SAĞLIK VE ZEYTİNYAĞI Prof. Dr. Yahya Laleli Tarih : 27 Ocak 2007, Cumartesi Saat : 12:00-13:30 Yer : İstanbul Fuar Merkezi
Zeytinyağı ile ilgili bilgilerimiz yazılı tarih kadar eskidir. Yerleşik düzenin başlamasının sembollerindendir. Tüm dinler için kutsaldır. Kutsamada, ödüllendirmede kullanılmıştır. Klazomenai İzmir, Zeytin ve onun suyunun bu itibarı sağlıkla olan ilişkisinden kaynaklanmaktadır
ZEYTİNYAĞI YANLIZCA YEMEK İÇİN DEĞİL, İLAÇ* (Merhem), KOZMETİK (Esans taşıyıcısı) ve AYDINLANMA aracı olarak da kullanılmıştır. [*Hippocrates, Pliny, Galen, Dioscorides, ve Averroes.]
Son yüzyılda diyetimizde meydana gelen en önemli değişiklikler Rafine şeker ve beyaz un tüketiminin artması Taze sebze-meyve (vitamin-mineral) tüketiminin azalması Omega-3 tüketiminin azalması, Omega-6 tüketiminin aşırı artması Katkı maddeleri, Toksinler
MEDICAL COMPLICATIONS OF Pulmonary Diseases abnormal function obstructive sleep apnea hypoventilation syndrome Non-alcoholic fatty liver disease steatosis steatohepatitis cirrhosis OBESITY Idiopathic Intracranial Hypertension Stroke Cataracts Coronary Heart Diseases Diabetes Dyslipidemia Hypertension Gall Bladder Disease Gynecologic Abnormalities abnormal menses infertility polycystic ovarian syndrome Osteoarthritis Skin Gout Severe Pancreatitis Cancer breast, uterus, cervix colon, esophagus, pancreas kidney, prostate Phlebitis venous stasis
Scientific Evidence for Olive Oil in the Prevention of Cardiovascular Risk Factors and Coronary Heart Disease Summary. For the whole document, click here: http://europa.eu.int/comm/agriculture/prom/ olive/medinfo/uk_ie/factsheets/fact2.htm Author: Eurosciences Communication in co-operation with the Institute of Arteriosclerosis Research at the University of Münster, Germany ZEYTİNYAĞIN BİLİMSEL OLARAK KANITLANMIŞ SAĞLIK ETKİLERİ Hipertansiyon: Düşük sature, yüksek monoansatüre yağ, kompleks karbonhidrat. Diyabet Obezite Emboli/inme-enfarktüs Koroner kalp hastalığı
Limited and not conclusive scientific evidence suggests that eating about 2 tablespoons (23 grams) of olive oil daily may reduce the risk of coronary heart disease due to the monounsaturated fat in olive oil. To achieve this possible benefit, olive oil is to replace a similar amount of saturated fat and not increase the total number of calories you eat in a day. One serving of this product. contains. grams of olive oil." 8.66 cal/gr Aysegul Çandarlı 5-A Sekizeylül I.O.O. 2004
urat Targal Cumhuriyet I.O 3-A. - 2004 Akdeniz Diyeti nin ana kaynağıdır! Tekli doymamış yağ asitlerinin (oleik asit) en zengin kaynağı zeytinyağıdır. Zeytinyağı, kendine has lezzetini ve antioksidan gücünü veren çok sayıdaki flavanoidleri, yağda çözünen stenolleri ve vitaminleri, dışardan almak zorunda olduğumuz essansiyel yağ asitlerini içermesinden ötürü sağlıklı yaşlanmanın ana kaynağıdır.
Monounsature yağlar tansiyon regülasyonunda kolesterol ve trigliserit kontrolünde çoklu doymamışlara nazaran daha etkindir. http://academic.brooklyn.cuny.edu/health/rschnoll/hns251/
Yağ asitlerinin kan yağlarına etkisi. oleik asit en etkin, fakat onun hidrojenizasyonuyla oluşan transformları ise ters etkili. Journal of the American College of Nutrition, Vol. 20, No. 1, 5-19 (2001)
Zeytin yağının antioksidan etkisi fenolik yoğunlukla ilgilidir. A ve F. Olumsuz etkili yağların oksidasyonunu engellerken, olumlu etkili yağlar yükselir. B ve C. Serum ve idrarda mitokondri hasarı azalır. E ve D. Oksidasyonu azaltan enzimler artarken, artıranlar azalır.
Polifenoller ve Izokromlarin Kardiyovaskuler Etkisi Zeytin yağındaki Fenolik maddeler veya bunların diğer fenolik maddeler, ketonlar ve aldehitlerle yaptıkları kompleksler Izokromlar hydroxytyrosol Antioksidan etki gösterirler, Serbest radikalleri temizler/süpürürler, Damar ic yüzeyi kökenli olarak damar genişletirler. Pıhtılaşmayı yavaşlatırlar. Düzeyleri ve etkinlikleri yağa bağlı olarak büyük farklılıklar gösterir, izokromlar zamanla teşekkül eder.
Fitosteroller (Bitkisel steroller) Kolesterol kontrolü için yapılan, ikili-kör toplum çalışmalarında: Günlük 2 g fitosterol (bitkisel sterol) ya da stanol alımının, serum LDL-kolesterol konsantrasyonunu % 9-14 oranında düşürdüğü görülmektedir. Zeytin yağı iyi bir çözünür sterol kaynağıdır. β-sitosterol (683-2610 mg/kg) ve Δ 5 avenasterol (34-266mg/kg) içerir. ß-sitosterol uygulaması çalışmasında prostat kanser hücrelerinin % 24 daha yavaş ürediği ve 4 kat apoptosise neden olduğu gözlemlenmiştir. ß-sitosterol ün yapay ortamda kolon kanser hücreleri ve göğüs kanser hücreleri üzerine inhibisyonu hakkında raporlar bulunmaktadır. ß-sitosterol
ZEYTİNYAĞININ ANTİENFLAMATUAR ETKİSİ... OLEOCANTHAL Yeni sıkım ekstra virgin zeytinyağın yapısında, boğaza yayılan bir acılık hissi veren yakıcılığa neden olan oleocanthal maddesi bulunmuştur. (www.nature.com) Bu özelliği yanında, kimyasal yapısında benzerlik göstermemesine rağmen steroid içermeyen solüsyonlarının anti enflamatuar etkisi olan ibuprofen adlı ağrı kesici ile benzer etkiler gösterdiği araştırmalar ile ortaya çıkarılmıştır. İbuprofen ilacının farmakolojik etkilerini paylaşan bir yapıya sahip olan oleocanthal bileşiği, ağrı kesici ilaç ile kimyasal yapısı olarak benzerlik göstermemesine karşın her iki madde de prostoglandin biyosentezinin mekanizmasında aynı siklooksigenaz enzimlerini inhibe etmektedirler.
Modifiye Akdeniz Tipi Diyet ve Yaşam Süresi* Dokuz Avrupa Ülkesinin 23 merkezinden 60 yaş ve üzeri sağlıklı 74607 birey, Yaş, cinsiyet, eğitim, fiziki aktivite ve günlük ortalama kalori, alkol-sigara kullanımı, bel/kalça oranı yönünden gruplanmıştır. Diyet bilgisi Akdeniz Diyetine kapsam ve yakınlık bakımından 10 derece üzerinden gruplanmış, fertlerin tekli ve çoklu doymamış yağ tüketimi, toplam yağ tüketimine oranı 9 düzey incelenmiş! Bireyler 1-138 ay takip edilmiş (541872 birey/ yıl) ve bu süre içinde 4047 kişi ölmüştür. Ölenler, yaş gruplarına göre yukarıdaki kategorilerde diyet planına göre irdelenmiştir. *EPIC-elderly prospective prospective cohort study. BMJ, doi:10.1136/bmj.38415.644155.8f(published 8 April 2005)
Modifiye Akdeniz Tipi Diyet ve Yaşam Süresi* Diyet kalitesi, genel ölüm oranını dolayısıyla da yaşam şansını belirlemektedir. Akdeniz diyetine benzerlik, düşük ölüm oranıyla sonuçlanmaktadır. Diyet derecelendirmesinde her 2 ünite artış, ölüm hızında %8 lik(3-12) bir azalmaya sebep olmaktadır. Tekli doymamış yağların bulunmadığı durumlarda çoklu doymamış yağlar da kullanılabilmektedir. *EPIC-elderly prospective prospective cohort study. BMJ, doi:10.1136/bmj.38415.644155.8f(published 8 April 2005)
Zeytinyağında yer alan Fenolik maddelerin kan şekeri, kan yağları, lipitler üzerine oksidatif etkisi ile antioksidan (iç/dış) düzeyine etkisi: Avrupa'nın 5 ülkesinde 6 merkezde, 200 sağlıklı erkek birey üzerinde, Fenolik madde miktarı birbirinden farklı üç tip zeytinyağından, her deneğe rastgele ve her dönem öncesinde temizlenme süresi verilerek Her tip için elde edilen sonuçlar uygulama öncesi verileriyle mukayese edilmiştir. * Annals of Internal Medicine 2006; 145. for the EUROLIVE Study Group
Zeytinyağındaki Polifenollerin Kalp Hastalığı Riskleri Üzerine Etkisi* Fenol düzeyine göre bazal düzeyde meydana gelen değişim Düşük Orta Yüksek LDL HDL -0.04 (-0.1 ~ 0.2) -0.05 (-0.1 ~ -0.008) -0.08 (-0.1 ~ -0.02) Trigliserit mg/dl -5.8 (-10.8 ~ -0.2) -3.1 (-7.7 ~ 0.1) -4.8 (-8.5 ~ -0.2) Oksidatif biomarker mmol/mol kolesterol -0.35 (-0.1 ~ 0.02) -0.86 (-1.4 ~ -0.4) -0.77 (-1.2 ~ -0.4) Hidroksi yağ asiti nmol/l -31 (-81 ~ 9) -37 (-86 ~ 5) -41 (83 ~ -1) Okside LDL, U/L 1.21 (-0.8 ~ 3.6) -1.48 (-3.6 ~ 0.6) -3.21 (-5.1 ~ -0.8) * Annals of Internal Medicine 2006:145 Zeytinyağı ihtiva ettiği Fenolik madde düzeyi ile orantılı olarak kan yağları düzeyini düşürmekte ve okside olmalarını engellemektedir.
Zeytinyağının Biyolojik Önemi Hücre zar z geçirgenliğini ve insülin duyarlılığını artırır, Lipit peroksidasyonunu azaltır, Inflamatuar sitokini arttırarak damar sertliğine bağlı hastalıklara karşı koruyucudur. Kan basıncının kontrolünü kolaylaştırır ve bağışıklık sistemini güçlendirir. LDL kolesterolü ve Trigliseriti, HDL kolesterolü, Doğal Siklodeksogenaz inhibitörüdür, romatizmal hastalıklar, yangıya bağlı ağrıyıa rıyı, Kolorektal ve meme kanserine karşı koruyucudur, Ülser gelişimini yavaşlatır Serbest radikalleri bağlama gücü, radyasyon/güneş etkisini azaltır., Açlık genini uyarır. Sağlıklı bir uzun yaşam sağlar. http://academic.brooklyn.cuny.edu/health/rschnoll/hns251/powerpoint/phytonutrients_files/frame.htm#slide0068.htm
ZENGİN POLiFENOL KAYNAĞI... En yüksek düzeyde polifenol kaynağı olarak şaraptaki resveratrol maddesi tespit edilirken bira mayası hücrelerinin ömürlerini % 60-80 uzattığı belirlenmiştir. Zeytinyağında bulunan Quercetin maddesinin benzer etkiyi gösterdiği saptanmıştır. Nature on 24 August 2003. The study was jointly carried out by scientists from the Harvard Medical School and BIOMOL Research Laboratories http://www.bupa.co.uk/health_information/html/health_news/010903wine.html
Uluslararası Kardiyoloji Kongresi 2006 ; BARCELONA Akdeniz bölgesindeki insanların bugünkü uzun ve sağlıklı yaşamların alt yapısını 1960-70 lerin klasik Akdeniz Diyeti oluşturmaktadır. Akdeniz diyeti değişiyor, genç insanlar günümüzde artık eskisi kadar sağlıklı beslenmiyorlar. Dünya genelinde olduğu gibi bu grupta da obezite görülme sıklığı artıyor. Oleik asit bakımından zengin gıdalarla beslenen bireylerde kolesterol, tansiyon ve kan şekeri seviyelerinin düzenlenmesi, düşük yağ içeren diğer diyetle beslenen bireylere göre daha kolay ve etkin olmaktadır. Akdeniz diyetini terk eden toplumlarda fiziksel egzersiz yapma eğilimi de azalmaktadır. http://www.turkishdailynews.com.tr
Sağlıklı Yaşam için; Hayatın Her Döneminde Annenin Doğuma Hazırlanması, Süt Çocukluğu, Bebeklikten-Ergenliğe, Gençlik dönemi, Üreme dönemi, Olgunluk, Yaşlılık SİŞMANLAMADAN, İYİ ZEYTİNYAĞ Zeynep Gökçe,. F.Kızıklı IOO 4B