6 Pratik Dermatoloji Notları

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "6 Pratik Dermatoloji Notları"

Berna Boz
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 AİLE HEKİMLERİ İÇİN 6 Pratik Dermatoloji Notları En Sık Görülen Dermatolojik Hastalıklar

2 İçindekiler Siğil Skuamöz Hücreli Karsinom Bazal Hücreli Karsinom Melanom Lipom Nörofibromatözis 2

3 Siğil 3

4 Siğil Şekil 1 Siğilin enine kesiti. Kalınlaşmış epidermis ve hiperkeratoza dikkat ediniz. Şekil 2 A. ve B. Siğil Şekil 3 Plantar siğil. Keratotik lezyondaki sarı merkeze ve içindeki kanama alanlarına dikkat ediniz. B. Eksizyon Sonrası 4

5 Skuamöz Hücreli Karsinom 5

6 Skuamöz Hücreli Karsinom Skuamöz hücreli karsinom epidermisteki keratinositlerin malign neoplazmıdır ve lokal olarak dermise invazedir. Tümör, kepeklenen, kurutlanan nodül veya ülsere olan ve kanayan plaklara neden olur. Skuamöz hücreli karsinom çevre dokuları infiltre edebilen ve lenf nodları ve diğer organlara matastaz yapabilen, potansiyel olarak tehlikeli bir lezyondur. Sebepler değişkendir, ancak ultraviyole ışık, x-ışınları, polisiklik hidrokarbonlar (örneğin, katran, mineral yağları, zift, is), mukozal hastalıklar (örneğin, liken planus ve Bowen hastalığı), skarlar, kronik cilt hastalıkları, genetik hastalıklar (örneğin, albinizm ve kseroderma pigmentozum) ve insan papilloma virüs görülen en sık nedenlerdir. Tümör ağırlıklı olarak güneş ışığına maruz kalan yerlerde gelişir. Karsinojenle temas ile tümör gelişimi arasında geçen latent süre yıldır. Şekil 1 Dudağın skuamoz hücreli karsinomu Şekil 2 Skuaöz hücreli karsinomun enine kesiti. Dermise invazyona dikkat ediniz. Şekil 3 Cildin skuamöz hücre karsinomu. A. Kulak B. Yüz 6

Skuamöz hücreli karsinom çevre dokuları infiltre edebilen ve lenf nodları ve diğer organlara matastaz yapabilen, potansiyel olarak tehlikeli bir lezyondur.

7 Bazal Hücreli Karsinom 7

8 Bazal Hücreli Karsinom Şekil 1 Bazal hücreli karsinomun enine kesiti Şekil 3 Bazal hücreli karsinom? Yuvarlak, keskin sınıra dikkat ediniz. Şekil 2 Bazal hücreli karsinom (kemirici ülser) büyüyen tümörlerdir ve skuamoz hücreli karsinomun aksine nadiren metastaz yaparlar. Bazal hücreli karsinom epidermisin bazal hücrelerinden köken olan malign bir neoplazmdır ve en sık görülen cilt kanseridir. Epidermis kalınlaşmıştır ve dermis malign bazal hüc relerce istila edilmiş olabilir. İnci tanesi görünümlü, yuvarlak, belirgin kenarlı ve merkezi ülsere depresyon şeklinde kendini gösterebilir. Güneş ışığı önemli bir etiyolojik faktör olsa da bazal hücreli karsinom hemen her zaman yüzde ve nadiren diğer güneş gören yerlerde oluşur. Yavaş Lokal olarak invaziftirler ve göz veya burun yakınında olduklarında kafa boşluklarını istila edebilirler. Ülserasyon, kanama ve kurutlanma oluşursa, kemiren ülser olduğu söylenir. Herhangi bir iyileşmeyen lezyon, bazal hücreli korsinum olasılığı açısından dikkatle değerlendirilmelidir. 8

Bazal hücreli karsinom epidermisin bazal hücrelerinden köken olan malign bir neoplazmdır ve en sık görülen cilt kanseridir.

9 Melanom 9

10 Melanom Melanom epidermisteki melonositlerin malign neoplazmıdır. Tedavi edilmez veya farkedilmezse, melanom ölümcül metastazlara neden olabilir. Birçok melanom ilerleyici lateral genişlemenin olduğu uzun yüzeyel veya horizantal büyüme fazına sahiptir. Zamanla dermise ulaşma ve metastatik yayılımın olabildiği vertikal veya derin faza girerler. Şekil 1 Melanomun enine kesiti. Dermisteki melanom hücrelerine dikkat ediniz. Malign melanomlar dermatologlar tarafından görülen en sık malignansilerdir. Malign melanom insidansı diğer malignansilerininkine göre daha hızlı artmaktadır. Birçok melanom kırmızı, beyaz, gri, mavi, kahverengi siyah tonları gibi birçok atipik rengi tek bir lezyonda taşır. Malign melanomun 4 tipi vardır: lentigo maligna melanom, yüzeyel yayılan melanom, akral lentiginöz melanom ve nodüler melanom. Şekil 3 bir yüzde lentigo malign melonumun tipik özelliklerini göstermektedir. Lentigo malign melanom sıklıkla geriatrik hastalarda görülür. Bu tip melonoma uzun yatay büyüme safhasına sahiptir ve güneşe maruz kalan, güneş hasarlı ciltte görülür. Yüzeyel yayılan tipi (Şekil 4) en sık melanoma tipidir. (tüm melanomların %70 i). Tipik olarak, keskin çentikli olan ve çeşitli pigmentler içeren, renkli düzensiz bir plak görülür. Erken teşhis edilirse %95 lik 5 yıllık sağ kalım oranıyla iyi bir prognoza sahiptir. Şekil 1 bir melanom kesitini göstermektedir. Vertikal büyüme ve derin invazyon yüzeyel yayılan melonumun yayılıcı fazını takip eder. Şekil 2 vertikal büyümenin geliştiği başka bir yüzeyel yayılan melanomlu hastayı göstermektedir. Nodulür melonom, ikinci en sık görülen tiptir. Melonom vakalarının yaklaşık %15 inde görülür. Yüzeyel yayılan melanomdan farklı olarak bu melanomlar genellikle siyah, kahverengi veya koyu mavidirler ve aylar içinde hızla büyüme eğilimi gösterirler. Melanomlalar beyaz kişilerde olurlar, Şekil 2 Yüzeyel yayılan melanom 10

Şekil 1 Melanomun enine kesiti. Dermisteki melanom hücrelerine dikkat ediniz. Malign melanomlar dermatologlar tarafından görülen en sık malignansilerdir.

11 Şekil 3 Lentigo maligna melanom Şekil 4 Yüzeyel yayılan malign melanom erkek ve kadında sırtta, kadında anterior tibial bölgede olmayı severler. Genel olarak, sırt, koltuk altı baş ve boyundaki lezyonlar, ekstremitelerdeki melanomlara göre daha kötü prognozludurlar. Akkiz melanom ile bazal veya skuamoz hücreli karsinom riskleri arasındaki büyük tezat, bazal ve skuamöz hücreli karsinomun sıklıkla denizci ve tarım çalışanları gibi sabit güneş ışığına maruz kalan kişilerde meydana gelmesidir. Melanomlar daha açık tenlilerde, güney enlemlerinde yaşayanlarda ve tatil sırasında kısa süreli yoğun güneşe maruz kalmış kişilerde görülür. Melanomların %5 inden azı Afrika- Amerika toplumlarında olur. Afrika- Amerikalılarda en sık görülen form akral-lentiginöz melanomlardır ve ayak tabanı, avuç içi ve tırnak yatağında oluşur. Bu melanomlar kısa sürede yüzeyel yayılma ve erken vertikal büyüme fazına sahiptirler ve bu yüzden kötü prognozludurlar. Ayak tabanında akral-lentigönöz melanomu olan Afrika- Amerikalı hasta Şekil 5 de gösterilmiştir. Tırnağın malign melanomu beyazlarda görülen tüm melanomların %2-3 ünü ve koyu tenlilerde görülenlerin %20 sini oluşturur. En sık görülen patolojik tipi akral lentiginöz melanomdur. Sıklıkla 6. dekadda saptanır ve tanı sırasında kadınların erkeklerden daha çok etkilenmi ş oldukları görülür. El 11

Akkiz melanom ile bazal veya skuamoz hücreli karsinom riskleri arasındaki büyük tezat, bazal ve skuamöz hücreli karsinomun sıklıkla denizci ve tarım çalışanları gibi sabit güneş ışığına maruz kalan

12 Şekil 5 Akral-lentiginöz melanom Şekil 6 Tırnak melanomu Şekil 7 Tırnak yatağı melanomu ve ayak başparmakları en sık görülen bölgelerdir. Şekil 6 klasik tırnak malign melanomlu bir hastayı göstermektedir. Geniş uzunlamasına alacalı renkli tırnak değişikliğine dikkat edin. Şekil 7 tırnak yatağı malign melonomu olan başka bir hastayı göstermektedir. Bant genişliğinin tabanda, tırnak ucuna kıyasla daha geniş olduğuna dikkat ediniz ve bunun da lezyondaki hızlı büyümeye işaret ettiğni unutmayınız. 12

Geniş uzunlamasına alacalı renkli tırnak değişikliğine dikkat edin.

13 Lipom 13

14 Lipom Lipom cilt altı yağ dokusunun iyi huylu büyümesidir ve lastiksi görünümü vardır. Epidermis normaldir. Şekil 3 Kolda lipom Şekil 1 Sırtta lipom Şekil 2 Lipomun enine kesiti 14

15 Nörofibromatözis 15

16 Nörofibromatözis Nörofibramotozis bazen yüzlerce olabilen multipl nörofibromların olduğu bir hastalıktır. Bu tümörler iyi huylu olsalar da, yer kaplayıcı bu lezyonların olması ciddi şekil bozukluğu ve/veya nörolojik bozukluklara yol açabilirler. Nörofibromatozisin diğer dermatolojik özellikleri multipl café au lait yamaları ve koltuk altında çillenmedir. Şekil 3 Nörofibromatözis Şekil 1 Nörofibromatözis Şekil 4 Nörofibromatözis: Aksiller çillenme (Crow bulgusu) Şekil 2 Nörofibromun enine kesiti. Tümörün nöral elementlerden oluşan bir kitle olduğuna ve sınırlarının keskin olduğuna dikkat ediniz. 16

Nörofibromatozisin diğer dermatolojik özellikleri multipl café au lait yamaları ve koltuk altında çillenmedir.

17 Bu doküman, Promedos Danışmanlık ve Medikal Hizmetler Ltd. Şti. tarafından Pfizer İlaçları Ltd. Şti nin koşulsuz desteğiyle Aile Hekimleri sitesi ufakbirara.com için hazırlanmıştır. Tüm yasal hakları Pfizer e aittir, izinsiz içerik alıntısı yapılamaz. Mark H. Swartz, Fiziksel Tanı Hikaye Alma ve Muayene. Çeviri Editörü: Prof. Dr. Serhat Ünal, Güneş Tıp Kitapevi, 2006, Ankara

Tüm yasal hakları Pfizer e aittir, izinsiz içerik alıntısı yapılamaz. Mark H.

Benzer belgeler

5 Pratik Dermatoloji Notları

AİLE HEKİMLERİ İÇİN 5 Pratik Dermatoloji Notları En Sık Görülen Dermatolojik Hastalıklar İçindekiler Vitiligo Eritema Multiforme Ürtiker Uyuz Tahta Kurusu / Pire Isırığı Kaposi Sarkomu 2 Vitiligo 3 Vitiligo