ε ph Özgül fiziksel ekserji [kj/kg]

Transkript

1 Isı Blm ve Teknğ Dergs, 3, 2, 77-83, 21 J of Thermal Scence and Technology 21 TIBTD Prnted n Turkey ISSN ÇUMRA ŞEKER FABRİKASI ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN EKSERJİ ANALİZİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ Burak TÜRKÖZÜ 1, Dlek Nur ÖZEN 2, Kemal ALTINIŞIK 3 1 Çumra Şeker Entegre Tessler 425, Çumra, KONYA, b_turkozu@hotmalcom 2 Selçuk Ünverstes Mühendslk-Mmarlık Fakültes Makne Mühendslğ Bölümü 4231 Selçuklu, KONYA, dnozen@selcukedutr 3 Selçuk Ünverstes Mühendslk-Mmarlık Fakültes Makne Mühendslğ Bölümü 4231 Selçuklu, KONYA, kaltnsk@selcukedutr (Gelş Tarh: , Kabul Tarh: ) Özet: Bu çalışmada, Çumra Şeker Fabrkası şeker üretm sürec sürekl akışlı açık sstem olarak kabul edlerek ve 26/27 yılının şletme verler kullanılarak termodnamğn knc kanununa göre analz edlmştr Sürece at enerj ve ekserj sonuçları kullanılarak termodnamğn I Kanun ve II Kanun vermler hesalanmıştır Gren ve çıkan ürünlern ekserj değerler kullanılarak Grassman dyagramı çzlmştr Çalışmanın netcesnde sstemdek öneml kayılar sayısal olarak ortaya konmuş ve enerj tasarrufu yaılablecek yerler test edlmştr Anahtar Kelmeler: Ekserj analz, Şeker fabrkası analz, endüstryel tess analz THE ENERGY EFFICIENCY UTILIZATION OF THE CUMRA SUGAR FACTORY WITH EXERGY ANALYSIS Abstract: In ths study the roducton rocess Cumra Sugar Factory has been acceted as a contnuous flow oen system, and roducton rocess of the system, and roducton rocess of the system has been analysed aaccordng to the second law of thermodynsmcs by usng the values of 26/27 years The effcency of frsth and second laws of thermodynamcs has been calculated by usng the results of energy nad exergy belongng to teh rocess The grassman dagram has been drawn by consderng the values of exergy nut and outut As a result of the study, the mortant losses n the system have been onted out as numercal, and the zones, where energy savng wll be ensured, have been desgnated Keywords:Exergy analyss,sugar factory analyss,ndustry analyss SİMGE VE KISALTMALAR C E Q E E k E h Özgül zobar ısı kaastes [kj/(kg K)] Ekserj [kj] Termal ekserj [kw] Knetk ekserj [kw] Potansyel ekserj [kw] E Fzksel ekserj [kw] E km Kmyasal ekserj [kw] h Ental [kj/kg] I Tersnmezlk [kj/kg] P Basınç [kpa] Standart çevre (Atmosfer) basıncı [kpa] P 77 P Standart ölü durum basıncı [kpa] Q Isı transfer [kw] R İdeal gaz sabt [kj/kg K] R Molar gaz sabt [kj/kmol K] s Entro [kj/kg C] T Zaman [s] T Sıcaklık [K] T Çevre sıcaklığı [K] W max Maksmum ş [kw] ΔT Sıcaklık farkı [K] ΔP Yunan Harfler Basınç farkı [kpa] h Özgül fzksel ekserj [kj/kg]

2 ψ Π Alt İndsler Molar ekserj [kj/kmol] Kmyasal ekserj [kj/kg] Rasyonel vermllk Entro üretm [kj/(s K)] Standart çevre şartları Standart ölü hal Üst İndsler Kısaltmalar Brm mol çn Brm zaman h IN kmm OUT Fzksel Grş Kmyasal karışım Çıkış 1 g 1kg brm ancara göre % GAEGO Gren akımların ekserjsne göre % oran GİRİŞ MATERYAL VE METOT Enerj kaynaklarının büyük br kısmı endüstryel tesslerde ve konutlarda ısı enerjs olarak kullanılmakta ve enerj fosl yakıtlar le sağlanmaktadır Ülkemz fosl kökenl yakıt kaynakların yetersz olmasından dolayı enerj kaynağı temnnde dışa bağımlıdır Bu nedenle enerj tüketmnde ekonomk davranmak bütün şletmelern temel hedefler arasında yer almalıdır Enerjnn ekonomk kullanılablmes şletmelern hem grdlern düşürecek hem de çevreye verlen zarar daha aza ndrlmş olacaktır Enerjnn etkn kullanımında şletmelern lgl rosesler çn ekserj term ve ekserj analz önem taşımaktadır Ekserj analz, roseslern termodnamk analzlernde, kütle ve ental dengesnden sonrak üçüncü adımını oluşturmaktadır Ekserj analznn amacı, enerj degradasyonundan kaynaklanan ekserj kayılarının büyüklüğünü ve tesste bu kayıların kaynaklandığı noktaları satamaktır Ekserj analznn sonuçları çevreye daha az atık bırakan, doğal kaynakları daha az kullanarak üretm sağlayan yen teknolojlern gelşmesne yön gösterdğnden oldukça faydalı olmaktadırbu çalışmada, Çumra Şeker Fabrkası nın şeker üretm sürecnn baştan sonuna kadar geçen lgl rosesler çn ekserj analz yaılmıştır Fabrka buhar-enerj santral, ham şerbet üretm, şerbet arıtım, şerbet buharlaştırma, rafner, şeker kurutma-soğutma, fabrka su sstem ünteler olmak üzere yed farklı bölüm olarak ayrı ayrı ncelenmş ve değerlendrlmştr Son olarak fabrka bütünü çnde aynı şeklde verm analz yaılmıştır Kullanılan bütün verler Çumra Şeker Fabrkasının 26/27 şletme ortalamalarından alınmıştır Çalışmanın sonucunda sstemdek öneml enerj kayılarının hang süreçlerde ve ne mktarlarda ortaya çıktığı belrlenmştr Bu çalışmanın netcesnde sstemdek enerj kayılarını en aza ndreblmek çn hang bölgelerde yleştrmeler yaılması gerektğ ortaya konmuştur Süreçte yaılablecek yleştrmeler ve lave enerj ger kazanım yatırımları le yakıt tüketm ve enerj gderler azalacak, üretm malyet düşecektr Bu durum aynı zamanda, fosl yakıt tüketmn azaltacağından ekolojk dengeye, nsan sağlığına ve ekonomye olumlu katkı sağlayacaktır Bu konu le lgl lteratürde brçok çalışma bulunmaktadır [11 14] Tess aşağıdak 7 ana ünteye bölünerek detaylı br şeklde ncelenmştr: Şerbet üretm üntes Şerbet arıtım üntes Buharlaştırma (Şerbet koyulaştırma) üntes Rafner Üntes Barometrk kondenseler (yoğuşturucular) Fabrka su stem Enerj üretm üntes Yed ana üntenn ayrı ayrı hesalanmasının ardından fabrka tümünü kasayan br şeklde madde, ental ve ekserj blançosu hazırlanmış ve ekserj bant dyagramı çzlmştr Bu üntelerde şeker ancarından şeker üretm sürec meydan tesslernde başlar Meydan tess, şeker ancarının kabulünün yaıldığı ve şletmeye alınması çn gerekl şlemlern yaıldığı üntedr Ham fabrka üntesnde lk olarak ancardan ham şerbet elde edlr, daha sonra safsızlaştırmak çn şerbet arıtım stasyonuna gelr Şerbet arıtım stasyonunda elde edlen sulu şerbet buharlaştırma (evaoratör) stasyonunda koyulaştırılarak koyu şerbet üretlr Rafner üntesnde se gelen koyu şerbet şrm aaratlarında laa ve sonrasında santrfüj ekmanlarında krstal şeker olur Rafnernden çıkan krstal şeker ambalajlama ve deolamaya uygun nem ve sıcaklığa sah olmadığından şeker kurutma ve soğutma üntesne gderek nem alınır ve soğutulur Bütün bu süreçlerde kullanılan ısı ve elektrk enerjs se enerj üretm (kazan) üntesnde üretlmektedr Şerbet Üretm ve Şerbet Arıtım Ünteler Şerbet üretm üntes ancarın kıyım halne getrlerek rosese alındığı lk üntedr Fabrkanın kaastes bu ünteye alınacak olan ancarın mktarıyla doğru orantılı olarak dğer ünteler de etklemektedr Şerbet arıtım üntes şerbetn brnc ve knc kademe fltrelernden geçrl, süzülerek sulu şerbet halne getrldğ üntedr 78

3 Buharlaştırma (Şerbet Koyulaştırma) Üntes Buharlaştırma üntes şerbetn koyulaştırılması şnn ve fabrka tamamının ısı enerjs dağılımının yaıldığı üntedr Şerbet arıtım üntesnde elde edlen ve yaklaşık 16,5 kuru maddeye sah sulu şerbet, buharlaştırıcılarda %68 72 kuru maddel olacak şeklde yoğunlaştırılır 5 kademel buharlaştırma üntesnde şerbetten elde edlen buhar, fabrkadak dğer üntelere dağıtılır Rafner Üntes Bu ünte fabrkada sofralık krstal şekern elde edldğ kısımdır Buharlaştırma üntesnden gelen %68 72 kuru maddel koyu şerbet bu üntede vakum şrm aaratlarında laa halne getrlmektedr Çumra Şeker Fabrkasında üçlü şrm sstem uygulanmaktadır Pşrmler krstal şeker (A), orta şeker (B) ve son şeker (C) olarak adlandırılmaktadır A şrmnden elde edlen laa santrfüj maknelernde şlenmekte ve krstal taneler le kalan sıvı brbrnden ayrılmaktadır Santrfüjlerden ayrılan bu sıvıya şuru denmektedr ve br sonrak şrme gönderlmektedr Son şeker laasından çıkan şuru se melastır Melas kamanya esnasında deolanan tcar br üründürsantrfüj maknelernden elde edlen neml krstal şeker kurutma ve soğutma şlemlerne tab tutularak satışa veya kullanıma hazır hale gelr Barometrk Kondenserler (Yoğuşturucular) Yoğuşturucular da soğutma kulesnden gelen yaklaşık 25 ºC soğuk su buharın üstüne üskürtülerek yoğunlaşması ve vakum oluşturması sağlanır gren ve çıkan ürünlern enerj ve ekserj değerler Tablo1 de verlmştr Fabrka üntelernn tersnmezlk oranları Tablo 2 de verlmştr Hesalamalarda kullanılan deb, sıcaklık, basınç, % olarak çözelt çersndek kuru madde oranı gb ölçüm verler Çumra Şeker Fabrkası ndan alınmıştırsürecn tamamı çn yaılan madde, enerj ve ekserj blançolarının sonucunda çzlen ekserj Grassman dyagramı Şekl 2 de verlmştr TEORİK ANALİZ Şeker üretm süreçlernde ekserj analzler çn kullanılacak eştlkler bu bölümde verlmştr Sürekl akan br kütlenn ekserjs sah olduğu şartlardan ölü nokta şartlarına getrlmes sırasında elde edleblecek maksmum şe eşttr Göz önüne alınan kütlenn çevre dışında herhang br sstemle etkleşm halnde olmadığı kabul edlr Aşağıdak eştlk kütlenn knetk, otansyel, fzksel ve kmyasal ekserjlernden oluşan tolam ekserj mktarını göstermektedr = E k + E + E fz + Ekm E (1) Püskürtme suyunun debs stenlen vakum değerne göre değşkendr Yoğuşturucu çnde buharın ve soğutma suyunun brleşmes sonucu yaklaşık 54 55ºC ılık su oluşmaktadır Bu su soğutma kulelerne gönderlerek çevre havası le tekrar sıcaklığı 25 ºC ye düşürülmekte ve yoğuşturucular da tekrar soğutma suyu olarak kullanılmaktadır Fabrka Su Sstem Buharlaştırıcıda, kazan daresnden gelen ısıtma buharı le şerbet koyulaştırılmaya başlanır ve her kademede şerbetten elde edlen buhar br sonrak kademenn ısıtma buharını ve dğer ısıtıcıların buharını oluşturmaktadır Buharlaştırıcı ve dğer üntelere gönderlen ısıtma buharları yoğuşmakta ve buharlaştırıcı üntesnde ve rafner üntesnde bulunan genleşme deolarında brkmektedr Genleşme deosuna gelen kondens suyu buharlaştırıcılara gren %16,5 kuru maddel sulu şerbetn %72 kuru maddel koyu şerbet olacak şeklde yoğunlaştırılması esnasında şerbetten buharlaştırılan mktar kadardır Enerj Üretm Üntes Şerbet üretm üntes, şerbet arıtım üntes, rafner üntes ve fabrka su sstem gb fabrkanın ana üntelern oluşturan bölümlerde kullanılan ısı ve elektrk enerjs, enerj üretm (kazan) üntesnde üretlmektedrekserj ve enerj analznde süreçler sürekl akışlı açık sstemler olarak kabul edlmştr ve kütlenn, enerjnn korunumu lkeler le termodnamğn knc yasasından faydalanılmıştır Sürecn tamamına at Fzksel ekserjde çevre şartlarına gelme durumudur, çevreye sadece ısı transfer olacak şeklde düşünülür ve aşağıdak bağıntı le fade edlr = ( h1 Ts1 ) ( h T ) h1 s Fzksel ekserj le lgl denklem mükemmel gazlar çn düzenlen yazılırsa gazlar çn aşağıda verlen ekserj denklem elde edlr h = C ( T T ) T ( C ln T T R ln P P Kmyasal ekserj fades le gösterlmektedr Fzksel ekserj akımın T ve P çevre şartlarına geldğ, knetk ve otansyel enerjsnn olmadığı durum le belrlenmektedr Kmyasal ekserj çn se bu durum başlangıç olarak kabul edlmektedr Kmyasal ekserj aşağıdak bağıntı le bulunur P = RT ln P ) (2) (3) (4) 79 Gaz yakıtın kmyasal ekserjsnn hesalanablmesnde yakıt maddesnn karşılaştırılablmes çn çevre

4 şartlarında madde karşılığı olmamasından dolayı lave br güçlük doğmaktadır Bu sorunun gderleblmes çn yakıta O 2 verlerek tersnr kmyasal reaksyon yaıldığı kabulü le yakıt çevre şartlarındak referans br maddeye dönüştürülür Gaz karışımların kmyasal ekserjlernn hesalanmasında gaz karışımını oluşturan her br gaz ayrı ayrı ele alınarak ekserjler hesalanmalı ve sonunda bulunan sonuçlar tolanmalıdır Aşağıdak bağıntı, gaz karışımlarının kmyasal ekserjlernn hesalanmasında kullanılır [6] x O + RT kmm = x ln x Kontrol hacmnn ekserj analz yaılırken roses sank dengede kabul edlmektedr, ekserj balansı aşağıdak şeklde fade edlr [6] Q E + E = E e + W x + I Açık sstemlerde tersnmezlklern belrlenmes çn kullanılan eştlk aşağıdak gbdr I T = Π (5) (6) (7) Termal tesslern analznde termodnamğn 1 kanun vermler ve termodnamğn knc kanununa dayanan rosesn tersnmezlğne bağlı olan rasyonel verm kullanılmaktadır Termal tesslern erformans krternn ncelenmesnde aşağıdak eştlkten faydalanılır Δ E IN = Δ E OUT + Çıkan ekserjnn gren ekserjye oranı 1 den küçük olmak zorundadır Eğer sstem tam tersnr se o zaman ancak 1 e eşt olablr Bu eştlk rasyonel vermllk olarak fade edlr ve ψ le gösterlmektedr Sürecn knc verm aşağıdak şeklde yazılır ψ = Δ E Δ E OUT IN SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Fabrkanın genel ekserj analz yaılırken her br ünteden dğer ünteye olan madde, enerj ve ekserj akışları dkkate alınmıştır Fabrkanın hammadde grds ancar, yakıt ve hava olan 1, 37 ve 39 nolu akımlardır Çıkan akımlar olarak se sıkılmış küse, CaCO 3, şeker, melas, baca gazı ve elektrk enerjsdr Şeker kurutma ve soğutma üntesndek tersnmezlkler fabrka genelne oranla çok düşük olmasından dolayı tablo ve hesalamada rafner üntes çnde değerlendrlmştr I (8) (9) Şekl 1 Fabrka tamamına at blok dyagramı 8

5 Tablo 1 Fabrka genel madde, enerj ve ekserj blançosu I Ünte Ham Şerbet Üretm II Ünte Şerbet Arıtım Üretm m Enerj Ekserj % Akımın İsm Akım No: 1 g kj /1g kj/1g GAEGO 1 Pancar (Taze kıyım) 1 762, 2 Gerekl Buhar 1, ,2 3 Dfüzyon Besleme Suyu 29, ,4 5 Ham Şerbet (haşlama sonrası) ,2 6 Sıkılmış Küse 19, ,1 5 Ham Şerbet (haşlama sonrası) ,,2 9 Şerbet Arıtım Tolam Isıtma Suyu Grş 276, ,3 1 Şerbet Arıtım İçn Gerekl Isıtma Buharı 4, ,5 11 Sıcak Ana Kreçleme Kreç Sütü , 12 Son Kreçleme Kreç Sütü,5, 13 Tolam CO2 Gazı Grş 1,6, 14 Şerbet Arıtım Isıtma Suları Çıkışı 265, ,3 17 Sulu Şerbet ,9 19 CaCO3 (PKF çamuru) 5,6,, III Ünte Şerbet Koyulaştırma IV ve VÜnte Rafner ve Şeker Kurutma Soğutma VIÜnte Fabrka Su Sstem VII Ünte Enerj Üretm Üntes 2 1 Buharlaştırıcı Proses Buharı Grş 25, ,4 17 Sulu Şerbet , Buharlaştırıcı Kondens (kazan dönüşü) 25, ,8 3 Ham Şerbet Üretm İçn Gerekl Buhar 1, ,2 1 Şerbet Arıtım İçn Gerekl Isıtma Buharı 4, ,5 25 Rafner İçn Gerekl Isıtma Buharı 13, ,3 26 Su Sstemne Gdş 73, ,4 27 Koyu Şerbet ,5 27 Koyu Şerbet ,5 25 Rafner İçn Gerekl Isıtma Buharı 13, ,3 3 Şeker 13,8 12, 31 Su Sstemne Dönüş 21, , 32 Melas 4, ,825,4 33 Genleşme Tankından Gelen Sıcak Su 89, ,9 34 Pşrm Aaratlarındak Buharlaşma 12, , Evaoratör Kondenser Buharı, ,2 36 Soğutma Kules Çıkış Suyu , Enerj Dares Gren akımlar 37 Yakıt (Kömür ) 9, Kazan Bes Suyu Grş 25, ,8 39 Taze Yanma Havası 32,84 172,7, Enerj Dares Çıkan akımlar 4 Kazan Cüruf ve Kül Çıkışı 2,17, 41 Baca Gazı 35, , 2 Buhar Soğutma Vanası Sonrası Proses Buharı 25, ,4 43 Türbnden Elde Edlen Elektrk Enerjs , 81

6 Tablo 2 Fabrka üntelernn tersnmezlk oranları Ünte Adı Tersnmezlk Oranı Enerj Üretm Dares (7 Ünte) 7,4 Buharlaştırma Üntes (3 Ünte) 5,5 Su Sstem (6 Ünte) 4 Rafner ve Şeker Kurutma (4 ve 5 Ünteler) 3,8 Ham Şerbet Üretm (1 Ünte) 1,3 Şerbet Arıtım Üntes (2 Ünte),8 Şekl 2 Fabrka tamamına at grassman dyagramı 82

7 Bu çalışmaya benzer br çalışma yaan; Şahn, vd 27 [11], Kayser şeker fabrkasındak ekserj analzlernde buldukları tersnmezlk değerlernden daha düşük değerler elde edlmştr Fabrka genelndek en büyük tersnmezlk enerj üretm daresnde meydana gelmektedr Bunun en büyük neden yanma reaksyonu sırasında oluşan tersnmezlkledr Yanma reaksyonunun daha y kontrolü le vermllk arttırılablr Ayrıca baca gazının atık ısısından daha fazla faydalanarak enerj tasarrufu yaılablr Buharlaştırma üntesnde meydana gelen tersnmezlğn fabrka genelne oranı %5,5 olarak bulundu, üntenn kend ç verm %7,77 dr Buharlaştırma üntesnde kondensere gden buharın kullanılması le ısı ekonoms sağlanablr Buharlaştırma üntesnden su sstemne gden sıcak sudan faydalanılablr Su sstemndek en büyük kayı şerbetten elde edlen düşük sıcaklık ve basınçtak buharın yoğuşturucu da su halne getrlerek kısmen ısıtma amaçlı kullanıldıktan sonra soğutma kulesnde hava le cebren soğutulmasından kaynaklanmaktadır Kondensere (yoğuşturucuya) gelen buhardan veya 55ºC suyun ısısından faydalanılması le bu üntedek kayılar önleneblecektr Rafner ve şeker kurutma üntesnde kayılar sürecn genelne oranla %3,8 olarak bulundu Rafner üntesnde şrm sırasında kuru madde oranının gderek yükselmes ve buna bağlı olarak kaynama noktasındak artışlardan dolayı kayılar artmaktadır Rafnerden ürün olarak çıkan akımlar olan K AYNAKLAR Ahern, JE, The Exergy Method of Energy Systems Analyss, John Wley & Sons, NewYork, ABD, 198 Bayrak, M, Mdll, A, Nurveren,K, Energy and exergy analyses of sugar roducton stages Internatonal Journal of Energy Research 27:989-11, 23 Çamdalı, Ü, Erşen, A ve Çelen, F, Energy and Exergy Analyses n a Rotary Burner wth Pre- Calcnatons n Cement Producton, Energy Converson and Management, Clt 45, , 24 şeker ve melasın faydalanılablecek enerjs bulunmamakta Şeker kurutma ve soğutma üntesnde şekern soğutulması şlemnden sonra ısınmış hava çevreye verlmektedr Burada bu ısıtılmış havanın ısından faydalanarak br mktar ısı ekonoms sağlanablr Fabrka genelndek tersnmezlkler le karşılaştırıldığında ham şerbet üretm sürecndek tersnmezlğn oranı %1,3 olarak bulundu Bu kaybın oranı sürecn genelndek tersnmezlklere oranla oldukça düşük kalmakta Ünteye ısıtma amaçlı gren buhar ve besleme suyu dışında sadece ancar grmektedr Pancar çevre şartlarında fabrkaya grdğnden herhang br kullanılablr enerjye sah değldr Üntede yalıtımın daha y yaılması le ısı ekonoms braz daha yleştrleblr Üntey terk eden sıkılmış küsenn daha fazla kuru madde oranı le ve daha düşük sıcaklıkta sürec terk etmes sağlanarak vermllk arttırılablr Şerbet arıtım tessndek kayılar se %,69 bulunmuştur Tesste ısı kayıları çok az olmaktadır Kayılar ısı değştrcler ve ekmanlarda oluşmaktadır Şerbet arıtım üntesnn yardımcı tess olan kreç ocağı bu çalışmadak hesalamalarda dkkate alınmamıştır Fabrkada tasarrufun yaılablmes çn çekşn şletme şartlarına bağlı olarak mümkün olan en düşük sevyede tutulması sağlanmalıdır Bu oranda rosese gren su mktarı ve dolayısıyla enerj tüketm azaltılmış olacaktır Ram, J,R, Banerjee, R, Energy and cogeneraton targetng for a sugar factory Aled Thermal Engneerng 23, , 231 Szargut, J, Morrs, DR ve Steward, FR, Exergy Analyss of Thermal, Chemcal and Metallurgcal Process, Hemshere Publshng Cororaton, New York, ABD, 1988 Şahn, M,H, Acır, A, Baysal, E, Koçyğt, E, Enerj ve Ekserj Analz Metoduyla Kayser Şeker Fabrkasında Enerj Vermllğnn Değerlendrlmes, Gaz Ünverstes Müh Mm Fak Der Clt 22, No 1, , Ankara, 27 Günther,F,htt://wwwholonse/folke/kurs/Dstans/Ekof ys/fysbas/exergy/exergybascsshtml, 26 Koçyğt, E, Kayser Şeker Fabrkası Şeker Üretm Proseslernde Enerj ve Ekserj Analz, Gaz Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü Yüksek Lsans Tez, Ankara, 24 Kotas, T, J, The Exergy Method of Thermal Plant Analyss, Anchor Brendon Ltd, London, 1985 Merkl, J, Reducton of energy consumton by the Austran sugar factores n the erod , Agrana Zucker GmbH, Retherstraße 21-23, A-343 Tulln, Austra, 22 Nurveren, K, Bor Şeker Fabrkası Buharlaştırma Sstemlernn Ekserj Analz, Nğde Ünverstes Fen Blmler Fakültes Yüksek Lsans Tez, Nğde, Tekn, T, Erzurum Şeker Fabrkası Ekserj Analz, Atatürk Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü Kmya Mühendslğ Ana Blm Dalı Doktora Tez, Erzurum, 1995 Tekn, T, Exergy Analyss of the Sugar Producton Proscess From Sugar Beets Internatonal Journal of Energy Research 22:591-61, 1995 Tekn T, Bayramoğlu, M, Exergy and structural analyss of raw juce roducton and steam-ower unts of a sugar roducton lant Energy , 21 Wall G, Exergy-a Useful Concet, Physcal Resource Theory Grou, PhD Chalmers Unvof Technology, Göteborg, Sweden, 1986 Wall G Exergy Flows n Industral ProcessesEnergy; 13(2): , 1998