İPEK OKUCU TAFTALI 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU UYARINCA ANONİM ŞİRKETLERDE İMTİYAZ
İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... V KISALTMALAR... XI GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM İMTİYAZ KAVRAMI 1.1. GENEL BAKIŞ...5 1.1.1. Pay kavramı...9 1.1.2. İmtiyazlı pay kavramı...11 1.1.2.1. İmtiyazlı payın özellikleri...11 1.1.2.1.1. Kanundan ya da esas sözleşmeden kaynaklanan üstün bir paysahipliği hakkında oluşturulması...11 1.1.2.1.2. Paya tanınması...14 1.1.2.1.2.1. Kural...14 1.1.2.1.2.2. İstisna...15 1.1.2.1.3. Esas sözleşmede öngörülmesi...18 1.1.2.1.4. Belirlilik İlkesi... 20 1.1.2.1.5. İmtiyazın münferiden paysahibi tarafından kullanılması... 22 1.1.2.1.5.1. Kural... 22
VI 1.1.2.1.5.2. İstisna... 22 1.2. İMTİYAZLI PAYIN AMACI... 23 1.3. ORANSALLIK İLKESİ VE EŞİTLİK İLKESİ AÇISINDAN İMTİYAZ... 25 1.4. MÜKTESEP HAK KAVRAMI AÇISINDAN İMTİYAZ... 26 1.4.1. İmtiyazın müktesep hak niteliği... 26 1.4.2. İmtiyaz yaratılmasının müktesep haklara etkisi... 34 1.5. İMTİYAZA BENZER KAVRAMLAR VE FARKLARI...37 1.5.1. İntifa hakkı...37 1.5.2. İntifa senedi...41 1.6. İMTİYAZ TANINMASININ BAŞLICA SONUÇLARI...47 1.6.1. İmtiyazın kaldırılması halinde imtiyazlı paysahiplerinin onayı...47 1.6.2. Esas sözleşme değişikliği halinde imtiyazlı paysahiplerinin onayı... 48 1.6.3. Kayıtlı sermaye sisteminde sermaye arttırımı halinde imtiyazlı paysahiplerinin onayı... 48 1.6.4. Bağlam hükümlerinin etkisizleşmesi... 49 1.6.5. Esas sözleşmeyi değiştiren ve imtiyaza aykırı olan kararların uygulanamaz olması... 49 1.7. TTK NIN GETİRDİĞİ TEMEL DEĞİŞİKLİKLER... 50 1.7.1. İmtiyaz ile ilgili değişiklikler...51 1.7.2. İmtiyazlı paysahipleri özel kurulu ile ilgili değişiklikler... 54 1.8. KANUNDA YER ALAN PAYSAHİPLİĞİ HAKKINDA İMTİYAZ...55 1.8.1. Malvarlığı haklarında imtiyaz...55 1.8.1.1. Kar payında imtiyaz...55 1.8.1.2. Tasfiye payında imtiyaz...58 1.8.1.3. Rüçhan hakkında imtiyaz...59 1.8.1.3.1. Rüçhan hakkının niteliği...59 1.8.1.3.2. Kayıtlı sermaye sistemi halinde rüçhan hakkı...65
VII 1.8.1.3.3. Rüçhan hakkında imtiyaz tanınması... 66 1.8.1.4. Oyda İmtiyaz...70 1.8.1.4.1. Oyda imtiyazın eşit itibari değerdeki paylara tanınması...70 1.8.1.4.2. Oyda imtiyaza getirilen sınırlama...75 1.8.1.4.3. Oyda imtiyaza getirilen sınırlamanın istisnaları...76 1.8.1.5. Yönetim kurulunda temsil edilme imtiyazı...81 1.8.1.5.1. Yönetim kurulunda temsil edilme imtiyazının belirli pay gruplarına ve paysahiplerine tanınması...81 1.8.1.5.2. Yönetim kurulunda temsil edilme imtiyazının azınlığa tanınması...85 1.8.1.5.3. Yönetim kuruluna önerilecek adayın seçimi..93 1.8.1.5.4. Seçilen yönetim kurulu üyesinin hukuki durumu... 99 1.8.1.5.5. Sermaye piyasası mevzuatında yer alan yönetim kurulunda temsil edilme imtiyazına ilişkin özel düzenlemeler... 103 1.9. KANUNDA YER ALMAYAN YENİ BİR PAYSAHİPLİĞİ HAKKINDA İMTİYAZ... 105 1.9.1. Paysahipliği hakkının şahsa tanınması... 109 1.9.2. Paysahipliği hakkının paya tanınması... 112 1.9.3. Tek borç ilkesi ve sözleşmenin nispiliği...116 1.9.4. Bağlam hükümleri...119 1.9.5. Diğer düzenlemeler... 121 1.9.6. Altın pay kavramı... 123 1.10. İMTİYAZ SİSTEMİNİN İSTİSNALARI... 129 1.10.1. İmtiyaz tesis edilemeyecek durumlar... 129 1.10.1.1. TTK uyarınca... 129 1.10.1.2. Sermaye piyasası mevzuatı uyarınca... 130 1.10.2. İmtiyazın etkisiz olacağı durumlar... 134
VIII İKİNCİ BÖLÜM İMTİYAZLI PAYSAHİPLERİ ÖZEL KURULU 2.1. TANIM... 139 2.2. AMACI VE HUKUKİ NİTELİĞİ... 140 2.3. TOPLANMASINI GEREKTİREN DURUMLAR... 144 2.3.1. Esas sözleşme değişikliğine ilişkin genel kurul kararının imtiyazlı paysahiplerinin haklarını ihlal edebilecek nitelikte olması... 144 2.3.2. Birleşme bölünme ve tür değişikliği açısından... 154 2.3.3. Kayıtlı sermaye sistemini kabul eden anonim şirketler açısından... 158 2.3.3.1. Sermaye arttırım yetkisinin yönetim kuruluna verilmesi... 158 2.3.3.2. İmtiyazlı paysahipleri özel kurulu onayının hem genel kurul hem de yönetim kurulu kararı için öngörülmesi...161 2.3.3.3. Sermaye piyasası mevzuatında kayıtlı sermaye sisteminde sermaye arttırımı... 165 2.3.3.4. Değerlendirme... 166 2.3.4. İmtiyazlı paysahipleri özel kurulunun toplanmasını gerektirebilecek diğer özel durumlar... 167 2.4. İMTİYAZLI PAYSAHİPLERİ ÖZEL KURULUNUN TOPLANMASI...170 2.4.1. İhlal değerlendirmesinin yapılması...170 2.4.2. Yönetim kurulu tarafından yapılacak çağrı... 173 2.4.3. İmtiyazlı paysahipleri tarafından yapılacak çağrı...176 2.4.4. Çağrının şekli ve içeriği... 179 2.4.5. Toplanma süresi... 180 2.4.6. Toplantı ve karar nisabı... 180 2.5. İMTİYAZLI PAYSAHİPLERİ ÖZEL KURULUNUN KARAR ALMASI... 183
2.5.1. Karar alma prosedürü... 183 2.5.2. İmtiyazlı paysahipleri özel kurulu kararının hukuki niteliği... 186 2.5.3. İmtiyazlı paysahipleri özel kurulu tarafından onanmayan genel kurul kararının geçerliliği... 188 2.5.3.1. Yokluk ve Butlan... 188 2.5.3.2. Askıda hükümsüzlük... 189 2.5.3.3. İptal edilebilirlik... 190 2.5.3.4. Değerlendirme... 196 2.6. İMTİYAZLI PAYSAHİPLERİ ÖZEL KURULU KARARLARININ SAKATLIĞI... 197 2.6.1. İmtiyazlı paysahipleri özel kurulu kararlarının genel hükümler uyarınca sakatlığı... 197 2.6.1.1. Yokluk... 197 2.6.1.2. Butlan... 199 2.6.1.3. İptal edilebilirlik... 202 2.6.1.4. Değerlendirme...206 2.6.2. İmtiyazlı paysahipleri özel kurulu kararlarının alınmamış sayılması... 208 2.6.3. İmtiyazlı paysahiplerinin onamama kararına karşı açılacak iptal davası... 210 IX ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YÜRÜRLÜK KANUNU NDA YER ALAN DÜZENLEMELER SONUÇ... 221 KAYNAKÇA... 225