Kurumsal Kaynak Planlaması ile Üretim Sistemi Arasındaki Bilgi Alışverişi

Transkript

1 . Kurumsal Kayak Plalaması il Ürtim Sistmi Arasıdaki Bilgi Alışvrişi Doç. Dr. Aysi Yltki & Birca Şş EST Erji Sistm Tkolojilri Saayi,İç v Dış Ticart Ltd. Şti.,İstabul

2 ÖZET Çağımızda, ürtim şirktlrii global pazardaki yrlrii korumaları v rkabt güçlrii arttırmalarıı sağlayacak bütüsl bir altyapı ola Ürtim Yötim sistmlri, ürtimi izlbilirliğii sağlaması, ürü maliytlrii düşürülmsi v ürü/ürtim kalitsii yüksltilmsi d olmaktadırlar. Bu yazımızda sizlrl Kurumsal Kayak Plalama il Ürtim Sahası arasıda sürkli bilgi akışıı sağlaya Ürtim Yötim Sistmlri kullaa şirktlri ld ttiklri katma dğr artışlarıı paylaşacağız. Buu yaısıra Ürtim Yötimi Sistmi uygulamasıda zor adım ola İşlvsl Aaliz (Foksiyol Aaliz) adımıda göz öü alıması grk oktaları paylaşacağız. Ürtim Yötim Sistmi, sipariş başlagıcıda tamamlamış ürülr kadar, tüm ürtim aktivitlrii izlr v gücl şkl gtirilmsi olaak sağlayacak bilgiyi dağıtır. Gücl v uygu bilgiyi kullaarak ürtim aktivitlri içid buludukları ada rhbrlik dr, aktivitlri başlatır, cvap vrir, bilgi toplar v toplaa bilgilri raporlar. Ürtim soucuda oluşa dğişimlr d cvap vrrk vrimliliği artmasıa olaak sağlar. Fabrika oprasyolarıda, grksiz aktivitlri azaltılmasıa yölik odaklama çalışmaları il tkili aktivitlri ömi artar; ürülri zamaıda tslimi, ürü/ürtim kalitsi, yatırımları gri döüşü, karlılık v akit akışı prforması gibi oprasyol işlmlri kalitsii d gliştirir. Tüm bu işlvlri sağlıklı yri gtirilbillmsi içi doğru bir ürtim modli il iş başlaması grkmktdir. Oldukça fazla diamik objd oluşa modli doğru aalizi gllikl çok basit dğildir. Burada bu karmaşıklığı doğru olarak çözümlyck yötmlrd söz dcğiz. Aahtar Klimlr: Kurumsal Kayak Plalama, Ürtim Yötim sistmi, Sürkli v doğru bilgi akışı ABSTRACT Maufacturig Excutio Systms (MES) dlivr iformatio that abls th optimizatio of productio activitis from ordr lauch to fiishd goods. Usig currt ad accurat data, MES guids, iitiats, rspods to, ad rports o plat activitis as thy occur. Th rsultig rapid rspos to chagig coditios, coupld with a focus o rducig o valu-addd activitis, drivs ffctiv plat opratios ad procsss. MES improvs th rtur o opratioal assts as wll as o-tim dlivry, ivtory turs, gross margi, ad cash flow prformac. MES provids missio-critical iformatio about productio activitis across th trpris ad supply chai via bi-dirctioal commuicatios. Maufacturig Excutio Systms (MES) bars dpr udrstadig. Why? Bcaus of th bfits availabl through implmtig this typ of systm. MES softwar has shortd maufacturig cycl tims by a avrag of 45%, ad has mad major gais i dcrasig i-progrss ivtory, dfcts, ad rducig o-valu addig paprwork. Ths substatial bfits ar comig to compais that hav alrady automatd productio lis, implmtd trpris-lvl softwar, ad stramlid maufacturig procsss as wll as othrs. Kywords: Etrpric Rsourc Plaig, Maufacturig Excutio Systms, Usig currt v accurat data

3 GİRİŞ Fabrikalarda ürtim oprasyolarıı tkili55 yötilmsi zordur. Pazar baskıları il işltmlrdki56 sklik, müştrii gözüd ürüü dğr57 kazamasıı sağlar. Fiasal baskılar is, Güvli 58 ürtim içi sürkli işlmlri iyilşmsii sağlar. 59 Buula birlikt ürtim sürçlrid oluşa iş60 plalarıı tkrar yapılmasıı, maki siyallrii61 v iş ksilmlrii takibi pahalı bir iştir Ürtim sırasıda dğiş müştri siparişlri, 64 malzm stoklarıda oluşa ksiklr vya ürtim 65 makilrid oluşa arızalar içi, Ürtim Yötim 66 Sistmi doğru bilgiy çabuk ulaşarak alıa kararlar il ürtimi dvamıı sağlar. 69 Müştrilrd gl talplri doğru ürtirk grçk 70 zamalı bilgiy Ürtim Yötimi sistmlri il 71 ulaşılabilir. Bu tkoloji Six Sigma v Kaiz 72 çalışmalarıızda oluşturacağıız yi iş akışlarıı 73 kofigurasyouda işltmlri güçlü olmasıı 74 sağlar. 75 Ürtim Yötim Sistmi il; Ürüü hayat dögüsü kayıt altıa alıarak hr 79 sipariş/ürtimd ayı itlikt olması sağlaır, 80 Ürtim hayat dögüsü kısalır, 81 Opratörlri bilgi girişlri azalır, 82 Şirkt içi kağıt alışvrişi azalır, 83 Ürü kalitsi artar, 84 Ürtim makialarıı çalışma prformasları artar, 85 Tüktil malzm takibi yapılarak malzm alım 86 miktarları v sipariş zamaları yötilir, 87 Malzm v ihai ürü stokları alık v gücl88 olarak hm miktar hm d maliyt olarak takip89 dilir, grksiz stok yığılmalarıı vya atıl stok90 tutulmasıı ölr, 91 Özl sipariş üzri çalışa şirktlr, stadart ürtim yapa şirktlri ürtim hızıa v kalitsi ytişir, Ürtim Mühdislrii gülük ruti işlr il dğil94 AR-GE çalışmalarıa zama ayırabilmsi olaak sağlar, vrimlilik artar, Ürtim bilgilri grafik modllr il takip dilbilir, Bilgi tkrarlarıı gllr. Bu bildiri il; Ürtim Yötimi Sistmlrii kullaa şirktlri plaladıkları kazaçları ld dbilmlri içi dikkat tmlri grk hususlar lrdir? sorusua yaıt bulmaya çalışacağız. DOĞRU İşlvsl Aaliz i Ömi Ürtim Yötim Sistmi iş akışı, ürüü müştri talplri uygu ürtilmsi içi grk uyarıları, alarmları v görüşlri sağlar. Grksiz aktivitlri azaltılmasıa yölik çalışmalar il tkili aktivitlr öm artark ürülri zamaıda tslimi, bilgii doğruluğuu artmasıı v ERP (Etrpris Rsourc Plaig), MRP (Maufacturig Rsourc Plaig) sistmlri grçk zamalı bilgi alışvrişi il aktivitlri plalaması v çizlglmsi işlmlrii kalitsii arttırır. Ürtim Yötim Sistmi işltmlrd, aahtar prsoli karar vrirk kulladığı bilgii gücl olmasıı v aıda bilgiy ulaşılabilmsii sağlar. İşltmi hrhagi bir bölgsid bulua bir yötici, tkolojiyi kullaarak makia, oprator, ürtim durumu, ürtimi hızı gibi bilgilr ulaşır v ytkisi dahilid yapması grk dğişikliklri dvry alır. Ürtim sırasıda oluşa bklmdik durumlar içi, Ürtim Yötim Sistmi ilgili yötici v opratörlr ürtimi aksatmada aksiyo alabilm imkaı vrir çükü doğru modllmiş Ürtim Yötim Sistmi bklmdik durumlar oluştuğuda alarm v uyarı bilgisii, -mail,pao, ışık, çağrı cihazı vya tlfo il habr vrir, Uyarı msajları, problm oluşmada öc vrildiği içi alıa ölmlr il pahalı problmlr oluşmada ölbilir. Ürtim Yötim Sistmi alarm v uyarı msajlarıı ürtim aktivitlrii durdurmada vrir. Ürtimi Yötimii kararları sahada gl bilgilr dayamaktadır. Bu bilgilr doğru oktalarda alııp sağlıklı bir şklid yorumladirilmlidir. Bilgilri yapıladırılması v Kurumsal Kayak Plalamadaki Modüllr il ilişkildirilmsi Foksiyol Aaliz fazıda grçklştirilmktdir. Grkd fazla bilgi üst yazılımları yüklycği gibi grkd az bilgid kara mkaizmalarıı yalış yorumlar yapmasıa sbp olmaktadır

4 Ayrıca, Ürtim siparişlrii, iş mirlrii 156 durumua Itrat t ulaşılabilir. Bu durum 157 yöticilri, işltm dışıda da müştrilr il 158 görüşürk vrmsi grk kararlarda kolaylık 159 sağlar. Ayrıca, yöticilri v opratörlri 160 vardiya dğişimlridki bilgi aktarımları kolaylaşır 161 v KPI (Ky Prformac Idicator, Aahtar 162 Prformas İdksi) üzridki istatistiksl bilgilr 163 ömli raporlar ld dilir Foksiyol Aaliz Fazıda yöticilri işltm 166 içi tarz raporlar kullaacaklarıı blirlmsi 167 bu raporlarda buluması grk bilgilri sahada 168 alımasıı plalaması ömlidir. Tasarımı bir 169 krd doğru olarak yapılması sistm 170 kullaıcılarıı uzu sür il sistmi ytki bir 171 şkild kullamasıı sağlamakta grksiz dğişiklik 172 v dolayısı il tkrar d kullaıcı ğitimlr grk 173 kalmamaktadır Foksiyol Aalizd Aşamalar Ürtim Yötim Sistmi Ürtim Sahası il Kurumsal 185 Kayak Plalama Sistmii bir bütülük içrisid 186 koşmasıı sağlar. Bu sistm ilişki yazılım v 187 doaım mimarisii oluşturmaktaki adımlar aşağıda sıralamaktadır. İş Mrkzlrii Blirlmsi Suucu iş mrkzlri v yötim bilgisayarları içi doaım sçimi Vri akışı tahmii v ağ yapısı tasarımı Yazılım modüllrii blirlmsi Yazılım v doaım iltişimii tasarlaması v arabirimlri sçimi. Sahadaki ürtim makiaları, prsol v diğr usurları modllmsi Bu adımlar içrisid dikkatl modllmsi grk kısım saha faaliytlridir. Bu faaliytlri Doğru modllmk sistmi kullaılır aksi is kullaılamaz hal gtirmktdir. Modllm öcsi ürtim akışıı dikkatl kayıtlar tutularak izlmsi v modli bu izlm sorası kurulması grkmktdir. İşltmcilr, pazarda rkabt koşullarıda ayakta kalabilmk içi iş sürçlrii dvamlı iyilştirmlri grkliliğii artık öğrmişlrdir. Tkolojik glişim sürci içi d Darwi i vrim torisi gçrlidir. Tkolojiy uyum sağlayamayalar ya pazara uyacak (adapt) ya da pazarda silicklrdir (fail). Bu kouda ömli bir yr tuta Six Sigma vya Kaiz çalışmalarıdır. Klasik Ürtim Yötim çözümlrid ihtiyaç duyulduğuurasda sürçlrd dğişiklik yapmak pahalı olmakta v çok zama almaktadır, vakit ala kod dğişikliklri yapmak is hiç mümkü olmamaktadır. Sürkli iyilştirm içi, uyarlaabil Ürtim Yötim yazılım çözümlri katalizör görvi yapmaktadır. Ürtim Yötimi, ürü çşitliliği v farklı ürtim sürçlri gör suula çözümlri sürkli ürtimi kullaıldığı işltmlrd ürtim maliytlrii azaltmakta, sipariş özl ürtim yapa işltmlrd ürtim sürçlrii kısaltmaktadır. Suula çözüm ürtim mirlrii, hammadd tdariğii v kapasit plalamasıı tki v süratli bir biçimd kotrol, aaliz v müdahaly izi vrck şkild grçklşmsii sağlar. ÜRETİM FAALİYETLERİNİN MODELLENMESİ İyi bir Ürtim Yötimi Sistmi il işltmlr tdarik ziciridki harktlri doğru yötbildiklri içi, işltmlrd ürtil ürüü, söz vril zamada ytiştirbilmktdirlr. Böylc

5 tdarikçi ilişkilri iyilşir. Tlfo kouşmaları yri güvliği daha güçlü WEB portal i gçmsi v faks yri grçk bilgilri paylaşılabilcği ortamlar olması vatr takibii kolaylaştırır. Tdarikçi il oluşa bu işbirliği saysid tdarik ziciri oprasyoları il kolayca yapılır. Ürtim sahasıda modllck alt birimlr; Makialar, Oprasyolar Hammaddlr ÜrtimPrsoli, Makiaları Yrlri, Ürtim Takvimi, 235 olarak sıralaabilir. Hr bir ög diğrlri il bi 236 r durum gçiş dklmi il bağlatılıdır. Tüm 237 durumları icldiği durum gçiş dklmlr 238 i sistmi modlii oluştururlar Durum gçiş dklmlri mvcut diamik yapıy 241 a tki d bir paramtr dğişimi il durum 242 dğiştirirlr. Durumlar v dğişimlri içi ço 243 k boyutlu bir Durum Gçiş Matrisi il 244 modllmktdirlr. Ayrıca Durum Gçiş Matris 245 i durum dğiştirirk sistm çıktıları oluşturur b 246 u çıktılar modld isimldirilip modl k tablolarda 247 dtayladırılırlar. Durumları birid diğri 248 gçmsi içi grkli v ytrli şartları yöt 249 matığı blirli (dtrmiistik) olması modli 250 sağlıklı olması içi sastı. Durum sayısı ço 251 k sistmlrd aalizi kolaylaştırmak amacı il a 252 lt sistmlrd taımlaır. Aa sistm alt sistmlrd 253 oluşa diamiklri d kapsaya bir modl oluşturur Aşağıda şkil böyl bir yapıya aittir. Şkild d 256 izlcği gibi Çlik Tsisi Modllmsi içi 257 Elktroliz, Soğuk Hadda, Tavlama, Ksm 258 Üitlrii ayrı ayrı dtay modllri çıkartılır. 259 Haddad Giriş Yüklm, Hadd, Çıkış Boşaltm 260 a gibi alt bölümlr buluur. Hr bir alt bölüm tk bi 261 r opratör, birkaç oprasyo v işltm içi alaml 262 ı bir zama dilimi içi modllir. Ns taba 263 lı yazılım tkolojilri kullaılarak ld dil 264 modld tkrar d parçalar kolaylıkla taşıır v 265 böylc modllm içi ayrıla işgücü azalır ÜRÜN TARİHÇESİNİN (GENOLOGY) İZLENMESİd modllmi ömi İşltmlrd, ürülri kalitli v güvli olması ürticilri fvkalad ilgildirir. İşltmlr, kalit vya güvc il ilgilmy başladıklarıda, dfolu vya hatalı ürülri ürtim sürçlrii izlm aracıa ihtiyaç duyarlar. Ürtim Yötim Sistmi çözümlri ürüü, ürtilirk oluşa tüm izlrii bilgilrii toplar. Satıcılar dfolu ürüü müştrid gri aldıkta sora, hataı dii buluması içi ürtim izlrii çok dtaylı takip dilmsi grkir. Bu izlri takip dilbilmsi içi ürüü lot umarası, sri umarası v vrsiyo v rvizyo gibi diğr ürü bilgilri grkmktdir. Gllikl, işltmlrd bular ürüü tkilyck kilit bilgilrdir, ulaşılmaları zor, aşırı pahalı v zama alıcıdır. Ürtim Yötim Sistmlri, ürülri, ürtim yaşam sürcidki bilgilri topladıkları v sakladıkları içi işltmlri bu boşluğuu doldura bir köprüdür. Modllm çalışmalarıa başlark kibi içid Kalit Güvcsi Bölümüü katılımı sastır. Gri döüşlr d kotrol dilmsi grk bilgilr modllm fazıda gözöü alımalı v ölçülmsi içi grkli sürç dğişikliklri grçklştirilmlidir. İşltmlr ERP sistmlrii yıllarca öc uyarlamışlar, buu içi grk yatırımları yapmışlardır. Acak bu sürçt işltmcilr ERP sistmid ürtim sürçlrii takibid yararlaamadıklarıı görmüşlrdir. ERP sistmlri komplks sistmlrdir v ürtim yapa prsol(işçilr) tarafıda kullaılması zordur. Bu dl gliştiril Ürtim Yötim Sistmlri ERP yatırımlarıı güçldirmk içi vardır, yri

6 gçmk içi dğil. So 10 yılda işltmlr ER330 P yatırımları içi $50 milyar harcadıkları hald sadc331 %3 ürtim kazacı sağlayabilmişlrdir.halbuk332 i Ürtim Yötimi Sistmi il tgr olmu333 ş işltmlrd bu kazaç az %10 olmaktadır ÖZELLİKLİ ÜRETİME GEÇİŞ SÜRECİ Güümüzd otomasyo sistmlri ürtim maki 339 a v sürçlrid gidrk daha yaygı olara 340 k kullaılmaktadır. N yazık ki otomasyo341 tkolojisid so yıllarda mydaa gl hız342 lı glişim, dğişik zamalarda işltmy alıa dğişik 343 sistmlri birbirlri il iltişim içid buluması344 ı gllmktdir. Otomasyou işltmy gtirdiği avatajları ürtim içi kullaılabilmsi bu ilişkii sürkli kurulmasıa bağlıdır. Siparişt tslimata kadar tam otomatik olarak çalışacak bir işltmd ilk iki aşama otomasyo sistmlrii kurulması, ikici aşama is dğişik otomasyo sistmlrii bir arada işltilmsii sağlark opratör v Ürtim Yötimi yazılımlarıa bilgi aktara SCADA yazılım sviysii kurulmasıdır. Suprvisory Cotrol Ad Data Acquisitio (Göztlyici Dtim v Vri Toplama) açılımı il kdii t olarak taımlaya bu yazılımlar otomasyo sviysid ortaya çıka vrilri, bilgiy döüştürmkt v fabrika çapıda ortak bir iltişim platformu oluşturmaktadırlar. SONUÇ Souç olarak, Ürtim Yötim Sistmi uyarlaarak oluşturula kağıtsız ürtim işltmlrd ürtimi düşük maliytli yapıldığı, ürtim hattıı iyilştirildiği, tüm kayakları( makia, opratör,malzm vb ) kotrol v takip dildiği, potasiyl hataları öcd saptadığı, stok otomasyou grçklştirildiği, grçk maliyt hsaplarıı yapıldığı v ürüü müştriy tam zamaıda istdiği özlliklrd vrildiği bir ortam sağlaabilir. Bu ortamı sağlaabilmsi içi grk şartlarda ömlisi doğru modli kurulması v ürtim alışkalıkları dğiştikç bu dğişimlri doğrulukla modl yasıtılabilmsidir. KAYNAKLAR Yltki. A, 2003; Vrimli v Kalitli Ürtim İçi Ürtim İzlm v Yötim Yazılımları Msa Itraioal Whit Papr, Th Bfits of MESA Rport of Th Fild. HighJump Softwar, 2004, T Kys Ways Goig Paparlss With Your Maufacturig Opratios Will Driv Immdiat Cost Rductio