ÇELİK YAPILARIN TASARIM, HESAP ve YAPIM ESASLARI ÖRNEKLER ve TS648 le KARŞILAŞTIRILMASI
Eksenel Çekme Etkisi KARAKTERİSTİK EKSENEL ÇEKME KUVVETİ DAYANIMI (P n ) Eksenel çekme etkisindeki elemanların tasarımında 3 limit durum sözkonusudur. Birleşimden uzakta elemanın kayıpsız/zayiatsız en kesitinde akma Birleşim bölgesinde faydalı genişlik/yırtılma çizgisi boyunca net kesit alanında yırtılma Birleşimde faydalı genişlik/yırtılma çizgisi boyunca blok kesme yırtılması
Eksenel Çekme Etkisi Dayanım Denklemleri Birleşimden uzakta elemanın kayıpsız/zayiatsız en kesitinde akma
Eksenel Çekme Etkisi Dayanım Denklemleri Birleşim bölgesinde faydalı genişlik/yırtılma çizgisi boyunca net kesit alanında yırtılma
Eksenel Çekme Etkisi A g : kayıpsız enkesit alanı A n : net (kayıplı) enkesit alanı A e : etkin net enkesit alanı, birleşim bölgesinde tüm enkesit parçalarıyla bağlanmadığı durumda, gerilme düzensizliğinin hesaba katıldığı alan U: gerilme düzensizliği etki katsayısı (Tablo 7.1)
Eksenel Çekme Etkisi
Eksenel Çekme Etkisi
Eksenel Çekme Etkisi
Eksenel Çekme Etkisi
Eksenel Çekme Etkisi EKSENEL ÇEKME DURUMUNDA KATSAYILAR (YDKT, GKT) Akma Sınır Durumu
Eksenel Çekme Etkisi EKSENEL ÇEKME DURUMUNDA KATSAYILAR (YDKT, GKT) Kırılma Sınır Durumu
Eksenel Çekme Etkisi EKSENEL ÇEKME DURUMUNDA KATSAYILAR (YDKT, GKT) Blok Kesme Kırılması Sınır Durumu
Eksenel Çekme Etkisi HEA200 A = 5383 mm2 Ölü yük: 150 KN Hareketli yük: 400 KN Malzeme S355 Fy = 355 Mpa Fu = 510 MPa
Eksenel Çekme Etkisi YÜK BİRLEŞİMLERİ Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT) P u = 1.2G +1.6Q = 1.2x150+1.6x400 = 820 KN Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT) P a = G+Q = 150+400 = 550 KN
Eksenel Çekme Etkisi AKMA SINIR DURUMU (Bağlantıdan Uzakta)
Eksenel Çekme Etkisi AKMA SINIR DURUMU (Bağlantıdan Uzakta)
Eksenel Çekme Etkisi KIRILMA SINIR DURUMU (Bağlantı Bölgesinde)
Eksenel Çekme Etkisi KIRILMA SINIR DURUMU (Bağlantı Bölgesinde)
Eksenel Çekme Etkisi KIRILMA SINIR DURUMU (Bağlantı Bölgesinde)
TS648 e GÖRE Eksenel Çekme Etkisi Delikler göz önüne alınarak elde olunan faydalı genişlik hiçbir durumda toplam genişliğin % 85'ini geçemez. (TS648 Madde 2.3.6) Yük durumuna göre bazen çekmeye ve bazen de basınca çalışan çubukları basınca göre de boyutlandırmak gerekir. Bu gibi çubuklarda narinlik λ 250 olmalıdır. (TS648 Madde 3.1.2)
TS648 e GÖRE Eksenel Çekme Etkisi Örnekte faydalı enkesit alanı, toplam kesit alanının %80 ine eşittir. Kesitte oluşan çekme gerilmesi P = G+Q = 55 ton s = 1.278 t/cm 2 < 2.16 t/cm 2 (T/K: 0,592)
Eksenel Basınç Etkisi KARAKTERİSTİK EKSENEL BASINÇ KUVVETİ DAYANIMI (P n ) 8.1.2 Tasarım Esasları Karakteristik eksenel basınç kuvveti dayanımı, Pn, eksenel basınç etkisindeki elemanın enkesit asal eksenlerinden herhangi biri etrafında eğilmeli burkulma, burulmalı burkulma ve/veya eğilmeli burulmalı burkulma sınır durumlarına göre hesaplanacak dayanımların en küçüğü olarak alınacaktır.
Eksenel Basınç Etkisi TASARIM EKSENEL BASINÇ KUVVETİ DAYANIMI (P n ) Tasarım basınç kuvveti dayanımı, c P n, (YDKT) veya güvenli basınç kuvveti dayanımı, P n / c, (GKT) tüm basınç elemanlarında, c = 0,90 veya c = 1.67 olmak üzere, bu bölümde tanımlanan kurallara uygun olarak hesaolanacaktır.
Eksenel Basınç Etkisi
KRİTİK GERİLME Eksenel Basınç Etkisi
KRİTİK GERİLME Eksenel Basınç Etkisi
Eksenel Basınç Etkisi HEA200 A = 5383 mm2 r y = 49.8mm L = 4000 mm Ölü yük: 150 KN Hareketli yük: 400 KN Malzeme S355 Fy = 355 Mpa Fu = 510 MPa
Eksenel Basınç Etkisi YÜK BİRLEŞİMLERİ Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT) P u = 1.2G +1.6Q = 1.2x150+1.6x400 = 820 KN Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT) P a = G+Q = 150+400 = 550 KN
Eksenel Basınç Etkisi NARİNLİK KOŞULU KL/r = 1x4000/49.8 = 80.3 < 200 OK
KRİTİK GERİLME Eksenel Basınç Etkisi
Eksenel Basınç Etkisi KRİTİK GERİLME ve KARAKTERİSTİK BASINÇ KUVVETİ DAYANIMI
Eksenel Basınç Etkisi KARAKTERİSTİK BASINÇ KUVVETİ DAYANIMI 820/1058 = 0.775 550/704 = 0.781
Eksenel Basınç Etkisi TS648 e GÖRE s bem = 1.117 t/cm2 (Madde 3.2.2.2) s = 1.022 t/cm2 (T/K = 0.915)
Eğilme Momenti Etkisi 9.2 KUVVETLİ EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME ETKİSİNDEKİ KOMPAKT ÇİFT SİMETRİ EKSENLİ I-ENKESİTLİ ELEMANLAR VE TEK SİMETRİ EKSENLİ U- ENKESİTLİ ELEMANLAR Kuvvetli asal eksenleri etrafında eğilme etkisindeki, Tablo 5.1B e göre, gövde ve başlık parçaları kompakt sınıfında olan çift simetri eksenli I-enkesitleri ile U-enkesitli elemanların karakteristik eğilme momenti dayanımı, Mn, akma sınır durumu ve yanal burulmalı burkulma sınır durumu için hesaplanan değerlerin küçüğü olarak alınacaktır.
Eğilme Momenti Etkisi
Eğilme Momenti Etkisi
Eğilme Momenti Etkisi
Eğilme Momenti Etkisi Kök içindeki ifade, güvenli tarafta kalmak için 1 alınabilir.
Eğilme Momenti Etkisi ÖRNEK HEA200, S355 G = 0.45 t/m, Q= 1.2 t/m L=4m
Eğilme Momenti Etkisi YÜK BİRLEŞİMLERİ Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT) q u = 1.2G +1.6Q = 1.2x4.5+1.6x12 = 24,6 KN/m Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT) q a = G+Q = 4.5+12 = 16,5 KN/m
Eğilme Momenti Etkisi MOMENT Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT) M u = 24.6x4 2 /8 = 49.2 KNm Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT) Ma = 16.5x4 2 /8 = 33 KNm
Eğilme Momenti Etkisi KAPASİTE ORANLARI M n = 132,9 Nm (YDKT) 0.370 M n / = 88,5 Nm (GKT) 0.373
Eğilme Momenti Etkisi TS648 e GÖRE f b = 84.9 Mpa F b = 210,9 Mpa 0.403
KARŞILAŞTIRMA YDKT ÇYTHYE GKT TS648 Eksenel Çekme 0,620 0,624 0,592 Eksenel Basınç 0,775 0,781 0,915 Moment 0,370 0,373 0,403