İç fındık 0 Konu, tarif, kapsam 0.1 Konu Bu standard, iç fındığın tarifine, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz şekline dairdir. 0.2 Tarifler 0.2.1 İç fındık Corylus avellana L. ve Corylus maxima Mill. türlerine giren ve bunların hibritlerinden oluşan kültür bitkilerinden elde edilen kabuklu fındıkların, sert meyve kabuğundan (epikarp) çıkarılmış olan içleri. 0.2.1.1 Tombul iç fındık Çapları boylarına eşit veya birbirine yakın olan yuvarlak (küresel) şekilli iç fındıklar. 0.2.1.2 Sivri iç fındık Boyları çaplarından daha büyük ve uçları sivri iç fındıklar. 0.2.1.3 Diğer iç fındıklar Tombul ve sivri tanımı dışında kalan iç fındıklar. 0.2.1.4 Temiz iç fındık Gözle görülebilir herhangi kir veya her türlü yabancı maddelerden ari olan iç fındık. 0.2.1.5 Yabancı madde İç fındıkta fındıktan veya iç fındık parçalarından farklı olarak bulunabilen her türlü madde. 0.2.1.6 Böcek zararlı iç fındık İç fındıkta böceklerin veya her türlü hayvansal parazitlerin sebep olduğu çıplak gözle görülebilir zararlar veya ölü böceklerle, böcek kalıntılarının bulunduğu iç fındık. 0.2.1.7 Küflü iç fındık Daneleri üzerinde veya dane içlerinde çıplak gözle görülebilir küf lifleri bulunan iç fındık. 0.2.1.8 Parçalar İç fındık danesinin 1/3 den daha fazla kısmının kaybolması ve 5 mm çapında yuvarlak delikli elek üstünde kalan dane parçaları. 0.2.1.9 Acılık İç fındıkta yağ veya serbest yağ asitlerinin okside olması ile ortaya çıkan, arzu edilmeyen tat oluşumu. 0.2.1.10 Çürük İç fındıkta mikroorganizmaların faaliyeti nedeniyle kimyasal yapının bozulması. 0.2.1.11 Buruşuk Genellikle ürünün bol olduğu yıllarda veya kuraklık ve beslenme yetersizliği gibi etkenler nedeniyle veyahut kalıtsal olarak meydana gelen ve bir meyvenin dış yüzeyinin % 50 sinden fazla bir kısmının buruşuk olması. 0.2.1.12 Haşlak Döllenmeden sonraki iç in hızlı büyümesi sırasında aşırı derecede yüksek hava sıcaklığı nedeniyle gelişmemiş sert meyve oluşumu. 1
0.2.1.13 Lekeler ve fizyolojik değişmeler Kurutma veya depolama sırasında arzu edilmeyen koşullarda aşırı sıcak nedeniyle oluşan, renk ve tat değişimleri (Kotiledonların hafif açılarak göbek boşluğunun kahverengi veya koyu kahverengi renk alması tat ve kokuyu etkilemez ve bu şekildeki fındıkların bulunuşu kusur olarak kabul edilmez). 0.2.1.14 İkiz Aynı kabuklu fındık danesi içinde iki adet iç in gelişmesinin bir sonucu olarak oluşan karakteristik şekil. 0.2.1.15 Limonlaşma Yumuşama olmuş veya yumuşama olmadan ve/veya koku veya tatda hafif değişmeler ile birlikte kesim yerlerinde koyu sarı renk oluşması. 0.2.1.16 Urlu Üzerinde haşere 1) zararını kapatmak üzere oluşmuş sert yumru veya yumru izleri bulunması ile aynı haşerenin meyve eti içinde oluşturduğu beyaz renkli sertleşmiş dokulu oluşum (urlu dokunun, çapı 2 mm den küçük olanlar urlu sayılmaz). 0.2.1.17 Gizli çürük İç inin çürüğü dışına vurmamış iç fındık. 0.2.1.18 Gizli küflü Göbek boşluğunda küf belirtisi olan ve bu belirti dışa vurmamış bulunan iç fındık. 0.2.1.19 Ekşi limonlu Yağının oksitlenmesi nedeniyle tadı, rengi ve kokusu bozulmuş olan ve yenildiğinde hafif ekşi bir tat veren, ağızı yakan iç fındık. 0.2.1.20 Vurgun Kabuklu fındığın kırılması sırasında üzerinde çapı 3 mm den ve derinliği 1,5 mm den fazla yara oluşması hali. 0.2.1.21 Ezik Basınç veya diğer nedenlerle şeklin bozulması. 0.2.1.22 Ürün yılı Ürünün hasat edildiği yıl. 0.3 Kapsam Bu standard, Madde 0.2.1, Madde 0.2.1.1, Madde 0.2.1.2 ve Madde 0.2.1.3 de tanımlanan sağlam ve bütün iç fındıklar ile Madde 0.2.1.6 ilâ Madde 0.2.1.21 de verilen özürlü iç fındıkları kapsar. 1 Sınıflandırma ve özellikler 1.1 Sınıflandırma İç fındıklar, şekil ve ticarî tanımlarına göre gruplara, iriliklerine göre boylara ve özelliklerine göre sınıflara ayrılır. 1.1.1 Gruplar İç fındıklar, şekil ve ticarî tanımlarına göre: Tombul iç fındıklar (Tombul, Palaz, Mincane, Çakıldak, Delisava, Foşa, Kalınkara, Kan ve Cavcava vb.), Sivri iç fındıklar (Sivri, İncekara ve Kuş) Diğer iç fındıklar (Badem, Ordu İkizi, Kargalak) olmak üzere üç gruba ayrılır. 1) Fındık Kokarcası Palomena prasina L. 2
1.1.2 Boylar İç fındıklar iriliklerine göre; 9 mm ve daha büyük (Ekstra ve Sınıf I için zorunlu, Sınıf II için isteğe bağlı), 6 mm - 9 mm (Pikola, ince) olmak üzere iki boya ayrılır. 1.1.3 Sınıflar İç fındıklar, kalite özelliklerine göre - Ekstra, - Sınıf I, - Sınıf II, olmak üzere üç sınıfa ayrılır. 1.2 Özellikler 1.2.1 Genel özellikler İç fındıklar aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır : İç fındık bütün olmalıdır. İç fındık zarının (tegüment) bir kısmını kaybetmiş iç fındıklarla, çapı 3 mm den, derinliği ise 1,5 mm den küçük yaraları bulunan iç fındıklar kusurlu sayılmaz. Kuru olmalı, aşırı dış rutubet taşımamalı, rutubet muhtevası % 6 dan fazla olmamalıdır. Temiz ve özellikle gözle görülebilir yabancı maddeden ari olmalıdır. Sağlam olmalıdır. Çürüme veya bozulma nedeniyle, tüketime uygun olmayan bir hale gelmiş olan iç fındıklar sağlam iç fındık olarak kabul edilmez. Yeterince gelişmiş olmalıdır. Haşlak ve buruşuk iç fındıklar tam gelişmiş iç fındık olarak kabul edilemez. Acılaşmış olmamalıdır. Ürünü tüketime uygunsuz hale getiren kusurlar bulunmamalıdır. 2) Gelişmenin hangi döneminde olursa olsun canlı böcek ve kemiricilerden ari olmalıdır. Böceklerin, kemiricilerin ya da diğer parazitlerin gözle görülebilir her türlü zararından ari olmalıdır. Küften ari olmalıdır. Yabancı koku ve tat bulunmamalıdır. 1.2.2 Grup özellikleri 1.2.2.1 Tombul iç fındıkların grup özellikleri Tombul iç fındıkların ekvator çapları boylarına eşit veya birbirine yakın olmalıdır. Bunlar şekil olarak yuvarlak (küresel) biçimde bulunmalıdır. 1.2.2.2 Sivri iç fındıkların grup özellikleri Sivri iç fındıkların boyları ekvator çaplarından daha büyük, uçları sivri olmalıdır. 1.2.2.3 Diğer iç fındıklar Diğer iç fındıklar, tombul ve sivri fındıklarda mevcut olan özellikler dışındaki grup özelliklerini taşımalıdır. 1.2.3 İç fındıkların sınıf özellikleri 1.2.3.1 Ekstra Bu sınıfa giren iç fındıklar çok iyi kalitede olmalıdır. Bu tür iç fındıklar, çeşit ve/veya ticarî tipinin 3) özelliklerini taşımalıdır. Ekstra iç fındıklar her çeşit özürden ari olmalıdır. Ancak, ürünün genel görünümünü, kalitesini, kalite korunumunu ve ambalâjlı olarak piyasaya arzını kötü etkilemeyen çok hafif yüzeysel kusurlar özür sayılmaz. 2) Meyve kalite özelliklerini kaybetmediği ve tüketime uygun şekilde kaldığı sürece koku ve tat gibi karakteristik değişmelere izin verilebilir. 3) Ticarî tip, her parti iç fındığın genel tipi ve görünümde olması ya da üretici ülke tarafından resmî olarak tanımlanan çeşitlerin karışımda olması anlamını taşır. 3
1.2.3.2 Sınıf I Bu sınıfa giren iç fındıklar iyi kalitede olmalıdır. Çeşit ve/veya ticari tipinin özelliklerini taşımalıdır. Bu sınıftaki iç fındıklarda, ürünün genel görünümünü, kalitesini, kalite korunumu ve ambalâjlı olarak piyasaya arzını olumsuz etkilemeyen hafif şekil ve renk kusurları olabilir. 1.2.3.3 Sınıf II Bu sınıfa giren iç fındıklar; daha üst sınıflara girmek için gerekli özellikleri taşımayan, ancak yukarıda belirtilen asgarî özelliklere sahip iç fındıklardır. Bu sınıfta iç fındıkların genel görünümünü, kalite ve kalite korunumunu, piyasaya arz şeklini ve diğer özellikleri olumsuz etkilemeyen kusurlara müsaade edilir. 1.2.4 Boylama ile ilgili özellikler Boylama, yuvarlak delikli elekler kullanılarak fındığın ekvator bölgesinin en büyük çapının ölçülmesiyle tayin edilir. Boylama, en büyük ve en küçük boylar olarak ifade edilir. En küçük boy ve daha büyük ibaresi, en büyük boy ve daha küçük ibaresi kullanılır. Ekstra ve Sınıf I de bulunan iç fındıklar için en küçük boy 9 mm dir. Pikolo tipi fındıklarda ya da bu tipe benzer iç fındıklarda 6 mm - 9 mm arasında boylamaya izin verilir. Boylanmış iç fındıklarda en büyük ve en küçük çaplar arasındaki fark 2 mm den fazla olamaz. Ekstra ve Sınıf I için en küçük çap üzerinde olan her türlü boylara müsaade edilir. Karışıklığa yol açmamak için boylanmış etiketi altında hazırlanmış ürünlerde ve daha az ifadesi kullanılarak farklı bir boylamaya izin verilmez. 1.3 Toleranslar 1.3.1 Kalite toleransları Sınıflara göre kalite toleransları Çizelge 1 de verilmiştir. Çizelge 1 - İç fındıklarda sınıflara göre kalite toleransları Kabul edilebilir tolerans (Kusurlu meyvenin kütlece % si olarak) Kabul edilebilir kusurlar (en çok) Ekstra Sınıf I Sınıf II Acı,* çürük, küflü, kötü kokuya ve tada sahip, böcek yenikli veya kemiricilerin 2,0 vurgununa uğramış iç fındıklar 4) (+) 1 3 Tam gelişmemiş, haşlak ve buruşuk iç fındıklarla, urlu, lekeli ve sarımsı renkte iç fındıklar 2 4 8 Mekanik işlemler esnasında zarar görmüş iç fındık 5) 3 8 10 İkiz iç fındıklar (toplam toleransa dahil 2 değildir). 5 8 Kabuklu fındık, kabuk ve zar parçaları, fındık kırıntısı ve tozu 0,25 0,25 0,25 Yabancı madde 0,05 0,05 0,05 Toplam tolerans 6) (en çok) 5 12 16 * İç fındıkta yağlı bir görünüm mutlaka acılığın göstergesi değildir. + Canlı böcekler veya hayvansal kalıntılar hiç bir sınıfta bulunmamalıdır. Ekstra ve Sınıf I için aynı bölgesel alanda üretilmiş, çeşidi ticari tipi ve şekli farklı olan iç fındıklarda tolerans en çok % 10 dur. Bu özellikler çeşidi ve ticari tipi işaretlenerek gösterilmiş olan Sınıf II iç fındıklara da uygulanır. 4) Bu toleranslar, eski ürün olarak belirtildiği takdirde, eski ürün için toleranslar Ekstra, Sınıf I ve Sınıf II için sırasıyla % 1,5, % 2,5 ve % 4 e yükseltilir. 5) Parça iç fındık oranı Ekstra, Sınıf I, Sınıf II için sırasıyla % 0,5, % 1,0 ve % 2,0 den fazla olamaz. 6) Eski ürün şeklinde belirtildiği takdirde, eski ürün için toplam toleranslar Ekstra, Sınıf I ve Sınıf II için sırasıyla % 6, % 13 ve % 18 dir. 4
1.3.2 Boy toleransları Bütün sınıflarda, tombul iç fındıklar için kütle olarak toplam % 5, sivri fındıklar için ise kütle olarak % 10 luk bir toplam tolerans, belirtilen boy sınırları dışında olabilir. 1 mm aralıklar ile boylanan fındıklar için bu toleranslar tombul fındıklarda % 10, sivri fındıklar için ise % 15 dir. Herhangi bir boyun toleransı 0,2 mm dir. 1.3.3 Hidroklorik asitte çözünmeyen kül İç fındıklarda, hidroklorik asitte çözünmeyen kül 1 g/kg dan fazla olmamalıdır. 1.3.4 Değişik yıllara ait ürünler Değişik yıllara ait ürünler birbirleriyle karıştırılmış olmamalıdır. 1.4 Özellik, muayene ve deney madde numaraları Özellik, muayene ve deney madde numaraları Çizelge 2 de verilmiştir. Çizelge 2 - Özellik, muayene ve deney madde numaraları ÖZELLİKLER ÖZELLİK MADDE NO MUAYENE VE DENEY MADDE NO Genel Özellikler 1.2.1 Ürünün Muayenesi 1.2.1 2.2.2 Rutubet Muhtevası Tayini 1.2.1 2.3.1 Grup Özellikleri 1.2.2 2.2.2 Sınıf Özellikler 1.2.3 2.2.2 Boy Özellikleri 1.2.4 2.2.2 Kalite Toleransları 1.3.1 2.2.2; 2.3.3 Boy Toleransları 1.3.2 2.3.3 Hidroklorik asitte çözünmeyen kül 1.3.3 2.3.2 Değişik yıllara ait ürünler 1.3.4 2.2.2 İşaretleme ve Ambalâjlama 3.1-3.2 2.2 2 Numune alma, muayene ve deneyler 2.1 Numune alma Grubu, sınıfı, boyu, ürün yılı ve ambalâjları aynı olan ve bir seferde muayeneye sunulan iç fındıklar bir parti sayılır. Muayenede birim dış ambalajdır. Her partiden 5 ten az olmamak kaydıyla % 5 ten % 10 a kadar büyük ambalaj içinden numune alınmak üzere, ayrılır. Sonuç kesirli çıkarsa rakam bir üste yuvarlatılır. Numune alınmak üzere ayrılmış olan her büyük ambalaj teker teker açılır, içindekilerin tümü muayene teknesi veya tentesine tamamen boşaltılarak iyice karıştırılır, bu karışımdan muayene tablası üzerine 1 kg deney numunesi alınır. Numune alınmak üzere ayrılmış olan büyük ambalaj içinde küçük ambalajlar bulunduğu takdirde 1 kg ı oluşturacak sayıda küçük ambalaj gelişi güzel ayrılarak bunlar açılır, muayene tablası üzerine dökülür ve karıştırılır. 2.2 Muayeneler 2.2.1 Ambalâj muayenesi Ambalâjın ve ambalâj malzemesinin muayenesi, özellikleri ve üzerindeki marka ve işaretler gözle incelenmek ve kütleleri tartılmak suretiyle yapılır ve sonuçların Madde 3.1 ve Madde 3.2 ye uygun olup olmadığına bakılır. 2.2.2 Ürünün muayenesi İç fındıkların muayenesi, muayene tablosu üzerine alınan içi fındıklar, ellenerek, bakılarak, koklanarak, kırılarak, tadılarak, elenerek, tartılarak yapılır ve sonuçların, Madde 1.2 ye ugun olup olmadığına bakılır. 5
2.3 Deneyler 2.3.1 İç fındıkların rutubet muhtevasının tayini 2.3.1.1 Metot 1 - Referans metot 2.3.1.1.1 Prensip İç fındığın sıcaklığı kontrol edilebilen bir etüvde (103 2) C da, çevre basıncında 6 saat süre ile kurutulması sonunda meydana gelen kütle kaybına dayanarak rutubet muhtevasının belirlenmesidir. 2.3.1.1.2 Cihaz ve malzemeler 2.3.1.1.2.1 Porselen havan ve uygun bir havan eli veya gıda parçalama cihazı. 2.3.1.1.2.2 Analitik terazi, 1 mg yaklaşımla tartım yapabilen. 2.3.1.1.2.3 Cam veya metal tartım madde kapları silindirik, düz tabanlı 12 cm çapında 5 cam derinliğinde, uygun kapaklı. 2.3.1.1.2.4 Etüv, elektrikle ısıtılan sıcaklığı kontrol edilebilen hava dolaşımını haiz, sıcaklığı (103 2) C da tutabilen. 2.3.1.1.2.5 Desikatör. Etkili bir nem çekici, örneğin kalsiyum klorür ihtiva eden ve tartım kaplarının soğumalarını kolaylaştıran bir metal veya porselen plakaya haiz olan. 2.3.1.1.3 Numunenin hazırlanması Eğer varsa, iç fındıkların zarları ayıklanır ve havan içinde dövülür veya gıda doğrama cihazında çok ince parçalanır. Parçalama sonucu parçaların kalınlığı 2 mm - 4 mm arasında olmalıdır. 2.3.1.1.4 Deney numunesi ve tayin işlemi Tartım kapları ve kapakları (kapaklar açık olarak) en az iki saat süre ile etüvde tutulur ve bu süre sonunda desikatöre alınır. Tartım kapları ve kapakları sabit kütleye gelinceye kadar tartılır. Her biri yaklaşık 50 g olan 4 deney numunesinde rutubet muhtevası tayini yapılır. Boş kuru madde kapları ve kapakları 0,001 g yaklaşımla tartılır (M 0 ). Tartım kabına 50 g kadar deney numunesi 0,001 g duyarlıkla tartılır. Numune kuru madde kabının tabanı yüzeyine yayılır. Kabın kapağı bekletilmeden kapatılır ve kapla birlikte tartılır (M 1 ). Bu işlemler mümkün olduğu kadar çabuk yürütülür. Tartım kapları, kapağı açık olarak, kapak kabın yanında olduğu halde etüve (Madde 2.4) yerleştirilir. Etüvün kapağı kapatılır ve numune 6 saat süre ile kurumaya terkedilir. Bu sürenin sonunda etüvün kapağı açılır. Kuru madde kabının kapağı çabucak kapatılır ve soğuması için desikatöre (Madde 2.5) yerleştirilir oda sıcaklığına kadar soğutulur. Kapağı kapalı olan kuru madde kabı, içeriği ile birlikte 0,001 g yaklaşımla tartılır (M 2 ). Numunenin rutubet muhtevası yüzde olarak, aşağıdaki formülle hesaplanır. (M - M ) 1 2 Rutubet muhtevası (%) x 100 (M - M ) Burada: M 1 : Kurutmadan önce numune + dara, g M 2 : Kurutmadan sonra numune + dara, g M 0 : Kuru madde kabının darası, g dır. 6 1 0 Yapılan dört tayinden elde edilen değerlerin ortalaması rapor edilir. Sonucun Madde 1.2.1 e uygun olup olmadığına bakılır.
2.3.1.2 Metot 2 - Hızlı metot 2.3.1.2.1 Prensip Prensip, elektrik iletkenliği esasına göre çalışan bir ölçü cihazı kullanarak rutubet muhtevasının tayinidir. Ölçüm cihazı, lâboratuvar metoduna göre kalibre edilmiş olmalıdır. 2.3.1.2.2 Cihaz ve malzemeler 2.3.1.2.2.1 Porselen havan, uygun bir havan eli ile birlikte veya gıda doğrama cihazı. 2.3.1.2.2.2 Elektrik kondüktivite esasına göre hazırlanmış ölçü cihazı. 2.3.1.2.2.3 Tayin Cam kab incelenecek olan numune ile doludurulur daha önce porselen havanda öğütülmüş olan numune ve sabit basınç elde edilinceye kadar numuneye baskı yapılır. Elde edilen değerler skalada okunur. Her bir tayinden sonra cam kap bir spatül ve kalın sert bir fırça ile veya kâğıt mendil kullanarak veyahut basınçlı hava pompasıyla iyice temizlenir. Sonucun Madde 1.2.1 e uygun olup olmadığına bakılır. 2.3.2 Hidrolik asitte çözünmeyen kül tayni Hidroklorik asitte çözünmeyen kül tayini TS 1128 ISO 763 1) e göre yapılır. Sonucun Madde 1.3.3 e uygun olup olmadığına bakılır. 2.3.3 Yabancı madde tayini Yabancı madde muhtevasının tayini Madde 3.1 e göre muayene tablası üzerine alınmış olan 1 kg lık numune içindeki yabancı maddeler ayıklanıp tartılır, numune kütlesine göre yüzdesi hesaplanır. Sonuçların Madde 1.3.1 e uygun olup olmadığına bakılır. 2.4 Değerlendirme Muayene ve deney sonuçlarının herbiri, standarda uygunsa parti standarda uygun sayılır. 2.5 Muayene ve deney raporu Muayene ve deney raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır: Firmanın adı ve adresi, Muayene ve deneyin yapıldığı yerin ve laboratuvarın adı, Muayene ve deneyi yapanın ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adları görev ve meslekleri, Numunenin alındığı tarih ile muayene ve deney tarihi, Numunenin tanıtılması, Muayene ve deneylerde uygulanan standardların numaraları, Sonuçların gösterilmesi, Muayene ve deney sonuçlarını değiştirebilecek faktörlerin mahzurlarını gidermek üzere alınan tedbirler, Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen, fakat muayene ve deneyde yer almış olan işlemler, Standarda uygun olup olmadığı, Rapora ait seri numarası ve tarih, her sayfanın numarası ve toplam sayfa sayısı, Malın standarda uygun çıkması halinde verilecek olan denetleme (kontrol) belgesinin geçerlik süresi 60 gündür. 3 Piyasaya arz İç fındıklar ambalâjlı olarak piyasaya arz edilir. İç fındıklar sevk edilecekleri yere bozulmadan ve uygun şartlarda ulaşmalıdır. 1) TSE NOTU: Bu standard metninde atıf yapılan standardın numarası, yayım tarihi, Türkçe ve İngilizce ismi metnin başında verilmiştir. 7
3.1 Ambalâjlama 3.1.1 Bir örneklik Her ambalâjın içeriği bir örnek olmalı, sadece aynı menşe, kalite, ticarî tip ve çeşitteki fındıkları ihtiva etmelidir. Ambalâj içeriğinin görülebilir kısmı tüm muhteviyatı temsil etmelidir. 3.1.2 Ambalâj İç fındıklar, ürünü iyi bir şekilde koruyacak tarzda ambalâjlanmalıdır. Ambalâjın iç kısmında kullanılacak malzeme yeni, temiz ve ürünün kalitesini iç ve dış zararlardan koruyacak nitelikleri taşımalıdır. Özellikle, kâğıt, damga veya etiketler için kullanılan malzeme ile baskı ve etiketleme toksik olmayan mürekkep ve zamklarla yapılmalıdır. Ambalâjlar her türlü yabancı maddeden ari olmalıdır. İç fındıklar çuvallarda veya katı ambalâjlarda piyasaya arz edilir. Her ambalâj içindeki küçük tüketici ambalâjları aynı kütlede olmalı, aynı sınıf, çeşit ve ticarî tipteki fındıkları ihtiva etmelidir. 3.2 Işaretleme Her ambalâj üzerine ambalâjın aynı tarafında okunaklı ve silinmeyecek şekilde dışarıdan görülebilecek durumda aşağıdaki bilgiler yazılmalıdır. Firmanın ticarî ünvanı ve adresi veya kısa adı ve adresi veya tescilli markası 7), Taşıma işareti (uygulanabilecek yerler için): Taşıma işareti yükleme manifestosu üzerindeki taşıma işareti ile uyumlu olmalıdır, Ürünün menşei: Menşe ülke, istendiği takdirde ürünün yetiştirildiği bölge veya ulusal, bölgesel ya da yöresel ismi. Bu standardın işareti ve numarası (TS 3075 şeklinde), Parti numarası, Ürünün adı (İç Fındık), Üretim Bölgesi, Grubu, Sınıfı, Boyu, Ürün yılı, Firmaca tavsiye edilen son kullanma tarihi, Kütlesi 8) (brüt veya net). Eğer brüt kütle gösteriliyorsa, ambalâj malzemesinin kütlesi; 50 kg dan büyük çuvallar için % 2,5, 50 kg dan az çuvallar için % 3 ü geçmemelidir. Ancak ambalâj malzemesi kâğıt veya polietilen gibi hafif malzemeden yapılmış ve jüt çuval veya torbada ise net kütlenin yazılması gerekir. Dış ambalâjlar için net kütle ya da net kütleyi takiben iç ambalâj sayısı belirtilmeli, işaretleme bilgileri üzerine yazılmalıdır. Küçük ambalajlarda, bu bilgilerden firmanın ticarî ünvanı veya kısa adı, adresi veya tescilli markası, malın adı, sınıfı ve kütlesinin bulunması yeterlidir. İhraç mallarında bu bilgiler Türkçe nin yanısıra yabancı dilde de yazılabilir. Bunların dışında reklam olarak, ambalajın içindekilere aykırı ve alıcıyı yanıltıcı olmamak kaydıyla, başka yazı ve resimler de konulabilir. 7) Bazı Avrupa Ülkelerinin Ulusal Yönetmeliklerinde isim ve adreslerin açıkça belirtilmesi öngörülmüştür. 8) İthalatçı ya da ithalâtçı ülkenin isteği doğrultusunda net kütle belirtilmelidir. 8
4 Çeşitli hükümler İçinde iç fındık bulunan ambalâjlar, işleme yerlerinde, depolarda ve taşıtlarda fena koku yayan ve bunları kirleten maddelerle bir arada bulundurulmamalıdır. Ambalâjlar rutubetli olmayan, havadar, serin yerlerde tutulmalı, yağmur altında bırakılmamalı ve bu şartlarda yüklenip, boşaltılmamalıdır. Depolarda bulundurulacak iç fındık ambalâjları, ahşap ızgaralar üzerine üst üste 10 ambalâjdan fazla konulmamalı ve istiflerin sıraları arasında havalandırmanın temini için boşluk bırakılmalıdır. İç fındık çuvallarının yükleme ve boşaltmalarında kanca kullanılmamalıdır. 4.1 İmalatçı veya satıcı, bu standarda uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği iç fındık için istendiğinde, standarda uygunluk belgesi vermek veya göstermek mecburiyetindedir. Bu beyannamede satış konusu iç fındığın; Madde 1 deki özelliklere uygun olduğunun, Madde 2 deki muayene ve deneylerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun belirtilmesi gerekir. Yararlanılan kaynaklar BM/AEK TRADE / WP 7 / GE 2 / 1999 / 14 9
Atıf yapılan standard Reference TS 1128 ISO 763/Şubat 2000 Meyve ve sebze mamulleri - Hidroklorik asitte çözünmeyen kül tayini Fruit and vegetable products - Determination of ash insoluble in hydrochloric acid
Ön söz Bu standard, Türk Standardları Enstitüsü nün Ziraat Hazırlık Grubu nca TS 3075 (1978) in revizyonu olarak hazırlanmış ve sonra, TSE Teknik Kurulu nun 29 Kasım 2001 tarihli toplantısında kabul edilmiş ve 24 Nisan 2002 tarihli Teknik Kurul toplantısında da tadil edilerek yayımına karar verilmiştir. Teknik kurul, ayrıca bu standardın mecburi yürürlüğe konulmasını uygun bularak ilgili Bakanlığa önerilmesini kabul etmiştir. Bu standard, 21/7/1988 gün ve 19879 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ilgili Bakanlık Tebliği ile mecburi yürürlükte bulunduğundan, bu yeni metne ilişkin Bakanlık Tebliği Resmi Gazete de yayımlandıktan ve bu kararda verilen geçiş süresi son bulduktan sonra eski baskıları geçersizdir. Bu standardın hazırlanmasında, milli ihtiyaç ve imkanlarımız ön planda olmak üzere, milletlerarası standardlar ve ekonomik ilişkilerimiz bulunan yabancı ülkelerin standardlarındaki esaslar da gözönünde bulundurularak; yarar görülen hallerde, olabilen yakınlık ve benzerliklerin sağlanmasına ve bu esasların, ülkemiz şartları ile bağdaştırılmasına çalışılmıştır. Bu standard son şeklini almadan önce; bilimsel kuruluşlar, üretici/imalatçı ve tüketici durumundaki konunun ilgilileri ile gerekli işbirliği yapılmış ve alınan görüşlere göre olgunlaştırılmıştır.
Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz. Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını şükranla anarız. Kalite Sistem Belgesi İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir. Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası) TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü nün garantisi altında olduğunu ifade eder. TSEK Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası) TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü nün garantisi altında olduğunu ifade eder. DİKKAT! TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir garanti söz konusu değildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir. TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
TÜRK STANDARDI TURKISH STANDARD TS 3075 Kasım 2001 ICS 67.080.10 İÇ FINDIK Hazelnut kernels TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA