Yirmi dört yaşındaki annenin G3P2Y2 38 haftalık sezaryanla 3270 g doğan bebeğinin, doğar doğmaz ağladığı, annesini aktif olarak emdiği, genel durumunun iyi olduğu ve postnatal ikinci gününde taburcu edildiği öğrenildi.
Postnatal 8. gününde evde beslenmesinin azaldığı, 9. gününde beslenememe ve inlemeli solunumunun olması üzerine acil polikliniğimize getirildiği öğrenildi.
İç çeker tarzda soluyordu; septik görünümdeydi. Vücut ısısı: 37.2 ºC, Kalp tepe atımı: 190/dk Tansiyonu ölçülemiyordu. Kapiller geri dolum zamanı >3 sn. Ön fontaneli normal bombelikteydi ve ağrılı uyaran dışında uyarılara cevap vermiyordu. Siyanozu yoktu (SpO2: 95-100). Akciğerler bilateral eşit havalanıyordu. Karaciğer 6 cm, dalak 1 cm palpe edildi. Kardiyak muayenesinde S3 gallop ritmi duyuldu.
Özgeçmişinde annenin prenatal takipli olduğu, fetal ultrasonografilerinin normal olduğu; soygeçmişinde ise annenin ilk gebeliğinin 8 haftalıkken abortus olduğu, fakat araştırılmadığı öğrenildi. Anne ve babası arasında akrabalık yoktu.
ÖN TANILAR
Sepsis Konjenital kalp hastalığı Menenjit Metabolik hastalık
Yenidoğan yoğun bakıma yatırılan hasta entübe edildi. Hastanın femoral nabızlarının alınamaması ve tansiyonun ölçülemeyecek kadar düşük olması nedeniyle ayırıcı tanı için kardiyoloji konsültasyonu istendi.
Laboratuar incelemelerinde patolojik olarak arter kan gazında metabolik asidoz, biyokimyada ürik asit yüksekliği, transaminazlarda yükseklik mevcutken hemogram akut faz reaktanları ve diğer biyokimyasal parametreleri normal olarak bulundu.
Ekokardiyografi: Sol ventrikül kasılmalarının azaldığı, sistolik fonksiyonlarının azalmış olduğu, sol subklaviyen arter distalinde renkli Doppler ile diyastole azanan 32 mmhg gradiyent olduğu görüldü. Ayrıca hemodinamik önemi olmayan ince bir duktal akım görüldü.
Hastaya aort koarktasyonu + kardiyojenik şok tanıları konuldu. Damar yolu açıldı. Dopamin, dobutamin, lasix ve PGE1 infüzyonu başlanılarak balon angioplasti yapılmak üzere acil kateterizasyon planlandı.
Şok, kan akımının azalması nedeniyle özellikle oksijen ve diğer maddelerin doku hücrelerine taşınmasındaki yetersizliktir. Kardiyojenik şok ise yeterli intravasküler volüme rağmen doku hipoksisine neden olacak derecede kardiyak output ta azalma olması şeklinde tanımlanabilir.
Tip Preload Afterload Kontraktilite Kardiyojenik Hipovolemik Distributive Septik erken geç
4 Grup: 1) Azalmış kardiyak output ve sistemik hipotansiyona yol açan konjenital kalp hastalıkları 2) Kalp kası hastalıkları 3) Disritmiler 4) Metabolik hastalıklar
Aort koarktasyonu Aortik ark kesintisi Kritik Aort stenozu, pulmoner stenoz Büyük arter transpozisyonu Hipoplastik sol kalp ALCAPA (Anomalous origin of the left coronary artery from the pulmonary artery)
Miyokardit Kardiyomiyopatiler İskemik kalp hastalıkları (Anoksi, Kawasaki) Septik şok geç evresi Akut ve kronik ilaç toksiteleri (kemoterapotikler özellikle Antrasiklinler, radyasyon) Travmaya sekonder miyokartta rüptür ve kontüzyon
Supraventriküler aritmi Juntional ektopik taşikardi
Tirotoksikoz Feokromasitoma Mukopolisakkaridozlar Glukojen depo hastalıkları
Kardiyojenik şok Kasılma gücü Kalp debisi Kan basıncı Sempatik uyarım Vazokonstriksiyon Kalp hızı Kasılma gücü Kompanze Miyokard perfüzyonu Miyokardın O 2 tüketimi Dekompanze Kalp debisi Doku iskemisi Sol ventrikül yetersizliği Sağ ventrikül yetersizliği Akciğer ödemi Hücre ölümü Organizmanın ölümü
Genel durum bozukluğu Huzursuzluk, irritabilite, emmede azalma Letarji Hipotoni Uyarıya yanıtsızlık Solukluk Siyanoz Periferal soğukluk Kapiller refill de uzama Zayıf nabız Hepatomegali Ödem Galo ritmi
Etyolojiye yönelik tedavisi Kardiyak kontraktilite artışı yapan ajanlar Destek tedavisi (hipokseminin, asidozun, elektrolit bozuklukların tedavisi)
Doz µg/kg/dk KARDİYAK kalp hızı kontrak tilite PERİFERİK VASKÜLER vazokonst riksiyon Vazodila tasyon Dopami nerjik NORADRENALİN 2-40 + ++ ++++ 0 0 DOPAMİN 1-4 + + 0 + ++++ 4-20 ++ ++-+++ ++-+++ 0 ++ ADRENALİN 1-20 ++++ ++++ ++++ +++ 0 FENİLEFRİN 20-200 0 0 +++ 0 0 VAZOPRESSIN 0.01-0.03 0 0 ++++ 0 0 DOBUTAMİN 2-20 ++ +++- ++++ 0 ++ 0 MİLRİNON 0.375-0.75 + +++ 0 ++ 0 LEVOSİMENDAN 0.05-0.2 + +++ 0 ++ 0
Şok doku perfüzyonunun bozulmasından kaynaklanan organ yetmezliği ile karakterize bir sendromdur. Kardiyojenik şok tanı ve ayırıcı tanısı hızla yapılarak etkin tedaviye başlanmalıdır.