TÜRKİYE YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ -Güncel Çalışmalar- Osman Seçkin AKBIYIK Uzman Yardımcısı Sınav ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığı 8 Mart 2013, Ankara
2 Sunum Planı Yeterlilik Kavramı Ulusal Yeterlilik Çerçevesi Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi nin Kapsamı ve Yasal Altyapısı Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi nin Yapısı Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi nin Yönetimi ve Uygulanması Tamamlanan ve Yapılacak Çalışmalar Uygulama Takvimi
Yeterlilik AYÇ tanımına göre; Yetkili bir otorite tarafından bireyin öğrenme kazanımlarını belirli standartlara göre başardığının belirlenmesi halinde elde edilen, bir değerlendirme ve geçerlilik kazandırma (doğrulama) sürecinin resmi kazanımı (çıktısı)dır. 5544 sayılı MYK Kanununa göre; Bireyin sahip olduğu, yetkili otorite tarafından tanınmış bilgi, beceri ve yetkinliktir. Örnekler: Meslek Lisesi Diploması, Lisans Diploması, Ustalık Belgesi, Plastik Kaynakçısı MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi,
Ulusal Yeterlilik Çerçevesi Yeterliliklerin; tanımlanmasını, bir dizi ölçüte göre sınıflandırılmasını ve karşılaştırılmasını sağlayan, Ulusal yeterlilik alt sistemlerini bütünleştirme ve koordine etmeyi amaçlayan, İş piyasası ve sivil toplum açısından yeterliliklerin şeffaflığını, kalitesini, yeterliliklere erişim ve ilerleme imkânlarını geliştirmeyi amaçlayan ilkeler ve kurallar bütünüdür. 5544 sayılı Kanuna göre UYÇ: Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu olacak şekilde tasarlanan; ilk, orta ve yüksek öğretim dahil, meslekî, genel ve akademik eğitim ve öğretim programları ve diğer öğrenme yolları ile kazanılan tüm yeterlilik esaslarıdır.
Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi İlk, orta ve yükseköğretim dâhil, mesleki, genel ve akademik eğitim ve öğretim programları ve diğer öğrenme ortamlarında kazanılan tüm yeterlilik esaslarını tanımlayan, Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (AYÇ) ile uyumlu olacak şekilde tasarlanan, ülkemize özgü ulusal yeterlilik çerçevesidir. Ulusal Yeterlilik Çerçevesi kavramın genel ismiyken, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi bu kavramın ülkemize özel ismidir. TYÇ ise Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin kısaltmasıdır ve yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.
Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin Kapsamı Ülkemizde eğitim ve öğretim sistemi içerisinde bütün öğrenme ortamlarında ve çeşitli seviyelerde kazanılan kalite güvencesi sağlanmış yeterlilikler TYÇ kapsamındadır. 5544 sayılı MYK Kanununa göre; Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanun kapsamı dışındadır. (MYK Kanunu, Madde 1 - (2))
Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi nin Yasal Altyapısı 5544 Sayılı MYK Kanunu (Madde 23/A) MYK 2011-2015 Stratejik Planı HBÖ Strateji Belgesi İstihdam ve Mesleki Eğitim İlişkisinin Güçlendirilmesi Eylem Planı (İMEİGEP) TYÇ Yönetmeliği (Bakanlar Kurulu Kararı ile)
Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi nin Yapısı 8 Seviye SEVİYELER YETERLİLİK TÜRLERİ 24 Tanımlayıcı SEVİYE TANIMLAYICILARI YETERLİLİK TÜR BELİRLEYİCİLERİ YETERLİLİKLER
Yükseköğretim Kurumları MYK MEB 8 7 Doktora Diploması (Doktora, Sanatta Doktora ve Tıpta Uzmanlık) Yüksek Lisans Diploması (Tezli) Yüksek Lisans Diploması (Tezsiz) 8. Seviye MY Belgesi 7. Seviye MY Belgesi 6 Lisans Diploması 6. Seviye MY Belgesi 5 Ön Lisans Diploması (Akademik) Ön Lisans Diploması (Mesleki) 5. Seviye MY Belgesi 4 4. Seviye MY Belgesi Mesleki ve Teknik Orta Öğretim Diploması, Ustalık Belgesi Ortaöğretim Diploması 3 3. Seviye MY Belgesi Kalfalık Belgesi 2 2. Seviye MY Belgesi İlköğretim Diploması 1 1. Seviyede şu an için tanımlanmış herhangi bir Yeterlilik Türü bulunmamaktadır, fakat gelecekte 1. seviye için bir ya da birden fazla yeterlilik türü (Örn. Okul öncesi yeterliliği, ilkokul yeterliliği, özel gereksinimleri olan kişilere yönelik yeterlilikler, yetişkin okul yazarlığı vb. gibi) belirlenebilir. Akademik Mesleki Genel
TYÇ nin Yönetimi ve Uygulanması SEVİYELER TYÇ Koordinasyon Kurulu YETERLİLİK TÜRLERİ Sorumlu Kurum ve Kuruluşlar SEVİYE TANIMLAYICILARI TYÇ Koordinasyon Kurulu YETERLİLİK TÜR BELİRLEYİCİLERİ Sorumlu Kurum ve Kuruluşlar YETERLİLİKLERİN GELİŞTİRİLMESİ Sorumlu Kurum ve Kuruluşlar EĞİTİM VE BELGELENDİRME FAALİYETLERİ Belgelendirme Kuruluşları
TYÇ nin Yönetimi ve Uygulanması MYK Yönetim Kurulu TYÇ Koordinasyon Kurulu TYÇ Koordinasyon Kurulu Sekretaryası TYÇ Danışma ve Değerlendirme Platformu Sorumlu Kurum ve Kuruluşlar (MEB, YÖK ve MYK gibi) Belgelendirme Kuruluşları
UYÇ HAZIRLAMA ÇALIŞMALARI (TAMAMLANANLAR) TARİH İstihdam ve Mesleki Eğitim İlişkisinin Güçlendirilmesi Eylem Planı Temmuz 2010 UYÇ Hazırlama Komisyonunun Kurulması Ağustos 2010 UYÇ Raporunun 1. Taslağının Hazırlanması Aralık 2010 Danışma ve Değerlendirme Platformu Bilgilendirme Etkinliği Nisan 2011 UYÇ Hazırlama Çalıştayının Gerçekleştirilmesi Temmuz 2011 Uluslararası ve Yerel Uzmanlardan Oluşan Çalışma Grubunun Kurulması Ekim 2011 5544 Sayılı MYK Kanununda Değişiklikler Yapan 665 Sayılı KHK Kasım 2011 UYÇ Hazırlama Komisyonunun Yapısının Genişletilmesi Şubat 2012 TYÇ Seviye Tanımlayıcılarının UYÇ Hazırlama Komisyonunca Kabulü Taslak TYÇ İstişare Belgesinin UYÇ Hazırlama Komisyonunca Kabulü Nisan 2012 Haziran 2012
UYÇ HAZIRLAMA ÇALIŞMALARI (TAMAMLANANLAR) TARİH Danışma ve Değerlendirme Platformu 1. İstişare Etkinliği Temmuz 2012 TYÇ İstişare Sürecinin Başlatılması Temmuz 2012 TYÇ İstişare Sürecinin Sona Ermesi Eylül 2012 İstişare Görüşlerinin TYÇ Belgesine Yansıtılması Ekim 2012 TYÇ Yönetmelik Taslağının Hazırlanmaya Başlanması Kasım 2012 TYÇ Belgesinin UYÇ Hazırlama Komisyonuna Sunulması Aralık 2012 TYÇ Belgesinin Dil ve Yazım Yönünden Düzeltilmesi Ocak 2013 TYÇ Yönetmelik Taslağının Tamamlanması Şubat 2013
UYÇ HAZIRLAMA ÇALIŞMALARI (YAPILACAKLAR) TYÇ Belgesinin MEB, YÖK ve MYK Üst Düzey Yöneticileri Tarafından Nihai Haline Getirilmesi TARİH Mart 2013 TYÇ Yönetmelik Taslağının MEB ve YÖK ile İstişare Edilmesi Mart 2013 TYÇ Belgesinin ve Yönetmeliğinin UYÇ Komisyon Toplantısında Değerlendirilmesi 27 Mart 2013 TYÇ Yönetmeliğinin Görüşe Sunulması Nisan 2013 UYÇ Konulu Uluslararası Konferans 16-17 Nisan 2013 TYÇ Yönetmeliği Görüş Süresinin Sona Ermesi Mayıs 2013 UYÇ Hazırlama Komisyonu Toplantısı -Revize Edilmiş Olan TYÇ Yönetmeliği ve Nihai TYÇ Belgesinin Değerlendirilmesi- 21 Mayıs 2013 Danışma ve Değerlendirme Platformu 2. İstişare Etkinliği 28 Mayıs 2013 TYÇ Yönetmeliği ve Belgesinin MYK Yönetim Kuruluna Sunulması 29 Mayıs 2013 TYÇ Yönetmeliği ve Belgesinin MYK Tarafından Bakanlığa Sunulması 31 Mayıs 2013 TYÇ-AYÇ Referanslama Raporunun Yayınlanması Aralık 2013
TYÇ Uygulama Sürecinde İzlenecek Adım Tarih TYÇ nin Resmi Olarak Onaylanması Nisan 2013 TYÇ nin Resmi Olarak Tanıtılması Uluslararası Konferans düzenlenmesi TYÇ logosu, marka çalışmaları ve görünürlük kimliğine karar verilmesi TYÇ internet sitesi oluşturulması Bilgilendirme ve tanıtım materyallerinin basılması TYÇ Yönetim Sisteminin Kurulması TYÇ Koordinasyon Kurulunun kurulması MYK tarafından TYÇ Koordinasyon Kurulu Sekretaryasının oluşturulması TYÇ için 5 yıllık Uygulama Stratejisinin Hazırlanması TYÇ Uygulama Sürecinde Kullanılacak Rehber, Usul ve Esasların Hazırlanması TYÇ de yer alması teklif edilen yeterliliklerin kabul veya reddine ilişkin tavsiye ve kararlara yapılan itirazların incelenme usul ve esaslarının, Yeterlilikler arasında yatay ve dikey geçişleri sağlayacak kurumsal düzenlemeler ve rehberlerin, TYÇ ye dâhil edilecek yeterliliklerde aranacak genel koşulların, Yeterliliklerin kalite güvencesinin sağlanmasına ilişkin usul ve esasların, Yeni yeterliliklerin tasarlanmasına yönelik genel ölçütlerin, Yeterlilikleri onaylama sürecinde uygulanacak idari usuller ve düzenlemelerle gerekli görülen diğer kriterler, kılavuzlar ve usullerin, TYÇ ye ilişkin ulusal ve uluslararası farkındalığın artırılmasına yönelik iletişim stratejisininin hazırlanması. Ocak - Nisan 2013 Mayıs Temmuz 2013 Temmuz Ekim 2013 Ekim 2013 - Nisan 2014 TYÇ- AYÇ Referanslama Süreci Şubat Eylül 2013
Teşekkür Ederiz