Amaç Kısaltma ve Tanımlar Hususlar... 4

Transkript

1 TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ ARAÇ SATIŞ ve DEVİR ile BU İŞLEMLERE AİT BİLDİRİMİN ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILMASI Program Kullanım Kılavuzu 14.Mayıs.2010 Versiyon 1

2 İÇİNDEKİLER Amaç... 2 Kısaltma ve Tanımlar... 2 Elektronik Ortamda Araç Satışı Nasıl Yapılır? Ön Şartlar Satış İşlemi Sırasında İstenebilecek Olan Evrak, Belge ve Diğer Hususlar Satışa Engel Durumlar Yazım.NET Programında Satış Sözleşmesinin Hazırlanması Hisse Satışı ve Hisseli Satış İşlemleri Yazım.NET programında Vekalet ile Araç Satış İşlemleri Yazım.NET Programı Sözleşme Metni Değiştirme İşlemleri Plaka Değişikliği İşlemleri Araç Satışı İle İlgili Vezne İşlemleri Tescile İlişkin Geçici Belgenin Yazdırılması Satış Bildirim İşlemleri Araç Satışı ile İlgili Vezne Programında ve Raporlarda Yapılan İlave ve Düzenlemeler Elektronik Ortamda Araç Satışı İşlem Kod Listesi Bu döküman tarihi itibarı ile, elektronik ortamda yapılacak araç satış ve devir işlemlerinin, Türkiye Noterler Birliği tarafından hazırlanan Noterlik uygulamaları ile nasıl yapılacağını anlatır Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 1

3 AMAÇ Bu kılavuz, tarihi itibari ile Yazım.NET ve Vezne programı kullanılarak araç satışlarının elektronik ortamda yapılması, tescile ilişkin geçici belge verilmesi ve dikkat edilmesi gereken hususlar ile istenilecek olan evrak ve belgelerin anlatımını içermektedir. KISALTMA ve TANIMLAR NPS ASBİS : Türkiye Noterler Birliği - Noterlik Paylaşım Sistemi : Emniyet Genel Müdürlüğü - Araç ve Sürücü Bilgi Sistemi KPS : Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Kimlik Paylaşım Sistemi AKS : Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Adrese Dayalı Kayıt Sistemi NPS Belge No :Yazım.Net programı tarafından elektronik ortamda diğer kurumlar ile bilgi alışverişi yaparak hazırlanacak Noterlik işlemi (örneğin bir araç satış sözleşmesi) için, NPS tarafından verilen tekil referans numarasıdır. Sözleşme metninin sol alt bölümünde yer alır. Yevmiye Referans No: Noterlik Kurum Kodu, İşlem Yapılan Yıl ve Yevmiye Numarasından oluşmuş tekil bir numaradır. ELEKTRONİK ORTAMDA ARAÇ SATIŞI NASIL YAPILIR? 1. ÖN ŞARTLAR a. Araç satışını yapacak olan noterlik çalışanının eletronik anahtarı (Kobil) olmak zorunda olup,bu kart sayesinde NPS üzerinden araç sorgulaması yapılabilecektir. b. Satış sözleşmesi hazırlanacak bilgisayarda TNB Yazım.NET ve üstü versiyonlar, satışa ait tahakkukun hazırlanacağı bilgisayarda TNB Vezne ve üstü versiyonlar yüklü olmalıdır. (1.Mayıs.2010 tarihinde bu versiyonlara güncelleme yapılabilmesi için bilgisayarınızda vezne programının versiyonu, Yazım.NET programının ise veya üstü versiyonları kurulu olmalıdır.) c. Bu işlemlerin yapılması aşamasında kullanılan tüm bilgisayarların internet bağlantısı olmalı ve TNB güvenli ağına bağlı olmalıdır, yani VPN bağlantı programı çalıştırılmalı ve bağlantı kurulmalıdır (İlgili ekranda connected yazısı görülmeli, bağlantı programının sağ alt köşedeki simgesinin yeşile dönüştüğü görülmelidir). d. Internet Explorer dan farklı web tarayıcısı kullanan kullanıcılar varsayılan web tarayıcısı olarak Internet Explorer yapmalıdırlar. Internet explorerı varsayılan web tarayıcısı yapmak için; Internet ExplorerI açıp Araçlar / Internet Seçenekleri menüsünden Programlar sekmesine erişip burada bulunan Varsayılan Olsun düğmesini seçmelidir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 2

4 e. Tescile İlişkin Geçici Belge XPS formatında olup, işletim sisteminiz XP Professional ise, bu dosyayı bilgisayarınız görüntülemeyebilir, bu dosya formatını görüntüleyebilmek için gerekli olan program (Microsoft XPS Essentials Pack), adresinden veya TNB Online internet sitesine üye girişi yapıp, Elektronik Ortamda Araç Satışları Destek Sayfası bölümüne girerek burada bulunan XPS DOSYA GÖRÜNTÜLEME PAKETLERİ kısmından işletim sisteminiz için uygun olanı seçerek bir kereye mahsus yüklenmelidir. (Buna ilave olarak [yüklü değil ise], ayrıca Microsoft framework 3.0 yüklenmesi de gerekebilir.) İşletim sisteminiz Vista Business ya da Windows 7 Professional ise böyle bir işleme gerek yoktur. f. Yazım.Net programında Bilgi Girişleri / Noterlik Bilgilerini Düzenleme menüsünde bulunan Noterlik bilgileri mutlaka hatasız, eksiksiz ve güncel bilgiler olmalıdır. Araç satışı yapılabilmesi için bu bölümde doldurulması zorunlu olan alanlar aşağıda gösterilmiştir: i. 7 Haneli Kurum Kodu (örnek : ) [Noterliğinize ait kurum kodunu öğrenmek için; tnbonline sitesindeki NoterBul bölümünden noterliğinizi sorgulatınız, burada noter adına tıklayınca açılan detay bilgiler penceresinden kurum kodunu öğrenebilirsiniz]. Bu bilgi Vezne Programında Ayarlar (F4) / Sistem Ayarları (F4) / Kurum Bilgileri bölümünde tanımlı Kurum Kodu ile aynı olmalıdır. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 3

5 i. Noter TC Kimlik No (Bu bilgi Vezne Programı Dönem İşlemleri (F9) da tanımlı TC Kimlik Numarası ile aynı olmalıdır) ii. Varsa yetkili personellerin TC Kimlik Numaraları iii. İşlemlere başlamadan önce Bilgi Girişleri / İmza Yetkilisi Değiştirme menüsünden Noter / Yetkili Vekil seçimi yapılmalıdır. g. Vezne programının Vezne Ayar Merkezi (F4) Sistem Ayarları (F4) penceresinin Kurum Bilgileri bölümünde yer alan ve aşağıda yazılı olan bilgiler doğru olmalıdır: i. 7 Haneli Kurum Kodu (örnek : ) [Noterliğinize ait Noterlik kodunu tnbonline sitesindeki NoterBul bölümünden noterliğinizi sorgulatıp, noter adına tıklayınca açılan detay bilgiler penceresinden öğrenebilirsiniz] ii. Bu sayfadaki diğer Noterlik bilgileri Dönem işlemleri bölümünde yer alan aşağıdaki bilgiler doğru olmalıdır: i. Yetkili T.C. Kimlik Numarası (Noter TC Kimlik No) iii. Dönem Başlangıç Tarihi (Noterin bu noterlikte göreve başladığı tarih) 2. SATIŞ İŞLEMİ SIRASINDA İSTENEBİLECEK OLAN EVRAK, BELGE VE DİĞER HUSUSLAR a. Alıcı(lar) ve satıcı(lar)ın gerçek kişiler ise kimlikleri ve adres sorgusu için TC Kimlik numaraları, tüzel kişilerin imza sirküleri ve vergi numaraları b. Alıcı(lar) ve satıcı(lar) için varsa vekâletnameler c. Araca ait tescil belgesi ya da tescile ilişkin geçici belge (Belgenin zayi durumunda, ASBİS den teyid almak kaydı ile belgesiz satış yapılabileceği göz önüne alınmalıdır) d. Gerekli hallerde plakanın alınması ve imhası e. Gerekli hallerde trafik belgesinin alınması ve iptali Ayrıca, işleme başlamadan önce aranılacak belge ve diğer hususlar açısından, ilgili kanun ve yönetmelikler ile Emniyet Genel Müdürlüğü nün hazırlamış olduğu genelgede yer alan Noterlerce Yapılacak Araç Satış ve Tescil İşlemlerinde Uyulacak Usul ve Esaslar esas alınmalıdır. 3. SATIŞA ENGEL DURUMLAR Aşağıda belirtilen satışa engel durumlara ilave olarak ilgili kanun, yönetmelik ve EGM tarafından hazırlanan Noterlerce Yapılacak Araç Satış ve Tescil İşlemlerinde Uyulacak Usul ve Esaslar ın yer aldığı genelgede belirtilen hususlar da dikkate alınmalıdır. a. Aracın tesciline engel durumlar var ise, (Satışı takiben tescil bildirimi otomatik olarak yapılacağından, tescile engel durumların tescil bürolarında satıştan önce düzeltilmesi gerekir) b. Araç sicil bilgilerindeki satışa engel zorunlu alanlardaki eksik veya hatalı bilgi olması durumunda c. ASBİS den gelen araç sicil bilgilerinden aracın sahip bilgisinin anlaşılamaması durumunda d. Aracın maliye borcunun olması durumunda (Motorlu Taşıt Vergisi, Gecikme Faizi, gecikme zammı, vergi cezası, Trafik idari para cezası, vergi borcu vb.) e. Aracın üzerinde takyidat bulunması durumunda f. ASBİS tarafından aracın çalıntı olarak bildirilmesi durumunda g. Araç durumu aktif yada trafikten çekme değil ise h. Mahrumiyetlerde İcra Satış Şerhi varsa, (Bu durum aracın icra ile satıldığı ancak sicilin henüz işlenmediği anlamına gelir) i. Araç trafikten men edilmiş ise, Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 4

6 j. Araç özel plakalı ise, (Örnek 34 Çiçek Ticaret 001 gibi bir plakada, bu durumdaki araçların satışı için öncelikle tescil biriminde normal plakaya tescili yapılmalıdır.) Not: Aracın sigortasının ve/veya muayenesinin olmaması satışa engel değildir. 4. YAZIM.NET PROGRAMINDA SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN HAZIRLANMASI a. Yazım.NET programı açılır. b. Elektronik anahtarı (Kobil) bilgisayara takılır ve programın istediği aşamada PIN numarası girişi yapılır. c. Yazıma Giriş e tıklanır. d. Bu ekranda, araç satışı kategorisi altından 11.1 kodlu Araç Satış Sözleşmesi seçilir. İkinci taraf olan alıcıya ait bilgilerin girilmesi için bir pencere gelir ve bu pencerede alıcı(lar)ın kaç kişi olduğu, alıcı türü (şahıs / firma / her ikisi), işlemin düzenlendiği yer (dairede / mahallinde) ve onay şerhi seçenekleri doldurulur. Bu alanlar doldurduktan sonra ileri tuşu tıklanmalıdır. e. Karşınıza gelen ekrandan aracın şu anki (satıcıdaki) kullanım amacı ve kullanım şekli seçilmelidir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 5

7 f. Sonrasında Aracın yeni kullanım amacı ve kullanım şekli seçilmelidir. g. Aynı ekranda Satış Opsiyonları belirlenerek, İbraz Edilen Belgeler bölümünde, satış için satıcının ibraz ettiği belge seçilip DEVAM ET tuşuna basılmalıdır. Eğer satıcı tecil belgesini (ya da tescile ilişkin geçici belgeyi) kaybettiğini beyan ederse, ekranda belgesiz seçeneği seçilmelidir. Bu beyanın ASBİS kayıtları ile teyid edilmesi ile işleme devam edilebilecektir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 6

8 Muvafakatlı satış seçiminde muvafakatların kontrolünün gözle yapılması gereklidir, Bu konuda sorumluluk işlemi yapan yetkiliye aittir. h. Eğer aracın yeni kullanım amacına göre plaka imhası gerekiyor ise, ancak plakanın zayi olduğu beyan edilmiş ise, ekrandaki ilgili seçenek işaretlenmelidir. i. Son olarak, satışı yapılacak araca ilişkin Noter tarafından tahsil edilecek Tescil Belgesi Bedeli ve Trafik Belgesi Bedeli ilgili usul ve esaslara göre programa, satış sözleşmesini hazırlayan personel tarafından bildirilecektir. Tahakkuk aşamasında, vezne programı, bu bildirime dayanarak hesaplama yapacaktır. j. Ekranın en altında, yapılacak işleme ait ön uyarılar gelecektir. Bu aşamadan sonra Devam Et düğmesi ile sonraki aşamaya geçilir. k. Karşınıza yeni bir ekran gelecek olup bu ekranda, yapılacak ASBİS sorgusu sonucunda gelecek sonuçlar gösterilecektir. Sorguyu başlatabilmek için satıcının T.C. Kimlik Numarası, aracın plakası ile tescil belgesinin belge seri ve numarası girilir. (Birden fazla sahip var ise herhangi birinin bilgisinin girilmesi yeterlidir) Satıcı tüzel kişilik ise vergi numarası girilmelidir. Bu üç bilgi girildikten sonra "Sorgula düğmesine tıklanır. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 7

9 Belge Seri No yeni (şu anda kullanılmakta olan) Tescil belgesinin arka sayfasının sağ altındadır. Sorgulama ekranına seri ve numara bitişik olarak (AB şeklinde) yazılmalıdır. Belge Seri No eski (daha önce kullanılmakta olan) Tescil belgesinin arka sayfasının sağ altındadır. Sorgulama ekranına bitişik olarak (AB şeklinde) yazılmalıdır. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 8

10 Sorgulanan aracın satışına engel bir durum varsa aşağıdaki şekildeki gibi bir uyarı ile kullanıcıya bilgi verilir. Elektronik ortamda gelen bilgilere dayanarak, satışa engel bir durum tespit edilir ise, ekrana buna ilişkin uyarılar gelecektir. (Satışa ilişkin diğer şart, kontrol ve kararlar bilahare Noterlik tarafından yapılmalıdır) l. Araç bilgileri karşınıza geldikten sonra program bu aracın satışına engel bir durum olup olmadığına yardımcı olacak bilgileri, ekrandaki sayfalarda gösterir. Bu aşamada sistem, satıcı(lar) için otomatik olarak KPS ve AKS sorgusu da yapar. Eğer satıcı(lar)a ilişkin ASBİS ten gelen kimlik bilgisi ile KPS den gelen bilgiler aynı değil ise, Araç Sahibi Bilgileri sayfasında, farklı olan bilgilerin yanında kırmızı bir ibare belirecek ve bu kırmızı ibare üzerine fare ile gelindiğinde, farklılığı anlatan detay bilgi kutusu ekrana açılacaktır. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 9

11 m. Araç tüzel bir kişiye (şirket, vakıf, dernek vs..) ait ise, Tüzel Şahıs Bilgileri sayfasında,bu tüzel kişiliğe ait bilgi gelecek olup, temsile yetkili olan kişinin bu sayfadan eklenmesi gerekmektedir. Yetkili kişinin kimlik bilgileri Yetkili Ekle bölümünden eklenmelidir. Şirket yetkilisi eklenmeden işlemin devam etmesi mümkün değildir. n. Tescil Bilgisi sayfası altında tescil belgesine ait bilgiler yer almakta olup satıcının verdiği tescil belgesi ile karşılaştırılmalıdır. Bir tescil belgesi sağlanmıyor ise, ekranda ASBIS den Zayi bilgisi onayının olup olmadığına dikkat edilmelidir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 10

12 Aynı ekranda, sefer görev emri gelmektedir. Sefer görev emri, ASBİS kayıtlarından elektronik ortamda bildirilene kadar, Motorlu Araç Trafik Belgesi ndeki Seferberlik Emri bölümü kontrol edilerek, varsa bunun alıcıya tebliğ edilmesi gerekir. Bu durumda, satıcıda bir sefer görev emri kağıdı vardır. Bu görev emri satıcıdan alınıp belgenin arkasındaki satış bölümü, yeni alıcıya imzalatılıp alıcıya belge teslim edilir ve fotokopisi İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü ne posta yolu ile gönderilir. Bu görev emrinin alıcıya beyan edildiği, kullanıcı tarafından ekrandaki menüden seçilmelidir. o. Araca ait sigorta bilgileri Sigorta Bilgileri sayfasında yer almakta olup, aracın sigortasının olmaması satışa engel bir durum değildir. Aracın sigortasının olmaması durumunda hem satış sözleşmesinde hem de satış işleminin tamamlanmasından sonra basılacak olan Tescile İlişkin Geçici Belge dökümünde uygun bir bilgi otomatik olarak çıkacaktır Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 11

13 p. Araca ait muayene bilgileri Muayene Bilgisi sayfasında yer almakta olup, aracın muayenesinin olmaması satışa engel bir durum değildir. Aracın muayenesinin olmaması durumunda hem satış sözleşmesinde hem de satış işleminin tamamlanmasından sonra basılacak olan Tescile İlişkin Geçici Belge dökümünde uygun bir bilgi otomatik olarak çıkacaktır. q. Aracın satışına engel bir hak mahrumiyeti var ve şerh koydurulmuş yada vergi borcu, trafik cezası vb. var ise, Yazım.NET programı sistemden gelen uyarı, mahrumiyet ve muvafakatları uyarı olarak verecektir. Eğer mahrumiyetlerin tamamı için muvafakat yok ise aracın satışının yapılmasında sakınca olduğu belirtilecektir. Program bu iki bilgi arasında içerik kontrolü yapamayacağından, içerik bakımından bu mahrumiyet ve Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 12

14 muvafakatların kontrolleri noterliğin sorumluluğundadır ve Mahrumiyetler sayfasındaki bilgiler noterlik yetkilisi tarafından kontrol edilmelidir. r. Bu kontrollerden sonra satışın yapılmasında sakınca olmadığına karar verilir ise, Kasko değeri girilip İşleme Ekle tuşuna basılarak, bilgilerin satış sözleşmesine gönderilmesi sağlanır. Program kasko değeri girilmeden bu ekranı geçmeye izin vermeyecektir. s. Daha sonra satıcı(lar)a ait kimlik bilgisi girişi ekrana gelecektir. Daha önceki aşamada satıcı(lar)a ait KPS sorgusu otomatik olarak yapıldığından, bu bilgiler ekrana doğrudan gelecektir. Eğer nüfus cüzdanından farklı bir kimlik çeşidi ibraz edilir ise, daha önceki uygulamalardaki gibi, uygun kimlik tipi ekrandan seçilmeli ve bilgi girişi el ile yapılmalıdır. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 13

15 t. Bir sonraki ekranda, alıcı(lar)a ait kimlik bilgilerinin girilmesi gerekmektedir.t.c. Kimlik numarası ile KPS den adres ve kimlik bilgileri sorgulanıp İşleme Ekle seçeneği seçilmelidir. TC Kimlik numarası ile satış bildirileceğinden ve ayrıca alıcı(lar) için de adres bildiriminde AKS esas alınacağından, verilen kimlik çeşidi ne olursa olsun, alıcı(lar) için öncelikle KPS ve AKS sorgusu yapılması zorunludur. u. Satış Sözleşmesi ekrana geldiğinde, her işlem için NPS tarafından sağlanan NPS Belge Numarası, evrakın sol altına otomatik olarak gelir (sadece ön izlemede görülür). Bu aşamada, sözleşmeye ilave edilecek hususlar var ise (beyan değeri, araçla birlikte devredilen takograf gibi hususlar) tamamlanarak döküm alınmalıdır. Döküm ile birlikte, satış sözleşmesi metni ve alıcıya ait bilgiler NPS sistemine gönderilir. Sözleşme metni, noterlik yetkilisinin sertifikası ile imzalanır. Bu aşamada program sizden, takılı olan elektronik anahtarın/kartın PIN numarasını isteyecektir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 14

16 v. Basılan sözleşme önce ilgililer tarafından sonra Noter tarafından imzalanarak vezneye gönderilmelidir. Noterlikte saklanması gereken satışa esas olan belgenin iptali, vezne bilgisayarında satış onayının alınmasından sonra yapılmalıdır. 5. HİSSE SATIŞI ve HİSSELİ SATIŞ İŞLEMLERİ Gerek Hisse satışı, gerekse Hisseli satış işleminde; eğer satıcı 1 kişiden fazla ise satıcıların tamamının hisse oranları ASBIS sorgusu sonucunda gelmelidir. Herhangi bir satıcının hisse oranı sistemde kayıtlı değil ise, bu bilginin işlenmesi için satıcı(lar) tescil kuruluşuna yönlendirilmelidir. Hisseli Satış: Araç sahip yada sahiplerinin; aracın 1/1 oranını yani tamamını, birden fazla alıcıya satmasıdır. Yani Hisseli Satış, aracın tamamının satılması ve alıcısının birden fazla olması durumudur. Bu durumda hisseli satış aslında alıcısı 1 den çok olan normal bir satış işlemidir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 15

17 Yazım.Net Programında Hisseli Satış İşlemleri Nasıl Yapılır Alıcı adedi 1 den büyük girildiği zaman program satışın hisseli satış olduğunu otomatik olarak anlar. Hisseli satış işleminde ekrandaki Hisse Satışı seçim kutusu işaretlenmemelidir. Hisseli satış yaparken dikkat edilmesi gereken durumlar ve normal satış işleminden farkları aşağıdaki gibidir. a. İşlem Onay Seçenekleri sayfasında alıcı sayısı girilir. b. Program alıcıları sorgularken alıcıların hisse oranını girmenizi isteyecektir c. Alıcıların kimlik bilgileri ekranında hisse oranları girilir. d. Son alıcının da hisse oranı girildiğinde, tüm alıcıların hisse oranları toplamı 1/1 olmalıdır. Oran 1/1 den farklı olursa program kullanıcıyı aşağıdaki mesaj ile bilgilendirir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 16

18 Hisse Satışı (Hisse Devri); Satışa konu olan aracın sahip yada sahiplerinin, aracın 1/1 oranını yani aracın tamamını değil bir kısmını bir yada birden fazla alıcıya satmasıdır. Yazım.Net Programında Hisse Satışı İşlemleri Nasıl Yapılır Hisse satış yaparken dikkat edilmesi gereken durumlar ve normal satış işleminden farkları aşağıdaki gibidir. a. İşlem Onay Seçenekleri ekranında alıcı kişi sayısı seçilir. b. Satış Şekli Ekranında Hisse Satışı seçilir. c. Araç bilgileri sorgulanıp işleme eklendikten sonra program hisse satış ekranını getirir. Bu ekranda araç sahipleri ve araç üzerinde sahip oldukları hisse oranları bilgileri vardır. Hisselerini satacak kişilerin Araç Sahibi Bilgileri bölümünde, isimlerinin başında bulunan seçim kutuları işaretlenir Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 17

19 ve sağ tarafta bulunan aracın satılacak hisse oranı kutusuna satacağı hisse oranı yazılır. Bu oran aracın tamamına (1/1 oranına) göre hesaplanmalıdır. Örnek: Bir aracın 1/3 hissesine sahip bir satıcı, kendi hissesinin tamamını 2 kişiye eşit oranda satmak isterse, aracın satılacak hisse oranı kutusuna (kendisine ait tüm hisseyi satmak istediğinden) 1/3 yazmalı, alıcılara ilişkin ekranlar geldiğinde bir alıcı için (satıcının hisse oranının yarısı olarak) 1/6 diğer alıcı için de 1/6 hise oranı yazılmalıdır. d. Alıcı sayısı 1 den fazla ise program hisse oranlarının girilmesini ister. e. Alıcıların hisse oranları girilir, İşleme eklenip devam edilir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 18

20 6. YAZIM.NET PROGRAMINDA VEKALET İLE ARAÇ SATIŞ İŞLEMLERİ a. Eğer satıcı adına vekalet ile yapılıyor ise satıcı kimlik ekranında uygun vekalet türü (vekil, veli, vasi, kayyum, mümessil) seçilir. Eğer alıcı vekalet ile alıyor ise alıcı kimlik ekranında uygun vekalet türü seçilir. b. Vekalet türü, Vekil olarak seçilmiş ise program vekaletname ekranını getirir. Bu ekrandan vekaletin yevmiye numarası ve yevmiye tarihi girilir, vekalet verilen noterlik listeden seçilir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 19

21 c. Program vekil için kimlikleri sorgulama ekranı getirir. Kimlikler sorgulanıp işleme eklenir. 7. YAZIM.NET PROGRAMI SÖZLEŞME METNİ DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ Araç Sözleşmesi İşlemleri ekranında diğer işlemlerden farklı olarak bazı alanlara (ASBIS sisteminden gelen araç bilgileri ve satıcı kimlik alanları) Serbest Modda (F8) olsa bile müdahale edilememektedir. Düzeltilebilir alanlar Serbest Modda (F8) olmasa bile, F2 tuşu ile değiştirilebilmektedir. Sözleşme metninin matbu kısımları serbest modda düzeltme yapılabilir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 20

22 F2 tuşu düzeltme yapılabilen alanlar: a. Alıcı bilgileri b. Alıcı Tüzel Kişilik ise Yetkili Kişi c. Alıcı Vekalet ile yapılıyor ise Vekil Bilgileri d. Satıcı Tüzel Kişilik ise Yetkili Kişi e. Satıcı Vekalet ile yapılıyor ise Vekil Bilgileri Yukarıdaki bilgilerin dışında diğer alanlarda Serbest Modda dahi herhangi bir değişiklik yapılamaz. a. Değiştirilmek istenen alan fare ile belirlenip F2 tuşuna basılır. b. Ekrana değiştirilmek istenen alan ve o alanlar ile bağlantılı diğer alanlar gelir. Alıcıya ait bilgiler için kimlik ekranı, vekiller için vekil seçme ekranı gelir. Bu ekrandan değiştirilmek istenen alan fare ile tıklanır. c. İstenen değişiklikler yapılarak işleme eklenir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 21

23 d. Bu değişiklikler yapıldığında, onay şerhi dahil olmak üzere, satış sözleşmesindeki ilgili yerler, yeni bilgilere göre otomatik olarak değişir. 8. PLAKA DEĞİŞİKLİĞİ İŞLEMLERİ 07.Mayıs.2010 tarih sayılı resmi gazetede yayınlanan yönetmeliğe göre, isteğe bağlı olarak, tescil plaka numarası değiştirilebilecektir. Bu durumda, alıcı, plaka değişikliği talep edip etmediğini beyan edecek, buna göre, aşağıdaki ekranda uygun seçenek işaretlenerek işleme başlanılacaktır. Eğer, alıcı, aracın mevcut plakası ile kullanmaya devam edeceğini bildirmiş ise, Araç Yeni Kullanım Amacı kutusundan Normal (Aynı Plaka İle) seçeneği işaretlenmelidir. Eğer alıcı, yönetmelikteki şartları sağlamak kaydı ile plaka değişikliği talebinde bulunur ise, Araç Yeni Kullanım Amacı kutusundan Normal (Plaka Değişikliği) seçeneği işaretlenmelidir. Her iki durumda da, uyarılar kutusunda, bu durumlara ilişkin açıklama kırmızı olarak çıkacaktır. Yerleşim yeri adresi dışındaki başka bir trafik tescil kuruluşunda kayıtlı araçları satın veya devir alanlar, plaka değişikliği talebinde bulunabileceğinden; bunun dışındaki plaka değişikliği taleplerinde, EGM tarafından satış onayı verilmemektedir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 22

24 9. ARAÇ SATIŞ İLE İLGİLİ VEZNE işlemleri a. Vezne programında, Tahakkuk (F3) ekranına gelinir. b. Buradan 11.1 İşlem Kodu, Kati Satış Sözleşmesi Maktu Ücretli işlem çağırılır. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 23

25 c. Bu işlemde, diğer tahakkuklardan farklı olarak, NPS Belge Numarası ekranı açılır. Bu ekrana, satışı yapılacak aracın plakası ve satış sözleşmesinin sol alt bölümünde bulunan NPS Belge numarası girilir. d. Bu ekranı doldurup Tamam düğmesine tıklandığında, vezne programı NPS ile bağlantı kurar ve verilen bilgilere ilişkin satış sözleşmesine dayanarak NPS den aldığı alıcı(lar)ın ad ve soyad(lar)ı, (tüzel kişilik ise ünvanı), alıcı(lar)a ait TCKN (veya tüzel kişilik ise vergi numarası) ve tescile ilişkin alınacak bedeller ile ilgili bilgileri, tahakkuk ekranına otomatik olarak yerleştirir. Açıklama alanına da, satışı yapılacak araca ait plaka gelir. Tüm bu bilgiler, hazırlanan sözleşmeye dayanarak oluşturulduğundan, el ile değişiklik yapmak mümkün değildir. e. Burada iken Hesapla (F2) tuşu ile hesaplama ekranına geçilir. f. Tahakkukta tescile ilişkin alınacak bedeller (tescil belgesi bedeli ve/veya trafik belgesi bedeli) bulunmaktadır. Bu ücretlerden hangilerinin alınması gerektiğini, sözleşme içeriğine göre, Yazım.NET tarafında sözleşmeyi hazırlayan personel belirleyip NPS sistemine iletilmiş olduğundan, hesaplama tuşuna basıldığında, NPS deki bu bedeller otomatik olarak tahakkuka yansıtılır. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 24

26 g. Daha sonra Kayıt ve Makbuz tuşuna (F5) tıklanır. Bu aşamada vezne, tekrar NPS aracılığı ile ASBİS ile irtibat kurarak, sözleşmenin hazırlanmasından bu yana geçen zaman içerisinde, satışa engel yeni bir durum olup olmadığını kontrol eder. Eğer yeni bir engel yok ise satışın yapıldığına dair bilgiler NPS aracılığı ile ASBİS e gönderilir ve aynı anda makbuz otomatik olarak yazıcıdan bastırılır, yevmiye numarası, tarih ve saati bilgisi ASBIS e bildirilir. Yevmiye bildirimi başarılı olursa program bunu aşağıdaki mesaj ile ASBIS den alınan onay numarası ile birlikte bildir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 25

27 (Eğer, bu aşamadaki ASBIS in cevabı, satışa engel yeni bir durum oluştuğu yönünde ise, vezne ekranına, satışa engel durum hakkında açıklama gelir ve yevmiye numarası verilmez, makbuz kesimi yapılmaz. ) h. Makbuz basımından sonra, alıcı, Tescile İlişkin Geçici Belge basım işlemi için veznede, tahakkuk ekranındaki İşlemler menüsünde bulunan Tescile İlişkin Geçici Belge Bas seçeneğine geçilmeli veya Yazım.NET programını kullanan personele yönlendirilmelidir. Vezne veya Yazım.NET programı tarafından plaka numarası ve NPS Belge numarası ile sorgulanarak Tescile İlişkin Geçici Belge yazdırılır. (Belge basımına ilişkin adımlar Tescile İlişkin Geçici Belgenin Yazdıırlması bölümünde anlatılmıştır) i. Satışın yapıldığı anda eğer herhangi bir teknik problemden dolayı ASBİS e yevmiye bilgileri bildirilemez ise program yapılamayan bildirimler için uyarır. Bu bildirimler ASBİS e iki şekilde bildirilebilir. i. Vezne programında tahakkuk ekranındaki İşlemler menüsünde bulunan Araç Satış Yevmiye No Bildirimi seçeneğinden, ii. TNBONLINE sitesinde Kurumsal entegrasyon menüsü altında bulunan Araç Satış İşlemleri seçeneğinde gelen Araç Satış Bildirimi seçeneğinden (yetkili elektronik anahtarı ile) 10. TESCİLE İLİŞKİN GEÇİCİ BELGENİN YAZDIRILMASI Tescile İlişkin Geçici Belge, Vezne veya Yazım.Net programından yazdırılmaktadır. Eğer herhangi bir sebepten dolayı bu programlardan alınamaz ise, TNBONLINE internet sitesindeki Araç Satış İşlemleri ekranından da (yetkili elektronik anahtar ile) alınabilmektedir. Tescile ilişkin geçici belge XPS formatında olduğundan, internet gezgininden bastırılabilmesi için belgenin Microsoft Internet Explorer ile açılması gerekir. Mozilla, Firefox, Safari, Google Chrome gibi diğer internet gezginlerinde bu belge görüntülenemeyebilir. 1. Tescile İlişkin Geçici Belgenin Yazım.Net programından Yazdırılması a. Tescile ilişkin geçici belgenin dökümü Yazım.NET ten şu şekilde yapılmaktadır. Yazım.NET ana ekranda iken, sol tarafta bulunan İnternet Hizmetleri altındaki Tescile İlişkin Geçici Belge seçeneğine tıklanmalıdır. Bu dökümün, sözleşme işleminin hazırlandığı bilgisayardan yapılması şartı yoktur, aynı Noterlikteki TNB güvenli ağına bağlı herhangi bir Yazım.NET programından belge dökülebilir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 26

28 b. Karşınıza Tescil Belgesi Sorgulama Ekranı gelecektir. Buraya Plaka, NPS Belge No (yazıcıdan satış sözleşmesini çıkarttıktan sonra kağıdın sol alt bölümünde yer alan NPS belge numarası örnek: ) girilmelidir. Sorgula düğmesi, bu satışa ait tescil belgesini sorgular ve sonucu ekrana getirir. Yazdır düğmesi işlemi sorgulayıp tescile ilişkin geçici belgeyi doğrudan yazıcıya gönderir. 2. Tescile İlişkin Geçici Belgenin Vezne programından Yazdırılması a. Vezne Programı ana ekranda iken, Tahakkuk (F3) ekranında geçilir. b. İşlemler menüsünden Tescile İlişkin Geçici Belge Bas seçilir. c. Program araç plakasını ve NPS belge numarasını sorgular. Bilgiler doldurulup Tamam düğmesi seçilir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 27

29 d. Tescile İlişkin Geçici Belge Hazırlandığında Program aşağıdaki mesaj ile bilgi verir. 3. Tescile İlişkin Geçici Belgenin TNBONLINE üzerinden Yazdırılması a. TNBONLINE sitesine üye girişi yapılır b. Kurumsal Entegrasyon bölümü altındaki Araç Satış İşlemleri ekranından TESCİLE İLİŞKİN GEÇİCİ BELGE YAZDIRILMASI bölümüne girilir. Bu ekranda NPS Belge No, Plaka No, Yevmiye No bilgileri doldurulup TESCİLE İLİŞKİN GEÇİCİ BELGEYİ AL düğmesi seçilir c. Tescile ilişkin geçici belgenin hazırlandığını bildiren ekrandan Tamam düğmesi ile devam edilir. Ekrana belge görüntüsü gelir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 28

30 Araç tesciline İlişkin Geçici Belge Üzerinde Satış Yevmiye No alanında Yevmiye Referans Numarası Bilgisi gösterilmektedir. 11. SATIŞ BİLDİRİMİ İŞLEMLERİ Satışın yapıldığı anda, eğer herhangi bir teknik problemden dolayı ASBİS e yevmiye bilgileri (yevmiye numarası, tarih ve saati) bildirilemez ise, program aşağıdaki mesaj ile kullanıcıya bilgi verir. 1. Vezne Programından ASBİS e Bildirim Yapılması a. Ana menüde iken Tahakkuk (F3) ekranına girilir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 29

31 b. İşlemler Menüsü / Araç Satışı: Yevmiye No Bildirimi menüsü açılır. c. Bildirimde bulunulacak Yevmiye Numarası Yevmiye No alanına girilip Devam Et düğmesi ile devam edilir. d. Program bilgilerin doğruluğunu kontrol etmeniz için satış bilgilerini gösterir. Eğer bildirimde bulunulacak yevmiye bilgileri doğru ise Devam Et düğmesi ile devam edilir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 30

32 e. Sonraki adımda program size Araç Plaka ve NPS Belge No bilgilerini doğrulama ekranını getirir. Bilgiler doğru ise Devam Et düğmesi ile devam edilir. f. Bildirim başarılı bir şekilde tamamlanırsa, program bildirimde bulunulan yevmiye numarasını ve ASBİS Onay Numarasını gösterir. 2. TNBONLINE Sitesi Üzerinden ASBİS e Bildirim Eğer, kanuni bildirim süresi boyunca Noterlikte tamamen internet erişimi kesilmiş ise, bu bildirim elektronik anahtar olmak kaydı ile TNBONLINE sitesi üzerinden de yapılabilmektedir. Bildirimler aşağıdaki adımlar izlenerek yapılır. a. TNBONLINE sitesine üye girişi yapılır. b. Araç Satış İşlemleri sayfasından NOTERLİK PAYLAŞIM SİSTEMİ (NPS) ARAÇ SATIŞ BİLDİRİMİ seçeneğine girilir. c. Bildirim yapılacak NPS belge No, Plaka No, Yevmiye No, Yevmiye Tarihi ve Yevmiye Saati bilgileri doldurulur. (Yevmiye saati, yukarıda anlatılan 1-d maddesindeki ekrandan öğrenilebilir) Eğer bildirimi yapıp arkasından tescile ilişkin geçici belgenin de otomatik olarak basılması istenirse, Bu bildirimle birlikte tescile ilişkin geçici belgeyi de Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 31

33 bastırmak istiyorum seçim kutusu işaretlenir. BİLGİLERİ GÖNDER düğmesi seçilir. d. Bildirim başarılı olursa, bildirimin yapıldığına dair uyarı ekranı gelir. e. Eğer Tescile ilişkin geçici belgenin de basılması istenmiş ise ekrana tescile ilişkin geçici belge de açılır. Yazdırma seçeneği ile belge yazıcıya gönderilir. 12. ARAÇ SATIŞI İLE İLGİLİ VEZNE PROGRAMINDA ve RAPORLARDA YAPILAN İLAVE ve DÜZENLEMELER 1. Araç Satışı ile ilgili programda yapılan ilave ve düzenlemeler a. Vezne ile birlikte, ana ekrandaki İnternet İşlemleri menüsü altına Araç Satış Bağlantı Testi seçeneği gelmiştir. Bu seçenek ile, hem araç satış hem de kullanıcı kimlik doğrulama sistemleri ile bağlantı testleri otomatik olarak tek adımda yapılabilir. Bu testler, sadece Noterlik ile TNB arasındaki bağlantıları kontrol eder. TNB ile EGM arasındaki bağlantı, ancak satış işlemine ilişkin bir sorgu ya da bildirim esnasında NPS tarafından size bildirilecektir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 32

34 b. Vezne ile birlikte, tahakkuk ekranına araç satış işlemleri esnasında gelen bir bilgilendirme panosu ile, yapılan işleme ait NPS den gelen ilgili bilgisi, plaka ve NPS Belge numarası, daha kolay okunur bir şekilde gösterilmeye başlandı. c. Araç Satış işleminde, sonuç aynı anda elektronik ortamda ASBİS e bildirildiği için, yapılan işleme ait yevmiyeye ilişkin Silme (iptal) ve Değiştirme seçenekleri kaldırılmıştır. Silmek veya düzeltmek için eski yevmiyeler çağrıldığında Araç Satış İşlemlerine ait yevmiye satırları kırmızı olarak gözükür ve program işlemin yapılmasına izin vermez. d. Benzer sebeplerden dolayı, toplu silme işleminde araç satış işlem kayıtlarının silinmesi engellenmiştir. e. Her araç satış işlemi tek yevmiyede kesilmelidir. Bu sebeple bir satış için birden fazla yevmiye numarası atanmasına izin vermeyeceğinden, tahakkuk ekranında yevmiye adedi 1 olmalıdır. Bu değer değiştirilmeye çalışılır ise, aşağıdaki uyarı mesajı ekrana gelecektir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 33

35 f. Araç satış işlemlerinde tescile ilişkin bedeller, aracın alıcı tarafından kullanım şekline göre değişeceğinden, ön hesaplamada, trafik belgesi bedelinin alınıp alınmayacağı belirsizdir. Bu sebeple aşağıdaki ön uyarı ekrana gelecektir. g. Tarife ve Kademe Ayarlarına 7501 kodlu Tescil Belgesi Bedeli ve 7502 kodlu Trafik Belgesi Bedeli adında iki yeni tarife değeri eklenmiştir. h. Toplu Onarım bölümüne Tescil Belge Bedeli ve Trafik Belgesi Bedeli satırları eklenmiştir. Türkiye Noterler Birliği Sayfa : 34