9.Sınıf Psikoloji. 2.Ünite Psikolojinin Temel Süreçleri SOSYAL BİLİŞ ve ÖNYARGILAR,SOSYAL ve KÜLTÜREL ETKİLER 21.Hafta (17-21 / 02 / 2014 )

Transkript

1 9.Sınıf Psikoloji 2.Ünite Psikolojinin Temel Süreçleri SOSYAL BİLİŞ ve ÖNYARGILAR,SOSYAL ve KÜLTÜREL ETKİLER 21.Hafta (17-21 / 02 / 2014 )

2 SOSYAL BİLİŞ ve ÖNYARGILAR BAŞKASI DÜŞTÜ MÜ ÇÜRÜK TAHTAYA BASMASAYDI deriz.kendimiz DÜŞÜNCE BASTIĞIMIZ TAHTANIN ÇÜRÜK ÇIKMASINDAN ŞİKAYET EDERİZ. Cenap Şahabettin 2

3 Sosyal yapı içinde davranışta bulunurken bu yapıyı oluşturan bireyleri anlamamız,onlar hakkında fikir oluşturmamız,sosyal etkileşimde bulunurken duygu ve düşüncelerimizi düzenlememiz gerekir.sosyal uyarıcıları algılama ve onlar hakkında düşünceler oluşturmayı içeren sürece SOSYAL BİLİŞ denir. 3

4 Sosyal Bilişin 2 öğesi vardır: 1.)) Şemalar 2.))Yükleme 4

5 1.)) ŞEMALAR : İnsanlar sosyal çevreyi şemaları yoluyla algılar. ŞEMALAR; gerçeklerin bellekte tutulan basitleştirilmiş şekilleridir. Sosyal algıların şemalarla gerçekleşmesi, yeni uyarıcıların sadece özel ve belirgin kısımlarını hatırlatır. 5

6 Bu da sosyal bilginin hızlıca işlemlenmesine olanak verir.her kuram gibi, şemalar da değişmeye dirençlidir.ilk oluşturulan şemalar değişmeye en dirençli olanlar ise ilk oluşturulanlardır.buna ilklik etkisi denir. 6

7 Kadının toplumdaki rolü açısından tutucu bir ortamda yetişmiş olan birey,ne kadar üst düzey eğitim alsa da,örneğin kadının çalışması konusundaki olumsuz düşüncelerini korur.bu örnek,ilklik etkisinin gücünü göstermektedir. 7

8 Sosyal Bilişin temelinde yatan şemalar, kalıp yargı lar şeklinde olabilir.kalıp Yargı, bir grup veya bir sınıf konusunda oluşturulmuş olan basit ve duruk değerlendirmelerdir. Kalıp yargılarda AŞIRI GENELLEME vardır. 8

9 Kalıp yargılar,cinsiyet,ırk,bir grup veya örgüt,ulus,yerleşim yerinde yaşayanlar hakkında oluşabilir.örnek;..kadınlar duygusaldır,..yaramaz çocuk zeki olur..milletvekili yalancı olur..polisler tarafsızdır vb. 9

10 Kalıp yargılar, nispeten kalıcıdır.çünkü,bir kalıp yargı doğrultusunda hareket eden bireyin davranışları,karşısındakinin de o kalıp yargı uyarınca hareket etmesine neden olur. 10

11 ŞİŞMANLAR NEŞELİ OLUR kalıp yargısı olan bir kişi,şişman bir bireye neşeli bir iletişim beklentisi içinde yaklaşır.şişman birey,bu yaklaşma biçimine,benzer şekilde karşılık verir.böylece kalıp yargı doğrulanmış,sürekliliği sağlanmıştır. 11

12 2.)) YÜKLEME : Davranışların nedenlerini bulma sürecine YÜKLEME denir.davranışların nedenlerini çıkarsamada kullanılan kurallar Yükleme Kuramı nda açıklanmıştır. 12

13 Yükleme Kuramı: 1.) İçsel Nedenler 2.) Dışsal Nedenler Olarak incelenir. 13

14 1.) İçsel Nedenler:Kişinin özellikleridir...yetenekler,..kişilik,..dürtü ve güdüler,..duygular 14

15 2.Dışsal Nedenler: Durumsal nedenler...sosyal güçler,..diğer dış koşullar 15

16 İnsanlar kendi davranışlarına ilişkin yüklemeleri, sonuca bakarak yapar...başarılar..başarısızlıklar yüklenir. içsel nedenlere dışsal nedenlere Buna savunucu yükleme denir. 16

17 Örn;..Sınavda kötü not aldınız..sınavda iyi not aldınız Yükleme yapılır. dışsal içsel 17

18 TUTUM; TUTUM..Duygu,(bakkalla konuşmaktan hoşlanılır)..biliş,(köşedeki bakkal babacan,sevimli)..davranış(bakkalın önünden geçerken,selam verilir,sohbet edilir) 3 bileşenden oluşur. 18

19 TUTUMLAR NASIL OLUŞUR? Bunlara sahip kişilerden öğrenilir...yaşamın ilk yıllarında:anne-babadan..ergenlikte:akranlardan..yetişkinlikte:fazla değişim olmaz..ileri yetişkinlikte:tutuculuğa doğru gider. 19

20 TUTUMLARIN İŞLEVLERİ:..Tutumlar,bilgilere bir düzen getirir..birey kendisini aynı tutumu paylaşan sosyal grubun parçası hisseder..tutumlar değer yargılarımızı ve kendilik algımızı yansıtır 20

21 ..Tutumlar,kaygı yaratan durumun kendilik değerimize yönelttiği tehditten bizi korur. Buna tutumların ego savunma işlevi denir. (Önyargının GÜNAH KEÇİSİ KURAMI) 21

22 Kalıp Yargı: ÖN YARGILAR Bir grup yada sosyal sınıfın bütün bireyleri tarafından paylaşıldığı varsayılan özellikler kümesidir. Ön Yargı : Bir grup ve onun üyelerine yöneltilen adil olmayan olumsuz tutumlardır. 22

23 Ön yargılara hedef olan insanlar,sosyal bakımdan uzakta tutulur,dışlanır Ön yargılar gereksinimleri doyuma ulaştırır (günah keçisi kavramı ) Ön yargı seçici algılamaya yol açar.(ön yargıya uygun bilgiler alınır,ters düşen bilgiler görmezden gelinir) 23

24 Ön yargılı kişiler çoğu zaman,hedef aldıkları grupların önüne sosyal engeller koyarlar,böylece beklentilere uyacak sonuçlar yaratırlar. 24

25 Ön Yargılar Değiştirilebilir mi? Hedef olan kişi veya grubu yakından tanımak ön yargının değişmesinde etkilidir. 25

26 Ayrımcılık:Ön yargılar sonuçlarından çekinildiği yada fırsat bulunamadığı için davranışa dönüşmeyebilir.ön yargı davranışa dönüşüyorsa,,ayrimcilik adını alır.ayrimcilikbir birey yada gruba ön yargılar doğrultusunda yapılan olumsuz ve haksız davranışlardır. 26

27 SOSYAL ve KÜLTÜREL ETKİLER En Zor Şey,Başkalarının Olmanızı İstediği Kişi Olmaktır Leo Buscaglia 27

28 Sosyalleşme;sosyal psikolojinin ikinci öğesidir. Sosyalleşme;aile üyeleri ve toplumdaki diğer etkili kişilerin,toplumun değer ve normlarını,kültürünü gelişmekte olan bireye aktarmasını içerir.sosyalleşme,toplumsal kurallar ve kültürün çocuğa öğretilmesini, 28

29 Çocuğun da aile ve kültüre uygun tutum ve davranışları öğrenmesini içerir.her yeni kuşağın, bazı özellikler bakımından bir öncekinden farklı olması doğaldır.teknolojik gelişmeler,sosyo-kültürel yaklaşımlar ve olaylar buna neden olur.yine de,toplumlar ve kültürler bazı temel özellikler açısından aynı kalır. 29

30 Sosyokültürel çevre ve bu çevrenin etkisiyle ortaya çıkan davranış biçimleri aşağıda verilmiştir:: 1.)YARDIM ETME:Karşılıksız yapılan yardıma özgeci davranış denir.genelde,yardıma ihtiyacı olan kişiyi izleyenlerin sayısı arttıkça,özgeci davranış azalır. 30

31 tanık etkisi olarak adlandırılan bu durumun nedeni,sayı arttıkça sorumluluğun yayılmasıdır. 2.) ÇEKİCİLİK:Kişiler arası etkileşimde çekicilik önemli bir etmendir.çekicilik,bilişsel ve duygusal bileşenlerden oluşur,hoşlanmaya yol açar.fiziksel görünüm önemlidir. 31

32 3.)Uygu:Olgun bir insandan,kendi değerlendirmeleri uyarınca bağımsız hareket etmesi beklenir. 4.) Kimliksizleşme:Kitle içinde kişiler birey olarak değil,büyük bir grubun adsız üyeleri gibi yer alır.burada KARTOPU etkisi vardır. 32

33 5.) Grup Düşünme :Bu,sağlıklı olmayan karara varma biçimlerinden biridir.grup düşünmede üyeler,kendi gruplarının yenilmez ve dokunulmaz olduğu konusunda, gerçek olmayan bir düşünceye sahiptirler.genelde,kötü liderlere sahip gruplarda görülür. 33

34 6.) Sapkınlık: Kabul edilen inanç ve uygulamalardan sapma durumudur.bunun sonucu birey toplum dışına itilir. 7.) Saldırganlık :Sosyal psikolojinin ele aldığı konular arasında, saldırganlığa neden olan çevresel koşulların incelenmesi de vardır. 34

35 Model alma ve taklit etmenin,,engellenmenin saldırganlık üzerindeki rolü araştırılmaktadır. 35

36 36

37 37

38 TEŞEKKÜR EDERİM HAZIRLAYAN HARİKA ATA 38