Dik İzdüşüm Teorisi Prof. Dr. Muammer Nalbant Muammer Nalbant 2017 1
Dik İzdüşüm Terminolojisi Bakış Noktası- 3 boyutlu uzayda bakılan nesneden sonsuz uzaktaki herhangi bir yer. Bakış Hattı- gözlemcinin belirli cisme göre yönü. İzdüşüm Düzlemi (Görüntü Düzlemi veya Resim Düzlemi)- Cisim görüntüsünün üzerine yansıtıldığı düzlem. Işınlar - İzdüşüm düzlemi üzerindeki cismin görüntüsünü biçimlendirmek için cisimden çıkan paralel teorik yansıtıcıların sonsuz sayısı. Delme (geçme) noktaları İzdüşüm düzlemi içinden geçen veya onunla çarpışan teorik ışınlar yoluyla oluşturulan kesişimler. Grafik Görüntü 3 boyutlu bir parça veya parçalar motajı veya şematik tertip veya öğeler organizasyonunun 2 boyutlu düzlem üzerine yansıtılmış sembolik temsili Normal Görünüşler Gözlemcinin bakış hattına dik yönlendirilen unsur veya parça özelliklerinin görünüşleri. Bitişik Görünüşler Cismin komşu, dik olarak hizalanmış görünüşleri. Dik Görünüşler Cismin yansıtılmış dik olarak hizalanmış görünüşleri. M Nalbant 2017 2
Dik İzdüşüm Terminolojisi Görünüş Alma Küpü Kutu kavramı; altı yansıtma düzleminin şekillendirdiği küp. Kat Çizgileri Görünüş alma küpünün yüzleri arasındaki kesişimlerin temsili. Referans Düzlemler Ölçülerin alınması ve uygulanması için temel çizgi. Temel (Esas) Görünüşler Tipik olarak ön, üst ve sol yan görünüşler. Yüzey Görünüşler 3 boyutlu alanları gösteren unsur yüzeylerin normal dışı görünüşleri. Yüz Görünüşleri Bakış hattına paralel hizalanmış düzlem yüzey üzerindeki tüm noktalar. Eğimli Yüzeyler 6 görünüş düzleminden 2 sine dik; hiç birine paralel olmayan. Eğik Yüzeyler 6 görünüş düzleminden hiç birine paralel veya dik olmayan. Çizgi Ağırlıkları Mühendislik çizimlerinde iki ayrı çizgi ağırlığı vardır; ince çizgiler 0,25 ve kalın çizgiler 0,5 genişliktedir. Çizgi Çeşitleri Mekanik çizimlerde kullanılan bir çok çizgi çeşidi vardır, ancak dik izdüşüme bakmaksızın altı ayrı çizgi çeşidi kullanılacaktır. Bunlar: dar sürekli çizgi (inşa), geniş sürekli çizgi (nesne), dar noktalı uzun kesik çizgi (eksen), dar kesik çizgi (görünmez), dar iki noktalı uzun kesik çizgi (phantom) ve taşıma çizgileri (yansıtma veya şahit çizgiler olarak da bilinir) M Nalbant 2017 3
Dik İzdüşüm Teorisi Dik izdüşüm (birinci açı/bölge) teorisi: (1) Cisimlere, cisimden sonsuz mesafede yerleştirilmiş bakış noktasından bakılır, (2) Cisim, izdüşüm düzlemi ile gözlemcinin gözü arasındaki bir yere gözlemcinin bakış hattına dik yerleştirilmiştir, (3) Sonsuz sayıda paralel yansıtıcılar veya ışınlar, nesneden izdüşüm düzlemine uzanır, ve (4) Yansıtıcıların izdüşüm düzlemini deldiği noktalarda cismin iki boyutlu resmi, düzlem üzerinde oluşturulur. Böylece resim, gözlemci tarafından nasıl görülürse öyle oluşturulur.unutulmamalıdır ki, çok görünüşlü izdüşüm işleminin temel maksadı, unsur veya parça geometrisinin fiziksel özellikleri ve karakteristiklerinin tanımını anlamak ve iletmek için gerekli olan grafik görüntüleri üretmektir. M Nalbant 2017 4
Üç boyutlu resimden dik görünüşlerin elde edilmesi M Nalbant 2017 5
Üç boyutlu resimden dik görünüşlerin elde edilmesi M Nalbant 2017 6
Birinci Bölge (Açı) İzdüşümü Cisim (nesne), göz ile izdüşüm düzlemi arasındadır. M Nalbant 2017 7
Dik İzdüşüm Teorisi Bir nesneye bakış, o nesneye yönelmekle başlar- bakış hattı M Nalbant 2017 8
Dik İzdüşüm Teorisi Gözlemcinin bakış noktası, daima sonsuz uzaklıktadır M Nalbant 2017 9
Dik İzdüşüm Teorisi Cisim, bakış noktası ile izdüşüm düzlemi arasına yerleştirilir. M Nalbant 2017 10
Dik İzdüşüm Teorisi Bakış hattı, izdüşüm düzlemine daima diktir M Nalbant 2017 11
Dik İzdüşüm Teorisi Cisim, bakış noktası ile izdüşüm düzlemi arasında herhangi bir yere yerleştirilebilir. M Nalbant 2017 12
Dik İzdüşüm Teorisi Bakış noktası sonsuz uzaklıkta olduğundan dolayı, ışınlar cisimden izdüşüm düzlemine doğru paralel gider ve görüntüyü izdüşüm düzlemi üzerinde üretir. M Nalbant 2017 13
M Nalbant 2017 14
Üç boyutlu resimden dik görünüşlerin elde edilmesi M Nalbant 2017 15
Cisimlerin üç boyutlu (resim) görünüşlerini anlamak, aynı cismin çok görünüşlü dik izdüşümlerinden ekseriyetle daha kolaydır. Nesnenin gösterilen tarzda eskizlenmesi, parça detaylarının görselleşmesine yardımcı olur. M Nalbant 2017 16
Kutu kavramı, nesnenin altı kenarlı bir cam küp içinde asılı olmasıdır (kutu üzerindeki görünmeyen (kesik) çizgilerin kullanımı, verilen perspektiften görülmeyeceğini ifade eder). M Nalbant 2017 17
Nesneye belirli bir yönden (kübün kenarlarından birine dik) bakıldığında ışınlar nesneyi izdüşüm düzlemine yansıtır. Bu yansıtıcılar daima birbirine paraleldir. M Nalbant 2017 18
Nesnenin görüntüsü, ışınlar yoluyla izdüşüm düzlemi üzerinde şekillenir. M Nalbant 2017 19
Benzer şekilde üst görünüş yatay düzleme yansıtılır. M Nalbant 2017 20
İşlem, sol yan görünüşü profil düzlemi üzerinde inşa etmek için tekrar edilir. M Nalbant 2017 21
Üç boyutlu nesnelerin bir çoğu için, iki veya üç dik görünüş, onların geometrisini tanımlamak için yeterlidir. M Nalbant 2017 22
Kutu, çok sayıda görünüşü tek bir x-y düzleminde göstermek için kat yerlerinden açılabilir. M Nalbant 2017 23
Bakış noktası sonsuza yerleştirildiğinden dolayı, unsur büyüklüğü ve yerinin bütünlüğü muhafaza edilir ve görünüşler birbirine göre dik biçimde yerleştirilir. M Nalbant 2017 24
Yansıtıcılar ve taşıma çizgilerinin cam kutunun katlama çizgilerine dik olduğuna dikkat ediniz. (Katlama çizgileri ve taşıma çizgileri, çok hafif çizilmiştir ve bitmiş çizimin bir parçası değildirler. M Nalbant 2017 25
Mühendislik çizimleri üzerindeki tüm çizgilerin aynı yoğunlukta aynı parkalık ve koyulukolduğuna dikkat ediniz. Çizgilerdeki fark, onların genişliği veya kalınlığındadır. Nesne çizgileri kalın (0,5 mm), görünmez, ölçü, bağlama ve eksen çizgileri ince (0,25 mm)dir. M Nalbant 2017 26
Nesne Unsurlarının Dik İzdüşümü Kenarlar Köşeler iki yüzey arasındaki sınırı temsil eder iki veya daha fazla kenarın kesişimini temsil eder. M Nalbant 2017 27
Yüzeyler Nesne Unsurlarının Dik İzdüşümü kenarlar veya sınırlama elemanı tarafından sınırlandırılan alanlardır Sınırlama eğri yüzeyin görünür parçasının sonunu temsil elemanı eden çizgidir. M Nalbant 2017 28
DİK İZDÜŞÜMDE NESNE UNSURLARININ YÖNÜ M Nalbant 2017 29
Dik izdüşümde nesne/unsur yönü M Nalbant 2017 30
Dik izdüşümde yönler M Nalbant 2017 31
Dik izdüşümde yönler M Nalbant 2017 32
Dik Görünüşler Arası Mesafe Çiziminizin başlama noktasını tespit etmek için aşağıdaki kriteri kullanınız X mesafesini bulmak için Sınırlar arasındaki yatay mesafeyi ölç Çizilen görünüşlerin toplam uzunluğunu çıkar Sonucu 2 ye böl YM- YU=?/2 Y mesafesini bulmak için Sınırlar arasındaki düşey mesafeyi ölç Çizilen görünüşlerin toplam yüksekliğini çıkar Sonucu 2 ye böl DM- DU=?/2 M Nalbant 2017 33
Dik Görünüşler Arası Mesafe M Nalbant 2017 34
Birinci ve Üçüncü Yansıtma Bölgelerinin Mukayesesi M Nalbant 2017 35
M Nalbant 2017 36
M Nalbant 2017 37
M Nalbant 2017 38
BAYY ve ÜAYY Arasındaki Farklar Birinci açı yansıtma yönteminde Nesne birinci bölgede (çeyrekte)dir Sıralama: Gözlemci Nesne Düzlem Düzlem : Şeffaf değil Kullanıcı: Türkiye, Kıta Avrupası Üçüncü açı yansıtma yönteminde Nesne üçüncü bölgede (çeyrekte)dir Sıralama: Gözlemci Düzlem Nesne Düzlem : Şeffaf Kullanıcı: İngiltere, ABD M Nalbant 2017 39
Antette izdüşümün yer alması M Nalbant 2017 40