Hemşireler Sağlık Sistemi Verimliliğini İyileştirmek İçin Ne Yapabilirler? Uzm. Saliha KOÇ Acıbadem Sağlık Grubu Hemşirelik Hizmetleri Direktörü 14 Mayıs 2015 tarihinde Acıbadem Üniversitesi nde yapılan ASG XV. Hemşirelik Haftası Etkinliklerinde sunulmuştur.
İdeal Sistem Sistemdeki bireylerin; En kaliteli sağlık hizmetini aldığı Maliyetlerin en düşük seviyede tutulduğu Şirketlerin yatırımlarına geri dönüş sağlayabildiği Erişimin sınırsız olduğu sistem ideal olarak kabul edilmektedir.ca
Ancak uygulamaya gelindiğinde, idealde belirlenen bu üç boyutun da eş zamanlı olarak sağlanması kısıtlı kaynaklar nedeniyle mümkün olamamaktadır.
Sağlık Harcamaları *Türkiye İstatistik Kurumu verileri, 2014
*Health at a Glance, OECD indicators, 2011 1000 kişiye düşen hemşire sayısı ABD de10,8 OECD ülkelerinde 8,4 ve Türkiye de ise 1,5 dir. Türkiye de 114.772 hemşire istihdam edilmektedir (Deloitte, Türkiye Sağlık Sektörü Raporu, 2012)
Öneriler Ülkemizin sağlık göstergeleri OECD verileri kıyaslandığında: 1000 kişiye düşen doktor ve hemşire sayılarının artırılması, Toplam harcama içerisindeki ilaç harcama oranının azaltılması çok önemlidir. Türkiye de sağlık sektörünün performansının iyileştirmesi, Güçlendirilmiş sağlık sistemlerinin oluşturulması ve Kaynaklarının boşa harcanmaması için gereken önlemlerin alınmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. Ersöz, F. (2008). Türkiye ile OECD ülkelerinin sağlık düzeyleri ve sağlık harcamalarının analizi. İstatistikçiler Dergisi, 2, 95-104.
Sağlık hizmetlerinin maliyeti ne kadardır? Sağlık hizmetine ne kadar yatırım yapılacağına karar vermek için, hizmetlerin maliyetinin ne kadar olduğunu bilmek önemlidir. Son dönemlerdeki kilit sağlık hizmetlerinin sağlanmasına ilişkin WHO tahmini, anket yapılan 49 düşük-gelirli ülkede ortalama kişi başına US$ 44 altında harcama yapılması gerekeceğini, bunun 2015 yılına kadar biraz artarak US$ 60 ın biraz üstüne çıkacağını öngörmektedir.
Verimsizliğin ana nedenleri Sağlık sistemlerinde verimsizliğin ana nedenlerine aşağıdakiler dahildir (Chisholm & Evans 2010): marka ilaçların aşırı kullanımı ve jenerik ürünlerin yetersiz kullanımı standardın altında veya sahte ilaçların kullanımı malzeme ve ekipmanlar, tetkikler ve prosedürlerin aşırı kullanımı uygun olmayan veya yüksek maliyetli personel karışımı, motive olmamış çalışanlar uygun olmayan hastane yatışları ve yatış süresinin uzaması tıbbi hatalar bakım kalitesinin zayıflığı israf, yolsuzluk ve sahtekarlık düşük-maliyetli, ve yüksek-etkili seçeneklere fon sağlanmazken, yüksel-maliyetli, düşük-etkili müdahaleler gibi, stratejilerin verimsiz karışımı veya uygun olmayan düzeyi
Hemşirelikte Anlamı Nedir? Kendimizi hizmet sağlayan olarak görmeliyiz. Sunduğumuz hizmetin kurumun varlığına ve bakım kalitesine olan etkisinin farkında olmalıyız. Hemşirelik yetkinliklerimizin yanına finansal düşünme becerisi eklemeliyiz. Kaliteli hizmetin sağlık çıktılarını olumlu etkilediğinin ve aynı zamanda maliyeti azalttığının farkında olmalıyız.
Maliyeti Anlamak Hemşireler profesyonel bakım sağlar ve vakaları yönetir Dolayısıyla hastalar için kullanılacak olan kaynakların belirlenmesinde etkin rol oynarlar Sarf malzeme Çalışan sayısı Zaman Kararlarının ve aksiyonlarının yarattığı maliyeti bilmek zorundadırlar Kullanılan her bir malzemenin maliyetini bilmelidirler böylelikle daha düşük maliyetli olan alternatif ürünleri seçebilirler
Maliyeti Anlamak Mobil sağlık veya evde bakım hizmeti gibi servislerde çalışan hemşirelerin genel sigorta kurallarına daha fazla aşina olmaları gerekmektedir. Her bir sigorta poliçesi ön onay gerektiren durumlar, kapsam dışı hizmetler gibi farklı detaylar içerebilir. Hastanın alınan hizmetin bir kısmını ödediği bu gibi durumları önceden bilmek önemlidir. Böylelikle hemşireler hastaları, yararlanabilecekleri maksimum kaynaklar hakkında bilgilendirebilir. Hemşirelik bakımının ayrı olarak faturalandırılmaması, her bir hastanın aynı derecede bakıma ihtiyacı olduğu gibi bir algı oluştururken, hastaların aldıkları bakımın maddi değerini görmelerine engel olmaktadır. Ayrıca organizasyonların hemşireliği gelir getiren bir hizmet olarak görmemesi bunun yerine gideri oluşturan etmenler arasında göstermesi de klinik bakımın yaşadığı problemler arasındadır.
Girişlerin Zamanında Yapılmasının Sağlanması ABD de büyük sağlık kuruluşları her yıl sarf malzemelerin girişlerinin doğru yapılmamasından dolayı 1 milyon $ kaybetmektedir. Hemşireler hangi sarfın hastaya, hangi sarfın birime girilmesi gerektiğini bilmelidir ve kayıtları doğru yönlendirmelidirler. Prosedürler ve kullanılan ekipmanların dokümantasyonu eksiksiz yapılmalıdır. Ürünlerin kodları her yıl değişebilmekte, bazı ürünlerin girişleri birlikte yapılırken bazılarının ki ayrı olarak yapılmaktadır. Zamanında yapılmayan girişler faturaların iptaline neden olmakta böylelikle nakit para akışını olumsuz etkilemektedir.
Zamanı Etkin Kullanmak Hemşirelik bakımı etkin ve organize olduğu zaman Hasta bakım planlamaları düzenli olduğu zaman Hemşireler koordineli çalıştığı zaman Her bir hasta ziyaretinde maksimum bakımı sağlayıp, ziyaret tekrarı ve gereksiz hizmet alımı önlendiği zaman Hasta yatış günü azaldığı zaman (yeni hastalara oda imkanı sunulur böylelikle hasta hacmi artar) Hemşireler daha fazla vakit alan işlerini belirleyip, İş tekrarını önlediği zaman Klinik bilgi sistemlerini uygulama ile entegre ettikleri zaman Organizasyonlar para kazanır
Yeni Teknolojilerin Değerlendirilmesi Eskiden, kullanımı kolay olan yeni bir ekipman maliyeti yüksek olsa bile tüm hastalarda uygulanırdı. Ancak günümüzde hemşireler, yeni ekipmanın hangi hastalarda daha etkili olacağına ve iyi sonuçlar vereceğine karar vermelidir. Hemşireler, kısıtlı kaynaklar içerisinde bu yeni ekipmanların maliyet analizini farklı hastalar üzerinde yapmaktadır.
Kaynakların Kullanımı Hemşirelik Hizmetleri organizasyonların çalışan sayısı en fazla olan birimidir. Bu nedenle etkili kadroların oluşturulması maliyet yönetiminin en önemli halkasını oluşturmaktadır.
Araştırma Yapmak Hemşireler, görevlerini yeniden yapılandırmak ve hastalara sundukları hizmetlere değer katmak için bilimsel araştırmaları kullanırlar. Yapılan çalışmalar taburculuk sırasında hastalara verilen eğitimin klinik bulguları iyileştirdiğini, kişisel bakım yönetimine olan farkındalığı arttırdığını ve bakım maliyetini azalttığını (hastaneye tekrardan yatış azaldığı için) göstermektedir. Böylelikle ABD de hasta başına 2823$ tasarruf yapılmıştır. Koelling, T.M., Johnson, M.L., Cody, R.J., Aaronson, K.D. (2005). Discharge education improves clinical outcomes in patients with chronic heart failure. Circulation, 111(2), 179-185.
Yapmanız Gerekenler En fazla kullanılan ekipmanı belirleyin ve maliyetini öğrenin. Böylelikle bakımın büyüklüğünü görebileceksiniz. Biriminizde en sık kullanılan 20 sarf malzemenin maliyetini ve ücretini öğrenin. Literatürde yer alan kadrolama çalışmalarını inceleyin. Bilimsel çalışmalardan faydalanarak hemşirelik uygulamalarında maliyetten nasıl tasarruf edilir öğrenin.
Birkaç Öneri Etkin taburculuk eğitimi ve doğru hasta takibi ile hastaların tekrardan hastaneye yatışını engelleyin. Böylelikle maliyetler azalacaktır (Jack vça. 2009, Nickitas vça. 2009). Kanıta dayalı uygulama programları kaliteyi arttırıp alternatif bakım metotları ile maliyeti dengeleyecektir (Wurmser 2009). Hemşireler kadrolama çalışmaları ve bakım modelleri için proaktif bir yaklaşım benimsemelidir. Kaliteli bakım sağlarken hemşirelik dışı görevler için yardımcı personellerden destek alınarak maliyet azaltılabilir (Hader 2009). Hemşireler uygun maliyetli alternatif malzemelerin seçiminde aktif rol oynamalıdır.
Birkaç Öneri Kaliteli hasta bakımının savunucusu olan hemşireler, komplikasyon oluşumunu ve hasta yatış gününü azaltarak genel maliyeti düşürüp aynı zamanda bakımın kalitesini arttırabilirler (Hader 2009). Hasta güvenliğinin savunucusu olan hemşireler, sağlık bakımından kaynaklı enfeksiyonlar, hastanedeki yaralanmalı düşmeler, bası yarası gibi advers olay ve yaralanmaları engelleyerek maliyetleri azaltır. Günümüzde hemşireler sağlık bakımının değerini yükseltmek için-kaliteyi arttırıp maliyeti düşürerek- bakıma olan katkılarını ölçmeli ve belgelemelidir. Hemşireler ancak ve ancak bütçeleme ve maliyetin temel noktalarını anlayarak; hastaneye yeniden yatışı, komplikasyonları, advers olayları, hasta yatış günü, sarf malzeme maliyetini ve hasta başına düşen genel maliyeti düşürüp kaliteli bakıma olan katkılarını ispat edebilirler.
Kaynakça 1. Anderson, D.J., Shelton, W. (2006). Clarify your financial picture with staff management tools. Nursing Management, 37(7), 49-51. 2. Ersöz, F. (2008). Türkiye ile OECD ülkelerinin sağlık düzeyleri ve sağlık harcamalarının analizi. İstatistikçiler Dergisi, 2, 95-104. 3. Hader, R. (2009). Tightening the belt in 2009. Nurs Manage, 40(1), 6. 4. Jack, B.W., Chetty, V.K., Anthony, D., Greenwald, J.L., Sanchez, G.M., Johnson, A.E., Forsythe, S.R., O Donnell, J.K., Paasche-Orlow, M.K., Manasseh, C., Martin, S., Culpepper, L. (2009). A reengineered hospital discharge program to decrease rehospitalization: A randomized trial. Ann Intern Med,150(3), 178-187. 5. Koelling, T.M., Johnson, M.L., Cody, R.J., Aaronson, K.D. (2005). Discharge education improves clinical outcomes in patients with chronic heart failure. Circulation, 111(2), 179-185. 6. Nickitas, D.M. (2009). Nursing on the right side: Why nurses must step to the right. Nurs Econ 27(3), 141-168. 7. Wurmser, T. (2009). The financial case for EBP. Nurs Manage, 40(2), 12-14.
Bana vakit ayırdığınız için Teşekkürler