağara Doğasının Korunması İçin İşbirliğinin Geliştirilmesi Projesi EGE MAĞARA ARAŞTIRMA

Detaylı

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK

ÇEVRE KORUMA ÇEVRE. Öğr.Gör.Halil YAMAK ÇEVRE KORUMA ÇEVRE Öğr.Gör.Halil YAMAK 1 Çevre Kirlenmesi İnsanoğlu, dünyada 1,5 milyon yıl önce yaşamaya başlamıştır. Oysa yer küre 5,5 milyar yaşındadır. Son 15 yıl içinde insanoğlu, doğayı büyük ölçüde

Detaylı

Konu: Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme

Konu: Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme Konu: Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme Hücre bölünmesi tüm canlılarda görülen ortak bir özelliktir. Hücre büyüyüp gelişirken madde ve enerji gereksinimleri artar. Sitoplâzma hücre zarına oranla daha hızlı

Detaylı

SU BİTKİLERİ 3. Prof. Dr. Nilsun DEMİR

SU BİTKİLERİ 3. Prof. Dr. Nilsun DEMİR SU BİTKİLERİ 3 Prof. Dr. Nilsun DEMİR SINIFLANDIRMA; MORFOLOJIK, FIZYOLOJIK VE EKOLOJIK ÖZELLIKLERINE GÖRE Su üstü makrofitleri; su kıyılarında yaşayan, bir kısmı su içinde olan ve su dibine tutunan bitkilerdir.

Detaylı

KONU 5 Evrim Mekanizmaları I: Seçilim ve Mutasyon. Aslı Sade Memişoğlu

KONU 5 Evrim Mekanizmaları I: Seçilim ve Mutasyon. Aslı Sade Memişoğlu KONU 5 Evrim Mekanizmaları I: Seçilim ve Mutasyon Aslı Sade Memişoğlu Başlıklar 5.1 Popülasyonlarda Mendel Genetiği: Hardy- Weinberg denge prensibi 5.2 Seçilim 5.3 Seçilim Modelleri: Popülasyon genetiği

Detaylı

BİYOLOJİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANSDERSLERİ (TEZLİ) Ders Kodu Dersin Adı T U K AKTS Dersin Türü FBİ 601 Omurgalıların Karşılaştırmalı Anatomisi 4 0

BİYOLOJİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANSDERSLERİ (TEZLİ) Ders Kodu Dersin Adı T U K AKTS Dersin Türü FBİ 601 Omurgalıların Karşılaştırmalı Anatomisi 4 0 BİYOLOJİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANSDERSLERİ (TEZLİ) Ders Kodu Dersin Adı T U K AKTS Dersin Türü FBİ 601 Omurgalıların Karşılaştırmalı Anatomisi 4 0 4 7,5 Seçmeli FBİ 602 Tohumlu Bitkilerde Revizyon Çalışmaları

Detaylı

Eco new farmers. Modül 1- Organik Tarıma Giriş. Bölüm 4- Organik Tarım ve Koruma

Eco new farmers. Modül 1- Organik Tarıma Giriş. Bölüm 4- Organik Tarım ve Koruma Eco new farmers Modül 1- Organik Tarıma Giriş Bölüm 4- Organik Tarım ve Koruma Modul 1- Organik Tarıma Giriş Bölüm 4 Organik Tarım ve Koruma www.econewfarmers.eu 1. Giriş Organik tarım kültür alanlarında

Detaylı

EKOSİSTEMİN BİLEŞENLERİ, BESLENME ŞEKİLLERİ ve EKOLOJİK KAVRAMLAR 10. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI 10.3.1. Ekosistem Ekolojisi Anahtar Kavramlar ayrıştırıcı, besin ağı, besin piramidi, besin

Detaylı

TEOG -1 FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ DENEME SINAVI 1-) Aşağıdakilerden hangisi mitoz bölünmenin özelliklerinden biri değildir?

TEOG -1 FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ DENEME SINAVI 1-) Aşağıdakilerden hangisi mitoz bölünmenin özelliklerinden biri değildir? TEOG -1 FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ DENEME SINAVI 1-) Aşağıdakilerden hangisi mitoz bölünmenin özelliklerinden biri değildir? A) Büyüme, gelişme için gereklidir. B) Kromozom sayısı yarıya iner C) Vücut hücrelerinde

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI

10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI 10. SINIF KONU ANLATIMI 37 KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların

Detaylı

Çevre Yüzyılı. Dünyada Çevre

Çevre Yüzyılı. Dünyada Çevre Çevre Yüzyılı Çevre; canlıların yaşamı boyunca ilişkilerini sürdürdüğü dış ortamdır. Hava, su ve toprak bu çevrenin fizikî unsurlarını; insan, hayvan, bitki ve diğer mikroorganizmalar ise, biyolojik unsurlarını

Detaylı

Önemleri. rk Prof. Dr. İzzet. II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu Mart Afyonkarahisar

Önemleri. rk Prof. Dr. İzzet. II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu Mart Afyonkarahisar nların Çevresel Yrd. Doç.. Dr. Ali Ertürk rk Prof. Dr. İzzet Öztürk II. Ulusal Taşkın n Sempozyumu 22-24 24 Mart Afyonkarahisar Taşkın n Nedir? Hidrolojik tanım: Suyun yükselerek akarsu kenarlarını aşması

Detaylı

MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10. SINIF BİYOLOJİ DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI

MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10. SINIF BİYOLOJİ DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI 2014 2015 MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA OKULLARI 10. SINIF BİYOLOJİ DERSİ YAZ TATİLİ EV ÇALIŞMASI Ödevin Veriliş Tarihi: 12.06.2015 Ödevin Teslim Tarihi: 21.09.2015 1. Bir canlının mitoza hazırlanan hücresinde

Detaylı

ÇEVREYE YÖNELİK TARIM POLİTİKALARI

ÇEVREYE YÖNELİK TARIM POLİTİKALARI ÇEVREYE YÖNELİK TARIM POLİTİKALARI Çevre ile ilgili temel kavramlar Çevre sorunlarının nedenleri Tarımsal faaliyetin neden olduğu çevre sorunları Sürdürülebilir tarım ve tarımsal kalkınma.hafta Çevreye

Detaylı

5. SINIF FEN BİLİMLERİ YILLIK PLANI

5. SINIF FEN BİLİMLERİ YILLIK PLANI 1.hafta 2.hafta 3.hafta 4.hafta 5. SINIF FEN BİLİMLERİ YILLIK PLANI 2018-2019 17-23 Eylül 24-30 Eylül 01-07 Ekim 08-14 Ekim GÜNEŞ, DÜNYA VE AY Güneş in Yapısı ve Özellikleri Ay ın Yapısı ve Özellikleri

Detaylı

BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA

BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA BİYOMLAR KARASAL BİYOMLAR SELİN HOCA EKOSİSTEM İLE BİYOM ARASINDA İLİŞKİ Canlıların yeryüzünde dağılışını etkileyen abiyotik ve biyotik faktörlere bağlı olarak bitki ve hayvan topluluklarını barındıran

Detaylı

BÖLÜM 8 EKOLOJİK KOMMÜNİTELER

BÖLÜM 8 EKOLOJİK KOMMÜNİTELER BÖLÜM 8 EKOLOJİK KOMMÜNİTELER Ekolojik bir yaklaşımla, bireysel olarak bir organizmanın ya da tek bir türe ait bir populasyonun bir şekilde çevresindeki kompleks etkileşimlerden ayrılmış izole bir şekilde

Detaylı

CANLI ALEMLERİ HAYVANLAR ALEMİ

CANLI ALEMLERİ HAYVANLAR ALEMİ CANLI ALEMLERİ HAYVANLAR ALEMİ HAYVANLAR ALEMİ Çok hücreli canlılardır. Süngerler hariç, hepsinde sinir sistemi bulunur ve aktif olarak yer değiştirebilirler. Heterotrof beslenirler. Besinlerini glikojen

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 10. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 10. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 10. Sınıf 1) Hücre döngüsünün interfaz evresini yeni tamamlamış bir hücre ile bu hücrenin döngü sonunda oluşturduğu yeni hücrelerde; I. DNA miktarı II. Gen Sayısı III. Gen

Detaylı

Nedensellik. BBY606 Araştırma Yöntemleri Güleda Doğan

Nedensellik. BBY606 Araştırma Yöntemleri Güleda Doğan Nedensellik BBY606 Araştırma Yöntemleri Güleda Doğan Ders İçeriği Kuram, kuramsal açıklama Nedensel açıklama, nedensellik Zaman sırası, ilişki, alternatiflerin elenmesi İyi nedensel ilişki, nedensel mekanizma

Detaylı

Çayır-Mer a Ekolojisi

Çayır-Mer a Ekolojisi Çayır-Mer a Ders Notları Bölüm 4 19 Bölüm 4 Çayır-Mer a Ekolojisi 4.1. Bitki Ekolojisine Etkili Olan Etmenler 1) İklim faktörleri 2) Toprak ve toprak altı faktörler 3) Topografik faktörler 4) Biyotik faktörler

Detaylı

10. SINIF BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

10. SINIF BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 10. SINIF BİYOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Biyoloji Dersi Öğretim Programının temelleri üreme, kalıtım ve yaşadığımız çevre konularıyla ilgili somut ve öğrencileri motive edici örnekler üzerine kurulmuştur.

Detaylı

ÇEV 219 Biyoçeşitlilik. Ekolojik Etkileşimler. Ekolojik Sistemler

ÇEV 219 Biyoçeşitlilik. Ekolojik Etkileşimler.   Ekolojik Sistemler ÇEV 219 Biyoçeşitlilik Ekolojik Etkileşimler Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Ekolojik Sistemler Ekosistemler doğal sistemler olup Açık sistem niteliğindedir. Net enerji girişi gereklidir.

Detaylı

ADIM ADIM YGS-LYS 3. ADIM CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2

ADIM ADIM YGS-LYS 3. ADIM CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2 ADIM ADIM YGS-LYS 3. ADIM CANLININ ORTAK ÖZELLİKLERİ-2 6) METABOLİZMA: Canlılarda meydana gelen hayatsal faaliyetlerin tamamıdır. Metabolizma anabolizma ve katabolizma olmak üzere ikiye ayrılır. ANABOLİZMA:

Detaylı

Neobioplus Nasıl Üretilir?

Neobioplus Nasıl Üretilir? Seperasyon Neobioplus Nasıl Üretilir? NH3, NH4, CH4, H2S Gibi Zararlı Bileşenlerin Giderimi Böcek Yumurta Yabancı Ot Tohum Giderimi Pelet Toz Hayvan Dışkıları Bitkisel Atıklar Anaerobik Ortamda Fermentasyon

Detaylı

İntestinal Mikrobiyota Nedir? Ne yapar? Dr. Taylan Kav Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji BD

İntestinal Mikrobiyota Nedir? Ne yapar? Dr. Taylan Kav Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji BD İntestinal Mikrobiyota Nedir? Ne yapar? Dr. Taylan Kav Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji BD En iyi mikrop ölü mikrop (mu)? Vücudumuzdaki Mikroplar Bakteriler Mantarlar Virüsler Bakterilerle

Detaylı

Funguslar topraktaki birçok mikrobiyolojik süreçte temel rol oynar, toprak verimliliğini ve ayrışmayı, minerallerin ve organik maddelerin

Funguslar topraktaki birçok mikrobiyolojik süreçte temel rol oynar, toprak verimliliğini ve ayrışmayı, minerallerin ve organik maddelerin Fungi Funguslar topraktaki birçok mikrobiyolojik süreçte temel rol oynar, toprak verimliliğini ve ayrışmayı, minerallerin ve organik maddelerin döngülerini, bitki sağlığını ve beslenmesini etkilerler.

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ A) MİTOZ BÖLÜNME a) Hazırlık evresi:

HÜCRE BÖLÜNMESİ A) MİTOZ BÖLÜNME a) Hazırlık evresi: HÜCRE BÖLÜNMESİ Hücre bölünmesi tüm canlılarda görülen ortak bir özelliktir. Hücre büyüyüp gelişirken madde ve enerji gereksinimleri artar. Sitoplâzma hücre zarına oranla daha hızlı büyümesinden dolayı,

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI

12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI 12. SINIF KONU ANLATIMI 7 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların genlerine

Detaylı

TEKRAR DOLAŞIMLI ÜRETİM SİSTEMLERİNDE SU KALİTESİ ve YÖNETİMİ

TEKRAR DOLAŞIMLI ÜRETİM SİSTEMLERİNDE SU KALİTESİ ve YÖNETİMİ TEKRAR DOLAŞIMLI ÜRETİM SİSTEMLERİNDE SU KALİTESİ ve YÖNETİMİ Tekrar dolaşımlı (resirkülasyonlu) su ürünleri yetiştiricilik sistemleri, günümüzde özellikle doğal su kaynaklarının tükenmeye başlamasıyla

Detaylı

organik gübre

organik gübre www.multiponi.com MultiPoni gübre, standart kimyasal gübrelere kıyasla bitki beslemesini, tabiatın yöntemleriyle gerçekleştirir ve toprak yapısını zenginleştirerek dengeler. Mikroorganizmalar, MultiPoni

Detaylı

ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI

ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI ADIM ADIM YGS- LYS 92. ADIM KALITIM 18 GENETİK MÜHENDİSLİĞİ VE BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMA ALANLARI GENETİK MÜHENDİSLİĞİ Belirli bir amaca yönelik olarak genetik madde üzerinde yapılan çalışmaları içerir. Canlıların

Detaylı

Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi

Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi Stres Koşulları ve Bitkilerin Tepkisi Stres nedir? Olumsuz koşullara karşı canlıların vermiş oldukları tepkiye stres denir. Olumsuz çevre koşulları bitkilerde strese neden olur. «Biyolojik Stres»: Yetişme

Detaylı