Üslü ifdeler Föyü KAZANIMLAR T syılrın, t syı kuvvetlerini hesplr. Üslü ifdelerle ilgili teel kurllrı nlr, birbirine denk ifdeler oluşturur. Syılrın ondlık gösterilerini un t syı kuvvetlerini kullnrk çözüler. Verilen bir syıyı un frklı t syı kuvvetlerini kullnrk ifde eder. Çok büyük ve çok küçük syılrı bilisel gösterilerle ifde eder ve krşılştırır. 1
0 8. SINIF MATEMATiK ÜSLÜ SAYILAR ÜSLÜ SAYILAR NEGATĠF ÜS n ÜS(KUVVET) TABAN n 1 n ÖR: AĢğıd iģlelerin sonucunu bulunuz. = = 7 1 = = 0 = 1 19 = ÖR: AĢğıdki iģlelerin sonuçlrını bulunuz. -1 = -1 = Tbn -1 = 1-1 = (-) -1 = - -1 = - + (-6) - = (-) - = - + Prntez ve çift kuvvet vrs + Negtif üssün negtif olsı tbnın işretini etkileez. Etkileyen sdece prntez ve çift üsdür. ÖR: AĢğıdki iģlelerin sonucunu bulunuz. (-) = - = (-) = - = ÖR: AĢğıd verilen üslü syılrın değerlerin iģretini belirleyiniz. 7 = = - 7 = (-11) = -1 = -1 = (-9) 0 = = ÖR: AĢğıd verilen tekrrlı çrpılrı bir t syının kuvveti olck Ģekilde yzınız. 1 1 1 1 1 1 1 1 7 7 7 7 7 1 1 1 1 7 1 1-1 0 = (-1) 0 = () 0 = (- )=
ÖR: AĢğıd verilen eģitliklerde hrflere krģılık gelen değerleri bulunuz. 1 1 1 1 b 7 b b 9 7 c c c 7 7 7 d 1 d d 1 e e 1 f 8 f 1 1 1 1 1 1 ( ) 8 8 8 8 8 f e ONDALIK GÖSTERĠMLERĠN KUVVETĠ RASYONEL SAYILARIN KUVVETĠ Ondlık gösterilerin kuvvetlerini hesplrken; ilk olrk kesre çevrilir, sonr kuvveti hesplnır. 1 b b ÖR: AĢğıdki ifdelerin sonuçlrını bulunuz. ÖR: Aşğıdki ifdelerin değerlerini bulunuz. (0,1) = 1 1 (0,) = 1 (0,1) -1 = 1 (0,0) -1 = (0,) - = Notlrı: ÖR: AĢğıd verilen ifdelerde verileyen ifdeleri bulunuz. 1 1 1
çözüleesi Bsk değeri Bsk dı Onlr bs. Birler bs. Ondbirler bs. Yüzdebirler bs. Bindebirler bs. ONDALIK GÖSTERĠMLERĠN un KUVVETĠNĠ KULLANARAK ÇÖZÜMLEME. +. 0 +6. -1 +. - +1. - =, 6 9. +7. - +8. - =. 1. 0. -1. - 6. -. 1 +. - = Notlrı:. 1 +. 0 +. -1 +. -.6. -... 1 0 1......bc,d e f... ÖR: AĢğıd verilen ondlık gösterii syısının kuvvetini kullnrk çözüleyiniz.,9= 9,= n ÜSSÜN ÜSSÜ.n,07= ÖR: AĢğıd verilen ifdeler tek üs olrk yzınız. 7 8 0,008= ÖR: AĢğıd çözüleesi verilen ondlık kesirleri yzınız. 9. +. 1 +. 0 +6. -1 +. - +8. - = 7 11 0 9 8 6 8 ÖR: AĢğıd verilen eģitliklerde bileneyen ifdeleri bulunuz. 7. 1 +. 0 +. -1 +8. - = b 7 c d 6
ÜSLÜ SAYILARI SIRALAMA Üslü syılr sırlrken tbn vey üslerin eşitliğine göre sırl ypılır. Eğer eşit değilse eşitlenir. + + = 6 0 - = ÖR: AĢğıdki boģluklr uygun oln sebolleri (<,>,=) yerleģtiriniz. 7 7-7 6 7 - - - ( ) 7 1 ( ) 6 ( ) + + = ÜSLÜ SAYILARLA ÇARPMA ĠġLEMĠ. n n.b (.b) ÖR: AĢğıdki üslü syılrı küçükten büyüğe doğru sırlyınız. ÖR: AĢğıdki iģleleri ypınız. 0, 1, -, 11, 7 (-),-, -1. 7 =. 1 = -. 1 = 7 -.7 - = -. 1 = 11.11 =. = 7 11. 11 = 1. 1 = 7 -. - = 7 11, 11,9 11-1, 0, 1, 11,8 TABAN VE ÜSLERĠ EġĠT OLMAYAN ĠFADELERDE ÇARPMA ĠġLEMĠ ÖR: AĢğıdki iģleleri ypınız. 11. = ÜSLÜ SAYILARLA TOPLAMA VE ÇIKARMA ĠġLEMLERĠ Üslü syılrl topl ve çıkr işleleri ypılırken ifdelerin değerleri hesplnıp işle ypılır. 8. 7 = ÖR: AĢğıdki iģlelerin sonuçlrını bulunuz. + = 9 - =
1. 7 = 8.11 6 = 9 -.7 = Tbnlrı ve üsleri eşit değilse ilk olrk tbnlr birbirinin kuvveti şeklinde yzılıp yzılycğın bkılır. Yzılırs; tbn eşitliğine göre ypılır. Yzılzs; üssü büyük oln prçlnıp, üsler eşitlenir. BASAMAK HESAPLAMA İfdenin kç bsklı olduğunu hesplk için un kuvvetine ihtiycıız vrdır. -.8 = ÖR: AĢğıdki ifdelerin sonuçlrının kç bsklı olduğunu bulunuz.. =... 7 =.7 =.16 = 1.8 6 = 6. 11 = ÜSLÜ SAYILARLA BÖLME ĠġLEMLERĠ b n n b 6
ÖR: AĢğıdki iģleleri bulunuz. 11 7 19 ÜSLÜ SAYLARLA ĠġLEMLER 1) AĢğıdki iģlelerin sonucunu bulunuz.. 7 7 7 1 1 11 1 1 1 1 1 1.1 1 7 1 1 9 11 18 11 17 17.8 16 6 1 8 8 8... Notlrı:.. 7
) = ve b=- olduğun göre b kçtır? 8) 0 lik rsyı 8 krdeģ rlrınd eģit olrk pylģtığınd her krdeģe kç lik trl düģer? ) 1 syısının yrısı kçtır? 9).8-1 x = 16 ynd verilen eģitliğe göre x kçtır? ) Günde ortl 8 yürüyüģ ypn Efe bey 6 günün sonund topl kç yürüyüģ ypıģtır? ) 6. 1 ise değerini bulunuz. ) Bir kenr uzunluğu 6 oln bir krenin çevre ve ln uzunluğunu bulunuz. 6),0b8=. c +. 0 +7. d +8. - Yukrıdki çözüleeye göre +b+c-d nin değeri kçtır? 11) Bir bkkld bulunn rfın her birinde 1 tne ynı çekirdek pketi, her çekirdek pketinin içindede 6 tne çekirdek vrdır. Bun göre bkklın rfınd bulunn topl kç tne çekirdek vrdır? 7) AĢğıdki ifdelerin sonuçlrı kç bsklıdır? 7... 1) Osn c tne çocuğunun her birine tne ceviz verecektir. Bun göre topl kç ceviz veriģtir? 1.8 6 8
ÇOK BÜYÜK VE ÇOK KÜÇÜK SAYI KAVRAMI 000. -1 =00=0. 1 =. =0,. =0,0. Virgül sğ giderse kuvvet zlırken, virgül sol giderken kuvvet rtr.. 8. ÖR: AĢğıd verilen eģitliklerde hrflerin değerini bulunuz. ÇOK BÜYÜK VE ÇOK KÜÇÜK SAYILARIN BĠLĠMSEL GÖSTERĠMĠ 7 000=7. 0,000=. c n Z 1 olk üzere;. n biçideki syılr bilisel gösteridir. 000 000 =0. b 0,00 =,. d 00=0,. e 00. =. f 0,00. 7 =. g 00. -7 =. h ÖR: AĢğıd verilen syılrı bilisel gösteriiyle gösteriniz. 000 000= 000= 1 000 000= 0,00. -7 =. ğ,1. -9 =1. x 7= = ÇOK BÜYÜK VE ÇOK KÜÇÜK SAYILARLA ĠġLEMLER. 9 +. 9 = 0,0000= 0,= 0,6= 00. 7 = 8. - 80. - = 000. -8 = 1. 11 = 0,00. 9 =. 7 +. 6 = 0,. -1 = 18,6. = 1. -8. -7 =. 7.. 8 =. n n.b (.b) ( ) n.n b n n b 1. n 6. -11.. 6 = 9
TEST 1) ifdesinin değeri Ģğıdkilerden A) 1 C) 7 B) 81 D) 6 7) (-1 ) iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) -1 C) 1 B) 0 D) 6 ) - ifdesinin değeri Ģğıdkilerden A) - C) - B) 1 1 D) ) -1 ifdesinin değeri Ģğıdkilerden l.( ) 16 ll. 16 0 lll. 1 0 lv.1 0 8) Yukrıdki iģlelerin kç tnesinin sonucu doğru veriliģtir? A) 1 C) B) D) A) - C) 0, B) 0, D) 1 1 1 1 ) Yukrıdki iģlein sonucu Ģğıdki ifdelerden hngisine eģittir? A) () - C) B) 1 ( ) D) 1 ( ) 9) iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) B) C) D) ) (-) iģleinin sonucu Ģğıdilerden A) -8 C) 8 B) 16 D) -16 ) syısının yrısı kçtır? A) 19 C) B) D) 6) (-0,) - iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) 8 C) -0,1 B) -8 D) 0,1 11) 7 ifdesi Ģğıdki syılrdn hngisi ile çrpılırs sonuç 1 olur? A) 7 C) 7 - B) 7 - D) 1
1) + iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) 1 C) B) 6 D) 6 17) 7 -.7 iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) 1 C) 7 0 B) 9 - D) 7-0 1) + - iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) 0 C), B) 8 D), 18). iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) 1 0 C) 1 0 B) 1 D) 19) 0. iģleinin sonucu Ģğıdkilerden 1) + + ifdesinin değeri Ģğıdkilerden A) 8 1 C) 8 0 B) 6 0 D) 0 A) C) 9 B) 9 D) 9 9 0) 1. 1 iģleinin sonucu Ģğıdkilerden 1).. iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) 1 C). 1 B). 1 D). 1 A) C) 9 B) 9 D) 9 9 1) iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) 0 C) 1 B) D) - 16). 11 iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) 16 C) 16 B) D) ) 16 syısının yrısı kçtır? A) 8 C) 8 B) 9 D) 16 11
1 ) iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) - C) -19 B) 11 D) 19 7),, 11 ifdelerini küçükten büyüğe doğru sırlnıģı Ģğıdkilerden A) < < 11 B) < < 11 C) 11 < < D) < 11 < ) (-1) +(-1) -(+1) iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A) -1 C) 1 B) D) 0 8),7, ifdelerini küçükten büyüğe doğru sırlnıģı Ģğıdkilerden A) <7 < B) <7 < C) 7 < < D) < <7 8 8 8 8... ) 8 8 8 8 iģleinin sonucu Ģğıdkilerden 9) 1,7,9 7 ifdelerini küçükten büyüğe doğru sırlnıģı Ģğıdkilerden A) C) 16 8 B) 1 D) 0 A) 1 <9 7 <7 B) 1 <7 <9 7 C) 9 7 < 1 <7 D) 7 < 1 <9 7 6) 0 6.8 0) iģleinin sonucunu Ģğıdkilerden A) C) - B) D) -17 16 Efe her gün yukrıd çizilen yürüyüģ güzerghınd yürüyüģ ypktdır. Bun göre, bir günde topl kç yürüyüģ ypktdır? A) 1 C) B) 18 D) 8 1) = ve b=- ise b ifdesinin değeri Ģğıdkilerden A) -6 C) -8 B) 9 D) -9 1
) x =16 eģitliğini sğlyn x değeri Ģğıdkilerden A) 0 C) 16 B) 8 D) 7) 000 000=0. eģitliğine göre kçtır? A) 6 C) B) D) ) 9 =7 - eģitliğini sğlyn değeri Ģğıdkilerden A) -6 C) 6 B) D) - 8) 0,000=. e eģitliğine göre e kçtır? A) - C) B) - D) - 9) 0. =,. k eģitliğine göre k kçtır? ) Bir krenin bir kenr uzunluğu c olduğun göre, krenin lnı kç c dir? A) 7 C) B) -7 D) A) C) 6 B) 8 D) 0) AĢğıdki ifdelerden hngisi bilisel gösteridir? ) Ziy ust günde 6 c lnı boyktdır. günde topl kç c lik duvrı boyktdır? A) 1. - C) 0,9. B) -1. 7 D) 1,1. -1 A) 0 C) 6 B) 0 6 D) 6) (11 ) b =11 verilen ifdeye göre.b ifdesinin değeri Ģğıdkilerden A) C) B) 11 D) 1) Bir sç telinin kütlesi 0,000001 grdır. Bu sç telinin kütlesinin kilogr olrk bilisel gösterii Ģğıdkilerden A) 1,. - B) 1,. -9 C) 0,1. -9 D) 0,1. - 1
) Bir ç ğcı yıld ortl 17c uzktdır. yıllık bir ç ğcının uz iktrının k türünden bilisel gösterii nedir? A) 1,7. - B) 1,7. - C) 1,7. D) 1,7. 1 6) iģleinin sonucu Ģğıdkilerden hgisidir? A) C) 1 B) D). 1 +. 0 +9. -1 ) Yukrıd bir ondlık kesrin çözüleniģ hli veriliģtir. Bun göre, Ģğıd verilenden A) 0,9 C),9 B),09 D),9 7) 6 iģleinin sonucu Ģğıdkilerden hgisidir? A) C) 1, B) D) (1,) 7. 1 +. - +. - ) Yukrıd bir ondlık kesrin çözüleniģ hli veriliģtir. Bun göre, Ģğıd verilenden. b = -1 8) Yukrıdki iģlee göre, +b ifdesinin değeri Ģğıdkilerden A) C) 1 B) -1 D) -1 A) 7, C) 7,0 B) 70, D) 70,0 9) 17. 1 iģleinin sonucu kç bsklıdır? A) 17 C) 1 B) 1 D) 16 ). 1 +8. +c. - +b. - =0,807 eģitliğine göre, +b+c değeri Ģğıdkilerden A) 6 C) 7 B) 8 D) 9 0). iģleinin sonucu kç bsklıdır? A) 9 C) B) 11 D) 1 1
1) A=(0,) - ve B=(0,1) olduğun göre, değerini Ģğıdkilerden A) 0 C) 1 B) D) A B nin ) ve b t syılrdır. b = 81 olduğun göre +b Ģğıdkilerde hngisi olz? A) 11 C) 7 B) 1 D) -11 7.. ) 6 iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A). C) 6 B) D) -1 6) =8 ve olduğun göre.b ifdesi 1 Ģğıdkilerden b 1 A) 0 C) 9 B) -9 D) 6 ) 8 6. 7 ifdesinin bilisel gösterii Ģğıdkilerden A). 1 C) 1,6. -1 B) 1,6. 1 D) 1,6. 1 7) ve b negtif t syılrdır. Bun göre Ģğıdki iģlelerden hngisinin sonucu pozitiftir? A) -.b - C).b B)..b D).b ) 7.81 iģleinin sonucu lģğıdkilerden hngisine eģittir? A) 81 C) 0 B) 1 D) 7 8) Dikdörtgenin kıs kenr uzunluğu 6, uzun kenr uzunluğu 6 6 olduğun göre dikdörtgenin lnı kç dir? A) 0 6 C) 11 6 B) 0 1 D) 11 1 1
9) 0 tne çrpıı Ģğıdkilerden hngisine eģittir? A) 0 C) 0 B) 0 D) 0 6) Aşğıdki tblod krdeşin depolrınd bulunn soğn çuvllrının syısı veriliştir. Ġsi Adet Ali Ahet 8 8 Mehet 16 6 Mustf 6 Bun göre krdeģin topl kç tne soğn çuvlı vrdır? A) 6 C) 90 B) 96 D) 60) -1.+1 iģleinin sonucu Ģğıdkilerden A), C) 8 B) 11 D) -, 61) AĢğıdki ondlık syılrın hngisinin çılıınd. -1 ifdesi vrdır? A) 1, C),0 B) 0, D) 1,0 6) Uzktn kundlı bir rcın prkurlrı bitire süreleri şğıd veriliştir. PARKUR PARKUR UZUNLUĞU SÜRE K 6 A L 6 0 B M 6 1 C N 1 D 6) Alnı 9 c ve kenr uzunlukrı t syı oln kç frklı dikdörtgen çizilebilir? A) C) 6 B) 9 D) Arç tü prkurlrı ynı ve sbit hızl bitirdiğine göre, bitire sürelerindeki iliģki Ģğıdkilerden hngisinde doğru veriliģtir? A) C>B>D>A C) A>C>D>B B) A>D>B>C D) B>D>C>A 16