ÜNİTE 5 Proteinler. Amaçlar. İçindekiler. Öneriler
|
|
- Gizem Büyük
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ÜNİTE 5 Proteinler Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Amino Asitlerin yapısını ve sınıflandırılmasını, Proteinlerin sınıflandırılması ve özelliklerini Proteinlerin sindirim ve absorbsiyonunu, Amino asitlerin ve proteinlerin organizmadaki fonksiyonlarını öğrenmiş olacaksınız. İçindekiler Giriş Amino Asitlerin Yapısı Amino Asitlerin Sınıflandırılması Amino Asitlerin Fiziksel Özellikleri Amino Asitlerin Kimyasal Özellikleri Proteinlerin Sınıflandırılması Proteinlerin BazıFiziksel ve Kimyasal Özellikleri Bazı Önemli Proteinler Proteinlerin Sindirim ve Emilimi Ürü ve Kreatinin Sentezi Özet Değerlendirme Soruları Öneriler Bu üniteyi daha iyi kavrayabilmek için, Lise yıllarında gördüğünüz ders notlarını gözden geçirmeniz ve ünite sonundaki soruları cevaplamaya çalışmanız size yardımcı olacaktır.
2 GİRİŞ Proteinlerin bütün canlı organizmaların en önemli maddeleridir. Canylıların büyümeleri, üremeleri, kalıtım özelliklerinin bir nesilden diğer bir nesile taşınması hep protein ihtiva eden maddelerin aracılığı olmaktadır. Bundan başka canlı organizmadaki metabolizma olaylarını kataliz eden enzimler, fizyolojik etki gösteren hormonların bir kısmı ve canlı varlıkları bazı hastalıklara karşı koruyan antikorlar gibi önemli maddelerde protein yapısındadırlar. Alyuvarlara rengini veren hemoglobin bir protein bileşiğidir. Kasların büyük kısmı miyozin ve aktin denen protein türlürinden meydana gelir. Proteinler bir taraftan zçözünmüş halde hücrenin sitozollerinde bulunurlar, diğer yandan çözünmemiş halde hücrenin iskeletini teşkil ederler. Proteinler büyük moleküllü maddeler olup, molekül ağırlıkları yaklaşık den milyonlara değişik büyüklükte olabilir. Protein molekülleri yüzlerce amino asitin peptid bağları ile birbirine bağlanmasından meydana gelir. Amino asitlerin önemi sadece proteinlerin yapı birimleri olmalarından ileri gelmez. Metabolizmada amino asitler diğer birçok reaksiyonlara da iştirak ederler. Genel olarak amorf maddelerdir. Fakat bazen kristal halde olabilir. Doğal olarak meydana gelen proteinlerin yapısında yirmi amoni, iki imino asit mevcuttur. 2. AMİNO ASİTLER Proteinler hidroliz edilirse kendilerini oluştura asit ünitelerine parçalanırlar. Adlarından da anlaşılacağı gibi, amino asitler karakteristik iki fonksiyonel grup içerirler.: Amino grubu (-NH 2 ) ve karbonil grubu (-COOH). Ayrıca bu iki grup arasında bir akil (R) kökü bulunur. Buna göre, bir amino asit genel olarak aşağıdaki formül ile gösterilir. R H 2 N - C - COOH H R ile gösterilen açil veya aril deddiğimiz grup değişerek çeşitli amino asitler meydana gelir. Doğal olarak proteinler içinde bulunan amino asitler, α amino asitlerden ibarettir. Bu amino asitlerde -NH 2 grubu amino asitin α karbon atomuna, yani -COOH grubundan sonra gelen ilk karbon atomuna bağlanmıştır
3 2.1. Amino Asitlerin Sınıflandırılması Amino asitler yapısal özelliklerine göre değişik şekilde sınıflandırılırlar. Reaksiyonlara göre amino asitler, nötral, asidik ve bazik amino asit olarak 3 sınıfa ayrılırlar. Kolay öğrenmek bakımından amino asitler aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir. 1. Alifatik Amino Asitler 2. Aromatik Amino Asitler 3. Kükürtlü Amino Asitler 4. Asidik Amino Asitler 5. Bazik Amino Asitler 6. İmino asitler Alifatik Amino Asitler Glisin: En basit ve asimetrik karbon atomu ihtiva etmeyen tek amino asiddir. Bu sebeple opikçe aktif değildir. Organizmada sentezlenebilir. Serin amino asidi ile glisin birbirine dönüşebilir. Glisin, benzeoik asit ve diğer bazı asitlerle birleşerek detoksifiksiyon mekanizmasında rol alır. Bundan başka kreatinin yapımında kullanılır. Nükleik asit sentezine katılır. Doğuştan glisin metabolizması bozukluğundan, bu amino asitin böbreklerden geri emilmesinin sonucunda, idrarda fazla miktarda glisin çıkar, diğer bir deyişle glisinüri görülür. Alanin: Organizmada hemen her proteinde esansiyel olmayan yani endojen bir amino asitidir.özel bir görevi yoktur. Valin: Eksojen yani esansiyel bir amino asittir. Çeşitli proteinlerin yapısında bulunur. Lösin ve İzolösin: Proteinlerde bulunan esansiyel amino asitlerdir. Vücuttaki metabolizmeleri aynı yolla izlediklerinden beraber incelenir. Serin: Glisin amino asiti ile birbirine dönüşebilirler. Treonin: Birçok proteinlerde bulunur. Vücutta yapılamaz. Metabolize olması için piridoksal fosfat'a ihtiyaç vardır
4 Aromatik Amino Asitler Fenilalanin ve tirozin: Bazı maddelerin sentezinde benzer bir şekilde bir role sahip olduklarından beraber incelenirler. Fenilalanin tirozine dönüşebilir fakat tirozin fenilalanine dönüşemez. Bundan dolayı fenilalanin esansiyel bir amino asitdir. Yani dışarıdan besinlerle alınması gerekir. Fenilalanin'in tirozine dönüşümü genetik bir bozukluk dolayısıyla fenilalanin hidroksilaz enziminin bulunmamasına bağlı olarak durduğu taktirde, kanda fenilalanin ve bazı metabolitlerinin birikimi ve idrarda bu maddelerin atıldığı görülür. Küçük çocuklarda görülen bu kalıtsal hastalık "fenilketonüri" olarak adlandırılır. Zeka geriliği ve gelişme noksanlığı görülür. Tirozin adrenal medulladan sentezlenen epirefrin ve norepinefrin ile tiroid bezinden salınan trioksin'in ön maddesini oluşturur. Tirozin metabolizması bozukluığundan cildin rengini veren melanin denen pigmetin oluşumundaki yetersizlikten kaynaklanan "Albinizm" hastalığı görülür. Bu hastalarda cilt ve kıllar beyaz olur. Triptofan: Hem besin değeri yönünden, hem de hücre için önemli birçok bileşiklerin kaynağını oluşturduğundan önemli bir amino asitdir. Triptofan oksijean bir amino asit olup, birçok proteinden oluşur. Niyasin isimli vitaminin ve birçok fizyolojik görevi bulunan seretonunu'in sentezinde kullanılır. Şizofreni hastalırnda krizler esnasında bu amino asitin parçalanma ürünleri idrara çıkar Kükürtlü Amino Asitler Sistein: Birçok proteinlerde ve özellikle kreatininde desistinde (sistin) şeklinde fazla miktarda bulunur. Sistein, glutatyonuun bileşimine girer. Organizmada metiyonin bulunduğu taktirde vücutta yapılabilir. Metiyonin varlığında serin'den teşekkül eder. Metiyonun: Birçok proteinde bulunur. Esansiyel bir amino asittir. Metiyonin organizmada hem metil (-CH3), hem sulfhidril (-SH) grubu vericisidir. Sistin: Saç, tırnak ve boynuz gibi yapılarda bulunur Asidik Amino Asitler Aspartik asit ve Glutamik asit: Endojen amino asitlerdendir. Bu iki amino asit transaminasyon reaksiyonlarında rol alırlar
5 Ayrıca glutamik asit, folik asit denilen vitaminin yapısında rol alır Bazik Amino Asitler Lizin: Özellikle hayvansal kaynaklı proteinlerde bulunur. Bazik bir amino asit olup, organizmada teşekkül edemez, yani esansiyeldir. Hidroksilizin: Lizin amino asidinin bir (OH-) grubu taşıyan şeklidir. Histidin: Birçok proteinlerde % 1-2 oranında ve hemoglobinde % 10 oranında bulunur. Endojen bir amino asittir. Arginin: Birçok proteinde özellikle proitaminde çok bulunur. Organizmada glutamik asitten teşekkül eder. Üre biosentezinde rol alır İmino Asitler Prolin ve Hidroksiprolin: Ençok prolamin grubundan proteinlerde bulunur. Amino grubu yerine imino grubu bulunur. Prolin ve hidroksiprolin endojen maddelerdir. Prolin, bağ dokusunun yapıtaşı olan kollajen'in yapısında bulunur Esansiyel Amino Asitler Organizmada sentezlenemeyen, besinlerle dışarıdan alınması gerekli amino asitlere esansiyel amino asitler denir. Bunlar: Valin, lösin, izolösin, treonin, ketiyonin, fenil alanin, triptofan ve lizin alino asitleridir. Amino asitlerin tanımını ve sınıflandırılmasını yapınız 2.2. Amino Asitlerin Fiziksel Özellikleri Amino Asitlerin Çözünürlükleri: Amino asitler genellikle suda, seyreltik asit ve bazlarda çözünürler, buna karşılık etil alkol ve diğer organik çözücülerde çözünemezler
6 Amino Asitlerin Optik Aktiviteleri: Glisin amino asiti dışında bütün amino asitlerin karon atomları asimektirktir. Bu nedenle optik aktivite gösterirler. Amino Asitlerin İyonlaşmaları: Amino asitler amfoter özellik gösteren maddelerdir. Yani asidik ortamda baz, bazık ortamda asit gibi davranırlar. İzoelektrik Nokta: İzoelektrik noktada iyonlaşmış bulunan pozitif ve negatif gruplar denge halindedir. Bir elektrik akımı uygulandıgğında amino asit molekülleri ne pozitif ne de negatif kutba göç ederler. Proteinler bu özelliklerinden dolayı elektroforez denilen aletle kolayca birbirinden ayrılırlar ve miktarları da belirlenebilir Amino Asitlerin Kimyasal Özellikleri Amino Asitlerin Peptid Bağı Yapmaları: Bir amino asidin -COOH grubu ile bir başka amino asitin -NH 2 grubu birleşerek aralarında peptid bağı oluştururlar. R R R O R H 2 N - C - COOH + NH 2 - C - COOH NH 2 - C - C - N - C - R H H H COOH peptid bağı + H 2O Böylece amino asitler birbirleriyle peptid bağları yaparak peptid qzincirleri yaparlar. Peptid zincirmeri proteinlerin primer yapısını meydana getirir. Amino asitler susuz HCI karşısında etil ve metil alkolle esterler yaparlar. Amino asit esterleri alkolik veya anhidröz amonyakla muamele edilirse amino asitlerin amidleri meydana getirirler. Amino asitlerin amin grupları bir sölüsyon içerisinde metil iyodür veya dimetil sulfat ile muamele edilirse, kolaylıkla metilleşebilirler. Prolin ve hidroksiprolin dışındaki amino asitler nitröz asitlerle reaksiyona girerek azot açığa çıkmasını sağlarlar. Amino asitlearin bu özelliklerin yararlanarak protein miktar tayını yapılır. Amino asitlerin formaldehit ile muamelesiyle amino asit miktarı tayini yapılabilir
7 Amino asitlerden glisin, sistein ve flutamin organizmada yabancı maddelerle birleşerek organizma için zararsız hale getirilirler. Böyle maddelere konjugasyon ajanı denir. Örneğin glisin, benzoik asitle birleşerek hippürik asiti meydana getirir. Hipürik asit idrarla atılır. Amino asitlerin peptid bağı yapma özelliğini açıklayınız 2.4. Amino Asitlerin Renk Reaksiyonları Amino asitler ve yapılarında amino asit bulunan proteinler kimyasal maddelerle renkli reaksiyonlar verirler. Bu reaksiyonlardan yararlanarak amino asitlerin ve proteinlerin kantitatif tayinleri yapılır. Bunlardan Ksantoprotein Millon, Hopkins Cole ve Sagakucgi reaksiyonlarına girerek amino asitler rekli bileşikler oluştururlar. Ayrıca Biaüret ve Ninhidrinreaksiyonları proteinleri tayininde önemli yer tutar. Ninhidrin reaksiyonu: Amino asitlerin ninhidrin ile kaynatılırsa dreaminasyona uğrarlar ve mavi-menekşe bir renk meydana gelir. Biüret reaksiyonu: Isının etkisi ile iki mol üre birleşerek CuSO 4 solüsyonu ile menekşe-mavi bir renk verir. Reaksiyonun meydana gelmesi için en az iki peptid bağına ihtiyaç vardır. Biüret reaksiyonun prensibini söyleyiniz. 3. PROTEİNLERİN SINIFLANDIRILMASI VE ÖZELLİKLERİ Bileşim ve çözünürlüklerine göre proteinler: basit proteinler, bileşik proteinler ve türev proteinler olarak üç ana gruba ayrılır Basit Proteinler Albuminler: Hayvansal ve bitkisel organizmalarda yaygın halde bulunan albuminler, saf suda ve seyreltik tuz solüzyonlarında erirler. İnsan serumunda bulunan albumine serum albumin, yumurtada bulunana avolbumin, kasta bulunan miyojen, sütte bulunanana laktalbumin denir
8 Suda çözünemezler, seyreltik, nötral tuz çözeltilerinde çözünürler. Yumurtada ovoglobulin, insan serumunda serum globulin halinde bulunur. Gluteinler: Bitkisel proteinlerdir. Buğdayda bulunana gliadin denir. Provitaminler: Hayvansal proteinlerdir. Özellikle balık spermasında bulunur. Histonlar: Bazik özelliktedirler. Nükleik asitlerle nükleoproteinleri oluştururlar. Sklero proteinler: İnsan ve hayvan organizmasının proteinleridir. Kollajen, elastin ve keratin başlıca skleroproteinlerdir Bileşik Proteinler Glikoproteinler ve mukoproteinler: Glikoproteinler % 4 ten daha az karbonhidrat içerirler. Örneğin: fibrinojen gibi mukoproteinler % 4 den daha fazla karbonhidrat içeren proteinlerdir. PHeparin, hiyalüronik asit, kan grubu maddeleri, kodroidin sulfatlar örnek olarak gösterilebilirler. Lipoproteinler: Proteinlerin lipitlerle yaptıkları bileşiklerdir. Serumun lipit içerdiği halde berrak kalması, bu lipitlerden hepsinin değilse çoğunun proteinlerle, lipoprotein halinde bileşmiş olmalarından ileri gelir. Kan serumundeki liproteinler dansitelerinde göre şilomikronlar, düşük dansiteli, çok düşük ve yüksek dansiteli lipoproteinler olarak sınıflandırılırlar. Lipoproteinler elektroferozde ayrılmalarına göre ise α ve β. lipoproteinler diye iki sınıfa ayrılır. Fosfoproteinler: Fosforik asit ihtiva eden proteinlerdir. Sütte (Kazein), yumurta sarısında (Vitellin) bulunurlar. Metalloproteinler: Bunlar demir, magnezyum, mangan, kobalt, çinko, bakır vs. gibi metal iyonlarını içeren proteinlerdir. Hemoglobin, miyoglobin, ferittin örnek verilebilir. Kromoproteinler: Kan proteinlerinin ceşitli pigmentlerinde oluşturdukları bileşiklerdir. Billurin, safra, pigmentleri örneği gibi. Nüleoproteinler: En çok hücrenin nukleus, mikrozom ve mitokondri kısımlarında bulunurlar. Prostetik grup olarak nükleik asit içerirler
9 Türev Proteinler Basit veya bileşik proteinlerin kimyasal veya fiziksel değişikliklere uğramalarıyla meydana gelirler. Proteinleri sınıflandırınız Proteinlerin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Proteinler genellikle tatsız ve kokusuz maddelerdir. Ancak proteinlerin parçalanma ürünleri ve bazı aminoastilrin tadları acıdır. Proteinler belirli asitler, ağır metaller ve özgül antikorlarla çökerler. Proteinlerin çöktürülmesinde kullanılan asitler, triklorasetik asit, pikrik asit, sulfosalisilik asit, fosfotungstuk asit, fosfomoliptik asittir. Protein solüsyonlarının çöktürülmesinde kullanılan başlıca metal tuzları, civa, çinko, demir, kurşun, kedmiyum gibi ağır metallerin tuzlarıdır. Proteinler çok spesifik olduğundan antijen etkisine sahiptirler. Yani bunlar yabancı bir organizmaya sindirim yolundan başka bir yolla verildiklerinde organizmada antikorların teşekkülüne sebep olur. Her protein kendi türüne karşı teşekkül etmiş bulunan spesifik ankoru ile çökelir. Genel olarak proteinlerin sulu solüsyonları izoelektrik noktaları civarında ısıtılırsa, solüsyon içindeki proteinler koagüle olmuş bir protein eski biyolojik özelliklerini kaybeder. Isıtma dışında bazı fiziksel veya kimyasal etkenler proteinlerin doğal yapısının bozulmasına (denatürasyona) neden olur. Denatürasyon neye denir 3.3. Bazı Önemli Proteinler Kan Plazması ve Serum Proteinleri Kan ve en büyük kısmı su olan ve bu suyun içinde çözünmüş organik ve inorganik maddeleri suspansiyon halinde dağılmış kan hücreleri (eritrosit, lokosit, trombosit gibi)ni ihtiva eden bib sistemdir. Kan damardan alındıktan sonra bir süre bekletilirse pıhtılaşır ve kan serumu adı veri
10 len sarımtrak bir sıvı ayrılır. Kan pıhtısı suda çözünemeyen renksiz, ağ şeklindeki bir protein olan fibrin ile bu ağı tarafından tutulan kan hücrelerinden ibarettir. Fibrin, kan proteinlerinden biri olan fibrinojenin ağ teşkili ile bu fibrin ağı tarafından tutulan kan hücrelerinden ibarettir. Fibrin, kan proteinlerinden biri olan fibrinojenin ağ teşkili ile pıtılaşyarak değişmesi sonunda meydana gelir. Damardan taze alınmış kanın pıhtılaşmasına bazı antikoagülanlar (pıhtılaşmayı önleyici maddeler) ilave edilirse engel olunabilir. Böyle bir kan santrifüj edilirse kan hücreleri çöker, üstteki sıvı kan plazmasıdır. Plazma ile serum arasındaki fark, plazmanın fibrinojen içermesidir. Kan plazmasının proteinleri fibrinojen, serum albumin ve serum globulinler, kan serumunun proteinleri serum albumin ve serum globülinlerdir. Serum albumin: Normal halde plazmada veya serumda % 3-4 g. albumin bulunur. Albuminler elektroforezde göç hızlarına göre pre-albumin ve albumin olarak iki fraksiyona ayrılırlar. Kanda çok az çöjzünen madllerle bileşerek bu maddeleri serumda çözünmüş halde tutar. Osmotik basıncın düzenlenmesinde rolü vardır. Serum globulin: Plazma veya serumda % 2-3 g. kadardır. α ve β, γ globulin olarak üç fraksiyon halinde bulunurlar. γ globulinler immüno globulinlerdir. Globulinler de bazı maddeleri serumda çözünmüş halde tutarlar. Fibrinojen: Bileşik bir protein olan fibrinojen sınıfından olup % 4 kadar karbonhidrat ihtiva eder. Kanın pıhtılaşmasında önemli rolü vardır. Hemoglobin: Oksijen taşınmasında rol oynar. Hemoglobin yapısındaki protein kısmı, herbiri molekül ağırlığında dört peptid zincirinden meydana gelmiştir. Kan serumu proteinleri nelerdir Kanın Pıhtılaşması Normal şartlarda damarlar içinde dolaşan kan pıhtılaşamaz. Kanın pıhtılaşması esnasında bir korunma mekanismasıdır. Herhangi bir kesik ya da yaralanma halinde damar dışına sızmaması için kan pıhtılaşır
11 Kah pıhtılaşması başlıca iki safhada meydana gelmektedir. Bu iki safhanın herbiri çeşitli faktörleri alan birtakım karışık reaksiyonlar üzerinden yürür. Birinci safha protrombin'in Ca ++ ve tromboblastin etkisi ile trombine düşürmesini içeren reaksiyonlar zinciridir. İkinci safhada ise meydana gelen trombinin etkisi ile plazmada çözünmüş halde bulunan fibrinojenin çözünmeyen fibrin haline geçmesidir. Damar dışında, bir tüpe alınan kan 5-8 dakikada pıhtılaşır. Kan plazmasını şu şekilde gösterebiliriz. Protrombin CA ++, tromboblastin Trombin Protrombin Trombin Fibrin Kan pıhtılaşmasında rol oynayan 12 faktör bilinmektedir. Bu faktörlerin eksik veya yetersiz oluşu pıhtılaşmayı önler veya geciktirir. Florür, sitrat, oksalat ve heparin kan pıhtılaşmasını önleyen maddelerdir. Plazma ve serum nasıl elde edilir Aralarındaki farkı söyleyiniz Proteinlerin Sindirim ve Emilimi Protein metabolizması aslıda amino asitlerin metabolizmasıdır. Besinlerle alınan proteinler organizma için yabancı maddelerdir. Organizmanın yararlanabilmesi için bu proteinlerin sindirim kanalından kendilerini teşkil eden yapı birimlerine yani amino asitlere kadar yıkılmaları gerekir. Proteinlerin sindirimi midede başlar ve bağırsaklarda devam eder. Mide hücreleri tarafından salgılanan ve mide özsuyunda bulunan pepsin denilen bir enzim yine mide özsuyundaki HCI proteinlerin yardımıyla peptid bağlarını yıkar. Çeşitli büyüklükte peptidler ve amino asitler meydana getirir. İnce bağırsağa geçen bu karışım burada tripsin, kimotripsin ve karboksipeptitoz enzimlerinin etkisi ile proteinlerin çoğunluğu amino asitlere yıkılarak emilirler. Proteinlerin sindirim ve emilimi nasıl olmaktadır
12 Amino asitlerin kullanış yerleri: Amino asitler organizmada, doku ve kan proteinlerinin yapımında, azot içeren maddelerin yaımında, amonyak ve ürenin sentezinde, diğer amino asitlerin yapımında, karbonhidratların yapılmasında ve enerji elde edilmesinde kullanırlar. Azot dengesi: Normal halde yetişkinlerde organizmaya giren azot ile organizmadan çeşitli yollarla atılan azot arasında bir denge vardır. Büyümekte olan çocuklarda, gebelikte ve hastalıktan sonraki iyileşme devresinde alınan azot, dışarıdan atılan azottan fazladır. Bu duruma "pozitif azot dengesi" denir. Ateşli hastalıklarda yeterli protein alınmaması halinde, albuminüri veya diğer katabolik hastalıklarda vücuda girenden daha fazla dışarı atılır. Bua "negatif azot dengesi" denir. Transaminasyon: Transiminaz veya aminotransferazlar denen enzimlerin aracılığı ile amin grubunun bir amino asitten bir alfa-keto asite nakledilmesi sonucu yeni bir amino asit ve yeni bir alfa keto asitin teşekkül etmesi olayına transaminasyon denilmektedir. Transaminasyon reaksiyonu katalize eden enzimlere "transaminazlar" denir. Glutamik asitten, oksal asetik asite aming grubunu transfer eden enzime "glutamik oksal asetik trensaminaz (GOT) enzimi denir. Glutamik pivurik transiminaz (GPT)" enzimi denir. Bu iki enzim klinik biyokimyada karaciğer fonksiyonları yönünden çok önemlidir. Transaminasyon reaksiyonlarını söyleyiniz Amonyak Teşekkülü Amonyak, bağırsaklarda bakterilerin proteinlere etki etmesi sonucunda oluşur. Ayrıa amino asitlerin amin (NH 2 ) gruplarını kaybetmeleri (deaminasyonu) sonucunda, amonyak teşekkül eder Üre ve Kreatinin Sentezi Memelilerde proteinlerin metabolizmasının son ürünü olarak üre teşekkül eder. Metabolik reaksiyonlar sonucu teşekkül eden NH 3 (amonyak) ve karbondioksit (CO 2 ) birleşerek üreşi oluştururlar. Oyluşan üre idrarla dışarı atılır. Yetişkin normal bir insanda idrarla 24 saatte 30 gr kadar üre atılır
13 NH 2 2 NH 3 + CO 2 C = 0 + H 2 O NH 2 Üre Tek reaksiyon olarak basite indirgediğimiz üre oluşumu aslında "ornitin" veya "üre" siklusu diye adlandırılan bir dizi reaksiyonlar sonunda oluşur. Organizmada amino asitlerden faydalanarak aslında protein niteliği taşımayan, azot içeren biyolojik açıdan önemli "kreatin" gibi maddelerde yapılır. Kreatin'in fosforlu bir bileşiği olan kreatin fosfat kaslarda yüksek enerji bir bileşik olarak görev yapar. Fosfor kreatin enerjiye ihtiyaç olduğu zaman fosforik asidini vererek "kreatin"e dönüşür. Kreatinin serbest kreatin den de oluşabilir. Kreatinin de üre gibi idrarla dışarı atılır. Böbrek fonksiyonlarını belirlemede atılan üre ve kreatinin miktarlarını belirlenmesi çok önemlidir. Üre ve kreatinin miktar belirlemesinin önemini belirtiniz. Özet Proteinler tüm canlı organizmaların en önemli yapı maddeleridir. Canlıların büyümeleri, üremeleri, kalıtım özelliklerinin ber nesilden diğer bir nesle taşınması hep protein ihtiva eden maddelerin aracığıyla olmaktadır. Yaşayan hücrelerdeki metabolizma olaylarını kataliz eden enzimler, fizyolojik etki gösteren hormonların bir kısmı ve canlı varlıkları bazı hastalıklara karşı koruyan ankorlar gibi önemli maddelerle protein yapısındadır. Proteinler büyük moleküllü maddeler olup, protein molekülleri yüzlerce amino asidin peptid bağları ile birbirine bağlanmasından ileri gelir. Amino asitler genellikle surda, seyreltik asit ve bazlarda kolay çözünürler. Amino asitler yapılarında içerdikleri gruplara ve bulundukları ortama göre çeşitli kimyasal reaksiyonlara girerler. Amino asitlerin girdiği bu kimyasal reaksiyonlardan faydalanarak, amino asitlerin kendilerini
14 veya bunların oluşturduğu protein miktarını, kantitatif veya kantitatif olarak saptamak mümkündür. Amino asitlerin önemi sadece proteinlerin yapı birimleri olmalarından ileri gelmez. Amino asitler metabolizmada diğer birçok reaksiyonlara da iştirak ederler. Değerlendirme Soruları 1. Aşağıdakilerden hangisi aromatik amino asitlerdendir A) Valin B) Lösin C) İzolösin D) Trizon E) Metiyonin 2. Aşağıdakilerden hangisi esansiyel amino asit değildir A) Valin B) Lösin C) Treonin D) Triptofan E) Aspartik asit 3. Bir amino karboksil (-COOH) grubu ile, başka bir amino asitin (-NH 2 ) grubu arasında oluşan yapıya ne denir A) Ester bağı B) Peptid bağı C) Hidrojen bağı D) Karbon bağı E) Eter bağı
15 4. Bir metabolik hastalık olan "fenilketonüri" hangi amino asitin metabolize edilmemesi ile meydana gelir A) Tirozin B) Fenil alanin C) Triptofan D) Treonin E) Metiyonin 5. Aşağıda sayılan kan proteinlerinden hangisinin uzaklaştırılmasından sonra geriye kalan sıvıya serum denir A) Albumin B) Globumin C) Fibrinojen D) Pre-albumin E) Hemoglobin 6. Proteinlerin sindirimi... de başlar. A) Ağız B) Mide C) İnce bağırsak D) Kalın bağırsak E) Safra kesesi 7. Memelilerde protein metabolizmasının son ürünü... dır. A) Glukoz B) Ürik asit C) Üre D) Amonyak E) Hiçbiri
16 8. Kan pıhtılaşmasını önleyen aşağıda sıralanan kimyasal maddelerden hangisi kan bankasında kanın pıhtılaşmadan muhafaza edilmesinde kullanılır A) Hepharin B) Florür tuzları C) Oksalat tuzları D) Nitrat tuzları E) Sitrat tuzları Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar Gözükara, Engin M. Biyokimya Ankara Ofset Pepianat Ltd. Şti Lehninger, Albert L. Biochemistry, New York Wort Puplishers, Inc Yenson, Mutahhar. İnsan Biokimyası, İstanbul Üniversitesi Tıp. Fak. Yay. No: 128, Bingöl, Gazenfer, Biyokimya, Ankara: Mis Matbaası,
PROTEİNLER Proteinler tüm hayati olayların gerçek temeli olarak çok büyük fizyolojik öneme sahip olan gıda maddeleri bileşenlerinin bir grubudur.
PROTEİNLER Proteinler tüm hayati olayların gerçek temeli olarak çok büyük fizyolojik öneme sahip olan gıda maddeleri bileşenlerinin bir grubudur. Proteinler karbonhidrat ve yağlardan farklı olarak karbon,
DetaylıCanlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir.
Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Proteinlerin yapısında; Karbon ( C ) Hidrojen ( H ) Oksijen
DetaylıAmino Asitler. Amino asitler, yapılarında hem amino grubu ( NH 2 ) hem de karboksil grubu ( COOH) içeren bileşiklerdir.
Amino Asitler Amino asitler, yapılarında hem amino grubu ( NH 2 ) hem de karboksil grubu ( COOH) içeren bileşiklerdir. 1 Fizyolojik ph da, amino asitlerin amino grubu proton taşır ve pozitif yüklüdür;
DetaylıPROTEİNLER. -Proteinlerin Yapısında Bulunan Elementler. -Aminoasitler. --Kimyasal Yapılarına Göre Amino Asitlerin Sınıflandırılması
PROTEİNLER -Proteinlerin Yapısında Bulunan Elementler -Aminoasitler --Kimyasal Yapılarına Göre Amino Asitlerin Sınıflandırılması - Esansiyel olan veya olmayan amino asitler -Proteinlerin Kimyasal Özellikleri
DetaylıAZOTLU BİYOMOLEKÜLLERİN METABOLİZMASI. Protein Metabolizması Doç. Dr. A. Eser ELÇİN
AZOTLU BİYOMOLEKÜLLERİN METABOLİZMASI Protein Metabolizması Doç. Dr. A. Eser ELÇİN Proteinler Makromoleküldür. Karbon, Hidrojen, Oksijen, Azot ve Kükürt içerir. Azot %16 sını içerir. Anorganik azottur.
DetaylıAMİNO ASİTLER. COO - H 3 N + C a H R
AMİNO ASİTLER AMİNO ASİTLER H 3 N + C a H R a-amino Asit (AA) Yapılarında Amino (-NH 3 + ) grubu Karboksil (- ) grubu Yan zincir ( R ) taşıyan organik bileşiklerdir (a-amino karboksilik asitler) Kısa zincirli
DetaylıHAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ
HAYVANSAL ÜRETİM FİZYOLOJİSİ 4. Hafta Prof. Dr. Gürsel DELLAL 1 Dolaşım Fizyolojisi Kan Kan, vücutta damarlar içinde devamlı halde dolaşan bir dokudur. Kan, plazma içinde süspansiyon halinde bulunan eritrosit
DetaylıAminoasitler proteinleri oluşturan temel yapı taşlarıdır. Amino asitler, yapılarında hem amino grubu (-NH2) hem de karboksil grubu (-COOH) içeren
AMİNO ASİTLER Aminoasitler proteinleri oluşturan temel yapı taşlarıdır. Amino asitler, yapılarında hem amino grubu (-NH2) hem de karboksil grubu (-) içeren bileşiklerdir. Amino asitler, hem bir asidik
DetaylıAMİNO ASİTLER. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ
AMİNO ASİTLER Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Proteinler, tüm hücrelerde ve hücrelerin tüm bölümlerinde en çok bulunan biyolojik makromoleküllerdir ve canlının kuru ağırlığının % 50 veya daha fazlasını kapsarlar.
DetaylıPROTEİNLER ve METABOLİZMASI. Prof.Dr. Sakine YALÇIN
PROTEİNLER ve METABOLİZMASI Prof.Dr. Sakine YALÇIN Proteinler Proteinler, amino asitlerden oluşan yüksek molekül ağırlığına sahip organik bileşiklerdir Yapılarında Karbon (% 51-55), hidrojen (% 6-7), oksijen
DetaylıÜNİTE 6 Nükleoproteinler ve Nükleik Asitler
ÜNİTE 6 Nükleoproteinler ve Nükleik Asitler Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Nükleoprotein ve nükleik asitlerin yapısını, Nükleozid, nükleotid tanımlarını, Azotlu bazları, Nükleik asitlerin metabolizmasını
DetaylıAMİNO ASİTLER. Amino asitlerin Genel Yapısı
Alanin AMİNO ASİTLER Prof Dr M KONUK, Dr R Liman Arjinin Amino Asitler Proteinlerin temel yapıtaşıdır İstisnalar l haricinde; tüm proteinler 20 farklı a.a. ten meydana gelir. Proteinlerin içerisinde farklı
DetaylıGıda Mühendisliğine Giriş
Gıda Mühendisliğine Giriş PROTEİNLER Ders-4 Proteinler Gıda bileşenleri arasında proteinler en önemlilerindendir. Bitkisel ve özellikle hayvansal organizmada miktar ve dağılış bakımından ön sırayı alan
DetaylıKloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.
Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Yağların suda çözünmemesi canlılığın devamı içi önemlidir. Çünkü
DetaylıCANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER
CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı
DetaylıĐÇERĐK. Vitamin B6 Formları. LOGO www.themegallery.com. Tarihsel Bakış. Yapısal Formüller. 4 Piridoksin Piridoksal Piridoksamin Piridoksal-fosfat
LOGO ĐÇERĐK Tarihsel Bakış B6 Vitamininin Genel Özellikleri Kimyasal Ve Biyolojik Fonksiyonları Biyokimyasal Fonksiyonları YRD. DOÇ. DR. BEKİR ÇÖL SUNAN: DUYGU BAHÇE Emilim, Transport ve Metabolizma İmmün
Detaylıo Serin o Triyonin o Sistein o Metiyonin o Arjinin o Histidin
III.PROTEİNLER Karbon,hidrojen,oksijen ve azot elementlerinden oluşmuş organik bileşiklerdir.yapısında bazen sülfür,fosfor veya demir de bulunabilir. Proteinler canlılarda en fazla bulunan organik madde
DetaylıENDÜSTRIDE VE CANLILARDA ENERJI. Canlılarda Enerji
ENDÜSTRIDE VE CANLILARDA ENERJI Canlılarda Enerji Besinlerin Enerjiye Dönüşümü İnsanların gün boyunca hareketlerinin devamını, hastalanınca iyileşmelerini, fizyolojik ve psikolojik tepkilerinin devamlılığını
DetaylıÜNİTE 7. Porfirinler. Amaçlar. İçindekiler. Öneriler
ÜNİTE 7 Porfirinler Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Porfirin, porfin ve pirol halkası tanımlamalarını, Porfirinlerin özelliklerini, Hemoglobinin yapısını ve özelliklerini, Hemoglobinin yıkılışını
Detaylı21.11.2008. I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI.
Hazırlayan: Sibel ÖCAL 0501150027 I. Koenzim A nedir? II. Tarihsel Bakış III. Koenzim A nın yapısı IV. Asetil-CoA nedir? V. Koenzim A nın katıldığı reaksiyonlar VI. Eksikliği 1 2 Pantotenik asit (Vitamin
DetaylıPROTEİNLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE İŞLEVLERİ. Doç. Dr. Nurzen SEZGİN
PROTEİNLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ VE İŞLEVLERİ Doç. Dr. Nurzen SEZGİN PROTEİNLER Organizmada en yüksek oranda bulunan makromoleküller % 70 su % 15 protein % 15 diğer Total hücre ağırlığı Amino asitlerin lineer
DetaylıAmino Asit, Peptid ve Proteinler. Yrd.Doç.Dr. Funda GÜLCÜ BULMUŞ Fırat Üniversitesi SHMYO
Amino Asit, Peptid ve Proteinler Yrd.Doç.Dr. Funda GÜLCÜ BULMUŞ Fırat Üniversitesi SHMYO Aminoasitler Proteinlerin yapıtaşlarıdır. standart amino asitler nonstandart amino asitler proteinlerin yapısında
DetaylıMidede etkin enzim Pepsin Ürün; Albumoz ve pepton Barsakta etkili enzimler Tripsin Kimotripsin Elaztaz Karboksipeptidaz, Aminopeptidaz Dipeptidaz,
PROTEİN SİNDİRİMİ Polipeptit zincirini oluşturan amino asitler arasındaki peptit bağlarının hidrolizi; proteoliz Proteinlerin sindirimi midede başlar ve barsakta tamamlanır. Midede etkin enzim Pepsin Ürün;
DetaylıTIBBİ BİYOLOJİ YAĞLARIN VE PROTEİNLERİN OKSİDASYONU
TIBBİ BİYOLOJİ YAĞLARIN VE PROTEİNLERİN OKSİDASYONU Yağların Oksidasyonu Besinlerle alınan yağlar ince bağırsakta safra asidi tuzları ile önce emülsiyonlaşarak küçük damlacıklar haline getirilir. Sonra
DetaylıPEPTİDLER ve PROTEİNLERİN ÖZELLİKLERİ
PEPTİDLER ve PROTEİNLERİN ÖZELLİKLERİ PEPTİDLER Lineer amino asit polimerleri Amino asitlerin -amino ve -karboksil gruplarının peptid bağları ile birbirlerine bağlanmasıyla oluşurlar Peptid Bağı O - C
DetaylıBornova Vet.Kont.Arst.Enst.
Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin
DetaylıYemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları. Süreyya ÖZCAN
Yemlerde Amino asitler ve B Grubu Vitaminlerinin Önemi ve Test Metotları Süreyya ÖZCAN Besin Öğeleri Canlının yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan kimyasal element veya bileşiklerdir. Hücrelerin
DetaylıM. (arpa şekeri) +su S (çay şekeri) + su L.. (süt şekeri)+ su
KARBONHİDRATLAR Karbonhidratlar yapılarında.. (C),.. (H) ve. (O) atomu bulunduran organik bileşiklerdir. Karbonhidratların formülü ( ) ile gösterilir. Nükleik asitlerin, ATP nin, hücre, bitkilerde yapısına
Detaylı2008-2009 Güz Yarı Dönemi
BİY315 AMİNO ASİTLER Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Amino asitlerin yapısı Amino asit yapısındaki karbonlar iki sistemle tanımlanır: Numaralandırma ve sembol. α karbon atomu bir kiral
DetaylıGENEL ÖZELLİKLERİ: Tüm canlılarda sudan sonra en fazla bulunan moleküllerdir. Canlının kuru ağırlığının %50 si proteindir. Oldukça büyük ve kompleks
PROTEİNLER GENEL ÖZELLİKLERİ: Tüm canlılarda sudan sonra en fazla bulunan moleküllerdir. Canlının kuru ağırlığının %50 si proteindir. Oldukça büyük ve kompleks maddelerdir. Hücrede ribozom organelinde
Detaylı% 50-55 C % 6-8 H %15-18 N
PROTEİNLER Prof. Dr. Muhsin KONUK % 50-55 C % 6-8 H %15-18 N PROTEİN % 20-23 O % 0-4 S veya P 1. Protoplazmanın n yapısal bileşenidirler. enidirler. 2. Enzim olarak görev g yaparlar. 3. Besin maddelerinde
DetaylıDÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK MART 2019)
2018-2019 DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK 2018 01 MART 2019) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Anatomi 26 5X2 36 Fizyoloji 22 4X2 30 Histoloji ve Embriyoloji 12 6X2 24 Tıbbi Biyokimya
Detaylı* Yapılarında C, H, O bulunur. Bazılarında C, H, O dan başka N, P, S bulunur.
Lipitler ortak özellikleri su ile karışmamak olan organik maddelerdir ve kimyasal olarak yağ asitlerinin bir alkolle esterleşmesinden oluşur. 1.1. Lipitlerin Yapısı ve Ortak Özellikleri * Yapılarında C,
DetaylıYAĞLAR (LİPİTLER) Yağların görevleri:
LİPİTLER (YAĞLAR) YAĞLAR (LİPİTLER) Yapılarında C,H, O den başka N,P da bulunabilir. İçerikleri C miktarı O a göre daha fazla olduğu için çok enerji verirler. Yağlar solunumda kullanılınca çok oksijen
DetaylıKİMYA-IV. Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş
KİMYA-IV Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş Organik Kimyaya Giriş Kimyasal bileşikler, eski zamanlarda, elde edildikleri kaynaklara bağlı olarak Anorganik ve Organik olmak üzere, iki sınıf altında toplanmışlardır.
DetaylıAMİNO ASİT, KANTİTATİF (PLAZMA, İDRAR)
Klinik Laboratuvar Testleri AMNO AST, KANTTATF (PLAZMA, DRAR) Kullanım amacı: Plazma ve idrarda kantitatif amino asit ölçümüne, amino asit metabolizma bozukluklarının araştırılması sırasında ihtiyaç duyulur.
Detaylıayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H
Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H 2.Radyoaktif izotoplar biyologları için önemlidir? Aşağıda radyoakif maddelerin kullanıldığı alanlar sıralanmıştır.bunlarla
DetaylıSuda çözünebilen nişasta molekülleri pityalin (amilaz) enzimiyle küçük moleküllere parçalanır.
CANLILARDA ENERJİ Besinlerin Enerjiye Dönüşümü Besin öğeleri: Karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler, mineraller Besin maddelerindeki bu öğelerin vücut tarafından kullanılabilmesi için sindirilmesi
DetaylıPeptitler Proteinler
Proteinler Proteinlerin Yapısal özellikleri (bağları) Proteinlerin yapısal konformasyonu Proteinlerin yapılarına göre sınıflandırılmaları Genel özellikleri Peptid ve Proteinler Peptitler, amino asitlerin
DetaylıAtomlar ve Moleküller
Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli
DetaylıBESİNLERİN ENERJİYE DÖNÜŞÜMÜ
BESİNLERİN ENERJİYE DÖNÜŞÜMÜ Bir fabrikanın çalışması ve üretimi için nasıl işçilere ve makinalara ihtiyaç varsa canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için de enerjiye ihtiyaçları vardır. Enerji, bir
DetaylıHedefe Spesifik Beslenme Katkıları
Hedefe Spesifik Beslenme Katkıları Hayvan Beslemede Vitamin ve Minerallerin Önemi Vitaminler, çiftlik hayvanlarının, büyümesi, gelişmesi, üremesi, kısaca yaşaması ve verim vermesi için gerekli metabolik
DetaylıDÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018)
2017-2018 DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Anatomi 26 5X2 31 Biyofizik 4-4 Fizyoloji 22 5X2 27 Histoloji ve Embriyoloji 12 6X2 18 Tıbbi
DetaylıYağ ihtiyacı nereden karşılanır?
Besinde Lipitler Besinsel Yağlar 1. Trigliseritler (%90) 2. Kolesterol (serbest ya da yağ asitlerine bağlı halde) 3. Serbest Yağ Asitleri 4. Fosfolipitler 5. Yağda Çözünen Vitaminler (A,D,E,K) Suda çözünmezler
DetaylıBİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA
BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA ESER ELEMENTLER İnsan vücudunda en yüksek oranda bulunan element oksijendir. İkincisi ise karbondur. İnsan vücudunun kütlesinin %99 u sadece 6 elementten meydana gelir. Bunlar:
DetaylıMİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI
MİNERALLER Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI MİNERALLER İnsan vücudunun yaklaşık %4-5 i minareldir.bununda yarıya yakını Ca, ¼ ü fosfordur. Mg, Na, Cl, S diğer makro minerallerdir. Bunların dışında kalanlar
DetaylıAmino asitlerin sınıflandırılması
Amino asitlerin sınıflandırılması Biyolojik açıdan önemli olan amino asitler farklı R grupları taşımaktadır. R grupları kimyasal olarak çok değişken olduğu ve bu değişkenliğin fonksiyonel gruplar ile arttığı
DetaylıYakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu
Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik 2. Ders YB 205 Beslenme İkeleri 2015 Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr BESLENME Dünya Sağlık Örgütü (WHO-DSÖ)
DetaylıHISTOLOJIDE BOYAMA YÖNTEMLERI. Dr. Yasemin Sezgin. yasemin sezgin
HISTOLOJIDE BOYAMA YÖNTEMLERI Dr. Yasemin Sezgin yasemin sezgin HÜRESEL BOYAMANIN TEMEL PRENSİPLERİ Hem fiziksel hem kimyasal faktörler hücresel boyamayı etkilemektedir BOYAMA MEKANIZMASı Temelde boyanın
DetaylıProteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler
Proteinler Canlılarda miktar olarak en çok bulunan biyomoleküllerdir. Amino asit birimlerinden oluşurlar Yapısal ve işlevsel olabilirler Genlerle aktarılan kalıtsal bilginin ortaya çıktığı moleküllerdir.
DetaylıProf. Dr. Şule PEKYARDIMCI
13. Hafta: Vitaminler ve Koenzimler: Vitamin tanımı, vitaminlerin görevleri, vitaminlerin sınıflandırılmaları, koenzim tanımı, önemli vitaminler, suda çözünen vitaminler, yağda çözünen vitaminler, vitaminlerin
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... III
İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... III İÇİNDEKİLER... V 1. LABORATUVARDA KULLANILAN MALZEME VE ALETLER... 1 1.1. Tüpler... 1 1.2. Beher... 1 1.3. Erlenmeyer... 2 1.4. Balonlar... 2 1.5. Mezur... 3 1.6. Pipetler...
DetaylıLİPOPROTEİNLER. Lipoproteinler; Lipidler plazmanın sulu yapısından dolayı sınırlı. stabilize edilmeleri gerekir. kanda lipidleri taşıyan özel
LİPOPROTEİNLER LİPOPROTEİNLER Lipidler plazmanın sulu yapısından dolayı sınırlı olarak çözündüklerinden, taşınmaları için stabilize edilmeleri gerekir. Lipoproteinler; komplekslerdir. kanda lipidleri taşıyan
DetaylıAmino Asitler. ) hem de karboksil grubu ( COOH) içeren bileşiklerdir. Amino asitler, yapılarında hem amino grubu ( NH 2. Prof. Dr.
Amino Asitler Amino asitler, yapılarında hem amino grubu ( NH 2 ) hem de karboksil grubu ( COOH) içeren bileşiklerdir. Prof. Dr. Fidancı 1 Fizyolojik ph da, amino asitlerin amino grubu proton taşır ve
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME. Beslenme BESİN ÖĞELERİ. Beslenme karın doyurmak veya doydurmak demek değildir. Besin maddesi
SAĞLIKLI BESLENME Yrd. Doç. Dr. Omca DEMİRKOL Beslenme Bilim Dalı Beslenme, besinlerin üretiminden hücrede kullanımına değin geçen tüm evrelerde insan-besin ilişkisini inceleyen bir bilim dalıdır. Beslenme
DetaylıBiochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University
Biochemistry Chapter 4: Biomolecules, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry/Hikmet Geckil Chapter 4: Biomolecules 2 BİYOMOLEKÜLLER Bilim adamları hücreyi
DetaylıKazanım Merkezli Çalışma Kağıdı 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi
Fen Bilimleri 7. Sınıf Aşağıda, sindirim sistemi ile ilgili verilen ifadelerden doğru olanlarının yanına (, yanlış olanlarının yanına (Y) koyunuz. Aşağıda verilen resimde sindirim sistemi organlarının
Detaylı2-Amino asit C iskeletinin dönüşümü (deaminasyonla ortaya çıkan alfa-keto asitlerin sitrik asit siklusu ara maddelerine dönüşümü;
AMİNO ASİTLER Amino asitler enerji kaynağı olarak önemli rol oynamaları dolayısı ile balıklar için çok önemli metabolik bileşiklerdir. Amino asitleri protein sentezi için kullanılanlar ve diğer amaçlar
DetaylıBesin Öğeleri. 1.Proteinler. 2.Yağlar. 3.Karbonhidratlar. 4.Mineraller. 5.Vitaminler. 6.Su
Besin Öğeleri 1.Proteinler 2.Yağlar 3.Karbonhidratlar 4.Mineraller 5.Vitaminler 6.Su PROTEİNLER BESİN ÖGELERİ Proteinler vücudun yapıtaşlarıdır Büyüme ve gelişme için en önemli besin öğesidir. Bağışıklık
DetaylıBİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER
BİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER Biyokimyanın tanımı yaşamın temel kimyası ile ilgilenen bilim dalı (Bios, Yunancada yaşam demektir.) canlı sistemin yapısını ve fonksiyonlarını kimyasal
DetaylıGörevi: Bütün vücut hücrelerinin içindeki ve dışlarındaki suyun düzenlenmesi, kalp ritmi, sinir uyarılarının ve kaskasılmalarının
İNORGANİK BİLEŞİKLER Su Asit Baz Tuz Mineraller SU Özellikleri Yüksek yüzey gerilimine sahiptir Yüksek özgül ısı nedeniyle sıcaklık değişimine karşı dirençlidir Yüksek buharlaşma ısısı nedeniyle soğutma
DetaylıÇİSEM İLGİN ( ) LÜTFİYE ALAÇAM ( ) Prof. Dr. Figen ERKOÇ GAZİ ÜNİVERSİTESİ
HAZIRLAYLANLAR ÇİSEM İLGİN (040559015) LÜTFİYE ALAÇAM (040559003) ZEYNEP HALICI (040559014) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi GAZİ ÜNİVERSİTESİ 1 TRANSAMİNAZLAR Transaminazlar veya Aminotransferazlar
DetaylıBitkilerin yapısında bulunan organik asitlerin çoğu ya serbest ya da tuzları veya esterleri şeklinde bulunur. Organik asitlere, yapılarında karboksil
ORGANİK ASİTLER Bitkilerin yapısında bulunan organik asitlerin çoğu ya serbest ya da tuzları veya esterleri şeklinde bulunur. Organik asitlere, yapılarında karboksil (COOH) grubu bulunması nedeniyle karboksilli
DetaylıKanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler
EGZERSİZ VE KAN Kanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler Akciğerden dokulara O2 taşınımı, Dokudan akciğere CO2 taşınımı, Sindirim organlarından hücrelere besin maddeleri taşınımı, Hücreden atık maddelerin
DetaylıKARBON ve CANLILARDAKİ MOLEKÜL ÇEŞİTLİLİĞİ
KARBON ve CANLILARDAKİ MOLEKÜL ÇEŞİTLİLİĞİ Karbonun önemi Hücrenin % 70-95ʼ i sudan ibaret olup, geri kalan kısmın çoğu karbon içeren bileşiklerdir. Canlılığı oluşturan organik bileşiklerde karbon atomuna
DetaylıOrganik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1
Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar
DetaylıKAN DOKUSU. Prof. Dr. Levent ERGÜN
KAN DOKUSU Prof. Dr. Levent ERGÜN 1 Kan Dokusu Plazma (sıvı) ve şekilli elemanlarından oluşur Plazma fundememtal substans olarak kabul edilir. Kanın fonksiyonları Transport Gaz, besin, hormon, atık maddeler,
DetaylıCANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ
1 CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Canlıların temel bileşenleri; inorganik ve organik bileşikler olmak üzere ikiye ayrılır. **İnorganik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenemezler. Dışarıdan hazır olarak
DetaylıORGANİK BİLEŞİKLER Karbon Dünyası
ORGANİK BİLEŞİKLER Canlı Organizmalarda bulunan büyük ve karışık yapılı moleküller yani makromoleküllerdir Makromoleküllerin hepsinde karbon vardır. Karbon Dünyası Makromoleküller birbirlerine kovalent
DetaylıCan boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur..
Can boğazdan gelir.. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur.. 1 BESLENME BİLİMİ 2 Yaşamımız süresince yaklaşık 60 ton besin tüketiyoruz. Besinler sağlığımız ve canlılığımızın devamını sağlar. Sağlıklı bir
Detaylıİ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın
İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin
DetaylıIII-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler
III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler MBG 111 BİYOLOJİ I 3.1.Karbon:Biyolojik Moleküllerin İskeleti *Karbon bütün biyolojik moleküllerin omurgasıdır, çünkü dört kovalent bağ yapabilir ve uzun zincirler
DetaylıALKOLLER ve ETERLER. Kimya Ders Notu
ALKOLLER ve ETERLER Kimya Ders Notu ALKOLLER Alkan bileşiklerindeki karbon zincirinde H atomlarından biri yerine -OH grubunun geçmesi sonucu oluşan organik bileşiklere alkol adı verilir. * Genel formülleri
DetaylıÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ
ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ İdrar oluşturmak... Üriner sistemin ana görevi vücutta oluşan metabolik artıkları idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırmak ve sıvı elektrolit dengesini korumaktır. Üriner
DetaylıBİY 471 Lipid Metabolizması-I. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi
BİY 471 Lipid Metabolizması-I Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Lipoproteinler Türev lipidler: Glikolipidler Lipoproteinler Lipoproteinler, lipidlerin proteinlerle oluşturdukları komplekslerdir.
Detaylı8. Hafta Amino Asitler, Peptidler ve Proteinler: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI PEPTİT BAĞI
8. Hafta Amino Asitler, Peptidler ve Proteinler: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI PEPTİT BAĞI Bir amino asidin -amino grubu 2. bir amino asidin -karboksil grubuyla reaksiyona girince bir molekül su ayrılarak
DetaylıAkıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır
9.Sınıf Biyoloji 1 Akıllı Defter vitaminler,hormonlar,nükleik asitler sembole tıklayınca etkinlik açılır sembole tıklayınca ppt sunumu açılır sembole tıklayınca video açılır 1 VİTAMİNLER ***Vitaminler:
DetaylıHAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111
HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ
Detaylı1. Öğretmen Kılavuzu. 2. Öğrenci Kılavuzu
1. Öğretmen Kılavuzu a. Konu b. Kullanıcı Kitlesi c. Deney Süresi d. Materyaller e. Güvenlik f. Genel Bilgi g. Deney Öncesi Hazırlık h. Ön Bilgi i. Deneyin Yapılışı (Prosedür) j. Deney Sonuçları k. Öğrenci
DetaylıAMİNO ASİTLER. Yard.Doç. Dr. Melike BARAN EKİNCİ MAKÜ Gıda Kimyası Ders Notları
AMİNO ASİTLER Yard.Doç. Dr. Melike BARAN EKİNCİ MAKÜ Gıda Kimyası Ders Notları Proteinler Yunanca da birinci sırada anlamına gelen proteois kelimesinden türemiştir. Proteinler canlı bir hücrenin kuru ağırlık
Detaylı00220 Gıda Biyokimyası
00220 Gıda Biyokimyası Hazırlayan: Doç.Gökhan DURMAZ 00220 Gıda Biyokimyası-Şubat 2013 1 Bu notların hazırlanmasında aşağıdaki eserlerden yararlanılmıştır; Biyokimya, Engin Gözükara, Nobel Tip Kitabevi,
DetaylıAminoasitler ve proteinler. Assist. Prof.Dr. Sema CAMCI ÇETİN
Aminoasitler ve proteinler Assist. Prof.Dr. Sema CAMCI ÇETİN Giriş Proteinlerin temel yapı taşları: aminoasitler Bütün canlılardaki proteinler 20 standart amnoasitten yapılmışlardır. Protein nasıl yapılır?
DetaylıFONKSİYONLU ORGANİK BİLEŞİKLER I
FNKSİYNLU GANİK BİLEŞİKLE rganik bileşiklerde, bileşiğin temel kimyasal ve fiziksel özelliklerini belirleyen ve formülleri yazıldığında tanınmalarını sağlayan atom gruplarına fonksiyonel gruplar denir.
DetaylıBeslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır.
Seçmeli Ders: Dokular ve Organlar Arası Metabolik İlişkiler 1.HAFTA Normal metabolizmada aktif olan günlük akış; Yaşamak için gerekli olan enerji akışı, dışardan alınan gıdalardan elde edilir. Kullanılan
DetaylıOKSİJENLİ SOLUNUM
1 ----------------------- OKSİJENLİ SOLUNUM ----------------------- **Oksijenli solunum (aerobik): Besinlerin, oksijen yardımıyla parçalanarak, ATP sentezlenmesine oksijenli solunum denir. Enzim C 6 H
Detaylı1.1. Amino asitlerin yapıları 1.2. Amino asitlerin yazılmaları 1.3. Amino asitlerin streokimyası Asimetrik
AMİNO ASİTLER 1.1. Amino asitlerin yapıları 1.2. Amino asitlerin yazılmaları 1.3. Amino asitlerin streokimyası 1.3.1. Asimetrik karbon atomu ve optik özelliği 1.3.2. Spesifik çevirme derecesi (spesifik
DetaylıBESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK
BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK Beslenme İle İlgili Temel Kavramlar Beslenme: İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması, Yaşam kalitesini artırması için
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıADIM ADIM YGS LYS Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3
ADIM ADIM YGS LYS 184. Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3 2) Geri Emilim (Reabsorpsiyon) Bowman kapsülüne gelen süzüntü geri emilim olmadan dışarı atılsaydı zararlı maddelerle birlikte yararlı maddelerde kaybedilirdi.
DetaylıBİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI
BİYOKİMYA ANABİLİM DALI LİSANSÜSTÜ DERS PROGRAMI SAĞLIK BİLİMLERİ ENSİTÜSÜ İ Yüksek Lisans Programı SZR 101 Bilimsel Araştırma Ders (T+ U) 2+2 3 6 AD SZR 103 Akılcı İlaç Kullanımı 2+0 2 5 Enstitünün Belirlediği
DetaylıELEMENT VE BİLEŞİKLER
ELEMENT VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri: a) Elementler: Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere
DetaylıDolaşım Sistemi. Dolaşım sistemi, kan, kan plazması, şekilli elemanları. Dicle Aras
Dolaşım Sistemi Dicle Aras Dolaşım sistemi, kan, kan plazması, şekilli elemanları 3.9.2015 1 Dolaşım Dolaşım sistemi taşıyıcı bir sistemdir. İki başlık altında incelenir. Kardiyovasküler sistem; kan, kalp
DetaylıBİTKİ BESLEME DERS NOTLARI
BİTKİ BESLEME DERS NOTLARI Dr. Metin AYDIN KONYA 2011 BİTKİ BESİN ELEMENTLERİNİN GÖREVLERİ, ALINIŞ FORMLARI ve KAYNAKLARI Besin Elementi Bitkideki Görevi Alınış Formu Kaynakları Karbon (C) Karbonhidratların
DetaylıBES 221- BESLENME BİYOKİMYASI
BES 221- BESLENME BİYOKİMYASI Dersin Kodu ve İsmi: BES 221 - Beslenme Biyokimyası Dersin Sorumlusu: Prof. Dr. Meral, Prof. Dr. Tanju Dersin Düzeyi: Lisans Dersin Türü: Zorunlu Dersin İçeriği: Beslenme
DetaylıFAZ II Enzimlerine bağlı genetik polimorfizmler - 1
FAZ II Enzimlerine bağlı genetik polimorfizmler - 1 1 İlaçların,öncelikle yararlı etkileri için kullanılmaktadır. Ancak bazen ilaç kullanımı yan etkiler gösterebilmektedir. Bazı hastalarda aynı ilaç için
DetaylıBir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir.
Beslenme Planı Bir gün içerisinde tüketilmesi gereken gıdalar beslenme planına göre düzenlenir. Bu plan günlük 2000 kalorilik enerji gereksinimi karşılayacak şekilde gıda gruplarından tüketilmesi gereken
DetaylıTEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi
1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık
DetaylıNIRLINE. NIRLINE Amino Asit Analizleri İle Ekonomik Üretim Yaparak Gıda Kalitenizi Arttırın!
Amino Asit Analizleri İle Ekonomik Üretim Yaparak Gıda Kalitenizi Arttırın! KONU İLGİ Kanatlı beslemede amino asit, sindirilebilir amino asit parametrelerinin önemi ve analizleri amino asit analizleri
DetaylıPROTEİNLERİN GÖREVLERİ
PROTEİNLER Organizmalarda ve dolayısıyla hücrelerde en bol bulunan organik maddeler proteinlerdir. Çok önemli bileşikler olmaları nedeniyle bunlara bu ad verilmiştir ( proteios : birinci) Yapı ve görevle
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf DOĞRU YANLIŞ SORULARI Nitel gözlemlerin güvenilirliği nicel gözlemlerden fazladır. Ökaryot hücrelerde kalıtım materyali çekirdek içinde bulunur. Ototrof beslenen canlılar
Detaylı