Büyükşehir Belediyeleri Stratejik Planlarında Spor İncelemesi

Transkript

1 Büyükşehir Belediyeleri Stratejik Planlarında Spor İncelemesi ATALI, Levent Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü / Spor Yöneticiliği Doktora Programı leventatali@gmail.com Özet Bu çalışma ile yerel yönetim birimlerinden biri olan Büyükşehir belediyelerinin stratejik planları incelenmiş ve elde edilen bulgular ile literatür bilgileri değerlendirilerek spor ilgili durum ortaya konularak öneriler geliştirilmeye çalışılmıştır. Büyükşehir belediyelerince hazırlanan stratejik planları incelemeyi amaçlayan bu çalışmada, 16 Büyükşehir belediyesinin yıllarını kapsayan stratejik planları incelenmiştir. 16 Büyükşehir belediyesinin internet sitelerinden planlar elde edilmiştir. Nitel araştırma yöntemi veri toplama tekniği olarak doküman incelemesi yolu ile veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Stratejik planlarda spor incelemesi Genel Bilgiler, Mevcut Durum, Misyon, Vizyon, İlkeler Stratejik Amaç, Hedef ve Faaliyetler başlıkları altında gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışma ile stratejik planlarda spor ile ilgili durum ortaya konulmaya çalışmıştır. Büyükşehir Belediyelerinin stratejik planlarının incelenmesi sonucunda genel bilgiler, mevcut durum, misyon, vizyon ve ilkeler başlığı altında spor çok az yer bulurken stratejik amaç, hedef ve faaliyetler başlıkları altında daha çok yer almıştır, vizyon başlığı altında spor alanında ki faaliyetleri arttırmak ifadesi önemli bir bulgu olarak elde edilmiştir. Misyon başlığı altında da spor alanında belediyecilik hizmeti vermek de diğer önemli bir bulgudur. Daha çok spor ile ilgili bulgular stratejik amaç, hedef ve faaliyetler başlığı altında görülmüştür. Büyükşehir Belediyeleri stratejik planlarının hazırlanmasında spor özelinde bölgeye özgü durumlar dikkate alınmalı ve spor ile ilgili hizmet ve projelerin planlarda yer alması sağlanmalıdır. Spor alanında stratejik planlarda asgari olması gerekenler ile ilgili standartlar belirlenmelidir. Anahtar Kelimeler: Stratejik Plan, Büyükşehir Belediye, Spor The Examination of Sports In The Strategical Plans Of Metropolitan Municipalities Abstract Through this research, strategic plans of Metropolitan municipalities that are one of the local administration units and by evaluating the findings obtained and literature information and revealing the situation relevant to the sports, suggestions are attempted to be developed. ln this study, it was aimed to examine the strategic plans prepared by metropolitan municipalities. The strategic plans that cover the years of of 16 Metropolitan Municipalities were examined. Strategic plans were obtained from internet sites of 16 Metropolitan municipalities. Data is tried to be obtained through examining the documents as data collection technique of qualitative research method. ln strategic plans, examination of sports is made under the titles of general lnformation, Existing Situation, Mission, Vision, Principles strategic aim, Goal and Activities. Through the study carried out, the situation concerned with the sports is tried to be revealed. As a result of examination on strategic plans of Metropolitan Municipalities, sports have little room under the titles of general information, Existing Situation, Mission, Vision, and Principles, whereas it have more place under the titles of strategic Aim, Goal and Activities. Statement for increasing the activities in the field of sports under the title of vision has been obtained as an important finding. Findings that are relevant to sports are available under the titles of strategic Aim, Goal and Activities. In preparing strategic plans of Metropolitan Municipalities, specific issue of the region should be taken into con- sideration for sports and services and projects concerned with sports should be made to be included in plans. Minimum standards should be determined for sports in strategic plans. Keywords: Strategic Plan, Metropolitan Municipality, Sports Uluslararası Herkes İçin Spor ve Spor Turizmi Kongresi, Kasım 2009, Antalya (Bildiri olarak sunulmuştur. Bildiri kitapcığı özet sf:72. 1

2 Giriş Günümüzde örgütler çok çeşitli nedenlerle ve özellikle varlıklarını sürdürmek için değişik düzeylerde plan hazırlamaktadırlar. Örgütler için planlama, yönetim fonksiyonlarının ayrılmaz bir parçası durumundadır. Her örgüt karmaşıklığı ve riski karşılamak için plan yapmak zorunda kalmaktadır (Can,1996; Aktaran: Gürer, 2006). Bulunduğumuz çağda kurumlar eskisinden daha stratejik düşünmekte ve stratejik planlama yapma, stratejik kararlar alma faaliyetlerine daha fazla önem vermek zorunda kalmaktadırlar. Buna küreselleşme, hızlı teknolojik gelişim, yeni oluşan pazarlar, insan ihtiyaçlarının ve beklentilerinin değişmesi sonucun da ortaya çıkan değişim ve devamlı olarak artan rekabet ortamı etkili olmaktadır. (Aktan, 2003; Aktaran: Bayraktar ve Yıldız, 2007). Stratejik planlama kurumlara fikirler için tutarlı bir çerçeve oluşturmak, fırsat ve tehditleri değerlendirmek, kurumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek, çeşitli stratejilerin test edileceği kriterleri belirlemek, trendlerin izlenmesini sağlamak ve portatif olmak, kişileri düşünceye sevk etmek, kısa ve uzun vadeli kararların uyum içinde olmasını sağlamak, optimum kaynak tahsisini gerçekleştirmek gibi faydalar sağlayabilir. Bunun yanında yöneticilerin kendini, sistemi, amaçları ve kaynakları değerlendirip uygun karar almasını sağlayan bir araçtır (Gürer, 2006). Cook (1990) a göre stratejik planlama, bir organizasyonun kendisi için belirlenmiş olan yüksek amaçlara ulaşabilmesi için devamlı olarak kendini geliştirmeye yönelik bir araçtır. Organizasyonun belli bir amaç doğrultusunda sahip olduğu tüm enerji, kaynak ve faaliyetlerinin odak noktası olarak stratejik planlama, ele alınabilir. Organizasyonların yaşamının devamını sağlamak ve organizasyonun temel amaçlarına ulaşılabilmesini sağlamak için stratejik planlama bir araçtır (Işık ve Aypay, 2004). Bu aşamada stratejik planlamanın yukarıda sayılan kurumlara olan faydalarına yönelik belediyeler boyutunda katkısı olacağı göz ardı edilemez. Belediyelerin toplumun birçok kesimine hitap eden özelliğinin bulunması ve halka götürülecek hizmetlerin yerinde olması açısından stratejik planlama önem arz etmektedir. Bayraktar ve Yıldız (2007) ın belirttiği gibi belediyeler toplumsal sorumluluk gereği, toplumsal dinamizme ayak uydurmak zorunda olan kurumlardır. Kamu kurumu 2

3 özelliği taşıması yanında özel sektör mantığıyla hareket etmek durumunda olan belediyeler, gelişen ve değişen ihtiyaçlara bağlı olarak, insanların taleplerine cevap verebilmesi için gelişim ve değişim içinde olmak zorundadır. Belediyelerin vatandaşın taleplerini, beklentilerini ve ihtiyaçlarını, maksimum ölçüde karşılamak ve onları memnun etmek zorunluluğu vardır. İşte bu aşamada belediyelerin vatandaşı memnun etme zorunluluğu kurumu daha iyi hizmet etme boyutunda yeni arayışlara itme ve hedeflere, amaçlara ulaşmak için plan yapma durumuna itmektedir. Belediyelerde kanuni bir zorunluluk olarak ta olsa hizmetlerini daha iyi planlamak ve istenilen amaçlara ulaşmak için stratejik planlamalar yapmaktadırlar. Bu çalışma ile yerel yönetim birimlerinden biri olan Büyükşehir belediyelerinin stratejik planları incelenmiş ve elde edilen bulgular ile literatür bilgileri değerlendirilerek spor ile ilgili durum ortaya konularak öneriler geliştirilmeye çalışılmıştır. Yöntem Büyükşehir belediyelerince hazırlanan stratejik planları İncelemeyi amaçlayan bu çalışmada, 16 büyükşehir belediyesinin yıllarını kapsayan stratejik planları incelenmiştir. 16 büyükşehir belediyesinin internet sitelerinden planlar elde edilmiştir. Nitel araştırma yöntemi veri toplama tekniği olarak doküman incelemesi yolu ile veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Yıldırım ve Şimşek (2004) doküman incelemesinin belirli bir sistematik doğrultusunda yürütülen bir süreç olması gerektiğini belirtmiştir. Bu süreçler; dokümana ulaşma, dokümanların orijinal olması, kullanım izni, analiz edilmesi ve verilerin kullanılması olarak belirtilmiştir. Bu çalışma kapsamında bu süreçler takip edilerek stratejik planlarda spor incelemesi genel bilgiler, mevcut durum, misyon, vizyon, ilkeler, stratejik amaç, hedef ve faaliyetler başlıkları altında gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışma ile stratejik planlarda spor ile ilgili ifadeler ortaya konulmuştur. Bulgular Bu kısımda 16 büyükşehir belediyesinin stratejik planlarında yer alan spor ile ilgili ifadeler yöntemde belirtilen başlıklar altında sunulmuştur. 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 Tartışma ve Sonuç Büyükşehir belediyelerinin stratejik planlarının incelenmesi sonucunda genel bilgiler, mevcut durum, misyon, vizyon ve ilkeler başlığı altında spor çok az yer bulurken, stratejik amaç, hedef ve faaliyetler başlıkları altında daha çok yer almıştır. Vizyon başlığı altında spor alanında ki faaliyetleri artırmak ifadesi önemli bir bulgu olarak elde edilmiştir. Misyon başlığı altında da spor alanında belediyecilik hizmeti vermekte diğer önemli bir bulgudur. Daha çok spor ile ilgili bulguların stratejik amaç hedef ve faaliyetler başlığı altında tespit edilmiştir. Gizir (2005) e göre stratejik planlama, stratejik düşünme ve etkili stratejiler belirleme, örgütün önceliklerini belirleme, geniş kapsamlı bir bilgi toplama süreci, örgütsel karar ve etkinliklerde alternatiflerin araştırılması ve örgütün bugünkü kararlarının gelecekteki karar ve etkinliklerine etkilerine dikkat çekmektedir. Bu açıdan büyükşehir belediyeleri stratejik planlarında yer alan spor hizmetleri de önem arz etmektedir. Stratejik planlarda amaç, hedef ve faaliyetlerin içeriği belediyelere göre farklılıklar göstermektedir. Belediyelere göre stratejik planlarda yer alma çokluğuna göre de farklılıklar yer almaktadır. Kılıç ve Erkan (2006) bu aşamada içsel ve dışsal analizlerden elde edilen verilere dayalı olarak örgütün vizyonu misyonu, stratejik amaçları ve stratejileri arasında doğru bir ilişkinin gerekliliği ortaya koymuştur. Diğer bir sorun olarak ta hazırlanan stratejik planların tasarlandığı gibi uygulanamamasının önemli nedenleri olarak misyon ifadelerinin stratejik amaçlara ve projelere dönüştürülmesinde mevcut uygulamalarda yaşanan sorunları belirtmiştir. Bu çalışma özelinde farklılıklar bulunmuş olsa da önemli olan bunların hizmet olarak hayata geçmesi denilebilir. Sonuç olarak büyükşehir belediyesi stratejik planların hazırlanmasında spor özelinde bölgeye özgü durumlar dikkate alınmalı ve spor ile ilgili hizmet ve projelerin planlarda yer alması birçok boyutta sağlanmalıdır. Spor alanında stratejik planlarda asgari olması gerekenler ile ilgili spor alanına yönelik standartlar belirlenmelidir. Ayrıca mümkün olduğu kadar stratejik planlama aşamalarında spor alanında uzman kişilerden destek alınmalıdır. 9

10 Kaynaklar Bayraktar, B., Yıldız, A. (2007) Kurumsal Bilginin Stratejik Planlama Sürecinde Kullanılması: Bir İlçe Belediyesi Örneği. Bilgi Dünyası Dergisi, 8(2): Gizir, A. C. (2005) Stratejik Planlama: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi Örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Yaz 2005, Sayı 43, ss Gürer, H. (2006) Stratejik Planlamanın Temelleri ve Türk Kamu Yönetiminde Uygulanmasına Yönelik Öneriler. Sayıştay Dergisi, sayı:63. Işık, H., Aypay, A. (2004) Eğitimde Stratejik Plan Geliştirme Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar: Çanakkale İlinde Yapılan Bir İnceleme. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, (3): Kılıç, M., Erkan, V. (2006) Stratejik Planlama ve Dengeli Performans Yönetimi Yaklaşımları Arada Olabilir mi? Ticaret ve Turizm Egitim Fakültesi Dergisi Yıl: 2006 Sayı: 2, Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2004) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 4.Basım. Ankara: Seçkin Yayınları. Büyükşehir Belediyeleri İnternet Siteleri