ÇOCUKLARDA BÜYÜME VE GELİŞMENİN İZLENMESİ
|
|
- Nesrin Kiraz
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ÇOCUKLARDA BÜYÜME VE GELİŞMENİN İZLENMESİ (TOPLUMDA ÇOCUKLARIN İZLENMESİ) Doç. Dr. Günay SAKA DÜTF Halk Sağlığı Anabilim Dalı 1
2 Amaç : Bu bir saatlik dersin sonunda dönem III öğrencileri 0-6 yaş grubu çocukların toplumda izlenmelerinin önemi ve izleme yöntemleri konularında bilgi kazanacaklardır. 2
3 Öğrenim hedefleri : Toplumda çocukların izlenmesinin önemini kavrayabilme Çocukları izlemenin ilkelerini sayabilme Taramalarla erken tanısı konabilecek hastalıkları sayabilme Ülkemizdeki Sağlık Bakanlığınca uygulanmakta olan çocuk izleme programını kavrayabilme Çocukluk çağı dönemlerini sayabilme Büyüme gelişmenin değerlendirilmesinde kullanılan ölçütleri sayabilme Beslenme durumunun saptanmasında kullanılan ölçütleri sayabilme 3
4 Çocuklara yönelik koruyucu ve tedavi edici ilk basamak sağlık hizmetleri, ancak belirli aralıklarla yapılan izlemlerle verimli olarak gerçekleşebilir. 4
5 ÇOCUK SAĞLIĞI İZLEMİ: Bebeklerin doğduğu günden itibaren hiçbir şikâyeti olmasa da düzenli aralıklarla sağlık personeli tarafından görülüp değerlendirilmesi; sağlığının korunması ve geliştirilmesi için gereken girişimlerin yapılmasıdır. 5
6 İzlemede temel amaç, çocukları yalnızca hastalıklardan arındırmak değil, sosyal, mental ve fiziksel açıdan tam bir iyilik durumunun sağlanmasıdır. Diğer bir deyişle sağlıklı bir çocuğun sağlıklı kalmasına yardımcı olunarak, sağlıklı durumunu sürdürmek ve olabilecek en üst düzeye ulaştırmaktır. 6
7 Çocuk Sağlığı İzleminin Amacı Bebek ve çocukların büyümelerini ve sağlıklarını geliştirmek, Bebek ve çocukların gelişimini desteklemek, Bebek ve çocuklarda hastalıkları önlemek ve azaltmak, Hastalıkları varsa erken tanı koymak, bebek ve çocuk ölümlerini önlemek ve azaltmak, Böylece çocukların sağlıklı büyümeleri, sağlıklı ve üretken erişkinler olmaları hedeflenmektedir. 7
8 ÇS izlem programları temel olarak şu basamakları içerir Görüşme/öykü Aile/çevre çocuk ilişkisinin gözlenmesi Gelişimin değerlendirilmesi Fizik muayene Vücut ağırlığı, boyu ve baş çevresi ölçülür. Tam bir fizik muayenesi yapılır Çocuğun gelişimi değerlendirilir. Ek taramalar. Yaşına uygun hastalıkların erken tanısını sağlayacak tarama testleri Yaşına uygun aşıları yapılır. Sağlık eğitimi ve danışmanlık Annenin soruları, özetleme Çocuğun yaşına uygun olacak şekilde aile eğitimi yapılır Mart
9 Çeşitli yaş gruplarında taranması gereken hastalıklara örnekler : Hastalık Uygulanan test Tedavi Önlenecek patoloji Yenidoğan Fenilketonüri Guthrie testi Düşük fenilalanin içeren diyet Hipotiroidi Serum T4/TSH Tiroid hormonu düzeyi Doğumsal kalça Abduksiyon Atel, izlem çıkığı kısıtlılığı, Ortolani, Zeka geriliği Zeka geriliği, büyüme geriliği Sakatlık İnmemiş testis Barrow Fizik muayene İzlem, orşidopeksi Kısırlık, malignite, psikolojik sorunlar Hidrosefali BÇ ölçümü Şant Sakatlık 9
10 Yarık damak FM Cerrahi Konuşma boz. Psikolojik sorunlar Hipospadyas FM Cerrahi Psikolojik sorunlar Kong. Kalp hast. FM Cerrahi, izlem Kalp hastalığı, infektif endokardit 10
11 Süt çocukluğu ve okul öncesi dönem Şaşılık FM, pupilla ışık refleksi simetrisi, kapama testi Kapama, ortoptik egzersiz veya cerrahi Ambliyopi Görme derecesi Snellen tabloları Kırma kusurunun düzeltilmesi, sevk Başarısızlık, psikolojik sorunlar Diş çürükleri FM Diş hekimine sevk Diş kaybı, komplikasyonlar 11
12 Erken tanı konabilecek bazı hastalıklar Fenilketonüri Hipotiroidi Mikrosefali, hidrosefali Katarakt Kong. Kalp hastalıkları DKÇ Malnutrisyon Gelişme geriliği İnmemiş testis Hematüri, proteinüri Raşitizm Anemiler Hipertansiyon Görme kusurları İşitme bozuklukları 12
13 FM ile erken tanı konabilecek hastalıklar Katarakt DKÇ Kong. Kalp hastalığı İnmemiş testis Genetik sendromlar Glokom Lenfadenopatiler Skolyoz Sarılık Tümörler Gelişme geriliği Malnütrisyon Mikrosefali, hidrosefali Hipertansiyon, raşitizm 13
14 Laboratuar testleri ile tanı konabilecek hastalıklar Fenilketonüri Hipotiroidi Anemiler Hematüri, proteinüri Görme kusurları İşitme bozuklukları DKÇ 14
15 Taramalar Fenilketonüri Hipotiroidi Gelişimsel kalça displazisi Görme taramaları Duyma taramaları Anemi İdrar yolu enfeksiyonu Kan basıncı ölçülmesi Hiperlipidemi taraması... Mart
16 Çocuk izleme programı : Yaş grupları Ziyaret sıklığı 48. saat 1 defa 15. gün 1 defa 41. gün 1 defa 2-12 ay 2,3,4,6,9,12. aylarda 13 ay 36 ay 6 ay ara ile 4 5 yaş 1 yıl ara ile 16
17 AH - BEBEK VE ÇOCUK İZLEMLERİ PROTOKOLÜ - Bölgenizde size bağlı bulunan nüfusta, doğan her bebek kayıt altına alınmalı, - Doğumdan itibaren kaydedilen her bebek belirtilen protokol uyarınca izlenmelidir. - Protokolde belirtildiği gibi ilk bir yaşına kadar her bebeğin sağlık personeli tarafından en az 17
18 Bir yaşına kadar: 1. İzlem: Doğumda, 2. İzlem: İlk 48 İçerisinde, 3. İzlem: 15.Günde, 4. İzlem: 41.Günde, 5. İzlem: 2.Ayda, 6. İzlem: 3.Ayda, 7. İzlem: 4.Ayda, 8. İzlem: 6.Ayda, 9. İzlem: 9.Ayda Bir yaşından sonra 10. İzlem: 12.Ayda, 11. İzlem: 18.Ayda, 12. İzlem: 24.Ayda, 13. İzlem: 30.Ayda, 14. İzlem: 36.Ayda, 15. İzlem: 4 Yaşında 16. İzlem: 5 Yaşında 17. İzlem: 6 Yaşında 18
19 Her izlemde anne babaların sorularını yanıtlamaya, ve varsa endişelerini gidermeye zaman ayırmalı, Özellikle beslenme, genel bakım ve çocuğa yaklaşım konularında sağlık eğitimi yapılmalıdır. Her izlemde büyüme-gelişme, bu kapsamda görme ve işitme işlevleri değerlendirilmelidir. 19
20 Öykü ve fizik muayene ile patolojik bulgu varlığı araştırılmalıdır. Aşı takvimine uygun aşı uygulamaları da izlemlerin bir parçasıdır. Bunların dışında her izlemde o yaşa özgü sağlık sorunları ve bakım ilkeleri konusunda aile bilgilendirilmelidir. 20
21 İzlemlerde aileye yaklaşımda sosyoekonomik ve eğitim durumu, yaşam koşulları, ailenin, çocuğun yaşam öyküleri değerlendirilerek riskli/risksiz ayırımı yapılmalıdır. Riskli çocuklar daha sık aralıklarla ve daha özenle izlenmelidir. 21
22 Aşılama A-) AŞI TAKVİMİ: Çocukluk Dönemi Aşılama Takvimi A ) Okul Öncesi Aşılamalar: Doğumda (İlk 72 saat içinde) Hep B 1 1. Ayın bitiminde (4 haftalık) Hep B 2 2. Ayın bitiminde (8 haftalık) DaBT-İPA-Hib 1, BCG, KPA 4. Ayın bitiminde (16 haftalık) DaBT-İPA-Hib 2, KPA 6. Ayın bitiminde (24 haftalık) DaBT-İPA-Hib 3, OPA, Hep B 3, KPA 12. Ayın bitiminde (52 haftalık) KKK, KPA Rapel doz (18 24 aylık) DaBT-İPA-Hib R, OPA (DaBT-İPA-Hib 3 den 1 yıl sonra) B ) Okul Aşılamaları: İlköğretim 1. sınıfta OPA, KKK, Td İlköğretim 8. sınıfta Td Mart
23 Doğumda 1.ayın sonu 2.ayın sonu 4.ayın sonu 6.ayın sonu 12. ay ay İlköğretim 1.sınıf İlköğretim 8.sınıf Hep B I II III BCG I DaBT-İPA-Hib I II III R KPA I II III R KKK I R OPA Td Mart
24 Eğitim konuları Bebek bakımı Sigara içilmemesi Aile planlaması Beslenme Hastalık bulguları Diş sağlığı Kazaların önlenmesi Gelişimin desteklenmesi Soruların yanıtlanması Mart
25 BÜYÜME VE GELİŞMENİN İZLENMESİ 25
26 Büyümenin izlenmesi Sağlıklı yaşam için çocuğun büyümesinin belli aralıklarla standart büyüme eğrilerinin değerlendirilmesi, normalden sapmaların erkenden saptanıp önleyici tedbirlerin alınması olarak tanımlanır. Büyüme duraklaması ve malnütrisyon gelişmekte olan ülkelerde en sık rastlanılan durumlardandır. Beş yaş altı ölümlerin yaklaşık yarısından sorumludur... Mart
27 Bir çocuğun büyüme ve gelişmesinin değerlendirilmesi, eş yaş ve cinsten sağlıklı çocuklarla kıyaslama ile yapılır. Biyolojik varyasyonlar nedeniyle yalnızca yaş için ortalama tek değerle kıyaslama yetersizdir, normal dağılımın alt ve üst sınırları dikkate alınmalıdır. 27
28 Çocukluk çağı dönemlere ayrılır : Doğum öncesi Embriyo dönemi (0-10 hafta) Fetus dönemi (10 haftadan doğuma kadar) Doğum sonrası Yenidoğan dönemi (0-4 hafta) Süt çocukluğu (1-11 ay) Oyun çocukluğu (1-3 yaş) Okul öncesi dönem (4-5 yaş) Okul çocukluğu dönemi (Kız 6-10 yaş, erkek 6-12 yaş) Puperte dönemi (11-20 yaş) 28
29 Büyüme ve gelişmeyi etkileyen 1. genetik faktörler 2. cinsiyet 3. hormonsal faktörler 4. uterus içi faktörler faktörler 5. doğum sonrası ortam faktörleri a. beslenme b. sağlık durumu c. psikolojik etmenler 29
30 Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesinde kullanılan başlıca ölçütler : 1. Vücut tartısı ve tartı alma hızı 2. Boy uzunluğu ve boy uzama hızı 3. Baş çevresi ve baş çevresi artış hızı 4. Kol çevresi, deri kıvrım kalınlığı 5. BMI (VKİ) 6. Kemik olgunlaşması diş gelişmesi 7. Nöromotor, mental ve sosyal gelişme 8. Duyu organlarının gelişmesi 9. Cinsel gelişme 10. Diş gelişmesi Mart
31 Büyüme eğrileri : Zaman içinde vücutta oluşan hacim değişiklikleri (büyüme) en sağlıklı olarak büyüme eğrileri ile gösterilebilir. Normal çocukların izlenmesi ve aralıklı ölçümleriyle elde edilmiş standart büyüme eğrileri hazırlanmıştır. Bu eğrilerde çocuğun belirli yaşta sahip olması gereken ölçümlerin dağılımını ve alt ve üst sınırlarını gösterir. 31
32 Mart
33 Büyüme eğrileri : Her iki cins için farklı eğriler vardır. Büyüme eğrilerinde 7 (3) persentil eğrisi gösterilir (3,10,25,50,75,90,97). 3. persentil değeri normalin alt sınırı, 97. persentil değeri normalin üst sınırı olarak tanımlanır. Bu değerler dışında sorun olduğu düşünülür. 33
34 Büyüme eğrileri : Zaman içinde vücutta oluşan hacim değişiklikleri (büyüme) en sağlıklı olarak büyüme eğrileri ile gösterilebilir. Normal çocukların izlenmesi ve aralıklı ölçümleriyle elde edilmiş standart büyüme eğrileri hazırlanmıştır. Bu eğrilerde çocuğun belirli yaşta sahip olması gereken ölçümlerin dağılımını ve alt ve üst sınırlarını gösterir. Mart
35 Mart
36 Mart
37 Mart
38 Normal büyüme ve gelişme : 38
39 Vücut tartısı : Miadında doğan sağlıklı bebeklerin doğum tartıları kg arasındadır. Doğumdan sonra 3-4 gün içinde %5-6 kadar fizyolojik tartı azalması olur. İlk hafta sonunda doğum tartısına yeniden ulaşır. 39
40 Vücut tartısı : İlk 6 ayda normal bir çocuk haftada g lık bir tartı artması gösterir. İkinci 6 aylık dönemde bu artış haftada g a düşer. 1-2 yaş arası haftada 50 g kadar alır. Kabaca 5 ayda doğum tartısının iki, 1 yaşında 3, 2 yaşında 4 katı olur. 40
41 Yaşa göre ortalama tartı bazı formüllerle kabaca hesaplanabilir : 3-12 aylıkta kg= yaş(ay) yaşta kg = yaş (yıl)x yaşta kg = yaş (yıl) x
42 Boy : Doğumda cm dir. Üçer aylık dönemlerde cm artar, bir yılda toplam cm uzar. 1-2 yaş arasında yılda cm uzar. 42
43 Boy : 2-4 yaşlar arasında yılda cm uzar. 1 yaşında doğum boyunun 1.5 katı, 4 yaşında 2 katı, 13 yaşında 3 katıdır. 2 yaşından sonra boy = yaş(yıl)x6+77 cm formülünden kabaca hesaplanabilir. 43
44 Baş çevresi : Vücudun ilk aylarda en hızlı büyüyen bölümüdür. Beynin büyümesini yansıtır. Doğumda 35 cm dir. 44
45 Baş çevresi : 3. ayda 40.5, 6. ayda 43, 12.ayda 46 cm olur. 18. aydan sonra özel durumlar hariç ölçülmesine gerek yoktur. Baş çevresinin 3. persentilin altında veya 97. persentilin üzerinde olması daima patolojik değildir. Ailevi bir özelliği yansıtabilir. Ön fontanelin açıklık derecesi baş büyüklüğüyle ilişkili değildir ayda kapanır. Geç kapanması; tiroid hormon eksikliğinde, hidrosefalide, rahitiste görülür. 45
46 Büyüme yakalaması (cath-up growth): Erken veya düşük ağırlıklı doğan bebekler, belirgin bir sağlık sorunları yoksa, çoğu kez ilk aylarda uygun beslenme ve iyi bakım ile zamanında doğan normal bebeklere kıyasla daha hızlı büyürler ve yaş için normal persentil değerine erişirler. Bu süreç büyüme yakalaması olarak bilinir. İlk önce (1-3 aylıkta) baş çevresinde, daha sonra (6-12 ay arası) tartı ölçümlerinde, en geç (1-2 yaşta) boy uzunluğunda görülür. 46
47 Nöromotor, mental ve sosyal gelişme : Yenidoğan Fizyolojik hipertoni vardır. İşitme iyidir. Yüzüstü yatarken başını çevirebilir. 1. ay Fleksiyon durumu azalmaya başlar. Yüz üstü yattığında başını kısa süre kaldırır. Anne sesini tanır. Mutluluk sesi çıkarır. 2. ay Dik tutulduğunda başını tutar. Eşyayı takip edebilir. Anneyi tanır. Gülümser. 3. ay Baş ve göğsünü kaldırır. Ellerini hareket ettirerek seyreder. 6. ay Kısa süre desteksiz oturur. Eşyaya uzanır ve yakalar, ağzına götürür. İki elini birleştirebilir. 47
48 7.ay 10.ay 12.ay Yüzüstünden sırtüstüne döner. Emeklemeye başlar. Eşyayı transfer eder. Yatarken oturur duruma geçebilir. Baş ve işaret parmaklarıyla eşyayı tutar. İsmine reaksiyon verir. Destekle yürür. 2-4 kelime anlayarak konuşur. 15.ay 18.ay Yardımsız yürür. Merdiveni emekleyerek çıkar. Basit emirleri yapar. 2 küpü üst üste koyar. 4-6 kelime konuşur. 3 küpü üst üste koyar. 10 kelime konuşur. Resimleri tanır. 2 yaş Koşar. Kalem ile daire, enine çizgi çizer. Kısa cümle kurar. Çatal kaşık tutar. Büyük-küçük tuvaletini haber verir. Merdiven inip çıkar. 2.5 yaş Sıçrayabilir. İsmini bilir. Renkleri tanır
49 ÇOCUKLARIN BESLENME DURUMLARININ SAPTANMASINDA KULLANILAN ÖLÇÜTLER 1. Fizik muayene yöntemleri kullanılarak a. Doğum ağırlığının saptanması b. Antropometrik yöntemler a. Yaşa göre ağırlık b. Boya göre ağırlık c. Yaşa göre boy d. Pazu çevresi ölçümü e. Deri kıvrım kalınlığı ölçümü c. Menarş yaşının saptanması d. Klinik belirtilerin saptanması 49
50 ÇOCUKLARIN BESLENME DURUMLARININ SAPTANMASINDA KULLANILAN ÖLÇÜTLER-2 2. Biyokimyasal yöntemler a. Hemoglobin b. Çeşitli besin öğelerinin miktarlarının saptanması 3. Gıda tüketim araştırmaları 4. Hayati istatistikler 50
51 Sık kullanılan bazı antropometrik ölçümler: Çocuk ile ilgili değerin standart veya referans olarak kabul edilen bir değer ile karşılaştırılması gerekir. Bu amaçla üç yol izlenebilir : 51
52 1.Persentil yöntemi Referans kabul edilen bir dağılımda bir kişinin durumunu gösterir. Kişinin referans dağılımın % kaçına uygunluk gösterdiği veya göstermediği bu yolla bulunur. Daha çok klinik uygulamalarda kullanılır. Ortalama veya standart sapma değerlendirmesi bu yolla yapılamaz. Aynı persentile uyan çocukların mutlak boy ve ağırlık değerleri arasında aşırı farklılıklar olabilir. Düzenli izlemin yapıldığı durumlarda önerilebilir. (düzenli izlem yapılmadığı durumlarda Z skor veya medyan yüzdesi önerilir) 52
53 2.Ortanca değerin yüzdesi yöntemi Toplum taramalarında sık kullanılan, değerlendirmesi basit bir yöntemdir Referans veya standart grubun ortalama veya ortanca değerine göre ölçüm yapılan kişinin boy veya ağırlığının yüzdesine göre değerlendirme yapılır. Boy için referans değerin %90 ından, ağırlık için %80 inden daha azı beslenme yetersizliği olarak değerlendirilir Dağılımın genişliğindeki değişkenliği dikkate almamaktadır ve yaşa göre sabit değildir. 53
54 3. Z-skoru (standart sapma) yöntemi Karşılaştırma yapılan boy veya ağırlık ölçüm değerinin referans grubun ortanca değerinden kaç standart sapma uzakta olduğunun ifadesidir. - 2 SD ve altında değerler orta derece, -3SD ve altı ileri derece beslenme yetersizliğini gösterir. +2SD ve üzeri normal üzeri grubu tanımlar Ölçülen değer referans grubun ortanca değeri Referans grubun standart sapması 54
55 Yaşa göre boy: Çocuklar arasındaki lineer büyüme geriliğinin bir göstergesidir. Kemik büyümesini gösteren en temel göstergedir Referans grubun ortanca değerinden 2 SD gösteren çocuklar, yaşlarına göre kısa (bodur, stunded) kabul edilmekte ve bu endeks kronik beslenme problemlerinin bir göstergesi sayılmaktadır. Bodurluk, geç dönemde saptanabilen, geri dönüşü söz konusu olmayan bir durumdur 55
56 Yaşa göre boy: Referans grubun ortanca değerinden 3 SD gösteren çocuklar ise ciddi olarak kısa boylu kabul edilmektedir. Yaşa göre boy bir nüfusta yetersiz beslenmenin uzun dönemdeki etkilerinin iyi bir göstergesidir. Sosyoekonomik koşulların ve çevrenin kötü olduğu toplumlarda bodurluk fazladır. 56
57 Yaşa göre boy: Az gelişmiş bölgelerde kısa çocukların çoğu bodur kabul edilebilir. Bodurluk, sağlık yada beslenme durumunda uzun süreli yetersizliği gösterir. Toplumda bodurluk sıklığının yüksek olması kötü beslenmeyi ve enfeksiyon hastalıkları sonucu yüksek ölüm hızını ifade eder. 2-3 yaş altındaki çocuklarda büyüme yetersizliği yada bodurluğun devam eden bir süreç olduğu anlamını taşırken, daha büyük çocuklarda ise bodurluğun yerleştiğini ifade eder. 57
58 Boya göre ağırlık : Referans gurubun ortanca değerinden 2 SD gösteren çocuklar zayıf (wasted) (kavrukluk) kabul edilmekte ve akut olarak yetersiz beslenmiş sayılmaktadır. (TNSA %1,9). 58
59 Boya göre ağırlık : Yaşın bilinemediği durumlarda avantaj taşır. Zayıflık terimi akut açlık ve/veya ciddi hastalık sonucu belirgin ağırlık kaybı ile sonuçlanan yeni ve ciddi bir oluşumu tanımlar. Toplumda zayıflığın yaygın olması son zamanlarda yaşanan açlık, kızamık yada ishal gibi enfeksiyon hastalıkları salgınlarını gösterir. Türkiye'de kavrukluk prevalansı %0,7 Kavrukluk ve bodurluk çoğunlukla paralel seyreder ama, kavrukluk daha çok ay arası çocuklarda daha yaygın olarak görülürken, bodurluk ay çocuklarda daha sık ortaya çıkar 59
60 Yaşa göre ağırlık : Beslenme durumunun saptanmasında en az özgüldür. Ancak 2 yaş altı çocuklarda ağırlık kaybı ve beslenme durumundaki değişmeyi en erken gösteren göstergelerdendir. Yaşa göre ağırlığı referans grup ortanca değerinden 2 SD gösteren çocuklar düşük kilolu = underweight olarak sınıflandırılır. (TNSA 98, %8,3). Ölçümü kolay, doğruluk oranı yüksek olan bir değerlendirmedir İlk 2 yaş içinde ağırlık, büyümenin duraklamasında ilk etkilenen parametre olması nedeniyle tercih edilen bir yöntemdir. 60
61 Mart
62 Mart
63 Mart
64 Mart
65 Mart
66 Mart
67 Mart
68 BEBEK-ÇOCUK İZLEMLERİ (SB) 68
69 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü 05/06/2008 Sayı : B100AÇS Konu: Bebek ve Çocuk İzlem Protokolü... VALİLİĞİNE ( İl Sağlık Müdürlüğü) GENELGE 2008 / 45 Doğumdan itibaren bebeklik ve çocukluk dönemi boyunca geçen sürede sağlık hizmetlerine erişilebilirlik, sağlık hizmetlerinden faydalanma, bu hizmetlerin kalitesi ve hizmet sunumunda aynı ölçütlere uyulması bebek ve çocuk ölümlerini önleme, bebekleri yaşatma ve sağlıklı gelişimlerini sağlamada önemlidir. Mart
70 İZLEM SIKLIĞI (yeni doğmuş bebeğin değerlendirilmesi) İLK 48 SAAT GÜN ve 2. AY İZLEMLERİ 3 4 AY İZLEMLERİ 6, 9 ve 12. AY İZLEMLERİ AY ARASI ÇOCUK İZLEMLERİ Bu dönemde 6 ayda bir kontrol yapılır. 4-5 YAŞ ARASI ÇOCUK İZLEMLERİ Bu dönemde yılda bir kontrol yapılır Mart
71 İlk 48 saat izlemi Anneyi ve bebeği karşılayın ve uygun iletişimi kurun Bebek izlem fişinin (Form 006) ilk üç bölümünü doldurun Anneye bebeğin herhangi bir sorununun olup olmadığını sorun Bebeği muayene edin Anneye danışmanlık verin Bebeğin doğar doğmaz Hepatit B aşısının yapılıp yapılmadığını sorgulayın 71
72 İlk 48 saat izlemi Yenidoğan taraması için bebeğin topuğundan daha önce kan alınıp alınmadığını sorgulayın Yenidoğan işitme taraması yapılıp yapılmadığını sorgulayın Anneye ücretsiz D vitamini verin ve bilgilendirme yapın Bulgularınızı bebek izlem kartına işleyin Değerlendirmeniz sırasında bebekte bir sorun saptarsanız ilgili yönergelere göre hareket edin, gerektiğinde bebeği bir uzmana yönlendirin Ailenin sorularını yanıtlayın ve verilen önerilerle ilgili broşürleri verin Kontrol için randevu tarihini belirleyin 72
73 Bebeğin muayenesi Muayene başlamadan önce ellerinizi yıkayın Baş çevresini ölçün Bebeği tartın Vücut ısısını ölçün Bebeğin genel görünümüne bakın Hareketli mi? Canlı bir sesle ağlıyor mu? (Yukarıdaki her iki durumda cevap hayır ise hipotiroidi akla gelmelidir: ) Gözle veya fizik muayene ile saptanan doğumsal bir anomalisi var mı? 73
74 Bebeğin muayenesi Cildi muayene edin Sarılığı var mı? Gözlerden iltihaplı akıntı geliyor mu? Göbekte kızarıklık ya da iltihaplı akıntı var mı? Deride püstül var mı? Baş ve boyun muayenesi yapın Solunumu ve kalbi değerlendirin Gelişimsel Kalça Displazisi risk faktörü varsa (kız bebek veya makat gelişse veya ailede GKD öyküsü varsa) USG ye yönlendirin Reflekslerini kontrol edin Üreme organlarını muayene edin 74
75 Anneye danışmanlık konuları Emzirme Gaz çıkarma tekniği, uyku, kundaklamanın zararları Emzik ve biberon kullanmama, el yıkama ve bebek ile sağlıklı iletişim Göbek bakımı Önemli hastalık bulguları (ateş, iyi emmeme, kusma, ishal, sarılık, uykuya meyil, vs) Bebek hijyeni Bebeğin giysileri Bebek banyosu Kazalardan korunma Bebeklerin yanında sigara içilmemesi gerektiği Aile planlaması 75
76 Bu çizelgeyi ilk hafta içindeki muayenelerde ve hasta yenidoğanı değerlendirmek, sınıflamak ve tedavi etmek için kullanın Tehlike İşaretleri SOR VE KAYITLARA BAK BAK, DİNLE, HİSSET BELİRTİLER SINIFLAMA TEDAVİ VE ÖNERİLER Aşağıda belirtilenlerden herhangi biri varsa: Sık soluma (>60/dk). Yavaş soluma (<30/dk) Ciddi göğüs duvarı çekilmeleri İnleme Havale geçirme Hipotoni veya hipertoni. Ateş (>38 C) Vücut ısısı <35 C ve ısıtılamıyor Göbekten iltihap geliyor, kökteki kızarıklık cilde taşmış Ciltte >10 püstül veya şiş, kızarık, büllöz lezyonlar Göbek ve kesi yerinden kanama AĞIR (CİDDİ) HASTALIK İkili İM antibiyotik tedavisinin ilk dozlarını ver Acilen hastaneye sevk et Ek olarak : Isıt ve transport sırasında ısısını koru Transport öncesi göbek enfeksiyonuna lokal bakım ver Transport öncesi cilt enfeksiyonuna lokal bakım ver Kanamayı durdur Akış Şeması 1 (AŞ 1) 76
77 SOR VE KAYITLARA BAK Anne ve yenidoğanın kayıtlarına bak veya anneye sor : Bebek, kaç günlük/saatlik? Prematüre mi? (<37 hafta veya daha küçük) Makat doğum mu? Zor doğum mu? Doğumda resusitasyon yapıldı mı? Havale geçirdi mi? Anneye sor : Kaygılı mısınız? Bebek iyi besleniyor mu? Anne hasta mı? Hastaneye gönderilmiş mi? BAK, DİNLE, HİSSET BELİRTİLER SINIFLAMA TEDAVİ VE ÖNERİLER Solunumu değerlendir (bebek sakin olmalı) : İnleme var mı? Solunumu say : >60/dak ise sayımı yinele Göğüs kafesinde çekilmeler var mı? Hareketleri denetle: Normal ve simetrik mi? Doğumdaki geliş şekline göre baş ve kalçaları kontrol et: Şişlik ve morarma var mı? Solukluk için karına bak. Malformasyon ara. Tonusu hisset: Normal mi? Vücuda dokun. Soğuk veya çok sıcaksa vücut ısısını ölç. Bebeği tart. Vücut ağırlığı normal ( 2500 gr) İyi emiyor (gece ve gündüz, günde 8 kez). Tehlike işareti yok. Tedavi gereksinimi yok veya tedavisi tamamlanmış İyi beslenen, yeterli kilo alan küçük bebek 77 SAĞLIKLI BEBEK Vücut ısısı: C HAFİF HİPOTERMİ Anne bebeği besleyemiyor Anne sevk edilmiş BEBEĞE BAKIM VEREMEYEN ANNE İlk muayenede: Yenidoğan bakımı ver Taburcu olmadan önce yeniden muayene et Sonraki muayenelerde: Bebek bakım önerileri ve Tehlike işaretleri gözlenirse başvurulmasını söyle Kayıtları doldur Kontrol başvurusu ise önerileri yinele Bebeği ısıt 2 saat içinde vücut ısısı normale dönmezse yeniden değerlendir Süt sağması için anneye yardım et Anne düzelene dek alternatif beslenme yöntemlerini değerlendir
78 Prematüre, Doğum Ağırlığı <2500 gr veya İkiz Eşi SOR VE KAYITLARA BAK Bebek yeni mi doğmuş? Doğum ağırlığı (DA) <1500 gr gr. Prematüre <32 hafta hafta. İkiz BAK, DİNLE, HİSSET BELİRTİLER SINIFLAMA TEDAVİ VE ÖNERİLER Kontrol muayenesi ise; vücut ağırlığı artışını değerlendir. DA <1500 gr. Küçük prematüre <32 haftalık veya >2 ay erken doğmuş. DA gr. Prematüre : haftalık veya 1-2 ay önce doğmuş. İkiz ÇOK KÜÇÜK BEBEK KÜÇÜK BEBEK İKİZ Acilen hastaneye sevk et Transport sırasında ek ısı sağla Emzirme için özel destek ver Küçük bebek için ek bakım koşullarını sağla Günlük olarak yeniden değerlendir İyi beslenmeye, ağırlık kazanmaya, vücut ısısını koruyabilmeye başlamadan taburcu etme Başka bakımlardan iyi olmasına karşın beslenme sorunları >3 gün sürdüyse, emzirme danışmanlığı ver İkiz bebeklere emzirme desteği ver Her bir bebek evde bakılabilme koşullarını yerine getirene dek taburcu etme. 78
79 SOR VE KAYITLARA BAK Doğumdan önceki 2 gün içinde : Annenin ateşi >38 ºC olmuş mu? Annede antibiyotik tedavisi gerektiren enfeksiyon olmuş mu? > 18 saat erken membran rüptürü (EMR)? Sifiliz testi (+)? Anneye son 2 aydan daha kısa süre içinde antitüberküloz (anti-tb) tedavi verilmiş mi? Özel Tedavi Gereksinimlerinin Değerlendirilmesi BAK, DİNLE, HİSSET BELİRTİLER SINIFLAMA TEDAVİ VE ÖNERİLER <1 günlük bebekte >18 saatlik EMR, Anneye enfeksiyon için antibiyotik veriliyor, Annenin ateşi >38ºC. Annede sifiliz testi (+) BAKTERİYE L ENFEKSİYO N RİSKİ KONJENİTA L SİFİLİZ RİSKİ Bebeğe 5 gün süreyle ikili İM antibiyotik ver Bebeği günlük olarak değerlendir Bebeğe tek doz benzatin penisilin yap Anne ve eşinin tedavi edilmesini sağla 2 hafta sonra yeniden gör Doğumdan önceki < 2 ay içinde anneye Tb tedavisi başlanmış. TÜBERKÜL OZ RİSKİ Bebeğe 6 ay süreyle izoniyazid ver Bu tedavi bitiminde BCG aşını yap 2 hafta aralıklarla izle 79
80 SOR VE KAYITLARA BAK Doğum nasıl gerçekleşmiş? Doğum sırasında müdahale yapılmış mı? BAK, DİNLE, HİSSET SINIFLAMA TEDAVİ VE ÖNERİLER Genişlemiş sütürler ve şişkin fontanelin olduğu büyük kafa Ön fontanel şişkinliği HİDROSEFALİ MENEJİT Acilen hastaneye gönder. Yolda emzirmeyi tavsiye et. Bebek ememiyorsa sıvı tak. Acilen hastaneye gönder. Yolda emzirmeyi tavsiye et. Bebek ememiyorsa sıvı tak. Çökmüş fontanel DEHİDRATASYON İshal Akış Şemasına dehidratasyon tedavisi için bak Fontanel üzeri, sınırlı olmayan kafa derisi üzerindeki şişlikler SUBAPONÖROTİK (SUBGALEAL) KANAMA KAPUT SUKSEDENEUM SEFAL HEMATOM YEŞİL ŞİŞLİK(ŞİNYAN) Acilen hastaneye gönder. Yolda emzirmeyi tavsiye et. Bebek ememiyorsa sıvı tak. Anneye bunların çok ciddi durumlar olmadığını ve tedavi gerektirmediğini anlat. Kaput ve şinyan 2-3 günde kendiliğinden, sefal ise haftalar içerisinde düzelecektir. Tek taraflı gözün kapanmaması veya alnın kırışmaması; ağız kenarının bir tarafa çekilmesi, ağzına süt damlatılmadığı takdirde emememe Üst damakta ağız ve burun pasajını birleştiren açıklık Ağız içinde veya dil üstünde kalın beyaz plaklar Mavi dil ve dudaklar YÜZ FELCİ YARIK DUDAK YARIK DAMAK PAMUKÇUK SANTRAL SİYANOZ Yüz felcinin ileri değerlendirilmesi için yönlendir. Yarık dudak ve yarık damağa müdahale için yönlendirin Bebeğin ağzındaki lekeleri nistatin oral solusyon veya %0.5 gensiyan viyole solüsyon kullanarak günde dört kez sil ve bu işleme lezyonlar iyileştikten sonra iki gün süreyle devam et. Bebek tedavi aldığı süreçte, annenin emzirdikten sonra göğüslerine nistatin krem veya %0.5 gensiyan viyole sürmesini sağla. Yüksek akım hızında oksijen ver Fazla miktarda burun akıntısı KONGENİTAL SİFİLİZ İleri tanı için yönlendir Kuru dil ve mukoz membranlar 80 DEHİDRATASYON İshal Akış Şemasına dehidratasyon tedavisi için bak
81 GÜN ve 2. AY İZLEMLERİ I. Anneyi ve bebeği karşılayın ve uygun iletişimi kurun Bebeği ilk kez görüyorsanız: Bebek izlem fişinin ilk 3 bölümü doldurun Gözle veya fizik muayene ile saptanan doğumsal bir anomalisi var mı? Gelişimsel Kalça Displazisi risk faktörü varsa Daha önce D vitamini başlanıp başlanmadığını, kullanıp kullanmadığını I. Anneye bebeğin herhangi bir sorununun olup olmadığını sorun 81
82 Bebeği muayene edin Muayene başlamadan önce ellerinizi yıkayın Bebeğin genel görünümüne bakın Hareketli mi? Canlı bir sesle ağlıyor mu? (Yukarıdaki her iki durumda cevap hayır ise hipotiroidi akla gelmelidir: P1-Y2) Cildi muayene edin (P2-AŞ2a, AŞ2b) Sarılığı var mı? Gözlerden iltihaplı akıntı geliyor mu? Göbekte kızarıklık ya da iltihaplı akıntı var mı? Deride püstül var mı? Baş çevresini ölçün (Baş çevresi ölçümünde kafanın en büyük çapı kullanılır) 82
83 Baş ve boyun muayenesi yapın (P2-AŞ3) Solunumu ve kalbi değerlendirin Vücut ısısını ölçün (P2-Y1) Bebeği tartın İdrar yolu enfeksiyonunu sorgulayın (P3-Y4) Reflekslerini kontrol edin (P2-Y2) Bebeğin işitmesini kontrol edin (P2-Y4) Bebeğin görmesini değerlendirin (P3-Y1a,Y1b) Çocuk ihmali ya da istismarını işaret eden bulgulara (bakımsız bebek, ilgisiz anne, annenin veya bakıcının bebeğe sert tavırları, vs) dikkat edin (P3-Y2) 83
84 Daha önceki izlemlerde tespit ettiğiniz bir sorun varsa onu tekrar değerlendirin Bebeğin gelişimini 2. aydan itibaren Gelişimi İzleme ve Değerlendirme Rehberi (P3-AŞ2a, AŞ2b) ni kullanarak değerlendirin Bebek prematüre ise 2. ay izleminde uygun yönergeleri kullanarak bebeğe profilaktik demir başlayın (P3-AŞ3) Aşağıdaki konularda anneye danışmanlık verin Emzirme (P1- AŞ5a-AŞ5b) Gaz çıkarma tekniği, uyku (P1-Y4), kundaklamanın zararları Emzik ve biberon kullanmama, el yıkama ve bebek ile sağlıklı iletişim Önemli hastalık bulguları (ateş, iyi emmeme, kusma, ishal, sarılık, uykuya meyil, vs) Bebek hijyeni Bebeğin giysileri Kazalardan korunma (P2-Y3) Bebeklerin yanında sigara içilmemesi gerektiği Aile planlaması 84
85 Bebeğin aşılarını kontrol edin eksik aşılarını tamamlayın, aşı yan etkileri hakkında bilgilendirme yapın (P1-Y3) Bulgularınızı bebek izlem kartına işleyin Değerlendirmeniz sırasında bebekte bir sorun saptarsanız ilgili yönergelere göre hareket edin, gerektiğinde bebeği bir uzmana yönlendirin (P3-AŞ1) Ailenin sorularını yanıtlayın ve verilen önerilerle ilgili broşürleri verin Kontrol için randevu tarihini belirleyin 85
86 1 hafta ile 2 ay arası bebekleri aşağıdaki şemaya göre değerlendirin: 86
87 87
88 88
89 3 4 AY İZLEMLERİ Anneyi ve bebeği karşılayın ve uygun iletişimi kurun Bebeği ilk kez görüyorsanız: Bebek izlem fişinin ilk 3 bölümü doldurun Gözle veya fizik muayene ile saptanan doğumsal bir anomalisi var mı? (P1-AŞ2) Gelişimsel Kalça Displazisi risk faktörü varsa (kız bebek veya makat gelişse veya ailede GKD öyküsü varsa) USG ye yönlendirin Üreme organlarını muayene edin (P2-AŞ4) Daha önce D vitamini başlanıp başlanmadığını, kullanıp kullanmadığını sorgulayın 89
90 3 4 AY İZLEMLERİ Anneye bebeğin herhangi bir sorununun olup olmadığını sorun Sorun yoksa izlem şemasına devam edin Sorun varsa duruma göre ilgili yönergeleri işleme sokun (P4-AŞ1) Bebeği muayene edin 90
91 Muayene başlamadan önce ellerinizi yıkayın Baş çevresini ölçün Bebeği tartın Vücut ısısını ölçün (P2-Y1) Bebeğin genel görünümüne bakın Hareketli mi? Canlı bir sesle ağlıyor mu? (Yukarıdaki her iki durumda cevap hayır ise hipotiroidi akla gelmelidir: P1-Y2) Cildi muayene edin (P2-AŞ2a, AŞ2b) Sarılığı var mı? Gözlerden iltihaplı akıntı geliyor mu? Göbekte kızarıklık ya da iltihaplı akıntı var mı? Deride püstül var mı? Baş ve boyun muayenesi yapın (P2-AŞ3) Solunumu ve kalbi değerlendirin İdrar yolu enfeksiyonunu sorgulayın (P3-Y4) Reflekslerini kontrol edin (P2-Y2) Bebeğin işitmesini kontrol edin (P2-Y4) Bebeğin görmesini değerlendirin (P3-Y1b) Çocuk ihmali ya da istismarını işaret eden bulgulara (bakımsız bebek, ilgisiz anne, annenin veya bakıcının bebeğe sert tavırları, vs) dikkat edin (P3-Y2) 91
92 Daha önceki izlemlerde tespit ettiğiniz bir sorun varsa onu tekrar değerlendirin Bebeğin gelişimini Gelişimi İzleme ve Değerlendirme Rehberi (P3-AŞ2a, AŞ2b) ni kullanarak değerlendirin Bebeği anemi yönünden değerlendirin (P4-AŞ2) 92
93 Aşağıdaki konularda anneye danışmanlık verin Emzirme (P1- AŞ5a-AŞ5b) Gaz çıkarma tekniği, uyku (P1-Y4), kundaklamanın zararları Emzik ve biberon kullanmama, el yıkama Önemli hastalık bulguları (ateş, iyi emmeme, kusma, ishal, sarılık, uykuya meyil, vs) Bebek hijyeni Bebeğin giysileri Kazalardan korunma (P2-Y3) Bebeklerin yanında sigara içilmemesi gerektiği Diş sağlığı (P4-Y1) Aile planlaması 93
94 Bebeğin aşılarını kontrol edin eksik aşılarını tamamlayın, aşı yan etkileri hakkında bilgilendirme yapın (P1-Y3) Bulgularınızı bebek izlem kartına işleyin Değerlendirmeniz sırasında bebekte bir sorun saptarsanız ilgili yönergelere göre hareket edin, gerektiğinde bebeği bir uzmana yönlendirin (P4-AŞ1) Ailenin sorularını yanıtlayın ve verilen önerilerle ilgili broşürleri verin Kontrol için randevu tarihini belirleyin 94
95 2 ay-5 yaş arası çocukları aşağıdaki şemaya göre değerlendirin: 95
96 96
97 97
98 98
99 99
100 100
101 101
102 6, 9 ve 12. AY İZLEMLERİ Anneyi ve bebeği karşılayın ve uygun iletişimi kurun Bebeği ilk kez görüyorsanız: Bebek izlem fişinin ilk 3 bölümü doldurun Gözle veya fizik muayene ile saptanan doğumsal bir anomalisi var mı? (P1-AŞ2) Üreme organlarını muayene edin (P2-AŞ4) Daha önce D vitamini başlanıp başlanmadığını, kullanıp kullanmadığını sorgulayın Anneye bebeğin herhangi bir sorununun olup olmadığını sorun Sorun yoksa izlem şemasına devam edin Sorun varsa duruma göre ilgili yönergeleri işleme sokun (P4- AŞ1) 102
103 Bebeği muayene edin Muayene başlamadan önce ellerinizi yıkayın Baş çevresini ölçün (Baş çevresi ölçümünde kafanın en büyük çapı kullanılır) Bebeği tartın 6. ay izleminde ve sonrasında bebeğin boyunu ölçün Vücut ısısını ölçün (P2-Y1) Bebeğin genel görünümüne bakın Hareketli mi? Canlı bir sesle ağlıyor mu? (Yukarıdaki her iki durumda cevap hayır ise hipotiroidi akla gelmelidir: P1-Y2) Cildi muayene edin (P2-AŞ2a, AŞ2b) Sarılığı var mı? Gözlerden iltihaplı akıntı geliyor mu? Deride püstül var mı? Baş ve boyun muayenesi yapın (P2-AŞ3) Solunumu ve kalbi değerlendirin Bebeğin işitmesini kontrol edin (P2-Y4) Bebeğin görmesini değerlendirin (P3-Y1b) Gelişimsel kalça displazisi muayenesi yapın Çocuk ihmali ya da istismarını işaret eden bulgulara (bakımsız bebek, ilgisiz anne, annenin veya bakıcının bebeğe sert Mayıs tavırları, 2011 vs) dikkat edin (P3-Y2) 103
104 Daha önceki izlemlerde tespit ettiğiniz bir sorun varsa onu tekrar değerlendirin Bebeğin gelişimini Gelişimi İzleme ve Değerlendirme Rehberi (P3-AŞ2a, AŞ2b) ni kullanarak değerlendirin Bebeği anemi yönünden değerlendirin (P4-AŞ2) Anemisi varsa uygun yönergeleri kullanarak tedavi dozunda demir başlayın Anemisi yoksa başvurduğu andan itibaren uygun yönergeleri kullanarak proflaktik dozda ücretsiz demir damlası verin 104
105 Aşağıdaki konularda anneye danışmanlık verin Emzirme (P1- AŞ5a-AŞ5b) Uygun ek besinler (P5-Y1), beslenme alışkanlığı kazandırma (P5-Y2) Uyku (P1-Y4) Emzik ve biberon kullanmama, el yıkama Önemli hastalık bulguları (P4-AŞ1) Bebek hijyeni Bebeğin giysileri Bebeklerin yanında sigara içilmemesi gerektiği Diş sağlığı (P4-Y1) Kazalardan korunma (P2-Y3) Aile planlaması 105
106 Bebeğin aşılarını kontrol edin eksik aşılarını tamamlayın, aşı yan etkileri hakkında bilgilendirme yapın (P1-Y3) Bulgularınızı bebek izlem kartına işleyin Değerlendirmeniz sırasında bebekte bir sorun saptarsanız ilgili yönergelere göre hareket edin, gerektiğinde bebeği bir uzmana yönlendirin (P4-AŞ1) Ailenin sorularını yanıtlayın ve verilen önerilerle ilgili broşürleri verin Kontrol için randevu tarihini belirleyin 106
107 107
108 13-36 AY ARASI ÇOCUK İZLEMLERİ Anneyi ve çocuğu karşılayın ve uygun iletişimi kurun Çocuğu ilk kez görüyorsanız: Gözle veya fizik muayene ile saptanan doğumsal bir anomalisi var mı? (P1-AŞ2) Üreme organlarını muayene edin (P2-AŞ4) Anneye çocuğun herhangi bir sorununun olup olmadığını sorun Sorun yoksa izlem şemasına devam edin Sorun varsa duruma göre ilgili yönergeleri işleme sokun (P4-AŞ1) 108
109 Çocuğu muayene edin Muayene başlamadan önce ellerinizi yıkayın Baş çevresini ölçün (Baş çevresi ölçümünde kafanın en büyük çapı kullanılır) Çocuğu tartın Çocuğun boyunu ölçün Vücut ısısını ölçün (P2-Y1) 3 yaşında çocuğun kan basıncını ölçün (P6-Y2), (P6-AŞ2), (P6-T1,T2) Çocuğun genel görünümüne bakın Cildi muayene edin Sarılığı var mı? Döküntüsü var mı? Solunumu ve kalbi değerlendirin Çocuğun işitmesini kontrol edin (P2-Y4) 3 yaşında görme keskinliği muayenesi yapın (Görme keskinliğinde azalma ya da iki göz arasında fark saptanan çocuklar değerlendirilmek üzere sevk edin) (P3- Y1b) Çocuğun yürümesini gelişimsel kalça displazisi açısından değerlendirin Çocuk ihmali ya da istismarını işaret eden bulgulara (bakımsız çocuk, ilgisiz anne, annenin veya bakıcının çocuğa sert tavırları, vs) dikkat edin (P3-Y2) 109
110 Daha önceki izlemlerde tespit ettiğiniz bir sorun varsa onu tekrar değerlendirin Çocuğun gelişimini Gelişimi İzleme ve Değerlendirme Rehberi (P3-AŞ2a, AŞ2b) ni kullanarak değerlendirin Çocuğu anemi yönünden değerlendirin (P6-AŞ1) Aşağıdaki konularda anneye danışmanlık verin Emzirme (2 yaşa dek) (P1- AŞ5a, AŞ5b) Yaşına uygun olarak beslenmeyi değerlendirin (P5-Y1, Y2) Tuvalet eğitimi (P6-Y1) Önemli hastalık bulguları(p4-aş1) İyotlu tuz Çocuk hijyeni Çocuk giysileri Çocukların yanında sigara içilmemesi gerektiği Diş sağlığı (P4-Y1) Kazalardan korunma (P2-Y3) Üreme sağlığı 110
111 Çocuğun aşılarını kontrol edin eksik aşılarını tamamlayın, aşı yan etkileri hakkında bilgilendirme yapın (P1-Y3) Bulgularınızı çocuk izlem kartına işleyin Değerlendirmeniz sırasında çocukta bir sorun saptarsanız ilgili yönergelere göre hareket edin, gerektiğinde çocuğu bir uzmana yönlendirin (P4-AŞ1) Ailenin sorularını yanıtlayın ve verilen önerilerle ilgili broşürleri verin Kontrol için randevu tarihini belirleyin 111
112 112
113 113
114 4-5 YAŞ ARASI ÇOCUK İZLEMLERİ (yılda bir) Anneyi ve çocuğu karşılayın ve uygun iletişimi kurun Çocuğu ilk kez görüyorsanız: Gözle veya fizik muayene ile saptanan doğumsal bir anomalisi var mı? (P1-AŞ2) Üreme organlarını muayene edin (P2-AŞ4) Anneye çocuğun herhangi bir sorununun olup olmadığını sorun Sorun yoksa izlem şemasına devam edin Sorun varsa duruma göre ilgili yönergeleri işleme sokun (P4-AŞ1) 114
115 Çocuğu muayene edin Muayene başlamadan önce ellerinizi yıkayın Çocuğu tartın Çocuğun boyunu ölçün Vücut ısısını ölçün (P2-Y1) Çocuğun kan basıncını ölçün (P6-Y2), (P6-AŞ2), (P6-T1,T2) Çocuğun genel görünümüne bakın Cildi muayene edin Sarılığı var mı? Döküntüsü var mı? Solunumu ve kalbi değerlendirin Çocuğun işitmesini kontrol edin (P2-Y4) Çocuğu anemi yönünden değerlendirin (P7-AŞ1) Görme keskinliği muayenesi yapın (Görme keskinliğinde azalma ya da iki göz arasında fark saptanan çocuklar değerlendirilmek üzere sevk edin) (P3-Y1b) Çocuk ihmali ya da istismarını işaret eden bulgulara (bakımsız çocuk, ilgisiz anne, annenin veya bakıcının çocuğa sert tavırları, vs) dikkat edin (P3-Y2) 115
116 Daha önceki izlemlerde tespit ettiğiniz bir sorun varsa onu tekrar değerlendirin Çocuğun gelişimini Gelişimi İzleme ve Değerlendirme Rehberi (P3-AŞ2a, AŞ2b) ni kullanarak değerlendirin Aşağıdaki konularda anneye danışmanlık verin Yaşına uygun olarak beslenmeyi değerlendirin (P5-Y2, Y3) Önemli hastalık bulguları (P4-AŞ1) İyotlu tuz Çocuk hijyeni Çocuk giysileri Çocukların yanında sigara içilmemesi gerektiği Diş sağlığı (P4-Y1) Kazalardan korunma (P2-Y3) Üreme sağlığı 116
117 Çocuğun aşılarını kontrol edin eksik aşılarını tamamlayın, aşı yan etkileri hakkında bilgilendirme yapın (P1-Y3) Bulgularınızı çocuk izlem kartına işleyin Değerlendirmeniz sırasında çocukta bir sorun saptarsanız ilgili yönergelere göre hareket edin, gerektiğinde çocuğu bir uzmana yönlendirin (P4-AŞ1) Ailenin sorularını yanıtlayın ve verilen önerilerle ilgili broşürleri verin Değerlendirmeniz sırasında çocukta bir sorun saptarsanız ilgili yönergelere göre hareket edin, gerektiğinde çocuğu bir uzmana yönlendirin Ailenin sorularını yanıtlayın ve verilen önerilerle ilgili broşürleri verin Kontrol için randevu tarihini belirleyin 117
118 118
YENİ DOĞMUŞ BEBEĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ
YENİ DOĞMUŞ BEBEĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ I.Doğum Anı ve Doğumun Hemen Sonrası Akış Şeması 1 e (AŞ1) bakınız. Yeni Doğmuş Bebek II.Bebek Stabilize Olduktan Sonra Bebeğin göbek ve göz bakımını yapın (Y1) 1
DetaylıÇocuğunuzun ilk doğduğu günden itibaren gençlik çağlarına gelinceye kadar çeşitli kontroller ve sağlıklı çocuk izlemleri yapılması gerekiyor.
Çocuğunuzun ilk doğduğu günden itibaren gençlik çağlarına gelinceye kadar çeşitli kontroller ve sağlıklı çocuk izlemleri yapılması gerekiyor. Sağlıklı çocuk izlemi: Çocuğun yaşına uygun ruhsal, fiziksel
DetaylıBÜYÜMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Prof Dr Zehra AYCAN.
BÜYÜMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ Prof Dr Zehra AYCAN zehraaycan67@hotmail.com Büyüme Çocukluk çağı, döllenme anında başlar ve ergenliğin tamamlanmasına kadar devam eder Bu süreçte çocuk hem büyür hem de gelişir
DetaylıÇocuk Sağlığı İzlemi İlkeleri 6. PUADER Kongresi- Antalya
Çocuk Sağlığı İzlemi İlkeleri 6. PUADER Kongresi- Antalya Dr. Başak TEZEL Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı İzlenmesi Gereken Gruplar 15-49 yaş kadınlar Gebeler Lohusalar 0-5 yaş çocuklar Okul çağı
DetaylıÇOCUKLARDA BÜYÜME VE GELİŞMENİN İZLENMESİ
ÇOCUKLARDA BÜYÜME VE GELİŞMENİN İZLENMESİ Çocuklarda Büyüme Ve Gelişmenin İzlenmesi Sağlıklı bir çocuk, Hastalık belirtileri göstermeyen, Takvim yaşına ve genetik özelliklerine uygun büyüme, Fizyolojik
DetaylıBEBEK-ÇOCUK İZLEMLERİ. Prof. Dr. Ayfer TEZEL
BEBEK-ÇOCUK İZLEMLERİ Prof. Dr. Ayfer TEZEL AMAÇ *Çocuğun sağlığının korunması *Hastalıkların erken tanısıdır Amacı gerçekleştirmek için yapılacaklar *anneden çocuğun sağlık durumu hakkında bilgi alma
DetaylıBEBEK VE ÇOCUK IZLEM PROTOKOLLERI
BEBEK VE ÇOCUK IZLEM PROTOKOLLERI YENİ DOĞMUŞ BEBEĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ I.Doğum Anı ve Doğumun Hemen Sonrası Akış Şeması 1 e (AŞ1) bakınız. Yeni Doğmuş Bebek II.Bebek Stabilize Olduktan Sonra Bebeğin göbek
DetaylıSosyal Riski Azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Tarihi:03.05.2004 Sayısı:2004/64-1838
Sosyal Riski Azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Tarihi:03.05.2004 Sayısı:2004/64-1838 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ANKARA Sayı :
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI HEKİM ADAYININ Adı Soyadı : Numarası : Staj Tarihleri : Danışman Öğretim Üyesi : DANIŞMAN AİLE
DetaylıOksoloji Çocukluk Çağında Vücut Ölçümleri. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
Oksoloji Çocukluk Çağında Vücut Ölçümleri Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Büyüme sağlığın bir yansımasıdır. Growthis a mirrorof health James M. Tanner 1986
DetaylıÇocuklarda beslenme durumunun değerlendirilmesi. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU
Çocuklarda beslenme durumunun değerlendirilmesi Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU Beslenme durumunun değerlendirilmesi 1) Klinik değerlendirme Öykü Fizik inceleme Antropometrik ölçümler 2) Laboratuvar değerlendirme
DetaylıSEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Dersin adı Üreme Sağlığı Anabilim dalı Sorumlu öğretim üyesi E-posta adresi Halk Sağlığı Prof.Dr.Haldun SÜMER
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI HEKİM ADAYININ Adı Soyadı : Numarası : Staj Tarihleri : Danışman Öğretim Üyesi : DANIŞMAN AİLE
DetaylıGEBELİK SIRASINDA MATERNAL VE FETAL SAĞLIĞIN YÜKSELTİLMESİ
GEBELİK SIRASINDA MATERNAL VE FETAL SAĞLIĞIN YÜKSELTİLMESİ GEBELİK SIRASINDA MATERNAL VE FETAL SAĞLIĞIN YÜKSELTİLMESİ Doğuma Hazırlık Doğum Öncesi Eğitim Fetal Aktivitenin İzlenmesi Göğüs Bakımı Emzirmeye
DetaylıSağlam Çocuk İzlemi. Dr Rahman KURİ 12/05/2015
Sağlam Çocuk İzlemi Dr Rahman KURİ 12/05/2015 Sunum planı Tanım Amaç İzlem sıklığı İzlem basamakları Öykü Gözlem FM Büyümenin değerlendirilmesi Gelişmenin değerlendirilmesi Taramalar Aşılama Sağlık eğitimi
DetaylıADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu
ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri Ergenin yaşına, gelişim düzeyine uygun Bireysel, kültürel ve sosyoekonomik farklılıklara
DetaylıTiroid dışı hastalıklarda düşük T3, yüksek rt3, normal T4 ve normal TSH izlenir.
TİROİD HORMON SENTEZİ Dishormonogenezis Hasta ötroid? Şiddetli açlıkta, kronik hastalıkta, akut hastalıkta, cerrahi esnasında ve sonrasında T4--- T3 azalır Propiltiourasil, kortikosteroid, amiodaron propnalol
DetaylıİŞME. Prof.Dr. Emel Gür İ.Ü C.T.F Çocuk Sağ. ve Hast. A:B:D
BÜYÜME VE GELİŞ İŞME Prof.Dr. Emel Gür İ.Ü C.T.F Çocuk Sağ. ve Hast. A:B:D ÇOCUKLUK DÖNEMLERD NEMLERİ Doğum Öncesi Embriyo dönemi (0-10 hafta) Fetal dönem (10 hafta- Doğum) Doğum Sonrası Yenidoğan dönemi
DetaylıMEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler
MEME KANSERİ Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz olarak sürekli çoğalmaları sonucu yakındaki ve uzaktaki başka organlara yayılarak kötü klinik
DetaylıDÖNEM 4 PEDİATRİ STAJI DERS PROGRAMI B GRUBU (12/11/ /01/2019) 14/11/2018 Çarşamba
DÖNEM 4 PEDİATRİ STAJI DERS PROGRAMI B GRUBU (12/11/2018-18/01/2019) Saat 12/11/2018 08: 30 10: 20 Pediatri Stajının İşleyişi 13/11/2018 14/11/2018 15/11/2018 16/11/2018 Poliklinik ve servis Poliklinik
DetaylıBeslenme Bozuklukları II. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr.
Beslenme Bozuklukları II İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr. Gülden Gökçay Amaç Beslenme durumunun değerlendirilmesi Antropometri Hafif orta
DetaylıANTROPOMETRİ SEKÜLER TREND ÇOCUK SEKÜLER TRENDİ KISMET ŞEN
SEKÜLER TREND ÇOCUK SEKÜLER TRENDİ KISMET ŞEN / 0341110014 TANIM SEKÜLER TREND Sağlık koşullarının iyileşmesi, yerleşim yeri, beslenme gibi çeşitli çevresel faktörlere bağlı olarak yeni doğan neslin önceki
DetaylıÖzel Davraz Yaşam Hastanesi / Bebek İzlem Rehberi
Sevgili Anneler Bebeğinizi doğumdan sonra, ilk yarım saat ya da bir saat içinde emziriniz. İlk günler gelen süt (Ağız=Colostrum) bebekler için besleyici ve koruyucu özelliğe sahiptir. Bebeğiniz mutlaka
DetaylıGebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri;
Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri; Aile Sağlığı Merkezlerinde Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezlerinde Toplum Sağlığı Merkezlerinde ÜCRETSİZ verilmektedir. Temizlik, genel vücut
DetaylıAİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE İLK 1000 GÜNDE BESLENME DR.GÖNÜL KAYA
AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE İLK 1000 GÜNDE BESLENME DR.GÖNÜL KAYA AİLE SAĞLIĞI BİRİMİNDE EKİP Aile Hekimi Aile Sağlığı Elemanı Sözleşmeli Hemşire-Ebe BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM AİLE SAĞLIĞI BİRİMİNDE HİZMETLER Kayıtlı
DetaylıBebek İzlem Kitapçığı
Bebek İzlem Kitapçığı Adı Soyadı Hasta Numarası Doğum Tarihi Cinsiyeti Değerli Anneler ve Babalar, Ülkemizin geleceği, yavrularımızın hayata iyi bir başlangıç yapması, sağlıklı büyümesi ve hastalıklardan
DetaylıSosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Tarihi: Sayısı:2004/
Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Tarihi:03.05.2004 Sayısı:2004/64-1838 SAĞLIK BAKANLIĞI Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ANKARA Sayı : B100ACS0140000-9216/1853 Konu :Sosyal Riski
DetaylıGEBELİK VE LOHUSALIK
GEBELİK VE LOHUSALIK ANA SAĞLIĞI Sağlık hizmetleri açısından doğurganlık çağındaki (15-49 yaş arası) tüm kadınlara ana denir. 15-49 yaş doğurganlık çağındaki kadınlar nüfusumuzun % 27 sini oluşturmaktadır.
DetaylıÇocuk sağlığı ve hastalıkları (Pediatri) Hemşireliğinin Temel Unsurları
Çocuklarda Büyüme ve Gelişme Çocuklarda Büyüme ve Gelişmenin Önemi Büyüme ve Gelişmeyi Etkileyen Faktörler Büyüme ve Gelişme Dönemleri Büyümenin Değerlendirilmesinde Kullanılan Ölçütler Gelişmenin Değerlendirilmesinde
DetaylıAİLE HAYATI, PLANLAMASI VE ANA ÇOCUK SAĞLIĞI
AİLE HAYATI, PLANLAMASI VE ANA ÇOCUK SAĞLIĞI Aile nedir? Toplum içindeki en küçük sosyal kurumdur. Çekirdek aile Ana, baba ve çocuklardan oluşur. Geniş aile ise çeşitli akrabalardan oluşur. Aile kurumunun
Detaylı1. Amaç: Bu talimat, UÜ-SK ya başvuran çocuk hastalara detaylı tıbbi değerlendirme yapılmasına yönelik bir sistem oluşturmayı amaçlamaktadır.
1 / 5 1. Amaç: Bu talimat, UÜ-SK ya başvuran çocuk a detaylı tıbbi değerlendirme yapılmasına yönelik bir sistem oluşturmayı amaçlamaktadır. 2. Kapsam: Bu talimat çocuk ın değerlendirilmesine ilişkin faaliyetleri
DetaylıŞişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır.
ŞİŞMANLIK (OBEZİTE) Şişmanlık (obezite); sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Yağ dokusunun oranı; Yetişkin erkeklerde % 12 15, Yetişkin kadınlarda %20 27 arasındadır. Bu oranların
DetaylıİLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ
İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ Dr. Sema ÖZBAŞ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı Sağlık Bakanlığı Teşkilat Şeması Türkiye Halk
DetaylıTNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-IV KUZEYDOĞU ANADOLU DA ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI
TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-IV KUZEYDOĞU ANADOLU DA ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI Prof. Dr. Sabahat Tezcan H.Ü. Nüfus Etütleri Enstitüsü Müdürü 16 Haziran 2005 - KARS Bebek ve Çocuk Ölümlülüğü 0-4 Yaş Dönemindeki
DetaylıÇOCUK CİNSEL İSTİSMARI MUAYENE FORMU. Tıbbi Özgeçmiş. . Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Koruma Birimi.
. Üniversitesi Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk Koruma Birimi ÇOCUK CİNSEL İSTİSMARI MUAYENE FORMU Çocuğun Adı- Soyadı: Cinsiyeti: TC Kimlik No: Muayeneyi Yapanın Adı- Soyadı: Uzmanlığı:
DetaylıOksoloji Çocukluk Çağında Vücut Ölçümleri. Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
Oksoloji Çocukluk Çağında Vücut Ölçümleri Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı Büyüme sağlığın bir yansımasıdır. Growth is a mirror of health James M. Tanner
Detaylı30.12.2014. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. Doğum Sonu Bebekte Görülebilecek Sorunlar. Yenidoğanın Beslenmesi
10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ı 15.Hafta ( 22-26 / 12 / 2014 ) 1.) 2.)Doğum Sonu Bebekte Görülebilecek Sorunlar 3.) 4.) Slayt No: 24 4 Doğum Sonu Bebekte Görülebilecek Sorunlar Doğum Sonu Dönemde
DetaylıBESLENME. Doç. Dr. Emel ĐRGĐL
BESLENME Doç. Dr. Emel ĐRGĐL Oktay ın Yemek Duası Beslenme Fetal gelişimin en başından itibaren, bebeklik, çocukluk, adölesan dönemlerden erişkin döneme kadar yaşamın her döneminde; Yeterli gıda, Đyi beslenme,
DetaylıKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı Yandal Ar. Gör. Uzm. Dr. Kübra Öztürk Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
Detaylı2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2. Bölge Toplantısı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. Alanur Çavlin Dr. Pelin Seçkiner 5 Şubat 215 Swiss Otel Büyük Efes, İzmir Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun ve kadınların
DetaylıÇullas İlarslan N.E, Günay F, Bıyıklı Gençtürk Z, İleri D.T, Arsan S Ankara Üniv. Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları A.B.D.
Yaşamın İlk İki Yılında Demir Profilaksisinin Önemi ve Anemi Taramasında Hemogram ile Birlikte Ferritin Ölçümü: Rutin Taramanın Bir Parçası Olabilir Mi? Çullas İlarslan N.E, Günay F, Bıyıklı Gençtürk Z,
DetaylıERKEN TANI HİZMETLERİ. Prof. Dr. Ayfer TEZEL
ERKEN TANI HİZMETLERİ Prof. Dr. Ayfer TEZEL ERKEN TANI Hastalıkların, klinik bulgu ve belirtileri ortaya çıkmadan tespit edilmesine erken tanı denir. ERKEN TANI Herhangi hastalığa ait belirtilerin henüz
DetaylıLOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ
LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ Prof.Dr.Ayşe Kılıç draysekilic@gmeil.com AMAÇ Lokomotor sistemin temel yapılarını ve çocuklarda görülen yakınmalarını, öykü, fizik muayene ve basit tanı yöntemlerini öğrenmek
DetaylıULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BESLENME ÜNİTESİ BESLENME DEĞERLENDİRME KILAVUZU
ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BESLENME ÜNİTESİ BESLENME DEĞERLENDİRME KILAVUZU KLK-HAB-BES İlk yayın Tarihi : 15 Mart 2006 Revizyon No : 04 Revizyon Tarihi : 03 Ağustos 2012 İçindekiler A) Malnütrisyon
DetaylıGERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM
GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM Demografik anlamda yaşlılığın sınırı 65 yaş olarak benimsenmektedir. 65-74 arası erken yaşlılık, 75-84 yaş arası yaşlılık, 85 yaş ve üzerindekiler ileri yaşlılık dönemidir. Yaşlanma
DetaylıKİMLİK BİLGİLERİ. ÇOCUK SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI ANABİLİM DALI HASTA DEĞERLENDİRME FORMU. Doktorun Adı, Soyadı: Cinsiyeti: Kadın Erkek
Tarih:../ /.. Adı Soyadı: KİMLİK BİLGİLERİ Doktorun Adı, Soyadı: Hasta ID No: Doğum Tarihi (gün/ay/yıl):.../.../... Yaşı:. Anne Adı: Cinsiyeti: Kadın Erkek Baba Adı: Sosyal Güvence: GSS Ücretli Özel Sağlık
DetaylıBÖLÜM SAĞLIKLI ÇOCUK İZLEMİ
BÖLÜM 20 SAĞLIKLI ÇOCUK İZLEMİ Prof. Dr. Serpil Uğur Baysal Çocuk hekimliğinin ana amacı, çocukluk çağı boyunca, çocuklara ve ailelerine rehberlik yapmak, çocukların, bedensel, bilişsel, psikolojik ve
DetaylıÇOCUK SAĞLIĞINA GİRİŞ ve Çocuk sağlığını değerlendirmede kullanılan ölçütler. Doç. Dr. Günay SAKA 5 Mayıs 2011
ÇOCUK SAĞLIĞINA GİRİŞ ve Çocuk sağlığını değerlendirmede kullanılan ölçütler Doç. Dr. Günay SAKA 5 Mayıs 2011 1 Amaç : Bu oturumun sonunda katılımcılar çocuk sağlığının önemini ve çocukluk dönemlerine
Detaylı2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Ulusal Toplantı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. A. Sinan Türkyılmaz Doç. Dr. Alanur Çavlin 2 Aralık 214, Rixos Grand Ankara Oteli, Ankara Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun
DetaylıAÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI /
AÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI / 2017-18 TARİH/MODÜL BAŞLIKLAR (Konular) ÖĞRETİM ÜYESİ MODÜL 1 9 Ekim 2017 Halk Sağlığı tanımı, kavramı ve yaklaşımı Geleneksel ve Çağdaş
DetaylıBİRİNCİ BASAMAKTA SAĞLIKLI BİREYİN İZLENMESİ
BİRİNCİ BASAMAKTA SAĞLIKLI BİREYİN İZLENMESİ Doç. Dr. Ayşe Palanduz Aile Hekimliği Anabilim Dalı DERS PLANI TARİH DERS 07.09.2015 Sağlık Hizmetlerinin Basamaklandırılması ve Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri
DetaylıGÜVENLİ ANNELİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016
GÜVENLİ ANNELİK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016 Bu sunum; Arş. Gör. Dr. Tuğçe Şanver, Arş. Gör. Dr. Can Keskin ve Prof. Dr. Şevkat Bahar Özvarış tarafından hazırlanmıştır.
DetaylıFizik Tedavide Antropometrik Ölçümler. Prof. Dr. Reyhan Çeliker
Fizik Tedavide Antropometrik Ölçümler Prof. Dr. Reyhan Çeliker Antropoloji nedir? Antropoloji İnsanı, biyolojik yapısını, bedensel özelliklerini, kültürel yapısını, sosyal davranışlarını inceleyen bilim
DetaylıT.C. DÜ Tıp Fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nörolojisi
T.C. DÜ Tıp Fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nörolojisi Ad-Soyad: Doğum Yeri/Tarihi: Adres: Telefon: Şikayet: Tanı: Başvuru Tarihi: Öykü:. Özgeçmiş: Prenatal: istekli gebelik:
DetaylıAŞILANMA VE ÇOCUK SAĞLIĞI 11
AŞILANMA VE ÇOCUK SAĞLIĞI 11 Sabahat Tezcan ve Elif Kurtuluş Yiğit Bu bölümde 12-23 aylık çocukların aşılanması, beş yaş altı çocuklarda akut solunum yolu enfeksiyonunun varlığı ve evlenmiş kadınların
DetaylıKansız kişilerde görülebilecek belirtileri
Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın
DetaylıYaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri. Sena Aydın 0341110011
Yaşlanmaya Bağlı Oluşan Kas ve İskelet Sistemi Patofizyolojileri Sena Aydın 0341110011 PATOFİZYOLOJİ Fizyoloji, hücre ve organların normal işleyişini incelerken patoloji ise bunların normalden sapmasını
DetaylıDünyada Çocuk Sağlığı Politikaları / hedefleri. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10 Mayıs 2011
Dünyada Çocuk Sağlığı Politikaları / hedefleri Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10 Mayıs 2011 1 DÜNYA DAKİ ÇOCUKLARIN SAĞLIĞININ KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR 1946 BM ye bağlı UNICEF kuruldu.
DetaylıMERSİN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇEKÜSH ŞUBESİ ÇOCUK GELİŞİMCİ DAMLA ATAMER
MERSİN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇEKÜSH ŞUBESİ ÇOCUK GELİŞİMCİ DAMLA ATAMER BEBEKLİK DÖNEMİNDE (0 3 YAŞ) ERKEN TANI İÇİN KRİTİK DÖNEMLER Bebeklik dönemi, gelişimin en hızlı ilerlediği dönemdir. Çevrelerine
DetaylıOp Dr Aybala AKIL. ACIBADEM Bodrum Hastanesi
Sağlıklı bir anne için Sağlıklı beslenme Düzenli hekim kontrolü Gebelik öncesi hastalıkların sıkı takibi Sağlıklı bir yaşam tarzı Huzurlu bir gebelik süreci Sağlıklı beslenme = Dengeli beslenme Proteinler
DetaylıSAĞLIKLI ÇOCUKLARDA BÜYÜME VE BÜYÜMENİN İZLENMESİ. Prof. Dr. Filiz Orhon
SAĞLIKLI ÇOCUKLARDA BÜYÜME VE BÜYÜMENİN İZLENMESİ Prof. Dr. Filiz Orhon Büyüme Büyüme hücre sayı ve büyüklüğünün artmasına bağlı olarak vücut hacminin ve kütlesinin artmasıdır. Çocukluk döneminin en temel
DetaylıÇocuğun konuşma becerilerinin akranlarına göre belirgin derecede geri kalmasıdır. Gelişimsel aşamalardan birisidir.
Konuşma gecikmesi Çocuğun konuşma becerilerinin akranlarına göre belirgin derecede geri kalmasıdır. Gelişimsel aşamalardan birisidir. Aylara göre konuşmanın normal gelişimi: 2. ay mırıldanma, yabancılara
DetaylıDOĞUM ÖNCESİ BAKIM. Dr. Ferruh N. Ayoğlu. Halk Sağlığı Anabilim Dalı
DOĞUM ÖNCESİ BAKIM Dr. Ferruh N. Ayoğlu Sevmek güzel şey delikanlım, l sev bakalım. Madem ki kafanın içerisinde ışıklı bir karanlık var, benden izin sana sev sevebildiğin kadar. Yaşanan her 1 dakika da:
Detaylı13-36 AY ARASI ÇOCUK İZLEMLERİ
13-36 AY ARASI ÇOCUK İZLEMLERİ Bu dönemde 6 ayda bir kontrol yapılır. I. Anneyi ve çocuğu karşılayın ve uygun iletişimi kurun Anneyi ve çocuğu nazik bir şekilde karşılayın Gerekli mahremiyeti sağlayın
DetaylıDr. Bekir KESKİNKILIÇ
Dr. Bekir KESKİNKILIÇ 1 SAĞLIK Yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Irk, din, siyasi görüş, ekonomik veya sosyal durum ayrımı yapılmaksızın
DetaylıYENİDOĞANLARDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI
YENİDOĞANLARDA EVDE SAĞLIK UYGULAMALARI Doç. Dr. Nurullah OKUMUŞ Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağ. Ve Hast. Eğitim Araştırma Hastanesi Yenidoğan Kliniği ANKARA HASTANEMİZDE EVDE SAĞLIK HİZMETİ Hastanemizde,
DetaylıYENİDOĞAN BAKIMI HÜLYA CİVELEK YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM SORUMLU HEMŞİRESİ
YENİDOĞAN BAKIMI HÜLYA CİVELEK YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM SORUMLU HEMŞİRESİ YENİDOĞAN DÖNEMİ Doğumdan sonraki ilk 4 haftaya (0-28gün) yenidoğan dönemi denir. Doğumdan sonra yaşamın ilk günü, ilk haftası ve
DetaylıAşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler
Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler Doç. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10.05.2010 1 Amaç : Tıp Fakültesi Dönem III öğrencileri, aşırı doğurganlık,
DetaylıBEBEK, ÇOCUK, ERGEN İZLEM PROTOKOLLERİ. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
BEBEK, ÇOCUK, ERGEN İZLEM PROTOKOLLERİ BEBEK, ÇOCUK, ERGEN İZLEM PROTOKOLLERİ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Bu rehber; Çocuk Nefroloji Derneği Çocuk Acil Tıp ve Yoğun Bakım Derneği Gelişimsel Pediatri Derneği
DetaylıİZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI
İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI DEĞERLENDİRME DOSYASI Hekim Adayının Adı, Soyadı Çalıştığı Aile Sağlığı Merkezi (ASM) ASM de Çalıştığı Tarihler Danışman Öğretim
Detaylıraşitizm okul çağı çocuk ve gençlerde diş çürükleri büyüme ve gelişme geriliği zayıflık ve şişmanlık demir yetersizliği anemisi
büyüme ve gelişme geriliği diş çürükleri zayıflık ve şişmanlık okul çağı çocuk ve gençlerde demir yetersizliği anemisi 0-5 Yaş Grubu Çocuklarda iyot yetersizliği hastalıkları vitamin yetersizlikleri raşitizm
DetaylıTürkiye de ve Dünya da Çocuk Sağlığı
Türkiye de ve Dünya da Çocuk Sağlığı Dersin İçeriği Çocuk kavramı Sağlık kavramı Türkiye de ve dünyada çocuk sağlığının durumu Çocuk sağlığını etkileyen faktörler Çocuk sağlığına yönelik girişimler Çocukluk
DetaylıBeslenme Bozuklukları I. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr.
Beslenme Bozuklukları I İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Prof. Dr. Gülden Gökçay Amaç Tanım Dünyada ve ülkemizde durum Beslenme durumunun değerlendirilmesi
DetaylıSAĞLIĞI KORUMANIN VE DAHA ĐYĐYE GÖTÜRMENĐN ĐLKELERĐ. DOÇ.DR. EMEL ĐRGĐL Halk Sağlığı Anabilim Dalı
SAĞLIĞI KORUMANIN VE DAHA ĐYĐYE GÖTÜRMENĐN ĐLKELERĐ DOÇ.DR. EMEL ĐRGĐL Halk Sağlığı Anabilim Dalı Çevre Kişi Etken Olumlu Olumsuz Sağlık sürer Hastalık Đyileşir Kronikleşir Sakat bırakır Öldürür Hastalığın
DetaylıGastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM
Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans
DetaylıÜlkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri
Ülkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı Uzm. Dr. Sema Sanisoğlu 20 Mart 2017, Ankara 1994 Kahire Uluslararası Nüfus ve Kalkınma toplantısında
Detaylı1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
VÜCUT BAKIMI 1. İnsan vücudunun ölçülerini konu edinen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir? A) Anatomi B) Fizyoloji C) Antropometri D) Antropoloji 2. Kemik, diş, kas, organlar, sıvılar ve adipoz dokunun
DetaylıÇOCUK ve SAĞLIK. Prof. Dr. Günay SAKA Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 03.12.2012
ÇOCUK ve SAĞLIK Prof. Dr. Günay SAKA Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 03.12.2012 1 AMAÇ Bu dersin sonunda dönem 1 öğrencileri çocuk ve sağlık konularında bilgi kazanacaklardır.
DetaylıMUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ
S O N U Ç R A P O R U MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ ISBN: 978-605-5307-07-3 Mebusevleri Mah. Şerefli Sk. No:27/3 Tandoğan / ANKARA T: 0312 222 03 55 F: 0312 222 03 09 MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ
DetaylıHACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI DÖNEM VI HALK SAĞLIĞI STAJI İLÇE SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ (İSM) SAHA ÇALIŞMASI DOSYASI
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI DÖNEM VI HALK SAĞLIĞI STAJI İLÇE SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ (İSM) SAHA ÇALIŞMASI DOSYASI Intörn hekimin adı/soyadı :.. Staj tarihi Staj yaptığı İSM
Detaylı2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 3. Bölge Toplantısı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. Alanur Çavlin Dr. Tuğba Adalı 19 Şubat 215 Greenpark Otel, Diyarbakır Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun ve kadınların
DetaylıUYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMLARI
T.C. ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ 2017-2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR YARIYILI SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMLARI HALK SAĞLIĞI HEMŞİRELİĞİ
DetaylıMEME KANSERİ VE KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2009
MEME KANSERİ VE KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2009 KANSER NEDİR? Kanser; Hücrelerin kontrolsüz olarak sürekli çoğalmaları sonucu yakındaki ve uzaktaki başka organlara yayılarak
DetaylıAllerjik reaksiyon T-A ÇOCUK SAĞLIĞI MUSTAFA ATİLLA NURSOY. Astım-1 TT A-K-İ ÇOCUK SAĞLIĞI EMİN ÖZKAYA
Pediatriye Giriş ÇOCUK SAĞLIĞI Astım-1 TT A-K-İ Allerjik reaksiyon T-A MUSTAFA ATİLLA NURSOY Yenidoğandametabolik bozukluklar T-A-K Çocuklarda Palyatif bakım F. BETÜL ÇAKIR Astım-2 TT A-K-İ Hipoparatiroidizm
DetaylıProtein Enerji Malnütrisyonu
Protein Enerji Malnütrisyonu Prof. Dr. Gülden Gökçay İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Amaç Tanım Dünyada ve ülkemizde durum Malnütrisyon tipleri
DetaylıŞ.KARAAĞAÇ İLÇESİ TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ 2011 YILI FALİYET RAPORU
Ş.KARAAĞAÇ İLÇESİ TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ 2011 YILI FALİYET RAPORU İlimizde 17 OCAK 2007 Tarihinde Aile Hekimliği uygulamasına geçilmiştir.toplum Sağlığı Merkezi ve Aile Hekimleri koordineli bir şekilde
DetaylıİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ
Dersin Kodu HEM 00352 Dersin Adı AFETLERDE HEMŞİRELİK BAKIMI VE İLK YARDIM Yıl III Yarı Yıl Bahar 1- Afetlerde hemşirelik bakımı ve ilk yardıma giriş 2- Hasta ve yaralının muayenesi ve değerlendirilmesi
Detaylı30.12.2014. Yenidoğan Fizyolojisi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. 15.Hafta ( 22-26 / 12 / 2014 ) YENİDOĞAN FİZYOLOJİSİ
10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 15.Hafta ( 22-26 / 12 / 2014 ) YENİDOĞAN FİZYOLOJİSİ Slayt No: 23 4 Yenidoğan, çoğu zaman doğar doğmaz ilk idrarını yapar. İlk dışkı 24 saat içinde görülür.
DetaylıYAŞLI DEĞERLENDİRME FORMU. Boy/kilo / BKİ):
ÖYKÜ YAŞLI DEĞERLENDİRME FORMU Adı Soyadı: Doğum tarihi/yaş: Cinsiyeti: Eğitimi: Medeni durumu: Çocuk sayısı: İşi-mesleği: Gelir kaynakları: Boy/kilo / BKİ): Şu anki sağlık sorunları: Sosyal güvence: Emeklilik
DetaylıHalk Sağlığı. YDÜ Tıp Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ
Halk Sağlığı YDÜ Tıp Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Halk Sağlığı, organize edilmiş toplum çalışmaları sonunda; - çevre sağlığı koşullarını düzelterek - bireylere sağlık bilgisi vererek - bulaşıcı hastalıkları
DetaylıYENİDOĞAN ÖLÜMLERİ VE PREMATÜRİTE. Doç. Dr. Ahmet Yağmur Baş Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları EAH Yenidoğan Kliniği
YENİDOĞAN ÖLÜMLERİ VE PREMATÜRİTE Doç. Dr. Ahmet Yağmur Baş Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları EAH Yenidoğan Kliniği YENİDOĞAN SAĞLIĞI Yenidoğan dönemi; doğumdan bir aya kadar olan süreyi (ilk 28 gün)
DetaylıBÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER
BÜYÜME VE GELİŞMEDE DÖNEMLER 0-2 Yaş Süt çocukluğu 2-5 Yaş Oyun çocukluğu veya okul öncesi 6-12,14 Yaş Okul çağı veya büyük çocukluk 4-5 yıl Ergenlik dönemi 23-26 Yaş Gençlik veya ergenlik sonu 2-5 YAŞ
DetaylıHASTA VE AİLESİNİN EĞİTİMİ PROSEDÜR
Sayfa No 5/1 Hazırlayan İnceleyen Onaylayan Başhemşire Kalite Yönetim Direktörü Başhekim 1. AMAÇ Bu prosedürün amacı; Çevre Hastanesi de tedavi gören hastaların ve ailelerinin tanı ve tedaviyi anlamalarına,
DetaylıÇocuklarda Vücut Ağırlığı Ölçümü
Çocuklarda Vücut Ağırlığı Ölçümü AMAÇ Çocuğun vücut ağırlığının doğru olarak ölçülmesi, sonucun çocuğun yaşına göre değerlendirilmesi ve değişikliklerin izlenmesidir. TEMEL BİLGİLER Sağlıklı çocuklarda
DetaylıTEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR!
Acıbadem Hastanesi Büyüme ve Ergenlik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz ile, çocuğun doğumundan itibaren vücudunda hangi hormonların ne gibi işlevleri olduğunu, ilk 3 yılın önemini ve ergenlik
Detaylı13.15-14.00 Yenidoğanda respiratuvar distres R. ÖRS 14.15-15.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS 15.15-16.00 Yenidoğan muayenesi R. ÖRS
ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI 1. GÜN 08.15-09.00 Pediatri stajı hakkında bilgilendirme R. ÖRS 09.15-10.00 Hasta dosyası hazırlama H.YAVUZ 10.15-11.00 Hikaye alma H.YAVUZ 11.15-12.00 Fizik muayene H.TOKGÖZ
DetaylıBebek ve Çocuklarda Boy Ölçümü
Bebek ve Çocuklarda Boy Ölçümü AMAÇ Bebeğin/ çocuğun boyunun doğru ve uygun teknikle ölçülmesi ve sonucun çocuğun ayına/yaşına göre değerlendirilmesidir. TEMEL İLKELER Bebekte/ çocukta boy ölçümü yapılan
DetaylıBEYİN GELİŞİMİNİN HİKAYESİ
BEYİN GELİŞİMİNİN HİKAYESİ Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları
DetaylıERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM
9.11.2015 ERKEN ÇOCUKLUKTA GELİŞİM Konular Doğum öncesi gelişim aşamaları Zigot Doğum öncesi çevresel etkiler Teratojenler Doğum Öncesi G elişim Anneyle ilgili diğer faktörler Öğr. Gör. C an ÜNVERDİ Zigot
Detaylı2. Çocukluk çağında demir eksikliği anemisi?
DEMİR EKSİKLİĞİ 1. Demir eksikliği anemisi nedir? Demir eksikliği anemisi : kan hücrelerinin yapımı için gerekli olan demirin dışarıdan besinlerle yetersiz alınması yada vücuttan aşırı miktarda kaybedilmesi
Detaylı