TÜRKİYE HASTANE AFET PLANI EĞİTİMLERİ HASTANE AFET PLANI (HAP) VE TESİS GÜVENLİĞİ
Tesis Güvenliği Nedir? Hastalar, hasta yakınları, ziyaretçiler ve çalışanlar için güvenli ve işlevsel sağlık tesisinin oluşturulması, Bu sağlık tesisinde; Tehlike ve risklerin azaltılıp kontrol altına alınması, Kazaların ve yaralanmaların önlenmesi, Emniyet koşullarının sağlanması için etkin bir yönetim oluşturulmasıdır.
Tesis Yönetimi Planlaması Nedir? Neleri İçermelidir? Etkin tesis yönetimi; planlama, eğitim ve izlemeyi kapsar. 1. Yangın Güvenliğinin Sağlanması 2. Tehlikeli Maddelerin ve Tıbbi Atıkların Yönetimi 3. Acil Durum Yönetimi 4. Tıbbi Ekipmanların Yönetimi 5. Emniyetin Sağlanması 6. Güvenlik Hizmetleri 7. Destek Sistemlerin Sağlanması 8. Personel Eğitim ve tatbikatları
Tesis Güvenliği Yönetimi Dış Kaynaklı Dökümanları I Sağlık Bakanlığının, Yataklı Tedavi Kurumları Kurumsal Kaliteyi Geliştirme ve Performans Değerlendirme Yönergesi, Ek-1 Listesinde Tesis Güvenliği, 9 başlık altında toplanır. Sağlık Bakanlığı, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik i referans alarak, Hastanelerde Yangın Önleme ve Söndürme Esasları belirlemiştir. Çevre ve Orman Bakanlığı Tıbbi ve Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nde de sağlık tesislerini kapsayan maddeler mevcuttur.
Tesis Güvenliği Yönetimi Dış Kaynaklı Dökümanları II Hastanelerin Kalite ve Akreditasyon Belgelendirme çalışmaları kapsamında, başvurulan standartlarda da Tesis Güvenliği çeşitli başlıklar altında yer alır. Uluslararası Akreditasyon Belgelendirme Kuruluşu Joint Commission International, Tesis Güvenliği ile ilgili; 27 Standart Madde oluşturmuştur. Toplam Kalite Yönetimi kapsamında, Iso 9001:2000 standart şartları da konuyla ilgili düzenlemelerini içerir.
SENARYO ÇALIŞMASI: Doğal Afet : DEPREM Yer: Ankara Büyüklük: 8, Saat:17.00
OLAYLARIN SIRASI -1 Pazartesi akşam, saat 17:00 de hastanelerin bulunduğu, şehir merkezinde, 8 ölçekli bir deprem gerçekleşir. Hastaneye giden bütün anayollar ciddi derecede zarar görmüş ve geçiş mümkün değildir. Tali yollar da zarar görmüş, kapalı. Bu nedenle hastaneye veya hastaneden ulaşım zor.
OLAYLARIN SIRASI-2 Temel hizmetler için temin edilen telefon hatları %25 kapasite ile çalışıyor. Hastane yakınlarındaki itfaiye, kolluk güçleri ve askeri üsler %50 den az kapasite ile çalışıyor. Ana güç santralleri ve alt iletim santralleri hizmet dışı. Hastane en az 3 gün güçsüz kalacak. Alana içme suyu akışı %75 azaltıldı ve bir hafta boyunca normale dönmeyecek.
OLAYLARIN SIRASI-3 Ana atık su boruları ciddi ölçüde zarar görmüş ve kanalizasyon suyu sokaklara akmaya başlıyor. Yer altı suyu kontamine olmuş, hastanenin pompalama sisteminde geri dönmeler gerçekleşiyor. Kanalizasyon suyu geri basınca başlayınca, su içilemez hale geliyor.
OLAYLARIN SIRASI - 4 Hastaneye bitişik olan park yerinde büyük yapısal hasar var ve hastaneleri birbirine bağlayan yollar, köprüler artık sağlam değil. Ayakta Tedavi Bölümü merkezi (poliklinikler) ve Acil Servis Bölümü yapısal hasara uğramış ve tahliye edilmesi gerekiyor.
OLAYLARIN SIRASI - 5 Hastane çevresindeki insanlar hastaneye akın ediyor, ağır yaralı olanlar içeri taşınarak getiriliyor, diğerlerinin fiziksel yaralanması yok, ancak psikolojik şok içindeler. Çalışanlar endişelerini dile getiriyor ve kendi aileleri, yakınları için kaygılılar ve bir kısmı psikolojik şokta. Yapısal hasara uğrayan bölümlerde çalışan personelde de hafif yaralanmalar var.
TARTIŞILMASI İSTENİLEN BAŞLIKLAR Bildirim ve harekete geçirme Kaynak yönetimi İletişimler Afet planlaması Yönetim ve kontrol Restorasyon ve iyileşme Arama kurtarma Hasta bakımı Barınma Erişimin kolaylaştırılması ve sınırlanması Personel yönetimi Hazırlıklı olma Destek hizmetler Tehlikenin azaltılması Liderlik Yasal meseleler Kayıt tutma
Acil Durum Yönetimi durumunda neler yapılmalı? AZALTMA, PLANLAMA, YANIT, İYİLEŞME.
Acil Durum Planı ve uygulamaları Acil durum yönetim planınız var mı? Acil durum yönetimi yanıt ekibiniz var mı? ADY yapısı, operasyonları ve planlama faaliyetleri hazır mı? Tehlike zafiyet analizi (hva), acil durum yönetimi uygulamalarının sonuç raporu oluşturuldu mu? Kurumlar arası organizasyon planlandı mı?
Geliştirilmesi gerekenler nelerdir Tehlike Zaafiyeti Analizi nizde veya tatbikatlar sonrasında tespit ettiğiniz, hastanenizin iyileştirilmesi veya geliştirilmesi gereken yanlarını biliyor musunuz? Düzeltici ve önleyici çalışmalar yapılıyor mu?
ROLLER & SORUMLULUKLAR Kendi rolünüzü ve sorumluluğunuzu biliyor musunuz? LİDER VE ORGANİZASYONU ACİL DURUM PLANI UYGULAMA KRİZ YÖNETİMİ İLETİŞİ M KAYNAKLARIN KULLANIMI KAYITLARIN TUTULMASI RAPOR HAZIRLAMA
NELERE İHTİYAÇ DUYULUR Kişisel korunma ekipmanlarınız ve tedarik malzemeleriniz hazır mı? Acil durum planına uygun eğitimler aldınız mı? Etkili iletişim ve Yedek iletişim sistemleriniz var mı?
AFET TATBİKATI DEĞERLENDİRME FORMU Tarih: Saat: Yer: Çalışanın İsmi: Lütfen her bir maddenin sol tarafındaki boşluğa (evet), (hayır) ya da GD (geçerli değil) ibarelerini belirten X işaretini koyunuz. DİĞER YAPILACAKLAR: İrtibata geçilecek dış yetkili makamlar Kullanılacak alternatif alan Gereken yanıtların neler olması gerektiği Yedek iletişim sistemlerinin kullanımı Hasta yakınları ile iletişim Personel ile iletişim Kritik tedarik malzemelerinin ve ekipmanın nasıl temin edildiği Ulaşım ihtiyaçları
AFET TATBİKAT DEĞERLENDİRME FORMU Test: Alternatif alan mevcuttur (telefonda alternatif alanının yerini doğrulayınız) Ulaşım mevcuttur. Politika ve Prosedür Afetle ilgili prosedür(ler) tanımlıdır.
SONUÇLAR & EYLEMLERİN TARTIŞILMASI Daha önceki tavsiyeler ve eylemlerin takibi: Konu / Sonuç İhtiyaç Duyulan Eylem(ler) Görevlendirilen Personel Hedefin Yerine Getirilmesi Tarih
Neler Yapılmalı? 1. Tesis Güvenliği ve Yönetimi ile ilgili olarak bir komisyon kurulmalıdır. Komisyon Başkanı Hastane Müdürü veya burada belirtilen işleri bizzat kontrol edebilecek veya yönetebilecek kişi olmalı, İlgili yöneticinin Hastanelerde Risk Yönetimi konusunda bir eğitim alması, işleyiş takibi ve yönetim açısından önemlidir. Komisyon, hastane büyüklüğüne ve hizmet verdiği bölge veya nüfusa göre, belirli aralıklarla verilecek hizmet alanlarının büyüklüğünü ve kendi yeterliliğini kontrol etmeli, tatbikatlarla durumu sınamalıdır. Raporlar Komisyon tarafından değerlendirilmeli, gerekli önlemler planlanmalı ve hastane yönetimine iletilmelidir
2.. Hastane Acil Durum (Afet) Planları Hastaneler, olası deprem, bulaşıcı hastalık salgınları, çoklu yaralanmalar veya kazalar vb. gibi hastanenin günlük olağan işleyişini değiştirebilecek boyutta gerçekleşme olasılığı bulunan olaylara hazırlıklı olmak zorundadır. Bu nedenle Hastane Acil Durum Planları hazırlanmalıdır. Bu planda Yer alan görevlilerin, sorumluluk, yetki ve sınırlılıkları belirlenmeli, Acil durumlarda kullanılacak alternatif alanlar belirlenmeli, Acil durum karşısında görevli yönetici ve personelin eğitimleri sağlanmalı, Acil Durum Planı dökümante edilmeli, şema, uyarı ve etiketlemeler belirlenen alanlarda bulunmalı ve eğitiminin verilmesi sağlanmalıdır. Acil durum planları yılda en az bir defa tatbikatla test edilmeli ve değerlendirme raporlanmalıdır Rapor sonucuna dayanarak, Önleyici Ve İyileştirici Çalışmalar ivedilikle yapılmalıdır.
3.Tehlikeli Madde Yönetimi Planlanmalıdır. Kurum, tehlikeli maddelerin kullanımı, kontrolü, depolanması, taşınması ve envanterinin tutulması, tehlikeli malzeme ve atıkların uzaklaştırılması için bir plan oluşturmalıdır. Hastanede tehlikeli madde kapsamında olan maddeler listelenmeli ve sınıflandırılmalıdır. Tehlikeli madde kullanılan alanlarda, risk teşkil etmeyecek miktarda madde bulundurulmalıdır. Tehlikeli maddeler kullanım öncesi mutlaka etiketlenmeli, Birbirleriyle etkileşimde bulunabilecek maddeler aynı yerde bulundurulmamalı, İlgili personele kullanım sırasında dikkat edilmesi gereken konular hakkında eğitim verilmeli, Personel tehlikeli maddelere maruz kaldığında neler yapması gerektiği hakkında bilgilendirilmelidir.
4. Tıbbi Cihaz Yönetimi Planlanmalıdır. Hastanede bulunan tıbbi cihazların çalışırlılığının sağlanması için denetim, test ve bakım planlaması yapılmalıdır. Cihazların çalışırlılığının kontrol, test ve bakım periyotları belirlenmeli, Yapılan kontroller kayıt altına alınmalı, Hasta bakımı ve tedavisinde kullanılacak olan medikal cihazların kalibrasyon işlem ve takibi yapılmalı, Tomografi gibi sayısı az olan cihazların, arıza vb. nedenlerle çalışmama durumlarında kullanılabilecek yedek cihazlar veya hizmet alınacak yerler belirlenmelidir. Cihaz satın alım şartnamelerinde firmaların kesintisiz hizmet sağlamak için başka bir cihaz temin etmeleri gerekliliği sözleşmeye eklenmelidir.
5. Tıbbi Atık Yönetimi Planlanmalıdır. Hastanelerde tıbbi atıkların toplanma yöntemlerinin belirlenmesi için Tıbbi Atık Yönetimi Prosedürü oluşturulmalı, Yetkili Personelin denetim yapması sağlanmalı, Atıkların toplama alanları belirlenmeli ve etiketlenmeli, Bu konuda tüm personel eğitilmelidir.
6. Güvenlik ve Emniyet Planı Hasta ve çalışanların can ve mal güvenliği sağlanmasına yönelik çalışmalar planlanmalı, Belirlenen riskli hasta grupları için tecrit, arındırma v.b. planlaması yapılmalı, Tesis Güvenliği ve Emniyetinde çalışan personelin iş tanımları ve sorumluluklarının belirlenmesi ve eğitimlerinin verilmesi sağlanmalı, Hasta ve çalışanların güvenliği 24 saat sağlanmalı, konuyla ilgili iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır.
7. Destek Sistemleri Yönetimi planlanmalıdır. Hastaneler 7 gün 24 saat süre ile hizmet vermeleri esasında; destek hizmetlerini (içme suyu, elektrik enerjisi,gaz vb) planlamalı ve kontrollerini gerçekleştirmelidir. Arızalanma veya acil durumlardaki karşılama kapasitelerini belirlemeli ve gerektiğinde nasıl temin edeceğini de planlamalıdır.
8. Yangın, Acil Durum Planı Tatbikatları ve Personel Eğitimleri yapılmalıdır. Hastanelerde mutlaka yılda en az iki kez Yangın Tatbikatı yapılmalıdır. Buradaki aksaklıklar kayıt altına alınmalı ve yine yapılması gereken uygulamalar bu komisyonca değerlendirilerek yerine getirilmelidir. Hastane Acil Durum Planı Tatbikatı yapılmalıdır. Acil durumlarda hastane boşaltım planı uygulamasının yapılması Personel Eğitimleri yapılmalıdır. Yangın durumunda personelin görevleri Hastane Acil Durumunda personelin görevleri, Bu durumlarda neler yapmaları gerektiği
Yangın çıkışlarının kapatılmaması ve açık tutulması gerekmektedir.
Yangın söndürme ekipmanlarına ulaşım engellenmemelidir
Yangın tüpleri sabit ve asılı olmalı ; kullanıma hazır olması için belirlenen zamanlarda kontrol edilmeli ve kayıtları tutulmalıdır.
Elektrik kablolarının açıkta olması engellenmeli ve yıpranma durumunda yenilenmelidir.
Yararlanılan Kaynaklar Yataklı Tedavi Kurumları Kurumsal Kaliteyi Geliştirme ve Performans Değerlendirme Yönergesi, Ek-1 Listesi Sağlık Bakanlığı, Kalite ve Performans Geliştirme Daire Başkanlığı Accreditation Standards for Hospital Joint Commission International. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 26/07/2002 tarih ve 24827 Sayılı. Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Çevre ve orman Bakanlığı, 22/07/2005 tarih ve 25883 Sayılı. Atık yönetimi genel esaslarına ilişkin yönetmelik Çevre ve orman Bakanlığı, 05/07/2008 ve 26927 Sayılı. Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Çevre ve orman Bakanlığı, 14/3/2005 tarihli ve 25755 Sayılı.