X İÇİNDEKİLER ÖZET...VII ABSTRACT...VIII İÇİNDEKİLER...IX KISALTMALAR...XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM İDARENİN SORUMLULUĞU I. GENEL AÇIKLAMA...5 A. İdarenin Sorumluluğu İlkesinin Kapsamı...11 B. Devlet Organlarının Sorumluluğu...16 II. İDARE HUKUKUNDA SORUMLULUK TÜRLERİ...20 A. Kusurlu Sorumluluk...22 1. Kusur...23 2. Ağır Kusur...25 3. Hizmet Kusuru...28 a. Kavram Olarak Hizmet Kusuru...28 b. Hizmet Kusurunun Nitelikleri...31 (1) Asli ve Bağımsız Oluşu...31 (2) Genel Oluşu...32 (3) Anonim ve Değişebilir Oluşu...33 4. Hizmet Kusuru ile Kamu Personeli Kusuru Ayrımı...34 a. Hizmet Kusuru İle Görev Kusuru Karşılaştırması...34 b. Hizmet Kusuru ile Kişisel Kusur Karşılaştırması...38 c. Kişisel Kusur Halleri...40 5. Hizmet Kusuru Sayılan Durumlar...43 a. Hizmetin Kötü İşlemesi...44
XI III. b. Hizmetin Geç İşlemesi...46 c. Hizmetin Hiç İşlememesi...47 B. Kusursuz Sorumluluk...49 1. Sosyal Risk(Hasar) İlkesi...52 2. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi...54 ZARAR KAVRAMI...55 A. Genel Olarak Zarar...55 B. Zararın Nitelikleri...57 1. Gerçek ve Kesin Olmalıdır...58 2. Hakka Yönelik Olmalı ve Parayla Takdir Edilebilmeli...60 3. Özel ve Anormal Olmalı...60 C. Zararın Konusu ve Çeşitleri...61 1. Maddi Zarar...63 a. Mala Verilen Zararlar...63 b. Bireye Verilen Zararlar...64 2. Manevi Zararlar...67 D. İlliyet Bağı...69 1. Uygun İlliyet Bağı...69 2. Birden Fazla İlliyet Bağı...70 3. Hiçbir İlliyet Bağının Bulunmaması...72 İKİNCİ BÖLÜM İDARENİN FAALİYET ARAÇLARI I. İDARİ İŞLEMLER...77 A. İdari İşlemin Nitelikleri...81 1. İdari Makamların Tek Yanlı İrade Beyanıdır...81 2. İcrai ve Kesin Yürütülebilir Olması...83 3. Kamu Gücüne Dayalı ve Re sen İcra Edilir...91 4. Hukuka Uygunluk ve Kamu Hizmetinin Yürütülmesi...93 5. Hukuki Sonuç Doğurur ve Yazılıdır...94 6. İdari İşlemler Geriye Yürümezler...95 B. İdari İşlemin Çeşitleri...96 1. Maddi Bakımdan İdari İşlemler...96
XII II. a. Düzenleyici işlemler...96 (1) Genel Düzenleyici İşlemler...99 (2) Adsız Düzenleyici İşlemler...103 b. Bireysel(Kişisel) İşlemler...104 c. Ara (Karma) İşlemler...107 2. İradelerin Oluşumu Bakımından İdari İşlemler...107 C. İdari İşlemin Unsurları ve Hukuka Aykırılık Halleri...111 1. Yetki...112 a. Kişi - Konu Yer Zaman Bakımından Yetki...113 b. Hukuka Aykırılık Halleri...119 (1) Yetki Gaspı...119 (2) Görev(Fonksiyon) Gaspı...121 (3) Fiili Memur...123 (4) Ağır Yetki Tecavüzü...123 2. Şekil...124 3. Sebep...128 4. Konu...132 5. Amaç...135 a. Hukuka Aykırılık Halleri...136 b. Genel Aykırılık Halleri...138 D. İdari İşleme Yönelik Yaptırımlar...140 1. Yokluk...140 2. Geri Alma...142 3. İptal...144 a. İptal Davasının Konusu...145 b. İptal Davasında Ehliyet...147 c. İptal Davasının Etkileri...149 4. İptal ile Yokluk Ayrımı...150 5. İptal Davaları İle Tam Yargı Davaları Ayrımı...151 İDARİ EYLEMLER...153 A. Kavram Olarak İdari Eylem...153 B. İdari Faaliyetin Bir İdari İşleme Bağlı Olması...157 C. İdari Eylem ve Fiili Yol...160
XIII III. D. Kamu Görevlileri ve İdarenin Araçları...162 E. İdari Eylem ile İdari İşlem Karşılaştırması...165 İDARİ SÖZLEŞMELER...168 A. Özel Hukuk Sözleşmeleri...168 B. İdari Sözleşmeler ve Özellikleri...172 1. Sözleşmede Taraflardan Biri İdare Olmalı...173 2. Sözleşmenin Konusu Kamu Hizmeti Olmalı...174 3. Sözleşme İdareye Ayrıcalıklar Tanımalı...175 C. İdari Sözleşmelerde Yargısal Denetim...178 1. Sözleşmelerin İmzalanmasından Önceki Uyuşmazlıklar...181 2. Sözleşmenin İmzalanmasından Sonraki Uyuşmazlıklar...181 3. Tahkim...183 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MADDİ TAZMİNAT I. GENEL OLARAK TAZMİNAT KAVRAMI...185 A. Borçlar Kanununda Tazminat...187 B. Tam Yargı Davalarında Borçlar Kanunu Madde 55 Uygulaması..191 II. MADDİ TAZMİNATI GEREKTİREN HALLER...195 A. Ölüm Nedeniyle Maddi Tazminat...196 1. Genel Olarak...196 a. Desteğin Yakınlarının Tazminat İsteme Hakları...196 b. Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar...198 2. Tazminatın Kapsamı...199 a. Tedavi Giderleri...199 b. Cenaze Giderleri...199 c. Gelirden Mahrumiyet...200 B. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı...200 1. Destek Kavramı...201 2. Destek Çeşitleri...204 3. Destekten Yoksun Kalanlar...204 a. Anne ve Babanın Çocuklara Destek Olması...205 b. Çocukların Anne ve Babalarına Destek Olması...206
XIV III. IV. c. Eşlerin Birbirlerine Destek Olması...209 d. Kardeşlerin Birbirlerine Destek Olması...211 e. Nikahsız Birlikte Yaşamda Destek...212 f. Nişanlıların Birbirlerine Destek Olması...213 g. Diğer Kişiler...213 4. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Niteliği...214 a. Hukuksal Niteliği...214 b. Bağımsız Bir Hak Oluşu ve Sonuçları...215 C. Bedensel Zararlar Nedeniyle Maddi Tazminat...218 1. Genel Olarak...218 2. Tazminatın Kapsamı...221 a. Tedavi Giderleri...221 (1) Masraf Çeşitleri...222 (2) Tedavi Giderlerinin Delillendirilmesi...223 b. Kazanç Kaybı...228 c. Çalışma Gücünün Azalması Ya da Yitirilmesi...229 (1) Çalışma Gücünün Geçici Olarak Kaybı...231 (2) Çalışma Gücünün Sürekli Kaybı...232 d. Ekonomik Geleceğin Sarsılmasından Doğan Kayıplar...235 3. Tazminat Talebinde Bulunabilecekler...236 D. Mala Verilen Zararlar Nedeniyle Maddi Tazminat...237 MADDİ TAZMİNAT HESABINDA ZARAR SÜRELERİ...239 A. Yaşam Tabloları...240 B. Destekten Yoksunlukta ve Bedensel Zararlarda Zarar Süreleri...243 1. Sağ Kalan Eş ve Nişanlıların Zarar Süreleri...243 2. Anne ve Babalarda Zarar Süreleri...244 3. Çocuklarda Zarar Süreleri...245 4. Çocukların Beden Gücü Kaybı Zarar Süreleri...247 5. Geçici Çalışamama Halinde Zarar Süreleri...248 TAZMİNATIN PARASAL KARŞILIĞI...250 A. Destekten Yoksunlukta Ekonomik Değerler...252 1. Desteğin Gelir Durumu...257
XV 2. Gelirin Netleştirilmesi...259 3. Verilen Desteğin Ekonomik Değeri...261 B. Bedensel Zararlarda Ekonomik Değerler...262 V- TAZMİNATIN HESAPLANMASI ve PAYLAŞTIRMA...264 A. Tazminat Hesaplama Prensipleri...264 B. Tazminat Hesaplama Metotları...276 C. Tazminatın Paylaştırılması...278 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TAM YARGI DAVALARI I. TAM YARGI DAVASININ ÖN KOŞULLARI...283 A. Genel Açıklama...283 B. Tam Yargı Davalarında Ön Koşullar...287 1. Konu...288 2. Görev...294 3. Yetki...303 4. Ehliyet...308 5. Husûmet...312 6. Dava Dilekçesinin Şekli ve Kapsamı...316 7. Süre...318 a. Zamanaşımı...322 b. İdari İşlemlere Karşı Dava Açma Süresi...324 (1) İptal ve Tam Yargı Davalarının Birlikte Açılması...327 (2) Önce İptal Davası Açılması...328 (3) Doğrudan Tam Yargı Davası Açılması...329 c. İdari Eylemlere Karşı Dava Açma Süresi...340 d. İdari Sözleşmelerde Dava Açma Süresi...348 e. Davanın Görevsiz Mahkemede Açılması Halinde Süre..349 f. Zararın Devam Etmesi Durumunda Süre...351 g. Sürelerin Durması ve Ek Süreler...356 (1) Sürenin Durması...356 (1a) İşlemi Yapan İdareye veya Üst Makama Başvurma...357
XVI II. (1b) Kamu Denetçiliği Kurumuna Başvuru...358 (1c) Sulh Yoluna Başvuru...359 (1d) Bilgi Edinme Hakkının Kullanılması...360 (2) Ek Süreler...360 C. Davalara Ait Özel Durumlar...361 1. Tam Yargı Davalarının Takip Edilmemesi...361 2. Tam Yargı Davaları Bakımından Karşılık Dava...362 3. Tam Yargı Davalarında Feragat...362 KARAR...363 A. İspat...363 1. Kavram Olarak İspat Yükü...364 2. İdari Yargıda İspat Yükü...365 3. İdari Yargıda Delil...369 B. İdari Yargıda Karar...372 C. Tam Yargı Kararlarının Yerine Getirilmesi...373 D. Rücu...375 SONUÇ...381 KAYNAKLAR...391