Bu kitapta neler var? Akıllı ve Eğlenceli >> Pekiştirici Etkinlikler Tam Ölçen ve Bilgilerinizi Derinlemesine Sorgulayan >> Ünite Tarama Testleri Artıbir >> Sınav Özel Soruları Kazanım Odaklı >> Konu Kavrama Testleri Yeni Sisteme Uygun >> Yeni Tarz Sorular Akıl Yürütme, Muhakeme Yaptıran >> Sözel Mantık Soruları Performansınızı Artıran >> Pratik Konu Anlatımları Şimdi Türkçe ATM siyle ATAKYAP ma zamanı! AD, SOYAD: OKUL: SINIF: NUMARA:
TÜRKÇE SORU ATM - 8 Yayını Hazırlayan Baskı 10670 Sk. No: 26/D Karatay/KONYA Tel: 0.332 342 32 20 28237 Eylül 2018 10418 ISBN 978-605-22561-5-2 ARTIBİR YAYINLARI 10638 No: 14 Karatay / KONYA Tel: 0332 342 65 64 Gsm: 0532 546 12 86 www.ar rya com ar rya l.com Bu kitabın tüm yayın hakları; ARTIBİR YAYINLARI na aittir. Kitaptaki özgün metin, soru, şekil ve resimlerin tamamının veya bir kısmının Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca yayınevi ve yazarının yazılı izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da başka bir şekilde çoğaltılması, yayımlanması ve dağıtılması yasaktır.
İSTİKLAL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va dettiği günler Hakk ın; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyet; Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl! Mehmet Âkif ERSOY
ÖN SÖZ Merhaba Sevgili Öğrenciler, Elinizdeki bu kitap MEB in yayınladığı son müfredata uygun olarak sınavlarda ve okulda başarılı olmanız için büyük bir hassasiyet ve özenle hazırlandı. Başarıya ant içmiş ve hedefi büyük olan sizlerin baş ucu kitabıdır elinizdeki Türkçe soru ATM si. Bu kitabı farklı yapan nedir? Bilgi kalabalığında kaybolmadan, hedefinize sizi ulaştıracak bilinmesi zaruri çok önemli bilgilerin yer aldığı Pratik Konu Anlatımı Konuların renkli dünyasında sizi keyifli bir yolculuğa çıkaran, gidilmesi gereken yerleri atlamadan gezdiren ve bu şekilde konuların pekişmesini sağlayan Eğlenceli Etkinlikler Kazanımları eksiksiz bir şekilde ele alan, her konuda güzellikleri bir buket şeklinde size sunan ve konuyu kolayca kavratan Konu Kavrama Testleri Müfredattaki bütün kazanımları derinlemesine sorgulayan, sizi sınavlara ve yazılılara en iyi şekilde hazırlayarak tam ölçme yapan Ünite Tarama Testleri Yeni sınav sistemine uygun, özgün Yeni Tarz Sorular Muhakeme ve mantık yeteneğini geliştiren, analitik düşünebilme ve sorunlara akılcı çözümler getirme becerinizi arttıran Sözel Mantık Soruları Yapılan bütün merkezi sınavlarda sizi başarıya götürecek size ufuk açacak, yeni ve özel soru tarzlarıyla Artıbir Sınav Özel Soruları Başarıyı yaşayıp zevkine varabilmeniz amacıyla, sizin ihtiyaç duyacağınız her şeyi biz düşünüp tüm engelleri ortadan kaldırdık. Size ise bu kitabı güzelce çözerek bilginin engin ve rengin dünyasına kapak açıp keyifle yükselmek ve ilerlemek düşüyor. Bayrağınızın daima başarı burçlarında dalgalanması dileklerimizle... Artıbir Yayın Kurulu
İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE: SÖZCÜKTE ANLAM... 11 1. BÖLÜM: GERÇEK, MECAZ, TERIM, SOMUT, SOYUT ANLAM... 12 ETKINLIKLER... 12 TESTLER... 14 2. BÖLÜM: EŞ, ZIT, YAKIN, SESTEŞ, GENEL, ÖZEL ANLAM... 16 ETKINLIKLER... 16 TESTLER... 18 3. BÖLÜM: YANSIMA, İKİLEME, NİTEL VE NİCEL ANLAM... 20 ETKINLIKLER... 20 TESTLER... 22 4. BÖLÜM: SÖZCÜKTE ANLAM... 24 ETKINLIKLER... 24 TESTLER... 26 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 28 ARTIBİR ÖZEL... 34 2. ÜNİTE: CÜMLEDE ANLAM... 37 1. BÖLÜM: NEDEN, AMAÇ, KOŞUL - SONUÇ CÜMLELERİ... 38 ETKINLIKLER... 38 TESTLER... 40 2. BÖLÜM: CÜMLENİN ANLATIMI... 42 ETKINLIKLER... 42 TESTLER... 44
İçindekiler 3. BÖLÜM: CÜMLENİN ANLAM ÖZELLİKLERİ... 46 ETKINLIKLER... 46 TESTLER... 48 4. BÖLÜM: CÜMLEDE KAVRAMLAR... 50 ETKINLIKLER... 50 TESTLER... 52 5. BÖLÜM: CÜMLEDE DUYGULAR... 54 ETKINLIKLER... 54 TESTLER... 56 6. BÖLÜM: CÜMLE ANLAMI... 58 ETKINLIKLER... 58 TESTLER... 60 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 64 ARTIBİR ÖZEL... 70 3. ÜNİTE: DEYİM - ATASÖZÜ - ÖZDEYİŞ... 73 1. BÖLÜM: DEYİM... 74 ETKINLIKLER... 74 TESTLER... 76 2. BÖLÜM: ATASÖZÜ - ÖZDEYİŞ... 78 ETKINLIKLER... 78 TESTLER... 80 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 82 ARTIBİR ÖZEL... 84
4. ÜNİTE: PARÇADA ANLAM... 87 1. BÖLÜM: METNİN ANLAM YÖNÜ... 88 ETKINLIKLER... 88 TESTLER... 90 2. BÖLÜM: METNİN ANLATIM YÖNÜ... 94 İçindekiler ETKINLIKLER... 94 TESTLER... 96 3. BÖLÜM: METNİN YAPI YÖNÜ... 98 ETKINLIKLER... 98 TESTLER... 100 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 102 ARTIBİR ÖZEL... 108 5. ÜNİTE: YAZIM KURALLARI... 117 1. BÖLÜM: YAZIM KURALLARI... 118 ETKINLIKLER... 118 TESTLER... 120 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 122 ARTIBİR ÖZEL... 124 6. ÜNİTE: NOKTALAMA İŞARETLERİ... 127 1. BÖLÜM: NOKTALAMA İŞARETLERİ... 128 ETKINLIKLER... 128 TESTLER... 130 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 132 ARTIBİR ÖZEL... 134
İçindekiler 7. ÜNİTE: FİİLİMSİ... 137 1. BÖLÜM: İSİM - FİİL... 138 ETKINLIKLER... 138 TESTLER... 140 2. BÖLÜM: SIFAT - FİİL... 142 TESTLER... 142 3. BÖLÜM: ZARF - FİİL... 144 TESTLER... 144 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 146 ARTIBİR ÖZEL... 148 8. ÜNİTE: CÜMLENİN ÖGELERİ... 151 1. BÖLÜM: CÜMLENİN TEMEL ÖGELERİ... 152 ETKINLIKLER... 152 TESTLER... 154 2. BÖLÜM: CÜMLENİN YARDIMCI ÖGELERİ... 156 ETKINLIKLER... 156 TESTLER... 158 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 160 ARTIBİR ÖZEL... 164
9. ÜNİTE: FİİL ÇATISI... 167 1. BÖLÜM: FİİL ÇATISI... 168 ETKINLIKLER... 168 TESTLER... 170 2. BÖLÜM: ÖZNESİNE GÖRE FİİLER... 172 İçindekiler TESTLER... 172 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 174 ARTIBİR ÖZEL... 176 10.ÜNİTE: CÜMLE ÇEŞİTLERİ... 179 1. BÖLÜM: CÜMLE ÇEŞİTLERİ... 180 ETKINLIKLER... 180 TESTLER... 182 2. BÖLÜM: ANLAMINA VE YAPISINA GÖRE CÜMLELER... 184 TESTLER... 184 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 186 ARTIBİR ÖZEL... 190 11.ÜNİTE: ANLATIM BOZUKLUKLARI... 193 1. BÖLÜM: DİL BİLGİSİNE DAYALI ANLATIM BOZUKLUKLARI... 194 ETKINLIKLER... 194 TESTLER... 196 ÜNİTE TARAMA TESTİ... 200 ARTIBİR ÖZEL... 202
İçindekiler 12.ÜNİTE: TÜR VE ŞEKİL BİLGİSİ... 205 1. BÖLÜM: TÜR VE ŞEKİL BİLGİSİ... 206 ETKINLIKLER... 206 TESTLER... 208 ARTIBİR ÖZEL... 212 CEVAP ANAHTARI... 215
1. ÜNİTE Sözcükte Anlam
Etkinlikler Gerçek, Mecaz, Terim, Somut, Soyut Anlam ETKİNLİK 1 ETKİNLİK 2 Aşağıdaki cümlelerden içinde terim bulunanları işaretleyiniz. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin somut anlamda mı, soyut anlamda mı kullanıldıklarını altına yazınız. a. Yapılan aşılar, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir. 1. Sebat edenler, zaferden önce acının üstesinden gelirler. b. Şiir yazmak, roman yazmaktan daha zordur. 2. Kim ki en iyi hizmeti yapar, o en çok kâr eder. c. Yeni süpürge iyi süpürür ama köşeleri bilen de eskidir. 3. Gençken bilgi ağacını dikelim ki yaşlandığımız zaman gölgesinde barınacak bir yerimiz olsun. d. Okullarda verilen derslerin en önemlilerinden biri de tarih dersidir. 4. Mezarlıklar doktorların hatasını örter. e. Matematiği iyi bilen, hayatta her zaman başarılı olur. 5. Delilerden korkmam, akıllı geçinenlerden korkarım. f. Ofsayta düşen oyuncu,hakeme itiraz edince hakem sarı kart gösterdi. 6. Her insan okumasını bilirseniz bir kitaptır. g. Yaşlı adam, notaları bilmeden saz çalıyordu. 7. Nezaket, para ile satın alınmaz ama her şeyi satın alır. h. Enlem ve boylamın iklime olan etkisini inceledik. 8. Düşen bir çığda hiçbir kar tanesi kendisini olup bitenden sorumlu tutmaz. ı. Zamanında ağaçla dolu olan bu yer, şimdi binalarla dolu. 9. Her güç sabır ile zaman birleştirilerek sağlanır. j. Çalışmak, insanı başarıya götürür. 10. Hiç kimse ayranım ekşi demez. 12
Gerçek, Mecaz, Terim, Somut, Soyut Anlam Etkinlikler ETKİNLİK 3 Aşağıda renkli olarak yazılmış sözcükler, yönergelere uygun olarak cümle içerisinde kullanılacaktır. Bu sözcüklerin, yönergelere uygun olarak kullanıldığı cümleler takip edildiğinde varmış olunan kutucuğu işaretleyiniz. İNCE Gerçek Anlam İnce fikirli komşumuz, her zaman düşünceli davranır; halimizi hatırımızı sorardı. İnce parmaklarıyla başını kaşıyarak bir mektup yazdı. Terim Mecaz Bunlar felsefecilerin savunduğu düşünce yasalarından. Kadını bir düşüncedir sardı. Yaradanın yazdığından şikayet olmaz! Gazetede yazdığı yazıyı kimse içine sindiremedi. Terim Gerçek Gerçek Mecaz Yurdu savunmanın en ucuz yolu eğitimdir. Savunma oyuncuları kaleyi iyi korudu. İpi makaraya sardı. Babam yine bana sardı. Kalbim hep şikayet eder, aklım onu sakinleştirir. Önceleri tahammül etti, sonra şikayete başladı. Yağlı yemekleri sindirmek zordur. Onun sözleri sindirilecek türden değildi. 1 2 3 4 5 6 7 8 13
bilgi 1. BÖLÜM Gerçek, Mecaz, Terim, Somut, Soyut Anlam Test - 1 Gerçek (Temel) Anlam Bir sözcüğün, söylendiği anda aklımıza gelen ilk anlamına gerçek anlam denir. Kız, saçlarını güzelce bağlamış. 1. Öğretmen Çocuklar, dizgin sözcüğünü cümle içinde kullanır mısınız? Buna göre aşağıdakilerden hangisi dizgin sözcüğünü gerçek anlamıyla kullanmıştır? A) B) Son sürat giden atlı, birden dizginlere asılınca at şahlandı. Fantastik eserler, yazarların dizginsiz düşüncelerinin ürünüdür. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılan soyut anlamlı sözcük sayısı en fazladır? A) Istırap çekmemiş bir insan, mutluluktan ne anlar? B) Kitaplarla örülmüş dört duvar, boş dört duvardan daha iç açıcıdır. C) İşsiz adam durgun su gibidir, bozulup kirlenir. D) Korku, hırs, kıskançlık, cesaret gibi duyguların yeri, zamanı ve miktarı çok önemlidir. C) (Bağ veya başka bir araçla tutturmak) Hareketlerine ve sözlerine dizgin vuramayan bir nesil türedi. D) Hayaller, dizgin vurulmadan özgürce yaşadığımız tek yerdir. Ülkemiz bor madeni yönüyle zengindir. (Yer kabuğunun bazı bölgelerinde çeşitli iç ve dış doğal etkenlerle oluşan, ekonomik yönden değer taşıyan mineral.) Mecaz Anlam Bir sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak kazandığı yeni anlama mecaz anlam denir. Bu davranışınız beni size bağladı. (Gönlünü kazanmak) Bu kütüphane bir madendir, değerini bilin. (Çok değerli şeyleri kapsayan kaynak) 2. Takmak sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştır? A) Aylardır kırık olan gözlük camının yenisini sonunda taktırmışlar. B) Evlilik hediyesi olarak kıza, babaannesinden kalma zümrüt bir yüzük taktı. C) Bütün samimiyetimi, nezaketimi takınıp selam verdim. D) Kılıç kalkanı takınıp meydana çıkınca elimde olmadan gözlerim doldu. 4. Sonuçlar birikimlerin çocuğudur. Boş bardağı hiçbir damla taşıramaz. Yukarıdaki cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Tamamı gerçek anlamlı sözcüklerden oluşmuştur. B) Mecaz anlamlı sözcükler ağır basmaktadır. C) Yakın anlamlı sözcükler beraber kullanılmıştır. D) Zıt anlamlı sözcüklere yer verilmiştir. 14
Test - 1 1. BÖLÜM Gerçek, Mecaz, Terim, Somut, Soyut Anlam bilgi 5. Savaşın ilerleyen saatlerinde düşman safındaki askerler, meydandan kaçmaya başladı. + 7. Yol sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde beş duyu organıyla algılanamayacak şekilde kullanılmıştır? Terim Anlam: Herhangi bir bilim, sanat, spor... İnsanlardan kaçarak yalnız kalmayı başaramadım. A) Eğitim yolunda harcadım bütün malımı, ömrümü, gençliğimi... vs. dalına ait özel kavramları karşılayan sözcüklere terim denir. İş zamanı kaçanlar, ücret zamanı bulunup geliyorlar. + B) Ne güzel tepemde güneş, yolumda hep ağaç, bağ, tarla, bostan... C) Dik dağlara tırmanan kıvrım kıvrım yollar görünüyordu. Fare, göz açıp kapayana kadar geldiği deliğe geri kaçtı. + D) Korkulu gece uzun, yol uzundu. Su H 2 O formülü ile gösterilir. Bu düşüncelerden kaçtıkça ne zaman tekrar gelmiş oluyor anlamıyorum. Yavuz, yukarıdaki tabloda kaçmak sözcüğünün gerçek anlamda kullanıldığı cümlelere (+), mecaz anlamda kullanıldığı cümlelere ( ) koymuştur. Her doğru cümlenin 10 puan olduğu bu tablodan Yavuz, kaç puan almıştır? A) 50 B) 40 C) 30 D) 10 (Birleşik bir cismin birleşimine giren maddeleri ve bunların o birleşik maddedeki oranlarını gösteren kısaltma takımı) (Kimya) Somut Anlam: Beş duyu organından herhangi biriyle algılanabilen varlıkları ifade eden sözcüklere somut anlamlı sözcükler denir. Yüksek binalar etrafımızı kuşatmış. 6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi terim anlamda kullanılmamıştır? A) Sınıfa getirilen mikroskop ile sitoplazmayı inceledim, hayran kaldım. B) Cahit Sıtkı Tarancı, genelde lirik şiirler yazmıştır. C) Tiyatro salonunun perdesi yırtılmıştı. D) Üslü sayılarla işlem yapmada epey ilerledim. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara sözcüğü terim anlamda kullanılmamıştır? A) Tiyatro arasında oyuncular makyaj tazeleyip repliklerine bakıyorlar. B) Maçın ilk yarısı bittiği için on beş dakikalık araya girdiler. C) Karşı takımın kaptanı tarafından alınan mola sebebiyle verilen ara sona erdi. D) Bizim takımın iki maçı arasındaki zaman çok kısa. Sesler gitgide uzaklaştı. Soyut Anlam Beş duyu organından hiçbiriyle algılanamayan varlıkları karşılayan sözcüklere soyut anlamlı sözcükler denir. Kaplumbağa ancak risk alıp kafasını çıkardığı zaman ilerleyebilir. 15
Etkinlikler Eş, Zıt, Yakın, Sesteş, Genel, Özel Anlam ETKİNLİK 1 ETKİNLİK 3 Aşağıdaki sözcükleri yakın anlamlıları ile eşleştiriniz. 1 mal hukuk a Aşağıdaki cümlelerde genelden özele doğru bir anlatım varsa GÖ, özelden genele doğru bir anlatım varsa ÖG yi işaretleyiniz. GÖ ÖG 2 hak erdem b a. Bir kişiye yöneltilmiş bir tehdit, bütün bir topluma yöneltilmiş tehdittir. 3 temizlemek arkadaş c b. Sürüden ayrılan koyunu kurt kapar. 4 ahlak mülk d 5 dost yanlış e c. Hayatın en güzel dönemi, gençlik yıllarıdır. 6 yalan silmek f d. Kültürü meydana getiren ögelerden biri de o toplumun müziğidir. ETKİNLİK 2 Aşağıdaki sözcüklerden sesteş olanları işaretleyiniz. 1. düş 9. sap 2. küp 10. kör e. f. Bir ağaç gibi hür ve bir orman gibi kardeşçe yaşamalıyız. Güzellikleri kentlerimize, mahallelerimize, sokaklarımıza kadar yaymalıyız. 3. dolu 11. doğa g. İnsan, âlemin küçültülmüş bir modelidir. 4. kaz 12. kış 5. satır 13. sür h. İnsanımızın en beğendiği müzik, türkülerdir. 6. bir 14. kat 7. göz 15. et ı. Sadece insanlara değil, bütün canlılara merhamet etmeliyiz. 8. kar 16. süt j. Yemekler içerisinde en ağırbaşlı olanı kuru fasulyedir. 16