pecya Şizofreni ve Majör Depresyonda Ya şam Olaylar ı ile Bireyin Alg ıladığı Duygu Dışavurum Düzeyi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "pecya Şizofreni ve Majör Depresyonda Ya şam Olaylar ı ile Bireyin Alg ıladığı Duygu Dışavurum Düzeyi"

Transkript

1 Şizofreni ve Majör Depresyonda Ya şam Olaylar ı ile Bireyin Alg ıladığı Duygu Dışavurum Düzeyi Cem İLNEM*, Teoman ÇETE*, Hülya DENIZ, Ferhan YENER ÖZET Bak ırköy Ruh ve Sinir Hastal ıkları Hastanesinde yatan 35 şizofreni ve 35 depresyon tan ısı konmu ş hasta; so.syodemografik özellikleri, hastalar ın algıladıkları DD düzeyi ve yat ış öncesi altı ayl ık dönemdeki ya şam olayları açıs ından içi ve lararası incelenmi ştir. Bu çalışmada k ısa psikiyatrik değerlendirme ölçeği (KPDÖ), dışavurulan duygulanım düzeyi ölçe ği (DD), PER İ yaşam olayları ölçeği kullan ılm ıştır. DD ölçeğinde seçilen anahtar yakın ın şizofrenik ta çoğunlukla ebeveyn, depresif ta ise e ş oluşu; DD'ın müdahalecilik ve hoşgörü/beklentiler alt ölçek puanlarında şizofrenik grubun ortalamalarının, depresif grubun ortalamalarından yüksek olu şu; hoşgörü/beklentiler ve duygusal tepki alt ölçe ğine göre, yüksek DD'l ı depresif larla PERI puanları arasında korelasyon oluşu; şizofrenik ta DD' ın hastalığa karşı tutum alt ölçeği puanı ile toplam ve son iki y ıldaki hospitalizasyon say ısı arasında korelasyon oluşu; depresif ta DD'ın müdahalecilik alt ölçeği puanı ile son iki y ıldaki hospitalizasyon say ıs ı arasında korelasyon istatistiksel olarak anlamlı farkları oluşturmakta idi. Bu bulgular sonucunda, literatürle uyumlu olarak şizofreninin DD' ın müdahalecilik ve ho şgörü alt ölçeklerine depresyondan daha hassas olduğu ve prognozunda DD' ın hastalığa karşı tutum alt ölçeğinin gösterge olabileceği; depresyonun da ev içi eleştirel yorumlara ve yaşam olaylarına bağlı başlangıç nüksler ve kötü bir seyir gösterebileceği düşünülmü ştür. Anahtar kelimeler: Şizofreni, depresyon, duygu d ışavurumu, yaşam olayları Düşünen Adam; 1998, 11 (4): SUMMARY 35 schizophrenic and 35 depressive inpatients treated at Bakırköy Mental Health Hospital were evaluated in and between groups depending on their sociodemographic features, perception of the level of expressed emotion and the life events 6 months before hospitalization. In this study Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS), the Level of Expressed Emotion Scale (LEE) and the Psychiatric Epidemiology Research interview for Life Events Scale (PERI) were used. In general, the key relative chosen by the schizophrenic patient group were parents, on the level of expressed emotion scale. It was partner (husband or wife) in the depressive group. Considering the measure of subscales of intrusiveness and tolerance/expectations on the same scale the average of the schizophrenic patients was higher than the depressive ones. There was a correlation between the measures of the depressive group with high LEE and the measures of PERI. The correlation between the measure of attitude toward illness subscale of LEE and the total number of hospitalizations in the last two years in depressive group was statistically significant differences. Our findings indicate that, compatible with literature, schizophrenia is more sensitive to the subscales of intrusiveness and tolerance on LEE scale than depression. It has been shown that the subscale of attitude toward illness on LEE may be the indicator of prognosis in schizophrea. As for depression it may occur, show relapse and have a bad prognosis according to the life events and household criticisms. Key words: Schizophrenia, depression, expressed emotion, life events * Bakırköy Ruh ve Sinir Hastal ıklar ı Hastanesi 7. Psikiyatri Kliniği 12

2 Şizofreni ve Majör Depresyonda Ya şam Olayları ile Bireyin Alg ıladıgı Duygu D ışavurum Düzeyi İlnem, Çete, Deniz, Yener GİRİŞ Şizofrenide neden olarak endojen biyolojik faktörlerin öneminin ampirik desteği giderek daha da etkileyici hale gelmektedir. Bu destek şizofrenideki genetik faktörlerin, yap ısal ve nöropsikolojik anormalliklerin katk ısına ilişkin kanıtlar içermektedir. Bununla birlikte bu hastalığın sosyal uyaranlardan da etkilendiği; bunların kısa zaman periyodunda ortaya ç ıkan yaşam olayları ya da uzun süreli stres olarak nitelendirilebilen hasta yak ınlarının dışavurulan duygulan ımlan olduğu, son 30 y ıllık araştırmalar sonucu ortaya ç ıkmıştır (1 '2). Şizofreni hastalanyla çal ışan birçok klinisyenin inanc ı, hastalar ının psikososyal stres seviyelerindeki değişimlere cevap verdi ği ve stres yarat ıcılarının da hastaların semptomlar ında ayn ı etkiyi yaptığı şeklindedir ve şizofreninin biyolojik temelini ara ştıran, önde gelen ara ştırmac ılar da, stresle şizofreni aras ındaki ilişkinin bir nörofizyolojik modelle aç ıklanmas ı gerektiğini öne sürmü şlerdir (Weinberger 1987, Liddle ve ark. 1989). Ayr ıca, stresin biyolojik orijininin birçok tıbbi durumun seyrini etkiledi ği yolundaki kan ıtlar da artmaktad ır (Borysemko 1984, Brown ve Harris 1989). Bu bulgular, biyolojik ve psikososyal yakla şımların birlikteliğinin uygun olduğunu ve hastal ıktaki psikososyal faktörlerin de ğerlendirilmesinin, biyolojik ya da, t ıbbi düşünceye bir ihanet olmad ığını göstermi ş- tir. Bu alanda devam eden ilgiye bir üçüncü katk ı ise, aile ortam ının, şizofreninin önemli bir yorday ıc ısı ve şizofreninin nüksetmesinde muhtemel etken olduğunun kan ıtlarıd ır (Brown e ark. 1972, Vaughn ve Leff 1976, Vaughn ve ark. 1984). D ışa vurulan duygulanım (DD) özellikle önem verilen ve son 35 y ıl içinde geli şen bir kavram olup, aile hayat ının duygusal kalitesinin ölçümü olarak görülmektedir (1 '3). Depresyonla ilgili olarak biyolojik faktörlerin mevcudiyeti ve önemi kan ıtlanm ış olmakla birlikte, bu hastalığın da tresli yaşam olayları ve ailedeki DD' ın etkisiyle ba şlayabilece ği ya da nüksler gösterebileceği anlaşılmıştır (1 '4). Bu iki hastalık, hastal ık öncesi yakın geçmi şteki (6 ay) ya şam olayları aç ı- s ından kar şılaştırıldığında bu yaşam olaylar ının s ık- lığının depresyonda normal populasyona göre 6 kat, şizofrenide ise 2-4 kat fazla oldu ğu bulunmu ştur (5 ' 6). Yaşam olaylarını değerlendiren ölçeklerle yap ı- lan araştırmalar sonucunda, depresyon öncesi olayların, şizofreni öncesi olaylardan daha "istenmez" nitelik taşıdığı ve yaşamsal kay ıplar tehdidinde bulunan olayların depresyonun ortaya ç ıkışında daha etkin olduğu, oysa şizofrenide pozitif ve negatif yaşam olayları aras ında fark bulunmad ığı saptanm ıştır (7). Her iki hastal ık grubu kendi içinde değerlendirildiğinde; şizofrenik hastalar ın hastal ık öncesi dönemde normal populasyondan daha fazla say ıda yaşam olay ı bildirdiği ve semptomların kötüle şmesinin, istatistiksel olarak bu bildirilen ya şam olaylarının oranıyla ili şkili olduğu tespit edilmi ştir ( n. Depresyonda ise, şizofrenideki stres-duyarl ılık modeli gibi, affektif bir yatk ınlığın olduğu, çoğu kişide yaşam olayları klinik depresyon geli ştirmezken bu kişilerde, özellikle rahats ızl ıkları= erken dönemlerinde, sosyal stresörlerin etkili oldu ğu saptanm ıştır (8) Şizofreni ve depresyonda önemli bir de ğişken de DD seviyesidir. Şizofrenide DD seviyesinin yüksekliği ile hastalığın başlang ıç ve relaps ı aras ında korelasyon bulunurken; depresyonda ise yak ınların DD seviyelerinin başlangıç ile ili şkisinin bulunmad ığı, ancak Camberwell Aile Görü şmesi (CAG) ile yap ı- lan araştırmalar sonucunda, hastan ın birlikte yaşadığı ki şilerin yapt ığı eleştirel yorumların oranının artışıyla depresyon nüks oranlar ı aras ında korelasyon olduğu ortaya ç ıkmıştır. Sonuç olarak yüksek DD' ın ve yaşam olayların ın her iki hastal ık grubunda etkili olduğu (3), ailenin psiko eğitimi ile sosyal beceri e ğitimi gibi ortamsal stres yarat ıc ıları azaltabilecek yap ılanmış psikososyal müdahalenin ( 1) ve sosyal yap ıdaki önemli de ğişikliklerin bu iki değişken üzerine etkileyerek sonucu olumlu yönde değiştirdiği görülnnüştür (9). Bu çal ışma; DD ve ya şam olaylarının, şizofreni ve depresyon hastal ık larında ölçümünü ve aralarında bu değişkenler aç ıs ından farkl ılığın olup olmadığını, değişkenlerin bu iki hastal ık grubu içinde birbirlerini nas ıl etkilediklerini ara ştırm ışt ır. 13

3 Şizofreni ve Majör Depresyonda Yaşam Olayları ile Bireyin Algiladigi Duygu Di şavurum Düzeyi linenı, çete, Deniz, Yener GEREÇ ve YÖNTEM Olgular Bak ırköy Ruh ve Sinir Hastal ıkları Has-, tanesi genel psikiyatri ve nevroz servislerinde Haziran 1996-Haziran 1997 tarihleri aras ında yatan hastalar aras ından basit rastlant ısal örnekleme ile seçilerek çal ışmaya al ınmıştır. İki psikiyatri uzman ının ayrı ayrı değerlendirmesinde DSM IV tan ı kriterlerine göre şizofreni ve majör depresyon tan ısı konmuş, hastaneye yatıştan önceki son üç ay ın en az bir ay ında yakını ile birlikte yaşayan, seçtiği anahtar yakını ile haftada 35 saatin üzerinde birlikte olan, her iki hastal ık grubundan cinsiyet ayr ım ı gözetmeksizin 35'er hasta çal ışma kapsam ına al ınmıştır. Mental retarde hastalar, alkol ve madde ba ğıml ısı hastalar, genel t ıbbi duruma bağlı mental bozuklu ğu olan olgular çal ışmaya alınmam ış ve olgu seçiminde bir ya ş s ınırı belirlenmemi ştir. ARAŞTIRMADA KULLANILAN ARAÇLAR 1. Olguların sosyodemografik ve klinik özelliklerini değerlendirmek amac ıyla haz ırlanan klinik bilgi formu. 2. Araştırmaya al ınan olguların semptom düzeyini ölçmek amac ıyla kullan ılan Kısa Psikiyatrik Değerlendirme Ölçe ği. 3. Olguların alg ıladıkları dışavurulan duygulan ım düzeyini ölçmek için kullan ılan Dışa Vurulan Duygulan ırn 4. Olguların hastaneye yat ış öncesi 6 ay içinde yaşadıkları yaşamsal olaylar ı değerlendirmek için kullan ılan PERI Yaşam Olayları Ölçeği. Dışavurulan duygulan ım ölçeği (Level of expressed emotion: LEE) Bu ölçek hasta için önemli olan bir ki şi ile hasta aras ındaki duygusal havay ı anlamak ve ili şkinin baz ı özelliklerini derecelendirmek üzere Kanada'da Cole ve ark. (1988) taraf ından geliştirilmi ş olan bir özdeğerlendirme arac ıdır. Hastalara uygulanmaktad ır ve maddeler, do ğru-yanlış biçiminde, anahtar akraba konumunda olan ki şi ile son üç ay içindeki ili şkiler gözönüne al ınarak i şaretlenmektedir. 60 maddeden oluşmaktad ır. Ölçeğin herbiri 15 madde içeren müdahalecilik (intrusiveness), duygusal tepki (emotional response), hastal ığa karşı tutum (attitude toward illness), ho şgörü/beklentiler (tolerance/expectation) başhiclann ı taşıyan dört alt ölçe ği vardır. Bu ölçe ğin dilimize çevirisi ve güvenilirlik-geçerlilik çal ışması Berksun ve ark. taraf ından yap ılmıştır. İç tutarl ıl ık katsay ısı 0.93 (Kuder-Richardson 20 formülü ile), test-tekrar test güvenilirli ği ise 0.84 bulunmuştur 00). Ya şam olaylar ı ölçeği (PERI-LE: the psychiatric "epidemiology research interview for life events scale) Bu ölçek 1978 y ılında Dohrenwend-Krasnoff-Askenasy ve Dohrenwend taraf ından geli ştirilmi ştir. Üç aşamal ı bir çal ışma süreci sonucu seçilen 124 denekten sağlıklı yan ıt alınabilen 92'sinin üzerinde yapılmış anket çal ışmas ına göre puanlama anahtar ı geliştirilmiş ve standardizasyonu sa ğlanmış ölçekte 102 item vardır ( ARAŞTIRMANIN TASARIMI Yukarıda tan ımlanan ölçütlere göre ara ştırma kapsam ına alınan olgularla, uygulama s ıras ında ç ıkabilecek zorluklar ın önlenebilmesi amac ıyla belirtilerinin kontrol alt ına al ınmış olmas ı için hastaneye yatışlarının ikinci haftas ı içinde görü şülmüş, aynı gün hastalara KPDÖ uygulanm ış; d ışavurulan duygulan ım ölçeğini, son üç ay ın en az bir ay ında birlikte oturdukları ve haftada 35 saatin üzerinde görü ştükleri bir yakının ın kendilerine kar şı davran ışların ı düşünerek doğru ya da yanl ış şeklinde kendilerinin cevaplamalar ı istenmi ş; yaşam olaylar ı ölçeği kullan ılarak yatış öncesi 6 ayl ık dönem sorgulanm ış ve bu dönemdeki yaşam olayları kaydedilmi ştir. BULGULAR Çalışmaya şizofreni tan ısı konmuş 35 hasta ile majör depresyon tan ısı konmu ş 35 hasta al ınm ıştır. Şizofrenik grubun ya ş ortalamas ı 31±6.7, depresif grubun yaş ortalamas ı 39±11.5 olarak saptanm ıştır. Gruplar aras ındaki yaş ortalamalan istatistiksel olarak anlaml ıydı (t=3.4, df=55, p=0.001). Tüm olguların % 50'si kadındır. Depresif ta kadınlann, şizofrenik ta ise erkeklerin say ısı fazladır (depresif ta kad ın oran ı % 71, şizofrenik ta ise erkek oran ı % 71). Gruplar aras ında cinsiyet aç ısından istatistiksel olarak anlaml ı fark sap- 14

4 Şizgfreni ve Majör Depresyonda Ya şam Olayları ile Bireyin Algdadigt Duygu D ışayurum Düzeyi İlnent, Çete, Deniz, Yener tannu şur. İki medeni durum aç ısından karşılaştır ı ldığında; şizofrenik ta bekarlar ın ve evli olup ayr ı yaşayanların yüzdesi, depresif ta ise evlilerin dul/bo şanmışlann yüzdesi daha fazlad ır Bu iki aras ındaki farkl ılık istatistiksel olarak anlaml ı bulunmuştur. Depresif ta evlilik süresi (ay olarak) şizofrenik gruba göre daha yüksek bulunmu ştur ve bu farkl ılık istatistiksel olarak anlaml ıdır. İş aç ısından iki kar şılaştırıldığında; şizofrenik ta i şi olmayanlann yüzdesi, depresif ta ise işçi, memur, emekli, serbest çal ışanların ve ev kadınlarının yüzdesi daha yüksektir. Bu iki ara- / s ındaki farkl ılık istatistiksel olarak anlaml ı bulunmuştur. Son iki y ıldır i şsiz ay say ısı, son be ş yıldır değiştirdiği iş sayısı aç ısından ortalamalar şizofrenik ta daha yüksek, en uzun i ş süresi (y ıl olarak) aç ısından ise ortalamalar depresif ta daha yüksek bulunmuştur. Son iki y ıldır işsiz ay say ısı ile en uzun i ş süresi (y ıl olarak) aç ısından lar aras ındaki farkl ılık istatistiksel olarak anlaml ı bulunmuştur. Sosyal işlevsellik ölçütünde 6 madde yer almaktad ır; 1. Aile dışında ilişki yok. 2. İlişki çok az, genellikle ayn ı cinsten bir iki ki şi ile ilişki kuruyor. 3. Birkaç tan ıdığı var, ancak gerçek arkada şı yok. 4. Genellikle spor gibi aktivitelerde baz ı tanıdıkları var, gerçek arkada şı, süren ili şkisi yok. 5. Tanıdıkları ve bir iki arkada şı var, birisi karşı cinsten. 6. Tanıdıkları ve arkada şları var, kar şı cinsle süren arkadaşlığı var. Sosyal işlevsellik aç ısından iki karşılaştırıld ı- ğında; şizofrenlerin önemli bir bölümünün 1.2.,4. itemlerde yer ald ığı, depresif grubun ise büyük çoğunluğunun 2.,3.,5. itemlerde yer ald ığı görülmektedir. Gruplar aras ındaki bu farkl ıl ık istatistiksel olarak anlaml ı bulunmu ştur. Hastalık başlama yaşı, hastal ık süresi, toplam hastaneye yat ış say ısı, son iki yıldır hastaneye yat ış say ısı, son 2 y ıldır hastaneye yat ış süresi, toplam hastaneye yat ış süreleri aç ıs ından karşılaştırıldığında; şizofrenik ta hastal ık başlama yaşı depresif gruba göre daha dü şük, diğer özelliklerde ise ortala- malan depresif tan daha yüksek bulunmu ştur. Hastal ık başlama yaşı, hastal ık süresi, toplam hastaneye yat ış sayısı, son 2 y ıldır hastaneye yat ış sayısı, toplam hastaneye yat ış süreleri aç ıs ından iki aras ındaki farkl ılık istatistiksel olarak anlaml ı bulundu. Şizfrenik ta düzenli tedavi oran ının % 51.5 depresif ta ise % 69 oldu ğu saptanm ıştır. Düzenli tedavi aç ısından iki aras ındaki farkl ılık, istatistiksel olarak anlaml ı bulunmamıştır. DD ÖLÇEĞİNDE SEÇILEN ANAHTAR YAKINININ ÖZELLIKLERI Seçilen anahtar yak ının yaş ortalamas ı şizofrenik ta 49±14, depresif ta ise 45±14 olarak saptanm ış olup, lar aras ında yaş ortalamalan aç ı- sından istatistiksel olarak anlaml ı fark saptanrnamıştır. Seçilen kişi şizofrenik ta ço ğunlukla ebeveyn, depresif ta ise e şti. Gruplar aras ında seçilen anahtar yak ının farkl ı oluşu istatistiksel olarak anlaml ıydı (X2=16.12; =3; p=0.001). DD DÜZEYINE, PERI PUANINA GÖRE GRUPLARIN KARŞILAŞTIRILMASI DD toplam na ve alt ölçek puanlarına göre lar kar şılaştırıldığında; müdahelecilik ve ho şgörü/beklentiler alt ölçek puanlar ında, şizofrenik grubun ortalamalanndaki yükseklik istatistiksel olarak anlaml ı bulunmuştur. Tablo l'de DD toplam na ve DD alt ölçeklerinin puanlarma göre şizofrenik ve depresif grubun kar şılaştınlmas ı yer almaktad ır. Tablo 2'de şizofrenik ve depresif grubun toplam PERI na ve istenilmeyen PERI na göre karşılaştınlmas ı yer almaktadır. Depresif ta PERI ortalamalar ı şizofrenik tan daha yüksektir ve depresyon grubumuzdaki ya şam olaylarının hepsi istenmeyen ya şam olaylarıdır. Şizofrenik ta istenen ya şam olayları da olmas ı- na rağmen büyük çoğunluğu istenmeyen ya şam olayları oluşturmaktad ır. 15

5 Şizofreni ve Majör Depresyonda Ya şam Olayları ile Bireyin Alg ıladığı Duygu D ışavurum Düzeyi %!nem, Çete, Deniz, Yener Tablo 1. Şizofrenik Depresif ŞİZOFRENİK ve DEPRES İF GRUPLARDA DD DÜZEYINE GÖRE OLUŞTURULAN ALT GRUPLARIN PERI TOPLAM PUANININ KARŞILAŞTIRILMASI DD toplam t=1.91, df=68, DD1 t=2.80, df=68, p:;1.0007* DD2 t=1.74, df=68, p= DD3 t=-0.03, df=65, D4 t=2.29, df=68, p=0.025* Şizofrenik ve depresif lar kendi içlerinde, DD toplam ve alt ölçeklerinin ortalama puanlar ına göre yüksek ve dü şük DD'h lar şeklinde iki gruba aynlmış ve DD düzeyi ile PERI toplum aras ındaki ili şki araştınlmıştır. Gruplar aras ında ne toplam PERI aç ıs ından ne de istenmeyen yaşam olayları aç ısından istatistiksel olarak anlal ı farkl ılık saptanmamıştır. Bulgular Tablo 3, 4, 5, 6, 7 ve 8'de özetlenmi ştir. Bağıntı analizinde hoş- DDI : müdahalecilik alt ölçeği, DD2: duygusal tepki alt ölçeği, DD3: hastalığa karşı tutum alt ölçeği, DD4: Hoşgörü/beklentiler alt ölçeği, *p<0.05. Tablo 2. Şizofrenik Depresif PERI toplam t=-0.32, df=68, p= İstenilmeyen PERI toplamı t=-1.40, df=68, ŞİZOFRENİK ve DEPRES İF GRUBUN YATIŞ SAYISINA GÖRE PERI TOPLAM PUANLARININ KAR ŞILAŞTIRILMASI Şizofrenik ta yatış sayısı bir olan 4 hasta yer al ı- yordu, bu 4 hastan ın ikisinde son 6 ayda yaşam olayı mevcuttu. Yat ış say ısı birden fazla olan ise 31 kişiydi, 19 kişide yaşam olay ı (16's ında istenmeyen yaşam olay ı) vard ı. Depresif ta yat ış sayısı bir olan 24 hasta yer al ıyordu, bu 24 hastan ın 19'unda son 6 ayda ya şam olay ı mevcuttu. Yat ış sayısı birden fazla olan ise 11 ki şiydi, 7 kişide yaşam olay ı vardı. Hem şizofrenik hem de depresif ta yatış say ısına göre olu şturulan lar aras ında istatistiksel olarak anlaml ı fark saptanmad ı. Şizofrenik ve depresif yat ış sayısı iki ile ikiden dü şük ve ikiden fazla olan şeklinde lara aynlarak yap ılan istatistiksel incelemelerde de anlaml ı farkl ılık saptanmad ı. Tablo 3. Toplam DD yüksek Ort. z=-1.48, p z=-0.63, Tablo 4. z=-1.19, p=0.23 DD1 yüksek Ort. z=-8.35, p) DD1: müdahalecilik alt ölçeği. Tablo 5. z=-1.74, p=0.08 z=-1.04, p=0.29 DD2: duygusal tepki alt ölçe ği DD2 yüksek Ort Toplam DD düşük Orta DD1 düşük Ort DD2 düşük Ort

6 Şizofreni ve Majör Depresyonda Ya şam Olayları ile5l9ireyin Alg ıladığı Duygu D ışavurum Düzeyi llnem, Çete, Deniz, Yener Tablo 6. Tablo 8. z=-1.07, p=0.28 puanı z=-0.13, p=0.89 DD3 yüksek DD3 dü şük DD'Il yüksek şizofren ta istenilmeyen PERI toplam DO'h düşük şizofren ta istenilmeyen PERI toplam DD toplam na göre DD1 na göre DD2 na göre DD3 na göre DD4 na göre DD3: hastalığa karşı tutum alt ölçeği. Tablo 7. z=-1.11, p=0.27 puanı z=-0.63, p=0.52 DD4: hpşgörülbeklentiler alt ölçeği. DD4 yüksek DD4 dü şük görü-beklentiler alt, ölçeğine (dd4) göre yüksek DD' lı depresif ta dd4 ile PERI aras ında iyi derecede (r=0.56; p=0.02) ve duygusal tepki alt ölçeğine (dd2) göre yüksek DD'Il depresif ta dd2 ile PERI aras ında zay ıf-orta derecede (r=0.43; p=0.09) korelasyon saptanm ıştır. Bağınt ı analizinde şizofrenik ve depresif larda semptom düzeyi ile PERI toplam aras ında ili ş- ki saptanmad ı. Şizofrenik ve depresif lar kendi içlerinde yat ış sayısına göre lara aynld ığında; PERI ile DD puanları aras ında ve PERI puanlan ile semptom düzeyi aras ında ili şki saptanmad ı. Şizofrenik ta; hastal ığa kar şı tutum alt ölçe ği (dd3) ile toplam hospitalizasyon say ısı (r=0.35; p=0.039) aras ında ve hastal ığa karşı tutum alt ölçeği (dd3) ile son iki y ıldaki hospitalizasyon say ısı (r=0.34; p=0.048) aras ında korelasyon saptanm ıştır. Depresif ta ise müdahalecilik alt ölçe ği (ddl) ile son iki y ıldaki hospitalizasyon say ısı (r=0.35; p=0.036) aras ında korelasyon saptanm ıştır. Hepsi de zayıf-orta derecede bir ili şkidir. TARTIŞMA DD ölçeği için hasta tarafından seçilen anahtar yakını ; şizofrenik ta % 66 oran ında ebeveyn, ikinci s ırada ise % 26 oramyla e ş olmuştur. Seçilen ki şi % 60 oran ında kadın idi ve eğitimleri ilkokul-lise düzeylerinde idi. Depresif ta seçilen anahtar yakın % 63 oranında eş, ikinci sırada ise ebeveyndi. Seçilen ki şi % 49 oran ında kad ın idi ve eğitimleri ilkokul-ortaokul düzeylerinde kümeleniyordu. Gruplar aras ında seçilen anahtar yak ının farkl ı oluşu istatistiksel olarak anlaml ı bulunmu ştur. Bu da iki hastal ık grubu aras ındaki toplumsal-mesleki i şlevsellik farkından kaynaklanmaktad ır. Literatürde de şizofreni grubunda hiç evlenmerni ş olma oran ının yüksek olduğu belirtilmektedir (12). Örneklemimizdeki şizofrenik hastalar ımızın % 57'si bekar olup, bu durumun ta seçilen anahtar yakının ebeveyn olma yüzdesini artt ırışı da literatürle uyumludur. DD alt ölçek lar ına göre lar kar şılaştırıldığında; müdahalecilik ve hoşgörü/beklentiler alt ölçek larında, şizofrenik grubun ortalamalanndaki yükseklik istatistiksel olarak anlaml ı bulunmuştur. Bu da yüksek DD' ın şizofrenide hastal ığın başlangıç ve nükslerinde yorday ıcılığın ın depresyondakinden daha etkin oldu ğunu (7' 13-19) ; DD' ın en büyük bile şininin müdahalecilik olduğunu (13-19) ; bunun Camberwell Aile Görü şmesinde eleştirel yorum skorlanyla paralel oldu ğunu (20), belirten literatürle uyurnludur. Depresif ta da matematiksel olarak en büyük n rnüdahelecilik alt ölçeğinde olduğu saptanm ıştır ve bu da depresif ki şilerin ev ortam ında en çok ele ştirel yorunılardan etkilendiğini belirten literatürle uyuma i şaret etmektedir (4).

7 Şizofreni ve Majör Depresyonda Ya şam Olayları ile Bireyin Alg ıladığı Duygu D ışcnturum Düzeyi İlnem, Çete, Deniz, Yener Bugüne kadar yap ılan ara ştırmalar depresyon öncesi yaşam olaylanmn s ıklığının, şizofreniden önce saptanandan daha fazla oldu ğunu ve yaşam olaylanmn depresyon geliştirme riskinin, şizofreni geli ştirme riskinden daha fazla oldu ğunu göstermektedir (5 '6). Araştırmamızda da PERI na göre iki karşılaştınldığında depresif ta PERI ortalamas ımn, şizofrenik tan daha yüksek oldu ğu görülmüştür. Yaşam olaylarının istenilirlik aç ıs ından değerlendirilmesinde; depresif takilerin hepsinin istenmeyen yaşam olaylar bildirdi ği, şizofrenik grubun ise istenmeyen ya şam olayların ın yan ında, bundan daha az olmak üzere istenen ya şam olaylarını da bildirdiği saptanm ıştır. Bu da depresyon olguları öncesinde bildirilen yaşam olaylanmn daha istenmez olma olas ılığını destekleyen literatürle uyumludur (7) Şizofrenik ve depresif larda yat ış sayısına göre, yaşam olayları olas ılığı karşılaştırıldığında; şizofrenik ta ilk yat ışı olanlarda yaşam olay ı olasılığı % 50, birden fazla yat ışı olanlarda yaşam olay ı olas ılığı % 60, depresif ta ise bu olas ılıklar sıras ıyla % 80 ve % 60 olarak bulunmu ştur. Şizofrenik ta, ilk yat ış ve birden fazla yat ışa ilişkin PERI puan ortalamalar ı karşılaştırıldığında hemen hemen ayn ı olduğu, depresif ta ise ilk yatışta PERI puan ortalamas ının 465, birden fazla yatışta 332 oldu ğu saptanmıştır. Tüm bu farkl ılıklar, istatistiksel olarak anlaml ı değerlendirilmemekle birlikte; depresyonun ilk ortaya ç ıkışında yaşam olaylarının etkisinin daha sonraki yinelemelerde görüldüğünden daha fazla oldu ğunu, şizofrenide ise ilk ortaya ç ıkış ve yinelemeli ortaya ç ıkışlarda yaşam olaylarının etkisi aç ısından bir farkl ılık olmadığın ı belirten literatürle uyumludur (1 ' 8). Şizofren ve depresif lar kendi içlerinde, DD toplam ve alt ölçeklerinin ortalama puanlanna göre yüksek ve dü şük DD'lı lar şeklinde iki gruba ayrılmış ve DD düzeyi ile PERI toplam aras ındaki ilişki araştırılmıştır. Gruplar aras ında ne toplam PERI aç ıs ından, ne de istenmeyen ya şam olayları aç ısından istatistiksel olarak anlaml ı farkl ılık saptanmam ıştır. Bağıntı analizinde ho şgörü/beklentiler alt ölçe ğine göre yüksek DD'l ı depresif ta, bu puan ile PERI aras ında iyi derecede ve duygusal tepki alt ölçeğine göre yüksek DD'l ı depresif ta bu puan ile PERI aras ından zay ıf-orta derecede korelasyon saptannu ştır. Bu konudaki literatür depresyon ve şizofreninin ortaya ç ıkışı ve yinemelelerinde yaşam olaylarıyla, yak ınlarının duygusal yaklaşımlarının etkile şimde bulunduğu ve depresif lar yüksek-dü şük DD'l ı olarak aynldığında yaşam olayları aras ında farklılık olmadığını belirtmektedir, bu bilgi bulgulanm ızla uyumludur. Şizofrenide ise yüksek DD'l ı grubun yaşam olaylan oran ının düşük bulunduğu, bizim bulgulanm ızın ise yüksek DD'l ı ta daha yüksek PERI na denk geldiği görülmüştür. Bu uyumsuzluk ya şam olayların ı 6 aylık dönemde taray ışımızdan kaynaldanabileceği gibi, yaşam olaylarının ve DD' ın hastal ık öncesi 3 hafta içinde azami de ğişim gösterdiğini belirten literatürle de aç ıklanabilir (7). Kazanan ve ark. çal ışmas ında (1990), Camberwell Aile Görü şmesinde (CAG), ele ştirel yorum skorlannın, dışavurulan duygulan ım ölçeğinde müdahalecilik ve hoşgörü/beklentiler skorlanna denk geldi ği belirtilmiştir (21). CAG ile yap ılan araştırmalarda yüksek DD'l ı lara dahil edilecekleri belirleyen eleştirel yorumlar ın yüksek-dü şük s ınırını belirleyen kesim düşürüldüğünde bu gruba dahil olan kişilerin yüksek oranda ya şam olayı yaşadığı bulunmuştur (7). Bulgulanmada ba ğıntı analizinde, ho ş- görü/beklentiler alt ölçe ğine göre yüksek DD'h depresif ta, bu puan ile PERI aras ında iyi derecede korelasyon saptan ışı bu bilgiler ile açıklanabilir. Bağıntı analizinde şizofrenik ve depresif larda semptom düzeyi ile PERI toplam aras ında ilişki saptanmam ıştır. Literatürde depresyonda ya şam olaylarıyla semptom paternlerinin ve düzeyinin zay ıf bir ilişkide olduğunu, yaşam olaylarının özellikle başlangıç ve yinelemelerde presipite edici faktör olduğunu bildirmektedir (4 '9'22). Şizofrenide ise yaşam olayları ile semptom düzeyleri aras ında ilişki olduğu belirtilmi ştir. Bulgulanmızdaki farkl ılık; literatürdeki çal ışmaların ya şam olaylarını semptomlanndaki değişimin 3 hafta ön- 18

8 Şizofreni ve Majiir Depresyonda Ya şam Olaylar ı ile Bireyin Algdad ıg ı Duygu D ışayurum Düzeyi İlnenı, Çete, Deniz, Yener cesinde zaman periyodunda incelemesi ve ayaktan takip edilen hastalarla yap ılmas ından kaynaklan ıyor olabilir (1). Şizofrenik ve depresif lar kendi içlerinde yat ış sayısına göre lara ayr ıldığında; PERI ile DD puanları aras ında ve PERI puanları ile semptom düzeyi aras ında ili şki saptanmamıştır. Şizofrenik ta; hastal ığa karşı tutum alt ölçeği ile toplam hospitalizasyon say ısı aras ında ve hastalığa karşı tutum alt ölçe ği ile son iki yıldaki hospitalizasyon say ısı aras ında korelasyon saptanm ıştır. Literatürde DD çal ışmalar ının büyük çoğunluğunda DD' ın şizofrenide relaps ı yordadığı saptanm ış; hasta yakınının şizofreni ile ilgili inanışının önemi vurgulanmış ve dü şük DD'h yakınlann hastalığın özelliklerinin hastan ın kontrolünü bozduğuna, yüksek DD'l ı yakınlann ise kontrolün hastada oldu ğuna inandıklan aç ıklanmaktad ır. Bu konuda görü ş bildiren ara ştırmac ılar, relaps ı yordamada hasta yak ınının, hastan ın kendi semptomlann ı kontrol edebilme yetisine sahip oldu ğu şeklindeki algısın ın, DD düzeyinden daha etkili olduğunu ileri sürmü şlerdir (23). Depresif ta müdahalecilik alt ölçe ği ile son iki yıldaki hospitalizasyon say ısı aras ında korelasyon saptanm ıştır. Literatür, yüksek DD grubuna dahil edilecekler ele ştirel yorumların seviyesine göre belirlendiğinde nüksetme oranlar ında önemli bir farklılığın ortaya ç ıktığın ı, depresyondaki bireyin en çok bu alt ölçe ğe hassas olduğunu vurgular (4'7'24). Her iki ta bildirilen ya şam olayı sayılan incelendiğinde, 35 şizofrenik olguda hospitalizasyondan önceki son 6 ayda bildirilen ya şam olay ı say ısının 37 olduğu, bunların yedisinin istenen ya şam olayları olduğu ve depresif olgulada ise 35 ya şam olayı bildirildiği ve hepsinin de istenmeyen ya şam olay ı olduğu görülmü ştür. Bildirilen ya şam olayları niteliksel olarak inelendi ğinde, aşk, evlilik/ailevi sorunlarda depresyon ve şizofreni olgular ının yaşam olay ı bildirme say ısın ın eşit olduğu, iş yaşam ında depresif olgularda (13'e 6), sosyal aktivitelerle ilgili ya şam olaylarında ise şizofreniklerde (9'a 1; 3'ü istenen yaşam olay ı olmak üzere), daha fazla bildirim görüldü. Bu bulgular istenmeyen ve kay ıp-tehlike (tehdit) arzeden ya şam olaylarının depresyondaki önemini vurgulayan (9'22), şizofrenide ise olumlu veya olumsuz yaşam olaylarının etkisi aras ında fark olmadığını belirten literatürle uyumludur (7). Şizofrenik ve depresif düzenli tedavi al ıp almadıklanna göre lara ayr ılıp; PERI toplam ve istenmeyen yaşam olayları aç ısından değerlendirildiğinde lar aras ında anlaml ı fark bulunamam ıştır. Sosyal i şlev aç ısından PERI toplam ve istenmeyen yaşam olaylarına göre depresif ve şizofrenik lar karşılaştırıldığında da istatistiksel olarak anlaml ı fark bulunmam ıştır. KAYNAKLAR 1. Norınan RMG, Malla AK: Stressful life events and schizophrenia. Br J Psychiatry 162:161-74, Leff J: Stress reduction in the social environment of schizoprenic patents. Acta Psychiatr Scand 1994; 90(Suppl 384): Bebbignton P, Kuipers L: The clinical utility of expressed emotion in schizoprenia. Acta Psychiatrica Scandinavica 1994; 89 (Suppl 382): Hooley JM, Orley J, Teaale JD: Levels of expressed emotion and relapse in depressed patients. Br J Psychiatry 148:642-47, Parkes JM: Recent bereavement as a cause of mental illness. Br J Psychiatry 110: , Berksun O, Ünal S, Gö ğü ş AK: Psiyatrik rahats ızl ıklar ve presipitan faktör olarak ya şam olaylar ı. Türk Psikiyatri Dergisi 2:141, Leff J, Vaughn C: The interaction of life events and relatives expressed emotion in schizophrenia and depressive neurosis. Br J Psychiatry 136:146-53, Kaplan HI, Sadock BJ: Comprehensive textbook of psychiatry. Sixth ed. Williams and Wilkins, 1995; 1:909,963,964,1077, Paykel ES: Life events, social support and depresgion. Acta Psychiatrica Scandinovica 1994; (SuplI 377): Berksun OE: D ışavurulan duygulan ım ölçeği: Ölçek uyarlama üzerine bir pilot çal ışma. Türk Psikoloji Dergisi 29:10-15, Dohrenwend BS, Krasnoff L, Askenasy AR, Dohrenwend BP: Exemplification of a method for scaling life events: The PERI life events scale. J Health and Social Behavior 19:205-29, Arkonaç O: Psikotik bozukluklar ve tedavileri. 1. bask ı. Nobel Tıp Kitabevleri 1996; Kavanagh DJ: Recent developments in expressed emotion and schizophrenia. Br J Psychiatry 160:601-20, Parker G, Jonston P, Hayward L: Parenteral "expressed emotin" as a predictor of schizophrenic relapse. Arch Gen Psychitary 45:806-13, Bellack AS, Mueser KT: Psychosocial treatment for schizophrenia. Schizophrenia Bulletin 2:317-36, Leff J, Wig NN, Bedi H, Menon DK, Kuipers L, Korten AE, Day R, Sartorius N, et al. Relatives expressed emotion and the course of schizophrenia in Chandigarh a two year follow-up of first contact sample. Br J Psychiatry 156:351-56, Barrelet L, Ferrero F, Szgethy L, Giddey C, Pellizzer G: Expressed emotion and first-admission shizophrenia nine month follow-up in a french cultural environment. Br J Psychiatry 156:357-62, Moline RA, Singh S, Morris A, Meltzer HY: Family exp- 19

9 Şizofreni ve Majiir Depresyonda Ya şam Olayları ile Bireyin Algdadtg t Duygu D ışavurum Düzeyi İlnem, Çete, Deniz, Yener ressed emotion and relapse in schizophrenia in 24 urban American patients. Am J Psychiatry 142: , Leff J, Wig NN, Ghosh A, Bedi H, Menon DK, et al: Expressed emotion and schizophrenia in North India III. Influence of relatives expressed emotion and the course of schizophrenia in Chandigarth. Br J Psychiatry 151:156-73, Gibbons JS, Horn SH, Powell WM, Gibbons JL: Schizophrenic patients and their families a survey in a psychiatric service based on a DGH unit. Br J Psychiatry 144:70-7, I Kazanan SS, Cole JD, Malla AK, Baker B: Comparison of two expressed emotion scales with the Camberwell Family Interview. J Clin Psychology 3:306-9, Brown GW. Life events and affective disorder; replications and limitations. Psychosomatic Med 3:248-59, , Davies T: Psychosocial factors and relapse of schizophrenia. BMJ 309:353-54, Conton G, Fraccon IG: Life events and sehizophrenia. A replication. Acta Psychiatrica Scandinavica 71:211-16,

MAJÖR DEPRESYON VE ŞİZOFRENİDE YAŞAM OLAYLARI İLE BİREYİN ALGILADIĞI DUYGU DIŞAVURUM DÜZEYİNİN ETKİLERİ

MAJÖR DEPRESYON VE ŞİZOFRENİDE YAŞAM OLAYLARI İLE BİREYİN ALGILADIĞI DUYGU DIŞAVURUM DÜZEYİNİN ETKİLERİ MAJÖR DEPRESYON VE ŞİZOFRENİDE YAŞAM OLAYLARI İLE BİREYİN ALGILADIĞI DUYGU DIŞAVURUM DÜZEYİNİN ETKİLERİ Cem İLNEM, Teoman ÇETE, Hülya DENİZ, Ferhan YENER ÖZET Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

pecya Şizofren Bireyin Alg ıladığı Duygu Dışavuru ın Düzeyinin Relapsla ve Aile İşlevleriyle ili şkisi Hülya DENİZ*, Cem İLNEM*, Ferhan YENER*

pecya Şizofren Bireyin Alg ıladığı Duygu Dışavuru ın Düzeyinin Relapsla ve Aile İşlevleriyle ili şkisi Hülya DENİZ*, Cem İLNEM*, Ferhan YENER* Şizofren Bireyin Alg ıladığı Duygu Dışavuru ın Düzeyinin Relapsla ve Aile İşlevleriyle ili şkisi Hülya DENİZ*, Cem İLNEM*, Ferhan YENER* ÖZET Bak ırköy Ruh ve Sinir Hastal ıkları Hastanesi'nde yatan 64

Detaylı

Bipolar Bozuklukta Duygu Dışavurumunun Relaps Üzerine Etkisi ÖZET. pecya ABSTRACT. The Effect of Expressed Emotion on Relapse in Bipolar Disorder

Bipolar Bozuklukta Duygu Dışavurumunun Relaps Üzerine Etkisi ÖZET. pecya ABSTRACT. The Effect of Expressed Emotion on Relapse in Bipolar Disorder Bipolar Bozuklukta Duygu Dışavurumunun Relaps Üzerine Etkisi Ahmet KOCABIYIK*, Emrem BEŞTEPE**, Çağatay KARŞIDAĞ*, Reşit KÜKÜRT***, Nihat ALPAY**** ÖZET Amaç: Bu çal ışman ın amacı kliniklerimizde izlenen

Detaylı

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok*

Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* Bilge Togay* Handan Noyan** Sercan Karabulut* Rümeysa Durak Taşdelen* Batuhan Ayık* Alp Üçok* *İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.B.D. **İstanbul Üniversitesi DETAE Sinirbilim A.B.D. Şizofreni

Detaylı

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Kriz Dergisi 2(1): 235-240 EĞİTİM VEREN BİR DEVLET HASTANESİ PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN TANI GRUPLARINA GÖRE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ Erol ÖZMEN, M.Murat DEMET, İlkin İÇELLİ, Gürsel

Detaylı

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması

Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Şizofreni ve Bipolar Duygudurum Bozukluğu Olan Hastalara Bakım Verenin Yükünün Karşılaştırılması Suat Yalçın, Sevda Bağ SBÜ Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH, 3.psikiyatri Kliniği,

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004)

Sizofrenide Yasam Kalitesi. Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofrenide Yasam Kalitesi Prof. Dr. Köksal Alptekin, Dokuz Eylül Univ. Tip Fak. Izmir-TURKEY (SAYKAD 2004) Sizofreni: Temel Belirti Kümeleri Pozitif Sanri Varsani Dezorganize konusma Katatoni Sosyal/Mesleksel

Detaylı

Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi

Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi Kadın ve Erkek Psikiyatri Kapalı Servislerinde Fiziksel Tespit Uygulamasının Klinik Özelliklerle İlişkisi Araştırmacılar: As. Dr. Simge Seren KIRLIOĞLU As. Dr. Sinem ACAR Doç. Dr. Pınar ÇETİNAY AYDIN Prof.

Detaylı

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU

Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek. Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Suç işlemiş bipolar bozukluklu olgularda klinik ve suç özellikleri: BRSHH den bir örnek Dr. Tuba Hale CAMCIOĞLU Kurum ve kuruluşla ilişki bildirimi Bulunmamaktadır. Şiddet ve Suç Saldırganlık Şiddet Bireyin

Detaylı

Þizofreninin klinik özelliklerini anlatan kitap ya

Þizofreninin klinik özelliklerini anlatan kitap ya Þizofrenide Prodromal Belirtiler Prof. Dr. Ýsmet KIRPINAR* Þizofreninin klinik özelliklerini anlatan kitap ya da yazýlarýn çoðu; þizofreninin heterojen bir sendrom olduðunu, bu hastalýk için hiçbir patognomonik

Detaylı

Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M.

Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M. DEPRESYON-ANKSİYETE BOZUKLUKLARI İLE ALKOL BAĞIMLILIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal H., Yılmaz S., Serez M., Beyazyürek M. ÖZET Alkol bağımlılığı ve diğer psikiyatrik

Detaylı

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi

Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş

Detaylı

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu

GİRİŞ İki uçlu bozukluk: Manik episod Depresif episod Ötimi (iyilik hali) Kronik gidişli Kesin ilaç tedavisi gerektirir (akut episod ve koruyucu ÖTİMİK BİPOLAR HASTALARDA ve AİLELERİNDE YAŞAM KALİTESİ: DİYABETİK HASTALAR ve NORMAL KONTROLERLE KAŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA A. Özerdem a, B. Çakaloz a, Ş.Topkaya a, A. Koçyiğit b, M.Yılmaztürk b, B.B.

Detaylı

KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI KENDİ EVLERİNDE YAŞAYAN VE KORUMALI EVLERDE YAŞAYAN ŞİZOFRENİ HASTALARININ YAŞAM NİTELİKLERİNİN VE İŞLEVSEL İYİLEŞME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Funda KAVAK 1 Mine EKİNCİ 2 ÖZET Bu araştırma hastanede

Detaylı

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ

Dr.ERHAN AKINCI 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Dr.ERHAN AKINCI Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ Ekim 2010, İZMİR Açıklama 2008 2010 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok GREGOR MENDEL

Detaylı

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar

Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Psoriazis vulgarisli hastalarda kişilik özellikleri ve yaygın psikiyatrik tablolar Emine Çölgeçen 1, Ali İrfan Gül 2, Kemal Özyurt 3, Murat Borlu 4 1 Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dermatoloji Ana Bilim

Detaylı

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol 1 Acibadem University Medical Faculty 2 Maltepe University Medical

Detaylı

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe

Detaylı

Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları

Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları 1 Selda Çelik, 2 Meral Kelleci, 3 Dilek Avcı, 1 Elif Temel 1 İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA TEMEL İNANÇLAR VE KAYGI İLE İLİŞKİSİ: ÖNÇALIŞMA GİRİŞ: Yaygın anksiyete bozukluğu, birtakım olay ya da etkinliklerle ilgili olarak, bireyin denetlemekte zorlandığı,

Detaylı

Ahmet TÜRKCAN *, Duran ÇAKMAK ** ÖZET. pecya

Ahmet TÜRKCAN *, Duran ÇAKMAK ** ÖZET. pecya Hastaneye İlk Kez Başvuran ve Yatan Alkol Dışındaki Madde Ahmet TÜRKCAN *, Duran ÇAKMAK ** ÖZET Amaç: Hastane istatistikleri bir psikiyatrik bozuklu ğun epidemiyolojik e ğitimini tahmin etmekte ve uygun

Detaylı

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ HEMODİYALİZ HASTALARINDA HASTALIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN KLİNİK SONUÇLAR İLE İLİŞKİSİ DERYA DUMAN EMRE ERDEM Prof.Dr. TEVFİK ECDER DİAVERUM GENEL MERKEZ ÖZEL MERZİFON DİYALİZ MERKEZİ GİRİŞ Son yıllarda önem

Detaylı

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ* İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri 25 TÜRKİYE DE SIK KARŞILAŞILAN PSİKİYATRİK HASTALIKLAR Sempozyum Dizisi No:62 Mart 2008 S:25-30 PSİKİYATRİK BOZUKLUKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ*

Detaylı

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi

Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,

Detaylı

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi

Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Obsesif KompulsifBozukluk Hastalığının Yetişkin Ayrılma Anksiyetesiile Olan İlişkisi Dr. SiğnemÖZTEKİN, Psikolog Duygu KUZU, Dr. Güneş CAN, Prof. Dr. AyşenESEN DANACI Giriş: Ayrılma anksiyetesi bozukluğu,

Detaylı

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım

hükümet tabibi olarak görev yaptıktan sonra, 1988 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi nde başladığım 1961 yılında Malatya da doğdum. İlk-orta ve lise öğrenimimi Malatya da tamamladım.1978 yılında girdiğim Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni 1984 yılında bitirdim. 1984-1987 yılları arasında Çanakkale ve

Detaylı

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK

Açıklama 2008 2009. Araştırmacı: YOK. Danışman: YOK. Konuşmacı: YOK Açıklama 2008 2009 Araştırmacı: YOK Danışman: YOK Konuşmacı: YOK SİLAHLI ÇATIŞMA İLE İLİŞKİLİ TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞUNDA DİĞER BİYOLOJİK TEDAVİ SEÇENEKLERİ Dr. Cemil ÇELİK Sunumun hedefleri Silahlı

Detaylı

PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ

PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ PSİKOZ İÇİN RİSK GRUBUNDA OLAN HASTALARDA OBSESİF KOMPULSİF VE DEPRESİF BELİRTİLERİN KLİNİK DEĞİŞKENLER VE BİLİŞSEL İŞLEVLERLE İLİŞKİSİ Ahmet Zihni SOYATA Selin AKIŞIK Damla İNHANLI Alp ÜÇOK İ.T.F. Psikiyatri

Detaylı

pecya 1 yıll ık izleme çal ışması Haldun SOYGÜR*, Bülent ÇEL İKEL**, Çiğdem AYDEMIR**, Serpil BOZKURT*** GİRİŞ

pecya 1 yıll ık izleme çal ışması Haldun SOYGÜR*, Bülent ÇEL İKEL**, Çiğdem AYDEMIR**, Serpil BOZKURT*** GİRİŞ Hasta Yak ınlar ı ile Gerçekle ştirilen Psikodrama Yönelimli Destekleyici-E ğitici Grup Psikoterapisinin Kronik Şizofreni Gidi şi Üzerinde Etkisi: 1 yıll ık izleme çal ışması Haldun SOYGÜR*, Bülent ÇEL

Detaylı

pecya Bipolar Bozuklukta Duygud ışavurumu ile Ailelerin Sosyodemografik Verileri Aras ındaki İlişkiler

pecya Bipolar Bozuklukta Duygud ışavurumu ile Ailelerin Sosyodemografik Verileri Aras ındaki İlişkiler Bipolar Bozuklukta Duygud ışavurumu ile Ailelerin Sosyodemografik Verileri Aras ındaki İlişkiler Ahmet KOCABIYIK *, Dilek ÖZER **, Volkan GIRGIN *, Yavuz ATI Ş *, Emrem BEŞTEPE *, Nihat ALPAY * ÖZET Bu

Detaylı

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE

Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Bir Üniversite Kliniğinde Yatan Hastalarda MetabolikSendrom Sıklığı GŞ CAN, B BAĞCI, A TOPUZOĞLU, S ÖZTEKİN, BB AKDEDE Psikiyatrik hastalığı olan bireylerde MetabolikSendrom (MetS) sıklığı genel popülasyona

Detaylı

HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME

HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME Psi. Özge Kutay Sos.Yelda ġimģir Ġzmir,2014 HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI

Detaylı

Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme

Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme Yrd. Doç. Dr. Ayfer Bayındır Çevik Doç. Dr. Şeyda Özcan Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu

Detaylı

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion: ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine

Detaylı

Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi

Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi Mizofoni: Psikiyatride yeni bir bozukluk? Yaygınlığı, sosyodemografik özellikler ve ruhsal belirtilerle ilişkisi Uzm. Dr. Gökhan Öz Prof. Dr. Cengiz Kılıç Giriş Mizofoni: Çeşitli hafif seslerden belirgin

Detaylı

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi

Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Bariatrik cerrahi amacıyla başvuran hastaların depresyon, benlik saygısı ve yeme bozuklukları açısından değerlendirilmesi Selçuk Özdin 1, Aytül Karabekiroğlu 2, Arzu Alptekin Aker 2, Recep Bolat 2, Servet

Detaylı

pecya Kronik Depresyonda Sosyodemografik ve Klinik Özellikler: iyile şen Majör Depresyon Olgular ı ile Karşılaştırma

pecya Kronik Depresyonda Sosyodemografik ve Klinik Özellikler: iyile şen Majör Depresyon Olgular ı ile Karşılaştırma Kronik Depresyonda Sosyodemografik ve Klinik Özellikler: iyile şen Majör Depresyon Olgular ı ile Karşılaştırma Pınar DEMİRARSLAN*, Peykan G. GÖKALP*, Kültegin ÖGEL**, Ali N. BABAO ĞLU*** ÖZET Bu çalışman

Detaylı

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ

POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ Sevil Şahin 1, İlknur Demirhan 1, Sibel Peksoy 1, Sena Kaplan 1, Gülay Dinç 2 1 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri

Detaylı

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai

Detaylı

Doç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU

Doç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ĠZMĠR KATĠP ÇELEBĠ ÜNĠVERSĠTESĠ ATATÜRK EĞĠTĠM VE ARAġTIRMA HASTANESĠ Ġç Hastalıkları Kliniği Eğitim Sorumlusu: Prof. Dr. Servet AKAR GASTROĠNTESTĠNAL STROMAL TÜMÖRLERDE NÖTROFĠL/LENFOSĠT

Detaylı

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi

İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D

Detaylı

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA İNTİHAR DAVRANIŞININ ARAŞTIRILMASI*

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA İNTİHAR DAVRANIŞININ ARAŞTIRILMASI* ALKOL BAĞIMLILIĞINDA İNTİHAR DAVRANIŞININ ARAŞTIRILMASI* The Research of Suicidal Behaviour in Alcohol Dependence Dr.Hasan Mırsal 1, Dr.Özkan Pektaş 1, Dr.Ayhan Kalyoncu 1, Dr.Nursel Mırsal 2, Dr.Mansur

Detaylı

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi

SoCAT. Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr Mustafa Melih Bilgi İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Şizofreniye bağlı davranım bozuklukları bireyi ve toplumları olumsuz etkilemekte Emosyonları Tanıma Zorluğu Artmış İrritabilite Bakımverenlerin

Detaylı

PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ

PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERDE İŞ DOYUMU, TÜKENMİŞLİK DÜZEYİ VE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ Doç. Dr. Fahriye OFLAZ Uzm. Hem. Hülya KEMERÖZ KARAKAYA İÇERİK 1. Araştırmanın Amacı 2. Gereç

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

pecya İlk Atak Şizofreni: Tekrarlayan Yat ışlarda Servis, Tanı ve Tedavi De ğişiklikleri

pecya İlk Atak Şizofreni: Tekrarlayan Yat ışlarda Servis, Tanı ve Tedavi De ğişiklikleri İlk Atak Şizofreni: Tekrarlayan Yat ışlarda Servis, Tanı ve Tedavi De ğişiklikleri Seher AYAN *, Aytül GÜRSU HAR İRİ **, Gülcan UZUNER ÖZER ***, Osman ÖNAL **, M. Emin CEYLAN ****, Nihal CEYLAN ** ÖZET

Detaylı

ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE

ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. ofsport Sciences 2002,13 (3), 24-36 ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE YAŞAM DOYUMU Turhan TOROS Hacettepe O.,

Detaylı

Antidepresan Tedaviye Cevab ın Yaş, Epizod Sayısı, Epizodun Süresi ve Ailede Psikiyatrik Rahats ızl ık Öyküsü ile ili şkisi

Antidepresan Tedaviye Cevab ın Yaş, Epizod Sayısı, Epizodun Süresi ve Ailede Psikiyatrik Rahats ızl ık Öyküsü ile ili şkisi Antidepresan Tedaviye Cevab ın Yaş, Epizod Sayısı, Epizodun Süresi ve Ailede Psikiyatrik Rahats ızl ık Öyküsü ile ili şkisi Selçuk KIRLI*, Cengiz GÜLEÇ**, Levent KÜEY***, Mehmet BEKARO ĞLU****, Yunus E.

Detaylı

Kadına Yönelik Fiziksel ve Cinsel Şiddet: Üç Grup Evli Çiftte Kar şılaştırmal ı Bir Çal ışma

Kadına Yönelik Fiziksel ve Cinsel Şiddet: Üç Grup Evli Çiftte Kar şılaştırmal ı Bir Çal ışma Kadına Yönelik Fiziksel ve Cinsel Şiddet: Üç Grup Evli Çiftte Kar şılaştırmal ı Bir Çal ışma Evrim ERBEK *, Nezih ERADAMLAR **, Emrem BE ŞTEPE *, Hülya AKAR ***, Latif ALPKAN **** ÖZET Amaç: Bu çalışmada,

Detaylı

Şizofreni Hastalarına Bakım Verenlerin Duygu İfadelerini Belirlemede Camberwell Aile Görüşmesi ile Duygu İfadesi Ölçeğinin Karşılaştırılması

Şizofreni Hastalarına Bakım Verenlerin Duygu İfadelerini Belirlemede Camberwell Aile Görüşmesi ile Duygu İfadesi Ölçeğinin Karşılaştırılması Araştırma Makalesi / Research Article 301 Doi: 10.4274/npa.y5832 Comparison between Camberwell Family Interview and Expressed Emotion Scale in Determining Emotions of Caregivers of Schizophrenic Patients

Detaylı

İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü

İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü İnfertil çiftlerde bağlanma ve mizaç özellikleri tedavi başarısını etkiler mi? Stresin aracı rolü Dr. Fatma Fariha Cengiz, Dr. Gülhan Cengiz, Dr. Sermin Kesebir Erenköy RSHEAH, İstanbul 29 Mayıs Hastanesi,

Detaylı

ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI

ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI ACİL OLARAK PSİKİYATRİ KLİNİĞİNE YATIRILAN HASTALARDA MADDE KULLANIMI TARAMASI -ÖN ÇALIŞMA- Dr. Nasibe ÜNSALAN*, Dr. Özkan PEKTAŞ**, Dr. Ayhan KALYONCU**, Dr. Devran TAN*, Dr. Hasan MIRSAL**, Dr. Mansur

Detaylı

Özden ARISOY *, Altan EŞSİZOĞLU * ÖZET. pecya ABSTRACT. Attitudes of Turkish Nurses Towards Schizophrenic Patients

Özden ARISOY *, Altan EŞSİZOĞLU * ÖZET. pecya ABSTRACT. Attitudes of Turkish Nurses Towards Schizophrenic Patients Genel ve Ruh Sa ğlığı Hastanelerinde Çal ışan Hemşirelerin Şizofreniye Bak ış Açılar ın ın Karşılaştırılması Özden ARISOY *, Altan EŞSİZOĞLU * ÖZET Amaç: Ruh sağlığı hastanelerinde çalışan hemşirelerin

Detaylı

pecya Alkol Bağıml ılığı ve Depresyon Zehra ARIKAN *, Asl ı ÇEKI( KURUOĞLU **, Hülya ELTUTAN ***, Erdal I ŞIK * GIRIŞ

pecya Alkol Bağıml ılığı ve Depresyon Zehra ARIKAN *, Asl ı ÇEKI( KURUOĞLU **, Hülya ELTUTAN ***, Erdal I ŞIK * GIRIŞ Alkol Bağıml ılığı ve Depresyon Zehra ARIKAN *, Asl ı ÇEKI( KURUOĞLU **, Hülya ELTUTAN ***, Erdal I ŞIK * ÖZET Uzun zamandan beri dikkat çeken bir konu olan alkol ba ğıml ılık- ı ve depresyon aras ındaki

Detaylı

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS VII. Uluslar ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS gursoymeric10@gmail.com, ramazankaratay@gmail.com ÖZET incelenmesidir. Çal demo Anahtar Kelimeler:

Detaylı

Suç işlemiş Şizofrenlerin Demografik Özellikleri ve Suç Profili * ÖZET SUMMARY. pecya

Suç işlemiş Şizofrenlerin Demografik Özellikleri ve Suç Profili * ÖZET SUMMARY. pecya Suç işlemiş Şizofrenlerin Demografik Özellikleri ve Suç Profili * Niyazi UYGUR **, Mehmet IŞIKLI **, Kültegin ÖGEL**, Ali R ıza ÇELİKER ** ÖZET Çalışma, şizofreni tan ıs ına varılm ış, suç işlemiş ve işlememi

Detaylı

Şizofrenide Depresyon ve İntihar

Şizofrenide Depresyon ve İntihar Şizofrenide Depresyon ve İntihar M.Güney **, A. Özden 1 özet: 1991 yılında A. Ü. Tıp Fakültesi Psikiyatri kliniği açık erkek psikoz katına yatırılarak incelenen kronik şizofren hastalarda, depresyon görülme

Detaylı

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun

Detaylı

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI Burcu BAYRAK KAHRAMAN* Derya TÜLÜCE* Musa BALİ** Turgay ARINSOY** *Gazi Üniversitesi Sağlık

Detaylı

Şizofreni Tedavisinin Aile Merkezli Değerlendirilmesi: Marmara Tedaviyi Değerlendirme Aile Görüşmesi

Şizofreni Tedavisinin Aile Merkezli Değerlendirilmesi: Marmara Tedaviyi Değerlendirme Aile Görüşmesi Türk Psikiyatri Dergisi 2006; 17(3):192-203 Şizofreni Tedavisinin Aile Merkezli Değerlendirilmesi: Marmara Tedaviyi Değerlendirme Aile Görüşmesi Dr. M. Kemal KUŞÇU 1, Dr. Zekiye Çetinkaya DUMAN 2, Dr.

Detaylı

Cinsellik ve Çift Uyumu Aras ındaki İlişki: Üç Grup Evli Ciftte Kar şılaştırmal ı Bir Çal ışma ÖZET. pecya ABSTRACT

Cinsellik ve Çift Uyumu Aras ındaki İlişki: Üç Grup Evli Ciftte Kar şılaştırmal ı Bir Çal ışma ÖZET. pecya ABSTRACT Cinsellik ve Çift Uyumu Aras ındaki İlişki: Üç Grup Evli Ciftte Kar şılaştırmal ı Bir Çal ışma Evrim ERBEK *, Emrem BE ŞTEPE **, Hülya AKAR ***, Latif ALPKAN ****, Nezih ERADAMLAR ***** ÖZET Amaç: Bu araştırman

Detaylı

İki Uçlu Mizaç Bozuklu ğu Olgular ında Aile Yüklenmesi Üzerine Kar şılaştırmal ı Bir Çal ışma

İki Uçlu Mizaç Bozuklu ğu Olgular ında Aile Yüklenmesi Üzerine Kar şılaştırmal ı Bir Çal ışma İki Uçlu Mizaç Bozuklu ğu Olgular ında Aile Yüklenmesi Üzerine Kar şılaştırmal ı Bir Çal ışma Emre ŞAHİN *, Cem İLNEM *, Ejder AKGÜN Y İLDİRİM *, Ceyda GÜVENÇ *, Ferhan YENER * ÖZET Sii ı -e gen ve ilerleyici

Detaylı

Kırıkkale Toplum Ruh Sağlığı Merkezi nde Takip Edilen Şizofreni Hastalarının Değerlendirilmesi

Kırıkkale Toplum Ruh Sağlığı Merkezi nde Takip Edilen Şizofreni Hastalarının Değerlendirilmesi 15 ƘŰƬƑƊ Original Article / Özgün Araştırma Kırıkkale Toplum Ruh Sağlığı Merkezi nde Takip Edilen Şizofreni Hastalarının Değerlendirilmesi The Evaluation of the Schizophrenia Patiens in Kirikkale Community

Detaylı

Gebelere Antenatal Dönemde Verilen Eğitimin Fetal Bağlanma, Doğum Algısı ve Anksiyete Düzeyine Etkisi. Ebe Huriye Güven

Gebelere Antenatal Dönemde Verilen Eğitimin Fetal Bağlanma, Doğum Algısı ve Anksiyete Düzeyine Etkisi. Ebe Huriye Güven Gebelere Antenatal Dönemde Verilen Eğitimin Fetal Bağlanma, Doğum Algısı ve Anksiyete Düzeyine Etkisi Ebe Huriye Güven Gebelik dönemi fizyolojik, psikolojik ve sosyal değişimlerin yaşandığı ve bu değişimlere

Detaylı

Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125:168 78. Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL.

Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125:168 78. Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL. Dr Ali Bozkurt Clayton P, Desmarais L, Winokur G. A study of normal bereavement. Am J Psychiatry 1968;125:168 78. Clayton PJ, Halikes JA, Maurice WL. The bereavement of the widowed. Dis Nerv Syst 1971;32:597

Detaylı

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi 186 Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi Filiz Kantek, Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu, Antalya,Türkiye, fkantek@akdeniz.edu.tr

Detaylı

Psikiyatrik rehabilitasyonun toplum içinde uygulama örneği*

Psikiyatrik rehabilitasyonun toplum içinde uygulama örneği* Doğan 33 Psikiyatrik rehabilitasyonun toplum içinde uygulama örneği* Orhan DOĞAN Prof.Dr., Cumhuriyet Üniversitesi, SİVAS * Bu çalışmanın verileri daha önce yayımlanmıştır: Dogan S, Dogan O, Tel H, Coker

Detaylı

PSİKİYATRİDE KÜLTÜREL FORMÜLASYON. Prof. Dr. Can Cimilli DEÜTF Psikiyatri AD

PSİKİYATRİDE KÜLTÜREL FORMÜLASYON. Prof. Dr. Can Cimilli DEÜTF Psikiyatri AD PSİKİYATRİDE KÜLTÜREL FORMÜLASYON Prof. Dr. Can Cimilli DEÜTF Psikiyatri AD AÇIKLAMA 2009-2012 Araştırmacı: - Konuşmacı: Lundbeck İlaçları AŞ (2009, 2010) Danışman: - Olgu 1 - Bize ayrımcılık yapılıyor

Detaylı

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Dr. Gülcan Güleç, DR. Hikmet Hassa, Dr. Elif Güneş Yalçın, Dr.Çınar Yenilmez, Dr. Didem

Detaylı

ÖZET. GiR İŞ lann diğer hastalara göre şiddet ögesi yoğun olan violent

ÖZET. GiR İŞ lann diğer hastalara göre şiddet ögesi yoğun olan violent PS İKİYATRİK HASTALIKLAR VE SUÇ * Dr. F. MANER'** Dr. Z. E.KAYATEKİN ** Dr. E. ABAY ** Dr. S. SAYGILI ** Dr. A. İ. Ş ENER ** ÖZET Suç işleyen psikiyatrik hastalar ı incelemek amacıyla yapılan bu çahşmada

Detaylı

ÖZET. pecya SUMMARY. Key words: Medical students, depressive symptoms, Beck Depression Inventory

ÖZET. pecya SUMMARY. Key words: Medical students, depressive symptoms, Beck Depression Inventory T ıp Fakültesi Öğrencilerinde Depresyon Belirtilerinin Da ğıl ımı Bilal BAKİR*, U. Reha YILMAZ**, İsmail YAVAŞ***, Mahir GÜLEÇ* ÖZET Depresyon en s ık görülen ruhsal bozukluktur. Depresif belirtilerin,

Detaylı

RUHSAL BOZUKLUKLARDA DAYANIKLILIK VE YATKINLIK DUYGU DIŞAVURUMU

RUHSAL BOZUKLUKLARDA DAYANIKLILIK VE YATKINLIK DUYGU DIŞAVURUMU RUHSAL BOZUKLUKLARDA DAYANIKLILIK VE YATKINLIK DUYGU DIŞAVURUMU Yaşam boyu ruh sağlığı ile ilgili riskler Ruhsal hastalıklara yatkınlık ve dayanıklılık Prognoz Olumsuz etkenler Koruyucu etkenler Bireysel

Detaylı

VARYANS ANALİZİ (ANOVA)

VARYANS ANALİZİ (ANOVA) VARYANS ANALİZİ (ANOVA) VARYANS ANALİZİ (ANOVA) Ne zaman kullanırız? Ortalamalar arasında fark olup olmadığına bakmak istediğimizde Sürekli bir ölçüm (continuous data) ve 2 ya da daha fazla grubumuz olduğu

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış

Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Bilişsel Kaynaşma ve Yaşantısal Kaçınmayla Aleksitimi İlişkisi: Kabullenme ve Kararlılık Penceresinden Bakış Sedat Batmaz 1, Emrah Songur 1, Mesut Yıldız 2, Zekiye Çelikbaş 1, Nurgül Yeşilyaprak 1, Hanife

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Yrd. Doç. Dr. Esengül Kayan Beykent Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü 04.10.2017 Çalışmanın Amacı 1.Üniversite öğrencilerinde

Detaylı

SAĞLIK ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER (TÜRKİYE NİN GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE BEŞ FARKLI HASTANE ÖRNEĞİ)

SAĞLIK ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER (TÜRKİYE NİN GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE BEŞ FARKLI HASTANE ÖRNEĞİ) SAĞLIK ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER (TÜRKİYE NİN GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE BEŞ FARKLI HASTANE ÖRNEĞİ) Yrd. Doç. Dr. Nilgün ULUTAŞDEMİR *, Öğr. Gör. Habip BALSAK ** * Avrasya Üniversitesi,

Detaylı

ŞİZOFRENİK HASTALARDA İNTİHAR OLASILIĞININ ÇEŞİTLİ FAKTÖRLERE GÖRE İNCELENMESİ

ŞİZOFRENİK HASTALARDA İNTİHAR OLASILIĞININ ÇEŞİTLİ FAKTÖRLERE GÖRE İNCELENMESİ Kriz Dergisi 6(1): 33-39 ŞİZOFRENİK HASTALARDA İNTİHAR OLASILIĞININ ÇEŞİTLİ FAKTÖRLERE GÖRE İNCELENMESİ Hüseyin H. ÖZSAN*, Handan TUĞCU** ÖZET Çalışma, şizofrenik hastalarda "İntihar Olasılığı"nı çeşitli

Detaylı

Çift uyumu-psikolojik belirtiler ilişkisi

Çift uyumu-psikolojik belirtiler ilişkisi Çift uyumu-psikolojik belirtiler ilişkisi Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Ezgi Özserezli O Evlilik ilişkisi, kişilerin psikolojik sağlığını temelden etkilemektedir.

Detaylı

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik

Detaylı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma

Detaylı

Depresyon 1. Depresyon nedir? 2. Depresyon (çökkünlük) sanıldığı kadar sık mı? 3. Depresif belirtiler ile depresyon farklı mıdır?

Depresyon 1. Depresyon nedir? 2. Depresyon (çökkünlük) sanıldığı kadar sık mı? 3. Depresif belirtiler ile depresyon farklı mıdır? 1. Depresyon nedir? Depresyon ruh halinizi, hislerinizi, davranışlarınızı, ve ruh sağlığınızı etkileyen bir hastalıktır. Depresyonun bir halsizlik kendi kendinize çözebileceğiniz bir sorun olmayıp, biyolojik

Detaylı

POZITIF SEMPTOMLARI DE ĞERLENDIRME ÖLÇEĞİNİN GÜVEN İLİRLİĞİ VE GEÇERLILIĞI

POZITIF SEMPTOMLARI DE ĞERLENDIRME ÖLÇEĞİNİN GÜVEN İLİRLİĞİ VE GEÇERLILIĞI DÜŞÜNN ADAM 4 (2) 99 :20-24 POZITIF SMPTOMLARI D ĞRLNDIRM ÖLÇĞİNİN GÜVN İLİRLİĞİ V GÇRLILIĞI Dr. Şahap RKOÇ () Doç. Dr. O ğuz ARKONAÇ () Dr. Cem ATAKLI () Dr. rdoğan ÖZMN ÖZT Bu çalışmada kısa ad ıyla

Detaylı

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department 71 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, Haziran 2009, 71-76 Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarılarına Etki Eden Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Detaylı

Obsesif Kompulsif Bozuklu ğu Olan Çocuklar ın Ailelerinde Obsesif Kompulsif Belirti Puanlar ı : Karşılaştırmal ı bir klinik çal ışma* ÖZET.

Obsesif Kompulsif Bozuklu ğu Olan Çocuklar ın Ailelerinde Obsesif Kompulsif Belirti Puanlar ı : Karşılaştırmal ı bir klinik çal ışma* ÖZET. Obsesif Kompulsif Bozuklu ğu Olan Çocuklar ın Ailelerinde Obsesif : Karşılaştırmal ı bir klinik çal ışma* Ayşe AVCI**, Halime ASLAN*** ÖZET Çalışmada Temmuz 1994-Aral ık 1994 tarihleri arasında Çukurova

Detaylı

ilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM

ilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofsport Sciences 2003, 14 (2), 67-82 ilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM ÖıÇEGiNiN ADAPTASYONU ÖZET Dilara ÖZER, Abdurrahman AKTOP

Detaylı

TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ

TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE GÜNDÜZ AŞIRI UYKULULUK HALİ VE DEPRESYON ŞÜPHESİ İLİŞKİSİ Egemen Ünal*, Reşat Aydın*, Gülnur Tekgöl Uzuner**, Oğuz Osman Erdinç**, Selma Metintaş* *Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Detaylı

pecya Başak ÖZÇEL İK *, Oğuz KARAMUSTAFALİOĞLU *, Neşe ÜSTÜN *, Tamer AKER *, Serhat ÇITAK *

pecya Başak ÖZÇEL İK *, Oğuz KARAMUSTAFALİOĞLU *, Neşe ÜSTÜN *, Tamer AKER *, Serhat ÇITAK * Süregen Psikotik Bozukluğu Olan Hastalar ın Tedavi, Bak ım ve Uyum Sorunlar ı Bağlam ında Bak ırköy Ruh ve Sinir Hastal ıkları Eğitim ve Ara ştırma Hastanesi'ndeki Uygulamalar ve Ya şanan Başak ÖZÇEL İK

Detaylı

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 18 Aral k 1979 da Birle mi Milletler Genel cinsiyet ayr mc l n yasaklayan ve kad n haklar n güvence alt na alan

Detaylı

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ , ss. 51-75. SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ Sefer YAVUZ * Özet Sanayi İşçilerinin Dini Yönelimleri ve Çalışma Tutumları Arasındaki İlişki - Çorum

Detaylı

S. TÜRKCAN *, C. INCESU *, Ö. CANBEK *, Y. CAN *, M. SERCAN *, N. UYGUR * ÖZET. pecya SUMMARY

S. TÜRKCAN *, C. INCESU *, Ö. CANBEK *, Y. CAN *, M. SERCAN *, N. UYGUR * ÖZET. pecya SUMMARY 1831 Adli Olgunun Tan ı Dağılımı ve Tan ı-suç Bağlant ıs ın ın S. TÜRKCAN *, C. INCESU *, Ö. CANBEK *, Y. CAN *, M. SERCAN *, N. UYGUR * ÖZET AMAÇ: Psikiyatrik hastal ıklar ile suç ilişkisi son y ıllarda

Detaylı

Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi. Evaluation of psychiatric office studies for six years in Samsun

Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi. Evaluation of psychiatric office studies for six years in Samsun 154 Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi Samsun da altı yıllık bir psikiyatri muayenehane çalışmasının değerlendirilmesi Ömer BÖKE, 1 Servet AKER, 2 ÖZET Amaç:

Detaylı

Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE 145 Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Investigation of the Relationship between Burnout

Detaylı

ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE

ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE 85 Şizofreni ve Kronik Böbrek Yetersizliği Hastalarına Evde Bakım Veren Aile Üyeleri ve Bakım Rolü Olmayan Bireylerde Suçluluk ve Utanç Düzeylerinin Karşılaştırılması

Detaylı

pecya Zorunlu Klinik Tedavi Sonras ı Yineleyici Suç işleyen Adli Psikiyatri Olgular ının Tan ı ve Suç Niteliği Açısından Değerlendirilmesi

pecya Zorunlu Klinik Tedavi Sonras ı Yineleyici Suç işleyen Adli Psikiyatri Olgular ının Tan ı ve Suç Niteliği Açısından Değerlendirilmesi Zorunlu Klinik Tedavi Sonras ı Yineleyici Suç işleyen Adli Psikiyatri Olgular ının Tan ı ve Suç Niteliği Açısından Fatih ÖNCÜ *, Hüseyin SOYSAL *, Niyazi UYGUR **, Füsun ÖZDEMIR *, Solmaz TÜRKCAN ***,

Detaylı