İKİNCİ BÖLÜM Temel Hak ve Hürriyetler ve Anayasal Ödevler
|
|
- Berk Demirören
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ÇALIŞMAYA KATILANLAR BİRİNCİ BÖLÜM Anayasanın Felsefesi ve Temel İlkeleri Masa Yöneticisi: Prof. Dr. Yusuf Şevki Hakyemez (Karadeniz Teknik Ünv. Hukuk Fak.) Sekreter: Y. Doç. Dr. Hüseyin Yıldız (Turgut Özal Ünv. Hukuk Fak.) Katılımcılar: Doç. Dr. Kemal Başlar (Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Fak.) Y. Doç. Dr. Vahap Coşkun (Dicle Ünv. Hukuk Fak.) Y. Doç. Dr. Murat Tümay (Selçuk Ünv. Hukuk Fak.) Y. Doç. Dr. Ali Rıza Çoban (Anayasa Mahkemesi Raportörü) İKİNCİ BÖLÜM Temel Hak ve Hürriyetler ve Anayasal Ödevler Masa Yöneticisi: Doç. Dr. Bekir Berat Özipek (İstanbul Ticaret Ünv. Ticari Bilimler Fak.) Sekreter: Prof. Dr. Ali Şafak (Turgut Özal Ünv. Hukuk Fak.) Katılımcılar: Doç. Dr. Yüksel Metin (Süleyman Demirel Ünv. Hukuk Fak.) Doç. Dr. Osman Can (Marmara Ünv. Hukuk. Fak.) Y. Doç. Dr. Hikmet Tülen (Anayasa Mahkemesi Raportörü) Y. Doç. Dr. Adnan Küçük (Kırıkkale Ünv. Hukuk Fak.) Av. Hakan Yıldız (Hukuk ve Hayat Derneği temsilcisi) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Devletin Yapısı ile İlgili Tartışmalar Masa Yöneticisi: Prof. Dr. Hasan Tahsin Fendoğlu (İnönü Ünv. Hukuk Fak.) Sekreter: Prof. Dr. Ahmet Battal (Turgut Özal Ünv. Hukuk Fak.) Katılımcılar: Prof. Dr. Erol Cansel (Turgut Özal Ünv. Hukuk Fak.) Doç. Dr. Faruk Bilir (Selçuk Ünv. Hukuk Fak.) Y. Doç. Dr. Levent Korkut (Medipol Ünv. Hukuk Fak.) Y. Doç. Dr. Musa Sağlam (Anayasa Mahkemesi Raportörü) Y. Doç. Dr. Ali Bengi (Turgut Özal Ünv. Hukuk Fak.) I
2
3 İÇİNDEKİLER KISALTMALAR...XIII Giriş... 1 Mukayeseye Esas Taslaklar ve Kapsamlı Görüşler... 3 BİRİNCİ BÖLÜM Anayasanın Felsefesi ve Temel İlkeleri I- ANAYASA YAPIM USULÜ... 7 Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Ali Rıza Çoban Özet... 7 A- ANAYASAYI YAPACAK MECLİS MEVCUT İÇTÜZÜKLE Mİ.... ÇALIŞACAK?... 8 B- YENİ ANAYASA İÇİN REFERANDUM ŞARTI ÖNGÖRÜLMÜŞ MÜ?... 8 C- ANAYASAYI DEĞİŞTİRME USULÜ NASIL ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR?... 9 D- ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ İÇİN REFERANDUM ŞARTI ÖNGÖRÜLMÜŞ MÜ?... 9 E- ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİNİN DENETİMİ USULÜ II- ANAYASANIN YAPISI Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Vahap Coşkun Özet A- ANAYASAYA HÂKİM OLAN TEMEL İLKELER NELERDİR? B- TOPLUMUN UFKUNU AÇICI BİR FELSEFEYİ VE RUHU YANSITIYOR MU? C- ÇERÇEVE Mİ, DÜZENLEYİCİ VE KAPSAMLI BİR ANAYASA MI? D- KONULARIN DÜZENLENME SIRALAMASI NASILDIR? III
4 III- ANAYASANIN İDEOLOJİSİ Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Murat Tümay Özet Ayrıntılar IV- CUMHURİYETİN NİTELİKLERİ Hazırlayan: Prof. Dr. Yusuf Şevki Hakyemez Özet A- GENEL ÇEREÇEVE B- CUMHURİYETİN NİTELİKLERİ OLARAK NELER SAYILMIŞ? C- NİTELİKLERİN GÜCÜ KONUSUNDA BİR SIRALAMA VE ÜSTÜNLÜK (DEĞİŞTİRİLMEZLİK) VAR MI? D- TEMEL KAVRAMLAR TANIMLANMIŞ VEYA BELİRLİ PRENSİPLERE BAĞLANMIŞ MI? E- TEMEL NİTELİKLERİN EVRENSEL HUKUK KURALLARINA YAKINLIK DERECESİ NEDİR? V- ANAYASANIN BAŞLANGIÇ KISMI Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Hüseyin Yıldız Özet A- GENEL ÇERÇEVE B- BAŞLANGIÇ KISMI VAR MI? VARSA, GENEL OLARAK NELERİ İÇERMEKTEDİR? Taslaklardaki Başlangıcın genel muhtevası Taslaklardaki Başlangıcın genel muhtevasının karşılaştırılması C- BAŞLANGIÇ KISMININ TEMEL FELSEFESİ, VİZYONU, HEDEFİ VE KULLANDIĞI REFERANS KAVRAMLAR NELERDİR? Felsefe/Vizyon a- Taslakların kapsamı b- Felsefe ve vizyon çerçevesinde taslaklar arasında karşılaştırma Başlangıcın Referansları a- Taslakların kapsamı b- Başlangıcın referansları çerçevesinde taslaklar arasında karşılaştırma D- DEVLETİN AMAÇ VE GÖREVLERİ NASIL TANIMLANMIŞ VE BİREY KARŞISINDA DEVLET NASIL KONUMLANDIRILMIŞTIR? IV
5 1- Taslakların kapsamı Devlet-birey ilişkisi çerçevesinde taslaklar arasında karşılaştırma.. 31 E- TASLAKLARIN BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ ARASINDA GENEL DEĞERLENDİRME VI- ANAYASA TASLAKLARINDA YENİ KAVRAMLAR VE KURUMLAR.33 Hazırlayan: Doç. Dr. Kemal Başlar Özet A- YAP ın ÖNERİLERİ B- BİLİM KURULU TASLAĞININ ÖNERİLERİ C- TBB TASLAĞININ ÖNERİLERİ D- TÖZ ÜNİVERSİTESİ TASLAĞININ ÖNERİLERİ E- TESEV TASLAĞININ ÖNERİLERİ F- TÜSİAD TASLAĞI G- TUSKON TASLAĞI H- SDE TASLAĞI İKİNCİ BÖLÜM Temel Hak ve Hürriyetler ve Anayasal Ödevler I- TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN GENEL FELSEFESİ Hazırlayanlar: Doç. Dr. Bekir Berat Özipek Av. Hakan Yıldız Özet II- HÜRRİYETLERİN TARİFİNDE VE SINIRLANDIRILMASINDA TERCİH EDİLMİŞ OLAN YÖNTEM Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Hikmet Tülen Özet A- HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN YAKLAŞIMLARI B- TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERE GÜVENCE SAĞLAMAK AMACIYLA ÖNGÖRÜLMÜŞ KURUMSAL MEKANİZMALAR C- TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERE İLİŞKİN MİLLETLERARASI ANDLAŞMALARIN İÇ HUKUKTAKİ YERİ V
6 III- DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİ Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Adnan Küçük Özet A- TASLAKLARIN GENEL YAKLAŞIMI B- METİNLERDE DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİNİN DÜZENLENİŞİ C- DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİNİ İFADE ŞEKİLLERİ D- DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİ VE DİNİ GEREKLERİN YERİNE GETİRİLMESİ E- DİNİN SİYASETE ALET EDİLMESİ YASAĞI F- LAİKLİK VE DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİNİ TEMİNAT ALTINA ALINMASI G- MİLİTAN YA DA DEMOKRATİK LAİKLİK H- NÜFUS CÜZDANLARINDA DİN HANESİ I- DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİ KONUSUNDA ULUSLARARASI BELGELERE REFERANS YAPILMASI J- DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİNİN DİĞER DİN MENSUPLARINI DA KAPSAMASI K- DİNİ CEMAAT VE GRUPLAŞMALARIN ANAYASAL TEMİNATA KAVUŞTURULMASI L- BAŞÖRTÜSÜ YASAĞI MESELESİ M- DEVLETİN DİNLERE MÜDAHALE ETMEMESİ IV- ÇOĞULCU HAKLAR Hazırlayan: Doç. Dr. Yüksel Metin Özet A- ANADİL EĞİTİMİ VE ANADİLDE EĞİTİM KONUSU NASIL DÜZENLENMİŞTİR? B- DİN EĞİTİMİ KONUSU NASIL DÜZENLENMİŞTİR? C- AZINLIKLARIN MİLLETLERARASI ANDLAŞMALARDAN DOĞAN HAKLARI NASIL DÜZENLENMİŞTİR? D- VATANDAŞLIĞIN TARİFİ NASILDIR, UNSURLARI NELERDİR?. 62 VI
7 V. CEZA HUKUKU İLKELERİ Hazırlayan: Prof. Dr. Ali Şafak A- HAK ARAMA HÜRRİYETİYLE İLGİLİ ÖNERİLER B- KANÛNÎ HÂKİM GÜVENCESİYLE İLGİLİ ÖNERİLER C- SUÇ VE CEZALARA İLİŞKİN ESASLAR D- İSPAT HAKKINA İLİŞKİN ESASLAR E- MAHKEMELERİN BAĞIMSIZLIĞINA İLİŞKİN ESASLAR F- HAK ARAMA HÜRRİYETİ VE ÂDİL YARGILANMA HAKKIYLA İLGİLİ ÖNERİLER G- ASKERÎ YARGIYLA İLGİLİ ÖNERİLER H- YARGITAY LA İLGİLİ TEKLİFLER I- ASKERİ YARGITAY LA İLGİLİ ÖNERİLER VI- ANAYASAL ÖDEVLER Hazırlayan: Doç. Dr. Yüksel Metin Özet A- GENEL ÇERÇEVE B- VATAN HİZMETİ VE VİCDANİ RET KONUSU ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Devletin Yapısı ile İlgili Tartışmalar I- SİYASİ PARTİLER VE SEÇİM SİSTEMİ Hazırlayan: Doç. Dr. Faruk Bilir Özet A- BİLİM KURULU Parti denetimi ve kapatılması konusu nasıl düzenlenmiştir? Hazine yardımı devam ettirilmekte midir? Ülke barajına yer verilmiş midir? Türkiye milletvekilliği yer almakta mıdır? Dokunulmazlıklar konusu nasıl düzenlenmiştir? Sonuç B- TBB Parti denetimi ve kapatılması konusu nasıl düzenlenmiştir? VII
8 2- Hazine yardımı devam ettirilmekte midir? Ülke barajına yer verilmiş midir? Türkiye milletvekilliği yer almakta mıdır? Dokunulmazlıklar konusu nasıl düzenlenmiştir? Sonuç C- SDE Parti denetimi ve kapatılması konusu nasıl düzenlenmiştir? Hazine yardımı devam ettirilmekte midir? Ülke barajına yer verilmiş midir? Sonuç D-MAZLUMDER E- TOBB Parti denetimi ve kapatılması konusu nasıl düzenlenmiştir? Hazine yardımı devam ettirilmekte midir? Ülke barajına yer verilmiş midir? Türkiye milletvekilliği yer almakta mıdır? Dokunulmazlıklar konusu nasıl düzenlenmiştir? F-TÖZ ÜNİVERSİTESİ G-TUSKON Parti Denetimi ve Kapatılması Siyasi Partilere Yapılan Hazine Yardımı Türkiye Milletvekilliği Kavramı Yasama Dokunulmazlığı H- TESEV Parti denetimi ve kapatılması konusu nasıl düzenlenmiştir? Hazine yardımı devam ettirilmekte midir? I- TÜSİAD Parti denetimi ve kapatılması konusu nasıl düzenlenmiştir? Hazine yardımı devam ettirilmekte midir? Ülke barajına yer verilmiş midir? Türkiye milletvekilliği yer almakta mıdır? Dokunulmazlıklar konusu nasıl düzenlenmiştir? J- TASLAKLARIN AYRINTILI MUKAYESESİ K- ÖNERİLERİN MADDELER HALİNDE ORTAYA KONULMASI VIII
9 II- ANAYASA TASLAKLARINDA HÜKÜMET SİSTEMİ Hazırlayan: Prof. Dr. Erol Cansel- Doç. Dr. Faruk Bilir Özet A- TÜSİAD Başkanlık sistemi tartışmalarındaki tavrı nedir? Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi ve yetkileri nasıl düzenlenmiştir? B- TESEV Başkanlık sistemi tartışmalarındaki tavır nedir? Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi ve yetkileri nasıl düzenlenmiştir? C- TBB Başkanlık sistemi tartışmalarındaki tavır nedir? Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi ve yetkileri nasıl düzenlenmiştir? Başbakanın anayasal konumu ve Cumhurbaşkanı ile ilişkileri nasıl düzenlenmiştir? D- SDE Başkanlık sistemi tartışmalarındaki tavrı nedir? Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi ve yetkileri nasıl düzenlenmiştir? Başbakanın anayasal konumu ve Cumhurbaşkanı ile ilişkileri nasıl düzenlenmiştir? E- BİLİM KURULU Başkanlık sistemi tartışmalarındaki tavır nedir? Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi ve yetkileri nasıl düzenlenmiştir? Başbakanın anayasal konumu ve Cumhurbaşkanı ile ilişkileri nasıl düzenlenmiştir? F- TUSKON Hükümet Sistemi Cumhurbaşkanının seçilmesi ve yetkileri G- TÖZ ÜNİVERSİTESİ H- ABANT PLATFORMU IX
10 I- TOBB Başkanlık sistemi tartışmalarındaki tavrı nedir? Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi ve yetkileri nasıl düzenlenmiştir? J- TASLAKLARIN GENEL MUKAYESESİ III- İDARENİN YAPILANDIRILMASI Hazırlayan: Prof. Dr. Hasan Tahsin Fendoğlu Özet A- ÜNİTER YAPININ DEVAMI VEYA YUMUŞATILMASI KONUSUNDA TERCİH Bilim Kurulu TBB MAZLUMDER TÜSİAD TESEV SDE SONUÇ B- DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞININ ANAYASAL KONUMU Bilim Kurulu TÖZ Üniversitesi MAZLUMDER YAP TBB TESEV TÜSİAD SDE C- ÜST KURULLARIN STATÜSÜ Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Yükseköğretim Kurulu Devlet Denetleme Kurulu Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurulu D- SOSYAL DEVLET İLKESİNDEN DOĞAN KURUMLAR Bilim Kurulu TÜSİAD X
11 3- SDE TÖZ Üniversitesi IV- ASKER - SİYASET İLİŞKİSİ Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Levent Korkut V- OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Ali Bengi Özet A- OLAĞANÜSTÜ HAL Sebepleri İlanı ve şartları Hukuk devleti ilkesiyle ve temel haklarla ilişkilendirilmesi B- SIKIYÖNETİM, SEFERBERLİK VE SAVAŞ HÂLLERİ VI- YARGININ YAPILANDIRILMASI Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Musa Sağlam Özet A- YENİDEN YAPILANDIRILMA NEDENLERİ Demokratik meşruiyet ve çoğulculuk Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı İnsan onuru odaklı bir yargı Yargıda vesâyet kurumlarının tasfiyesi B. SOMUT ÖNERİLER Anayasa Mahkemesi a- Kompozisyon b- Yetkiler c- Yüce Divan d- Bireysel başvuru e- Teşkilat yapısı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu a- Kompozisyon b- Yetkiler ve Kararlar XI
12 3- Diğer Yüksek Mahkemeler Sayıştay Yüksek Seçim Kurulu Yerindelik Denetimi Diğer somut öneriler KATILIMCILARDAN CEVAPLARI İSTENEN SORULAR İNDEKS XII
13 KISALTMALAR ABD AİHM AİHS AKDTYK AYİM AYM BYDŞ DDK DİB HSYK HYK KHK KKNMK m. madde MAZLUMDER MGK MSB OHAL RTÜK s SDE SYK TBB TBMM TCK TESEV TOBB TÖZ Amerika Birleşik Devletleri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Anayasa Mahkemesi Bölgesel ve Yerel Diller Şartı Devlet Denetleme Kurulu Diyanet İşleri Başkanlığı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Hakimler Yüksek Kurulu Kanun Hükmünde Kararname Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği Milli Güvenlik Kurulu Milli Savunma Bakanlığı Olağanüstü Hal Radyo ve Televizyon Üst Kurulu sayfa Stratejik Düşünce Enstitüsü Savcılar Yüksek Kurulu Türkiye Barolar Birliği Türkiye Büyük Millet Meclisi Türk Ceza Kanunu Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Turgut Özal (Üniversitesi Taslağı) XIII
14 TSK TÜSİAD TUSKON UAİÇS vb. YAP YAŞ YÖK YSK YYÖŞ Türk Silahlı Kuvvetleri Türk Sanayiciler ve İşadamları Derneği Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu Ulusal Azınlıklara İlişkin Çerçeve Şözleşmesi ve benzeri Yeni Anayasa Platformu Yüksek Askerî Şura Yükseköğretim Kurulu Yüksek Seçim Kurulu Yerel Yönetim Özerklik Şartı XIV
15 Giriş 1982 Anayasasının tümüyle yürürlükten kaldırılması ve yeni bir anayasa yapılması ülkemiz için gecikmiş, hatta kaçınılmaz bir ihtiyaçtır. 12 Haziran 2011 tarihinde yapılmış olan genel seçimlerden sonra oluşan TBMM nin gündeminde yeni bir anayasanın hazırlanması da yer almaktadır. Yeni anayasanın TBMM tarafından ilgili komisyonlar eliyle hazırlanacağı ve Genel Kurulca kabul edileceği açıktır. Ancak yeni anayasanın olabildiğince yüksek seviyede bir katılımla hazırlanması ve tartışılması, kalıcılığı ve etkisi açısından önemlidir. Yaklaşık on yıldan bu yana, TBMM tarafından yapılacak olan bu çalışmaya ışık tutması amacıyla, anayasanın metnine ya da muhtevasına yönelik olarak çeşitli akademik, siyasi ya da sosyal gruplarca çok sayıda örnek çalışma ve teklif yapılmış bulunmaktadır. Bütün bu çalışmaların gün ışığına çıkarılmasının ve Türk anayasacılık tecrübesi ile birleştirilerek objektif bir çalışmayla ve mukayeseli bir biçimde ortaya konulmasının TBMM nin ve kamuoyunun işini kolaylaştıracağı düşünülmüştür. Bu maksatla, topluma karşı sorumluluğumuzun gereği olarak yeni anayasa hazırlıklarına katkıda bulunmak üzere Turgut Özal Üniversitesi Hukuk Fakültesince Mart 2011 de bir çalışma başlatılmıştır. Bu çalışmada, 1982 Anayasasını yenilemek için bu tarihe kadar Türkiye nin önde gelen sivil toplum kuruluşlarınca ortaya konulmuş ve kamuoyuna yansıtılmış bütün kapsamlı görüş lerin ve anayasa taslakları nın karşılaştırılması, ortak ve farklı yönlerinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Bunların toplamı oniki adettir. Çalışmanın ilk aşamasında ismi geçen katılımcı bilim adamları arasında konular dağıtılmış, kendilerine -kitabımızın sonunda yer verilmiş olan- ana sorular gönderilmiş, öncelikle bunlara cevap aramaları ve ayrıca genel olarak karşılaştırma yapmaları istenmiş, gelen cevaplar birleştirilmiş ve böylece kitabımızın ham biçimi ortaya çıkmıştır. İkinci aşama olarak da Haziran 2011 tarihlerinde tartışmalı toplantılar yapılmıştır. Birinci gün üç ayrı masada basına ve izleyiciye kapalı oturumlarla üç ana konu müzakere edilmiştir. Birinci masada anayasanın felsefesine ait düşünceler, ikinci masada anayasanın başlangıç hükümleri konusundaki teklifler, üçüncü masada ise anayasada yer alması gereken temel haklar ve ödevlere dair görüşler derlenip karşılaştırılmıştır. 1
16 İkinci gün ortak oturumda her üç masanın yöneticileri ve sekreterleri tarafından, bir gün önceki çalışmanın özet sonuçları üç masanın katılımcılarıyla paylaşılmış ve böylece ulaşılan sonuçlar teyit ve tevhit edilmiştir. İkinci gün son oturumda özet sonuçlar program koordinatörü tarafından basın toplantısı ile kamuoyuna duyurulmuş ve basın mensuplarının sorularına cevaplar verilmiştir. Ardından, katılımcılar ayrıntıya yönelik çalışmalarını tamamlamışlar, çalışma raporları bir araya getirilerek yeni anayasa çalışmalarına katkıda bulunmak isteyen herkes için yararlı olabilecek geniş bir malzeme ortaya konulmuştur. Bu kitapta, taslaklarda yer alan bilgi görüş ve tesbitlere ve bunların objektif bir bakış açısıyla incelenmesinden elde edilen mukayeseli sonuçlara yer verilmiştir. Bu tekliflerin isabetli ya da diğerlerine nazaran daha üstün olup olmadığı gibi sübjektif değerlendirmelere ve katılımcıların konuya ilişkin şahsi görüş ve tekliflerine ise değinilmemiştir. Burada önemli olan, yeni anayasa yapımına, siyasi tarihimizde şimdiye kadar görülmemiş ölçüde katılımın olması, eski güdümlü STK ların yerine tarafsız bakış açısı geliştiren NGO ların ağırlıklarını hissettirmeleri ve böylece gerçekten halkın her kesiminin dolaylı olarak bu tartışmalarda seslerini duyurmalarıdır. Bu olay Türk demokrasisi için bir milattır. Yukarıdan âtıfet sunanların yerini, artık, tabandan bedel ödeyerek hak ve hukuk isteyenler almakta, bu suretle, Türkiye muasır medeniyete erişmede seviyesini her geçen gün yükseltmektedir. Bu, hürriyet, adâlet, iç barış, kalkınma ve refah isteyen toplumun bir zaferidir. Prof. Dr. Sacit ADALI Prof. Dr. Ahmet BATTAL 2
17 Mukayeseye Esas Taslaklar ve Kapsamlı Görüşler (1) Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği (TOBB) Taslağı: TOBB tarafından 2000 yılında hazırlanan Anayasa Taslağı 1. (2) Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Taslağı: TÜSİAD tarafından yayımlanan, 1996 yılında Prof. Dr. Bülent TANÖR tarafından hazırlanıp 2006 yılında Prof. Dr. Zafer ÜSKÜL tarafından güncellenen ve anayasaya ilişkin önemli değerlendirme ve önerilerin yer aldığı Türk Demokrasisinde 130 Yıl isimli rapor. (3) Türkiye Barolar Birliği (TBB) Taslağı: TBB tarafından 2001 yılında hazırlanan ve 2007 yılında güncellenerek kamuoyuyla paylaşılmış olan Anayasa Taslağı 2. (4) Bilim Kurulu Taslağı: Haziran 2007 de Prof. Dr. Ergun ÖZBUDUN un başkanlığında akademisyenlerden oluşan bir Kurul tarafından hazırlanan Anayasa Taslağı 3. (5) Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Taslağı: TUSKON tarafından 2007 de hazırlanan Anayasa Taslağı 4. 1 TOBB Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Önerisi, Anayasa 2000, Nisan 2000, TOBB, Ankara. (TOBB un talebi üzerine Ergun ÖZBUDUN, Fazıl SAĞLAM, Tekin AKILLIOĞLU ve Yavuz SABUNCU dan oluşan ekibin ortak çalışmasıyla hazırlanmıştır). Bu anayasa Önerisi ile ilgili bilgiler, Hukuk ve Hayat Dergisinin 2008 yılında yayınlanan 6. sayısından alınmıştır. Dergi, bu sayıda 65 ila 344. sayfalar arasında 1982 Anayasası ve Anayasa Değişiklik Önerileri adı altında TOBB, TÜSİAD, TUSKON, TBB ve Bilim Kurulunun önerilerini karşılaştırmalı olarak tablo halinde sunmaktadır. 2 Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Önerisi, TBB Yayınları no: 131, Ankara, Bu Anayasa Önerisi TBB talebi üzerine Prof. Dr. Rona AYBAY, Prof. Dr. Fazıl SAĞLAM, Prof. Dr. Süheyl BATUM, Prof. Dr. Oktay UYGUN, Doç. Dr. Korkut KANADOĞLU, Yard. Doç. Dr. Ece GÖZTEPE, Yard. Doç. Dr. Faruk BİLİR ve Koordinatör üye Avukat Teoman ERGÜL ün ortak çalışmasıyla hazırlanmıştır. ( ) Yukarıdaki internet adresinden ulaşılan metinde ilk olarak 2007 Anayasa Önerisi yer almaktadır. Bu eserde Ek II de TBB Genel Kurulunun 2-3 Ekim 1982 de anayasa konusunda yaptığı olağanüstü toplantının raporu sunulmuştur (s ). Ayrıca TBB nin 2001 ve 2007 yıllarında açıkladığı Anayasa Önerileri arasındaki farklar TBB tarafından yapılan bir açıklama ile kamuoyuna duyurulmuştur. ( ). 3 ( ) Taslağın hazırlanması talebi Adâlet ve Kalkınma Partisinden gelmiş ve taslak Ergun ÖZBUDUN başkanlığında Yavuz ATAR, Serap YAZICI, Levent KÖKER, Fazıl Hüsnü ERDEM ve Zühtü ARSLAN dan oluşan ekip tarafından kaleme alınmıştır. Bu taslağın metnine, genel gerekçesine ve madde gerekçelerine aşağıdaki adresten ulaşılabilir: ( ). 4 TUSKON tarafından yapılan anayasa önerisinin bağımsız bir metnine ulaşmak mümkün olmamıştır. Ancak bu metni Hukuk ve Hayat Dergisinin 2008 yılında yayınlanan 6. sayısında verilen karşılaştırmalı anayasa tablosundan yola çıkarak ortaya koymak mümkündür. Maddeler halinde yeni bir anayasanın önerisi sunan en son metinlerden biri olması nedeniyle dikkate alınmıştır. Çünkü Derginin sunum yazısında (s. 65) Ayrıca Bilim Kurulu tarafından hazırlanan anayasa taslağının müzakeresi sürecinde TOBB koordinatörlüğünde sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla yapılan Çalıştay da da sunulan TUSKON un anayasa önerisine yer 3
18 (6) İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER) Görüşü: MAZLUMDER tarafından Ekim 2010 da Ankara da yapılan Yeni Bir Anayasa ya İnsan Hakları Bağlamında İlkesel Öneriler konulu çalışma. (7) Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) Görüşü: TESEV tarafından Yeni Anayasanın Temel İlkeleri ile ilgili olarak Aralık 2010-Nisan 2011 de gerçekleştirilen toplantılarda ortaya konan görüşleri içeren Rapor 5. (8) Yeni Anayasa Platformu (YAP) Görüşü: Doç. Dr. Osman Can, Av. Mehmet Uçum, Av. Enver Sezgin ve arkadaşlarından oluşan YAP tarafından Aralık 2010-Mayıs 2011 tarihleri arasında değişik illerde gerçekleştirilen 24 anayasa toplantısı sonucunda hazırlanan Türkiye nin Yeni Anayasası İçin Genel Esaslar Raporu ile ülke genelinde gerçekleştirdikleri halk toplantılarında ifade edilen taleplerin ortaya konulduğu basın açıklaması metni. (9) ABANT PLATFORMU Görüşü: 30 Nisan - 1 Mayıs 2011 tarihleri arasında Türkiye Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı tarafından Abant ta düzenlenen Yeni Dönem Yeni Anayasa başlıklı toplantının sonuç bildirgesi 6. (10) Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Görüşü: TÜSİAD tarafından Mart 2011 de yapılan ve yeni anayasanın yapım yöntemi, temel ilke, kural ve kurumları, din ve vicdan özgürlüğü, kimlikler ve kuvvetler ayrılığı başlıklarının ele alındığı yuvarlak masa toplantılarında ortaya çıkan görüş 7. (11) SDE Görüşü: SDE tarafından 2011 yılında yayımlanan, İnsan Onuruna Dayanan Yeni anayasa başlıklı çalışma 8. verilmiştir denilmektedir. Bununla ilgili bilgiler Hukuk ve Hayat Dergisinin 2008 yılındaki 6. sayısından alınmıştır. Burada bu önerinin kimler tarafından kalem alındığına dair herhangi bir bilgi yer almamaktadır. 5 Yeni anayasasina Dogru.pdf ( ) Bu metin Mustafa ERDOĞAN ve Serap YAZICI tarafından kaleme alınmıştır. Metnin hazırlanması aşamasındaki tartışmalara bu iki uzmanın yanında Ergun ÖZBUDUN, Hasan CEMAL, Ümit CİZRE, Cengiz GÜLEÇ, Etyen MAHÇUPYAN, Can PAKER, Tosun TERZİOĞLU ve Mehmet Salih YILDIRIM katılmıştır. 6 Geleneksel hale gelen Abant Platformu nun 23. Toplantısı da Yeni Dönem Yeni anayasa başlığını taşımaktaydı ve toplantı anayasa ile ilgili genel nitelikte öneriler içeren bir sonuç bildirgesiyle son bulmuştur. ( option/frontpage/content/3049 ( )). 7 rsc/shared/file/yeni-anayasa-yuvarlak-masa.pdf ( ) Bu çalışmada beş ayrı masa oluşturulmuş, çalışmanın eş koordinatörlüğünü ise Ergun ÖZ- BUDUN ve Turgut TARHANLI üstlenmiştir. 8 ( ) SDE nin Yeni anayasa Raporu da altı farklı çalıştayın verilerini bir araya getirmektedir. Yeni Anayasada Vatandaşlık, Yeni Anayasada Din ve Vicdan Özgürlüğü, Yeni Anayasada İnsan Haklarının Genel Rejimi, Yeni Anayasada Türkiye nin İdari Yapısı ve Yerinden Yönetim İlkesi, Yeni Anayasada Türkiye nin Hükümet Sistemi ve Yeni Anayasada Vesâyet ve Asker-Sivil İlişkileri başlıklarını taşıyan Çalıştaylardaki sonuçlar ortak bir raporda toplanmıştır. Çok sayıda uzmanın katıldığı Çalıştayların verileri Bekir Berat ÖZİPEK, Levent KORKUT, Murat YILMAZ, Vahap ÇOŞKUN, Yusuf ŞEVKİ HAKYEMEZ ve Yusuf TEKİN den oluşan SDE nin Yeni Anayasa Çalışma Grubu tarafından derlenmiştir. 4
19 (12) Turgut Özal (TÖZ) Üniversitesi Taslağı: Turgut Özal (TÖZ) Üniversitesi Hukuk Fakültesi nce Mart Ağustos 2011 tarihleri arasında hazırlanan ve anayasanın özellikle ihtiyaç duyulduğu düşünülen üç kısmının (başlangıç, mevcut anayasanın ilk üç maddesine karşılık gelen düzenlemeler, temel haklar ve özgürlükler) örnek metin olarak kaleme alındığı, diğer konularda ise prensipler bazında sürece katkı sağlayacak görüşlerin bildirildiği Anayasa Taslağı. 5
20 6
21 BİRİNCİ BÖLÜM Anayasanın Felsefesi ve Temel İlkeleri Bu bölümde, eldeki her bir anayasa taslağının ve kapsamlı görüşün felsefesi ve temel ilkeleri ile başlangıç hükümlerine dair çalışmalar derlenip karşılaştırılmıştır. Masa Yöneticisi: Prof. Dr. Yusuf Şevki Hakyemez (Karadeniz Teknik Ünv. Hukuk Fak.) Sekreter: Y. Doç. Dr. Hüseyin Yıldız (Turgut Özal Ünv. Hukuk Fak.) Katılımcılar: Doç. Dr. Kemal Başlar (Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Fak.) Y. Doç. Dr. Vahap Coşkun (Dicle Ünv. Hukuk Fak.) Y. Doç. Dr. Murat Tümay (Selçuk Ünv. Hukuk Fak.) Y. Doç. Dr. Ali Rıza Çoban (Anayasa Mahkemesi Raportörü) I- ANAYASA YAPIM USULÜ Hazırlayan: Y. Doç. Dr. Ali Rıza Çoban Özet Bütün taslaklarda, anayasanın ele aldığı konuların maddeler itibariyle sıralanması hususunda 1876 dan 1982 ye kadar, küçük farklılıklarla da olsa, yerleşik hale gelen sistematiğin takip edildiği görülmektedir. Ancak TÖZ Üniversitesi taslağı radikal bir değişiklikle insan onurundan başlanmasını önermekte ve konu sıralamasını değiştirmektedir. TBMM nin anayasa yapımı için mevcut İçtüzükle mi çalışacağı hususunda taslaklarda herhangi bir görüşe yer verilmemiştir. Raporların genellikle kabul ettiği görüş, olağan parlamentonun yeni anayasayı yapabileceği yönündedir. Raporların ortak yanı, anayasa yapım sürecinin katılımcı olması, parlamento dışı parti ve kuruluşlarla sivil toplum örgütlerinin de metnin hazırlanmasına katılımının sağlanmasıdır. Anayasa değişikliğinin referanduma sunulması konusunda, Bilim Kurulu ve TUSKON taslaklarında mevcut anayasadaki sisteme uyulması yeterli görülmüştür. TÜSİAD, SDE, Abant Platformu, YAP ve TESEV in raporlarında yeni anayasanın yürürlüğe girebilmesi için halkoyuna sunularak kabul edilmiş olması gerektiği vurgulanmıştır. 7
22 Bütün taslaklarda anayasa değişiklik teklifi TBMM üye sayısının 1/3 ü olarak öngörülmüştür. Anayasa değişikliği için halk girişimi gibi bir yöntem hiçbir taslakta önerilmemiştir. Anayasa değişikliklerinin denetimi konusunda farklı yöntemlerin ileri sürüldüğü görülmektedir. TBB taslağı esas bakımından denetimi anayasanın değiştirilemez hükümlerine uyumluluk kriterine bağlamıştır. A- ANAYASAYI YAPACAK MECLİS MEVCUT İÇTÜZÜKLE Mİ ÇALIŞACAK? Çeşitli sivil toplum kuruluşları tarafından hazırlanan taslaklarda yeni anayasanın nasıl yapılması gerektiği hususunda herhangi bir görüşe yer verilmemiştir. Bu taslaklar usul sorununa değinmeksizin anayasanın içeriğine ilişkin önerilerini kamuoyuna açıklamışlardır. Yeni anayasanın nasıl yapılacağı daha ziyade yeni yazılan raporlarda yer almaktadır. Raporların genellikle kabul ettiği görüş olağan parlamentonun yeni anayasayı yapabileceği yönündedir. Azınlıkta olmakla birlikte anayasa meclisi ya da kurucu meclis kurulması önerilerinin de bulunduğu görülmektedir. Anayasa Meclisi sadece anayasa taslağını hazırlamakla görevli bir meclis olarak düşünülürken, Kurucu Meclis anayasa taslağını hazırlama ve kabul etme yetkisine sahip sadece bu amaç için kurulmuş bir meclis olarak önerilmektedir. Bu öneriler dikkatle incelendiğinde, ister özel Meclislerce yapılsın isterse olağan Meclis tarafından yapılsın, anayasanın hazırlık sürecinin katılımcı olmasının ortak bir talep olduğu görülmektedir. Bu durumda anayasanın yapımı hususunda Meclis Başkanlığının inisiyatif alması ve öncelikle siyasi parti gruplarının temsilcileri ile yöntem konusunda görüşmeler başlatması gerekli görülmektedir. Kabul edilen metnin yürürlüğe girebilmesi için pek çok raporda önerilen husus halkoylamasıdır. Toplumun anayasaya sahip çıkması ve metni benimsemesi için kendi onayından geçirilmesinde büyük yarar olduğu varsayılmaktadır. B- YENİ ANAYASA İÇİN REFERANDUM ŞARTI ÖNGÖRÜLMÜŞ MÜ? Bilim Kurulu ve TUSKON taslaklarında anayasanın yürürlüğe girişini düzenleyen maddelerde, eğer halkoylamasına gidilecekse onun sonucunda kabul edilmiş sayılıp Resmî Gazetede yayınlandığı tarihte yürürlüğe girmesi gerektiği öngörülmektedir. TBB taslağında, kabul edilerek Resmi Gazetede yayınlanmadan bahsedilmekle birlikte bu kabulün halkoylamasınca mı yoksa TBMM nce mi yapılacağı konusunda herhangi bir açıklık bulunmamaktadır. Fakat, yukarıda da değinildiği gibi, yeni yayınlanan TÜSİAD, SDE, Abant Platformu, YAP, TESEV gibi sivil toplum kuruluşlarının raporlarında yeni anayasanın yürürlüğe girebilmesi için halkoyunca kabul edilmiş olması şarttır. 8
23 C- ANAYASAYI DEĞİŞTİRME USULÜ NASIL ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR? Anayasa değişikliklerinin görüşülmesi konusunda mukayeseli hukuka bakıldığında çok farklı yöntemlerin bulunduğu görülmektedir. Bunlar arasında özellikle teklifle görüşme arasında belli bir sürenin geçirilmesi, birden fazla görüşme, görüşmeler arasında belirli süreler, bir parlamento tarafından kabul edildikten sonra teklifin görüşülmesi için seçime gidilerek yeni oluşan parlamentonun tekrar görüşmesi veya normal seçim dönemini bekleyip seçimden sonra oluşan parlamentonun tekrar ele alması gibi usuller yer almaktadır. Hazırlanan taslaklarda yalnızca iki kez görüşme ve bir taslakta da bu görüşmeler arasında yedi gün geçmesi zorunluluğuna yer verildiği görülmektedir. Bu yönüyle bakıldığında anayasa değişikliklerinin hızlı bir şekilde yapılmasına imkan tanınmak istendiği anlaşılmaktadır. Bütün taslaklarda anayasa değişikliği teklif etme yetkisi TBMM üye tam sayısının 1/3 ü oranındaki milletvekillerine tanınmıştır. Başka ülkelerin anayasalarında yer alan, Cumhurbaşkanına, hükümete ya da halka anayasa değişikliği teklif etme yetkisi bu taslakları hazırlayanlarca kabule şayan görülmemiştir. Özellikle TBB taslağında kanunlar için halk girişimine imkan tanınmış, ancak, aynı şey anayasa değişiklikleri için düşünülmemiştir. Bilim Kurulu ve TUSKON taslaklarında iki defa görüşülme usulü, TOBB taslağında da yedi gün arayla iki kez görüşülme usulü öngörülmüş, TBB taslağında ivedilikle görüşülememe şartı getirilmiştir. TOBB taslağında gizli oylama öngörülmüş, diğer taslaklarda oylamanın gizliliğinden söz edilmemiştir. Mukayeseli hukukta da açıkça gizli oylama yöntemini benimseyen fazla anayasa bulunmamaktadır. Ancak anayasa değişikliği gibi önemli bir konuda parti disiplininden ziyade milletvekillerinin bireysel tercihlerini ön plana çıkarmak adına gizli oylamaya yer verilmesinin önemli olduğu söylenebilir. Kabul çoğunluğu kural olarak bütün taslaklarda TBMM üye sayısının 2/3 ü olarak öngörülmüştür. Ancak Bilim Kurulu ve TUSKON taslaklarında TBMM üye sayısının 3/5 inin kabul ettiği anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulması öngörülmektedir. TOBB taslağında ise her iki oylamada 2/3 çoğunluğun elde edilmiş olması şartı öngörülmüştür. D- ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ İÇİN REFERANDUM ŞARTI ÖNGÖRÜLMÜŞ MÜ? Bilim Kurulu ve TUSKON taslağında, mevcut anayasada olduğu gibi, 3/5, 2/3 aralığında zorunlu, 2/3 ten fazla kabul oyu halinde ihtiyari referandum öngörülmüştür. Fakat bu taslakların mevcut düzenlemeden farkı, referandum kararını Cumhurbaşkanının değil, 2/3 çoğunlukla parlamentonun vermesidir. 9
LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU 14 HAFTALIK AYRINTILI DERS PLANI Doç. Dr. Kemal Gözler Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi
LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU 14 HAFTALIK AYRINTILI DERS PLANI Doç. Dr. Kemal Gözler Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi 1. HAFTA: OSMANLI ANAYASAL GELİŞMELERİ [Türk Anayasa Hukukukun Bilgi Kaynaklarının Tanıtımı:
DetaylıYENİ ANAYASA ÇALIŞMALARINA MUKAYESELİ BAKIŞ Çalışma Toplantısı Sonuç Bildirisi Turgut Özal Üniversitesi Hukuk Fakültesi 15-16 Haziran 2011 ANKARA
Giriş YENİ ANAYASA ÇALIŞMALARINA MUKAYESELİ BAKIŞ Çalışma Toplantısı Sonuç Bildirisi Turgut Özal Üniversitesi Hukuk Fakültesi 15-16 Haziran 2011 ANKARA Turgut Özal Üniversitesi Hukuk Fakültesince, yeni
DetaylıKTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2.
KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ 2015-2016 ÖĞRETİM YILI II. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. DERS SAATİ 15.02.2016 Türk Hukukunun Bilgi Kaynakları - Mevzuat, Yargı
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX
ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX BIRINCI BÖLÜM ANAYASA HUKUKUNUN KISA KONULARI 1. 1961 Anayasası ile 1982 Anayasası nın Hazırlanış ve Kabul Ediliş Süreçlerindeki Farklılıklar...1 2. Üniter, Federal ve Bölgeli
DetaylıMEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ
MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1 1. DEMOKR AT PARTI İKTIDARININ SONUNA DOĞRU...9 1.1. DP nin Muhalefete Karşı Tutumu...9 1.1.1.
DetaylıTEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN
TEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN TEMEL HUKUK BU DERSTE NELER ÖĞRENECEĞİZ? Yargı nedir? Türk hukukunda yargının bölümleri Anayasa Yargısı İdari Yargı Adli Yargı TEMEL HUKUK YARGI Yargı, devletin hukuk
DetaylıİÇİNDEKİLER TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI. Madde Sayfa BAŞLANGIÇ...17 BİRİNCİ KISIM. Genel Esaslar. I. Devletin şekli... 1...19
İÇİNDEKİLER TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI Madde Sayfa BAŞLANGIÇ...17 BİRİNCİ KISIM Genel Esaslar I. Devletin şekli... 1...19 II. Cumhuriyetin nitelikleri... 2...19 III. Devletin bütünlüğü, resmî dili,
DetaylıTEMEL HUKUK DERS NOTLARI SON HAFTA. Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR
TEMEL HUKUK DERS NOTLARI SON HAFTA Öğr. Gör. Erkan ÇAKIR ANAYASANıN TEMEL ILKELERI 2 1. madde Türkiye devleti bir cumhuriyettir. 2. Madde Cumhuriyetin nitelikleri Cumhuriyetçilik Başlangıç ilkeleri Atatürk
DetaylıBölüm 6 DEVL ET ŞEKİLL ERİ I : MONARŞİ VE CUMHURİYET
Birinci Kısım ANAYASA HUKUKUNUN GENEL ESASLARI Bölüm 1 ANAYASA HUKUKUNUN BİLGİ KAYNAKLARI I. Anayasalar II. Anayasa Mahkemesi Kararları III. Bilimsel Eserler IV. Kaynak Tarama Bölüm 2 ANAYASA HUKUKU KAVRAMI
DetaylıYeni Anayasa Nasıl Olmalı, Nasıl Yapılmalı?
tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Yeni Anayasa Nasıl Olmalı, Nasıl Yapılmalı? 12 Aralık 2011, Ankara Slide 2 Çerçeve TEPAV nedir? Yeni anayasa neden önemlidir? Yeni anayasa sürecinin ana
Detaylı1982 ANAYASASI, ANAYASANIN HAZIRLANMASI, KABUL EDİLMESİ VE TEMEL İLKELERİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...V İÇİNDEKİLER...VII BİRİNCİ BÖLÜM 1982 ANAYASASI, ANAYASANIN HAZIRLANMASI, KABUL EDİLMESİ VE TEMEL İLKELERİ I. 1982 ANAYASASI NIN HAZIRLANMASI VE KABUL EDİLMESİ...1 II. 1982 ANAYASASI
DetaylıSosyal Düzen Kuralları
TEMEL HUKUK Sosyal Düzen Kuralları Toplum halinde yaşayan insanların yerine getirmek zorunda oldukları ödevleri ve kullanacakları yetkileri belirten kurallara, sosyal düzen kuralları veya sadece sosyal
DetaylıSosyal Düzen Kuralları. Toplumsal Düzen Kuralları. Hukuk Kuralları Din Kuralları Ahlak Kuralları Görgü Kuralları Örf ve Adet Kuralları
TEMEL HUKUK Sosyal Düzen Kuralları Toplum halinde yaşayan insanların yerine getirmek zorunda oldukları ödevleri ve kullanacakları yetkileri belirten kurallara, sosyal düzen kuralları veya sadece sosyal
Detaylı1: İNSAN VE TOPLUM...
İÇİNDEKİLER Bölüm 1: İNSAN VE TOPLUM... 1 1.1. BİREYİN TOPLUMSAL HAYATI... 1 1.2. KÜLTÜR... 3 1.2.1. Gerçek Kültür ve İdeal Kültür... 5 1.2.2. Yüksek Kültür ve Yaygın Kültür... 5 1.2.3. Alt Kültür ve Karşıt
DetaylıProf. Dr. Abdurrahman Eren. ANAYASA HUKUKU DERS NOTLARI (Genel Esaslar-Türk Anayasa Hukuku)
Prof. Dr. Abdurrahman Eren ANAYASA HUKUKU DERS NOTLARI (Genel Esaslar-Türk Anayasa Hukuku) İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX Birinci Bölüm ANAYASA KAVRAMI, YAPIMI VE TARİHÇESİ I. ANAYASA KAVRAMI
Detaylı2-) Türkiye de tek dereceli seçim ilk kez hangi seçimlerde uygulanmıştır? A) 1942 B) 1946 C) 1950 D) 1962 E) 1966
1-) 1921 Anayasası ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Milli egemenlik ilkesi benimsenmiştir B) İl ve nahiyelerde yerinden yönetim ilkesi kabul edilmiştir. C) Yasama ve yürütme kuvvetleri
DetaylıİÇİNDEKİLER. ŞEKİL LİSTESİ... ix TABLO LİSTESİ... xi KISALTMALAR... xii
İÇİNDEKİLER ŞEKİL LİSTESİ... ix TABLO LİSTESİ... xi KISALTMALAR... xii BİRİNCİ BÖLÜM ANAYASA VE ANAYASACILIK... 1 I. Anayasa Kavramı... 1 A. Maddi Anlamda/Şekli Anlamda Anayasa Ayrımı... 1 B. Derlenmiş
DetaylıANAYASA DERSĐ (41302150) (2010-2011 GÜZ DÖNEMĐ YILSONU SINAVI) CEVAP ANAHTARI
ANAYASA DERSĐ (41302150) (2010-2011 GÜZ DÖNEMĐ YILSONU SINAVI) CEVAP ANAHTARI ANLATIM SORULARI 1- Bir siyasal düzende anayasanın işlevleri neler olabilir? Kısaca yazınız. (10 p) -------------------------------------------
DetaylıÖZETLE. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem
ÖZETLE Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem MiLLETiN ONAYIYLA Mevcut Anayasa da Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin başıdır. Sistemin işleyişi, devletin bekası ve vatanın bütünlüğü, Türkiye
DetaylıTÜRK ANAYASA DÜZENİ Bahar dönemi Ara sınavı
TÜRK ANAYASA DÜZENİ 2016 Bahar dönemi Ara sınavı 1. Divan-ı Hümayun hangi Osmanlı padişahı döneminde kurulmuştur? A) I. Osman B) Orhan C) II. Murat D) III. Selim E) II. Mahmut 2. Divan-ı Hümayunun kaldırılmasıyla
Detaylı2 Ders Kodu: KMY Ders Türü: Seçmeli 4 Ders Seviyesi Yüksek Lisans
TÜRKİYE NİN GÜNCEL ANAYASAL SORUNLARI 1 Ders Adi: TÜRKİYE NİN GÜNCEL ANAYASAL SORUNLARI 2 Ders Kodu: KMY5120 3 Ders Türü: Seçmeli 4 Ders Seviyesi Yüksek Lisans 5 Dersin Verildiği Yıl: 1 6 Dersin Verildiği
DetaylıTÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri
TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ Mehmet Uçum 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri a. Tartışmanın Arka Planı Ülkemizde, hükümet biçimi olarak başkanlık sistemi tartışması yeni
DetaylıT.C. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI Basın Bürosu Sayı: 19
09/04/2010 BASIN BİLDİRİSİ Anayasa değişikliğinin Cumhuriyetin ve demokrasinin geleceği yönüyle neler getireceği neler götüreceği dikkatlice ve hassas bir şekilde toplumsal uzlaşmayla değerlendirilmelidir.
Detaylıİ Ç İ N D E K İ L E R
İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık
DetaylıDERSİMİZİN TEMEL KONUSU
DERSİMİZİN TEMEL KONUSU 1 1. TÜRK HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARINI TANIMAK 2. TÜRKIYE DE NELER YAPABİLİRİZ SORUSUNUN CEVABINI BULABİLMEK DERSİN KAYNAKLARI 2 SİZE GÖNDERİLEN MATERYAL: 1. 1982 Anayasası: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf
DetaylıCUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMESİ, YÖNETMELİK ve KARARI
CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ, KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMESİ, YÖNETMELİK ve KARARI (Kavramlara Dair Bir Bilgilendirme) Akın Gencer ŞENTÜRK, Avukat İzmir, 16.11.2018 Anayasamız, Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı
DetaylıSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü TÜRK ANAYASA DÜZENĐ BAHAR DÖNEMĐ ARA SINAVI CEVAP ANAHTARI
Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü TÜRK ANAYASA DÜZENĐ 2011 2012 BAHAR DÖNEMĐ ARA SINAVI CEVAP ANAHTARI Anlatım soruları: 1- Osmanlı ve Türkiye de bugüne kadar yürürlükte bulunmuş anayasaların nasıl
Detaylı21 EKİM 2007 TARİHLİ HALKOYLAMASI
21 EKİM 2007 TARİHLİ HALKOYLAMASI Erol TUNCER / Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı (TESAV) Başkanı - 1 Kasım 2007 I. 1961 den Günümüze Halk Oylamaları 1961 den günümüze kadar 5 kez halkoylamasına
Detaylı10. Herhangi bir sebeple boşalan bakanlığa en geç kaç gün içinde yeni bakan atanır? A) 5 gün B) 10 gün C) 15 gün D) 20 gün E) 25 gün
1. 1982 Anayasasına göre aşağıdaki organlardan hangisinin iptal davası açma yetkisi yoktur? A) Cumhurbaşkanı B) İktidar partisi meclis grubu C) Anamuhalefet partisi meclis grubu D) TBMM üye tamsayısının
DetaylıANAYASA HUKUKU (İKTİSAT VE MALİYE BÖLÜMLERİ) 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ ARASINAV 17 KASIM 2014 SAAT 09:00
ANAYASA HUKUKU (İKTİSAT VE MALİYE BÖLÜMLERİ) 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ ARASINAV 17 KASIM 2014 SAAT 09:00 A. ANLATIM SORUSU (10 puan) Temsilde adalet yönetimde istikrar kavramlarını kısaca açıklayınız. Bu konuda
DetaylıULUSAL ÇALIŞTAY SONUÇLARI
ULUSAL ÇALIŞTAY SONUÇLARI 1 Nasıl bir anayasa yapım süreci? Maddeleri değil ilkeleri temel alan Ayırıcı değil birleştirici Uzlaşmaya zorlamayan Uzlaşmazlık alanlarını ihmal etmeyen Mutabakatı değil ortak
DetaylıTARİHSEL VE TOPLUMSAL GELENEK
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 KISALTMALAR 17 BİRİNCİ BÖLÜM: TARİHSEL VE TOPLUMSAL GELENEK I. İSLAMİYET ÖNCESİNDE KURULAN DEVLETLER VE ANAYASAL YAPI 20 A. HUN DEVLETİ (MÖ. IV. yy.-ms 4. yy) 20 B. GÖKTÜRK DEVLETİ
DetaylıEn İyisi İçin. I. Kanun-u Esasi gerçek anlamda anayasa bir monarşi öngörmemektedir. (x)
Ne x t Le v e l Ka r i y e r 250ADET TAMAMIÖZGÜN ÇÖZÜMLÜAÇI KUÇLU SORU Kaymakaml ı k Sı navı nahazı r l ı k Anayasa Açı kuçl usor u Bankası En İ yi si İ çi n.. Necat i beycd.50.yı li şhanı Apt.no: 19/
DetaylıProf. Dr. OKTAY UYGUN Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi DEMOKRASİ. Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar
Prof. Dr. OKTAY UYGUN Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi DEMOKRASİ Tarihsel, Siyasal ve Felsefi Boyutlar İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...v GİRİŞ... 1 Birinci Bölüm Antik Demokrasi I. ANTİK DEMOKRASİNİN
DetaylıKTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ
KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ 2014 2015 ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. DERS SAATİ 15.09.2014 TANIŞMA DERSİ TANIŞMA DERSİ 17.09.2014 22.09.2014
DetaylıTEMEL HUKUK. Hukuk ve Kaynakları
TEMEL HUKUK Hukuk ve Kaynakları HUKUK NEDİR Hukuk, toplumsal yaşam içinde kişilerin birbirleriyle ve toplumu temsil eden güçle ilişkilerini düzenleyen ve uyulması, toplumu temsil eden güç tarafından yaptırıma
DetaylıSAĞLIK KURUMLARI MEVZUATI
SAĞLIK KURUMLARI MEVZUATI KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE- MEVZUAT
Detaylıİlker Gökhan ŞEN. Doğrudan Demokrasi: Kurumlar, Hukuki ve Siyasi Sorunlar
İlker Gökhan ŞEN Doğrudan Demokrasi: Kurumlar, Hukuki ve Siyasi Sorunlar İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR...XV GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Temel Kavramlar ve Teorik Çerçeve
DetaylıTÜRKĠYE DE ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ: NEDENLER, YAġANANLAR VE SONUÇLAR
TÜRKĠYE DE ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ: NEDENLER, YAġANANLAR VE SONUÇLAR 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrasında ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) koşullarında, 16 Aralık 2016 günü Türkiye Büyük Millet Meclisi
DetaylıM. Gözde ATASAYAN. Kamu Hizmetlerinin Süreklilik ve Düzenlilik İlkesi
M. Gözde ATASAYAN Kamu Hizmetlerinin Süreklilik ve Düzenlilik İlkesi İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR...XXI GİRİŞ...1 A. «KAMU HİZMETİ» KAVRAMI...1 1. Kamu Hizmetinin Klasik Tanımı...1
DetaylıAnayasası na göre, TBMM aşağıdakilerden hangisini bir parlamento kararıyla gerçekleştirir? Anayasası na göre ara seçim ne demektir?
1. 1982 Anayasası na göre, TBMM aşağıdakilerden hangisini bir parlamento kararıyla gerçekleştirir? A) Genel ve özel af ilanına karar vermek B) Bir kanun hükmünde kararnamenin değiştirilerek kabulüne karar
DetaylıKTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2.
KTO KARATAY ÜNİVERSİTESİ ANAYASA HUKUKU DERSİ 2015 2016 ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM DERS PROGRAMI İÇERİĞİ DERS TARİHİ 1. DERS SAATİ 2. DERS SAATİ 28.09.2015 30.09.2015 05.10.2015 07.10.2015 12.10.2015 TANIŞMA
DetaylıTEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN
ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN BU DERSTE NELER ÖĞRENECEĞİZ? Hukukun kaynakları Normlar hiyerarşisi Hukukun Kaynakları Hukukta kaynak kavramı, hukukun varlık kazanabilmek ve yürürlüğe geçebilmek için hangi
Detaylıİnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını
İnsanların birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenleyen kurallara hukuk denir. Hukuk kurallarını koyan, uygulanıp uygulanmadığını denetleyen en yüksek organ ise devlettir. Hukuk alanında birlik
DetaylıYeni CHP'nin yeni anayasa vizyonu
Yeni CHP'nin yeni anayasa vizyonu Dr. Burak Çelik Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi 21. Yüzyılın Anayasası / Çağdaş bir anayasaya doğru 2010 yılının ilk günlerinde İçişleri Bakanı Beşir Atalay,
DetaylıMEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ
MEVLÜT GÖL KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ANAYASA BAŞLANGIÇLARININ SEMBOLİK VE HUKUKİ DEĞERİ İÇİNDEKİLER TAKDİM...VII ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER... XI KISALTMALAR... XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM Başlangıç Kavramı
DetaylıDEMOKRASİ VE SAYDAMLIK ENSTİTÜSÜ www.dse.org.tr
DEMOKRASİ VE SAYDAMLIK ENSTİTÜSÜ www.dse.org.tr YENİ ANAYASA DEĞİŞİKLİK ÖNERİLERİMİZ (TCBMM Başkanlığı na iletilmek üzere hazırlanmıştır) 31.12.2011 İletişim: I. Anafartalar Mah. Vakıf İş Hanı Kat:3 No:
DetaylıİÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm ANAYASA KAVRAMI
İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm ANAYASA KAVRAMI Soru 1 : "Anayasa" deyince ne anlaşılır, ne anlamak gerekir? 7 Soru 2 : Türk tarihindeki anayasa hareketlerinin başlıca aşamaları ve özellikleri nelerdir? 15 İkinci
DetaylıANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ Ne getiriyor, Ne götürüyor? Onur Bakır Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Uzmanı
ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ Ne getiriyor, Ne götürüyor? Onur Bakır Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Uzmanı TOPLUM BİR NOKTADA HEM FİKİR PEKİ AMA NASIL: ÜÇ TEMEL SORU Toplumun görüşleri alındı mı? Katılımcı
DetaylıANAYASAMIZI HAZIRLIYORUZ - 5-
ANAYASAMIZI HAZIRLIYORUZ - 5- Değerlendirme Raporu Doğrudan ve Temsili Demokrasi Merkezi ve Yerel Yönetimler Şeffaflık www.tkmm.net 1 2 ANAYASAMIZI HAZIRLIYORUZ (Halk konuşuyor, TBMM dinliyor) Türkiye
DetaylıGENEL OLARAK DEVLET TEŞKİLATI SORULARI
1.... ilkesi, Devlet organları arasında üstünlük sıralaması anlamına gelmez. Belli devlet yetki ve görevlerinin kullanılmasından ibaret olup bununla sınırlı medeni bir iş bölümü ve işbirliği olduğunu anlatır.
DetaylıHUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
HUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI 3.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER HUKUKUN KAYNAKLARI Yargı organları kararlarını, hukuka dayanan, hukuktan kaynaklanan, hukukun gerektirdiği kararlar olarak sunarlar. Bu açıdan yargı
DetaylıMAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi
MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi ÖĞRENME HEDEFLERİMİZ - ADLÎ YARGI MAHKEMELERİ, BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ, YARGITAY - İDARE MAHKEMELERİ, BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ,
DetaylıKAMU YÖNETİMİ. 5.Ders. Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER
KAMU YÖNETİMİ 5.Ders Yrd.Doç.Dr. Uğur ÖZER 1 TÜRK KAMU YÖNETİMİNİN YAPISI (MERKEZ ÖRGÜTÜ) DEVLETİN TEMEL ORGANLARI KAMU YÖNETİMİNİN YAPISI MERKEZ (BAŞKENT) ÖRGÜTÜ Cumhurbaşkanı Bakanlar kurulu Başbakan
DetaylıTEMEL HUKUK. Sosyal Düzen Kuralları
Sosyal Düzen Kuralları TEMEL HUKUK Toplum halinde yaşayan insanların yerine getirmek zorunda oldukları ödevleri ve kullanacakları yetkileri belirten kurallara, sosyal düzen kuralları veya sadece sosyal
DetaylıMAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi
MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi ÖĞRENME HEDEFLERİMİZ - ADLİYE MAHKEMELERİ, YARGITAY - İDARE MAHKEMELERİ, DANIŞTAY - UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ - ANAYASA MAHKEMESİ
Detaylı1921'den Günümüze "TC" Anayasaları...
On5yirmi5.com 1921'den Günümüze "TC" Anayasaları... 1921 Anayasasının resmî adı Anayasa değil, Teşkilât-ı Esasiye Kanunu ydu... Yayın Tarihi : 16 Aralık 2011 Cuma (oluşturma : 12/10/2018) ÖZEL HABER BİRİMİ/
DetaylıANAYASA CEVAP ANAHTARI GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI Ocak 2019 saat 13.00
HİTİT ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ BÖLÜMÜ ANAYASA CEVAP ANAHTARI 2018-2019 GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI --- 9 Ocak 2019 saat 13.00 1. a) Demokrasi sandıktan
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XV I AİHS VE EKİ PROTOKOLLERDE DÜZENLENEN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER...1
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XV I AİHS VE EKİ PROTOKOLLERDE DÜZENLENEN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER...1 2 YAŞAM HAKKI (AİHS M.2)...5 A. MADDE METNİ...5 B. MADDE HAKKINDA AÇIKLAMA...6
DetaylıDoç. Dr. Melikşah YASİN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. İdarenin Yasama Tarafından Denetlenmesi
Doç. Dr. Melikşah YASİN Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi İdarenin Yasama Tarafından Denetlenmesi İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER... ix KISALTMALAR...xv
DetaylıCumhurbaşkanı. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu
Cumhurbaşkanı Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu 2 3 Cumhurbaşkanı bir ülkede yönetim hakkının kalıtımsal, soya dayalı, kişisel olmadığını Kanyanğının dinsel kaynaklardan ilahi tanrısal
DetaylıHükümet in TSK İçinde Oluşturduğu Paralel Yapılar; Cumhurbaşkanı ve AYİM nin Konumu..
28 Nisan 2014 Basın Toplantısı Metni ; (Konuşmaya esas metin) Hükümet in TSK İçinde Oluşturduğu Paralel Yapılar; Cumhurbaşkanı ve AYİM nin Konumu.. -- Silahlı Kuvvetlerimizde 3-4 yıldan bu yana Hava Kuvvetleri
DetaylıANAYASA HUKUKU DERSİ
ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR HİTİT ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ ANAYASA HUKUKU DERSİ ARA SINAVI (11 Kasım 2010 Saat 15:00) 1- Avrupa modeli anayasa yargısıyla ilgili olarak
DetaylıKPSS 2007 GK (50) DENEME 3 / 52. SORU 50. Aşağıdakilerden hangisi hukuk devleti ilkesinin gereklerinden biri değildir? A) Yasal idare B) Devlet faaliyetlerinin belirliliği C) İdarenin mali sorumluluğu
DetaylıBölüm 6 DEVLET KAVRAMI I. Devlet Terimi
Bölüm 1 ANAYASA HUKUKUNUN BİLGİ KAYNAKLARI I. Anayasalar A. Türk Anayasaları B. Yabancı Anayasalar II. Anayasa Mahkemeleri Kararları III. Bilimsel Eserler A. Genel Eserler B. Monografiler C. Makaleler:
DetaylıİÇİNDEKİLER GİRİŞ ANAYASA HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER BİRİNCİ BÖLÜM DEVLET
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...III GİRİŞ ANAYASA HUKUKU HAKKINDA GENEL BİLGİLER I-ANA YASA HUKUKUNUN KONUŞU VE ÖNEMİ...1 II-ANAYASA HUKUKU VE SİYASİ KURUMLAR...2 III-ANAYASA HUKUKUNUN METODU VE KAYNAKLARI...4 1-
DetaylıTÜRK HUKUK DÜZENİNİN YÜRÜRLÜK KAYNAKLARI (2) Dr. Öğr. Üyesi Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi
TÜRK HUKUK DÜZENİNİN YÜRÜRLÜK KAYNAKLARI (2) Dr. Öğr. Üyesi Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi KANUN (YASA) Kanun Geniş anlamda Dar/Gerçek anlamda Kanun, hukuk kaynaklarından sadece birisidir.
DetaylıANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ TÜRLERİ VE NİTELİKLERİ
Ayrıntılı Bilgi ve On-line Satış İçin www.hukukmarket.com İSMAİL KÖKÜSARI Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARININ TÜRLERİ VE NİTELİKLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...ix
DetaylıHUKUK. Soru Bankası İÇTİHAT
HUKUK Soru Bankası ÇTHT G SS - TÜK. TH VT TM T.- 1 SOU G SS - TÜK. TH VT TM T.- 1 SOU 1.. Federal devletin tüzel kişiliği yoktur.. Federe devletlerin ayrılma hakkı yoktur.. Federe devletlerin uluslararası
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 KISALTMALAR 21
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 İÇİNDEKİLER II KISALTMALAR 21 GİRİŞ 25 A. ANAYASACIL1K VE ÖZGÜRLÜK 25 1. Giriş 25 2. Önceki Türk Anayasalarının Özgürlük Açısından İrdelenmesi 32 a. 1876 Kanuni Esasisi 32 b. 1921 Teşkilatı
DetaylıKomisyon. KPSS HUKUK Çek Kopar Soru Bankası ISBN Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
Komisyon KPSS HUKUK Çek Kopar Soru Bankası ISBN 978-605-364-600-6 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan.
DetaylıANAYASA GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI 5 OCAK 2015 SAAT 09:00
ANAYASA 2014 2015 GÜZ DÖNEMİ YILSONU SINAVI 5 OCAK 2015 SAAT 09:00 A. ANLATIM SORUSU Temsilde adalet yönetimde istikrar kavramlarını kısaca açıklayınız. Mevcut seçim barajı hakkındaki görüşünüzü yazınız.
DetaylıİDARENİN TAKDİR YETKİSİ VE YARGISAL DENETİMİ
Doç. Dr. Cemil KAYA İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi İDARENİN TAKDİR YETKİSİ VE YARGISAL DENETİMİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...ix KISALTMALAR...
DetaylıŞafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ. Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık
Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XV KISALTMALAR...XXIII TABLOLAR LİSTESİ... XXV GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Vatandaşlığın
Detaylı3.Meclisin faaliyetlerine ara vermemesi şeklinde olan meclisin her zaman açık olması yasamanın hangi ilkesi ile ilgilidir?
1.Aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin sadece şekil olarak incelediği bir konudur? A) Anayasa değişiklikleri B) İç Tüzükler C) KHK D) Kanunlar E) Tüzükler 3.Meclisin faaliyetlerine ara vermemesi
Detaylı1-Hâkim ve Savcılar idari görevleri dolayısıyla aşağıdaki kurumlardan hangisine bağlıdır?
1-Hâkim ve Savcılar idari görevleri dolayısıyla aşağıdaki kurumlardan hangisine bağlıdır? A) Cumhurbaşkanlığı B) Başbakanlık C) Adalet Bakanlığı D) Halk E) HSYK 3-Aşağıdakilerden hangisi adli yargının
DetaylıTürkiye nin Yeni Anayasa Arayışı: 2011-2013 TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu Tecrübesi
Taylan BARIN Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Türkiye nin Yeni Anayasa Arayışı: 2011-2013 TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu Tecrübesi AK Parti, CHP, MHP ve BDP
DetaylıDoç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU
Doç. Dr. SERDAR GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...VII BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ...IX İÇİNDEKİLER... XIII KISALTMALAR... XIX TABLO LİSTESİ... XXI
DetaylıANAYASA DEĞĠġĠKLĠKLERĠ HAKKINDA GÖRÜġ VE ÖNERĠLERĠMĠZ
5 Aralık 2011 ANAYASA DEĞĠġĠKLĠKLERĠ HAKKINDA GÖRÜġ VE ÖNERĠLERĠMĠZ I.YENĠ BĠR ANAYASA MI? GENĠġ KAPSAMLI BĠR ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ MĠ? Anayasa hazırlığıyla ilgili olarak kamuoyunda önemli bir tartışma yaşanıyor:
DetaylıTEMEL HUKUK ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN
ARŞ. GÖR. DR. PELİN TAŞKIN BU DERSTE NELER ÖĞRENECEĞİZ? Hukukun kaynakları (devam) Hukukun Kaynakları Hukukta kaynak kavramı, hukukun varlık kazanabilmek ve yürürlüğe geçebilmek için hangi yolları içermesi
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII 24 HAZİRAN 2018 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ
VII İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII 24 HAZİRAN 2018 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ A. 1923 ten GÜNÜMÜZE CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ... 5 B. 10 AĞUSTOS 2014 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ... 6 C. CUMHURBAŞKANLIĞI
DetaylıYorumluyorum. Ceza Hukuku Perspektifinden Güncel Olaylara Bakış
Yorumluyorum Ceza Hukuku Perspektifinden Güncel Olaylara Bakış Ceza Hukuku Perspektifinden Güncel Olaylara Bakış Ersan ŞEN Hukuk Kitapları Dizisi: 1062 ISBN 978 975 02 1394 6 Birinci Baskı: Ocak 2011
DetaylıTÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI
6 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI Kavramlar Türk Bayrağı Kanunu İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (11. Protokol ile Düzenlenen Metin) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (11.
DetaylıTürkiye nin Milli Güvenliği: Güncel Durum ve Gelecek
Türkiye nin Milli Güvenliği: Güncel Durum ve Gelecek Prof. Dr. Sadi Çaycı Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk AD Öğretim Üyesi Ankara 1 Giriş İlk soru: Ne durumdayız? Neden? Sebepler
DetaylıHAKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU DEĞİŞİKLİK TEKLİFİ HAKKINDA BİLGİ NOTU
HAKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU DEĞİŞİKLİK TEKLİFİ HAKKINDA BİLGİ NOTU HSYK Teklifi Teklif; 2797 sayılı Yargıtay Kanunu, 6087 sayılı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu, 4954 sayılı Türkiye Adalet
DetaylıDr. Serdar GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU
Dr. Serdar GÜLENER TÜRKİYE DE ANAYASA YARGISININ DEMOKRATİK MEŞRULUĞU İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR... XVII TABLOLAR LİSTESİ... XIX ŞEKİLLER LİSTESİ...XXIII GİRİŞ...1 Birinci Bölüm
DetaylıYrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ
Yrd. Doç. Dr. Tevfik Sönmez KÜÇÜK Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi PARTİ İÇİ DEMOKRASİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR...XXI TABLOLAR
DetaylıANAYASAL ÖZELLİKLER. Federal Devlet
ANAYASAL ÖZELLİKLER Ulus devlet, belirli bir toprak parçası üzerinde belirli bir nüfus ve egemenliğe sahip bir örgütlenmedir. Ulus-devlet üç unsura sahiptir: 1) Ülke (toprak), 2) Nüfus, 3) Egemenlik (Siyasal-Yönetsel
Detaylıİçindekiler. BİRİNCİ BÖlÜM ANAYASA KAVRAMI * FONKSİYONU - YORUMU TÜRK ANAYASA HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ
İçindekiler Önsöz 5 Kısaltmalar 17 BİRİNCİ BÖlÜM ANAYASA KAVRAMI * FONKSİYONU - YORUMU I. ANAYASA KAVRAMI VE ANAYASANIN FONKSİYONU 23 A. Anayasa Kavramı ve Anayasa Hukuku Öğretisi 23 B. Anayasanın Fonksiyonları
DetaylıAnayasa Mahkemesi nin Đki Kararı Üzerine: Haluk Ulusoy ve Cargill Kararı
Anayasa Mahkemesi nin Đki Kararı Üzerine: Haluk Ulusoy ve Cargill Kararı Nihat Kayar Mersin Üniversitesi, Đ.Đ.B.F. Kamu Yönetimi Bölümü Giriş Anayasa Mahkemesi ilk defa 1961 Anayasası ile kurulmuş ve ilk
DetaylıKANUNİLİK İLKESİ BAĞLAMINDA CEZA VE CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA YORUM
Dr. Öğr. Üyesi ABDULLAH BATUHAN BAYTAZ İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi KANUNİLİK İLKESİ BAĞLAMINDA CEZA VE CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA YORUM
DetaylıÜmit GÜVEYİ. Demokratik Devlet İlkesi Çerçevesinde. Seçimlerin Yönetimi ve Denetimi
Ümit GÜVEYİ Demokratik Devlet İlkesi Çerçevesinde Seçimlerin Yönetimi ve Denetimi İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XI GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Teorik Boyutuyla Genel Kavramsal Çerçeve
DetaylıAnkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO HBYS Programı. Yargı Örgütü Dersleri
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO HBYS Programı Yargı Örgütü Dersleri Türk yargı teşkilatının genel görünümü ve bunu oluşturan çeşitli yargı kolları ANAYASA YARGISI Anayasa Yargısı-1 Anayasa
DetaylıBİRİNCİ KISIM İDARE HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI
İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM İDARE HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI Birinci Bölüm: İdare Hukukunun Tanımı I. İdare... 3 II. İdari Fonksiyon... 4 A. Toplumun Genel ve Sürekli İhtiyaçlarının Karşılanmasına Yönelik
DetaylıMAHMUT CEYLAN Karadeniz Teknik Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi İDARİ YARGIYA HAKİM OLAN İLKELER
MAHMUT CEYLAN Karadeniz Teknik Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi İDARİ YARGIYA HAKİM OLAN İLKELER İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR LİSTESİ...XV GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM
DetaylıBaşkentteki Yardımcı Kuruluşlar. Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu
Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar Türkiye nin Yönetim Yapısı Doç. Dr. Aslı Yağmurlu Yardımcı Kuruluşlar Hükümete veya bakanlıklara görevlerinde yardımcı olmak, belirli konularda görüş bildirmek, bir idari
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 1995 Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası nın Kurduğu Hükümet Rejimi (1998)
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı Oktay Uygun 2. Doğum Tarihi 18. 01. 1963 3. Unvanı Profesör 4. Öğrenim Durumu Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hukuk Fakültesi İstanbul Üniversitesi 1985 Yüksek Lisans Kamu Hukuku
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM IX. DÖNEM ( )
IX İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XVII I. BÖLÜM TBMM IX. DÖNEM (1950 1954) A. 1950 SEÇİMLERİ... 3 Seçim Sonuçları... 3 Meclis Başkanlığı Seçimi... 4 Cumhurbaşkanlığı Seçimi...
DetaylıSEZGİN BAŞ TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA YASAMA İŞLEMLERİ TEORİSİ VE PARLAMENTO KARARLARI
SEZGİN BAŞ TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA YASAMA İŞLEMLERİ TEORİSİ VE PARLAMENTO KARARLARI İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER...VII ÖRNEKLER LİSTESİ...XIII KISALTMALAR...XV GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM YASAMA İŞLEMLERİ
DetaylıMACARİSTAN SUNUMU Dr. Csaba UJKERY
VII. ULUSLARARASI BALKAN BÖLGESİ DÜZENLEYİCİ YARGI OTORİTELERİ KONFERANSI 28-30 MAYIS 2012, İSTANBUL Yargının Bağımsızlığı ve Yasama ve Yürütme Güçleriyle İşbirliği Türkiye Cumhuriyeti Hâkimler ve Savcılar
Detaylı