REKLAMCILIK DERS NOTLARI

Benzer belgeler
PAZARLAMA İLETİŞİM TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

REKLAMCILIK DERSİ KTÜ BMYO REKLAMCILIK 1

PAZARLAMA AÇISINDAN SOSYAL SINIFLAR. Altunışık, Özdemir, Torlak - Modern Pazarlama

TURİZM PAZARLAMASI REKLAM

PAZARLAMA İLETİŞİMİ (PZL304U)

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

REKLAM VE REKLAMCILIK IBS ADVERTISING LAB ONUR TUĞMAN#

REKLAM VE REKLAM YAZARLIĞI VİZE SORU VE CEVAPLARI

İÇİNDEKİLER. Sunuş Bölüm I: Küresel İletişim, Değişen Paradigmalar ve Reklamın Yeni Rolü Küreselleşme Sürecinin İletişime Yansımaları

İşletmecilik ve Ekonomi İşletmecilik ve Hukuk İşletmecilik ve Matematik / İstatistik İşletmecilik ve Davranış Bilimleri

1.Bireyden Kitleye. 2.Habere İlk Adım: Gazete. 3.Her Yerdeki Ses: Radyo. 4.Düş mü, Gerçek mi?: Sinema. 5.Evdeki Dünya Televizyon

Halkla İlişkilere Yakın Kavramlar Barış Baraz Hakan Yılmaz

1 )Herhangi bir iletişim kanalı yardımıyla farklı ortamlarda bulunan kaynak ve alıcının gerçekleştirdiği iletişime ne ad verilir?

HALKLA İLİŞKİLER I-II

HALKLA İLİŞKİLER: TEORİK ÇERÇEVE...

TUTUNDURMA PAZARLAMA İLETİŞİM MODELİ

HALKLA İLİŞKİLER (HİT102U)

İletişim: Bir düşüncenin, bilginin, haberin veya mesajın kişiler, gruplar ve örgütler arasında karşılıklı değiş tokuş sürecidir.

GalataMOON Neler Yapar?

I. Bölüm REKLAM(CILIK) Advertising. Doç. Dr. Olgun Kitapcı

KURUMSAL REKLAMIN ANLATTIKLARI. Prof. Dr. Müge ELDEN Araş. Gör. Sinem YEYGEL

KAMU DİPLOMASİSİNDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ VE MEDYANIN ROLÜ

İletişim Fakültesi Reklamcılık Lisans 2011 Yılı Müfredatı (Reklamcılık) Genel Toplam Ders Adedi : 55 T : 142 U : 5 Kredi : 97 ECTS : 240 T+U : 147

Bölüm 10 Pazarlama Fonksiyonu. I) Pazarlama Stratejilerine Giriş

PAZARLAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

Pazarlama İletişimi-3

ÜNİTE:1. Reklam Nedir? ÜNİTE:2. Bütünleşik Pazarlama İletişimi ve Reklam ÜNİTE:3. Reklamın İletişim Etkileri ÜNİTE:4. Reklamcılık Sektörü ve Kurumlar

Kreatif yaklașımımız, profesyonel bakıș açımız, dinamik fikirlerimiz ile emek ve zamanımızı da harmanlayarak sizlere hizmet vermeyi hedefliyoruz.

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Altunışık, R., Özdemir, Ş. & Torlak, Ö. (2012). Modern Pazarlama.

HALKLA İLİŞKİLER PAZARLAMA İLETİŞİMİ ARAÇLARI. (Bölüm 5)

ISTANBUL BUSINESS SCHOOL ADVERTISING LAB

Ürün Fiyatlandırılması

Araştırma Künyesi. RepMan Türkiye İtibar Endeks Puanları, 2011 senesinde, Türkiye halk geneli

HALKLA İLİŞKİLER. HALKLA İLİŞKİLERDE FAYDALANILAN YÖNTEM ve ARAÇLAR - 2. Yrd.Doç.Dr. Özgür GÜLDÜ

Pazarlama iletişimi Bütünleşik pazarlama iletişimi

Kullanılan Kaynaklar: - Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri. Türkmen Kitabevi - Altunışık, R., Özdemir, Ş. & Torlak, Ö. (2012). Modern Pazarlama.

SPONSORLUK BÜTÜNLEŞİK PAZARLAMA İLETİŞİMİ ARAÇLARI. (Bölüm 8)

GIDA ZİNCİR MARKETLER SEKTÖRÜ

TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET

Sütlüce YERLEŞKESİ İLETİŞİM FAKÜLTESİ. Halkla İlİşkİler Bölümü Görsel İletİşİm Tasarımı Bölümü Medya ve İletİşİm Sİstemlerİ Bölümü Reklamcılık Bölümü

MARKA VE YÖNETİMİ KISA ÖZET KOLAYAOF


2012/4 SAYILI DÖVİZ KAZANDIRICI HİZMET TİCARETİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞİN UYGULAMA USUL VE ESASLARI GENELGESİ

KIRGIZİSTAN TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ İLETİŞİM FAKÜLTESİ HALKLA İLİŞKİLER VE REKLAMCILIK BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI BİRİNCİ YIL

Havariler Çıkarcılar Sadıklar Eğitimliler Rehineler

EN GÖZDE ŞİRKETLER Örneklem büyüklüğü Katılımcı firmalar

IT-515 E-Devlet ve e-dönüşüm Türk Hava Kurumu Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Yüksek Lisans Programı 2014

Buruşuk Ömer Destanı

LİDERLİK YENİDEN TANIMLANIYOR... / LiderlerAnadoluda.

RYD / Bilgi Üniversitesi Reklam Yaratıcılığı Eğitimleri

Tüketici Satın Alma Davranışı Tüketici Davranışı Modeli

BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB) İZNİ İLE DÜZENLENMEKTEDİR.

YATIRIMCI EĞİTİMİ VE FİNANSAL EĞİTİM ÇALIŞMALARI

İÇİNDEKİLER. Contents I. KISIM İŞLETMECİLİK İLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER

Bilişimle Güçlü Lojistik Mayıs Swissotel Ankara

Etkinlik-Organizasyon Firmaları Sunumu. Powered by MyBilet

PAZARLAMA YÖNETİMİNDE SATIŞ PROMOSYONU

Pazarlama Taktikleri

ISL 201 Pazarlama İlkeleri 8. Hafta. Doç. Dr. Hayrettin ZENGİN

Marketing Anadolu Mektep Eğitimleri. Yerel İşletmeler

Pazarlamanın amacı satışın gereksiz hale gelmesidir. Peter Drucker, 1973

Sosyal Medya Uzmanlığı Sertifika Programı

Doğruların buluştuğu adres...

TURİZM PAZARLAMASI. Turizm Pazarlamasında Tutundurma SATIŞ TUTUNDURMA Şevki Ulama

ozalit - reklam - matbaa

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ

İŞLETME POLİTİKASI (Stratejik Yönetim Süreci)

HALKLA İLİŞKİLER YÖNETİMİNDE ARAŞTIRMA. SBR 215 Halkla İlişkiler ve İletişim

IRMAK HANDAN

Marka İletişimi ve Pazarlama

TR REKLAM PAZARI MECRA BAZINDA OTOMOTİV SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRMESİ OCAK 2015 VERİLERİ

Modern Pazarlama Anlayışındaki Önemli Kavramlar

Halkla İlişkiler, Danışmanlık, Yaratıcı Çözümler, Proje Geliştirme ve Satış Danışmanlığı

Mal ve hizmet müşterileri, işletmeler ve daha. sunumlarının yaratılması, benimsetilmesi, örgütler ve bireyler tarafından örgütsel

T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İLETİŞİM FAKÜLTESİ HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI (NORMAL ÖĞRETİM İKİNCİ ÖĞRETİM)

İÇİNDEKİLER. 3. BÖLÜM/REKLAMIN AMAÇLARI 45 a. Reklamın İletişim Amacı 46 b. Reklamın Satış Amacı 52

gffsad

İşletmelerin en temel iki fonksiyonu; mal ve hizmet üretmek ve üretilen mal ve hizmetleri pazarlamaktır. Üretim, mal veya hizmetlerin nasıl ortaya

SPONSORLUK DOSYASI 14 Ocak 2015 / Sabancı Center

4P den 7P ye GEÇİŞ YAKUP BAROUH M.A.

İLETİŞİM TASARIMI UZMANI

MediaCat Felis 2013 Ödülleri ne Başvurular Başlıyor!

İÇİNDEKİLER. Önsöz... İçindekiler... Birinci Bölüm İLETİŞİM

RYD / Bilgi Üniversitesi Reklam Yaratıcılığı Eğitimleri

İÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... iii 1. BÖLÜM İLETİŞİM VE PAZARLAMA İLETİŞİMİ

İÇİNDEKİLER GİRİŞ Bölüm: SİYASAL İLETİŞİM OLGU VE SÜRECİ Siyasal İletişimin Tanımı Siyasal İletişim Olgusu ve Süreci...

Eco new farmers. Modül 1- Organik Tarıma Giriş. Bölüm 7- Organik Tarım Pazarlaması

İÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm HALKLA İLİŞKİLER KAVRAMI, TARİHÇESİ VE İLİŞKİLİ OLDUĞU ALANLAR

Metodoloji ve Örneklem büyüklüğü Katılımcı firmalar

HALKLA İLİŞKİLER VE ORGANİZASYON HİZMETLERİ

MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I

Müşteri taleplerini genişletir ve projenin her aşamasında hem müşteriye hem de kullanıcıya fayda getirecek yenilikleri kurgular ve uygular.

Pazarlama Taktikleri Kut 470, 16 Mart Pazarlama Taktikleri. Umut Al H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü

BASIN SPONSORLUĞU DOSYASI

Başlık : Beko Kurutmalı Çamaşır Makinesi Emlakçı Network Reklamveren : BEKO Ajans : Universal McCann

Bölüm 1. İnsan Kaynakları Yönetimine Kavramsal Bakış

OYDER Koçfinans Bayi Memnuniyeti Araştırması Raporu Otomobil Müşterileri Profil Araştırması Raporu

12. İSTANBUL BİLİŞİM KONGRESİ. Verinin Paraya Dönüşümü Ticarette Dijital Çağ

İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Lisans 2011 Yılı Müfredatı (Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bö)

Transkript:

TRABZON ÜNİVERSİTESİ BEŞİKDÜZÜ MESLEK YÜKSEKOKULU REKLAMCILIK DERS NOTLARI (KISA BİLGİLER) Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 1

TEMEL İLETİŞİM MODELİ ve ÖGELERİ PAZARLAMADA 4P ve 4C Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 2

TUTUNDURMANIN ALT DALLARI Tutundurmanın alt dalları şu şekildedir; Reklam Halkla İlişkiler Kişisel Satış Satış Geliştirme Doğrudan Pazarlama Bunlara ek olarak; Kurumsal Sosyal Sorumluluk Sponsorluk Marka Yönetimi Kongre ve Fuar da eklenmektedir. SÜREÇLER VE KAVRAMLAR Sanayi Devrimi ya da Endüstri Devrimi, Avrupa da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların üretime olan etkisi ve buhar gücüyle çalışan makinelerin makineleşmiş endüstriyi doğurması, bu gelişmelerin de Avrupa daki sermaye birikimini arttırmasına denir. Küreselleşme, ürünlerin, fikirlerin, kültürlerin ve dünya görüşlerinin alış verişinden doğan bir uluslararası bütünleşme sürecidir. Dünyanın birleşik hale gelmesi, tekdüze dinamikler ile oluşan bir süreç değildir. Çünkü küreselleşme, ekonomik olduğu kadar siyasal, teknolojik ve kültürel boyutlu bir süreçtir. Kapitalizm üretim araçlarının özel mülkiyetine ve bunların kâr amacıyla işletilmesine dayanan bir ekonomik sistemdir. Serbest piyasa ekonomisi olarak 16. yüzyılda çıkmıştır. Kapitalizmin merkezindeki özellikler özel mülkiyet, sermaye birikimi, ücretli emek, gönüllü takas, bir fiyat sistemi, ve rekabetçi pazarları içerir. Kapitalist piyasa ekonomisinde, karar verme ve yatırım finansal ve sermaye piyasalarındaki üretim faktörleri sahipleri tarafından Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 3

belirlenir. Malların fiyatları ve dağıtımı ağırlıklı olarak piyasadaki rekabet tarafından belirlenir. Kitle toplumu, kapitalizmin bir ürünü olup, sanayileşme, kentleşme ve modernleşme süreçleriyle ortaya çıkmıştır. Bütün bu süreçler, bireyler arasındaki farklılıkların ortadan kalkmasına, bireylerin özgürlüklerini yitirmelerine, onların birbirlerinden yalıtlanmalarına, bireylerin birbirlerine daha benzer hale gelmelerine neden olmuştur. Kitle toplumunun kültürel alandaki ifadesi ise, kitle kültürüdür. Başka bir deyişle, kitle toplumunda kitleyi oluşturan bireylerin hemen hemen tamamı okuryazar olsa da, onlar klasik eğitimden yoksun kaldıkları için, sıradan veya düşük düzeyde, ve hiçbir zaman seçici olmayan beğenilere sahip olurlar. Kitle toplumunda, yüksek kültürle aşağı kültür arasındaki sınır çizgisi yok olur veya daha doğru bir deyişle, yüksek kültürün yerine, hem yüksek kültürü ve hem de geleneksel toplumların halk kültürünü yok eden ve aleladiliği, uyumluluğu, edilgenliği ve kaçışı teşvik eden bir kitle kültürü gelişir. Popüler Kültür (Latince: Populus / halk) veya Pop Kültürü, 20. yüzyıldan sonra özellikle toplumsal modernleşme ile toplu kültür olarak yayılan, kavram olarak kültürel gelişmeleri ve günlük uygulamaları kapsamakta, aynı zamanda genel ve tarafsız olarak eski halk kültürü kavramı yerine geçmekte. KISA NOTLARLA DÜNYA DA BASIN TARİHİ İlk Haber Toplama ve Dağıtma Faaliyeti: Roma İmp. M.Ö 59 Acta Diurna İlk Matbaa: Gutenberg (1440)/ Almanya İlk Gazete: (1609) Aviso Relation oder Zeitung Almanya İlk İngilizce Gazete:(1622)- Nathaniel Butte İlk Günlük Gazete: 1702 İngiltere İlk Fotoğraf: 1826- Fransa İlk Radyo: 1865 James Clark Maxwel İlk Sinema Gösterimi: 1895 Lumiere Kardeşler Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 4

İlk Televizyon: 1926 John Logie Baird İlk TV Kanalı: İngiltere BBC İlk İnternet: 1965 Amerika Birleşik Devletleri www: 1991 KISA NOTLARLA TÜRKİYE DE BASIN İlk Matbaa: 1726 İbrahim Müteferrika İlk Resmi Gazete: 1831- Takvim-i Vekayi İlk Türkçe Gazete: 1828 Kahire- Vekdyi-i Misriye İlk Özel Gazete: 1860 Tercüman-I Ahval Anadolu Ajansı: 1920 İlk Radyo: 1927 İstanbul Radyosu TRT 1964 İlk TV Yayını: 1968 TRT Ankara İlk Özel TV: 1990 Star 1 İnternet 1993 ODTÜ REKLAM VE REKLAMDA 5M Reklam, televizyon, gazete, radyo, billboard, dergi, sinema internet gibi mecralar aracılığıyla çeşitli mal, ürün ve hizmetlerin hedef kitlelere ve tüketicilere belirli bir ücret karşılığında tanıtılmasıdır. Bu işin ana unsurları; bir ücret karşılığında yapılması, tanıtım yaptıran firmalarının belli olması, mal ürün ya da hizmetlerin tanıtımı yapılırken geniş hedef kitlelere ve tüketicilere hitap eden görsel işitsel ve yazılı medya araçlarının kullanılmasıdır. Reklamda 5M Money (Para) Message (Mesaj) Mission (Misyon) Measurement (Ölçüm) Media (Medya) Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 5

TÜRKİYE DE REKLAMCILIĞIN TARİHİ Türkiye bağlamında reklamcılığın, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasal yapıların bir izdüşümü olarak farklı tarihsel süreçlerden geçtiğini belirtmeliyiz. Osmanlı da Ceride-i Havadis gazetesi 1840 tarihinde ilancılığa başladığına dair gazetede bir açıklama yayınlamıştır. Bu ilanların günümüz seri ilanlarına benzer özellikler taşıdığı belirtilebilir. Satılık hane ve dükkan vesair akan olanlar ve hane ve dükkanını icara vermek isteyenlerin gelip yerli yeriyle haber verdikleri halde gazete-i mezkure dere ilan olunacağı keyfiyeti malum olmak (aktaran Koloğlu, 1999: 32) Tanzimat ile birlikte, özellikle malların güvence altına alınması gündeme gelmiş ve ticaret alanında yapılan düzenlemelerle de Avrupa ile ticaret hukuki bir zemine oturtulmuştur (Mardin, 2000: 124-129). Ticaret ile ilgili düzenlemeler, Batıyla etkileşim süreciyle beraber, özellikle üretim-tüketim çizgisindeki dönüşümün bir yansıması olarak da değerlendirilebilir. Toprak (25), 19. yüzyıl ortalarında Kırım Savaşı ndan sonra, Osmanlı da tüketim örüntülerinde köklü dönüşümler yaşanmaya başlandığını, dönüşümün en somut biçimlenişinin reklam ve mağazalar la ortaya çıktığını belirtmektedir. Ayrıca geleneksel üretimin çözülmesiyle reklamın Osmanlı da anlam kazanmaya başladığını vurgulayan Toprak, gazete, dergi ve broşürün Osmanlı da kullanılan ilk reklam araçları olduğunu da eklemektedir. Gazetelerin ardından 1927 yılında yeni bir iletişim aracı olarak radyo yayma başlamış, ancak radyonun reklam alması 1951 yılma kadar mümkün olmamıştır (Unsal, 1984: 57). İlk reklam ajansı İlancılık Kolektif Şirketi 1909 yılında kurulmuştur (İnceoğlu, 1985:168). 1944 yılında ise Eli Acıman, Vitali Hakko ve Began Faal, Reklam Acentası nı kurmuşlardır (Unsal, 1984:53). Daha sonra bu üçlüden ayrılan Acıman Türkiye de reklam sektöründe reklamcılığın okulu olarak aralan ManAjans ı kurarak, Koç Şirketi nin reklamlarını almıştır. Bir müddet sonra da /. Walter Thompson ile ortaklık kurarak ManAjans Thompson adını alan ajans, günümüzde de faaliyetlerini reklam, halkla ilişkiler alanında sürdürmektedir. 1950 li yıllarda kurulan ve Unilever i portföyüne alan Grafika ve izleyen yıllarda kurulan Reklam Moran, 1970 yılında kurulan CenAjans, 1978 yılında kurulan Birleşik Reklamcılar modern reklamcılığın Türkiye de mihenk taşları olmuşlardır. Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 6

Osmanlı nın ilk reklamverenleri 1890 lı yıllarda özellikle yabancı dilde yayın yapan gazetelerde, bonmarşeler olarak bilinen Selanik Bonmarşesi, Tiring gibi büyük mağazalar, Pera Palas, Tokatlıdan gibi oteller, Nestle Çikolata ve Süt Konsantresi, Singer gibi uluslararası markalardı (Akçura, 2002: 25-27). Cumhuriyet döneminin ilk reklamverenlerine bakıldığında ise devletçilik anlayışının bir sonucu olarak en büyük reklamverenin devletin kendisi olduğu ve yerli sermayenin, yerli mallarla birlikte teşvik edildiği görülmektedir. Ziraat Bankası, Sümerbank, İş Bankası gibi bankaların yanı sıra çocuk mamasından böcek ilacına, zeytinyağından güzellik kremlerine kadar birçok ürüne kendi adını veren Hasan Bey, Cumhuriyet Türkiye sinin reklamverenleri arasında ilk göze çarpanlardandır. Yabancı markaların pazara girişleri ve tüketicilerle buluşması aracılar/temsilciler üzerinden gerçekleşmiştir. Bunlardan biri de Frigidaire den Telefunken e, Everady den Parker a kadar geniş bir yelpazede yabancı markalan tüketicilerle buluşturan Bourla Biraderler dit. 1950 li yıllardan itibaren de Fiat, Ford, Renault, Chevrolet arabalarının, SAS, PAA, KLM havayolu şirketlerinin, Nivea, Puro, Pertev kozmetik ürünlerinin, Sana, Vita, Çapamarka gıda ürünlerinin reklamlarına rastlanmaktadır. Uluslararası markaların Türkiye ye girişi özellikle 1960 lardan itibaren ivme kazanmıştır. Bu markalar korumacı politikalara rağmen, temsilcilikler üzerinden tüketicilerle buluşmuş ve tüketim toplumu olma yolunda ilk adımlar o dönemlerde atılmaya başlanmıştır. Özellikle 1960 lı yıllarda CocaCo/fl nın Türkiye ye gelişi, etkileri günümüze kadar uzanan yeni bir idealizasyonu da simgelemektedir. 1968 yılında Ankara da televizyon yayınlan başlamış ve televizyonda reklam yayını 1972 yılında gerçekleşmiştir. 1980 lerin ortalarından itibaren ve 1990 larda artan biçimde Türkiye pazarına giriş yapan uluslararası sermaye, üretim hatlarını ve reklam ajanslarını da beraberinde getirmiştir. Uluslararası reklamcılığın Türkiye deki ilk örneği bu tarihten önce 1973 yılında McCann Erickson olmuştur. O yıllarda, hizmet sektöründe, yabana sermaye ortaklığının yüzde elli bir hisse ile sınırlandırılmasından dolayı, yapılanmalar ortaklıklar şeklinde olmuştur. Nitekim uluslararası bir reklam ajansı olan McCann Erickson, Türkiye de Pars Ajans ile ortaklık kurarak ParsMcCann/Erickson adı ile faaliyetlerini sürdürmüştür. Aynı şekilde, 1985 yılında ManAjans/Thompson ortaklığı ve ardından Güzel Sanatlar I Saatchi and Saatchi ortaklığı sürecin devamında topografyanın biçimlenmesinde önemli rol oynayan yapılanmalar arasında göze çarpmaktadır. Günümüze gelindiğinde ise ortaklıkların kimi el değiştirirken, kiminin hisselerinin tamamının (%100) uluslararası reklam ajansları tarafından satın alındığı Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 7

görülmektedir. Örneğin Türkiye nin eski reklam ajanslarından biri olan Moran, ortaklığını Ogivly & Mather reklam ajansı ile yapmış ve Moran Ogivly olmuştur. Ancak şu anda Ogivly & Mather %100 sahiplik ile Türkiye de iletişim hizmetlerini sürdürmektedir. Günümüzde Procter & Gamble, Unilever, General Motors, Toyota Motor, Ford Motor, Time Warner, Daimler Chrysler, L oreal, Nestle, Sony tüm dünyada en büyük reklamverenlerdendir. Türkiye de ise 2006 yılında farklı iletişim araçlarında en çok reklamverenler şöyle sıralanmaktadır: Basında Yapı Kredi Bankası, Akbank, Turkcell, Anadolu Efes Biracılık, Özaydın Otomotiv, Temsa Otomotiv, televizyonda Ülker, Unilever, P&G, Benckiser, Turkcell, Coca-Cola, radyoda Coca-Cola, Ülker, Yapı Kredi Bankası, Akbank, Turkcell, Arçelik (Marketing Türkiye Almanak 06:178). Uluslararası reklamveren kadar yerel reklamveren de Türkiye de reklam endüstrisinde önemli bir aktör olarak yer almaktadırlar. REKLAMIN AMAÇLARI 1-Kişisel satış programını desteklemek. 2-Satışçıların ulaşamadığı kişilere ulaşmak. 3-Aracılarla ilişkileri geliştirmek. 4-Yeni bir pazara girmek yada yeni bir tüketici grubunu işletmeye çekmek. 5-Yeni bir mal pazara sunmak. 6-Malın satışını arttırmak. 7-Sanayi dalının satışlarını geliştirmek. 8-Ön kanılara karşı durmak 9-İşletmenin saygınlığını sağlamak REKLAMIN TEMEL AMAÇLARI Bilgi vermek / Inform İkna etmek / Persuade Karşılaştırma yapmak / Compare Hatırlatmak / Remind Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 8

REKLAM ÇEŞİTLERİ Reklamı Yapanlar Açısından 1- Üretici reklamları 2- Aracı reklamları 3- Hizmet işletmesi reklamları Mesaj Açısından 1- Mal veya hizmet reklamı 2- Kurumsal reklam Hedef Pazar Açısından 1- Tüketicilere yönelik reklamlar 2- Aracılara yönelik reklamlar Amaçlar Açısından 1- Birincil talep oluşturmak 2- Seçici talep oluşturmak İşlenen Konu Açısından 1- Doğrudan satışa yönelik reklam 2- Dolaylı olarak satışa yönelik reklam Ödeme Açısından 1- Bireysel reklam 2- Ortaklaşa reklam Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 9

Coğrafi Açıdan 1- Yerel reklam 2- Ulusal reklam 3- Uluslararası reklam Kullanılan Medya Açısından (Mecralarına göre reklamlar) 1-Televizyon reklamları 2-Tadyo reklamları 3-Gazete reklemları 4-Dergi reklamları 5-Açıkhava reklamları 6-İnternet reklamları 7-Mobil reklamlar REKLAM AJANSLARI Reklam ajansı, müşterisine dört tip hizmet verebilen bağımsız ve ticari bir işletmedir. 1) Pazarlama konusunda tavsiye vermek, 2) İletişim konusunda tavsiye vermek, 3) Sinema-TV filmi, afiş, radyo gibi teknikleri kullanarak basın kanalıyla yayılmayı sağlamak, 4) Reklam mesajlarını yayınlayacak olan medya kuruluşlarıyla uygun fiyat için pazarlık etmek ve anlaşmak. Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 10

AJANSLARIN ORGANİZASYONU A. Müşteri birimi, B. Yaratım birimi, C. Medya birimi, D. Araştırma birimidir. Bunlara ek olarak birçok ajans, trafik, basım-yayın, finans, personel gibi destek hizmetler de sunabilir. HEDEF KİTLE Hedef kitleyi en genel anlamı ile mesajın ulaşması amaçlanan kişi, küme ya da kitle olarak tanımlamak mümkündür. Pazarlama iletişimi çalışmalarında ise hedef kitle yapılan tüm faaliyetlerin yönlendirildiği, bu faaliyetler sonucunda kendilerinden eylem ve düşünce değişimi beklenen kişiler ya da gruplar olarak tanımlanır. HEDEF KİTLEYİ OLUŞTURAN GRUPLAR Müşteriler Hammadde ve hizmet sağlayanlar Rakipler Yatırımcılarve kredi sağlayanlar Düzenleyici ve denetleyiciler Yerel Yönetimler Fikir Liderleri Kamu Yönetimi Siyasal Partiler Sivil Toplum Örgütleri (Sendika, vakıf, dernek) Uluslararası Örgütler Medya Çalışanlar Çıkar Sahipleri İşletme Sahipleri ve Ortaklar Bayiler Toplumsal Çevre Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 11

HEDEF KİTLE DAVRANIŞLARINI ETKİLEYEN BİREYSEL FAKTÖRLER 1.Demografik Faktörler Yaş Cinsiyet Eğitim durumu Medeni Durum Meslek Coğrafi yerleşim 2.Psikolojik Faktörler Gereksinim ve güdülenme Öğrenme Kişilik Algılama Tutum ve inançlar SES Grupları SES grupları pazarın segmentasyonunda başvurulan en temel tanımlardan bir tanesidir. Kısaca Sosyo Ekonomik Statü manasına gelmektedir. Hedef kitlelerin turum ve davranışlarının belirlenmesinde SES gruplarının etkisi büyüktür.(pazarlama departmanları zamanlarının çoğunu hedefledikleri kitlenin özelliklerini anlayarak, onlara en uygun ürün ve hizmeti sunmaya adar. Bu konularda reklam kampanyaları düzenler, özel promosyonlar hazırlar, ürünlerinin paketlerini veya mağazalarını hedef kitlelerine göre şekillendirir.) SES grupları oluşturulurken sosyal hiyerarşi içerisinde kişiler, yani tüketiciler değerlendirilir. Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 12

Dolayısıyla, aynı SES grubundaki üyeler genellikle aynı statüye sahip olurken, diğer sınıfın üyeleri ya daha fazla, ya da daha az statüye sahip olur. SES gruplarının oluşumunda genel olarak aşağıdaki kriterler üzerinden değerlendirme yapılır: Meslek Eğitim Gelir Seviyesi Gelirin kaynağı Yaşanılan evin tipi Yaşanılan çevrenin yapısı Sahip olunan mal, mülk (ev, yazlık, otomobil, elektronik eşya ) Mesela herhangi bir kişinin gelirinin iyi olması onun üst sınıfta yer alması için yetmemektedir. Bunun yanında iyi bir eğitim ve yaşanılan yerin de önemi vardır. SES grupları A, B, C1, C2, D ve E olmak üzere 6 ana gruba ayrılır. Tabii ki bu grupların sahip oldukları genel özellikler her ülkeye göre değişmektedir. SOSYAL SINIF KATEGORİLERİ Genel olarak sosyal sınıflar 6 kategoriye ayrılmaktadır. Bu kategoriler üstten alta şu şekilde sıralanmaktadır. 1. En üst (A Sosyo-Ekonomik Statü): Sosyal elit tabaka, soylu aileler, serveti en az 2-3 nesilden gelenler, büyük sanayiciler, üst düzey yöneticiler ve ünlü serbest meslek sahiplerinden (doktor, avukat) oluşan bu grubun genel özellikleri şunlardır; Az sayıdaki köklü aillerde söz konusudur. Sosyal kulüplere (Lions, Rotary) üyedirler. Varlığa, refaha alışıklardır, ancak gösteriş için harcama yapmazlar. Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 13

Marka bağımlılıkları vardır. Kendi markaların ya da kendileri vurgulayacak markaları tercih ederler. Çeşitli sosyal etkinliklerin sponsorluğunu gerçekleştirirler. Genelde kredi kartı kullanırlar. Çocuklarına genelde bakıcısı vardır ve yabancı dil öğrenmesi için yabancı bakıcı tutarlar. Yurt dışında öğrenimi tercih ederler. 2. Üstün altı (B Sosyo-Ekonomik Statü): Yeni zengin olan bu grup, özel sektör yöneticileri, gazeteci, yazar, kamu üst düzey yöneticileri ve orta-büyük esnaftan oluşmaktadır. Bu grubun özellikleri şunlardır; En üstt sınıf tarafından kabul edilmemiştir. Yeni varlıkları, değerleri temsil ederler. Başarılırı yöneticiler örnek verilebilir. Yeni varlıkları gösteriş amaçlı kullanırlar. Büyük alışveriş merkezlerinde alışveriş etmeyi severler. Tatillerini genelde yazlıklarında ve tatil köyleride geçirirler. Laik ve batıya yönelik değerlere sahiptirler. Tasarrufları konuta yöneliktir. 3. Ortanın üstü (C1 Sosyo-Ekonomik Statü): Profesyonel meslek sahipleri ve yöneticilerinden oluşan bu grup C2 ile beraber ülke genelinin büyük bir bölümünü oluştururlar. Bu grubun özellikleri şunlardır; Ne aile statüsüne ne de olağanüstü varlığa sahiptirler. Kariyer yönlüdürler. Çoğunlukla üniversite mezunudurlar. Çevrede ve sosyal etkinliklerde aktiftirler. Genç, başarılı, profesyonel ve iş sahibi kişiler örnek verilebilir. Genelde yerli ve ekonomik markaları tercih ederler. 4. Ortanın altı (C2 Sosyo-Ekonomik Statü): Beyaz yakalı çalışanlar (memurlar ve işçiler) ve küçük iş sahiplerinden (esnaf) oluşmaktadır. Bu grubun özellikleri şunlardır; Saygı ve kabul görmeyi arzularlar, iyi vatandaş olarak görülmek isterler. Dine önem verirler ancak dini bir hayat tarzını onaylamazlar. Kazançlarını genelde tüketim yönlü kullanırlar. Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 14

Ev, araba, tatil sıralamasına önem verirler. Promasyona duyarlıdırlar. Semt pazarları alışveriş mekanlarıdır. 5. Altın üstü (D Sosyo-Ekonomik Statü): Mavi yakalı çalışanlar, kalifiye ve yarı kalifiye işçilerden oluşmaktadır. Bu grubun özellikleri şunlardır; En büyük sosyal sınıftır. Güvenlik içinde olmaya, sigortaya ve sendikaya önem verirler. En büyük hayalleri bir ev satın almaktır. En büyük eğlenceleri televizyondur. Çocuklarının okumaların arzu ederler. 6. Altın altı (E Sosyo-Ekonomik Statü): Kalifiye olmayan işçiler, vücutları ile çalışanlar (tarım işçileri, hamallar vb.), küçük esnaflar ve işsizlerden oluşmaktadır. Gelir ve eğitim seviyesi en düşük olan gruptur. Bu grubun özellikleri şunlardır; Dini inanışları en yüksek olan gruptur. Ucuz ve taksitle satış yapan mağzalara giderler. Evde baba mutlak söz sahibidir. REKLAMDA İKNA İkna kavramı ilk kez Aristo ile incelenmeye başlanmıştır. İkna, bir kimsenin diğerini bilinçli bir niyetle tutarlı fikirler, etkili çekicilikler, güvenilirlik ve kanıt gibi unsurlar kullanarak istenilen yönde etkileme ve yönlendirme olarak tanımlanmaktadır (Ross,1990). Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 15

Reklamlarda kullanılan ikna tekniklerini 3 ana kategoriye ayırabiliriz: Pathos, logos ve ethos. Bunlar, antik Yunan filozofu Aristoteles'in retorik ve ikna kapsamında düşündüğü öğelerdir: 1- Pathos: Duygulara hitap etmek. 2- Logos: Mantığa hitap etmek 3- Ethos: Güvenilir bir kaynak veya kişiyle hitap etmek BAŞARILI İKNANIN ADIMLARI Başkasının iknaya bakış açısına karar verilmesi, İknanın amacının belirlenmesi, Belli bir kişi, ele almak istenilen belli bir olay ve amaç için doğru ve uygun zamanın seçilmesi, Anılan kişi ve/veya olay hakkında bilgi toplanması, Hareket kararı sırasında uygun adımların seçilmesi, Hedef kitlenin gönderilen iletiye karşı gösterdiği tepkilere göre geri bildirim başka deyişle yansımaların biraraya getirilmesi. Yansıma ve bilgilerin ışığında ikna edici iletilerin gerekirse yeniden düzenlenmesi ve gönderilmesi. Umulan başarılı iknaya ulaşılması. Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 16

İKNA MODELLERİ Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 17

REKLAMDA İKNA TEKNİKLERİ TANIKLIK UZMAN KİŞİ İLE DESTEKLEME ÜNLÜ KULLANIMI HAYATTAN ÖRNEKLER KARŞILAŞTIRMALI REKLAMLAR MÜZİK KULLANIMI vb. vs. Bu notlara ek olarak REKLAM TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ ve ders kapsamında anlatılan tüm konular dahildir. Başarılar. Öğr. Gör. Aytaç Burak Dereli Sayfa 18