Canlılar Dünyasına Yolculuk Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım Bitkilerin Yaşam Döngüsü Ben ve Çevrem Doğal ve Yapay Çevre 1
Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım Verilen resimlerdeki canlı ve cansız varlıkları ayırt ederek isimlerini uygun boşluklara yazalım. I. resim Canlı varlıklar I. resim II. resim II. resim Cansız varlıklar Çocuklar Anne Aslan Bank Lamba Dondurma Köpek Çocuklar Kedi Kuş Çöp kovası Top Çanta Taş 3
Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım Aşağıda verilen tablodaki canlı varlıkların gösterdikleri canlılık özelliğinin bulunduğu kutucuğa koyalım. Canlı Varlıklar Doğurarak çoğalan Yumurtlayarak çoğalan Dışarıdan hazır beslenen Kendi besinini kendi üreten Yönelme hareketi yapan Yüzerek hareket eden Zıplayarak hareket eden Koşarak ya da yürüyerek hareket eden Sürünerek hareket eden Ağaç Kedi Balık İnek Tavuk Gül Kanguru Tavşan Kurbağa Yılan 4 Bilfen Yayıncılık
Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım Aşağıdaki ifadeleri karşılayan canlılık özelliklerini bulmacada ilgili alana yazalım. 5 3 2 4 1 1. Canlılar için gerekli besinlerin alınma işi. 2. Atık maddelerin vücuttan uzaklaştırılması. 3. Canlıların neslini devam ettirebilme özelliği 4. Canlıların yaşamının devamı için gerekli enerjinin sağlanma yolu. 5. Yer değiştirme Bulmacada verilmeyen canlılık özelliklerini yazarak birer cümleyle açıklayalım. 5
Çevremizdeki Varlıkları Tanıyalım Tavşan, tabloda verilen canlılık özelliklerinin üzerine basarak havuca gitmek istiyor. Tavşanın üzerine basması gereken kutucukları kırmızı kalemle boyayarak gösterelim. Uyartı ve tepki verme Renk değiştirme Hareket etme Dışarıdan bir etkiyle hareket etme Büyüme ve gelişme Beslenme Boşaltım Üreme Solunum Kendi besinini üretme Aşağıda verilen cümlelerin başına doğruysa D, yanlış ise Y harfi yazalım. D ( ) Bitkiler, suya ve güneşe doğru yönelme hareketi yapar. D ( ) Karada yaşayan pek çok hayvanın boşaltım organı böbreklerdir. Y ( ) Cansız varlıklar, dışarıdan bir etki olmadığında da hareket eder. D ( ) Timsah ve yılan, sürünerek hareket eden canlılardır. Y ( ) Tavuklar ve kuşlar, doğurarak ürerler. D ( ) Bitki ve hayvanların canlılık özelliklerinde farklılıklar vardır. 6 Bilfen Yayıncılık
Bitkilerin Yaşam Döngüsü A) Aşağıdaki bulmacada bir bitkinin yaşam döngüsünün evleri gizlenmiştir. Evreleri işaretleyelim ve ilgili yerlere yazalım. G E N Ç A B S T E R İ Ş K İ N O M N T U V T Y H Ç İ Ç E K K Z U Ş D U Ü S İ T M 1.... 2.... 3.... 4.... Ç İ M L E N M E B) Aşağıda bitkilerin yaşam döngüsü evrelerinin tanımları ve görselleri verilmiştir. Görselleri doğru ifade ile eşleştirelim. Uyku hâlinde olan bitki Bitkinin toprağa tutunmaya başladığı evre Bitkinin en tanınan ve üretken hâli Kendi tohumlarını ürettiği evre 7
Ben ve Çevrem İnsanların yaşadığı çevre onların yaşamlarını devam ettirmek için gereklidir. Aşağıda verilen görsellerin altına bu ortamlarda dikkat etmemiz gereken davranışlardan birini yazalım. 8 Piknik Çöplerimizi etraf ta bırakmamalıyız. Mutfak Elektriği açık bı rakmamalıyız. Banyo Musluğu gereksiz yere açık bırak mamalıyız. Oyun parkı Yerlere çöp at mamalıyız. Bilfen Yayıncılık Okul bahçesi Arkadaşlarımı za ve bahçede bulunan ağaç ve çiçeklere zarar vermemeliyiz. Kumsal Kumsalda bulunan diğer insanları rahatsız edecek davranışlarda bulunmamalıyız.
Doğal ve Yapay Çevre Aşağıda verilen görselleri inceleyelim. Bu çevrede yaşayan canlılara ve bu çevrelerin korunması için alınan önlemlere birer örnek verelim. Deniz Orman Toprak Yaşayan canlı: Balık Nasıl korunur? Temiz tutulmalıdır. Yaşayan canlı: Ceylan Nasıl korunur? Ateş yakılmalıdır. Yaşayan canlı: Solucan. Nasıl korunur? Fazla tarım ilacı kullanılmamalıdır. Aşağıda verilen cümlelerin başına doğruysa D, yanlış ise Y harfi yazalım. D ( ) Çevreyi, doğal ve yapay çevre olarak ikiye ayırabiliriz. Y ( ) İnsan etkisiyle oluşturulmuş çevreye doğal çevre denir. D ( ) İnsanların yaşamlarını devam ettirmesi için doğal ve yapay çevreye ihtiyaçları vardır. Y ( ) Hayvanat bahçesi, köprü, cadde doğal çevreye örnektir. D ( ) İnsanların bilinçsizce doğal çevrede yaptığı değişiklikler diğer canlılara zarar verir. Y ( ) Şelale, orman, nehir yapay çevreye örnektir. 9
Doğal ve Yapay Çevre Aşağıdaki Türkiye haritasını inceleyelim. Doğal ve yapay çevreye ait unsurları ilgili boşluklara yazalım. Kazlıdağları Millî Parkı Marmaray Uludağ Millî Park Tatlıca Şelalesi Sümela Manastarı İshak Paşa Sarayı Anıtkabir Peribacaları Van Kalesi Pamukkale Traventelleri Damlataş Mağarası Nemrut Dağı Doğal Anıt Millî Parklar Yapay Çevre 10 Bilfen Yayıncılık
Canlılar Dünyasına Yolculuk Kavrama Soruları Kelime Sandığım Kelime sandığında yer alan kelimeleri kullanarak boşlukları tamamlayalım....,... ve...... gibi insan eliyle oluşmuş alanlar yapay çevreye örnektir. Çeşitli kaynakların kullanımından ortaya çıkan atıkların bilinçsizce doğaya bırakılması...ne çevre kirliliği neden olur. Pamukkale Travertenleri, Nevşehir Peri bacaları... örnektir. park deniz çevre kirliliği toprak su Aile ve ülke ekonomisini olumsuz etkilememek için... tüketimine dikkat etmeliyiz. İnsanların etkisi olmadan, kendiliğinden oluşan...,... gibi alanlar doğal çevredir. Millî Park bitki bina orman elektrik Küre Dağları, Saklıkent, Yedigöller...... örnektir.... ve... canlı varlığa örnektir. hava doğal anıt hayvan alışveriş merkezi Çevremizde bulunan...,......,... cansız varlıktır. 11
Canlılar Dünyasına Yolculuk Kavrama Soruları Kavram Haritam Aşağıda verilen kavram haritasını uygun sözcüklerle tamamlayalım. Doğal çevre Yapay çevre Orman Deniz Göl Bahçe Bina Park Büyüme ve gelişme Üreme Boşaltım Beslenme Hareket etme Uyartı alma ve tepki verme Solunum Canlı varlık k ö e r i d i l i k l z e l t a o r r Büyüme ve gelişme Orman Beslenme Boşaltım Hareket etme Üreme Uyartı alma ve tepkime verme Solunum Bitkiler Hayvanlar Canlı varlıklar ÇEVREMİZDEKİ VARLIKLAR yaşar ÇEVRE ayrılır ayrılır Doğal Yapay örnektir örnektir Deniz Göl Bahçe Bina Park 12 Bilfen Yayıncılık
Canlılar Dünyasına Yolculuk Kavrama Soruları Soru - Cevap 1. Canlı varlıkların canlılık özelliklerini yazarak birer cümleyle açıklayalım. Hareket etme; dışarıdan etki olmasada hareket ederler.... Solunum insanlar akciğerleriyle solunum yaparlar.... Boşaltım karada yaşayan birçok canlı böbrekleriyle boşaltım yapar.... Üreme bazı canlılar doğurarak bazılarını yumurtlayarak üreme yapar.... Uyarı alma ve tepki verme canlılar farklı uyarılara farklı tepkiler verir.... Beslenme; bazı canlılar besinlerini kendileri üretir.... Büyüme, bitkilerde büyüme sınırsızdır.... 2. Çevre temizliği için yapılabilecek beş öneri yazalım.... Geri dönüşümü olan ürünler seçilmeli.... Pil atıklar çöpe atılmamalıdır.... Sokak ve evlerimizin temizliği için özen gösterilmelidir.... Bu konuyla ilgili çalışan derneklerle iş birliği yapılmalıdır.... 3. Doğal ve yapay çevre arasındaki fark nedir? Açıklayalım.... Doğal çevre, doğa olayları, sonucu kendiliğinden oluşurken yapay... çevre insanlar tarafından oluşturulur.......... 13
Canlılar Dünyasına Yolculuk Kavrama Soruları 4. Hava, su ve toprak neden cansızdır? Açıklayalım.... Elektrik ve su sınırsız olan kaynaklar değildir. Bilinçsiz kullanıldığında... gelecekte bu kaynakların azalması söz konusudur. Üstelik elektrik ve... su üretiminin ülke ekonomisine maliyeti yüksektir.......... 5. Bitkilerin büyümesi için neler gereklidir? Bitkilerin yaşam döngüsünü yazarak açıklayalım.... Sağlıklı yaşam insanların mutlu ve uzun süre yaşamasını sağlar. Sağlıklı yaşam ile günümüz daha iyi planlanır. Tüm işlerimizi yapacak...... enerjimiz olur.......... 6. Atıkları ayrıştırarak toplamanın önemi nedir?... Dengeli beslenmeli... Spor yapılmalı... Yeterli miktarda uyunmalı... Havası temiz olan ortamlarda bulunulalı... Alkol ve sigara kullanılan ortamlarda bulunulmamalıdır.... 14 Bilfen Yayıncılık
Canlılar Dünyasına Yolculuk Karma Test 1. Görseller arasındaki ilişki hangi seçenekte verilmiştir? A) Karada yaşayan hayvanlar akciğer solunumu yapar. B) Karada yaşayan hayvanlar doğurarak ürerler. C) Karada yaşayan hayvanlar koşarak hareket eder. 1. Görseller arasındaki ilişki canlıların hangi canlılık özelliğini ifade ediyor? Bu özelliği gösteren canlılara örnek verelim. Solunum yapma: Kuş - bitkiler 2. 3. sınıf öğrencisi olan Defne, aşağıdaki ortamların hangisinin temizliğinde görev alamaz? A) B) C) 2. Bireysel olarak yaşadığımız çevrenin temizliğinde ne gibi görevlerimiz vardır? Açıklayalım. Çevremize çöp atmamalıyız. Bulunduğumuz çevreyi korumalıyız. 15
Canlılar Dünyasına Yolculuk Karma Test 3. Aşağıdaki çocuklardan hangisi canlılık özellikleriyle ilgili bir soru sormamıştır? A) Çiçekler ışığa ve suya nasıl tepki verirler? 3. Canlılık özellikleriyle ilgili olan soruların cevaplarını yazalım. A) Yönelme hareket yaparlar. B) Yüzerek hareket ederler. B) Balıklar nasıl hareket eder? C) Çiçeklerin renkleri neden birbirinden farklıdır? 4. Aşağıdakilerden hangisi su kirliliğini önlemek için yapılır? A) Fabrikaların bacalarına filtre takmak B) Kanalizasyon sularının denize atılmasını önlemek C) Isınmak için kullandığımız katı yakıt miktarını azaltmak 4. Su kirliliğini önlemek için yapılabilecek farklı iki çalışma da biz yazalım. Denizlere çöp atmamalıyız. Atık suları deniz, göl gibi su kaynaklarına akıtmamalıyız. 16 Bilfen Yayıncılık
Canlılar Dünyasına Yolculuk Karma Test 5. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sırasıyla zıplayarak hareket eden, yönelme hareketi yapan ve yürüyerek hareket eden canlılara örnek verilmiştir? A) Kurbağa, Balık, At B) Çekirge, Ağaç, Yılan C) Tavşan, Gül, İnsan 5. Doğru seçenekte bulunan canlılara ait birer özellik de biz yazalım. Tavşan - Besinlerle beslenir. Gül - Kendi besinini üretir. İnsan - Solunum yapar. 6. Aşağıdaki çocuklardan hangisi çevre bilincine uygun hareket etmemiştir? A) B) 6. Çevre bilincine sahip bireylerin yapmaması gereken davranışlara iki örnek verelim. Ağaçları kesmek Denizlere çöp atmak C) 7. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde canlıların ortak özelliği verilmemiştir? A) Canlılar dışarıdan bir etki olmasa da hareket edebilir. B) Canlıların hepsi boşaltım yapar. C) Canlıların hepsi aynı yaşam alanında yaşar. 7. Seçeneklerde verilmeyen canlılık özelliklerini yazalım. Solunum yapma Üreme Uyartı alma ve tepki verme Beslenme Büyüme ve gelişme 17
Canlılar Dünyasına Yolculuk Karma Test 8. Aşağıdaki görsellerin hangisi yapay çevreye aittir? A) B) 8. Yapay çevrenin ne olduğunu örnek vererek açıklayalım. Bina, köprü yel gibi insanlar tarafından oluşturulan yaşam alanlarıdır. C) 9. Bitkilerin yaşam evreleri nelerdir? 9. Bitkilerin yaşam evrelerini yazarak açıklayalım. Öğretmenin sorusuna aşağıdaki öğrencilerden hangisi yanlış cevap vermiştir? A) Tohum B) Erişkin Bitki C) Kendi besinini üretme 18 Bilfen Yayıncılık