Makro Aylık Rapor. Ocak Başekonomist: Nihan Ziya Erdem +90 (212)

Transkript

1 Makro Aylık Rapor Ocak 2018 Başekonomist: Nihan Ziya Erdem +90 (212) Ekonomist: Hüseyin Akar +90 (212)

2 GENEL GÖRÜNÜM Küresel Gelişmeler: Aralık ayında, ABD Merkez Bankası Fed, politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan artırarak % bandına çekti. Toplantının piyasa tarafından merakla beklenen gelişmesi Fed in önümüzdeki dönem projeksiyonlarıydı. Projeksiyonlara göre, 2018 yılında üç, 2019 yılında ise iki faiz artışı beklentisi korunurken, enflasyon oranlarının hedeflere ulaşacağı tahmini de değiştirilmedi. Piyasa, Ocak tarihindeki FOMC Toplantısı nda faiz oranlarında bir değişiklik beklemezken; Mart ayında faiz artışı beklentisi güçlü. Ay içerisinde Dolar varlıkların yönünü belirleyen ana gelişme uzun süredir beklenen vergi reformunun Temsilciler Meclisi nden ve Senato dan geçmesiydi. Önümüzdeki on yılda vergi gelirlerini 1.5 trilyon USD azaltıcı etki yapması beklenen paket, büyüme yanlısı içeriği nedeniyle dolar varlıkları destekledi. Aralık ayı başında %2.36 seviyelerinde olan ABD 10 yıllık tahvil faizi, ay içerisinde %2.50 seviyesine kadar yükseldi. Ancak, küresel risk algısının normalleşmesiyle 3 Ocak itibariyle %2.45 seviyesine düştü. Makroekonomi tarafında, ABD verileri güçlü büyüme görünümünü teyit etti. 3. çeyrek büyüme rakamı %3.3 ten %3.2 ye revize edilse de üç yılın zirvesinde kalmayı başardı. Kasım da çekirdek TÜFE ise %1.8 den % 1.7 ye geriledi. Jeopolitik tarafta, ABD nin Kuzey Kore, İran ve Rusya ile ilişkileri önemli olacak. Aralık ayında Euro Bölgesi nde haber akışı daha zayıftı. Beklendiği şekilde, Avrupa Merkez Bankası ECB para politikasında değişikliğe gitmedi yılı için büyüme beklentisini % 1.8 den %2.3 e, 2019 yılı için %1.7 den %1.9 a revize etti yılı enflasyon beklentisi ise %1.2 den %1.4 e yükseltildi. Aralık ayı içerisinde bölgede açıklanan güçlü makroekonomik verilerin desteği ile Almanya 10 yıllık tahvil faizi Kasım sonundaki %0.37 seviyesinden ay içinde %0.30 lar seviyesine düştükten sonra 3 Ocak itibariyle %0.44 e yükseldi. Ay içinde 1.17 seviyesine yaklaşan Euro/Dolar paritesi ise Ocak ayı başında 1.20 seviyesinde seyrediyor. Bu doğrultuda, Aralık ayı başında 93 seviyesinde olan Dolar Endeksi ay içinde 94 e yükseldikten sonra 3 Ocak itibariyle 92.2 ye geriledi. Jeopolitik tarafta Almanya da hükümet kurulmasına yönelik siyasi gelişmeler takip edilecek. Öncü göstergelere göre Aralık ayında GOÜ lere net yabancı fon girişi var. Aylık bazda, MSCI EM Endeksi nde %3.4 ve JP Morgan FX Endeksi nde de %1.7 yükseliş gerçekleşti. Türkiye deki Gelişmeler: Aralık ayında, Türkiye piyasasına hem tahvil hem hisse tarafında net yabancı fon girişi var. Aralık ayında, hisse senedi piyasasında yabancı girişi net milyon USD; DİBS lere net milyon USD lik yabancı girişi kaydedildi. Böylece 2017 yılında hisse senedine net 3.3 milyar USD, DİBS lere ise net 7.2 milyar USD yabancı girişi oldu. Yılın son ayında diğer GOÜ para birimleri ile karşılaştırıldığında TL pozitif ayrıştı. 3 Ocak itibariyle Kasım sonuna göre TL, USD karşısında yaklaşık %3 değer kazandı. Olumsuz haber akışının etkisiyle Kasım ayında tarihi zirvelerini gören tahvil faizleri de gevşedi. Kasım sonuna göre 2 yıllık gösterge tahvil faizi 41 baz puan düşüşle %13.32, 10 yıllık tahvil faizi 62 baz puanlık düşüşle %11.75 oldu (3 Ocak itibariyle). 3Ç17 deki yıllık %11.1 lik büyüme rakamı bizim ve piyasanın tahminlerini aştı. Böylece ilk üç çeyrekte yıllık büyüme %7.4 seviyesinde gerçekleşti. Son çeyrek için açıklanan öncü veriler ekonomik aktivitenin bir miktar ivme kaybetse de gücünü koruduğuna işaret ediyor. Bu nedenle, 2017 yıl geneli için %6-7 bandında bir yıllık büyümeyi olası görüyoruz. Yıllık enflasyon oranı ise Kasım ayındaki %12.98 den baz etkileriyle Aralık ayında %11.92 ye düşse de halen yüksek. Çekirdek enflasyondaki yükseliş trendi de altıncı aya taşındı. Ocak ayında baz etkileriyle manşet enflasyonda düşüşün devam etmesini beklesek de önümüzdeki aylarda enflasyonun çift hanede kalacağını tahmin ediyoruz. Kur, petrol ve gıda fiyatlarındaki gelişmeler enflasyonun seyrinde belirleyici olacak yılsonunda enflasyonun %9 lar seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. 14 Aralık taki toplantısında TCMB, GLP faizini 50 baz puan artırarak %12.75 e getirdi ve böylece ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini de bu seviyeye çekmiş oldu. Diğer politika faiz oranlarında ise değişikliğe gitmedi. Ortalama piyasa beklentisi ise GLP de 100 baz puanlık artış yönündeydi. Önümüzdeki süreçte, TCMB nin enflasyon görünümünde kalıcı bir iyileşme olmadan ortalama fonlama maliyetini düşürmesini beklemiyoruz. TCMB nin bir sonraki PPK Toplantısı 18 Ocak tarihinde gerçekleşecek. 1

3 Enflasyon Manşet enflasyon Aralık ayında aylık bazda %0.69 ile piyasa ve Garanti beklentisinin (%0.50) üzerinde gerçekleşti. Yıllık enflasyon Kasım ayındaki %12.98 den baz etkileriyle %11.92 ye düştü. Aylık bazda çekirdek enflasyon beklentilerin üzerinde artarak yıllık bazda %12.1 den % 12.3 e yükselmesi Aralık ayı enflasyonu içinde en olumsuz gelişme. Mevsimsel etkilerden arındırılmış çekirdek enflasyonun 3 aylık ortalamasının yıllıklandırılmış seviyesi son 3 ayda %14.5 ile enflasyon görünümü için önemli bir risk oluşturuyor. Ekonomik aktivitenin güçlü seyri ile artan maliyetlerin fiyatlar üzerindeki baskısı sınırlanmıyor. Hizmet yıllık enflasyonu %9.4 ten %9.5 e yükselirken, mal grubunda enflasyon baz etkileriyle %14.6 dan %13.0 e düştü. Aralık ayında gıda fiyat artışı %1.65 ile önceki yılın altında kalsa da %1.3 olan beklentimizin üzerinde gerçekleşti. Yüksek bazın hesaplamadan çıkmasıyla yıllık gıda enflasyonu %15.8 den %13.8 e düştü. Yüksek gıda enflasyonunda hem işlenmemiş (% 15.6) hem de işlenmiş (%12.2) gıda enflasyonu etkili oldu. Petrol fiyat artışının yavaşlaması ve TL nin değer kazanma eğilimine girmesi ile yıllık enerji enflasyonu %12.2 den %10.4 e düştü. Elektrik fiyat artışı Ocak ayında bu grupta yukarı yönlü baskı yaratacak. Aralık ayında olumlu baz etkileri (gıda, tütün zammı) ile yıllık enflasyonda başlayan düşüşün Ocak ayında aynı nedenlerle devam etmesini bekliyoruz. Ancak bu düşüşün son günlerde enerji maliyetlerini artırıcı faktörler ve son dönemde enflasyon görünümünde gerçekleşen belirgin bozulma etkileriyle sınırlı kalacağını ve önümüzdeki aylarda enflasyonun çift haneli seviyelerde seyredeceğini öngörüyoruz. Yıl içinde enflasyonun seyrinde gıda fiyatları ve TL nin Euro ve USD ye karşı eğilimi etkili olacak. Mevcut görünüm altında 2018 yılsonunda enflasyonun %9 lar seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. TCMB nin enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme olmadan ortalama fonlama maliyetini düşürmesini beklemiyoruz. Enflasyon Manşet ve Çekirdek Yıllık Enflasyon 14% 12.30% 13% 12% 11% 11.92% 10% 9% 8% 7% 6% 5% Çekirdek Enflasyon Manşet Enflasyon TÜFE ve ÜFE Yıllık Enflasyonu 18% 16% 15.47% 14% 12% 10% 11.92% 8% 6% 4% 2% 0% TÜFE ÜFE Kaynak: TÜİK, Garanti Yatırım 2

4 30/12/16 30/01/17 28/02/17 31/03/17 30/04/17 31/05/17 30/06/17 31/07/17 31/08/17 30/09/17 31/10/17 30/11/17 31/12/ Para Politikası 14 Aralık taki PPK Toplantısı nda TCMB, GLP faizini 50 baz puan artırdı. Gecelik borç alma faizini %7.25 te sabit tuttu. (Piyasa beklentisine paralel) Haftalık repo (politika) faizini %8.00 de sabit tuttu. (Piyasa beklentisine paralel) Gecelik borç verme faizini %9.25 te sabit tuttu. (Piyasa beklentisine paralel) Geç likidite penceresi faizini 50 baz puan artırarak %12.75 e yükseltti. Piyasa ortalama beklentisi GLP faizinin 100 baz puan artırılacağı şeklindeydi. %12.25 olan ortalama fonlama maliyeti, 22 Kasım sonrasında MB nin likidite uygulaması çerçevesinde %12.75 e yükseldi. TCMB Fonlama TCMB Faizleri ve Ortalama Fonlama Maliyeti (%) TCMB nin yayınladığı PPK karar metninde enflasyona ilişkin risklerin artması nedeniyle para politikasının sıkılaştırıldığı ifadesi var. TCMB, para politikasına ilişkin ifadelerini bir önceki toplantıya göre değiştirmeyerek aynen korudu. TCMB nin elindeki bütün araçları kullanmaya devam edeceği ve ihtiyaç duyulması halinde ilave parasal sıkılaştırma yapılabileceği ifadesi notta yer alıyor. Enflasyon görünümünün kötüleştiğine ilişkin ifadeler eklendi. Enflasyonun bulunduğu yüksek seviyeler ve yakın dönemde yaşanan maliyet gelişmeleri beklentiler ve fiyatlama davranışlarına dair riskleri artırmıştır. Öte yandan, önümüzdeki dönemde enflasyon ve para politikalarına ilişkin net bir ifade yer almadı. Metne göre iktisadi faaliyet gücünü koruyor. İç talepteki iyileşme devam ederken dış talepteki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisi sürmektedir. Ortalama TL Fonlama Maliyeti 1 Haftalık Repo Faizi Gecelik Borç Alma Faizi Gecelik Borç Verme Faizi Geç Likidite Penceresi Faizi TCMB Fonlama Kanalları ve Hacmi 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% % 50 TCMB nin bir sonraki PPK toplantısı 18 Ocak ta yapılacak. Olumsuz enflasyon görünümü nedeniyle TCMB nin para politikasında bir değişiklik beklemiyoruz yapmasını Geç Likidite Gecelik TCMB Repo Toplam TCMB Fonlama (mlr TL) - sağ eksen Kaynak: TCMB, Garanti Yatırım Gecelik BIST Repo Haftalık Repo 3

5 Büyüme ve Göstergeleri 2017 yılı 3Ç de ekonomik büyüme önceki yıla göre %8.5 olan piyasa beklentisinin belirgin üzerinde %11.1 seviyesinde gerçekleşti. Rakam piyasa beklentilerinin üzerinde olsa da bir süredir hükümet tarafından gelen çift haneli büyüme beklentisi ile uyumlu. (3Ç16 da ekonomi %0.8 yıllık daralmıştı). Çeyreksel bazda büyüme ise önceki çeyrekteki %2.2 ye göre hız kaybederek %1.2 oldu. Önceki çeyreklere ilişkin revizyonun da etkisiyle Ocak-Eylül döneminde büyüme yıllık %7.4 oldu. Büyüme ve 4. çeyreğe ilişkin açıklanan öncü veriler, 2017 yılı tümü için %6.0 olan büyüme beklentimiz üzerinde yukarı yönlü riske işaret ediyor. (4. çeyrekte % civarında yıllık büyüme 2017 tüm yıl büyümesini % seviyesine taşıyacak.) KGF desteği ile güçlü büyüme, Türkiye ekonomik performansı için olumlu olsa da TCMB nin enflasyonu hedeflediği seviyelere düşürmek amacıyla daha sıkı bir politika uygulaması ihtiyacını ortaya çıkarıyor. Ayrıca yüksek büyüme son dönemde hızlanan ithalat nedeniyle de cari işlemler açığının beklentilerin üzerinde genişlemesine yol açıyor. Yıllık Büyüme Oranları Büyüme ve Göstegeleri 15% 13% 11.1% 11% 9% 7% 5% 4.2% 5.3% 5.4% 3% 1% -1% -3% 4Ç16 1Ç17 2Ç17 3Ç17 Özel Tüketim Yatırım Kamu Tüketim GSYH Kaynak: TÜİK, Garanti Yatırım PMI ve Sanayi Üretimi 11% Ç ye ilişkin açıklanan veriler ekonomik aktivitenin hız kaybettiğine; ancak gücünü korumaya devam ettiğine işaret ediyor. Aralık ayı PMI verisi önceki aylara göre hız kazanırken; hem iç hem de dış piyasalardan gelen siparişlerin güçlenmesi, önümüzdeki dönem büyüme görünümü için olumlu. Öte yandan KGF kaynaklı kredilerin 2018 yılında çevrilecek olması, büyümeyi yukarı itecek faktörlerden biri olacak yılında büyümenin % civarında olacağını tahmin ediyoruz. 9% 7% 5% 3% 1% -1% -3% Sanayi Üretimi (3 ay. ort., yıllık değişim) PMI (3 ay. ort., sağ eksen) Kaynak: TÜİK, Markit Economics, Garanti Yatırım 4

6 Cari Denge Cari işlemler açığı (CA) Ekim ayında 4.10 milyar USD olan beklentilerin altında 3.83 milyar USD oldu. Ancak, Ekim 2016 daki CA rakamı 1.64 milyar USD olduğu için, 12 aylık CA 25 ayın ardından yeniden 40 milyar USD nin üzerine tırmandı (41.9 milyar USD). Kasım ayı ve öncü Aralık ayı dış ticaret verileri, dış ticaret açığında önceki yıla göre 6 milyar USD artışa işaret ediyor. Bu nedenle 12 aylık CA da genişleme eğilimi Kasım ve Aralık ta da devam edebilir. Son veriler, 2017 yılsonunda CA nın yaklaşık 46 milyar USD ye yükseleceğine işaret ediyor. Güçlü büyüme, çekirdek CA da etkisini gösteriyor Ağustos ayında artı seviyelere geçen çekirdek 12 aylık CAD (enerji ve altın hariç) rakamı, o dönemden beri zayıf bir tablo çiziyor. Yılın ikici yarısındaki güçlü büyümenin etkisi ile Ekim de 12 aylık çekirdek CA, 2.2 milyar USD ye genişledi (Eylül 2017: -1.1 milyar USD). Cari İşlemler Açığı Cari Denge Cari Denge (mlr USD, yıllık) Cari Denge (mlr USD, yıllık, enerji ve altın dışı) Cari İşlemler Açığı Finansmanı (12 Ay, Milyar USD) Ekim ayında finansman, net hata ve noksan kaleminden gerçekleşti Ekim ayında, CA nın finansmanında 3.8 milyar USD ile net hata ve noksan kalemi ön plana çıktı. Bu rakam, Nisan 2015 ten (4.1 milyar USD) bu yana en yüksek aylık seviye. TCMB nin rezervlerinde ise 5 milyar USD artış 54 ayın zirvesinde gerçekleşti. Net doğrudan yatırımlardan finansman hala düşük (0.6 milyar USD). 12 aylık toplam, 8.5 milyar USD ile Temmuz 2015 sonrası en düşük seviye. Ekim de 1.6 milyar USD ile portföy girişleri 3 ayın en düşüğünde. (Hisse senedi; 0.1 milyar USD, özel sektör yurtdışı tahvil; 1.6 milyar USD) Nette bankalar 2.4 milyar USD, reel sektör 1.6 milyar USD ile borçlanıcı konumdalar. Böylece, uzun vadeli dış borç çevirme oranı bankalar için %93 ten %95 e çıkarken; reel sektör için %108 den %109 a yükseldi Ekim.16 Ekim.17 Rezervler Net hata noksan Krediler Mevduat Portföy Doğrudan Yatırımlar Kaynak: TCMB, Garanti Yatırım 5

7 Bütçe Dengesi 2016 yılı Kasım ayında yapılandırma kaynaklı gelir artışlarıyla 10 milyar TL fazla veren bütçe, bu yıl Kasım ayında 8.5 milyar TL fazla verdi. Bütçe fazlası önceki yılın altında kalsa da yılın son çeyreğine ötelenen sosyal güvenlik prim ödemelerinin bütçe performansındaki bozulmayı sınırlayıcı etki yaptığını düşünüyoruz yılı Kasım ayına göre bütçe açığının düşük kalmasında hem yüksek baz etkisi hem de faiz harcamalarındaki yıllık %35.0 lik artış etkili oldu. Faiz dışı denge ise 13.6 milyar TL ile geçen yıla yakın gerçekleşti. Gelirlerdeki yıllık %7.3 lük artış, faiz hariç harcamalardaki % 9.9 luk yükselişi dengeledi. Ayrıca, vergi hariç gelirlerdeki zayıf performans sürdü. Kasım da geçen yıla göre 110 milyon TL lik (%1.7) artışla 6.8 milyar TL lik vergi hariç gelir elde edildi. Kasım ayı itibarıyla 12 aylık bütçe açığı 52.1 milyar TL den 53.6 milyar TL ye yükselirken; faiz dışı fazla 3.7 milyar TL den 3.5 milyar TL ye düştü yılında bütçe açığının OVP de hedeflenen 61.7 milyar TL nin tutturulması için Aralık 2017 de bütçe açığı artışının %30 un altında kalması gerekiyor. Ocak-Kasım daki gider ve gelir artış eğiliminin Aralık ayında da devam etmesi durumunda 2017 yılı bütçe açığı OVP hedefine paralel gerçekleşecek için merkezi bütçe açığı/gsyh oranı öngörümüz, OVP hedefine paralel % yılında da oranın aynı seviyede kalmasını bekliyoruz. Büyümeyi destekleyici politikaların önümüzdeki dönemde de aynı hızda sürdürülüp sürdürülmeyeceği, bütçe performansında belirleyici olacak. Bütçe Özet - Kasım Merkezi Bütçe milyar TL Kas.16 Kas.17 Yıllık Değişim Oca-Kas 16 Oca-Kas 17 Yıllık Değişim Harcamalar % % 1-Faiz Hariç Harcama % % Personel Giderleri % % Mal ve Hizmet Alımları % % Cari Transferler % % Sermaye Giderleri&Transferi % % Diğer % % 2-Faiz Harcamaları % % Gelirler % % Vergi Gelirleri % % Vergi Dışı Gelirler % % Bütçe Dengesi % % Faiz Dışı Denge % % Vergi Geliri&Faiz Dışı Gider (12 ay küm, yıllık değişim) 22% Vergi Gelirleri 20% Faiz Hariç Bütçe Giderleri 18.7% 18% 16% 16.4% 14% 12% 10% 8% 6% Kaynak: Maliye Bakanlığı, Garanti Yatırım 6

8 UYARI NOTU Model Portföy hisseleri, Araştırma Bölümü nün Endeks Üzeri (EÜ) ve Endekse Paralel (EP) tavsiyesi verdiği hisseler arasından; şirketlerin uzun dönemli mali verilerine dayalı olarak yapılan temel analiz ve kısa vadeli beklentiler bir arada değerlendirilerek oluşturulmuştur. Tercih etmediğimiz hisseler ise benzer analizler ile, Araştırma Bölümü nün Endekse Paralel (EP) ve Endeks Altı (EA) tavsiyesi verdiği hisseler arasından seçilir. Model Portföy değişiklik raporunda, hissenin portföye giriş ya da çıkış gerekçesi belirtilir. Bir hissenin Model Portföy e girmesi ya da çıkması uzun vadeli temel tavsiyesinin değiştiği anlamına gelmemektedir. Model Portföy, sanal bir portföy olup; piyasa beklentimiz ve de içerisinde yer alan hisselerin beklentileri doğrultusunda ağırlıklandırılarak kümülatif performansı ile değerlendirilmektedir. Dolayısıyla Model Portföy ve Model Portföy kapsamında yapılan değişimler, yatırımcının risk ve getiri tercihleri ile birebir örtüşmeyebilir. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Veri ve grafikler güvenirliliğine inandığımız sağlam kaynaklardan derlenmiş olup, yapılan yorumlar sadece GARANTİ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. nin görüşünü yansıtmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından Şirketimiz hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin yazılı izni olmadıkça içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda yayınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. İleti, gönderilen kişiye özel ve münhasırdır. İlave olarak, bu raporun gönderildiği ve yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda kullanıldığı ülkelerdeki yasal düzenlemelerden kaynaklı tüm talep ve dava haklarımız saklıdır.