Süt İneklerinin Yaz Beslemesinde Dikkat Edilecek Noktalar 2006

Transkript

1 Süt İneklerinin Yaz Beslemesinde Dikkat Edilecek Noktalar 2006 Prof. Charles C. Stallings Virginia Tech Üniversitesi Sütçülük Bilimi Departmanı Blacksburg, Virginia

2 Sıcak Havalarda Karşılaşılan Problemler Üreme veya gebe kalma oranları Yaz Asidozu Sendromu Süt üretiminin muhafaza edilmesi Yağ ve protein gibi süt bileşenlerinin sabit tutulması Süt kalitesi Laminit

3 Yaz Kış Kıyaslaması Flamenbaum & Ezra, Hoards Dairyman Haziran 2006 Yapılan bir araştırmada yaz (Temmuz, Ağustos, Eylül) ve kış (Ocak, Şubat, Mart) aylarının karşılaştırması yapılmıştır. Ortalamalar karşılaştırılmış ve yaz aylarında, kış aylarındaki performansın ne kadarının gerçekleştirildiği % olarak hesaplanmıştır. Oran %100 e ne kadar yakın olursa sürünün yaz sıcaklarına o kadar iyi dayandığı anlaşılır.

4 Yaz Kış Kıyaslaması Flamenbaum & Ezra, Hoards Dairyman Haziran 2006 Araştırma İsrail in kıyı kesimlerinde bulunan, kış üretimleri birbirine çok yakın on çiftliği kapsamaktadır. Çiftliklerden beşinde yazın serinletme uygulanmıştır. Serinletme, 7½ saat su sisleme (30 saniyelik çevrim) ve fan kullanımı (4½ dakikalık çevrim) şeklinde yapılmıştır. Herhangi bir serinletme uygulaması yapılmayan diğer beş çiftlik kontrol grubu olarak izlenmiştir.

5 Süt Üretiminde Yaz Kış Kıyaslaması Flamenbaum & Ezra, Hoards Dairyman Haziran 2006 Serinletmeli Serinletmesiz Çiftlikler Çiftlikler Kış Üretimi 40.6 kg 38.6 kg Yaz Üretimi Fark Yaz / Kış Oranı %98 %91 Sonuç: Serinletme uygulaması, yazın yaşanan verim kaybını önemli ölçüde telafi eder.

6 Gebe Kalma Oranında Yaz Kış Kıyaslaması Flamenbaum & Ezra, Hoards Dairyman Haziran 2006 Serinletmeli Serinletmesiz Çiftlikler Çiftlikler Kış %56 %54 Yaz %34 %17 Fark %22 %37 Yaz / Kış Oranı %61 %31 Sonuç: Sıcak havaların gebe kalma oranı üzerindeki olumsuz etkisi, süt verimi üzerindeki olumsuz etkisinden daha büyüktür.

7 Süt Üretimi Laktasyon Sayısı İlişkisi Flamenbaum & Ezra, Hoards Dairyman Haziran 2006 Laktasyon No Kış Üretimi 31.9 kg 38.0 kg 39.8 kg Yaz Üretimi 31.2 kg 36.3 kg 36.5 kg Fark 0.7 kg 1.7 kg 3.3 kg Yaz / Kış Oranı %98 %96 %92 Sonuç: Olgun inekler sıcaktan daha kolay etkilenir. Dolayısıyla serinletmede yüksek verimli olgun hayvanlara öncelik tanınmalıdır.

8 Varılan Sonuçlar Sıcak havaların gebe kalma oranı üzerindeki olumsuz etkisi, süt verimi üzerindeki olumsuz etkisinden daha büyüktür. Serinletme uygulaması faydalıdır ancak kış aylarında görülen üretim seviyesinin tam olarak korunmasına yetmez. Serinletmede yüksek verimli olgun hayvanlara öncelik tanınmalıdır.

9 Yaz Asidozu Sendromu (SAS) West, Hoards Dairyman Haziran 2006 Yaz Asidozunun Sonuçları Şunlardır: Süt üretiminde düşüş Sütün yağ içeriğinde düşüş Vücut kondisyonunu bozulması Ayaklarda rahatsızlık ve laminit İshal Yüksek ıskarta oranları

10 Yaz Asidozu Sendromunun Sebepleri West, Hoards Dairyman Haziran 2006 Değişen beslenme davranışları ve büyük öğünler halinde verilen yüksek protein karbonhidrat içerikli yemler rumendeki asit üretimini arttırır. Toplam karma rasyon (TMR) kullanılsa dahi sıcaklık stresi şartlarında inekler kesif yemleri seçerek yer ve selülozlu yemleri bırakırlar. Diyet nasıl olursa olsun, sıcak havalarda rumen ph derecesi doğal olarak düşer.

11 Aylara Göre Süt Yağı ve Proteini (Virginia Süt İnekçiliği Geliştirme Birliği 2005) Yağ (%) Protein (%) Ocak Mart Mayıs Temmuz Eylül Kasım

12 Yönetim Uygulamaları Ekstra yemleme yapın. Yemlemeyi günün serin saatlerinde yapın. Bütün hayvanların sıkışmadan yem yiyebilmesi için yeterli yemlik alanı bulunmasını sağlayın. Bol serin su verin. Yeterli hava akışı ve su sisleme sağlayın. Hayvanları rahat ettirin ve MUHAKKAK YEM YEMELERİNİ SAĞLAYIN!!!

13 Rasyon Değişiklikleri Yaş hammaddeler kullanmak veya karmaya su ilave etmek suretiyle hayvanların yem seçmesini engelleyin. Asitleri nötralize etmek için tampon kullanın. Diyetin enerji yoğunluğunu yükseltmek için yağ kullanın. Aşırı protein beslemesinden kaçının. Kayıpları telafi etmek için potasyum, sodyum ve magnezyum miktarını arttırın. Vitaminlerin çoğu zaten gereken miktarda verilmekte olduğundan yaz için özel bir takviye gerekmez.

14 Sıcak Havalar İçin Örnek Rasyon kg/hayvan/gün Yonca Silajı 5 Mısır Silajı 23 Dane Mısır 4.5 Tam Yağlı Soya lük Soya Küspesi 2.3 Soya Kabukları 1.4

15 Rasyondaki Hammaddelerin İşlevleri Silajlar kaba yem ihtiyacını karşılar. Mısır lifsiz karbonhidrat sağlar. Tam yağlı soya yağ olarak enerji ve kısmen bypass niteliğinde protein sağlar. Soya küspesi ekonomik bir protein kaynağıdır. Soya kabukları sindirilebilir bir selüloz kaynağıdır.

16 Bu Rasyonda Kullanılan Katkılar kg/hayvan/gün Bypass Yağ 0.34 Sodyum bikarbonat 0.23 Tuz 0.06 Potasyum Klorür 0.18 Magnezyum oksit 0.05 Mermer Tozu 0.25

17 Rasyondaki Katkıların İşlevleri Bypass yağ rumendeki sindirime müdahale etmeksizin enerji sağlar. Sodyum bikarbonat tampon görevi yapar ve süt yağı seviyesinin muhafaza edilmesine yardımcı olabilir. Tuz, potasyum klorür, magnezyum oksit ve mermer tozu ise sodyum, potasyum, magnezyum ve kalsiyum ihtiyaçlarını karşılar.

18 Örnek Rasyonun Besin İçeriği KM bazında Net Enerji (mcal/kg) 1.69 Ham Protein %17 Yağ %6.1 ADF %20 Lifsiz Karbonhidrat %38

19 Sıcak Havalarda Yapılması Gereken Mineral Değişiklikleri Sodyum, rasyon kuru maddesinin en az %0.45 i kadar olmalıdır. Potasyum en az %1.5 olmalıdır. Magnezyum %0.35 olmalıdır.

20 Örnek Rasyonun Mineral İçeriği KM bazında % Kalsiyum 0.92 Fosfor 0.38 Magnezyum 0.37 Potasyum 1.56 Sodyum 0.46 Kükürt 0.20 Klor 0.28

21 Diyetin Katyon-Anyon Farkı (DCAD) DCAD = meq sodyum (Na) + potasyum (K) kükürt (S) klor (Cl) DCAD = %Na/ %K/0.039 %S/0.016 %Cl/0.0355

22 Örnek Rasyonun DCAD Hesaplaması DCAD = %0.46/ %1.56/ %0.20/ %0.28/ DCAD = = +39

23 Katkıların ABD nin En Büyük Çiftliklerindeki Kullanımı Hoard s Dairyman, Mart 2002 Sodyum bikarbonat Selenyum Maya Magnezyum oksit By-pass yağ, Magalac Çinko metiyonin Niasin Kullanan Çiftlikler (%) Tampon Kullanım Amacı Besin kaynağı Selüloz sindirimi Besin / Tampon Enerji kaynağı Organik mineral Enerji kullanımı

24 Katkıların ABD nin En Büyük Çiftliklerindeki Kullanımı Hoard s Dairyman, Mart 2002 Kurudaki inekler için anyonik tuz Organik iz mineraller Don yağı Diğer yağ kaynakları Dynamate Metiyonin hidroksi analog Sodium seskikarbonat Kullanan Çiftlikler (%) Kullanım Amacı Metabolik Etkiler İz mineral kaynağı Enerji kaynağı Enerji kaynağı Mg, S, K kaynağı Metiyonin kaynağı Rumen tamponu

25 Katkıların ABD nin En Büyük Çiftliklerindeki Kullanımı Hoard s Dairyman, Mart 2002 Beta Karoten Kolin Biyotin Probiyotikler Kullanan Çiftlikler (%) Vitamin A kaynağı Metil donörü Kullanım Amacı Vitamin B kaynağı Gastrointestinal mikroflora geliştiricisi

26 Yem Hammaddelerinin ABD nin En Büyük Çiftliklerindeki Kullanımı Hoard s Dairyman, Mart 2002 Protein Takviyeleri Kullanan Çiftlikler (%) Soya Küspesi 71 Tam Yağlı Soya 48 Kan Unu 39 Balık Unu 15 Pamuk Tohumu Küspesi 9 Kanola Küspesi 7

27 Yem Hammaddelerinin ABD nin En Büyük Çiftliklerindeki Kullanımı Hoard s Dairyman, Mart 2002 Yan Ürünler Kullanan Çiftlikler (%) Çiğit 71 Damıtık Mısır 34 Melaslar 32 Pancar Posası 24 Soya Kabukları 18 Bira Posası 12