Şeker Kız Yasemin in Sürekli Şeker Ölçüm Sensörü Deneyimleri Berna Örs Yalçın
İçerik Yasemin in Kısa Tanıtımı CGM Sensöründen Önce Duygusal Etkileri Olumlu Olumsuz Teknik Etkileri Diyabet Takibi için Kullanılan Excel Dosyası Freestyle Libre Programı SiDiary Programı Koç Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrin Bölümü ile Birlikte Yazdığımız Matlab Programı 2
Yasemin in Kısa Tanıtımı 10 yaşında 4. sınıf öğrencisi 8 yaşından beri diyabetli 3
CGM Sensöründen Önce Parmak delerek her yemekten önce ve yemekten 2 saat sonra ölçüm Diğer çocuklar korktukları için rehber öğretmenin odasında ölçüm ve insülin uygulamasını yapıyordu. Okulda yemekten sonra ölçüm yapmaktan hoşlanmıyordu. Hafta içi saat 12:00 ile 19:00 arası yaklaşık olarak hiç ölçüm yapamıyorduk. Spordan önce ölçüm yapıyorduk. Ancak yine bu konuda da itiraz ettiği oluyordu. Voleybol antremanları sırasında salonda bekliyorduk. Gece 03:00 öçlümü çok zordu. Eğer gece yatarken tereddüt etmemişsek hiç ölçüm yapmıyorduk. Arkadaşlarında ve aile büyüklerinde kalmayı çok istemesine rağmen teşhisten sonra CGM sensöründen önce başka bir evde kalmasına izin vermedik. 4
CGM sensörünün Olumlu Duygusal Etkileri Okuldaki hayatı çok kolaylaştı. Her tenefüste mutlaka ölçüyor. İhtiyaç duyarsa derste ölçmeye başladı. Beden eğitim dersleri, yarışmalara çok daha istekli katılmaya başladı. Arkadaşlarının arasında bu iş oyuna bile dönüştü. Kan görmedikleri için korkmuyorlar bütün takibi sınıfta yapar oldu. Sınıftan ayrı kalma hissi ortadan kalktı. Spor antremanlarında salonda beklemeyi bıraktık. Yasemin de «Kolayca ölçerim, gereğini yaparım.» diye kendine daha fazla güvenir oldu. Arkadaşlarının ve anneannesinin evinde defalarca kaldı. Başka bir evde kalırken gece 03:00 e ayarlayıp alarm çalmasını sağlıyor, kendisi ölçümünü yapıyor. 5
CGM sensörünün Olumsuz Duygusal Etkileri Sürekli ölçüm yapmak, sürekli müdehale etmek isteği uyandırıyor. Toplumda ilaç kullanınca kandaki şeker düzeyinin hep aynı çizgide olması beklentisi var. Bizim inişli çıkışlı ölçümlerimiz tedavi iyi gitmiyor diye yorumlanıyor. Sadece yemeklerden önce ölçüm yapılsa aradaki değişimler gözden uzak olacak, telaş da olmayacak. Ölçümler gerçek halin 15 dakika gerisinde olduğu için Hipoglisemi ye müdehalede gereksiz meyve suyu kullanımı ortaya çıkabiliyor. Yasemin «Kolayca ölçerim, gereğini yaparım.» diye kendine daha fazla güvenir olduğu için «Yiyeyim, yükselirse düzeltirim.» fikri ortaya çıktı. Çok veri olması «Ne kadar uğraşsak beceremiyoruz.» düşüncesini de getiriyor. 6
Diyabet Takibi için Kullanılan Excel Dosyası (1/2) Günlük Toplam Insülün 21,29 En fazla düzeltme 2,13 Hesaplanan IDF 84,56 Kullanılan IDF 84,56 Hedef Kan Şekeri 135,00 İK Sabah 22,00 İK Akşam 23,49 İK Öğle 23,49 Hesaplanan İK 23,49 Haftalık Ortalama 24.04.2018 (Salı) Günlük Toplam Insülün 21,36 Sabah Öğle Akşam Yatmadan Önce Toplam AKŞ mg/dl 209,00 81,00 473,00 172,00 TKŞ mg/dl 120,00 309,00 256,00 KH 45,00 60,00 75,00 20,00 Hesaplanan İnsülün Miktarı 2,50 1,50 6,00 0,00 Verilen Humalog veya Lantus Miktarı 2,50 1,5 6 11 21 Notlar Humalog Humalog Humalog Lantus Sabah Öğle Akşam Yatmadan Önce AKŞ mg/dl 188,57 187,43 254,71 195,86 TKŞ mg/dl 255,14 139,29 220,00 207,57 Fark 66,57-48,14-34,71 11,71 Notlar İK Sabah 22'e düşürüldü 7
Diyabet Takibi için Kullanılan Excel Dosyası (2/2) Kahvaltı 70,0 ile 88,0 arasında ise 1,0 89,0 ile 131,0 arasında ise 1,5 132,0 ile 173,0 arasında ise 2,0 174,0 ile 215,0 arasında ise 2,5 216,0 ile 258,0 arasında ise 3,0 259,0 ile 300,0 arasında ise 3,5 301,0 ile 342,0 arasında ise 4,0 343,0 ile 384,0 arasında ise 4,5 Öğle 70,0 ile 88,0 arasında ise 1,5 89,0 ile 130,0 arasında ise 2,0 131,0 ile 172,0 arasında ise 2,5 173,0 ile 214,0 arasında ise 3,0 215,0 ile 257,0 arasında ise 3,5 258,0 ile 299,0 arasında ise 4,0 300,0 ile 341,0 arasında ise 4,5 342,0 ile 384,0 arasında ise 5,0 Akşam 70,0 ile 76,0 arasında ise 2,0 77,0 ile 118,0 arasında ise 2,5 119,0 ile 160,0 arasında ise 3,0 161,0 ile 203,0 arasında ise 3,5 204,0 ile 245,0 arasında ise 4,0 246,0 ile 287,0 arasında ise 4,5 288,0 ile 330,0 arasında ise 5,0 331,0 ile 372,0 arasında ise 5,5 373,0 ile 414,0 arasında ise 6,0 Yatmadan Önce 250,0 ile 266,0 arasında ise 1,0 267,0 ile 309,0 arasında ise 1,5 310,0 ile 351,0 arasında ise 2,0 352,0 ile 393,0 arasında ise 2,5 394,0 ile 435,0 arasında ise 3,0 8
SiDiary 9
Diyabet Takibi için Kullanılan Matlab Programı (1/3) 10
Diyabet Takibi için Kullanılan Matlab Programı (2/3) 11
Diyabet Takibi için Kullanılan Matlab Programı (3/3) 12
Libre nin Teknik Etkileri Kullanılan programlara kolayca veri aktarımı yapabilmeyi sağladı. Ölçüm yapılmasa da tokluk kan şekeri bilgisinin elde edilmesini sağladı. Günlük grafikler görülerek İK ve İDF konusunda yorum yapmayı ve yeni değerleri hesaplamayı kolaylaştırdı. 7, 14, 30, 90 günlük ortalama seyirler ile günün hangi saatinde diyabet yönetiminde en çok problem olduğunun algılanmasını sağladı. Düşük ve yüksek glikoz olaylarının zamanını ve sıklığını gösterdiği için yapılan davranışlar ile ilişkilendirilmesini kolaylaştırdı. 13