Depolamanın imalatçı tarafından yapıldığı doğrudan sevkiyat. Depolama imalatçı, sevkiyat sırasında birleştirme

Transkript

1 Dağıtım Ağı Tasarımı Seçimi Uygu ağ seçimide ürü karakteristiklerii yaısıra dağıtım ağıı güçllü ve zayıf yöleri de göz öüüe alımalıdır. Geçe hafta ele aldığımız tasarımları hem güçlü hem de zayıf yöleride bahsettik. Aşağıdaki tablo, çeşitli ağ tasarım modellerii birbirie göre sıralamasıı vermektedir. Verili bir performas ölçütü içi, e iyi performası göstermektedir. Görece performas düştükçe, sıralama artmaktadır. Tablo -: Ağ Tasarım Modellerii Göreceli Performasları Depolamaı parekedeci tarafıda müşterii gelip aldığı ağlar Depolamaı imalatçı tarafıda yapıldığı doğruda sevkiyat Depolama imalatçı, sevkiyat sırasıda birleştirme Depolama dağıtımcı, paket taşıyıcı tarafıda teslimat Depolama dağıtımcı, so mil teslimat Depolama imalatçı müşterii gelip aldığı ağlar Yaıt Zamaı Ürü Çeşitliliği Ürü Varlığı Müşteri Tecrübesi Sipariş Görüürlüğü Geri Verilebilirlik Stok Ulaşım Tesis ve taşıma Bilgi 6 6 Tek bir ağ tasarımı kullaa şirket aslıda çok azdır. Birçok işletme içi e iyi çözüm birde çok ağ modelii ayı ada kullamaktır. Kullaıla ağ kombiasyouu asıl olacağı ürü karakteristiklerii yaısıra işletmei stratejik koumlamasıa bağlı olacaktır. Tablo -, farklı ağ tasarımlarıı hagi durumlarda uygu olduğuu göstermektedir. Tablo -: Farklı Ürü/Müşteri Karakteristikleri içi Dağıtım Ağı Performası Depolamaı parekedeci tarafıda müşterii gelip aldığı ağlar Depolamaı imalatçı tarafıda yapıldığı doğruda sevkiyat Depolama imalatçı, sevkiyat sırasıda birleştirme Depolama dağıtımcı, paket taşıyıcı tarafıda teslimat Depolama dağıtımcı, so mil teslimat Depolama imalatçı müşterii gelip aldığı ağlar Yüksek ürü talebi Orta ürü talebi Düşük ürü talebi Çok düşük ürü talebi Yüksek ürü kayak sayısı Yüksek ürü değeri Yüksek yaıt zamaı Yüksek ürü çeşitliliği Düşük müşteri çabası : :Çok uygu, +: Oldukça uygu, : Ortada, -: Pek uygu değil, -: Hiç uygu değil

2 Uygulamada Dağıtım Ağları Dağıtım ağıı mülkiyetii tedarik ziciri performası üzerideki etkisi baze e az dağıtım ağı tipi kadar öemlidir. Biz, ağ tasarımlarıı icelerke, tedarik zicirii sahibii ayı işletme olduğuu varsaymıştık. Acak, farklı tesisleri farklı kişi veya işletmeler tarafıda sahip oluması tedarik ziciri performasıı öemli ölçüde etkileye bir faktördür. Öreği, bir imalatçı tedarik zicirii dağıtım aşamasıa da sahip ise ağı tüm faaliyetlerii kotrol edebilir ve tüm ziciri optimize edebilir. Acak, çoğu kez olduğu gibi, eğer imlatçı dağıtım ağıı sahibi değil ise tüm ziciri optimizasyou içi birçok soruu gözöüe alıması gerekir. Bir dağıtımcıı, tüm tedarik zicirii değil, kedi işletme faaliyetlerii optimize etmeye çalışacağı aşikardır. Bu edele, tedarik zicirii işleyebilmesi içi imalatçılar, dağıtımcılar ve parekedeciler (eğer bağımsız iseler) karmaşık yasal yükümlülükleri ola kotratlar düzelerler. Bir tedarik ziciri tasarlar ike hem fiziksel akışları hem de tedarik zicirii mülkiyet yapısı gözöüde buludurulmalıdır. Dağıtım ağı tercihii tedraik ziciri üzeride çok uzu vadeli souçları vardır. İşletmeleri aldığı kararları birçoğu çabucak değiştirilebilir. Acak, dağıtım ağı tercihi ile ilgili kararlar değiştirilmesi e zor ola kararlarda biridir. Etkisi olarca yıl sürdüğüde, ağ tercihi çok daha öemli hale gelmektedir. Öreği, otomobil edüstriside, araba galerileri otomobil üreticileride bağımsızlardır. Bu ağ tercihi olarca yıl öce ortaya çıkmış bir yapıdır. Galeriler bağımsız olduğuda otomobil üreticileri galerileri etkileyebilecek yötemlere kafa yormaktadırlar. Acak, galeriler bağımsız olduğuda, galeri sahiplerii amaçları ile imalatçıları amaçları çelişebilmektedir. Yei bir dağıtım biçimi kurmaı maliyetleri ve bu yei dağıtım sistemi kurma çabaları galerileri kızdırabileceği içi, araba üreticileri yıllar öce kurulmuş bu sistem ile çalışmak zoruda kalmaktadırlar. Diğer bir örek ise PC edüstrisidedir. Bilgisayarları ilk güleride, imlatçılar bağımsız dağıtımcı ve parekedeciler aracılığı ile satış yapmakta idiler. Dell i sağladığı başarı, doğruda satışı geleeksel modele göre çoğu zama daha üstü olduğuu göstermiştir. HP ve diğer PC üreticileri doğruda satışa geçmeye çalışmış acak varola dağıtım kaalları bu duruma oldukça olumsuz tepkiler vermiştir. Öreği HP sata dağıtımcılar diğer markaları da sattığıda HP bu dağıtımcıları kızdırmakta korkmuştur. Dolayısı ile doğruda satış çabalarıı arttırmaya çekimiş ve doğruda satış düzeyleri çok alt düzeyde kalmıştır. Doğruda satışa geçmei tek yolu geleeksel yötemi tamame bırakıp tamame doğruda satışa geçmek olduğuda HP buu riskii ve maliyetlerii almayı göze alamamıştır. Bu örekler ağ tercihii uzu vade souçlarıı göstermektedir. Ayrıcalıklı dağıtım stratejilerii avatajlı olup olmadığı göz öüe alımalıdır. Soy ve birçok elektroik ürü imalatçısı ürülerii birçok farklı mağazada satmaktadır. Bu durumda satıcı mağazalar müşterileri Soy alıp almadığı ile değil herhagi bir markayı alıp almadığı ile ilgilemektedir. Bir başka alteratif ise bir dağtımcı ile ayrıcalıklı bir ilişki geliştirmektir. Bu durumda, müşteri sözkousu markayı yalızca bir parekedecide satı alacaktır. Parekedeci, diğer parekediciler ile rekabet etmeyeceğide daha yiksek kar marjları elde edebilir. Peki ya imlatçı? İmlatçıı satışları geellikle artacaktır çükü dağıtımcı daha fazla kar elde ettiğide imalatçıı ürülerii pazarlamaya daha fazla çaba harcayacaktır. Müşterileri dağıtım ağı tercihide ürü fiyatı, geiş ürü gamı, kritik bir ürü olup olmamasıı da etkisi vardır. Satıcı ile alıcı arasıdaki etkileşim zama ve kayak gerektirir. Birçok alıcı, birde çok ürüü satı alabileceği bir işletme ile ilişki kurmak ister. Bir imalatçı içi bu geiş bir ürü gamıa sahip olmak demektir. Acak, bir çok kez bu tür bir ilişki birde çok imalatçıda mal satı la dağıtımcılar tarafıda suulmaktadır. Tek yerde alışveriş büyük orada ürü karakteristiklerie bağlıdır, yai bir müşterii ilişki oluşturması yalızca dah öce söylediğimiz gibi ilişkii kolaylık sağlamasıa değil ayı zamada ürü karakteristiklerie bağlıdır. Üür fiyatı arttıkça, o ürüü müşteri içi öemi ve dolayısı ile müşterii yalızca o ürü temelide ilişki oluşturma olasılığı artacaktır.

3 Öreği, birçok müşteri içi PC yi doğruda imlatçıda almak soru teşkil etmez. Acak çok az müşteri kalemi imalatçıda sipariş edecektir. İmalatçı çok uygu fiyatla kalemi eviize teslim etse bile birçok kırtasiye ürüüü bulabileceğiiz bir yerde alışveriş yapmayı çoğuuz tercih edecektir. Tekrar edecek olur isek, bir ağ tasarlar ike müşterileri ihtiyaçları kritik öem taşır. BÖLÜM : AĞ TASARIMI AŞAMA VE MODELLERİ Tedarik ziciri ağ tasarım kararları, imalat, depolama ve ulaşım ile ilgili tesisleri yerlerii belirlemesi ve her bir tesisi kapasitesii ve rolüü belirlemesii içerir. Tedarik ziciri tasarım kararları aşağıdaki gibi sııfladırılabilir:. Tesis Rolü: He bir tesis asıl bir rol oyamalıdır? Her bir tesiste hagi süreçler gerçekleştirilmelidir.. Tesis yeri seçimi: Tesisler erelerde kurulmalıdır?. Kapasite Atama: Her bir tesise e kadar kapasite atamalıdır?. Pazar ve Tedarik Atama: Her bir tesis hagi pazarlara hizmet vermelidir? Her bir tesis hagi tedarikçiler tarafıda beslemelidir?. Ağ Tasarım Karar Aşamaları REKABET STRATEJİSİ İŞLETME KISITLARI Sermaye, Büyüme Stratejisi, Varola ağ yapısı ÜRETİM TEKNOLOJİLERİ Maliyet, ölçek etkisi, ihtiyaç ola destek, eseklik REKABET ORTAMI AŞAMA I Tedarik Ziciri Stratejisi AŞAMA II Bölgesel Tesis Kofigürasyou KÜRESEL REKABET GÜMRÜK TARİFELERİ VERGİ TEŞVİKLERİ BÖLGESEL TALEP Miktar, büyüme, homojelik, diğer yerel POLİTİK FAKTÖRLER, KUR, TALEP RİSKİ ÜRETİM YÖNTEMLERİ Gerekli vasıflar, yaıt zamaı AŞAMA III Aday Yerler VAROLAN ALTYAPI FAKTÖR MALİYETLERİ İş gücü, elektrik, su, vs. AŞAMA IV Kapasite ve Yer seçeekleri LOJİSTİK MALİYETLERİ Ulaşım, stok, kordiasyo Şekil -: Tedarik Ziciri Tasarımı Karar Aşamaları

4 Aşama I: Tedarik Ziciri Stratejisii Taımlaması Ağ tasarımıı ilk aşamasıda amaç bir tedarik ziciri kofigürasyoumau taımlamasıdır. Tedarik ziciri stratejisi, tedarik zicirii işletme stratejisii destekleyecek hagi özelliklere sahip olması gerektiğidir. Aşama I, işletme stratejisii tedarik zicirii tatmi etme amacı güttüğü müşteri ihtiyaçlar kümesi olarak açık taımı ile başlar. Daha sora işletme yöeticilerii oluşabilecek küresel rekabeti ve her bir pazardaki rakipleri küresel veya yerel oyucular olup olmadığıı tahmi etmesi gereklidir. Ayrıca, yie yöeticiler varola sermaye kısıtlarıı ve büyümei var ola tesisler ile mi, yei tesisler işa ederek mü yada ortaklıklar yolu ile mi sağlaacağıı belirlemelidir. Firmaı işletme stratejisi temel alıarak, rekabet aalizi yapılmalı ve ölçek ekoomisi, kısıtlar olup olmadığı belirleerek, ist yöetim işletmei tedarik ziciri stratejisii belirlemelidir. Aşama II: Bölgesel Tesis Kofigürasyou Taımlaması İkici aşamda amaç, tesisleri kurulacağı bölgeleri, tesis rollerii, ve yaklaşık kapasitelerii belirlemesidir. Eğer, tedarik ziciri küresel ise bu aşama ülkelere göre talepleri belirlemesi, değil ise bölgelere göre talepleri belirlemesi ile başlamalıdır. Talep tahmii talep miktarlarıı yaısıra, müşteri talebii farklı bölge yada ülkelerde homoje yada değişke mi olduğuu içermelidir. Talep homoje ise yüksek kapasiteli büyük tesisler, talep değişke ise düşük kapasiteli bölgesel tesisler kurmak gerekebilir. İkici adım, varola üretim tekolojileri gözöüe alıarak, ölçek ekoomisii maliyetleri azaltmada öemli etkisi olup olmadığıı belirlemesidir. Eğer ölçek ekoomisi var ise, birçok pazara birkaç tesis ile hizmet sağlamak daha karlı olabilir. Eğer ölçek ekoomisi yok ise, belki de her bir Pazar içi ayrı bir tesis kurmak daha iyi olabilir. Öreği, Coca Cola içi ölçek ekoomisi çok fazla öemli değildir ve her Pazar içi farlı bir şişeleme tesisi kullamaktadır. Diğer tarafta, Motorola ise tüm küresel Pazar içi birkaç fabrika kullamaktadır. Daha sora, talep riski, kur riski ve politk riskler belirlemelidir. Ayrıca, her bölgedeki rakipler, ve tesisleri rakipleri tesislerie uzak mı yoksa yakı mı olacağı belirlemelidir. Ayrıca, her bir Pazar içi yaıt süresii e olcağıa karar vermek gerekir. So olarak, her bçlge içi bütüleşik düzeyde faktör ve lojistik maliyetlerii belirlemelidir. Tüm bu bilgilere dayaarak yöeticiler daha sora tartışacağımız ağ tasarım modellerii kullaarak, tedarik ziciri içi bölgesel tesis kofigurasyouu belirlemelidir. Bölgesel tasarım, ağda kurulacak tesisleri yaklaşık sayısıı, tesisleri kurulacağı bölgeleri ve kurula bir tesisi belirli bir Pazar içi varola ürülerü tümüü ya da belirli bir kısmıı tüm pazarlar içi üretip üretmeyeceğii belirler. Aşama III: Aday Arsaları Seçimi Aşama III te amaç, belirli bir bölge içide kurulum yerii belirlemesidir. Yerseçimi, kullaılacak üretim metodlarıı destekleyecek altyapıı durumu gözöüe alıarak yapılmalıdır. Altyapı ihtiyaçları, somut ve soyut altyapı ihtiyaçları olarak ikiye ayrılabilir:

5 Somut altyapı ihtiyaçları, tedarikçileri var olup olmadığı, ulaşım hizmetleri, iletişim, elektrik, su, depolama altyapısıda oluşur. Soyut altyapı ihtiyacı ise, vasıflı işgücüü var olup olmadığı, işgücü döüşüm oraları, halkı işletme ve edüstiye bakışıda oluşur. Aşama IV: Yer Seçeekleri Bu aşamada amaç, kesi bir yer seçilmesi ve kapasite atamasıı yapılmasıdır. Bu aşamada, çeşitli lojistik ve tesis maliyetleri, vergiler, teşvikler gözöüde buludurulmalıdır. Şimdi Tesis yeri ve kapasite atama karalarıı alıdığı aşama II ve IV te kullaıla metodları iceleyelim. Tesis Yeri ve Kapasite Atama Modelleri Bir yöetici, ağ tasarımı sırasıda birçok faktörü gözöüde buludurmak zorudadır. Öreği, bir çok tesis kurmak yaıt süresii kısaltır acak tesis ve stok mailyetlerii arttırır. Ağ tasarım modelleri iki durumda kullaılır: İlki,tesisleri erelere kurulacağıı belirlemesi ve her bir tesisi kapasitelerii belirlemside. İkicisi ise, talebi varola tesislere ataması ve hagi ürü gruplarıı taşıacağıı belirlemeside. Her iki durumda da, amaç müşteri ihtiyaçlarıı tatmi ederke karı maksimize etmektir. Bu karaları lamda öce şu bilgiler elde olmalıdır Pazar ve tedarik kayaklarıı yeri Potesiyel tesisleri yerleri Her Pazar içi talep tahmileri Her yer içi tesis, işgücü, ve malzeme maliyetleri Yerler arasıdaki ulaşım maliyetleri Yerler içi stok maliyetleri Farklı bölgelerdeki ürü satiş fiyatları Ükleler arasıdaki taşımalarda vergi ve gümrükler İstee yaıt süresi ve diğer faktörler Bu bilgileri kullaarak ya ağ optimizasyo modelleri yada yerçekimi modelleri kullaılabilir. Ağ tasarım modelleri, aşama II içi uygudurç İlk aşama verileri toplamasıdır. Örek: SuOil i Tedarik yöetimide sorumlu yöeticisi, tüm düyadaki talebi beş bölgeye ayırmıştır: Kuzey Amerika, Güey Amerika, Avrupa, Afrika, ve Asya. Toplaa veriler Şekil - de gçsterilmiştir. Girdiler- Maliyetler, Kapasiteler, Talepler Talep Bölgesi,, birim içi Üretim ve Ulaşım Maliyetleri Sabit Düşük Sabit Yüksek Bölge K. Amerika G. Amerika Avrupa Asya Afrika Maliyetler Kapasite Maliyetler Kapasite K. Amerika G. Amerika Avrupa Asya Afrika 7 6 Talep Şekil -: SuOil maliyet ve verileri

6 Suoil, iki farlı fabrika büyüklüğü üzeride durmaktadır. Dğşğk kapasiteli fabrikar yılda milyo adet, yüksek kapasiteli fabrikalar ise yılda milyo adet ürü üretecektir. Tüm sabit maliyetler yıllıktır. Suoil, e düşük maliyetli ağı asıl olacağıı bulmak istemektedir. Buu içi kullaılabilecek model kapasiteli fabrika yeri modelidir. Şimdi bu modeli iceleyelim: Kapasiteli Fabrika Yeri modeli: Model girdileri şulardır. : aday fabrika yeri saysı m: pazar yada talep oktası sayısı D : j pazarı içi yıllık talep miktarı j K i : i ici fabrikaı kapasitesi f : i ici fabrikaı yıllık sabit maliyeti i c : i ici fabrikada j ici Pazar içi üretim ve ulaşım maliyeti y i : i ici fabrika açık ise, kapalı ise, x : fabrika i de j ici pazara sevk edile miktar olsu Problemi aşağıda gşsterildiği biçimde bir tam sayı programlama problemi olarak formüle edebiliriz: Kısıtlar: i= m m Mi f y + c x i i i= i= j= x = Dj j =,..., m () x Ky i i i=,..., () j= Girdiler- Maliyetler, Kapasiteler, Talepler y =, i =,..., () i Talep Bölgesi,, birim içi Üretim ve Ulaşım Maliyetleri Sabit Düşük Sabit Yüksek Bölge K. Amerika G. Amerika Avrupa Asya Afrika Maliyetler Kapasite Maliyetler Kapasite K. Amerika G. Amerika Avrupa Asya Afrika 7 6 Talep Karar Değişkeleri Talep Bölgesi Üretim Tahsisleri Fabrikalar Fabrikalar Bölge K. Amerika G. Amerika Avrupa Asya Afrika (=açık) (=kapalı) K. Amerika G. Amerika Avrupa Asya Afrika Şekil -: Karar değişkeleri içi ola ala

7 =G*H+H*J Kısıtlar Bölge Fazla Kapasite K. Amerika G. Amerika Avrupa Asya Afrika K. Amerika G. Amerika Avrupa Asya Afrika Karşılaamaya talep Amaç Foksiyou Maliyet= =B-SUM(B:B9) Buda soraki aşama, Tools-Solver ı kullamaktır: =SUMPRODUCT(B:F9;B:F9)+ SUMPRODUCT(G:G9;G:G9)+ SUMPRODUCT(H:H9;I:I9) Amacımız B u miimize etmektir. Şimdi () olu kısıtı yazalım: B:B6 Ky m x i i j= i=,,..., Fazla Kapasite Diğer kısıtlar bezer şekilde yazıldıkta sora, Solve düğmesie basarak çözüm buluabilir. Toplam maliyet:,7 olmalı.

8 Bölgesel tesis kofigürasyou taımlama aşamasıı (Aşama II) kapasiteli fabrika yeri modelii kullaarak asıl yapılabileceğii gördük. Şimdi de (Aşama III) aday yerleri seçimide yerçekimi yerleşim modellerii asıl kullaılabileciğii iceleyelim. Aşama III: Yerçekimi Yerleşim Modelleri Bu aşamada, fabrika kurulması plalaa bölgelerde fabrikaı erede kurulacağıa karar verilir. İlk olarak, aday yerleri coğrafi koumları belirlemelidir. Yerçekimi yerleşim modelleri bir bölge içerisideki uygu yer seçimide kullaılır. Yerçekimi yerleşim modelleride amaç tedarikçilerde hammadde temi ve pazarlara ihai ürü sevk etme ulaşım maliyetlerii miimize edilmesidir. Öreği, Gebzede kurulu bir Beyaz eşya üretici ola PakÇelik şirketii ele alalım. Pak Çeliği motaj fabrikası Gebzededir ve burada tüm Türkiye pazarıa ürü sevk etmektedir. Talep hızlı bir büyüme gösterdiğide şirket yei bir fabrika kurmaya karak vermiş ve Tedarik ziciri yöeticide yei fabrika içi yer bulmasıı istemiştir. Nihai ürü bileşelerii ürete üç fabrika İzmit, Bursa ve İzmir de bulumaktadır ve Yei fabrika Akara, Adaa, Samsu, Erzurum ve Kars pazarları içi ürü üretecektir. Tablo -, yıllık tedarik, her bir pazardaki talep miktarlarıı, ulaşım maliyetlerii ve koordiatlarıı vermektedir. Ulaşım Maliyeti Kordiatlar Tedarikçiler/Pazarlar YTL/To.Km Miktar, to (D ) x y Tablo -: Karçelik içi Tedarikçi ve Pazarları yerleri Yerçekimi yerleşim modelleri, pazarları ve tedarik kaallarıı düzlem üzeride bir okta olduğuu varsayar ve oktalar arasıdaki mesafeler iki okta arasıdaki geometrik mesafe olarak hesaplaır. Bu modelerde sevk edile miktar ile ulaşım mailyetleri arasıdaki ilişkii doğrusal olduğuu varsayılır. Tedarikçilerde hammadde ala ve pazarlara ihai ürü sevk ede bir fabrika içi yer çekimi modelii girdileri şulardır: x, y : ici pazar yada tedarik kayağıı kordiatları Tedarikçiler İzmit.9 7 Bursa İzmir.8 7 Pazarlar Akara. 6 Adaa. Samsu. 77 Erzurum. 7 Kars. F : ici pazar yada tedarik kayağıa bir kilometre içi ulaşım maliyeti D : Tesis ile ici pazar yada tedarik kayağı arasıdaki sevkiyat miktarı

9 Eğer (x,y) seçilecek yeri kordiatları ise, (x,y) deki tesis ile ici pazar yada tedarik kayağı arasıdaki mesafe d = ( x x ) + ( y y ), Ve toplam ulaşım maliyeti (TM), TM k = d D F dir. = Optimal yer, TM yi miimize ede oktadır. Korçelik Fabrika yeri seçimii Excel Çözücü kullaarak asıl elde edileceği aşağıda gösterilmiştir. Çözücüde bulua optimal souç (x,y)=( 6, ). Türkiye haritası üzeride bu yer yaklaşık olarak Yalova civarlarıdadır. Dolayısı ile Karçelik yei fabrikasıı Yalova ya kurmalıdır.

10 Aşama IV: Ağ Optimizasyo Modelleri: Bu aşamada, her bir tesisi yeri ve kapasitesi kararlaştırılır. Tesis yerlerii belirlemesii yaısıra hagi pazarı hagi tesise ataacığıa da bu aşamada karar verilir. Bu atama işlemide müşteri yaıt süreleri de kısıt olarak göz öüe alımalıdır. Talepi yai pazarları tesislere ataması maliyetler değiştikçe yada pazarlar geliştikçe periyodik olarak tekrar gerçekleştirilebilir. Ağı tasarlar ike yerleşim ve atama karaları birlikte alıır. Ağ Optimizasyo modelleri hem ağ tasarımı hem de atama kararlarıı alımasıda öemli araçlarda biridir. Ağ optimizasyo modellerii aşama IV te asıl kullaılacabileceğii iki fiber optik kablo üretici ile ilgili aşağıdaki öreği gözöüe alarak gösterelim. TelecomOe ve HighOptik e so tekolojiyi kullaarak fiberoptik kablo üretimi yapa iki imalatçıdır. TelecomOptik Doğu ve Orta Avrupa pazarıa odaklamış ve Prag, Atia ve Budapeşte de fabrikalara sahiptir. Hizmet verdiği pazarlar ise, Brüksel, Moskova ve Oslo dur. HighOptik ise Batı Avrupa Pazarıa odaklamış ve Lodra ve Marsilya da Fabrikaları vardır. Hizmet verdiği pazarlar ise Madrid, Berli ve Mila pazarlarıdır. Tablo -, fabrika kapasitelerii, pazar talebii, değişke maliyet ve ulaşım maliyetlerii ve her fabrikadaki aylık sabit maliyetleri göstermektedir. Talep Noktası Bi adet başıa üretim ve ulaşım maliyetleri (Bi $) Tedarik Yeri Brüksel Moskova Oslo Madrid Berli Mila Aylık Kapasite (Bi Adet) K i Aylık Sabit Maliyet (Bi $) f i Prag Atia Budapeşte Lodra 8 66 Marsilya Aylık Talep (Bi Adet), D j Tablo -: TelecomOe ve HighOptic içi Kapasite, Talep, ve Maliyet verileri Talep atama problemi, bir talep atama modeli kullaarak çözilebilir. Modeli girdileri: : Fabrika yerlerii sayısı m: Talep oktalarıı sayısı D : Tesis j ici pazardaki yıllık talep j K i : i ici fabrikaı kapasitesi c : Bir birim ürüü i ici fabrikada j ici talep oktası içi üretim ve ulaşım maliyeti Amacımız, farklı talep oktarıdaki talebi çeçitli fabrikalara atamak ve toplam maliyetleri miimize etmektir. Karar değişkeleri: x : i ici fabrikada j ici talep oktasıa göderile miktar.

11 Problem bir doğrusal programlama modeli olararak şöyle formüle edilebilir: Mi m i= j= c x Kısıtlar: x = Dj, j =,..., m (Talep Kısıtı) i= m x Ki, i =,..., (Kapasite Kısıtı) j= x i =,,..., j =,..., m Talep Atama problemii Excel Çözücü kullaarak çözer isek, tablo - teki souçları elde ederiz. Çözümde de görüldüğü gibi TelecomOe i Budapeştede fabrikası olmasıa rağme hiç üretim yapmamaktadır.

12 HighOptik içi talep atamasıı gerçekleştirir isek, Görüldüğü gibi her iki şirkette de kapasite fazlası bulumakta ve dolayısı ile varola durumda ekstra maliyete katlamaktadırlar. İki şirket yöetimi Şirketleri birleştirmeye ve yei şirketi TelecomOptic olararak adladırmaya karar vermişlerdir. TelecomOptic i altı pazara hizmet verdiği fabrika vardır ve yei yöetim bu fabrikaı fazla olduğuu düşümektedir. Hagi fabrikaları kapatılacağıa karar vermek amacı ile bir tedarik ziciri çalışma grubu oluşturulmuştur. Bu problem, Aşama II deki probleme bezerdir. Edarik ziciri çalışma grubu Aşama II de kulladığımız Kapasiteli Fabrika Yeri modelii kullamaya karar vermiştir.

13 Fabrika Yerleşimi: Tek Kayaklı Fabrika Yerleştirme Modeli Bazı durumlarda, işletmeler pazarlara ürü tedariğii tek kayak dediğimiz tek bir fabrikada gerçekleştirirler. Bu kısıtlamaı amacı, kordiasyo zorluğuu ve her bir fabrikadaki esekliklik ihtiyacıı azaltmaktır. Daha öce icelediğimiz kapasiteli fabrika yerleşimi modelii yei bir kısıt ekleyerek tek kayaklı hale getirebiliriz: y i x, eğer fabrika, i'ici yerde kurulmuş ise =,aksi halde, eğer market j i'deki fabrika tarafıda tedarik ediliyor ise =,aksi halde Kısıtlar: { } x, y, i j= m Mi f y + D c x i i j i= i= j= x = j =,..., m () i= m Dx j Ky i i i=,..., () () ve () olu kısıtlar, her bir markete yalızca bir fabrika tarafıda ürü göderilmesii zorlaya kısıtlardır TelecomOptic öreğimizde, birleşik sirketi yöetimi her bir pazarı yalızca bir tek fabrikada tedarik edildiğide optimal ağ tasarımıı bulmak ister ise, yei ağ tasarımı ve maliyeti farklı olacaktır: