Kuvvet Tork Denge ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK 11. SINIF OKULA YARDIMCI KONU ANLATIMLI SORU BANKASI FİZİK

Benzer belgeler
MOMENT. Momentin büyüklüğü, uygulanan kuvvet ile, kuvvetin sabit nokta ya da eksene olan dik uzaklığının çarpımına eşittir.

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 1. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET 8. Konu TORK VE DENGE ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ

Kuvvet, Tork ve Denge

TORK VE DENGE 01 Torkun Tanımı ve Yönü

TORK VE DENGE. İçindekiler TORK VE DENGE 01 TORK VE DENGE 02 TORK VE DENGE 03 TORK VE DENGE 04. Torkun Tanımı ve Yönü

Örnek olarak kapı kolunun döndürülmesi, direksiyonun çevrilmesi, tornavidanın döndürülmesi verilebilir.

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ

11. SINIF SORU BANKASI. 1. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET 8. Konu TORK VE DENGE TEST ÇÖZÜMLERİ

11. SINIF SORU BANKASI. 1. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET 8. Konu TORK VE DENGE TEST ÇÖZÜMLERİ

VEKTÖRLER SORULAR 1.) 3.) 4.) 2.)

KUVVET, MOMENT ve DENGE

KÜTLE VE AĞIRLIK MERKEZİ

A A A A A A A A A A A

ÜNİTE: KUVVET ve HAREKETİN BULUŞMASI - ENERJİ KONU: İş Yap, Enerji Aktar

A A A A A FİZİK TESTİ Ö Z G Ü N D E R S A N E. 1. Bu testte 30 soru vardır. Testin tümü için verilen cevaplama süresi 45 dakikadır.

KALDIRAÇLAR. ise kuvvet kazancı vardır.

KUVVET SORULAR. Şekil-II 1.) 3.)

Basit Makineler Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri

ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK 11. ve 12. SINIF OKULA YARDIMCI KONU ANLATIMLI SORU BANKASI MATEMATİK TRİGONOMETRİ

VEKTÖR SORULARI SORU 1 : ÇÖZÜM : A şıkkında bileşke kuvvet 3N - 2N = 1N dir. B şıkkında 3N - 1N = 2N dir. C şıkkında 3N + 2N = 5N dir.

İÇİNDEKİLER

Fiz Ders 10 Katı Cismin Sabit Bir Eksen Etrafında Dönmesi

MANYETIZMA. Manyetik Alan ve Manyetik Alan Kaynakları

Newton un II. yasası. Bir cismin ivmesi, onun üzerine etki eden bileşke kuvvetle doğru orantılı ve kütlesi ile ters orantılıdır.

2. KUVVET SİSTEMLERİ 2.1 Giriş

DALGALAR ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK 9., 10. SINIF OKULA YARDIMCI KONU ANLATIMLI SORU BANKASI FİZİK

ÖZET. Basit Makineler. Basit Makine Çeşitleri BASİT MAKİNELER

Basit Makineler Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri

8. SINIF FEN BİLİMLERİ

11. SINIF SORU BANKASI. 1. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET 1. Konu VEKTÖRLER TEST ÇÖZÜMLERİ

1. BÖLÜM FİZİĞİN DOĞASI - VEKTÖRLER DENGE - MOMENT - AĞIRLIK MERKEZİ

3. KUVVET SİSTEMLERİ

Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise, cisim ya durur, ya da bir doğru boyunca sabit hızla hareketine devam eder.

Fizik 101-Fizik I Dönme Hareketinin Dinamiği

PARALEL KUVVETLERİN DENGESİ

Vektör - Kuvvet. Test 1 in Çözümleri. 4. Uç uca ekleme yöntemiyle K + L + M + N vektörlerini toplayalım. I. grubun oyunu kazanabilmesi için F 1

Vektörler. Skaler büyüklükler. Vektörlerin 2 ve 3 boyutta gösterimi. Vektörel büyüklükler. 1. Şekil I de A vektörü gösterilmiştir.

Noktasal Cismin Dengesi

Kuvvet. Kuvvet. Newton un 1.hareket yasası Fizik 1, Raymond A. Serway; Robert J. Beichner Editör: Kemal Çolakoğlu, Palme Yayınevi

Fizik-1 UYGULAMA-7. Katı bir cismin sabit bir eksen etrafında dönmesi

Mühendislik Mekaniği Dinamik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

ÇÖZÜMLÜ PARALEL KUVVETLERİN DENGESİ SORULARI. F 1 e göre moment alırsak; X = 3x0 + 2x4 + 4x6 = 32 = 3,55 birim F 1 den uzakta

DİNAMİK 01 Giriş ve Temel Prensipler

ÖABT FİZİK ÖĞRETMENLİĞİ

... / 1. DÖNEM, 7. SINIFLAR FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ HAFTA SONU ÖDEVİ ÇALIŞMA SORULARI-14 10/01/2014. Adı-Soyadı :... KONU: Genel Tekrar

DENİZLİ ANADOLU LİSESİ ÖĞRETİM YILI FİZİK DERSİ DÖNEM ÖDEVİ

13. ÜNİTE KUVVET VE VEKTÖRLER

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 1. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET 9. Konu AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ

Soru 1. Cisim dengede ise F¹ ve F² nedir? F¹ = 50.cos 53 = 30N F² = 50.sin 53 = 40N. Soru 2. P² = 8+16 = 24N P³ = 12-6 = 6N

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SINIF DEĞERLENDİRME SINAVI

14. ÜNİTE BASİT MAKİNALAR

11. SINIF SORU BANKASI. 1. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET 1. Konu VEKTÖRLER TEST ÇÖZÜMLERİ

Kuvvet x Kuvvet Kolu = Yük x Yük Kolu. 7.Sınıf Fen ve Teknoloji. KONU: Basit Makineler

AĞIRLIK MERKEZİ. G G G G Kare levha dairesel levha çubuk silindir

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI / 1. DÖNEM, 7. SINIFLAR FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ HAFTA SONU ÖDEVİ

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

DİNAMİK TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ

S-1 Yatay bir düzlem üzerinde bulunan küp şeklindeki bir cismin yatay düzleme yaptığı basıncı arttırmak için aşağıdakilerden hangileri yapılmalıdır?

ĐŞ GÜÇ ENERJĐ. Zaman. 5. Uygulanan kuvvet cisme yol aldıramıyorsa iş yapılmaz. W = 0

STATİK MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN

2. Konum. Bir cismin başlangıç kabul edilen sabit bir noktaya olan uzaklığına konum denir.

Mühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

HARRAN ÜNİVERSİTESİ 2016 YILI ZİRAAT FAKÜLTESİ FİNAL SINAVI SORU ÖRNEKLERİ

X Y Z. 9 yatay. Şekil I. Şekil II. Kütlesi önemsenmeyen eşit bölmeli bir çubuk X, Y, Z cisimleriyle şekildeki gibi dengededir.

STATİĞİN TEMEL PRENSİPLERİ

KKKKK VERİLER. Yer çekimi ivmesi : g=10 m/s 2. Metrik Ön Takılar sin 45 = cos 45 = 0,7

STATİK MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN

BÖLÜM 03. Doğrusal Hareket Alt yüzeyi yere paralel olarak yerleştirilmiş, camdan yapılmış

2. Kuvvet kazancı, yükün kuvvete oranı olarak ifade edilir. Yük kuvvet ile dengede ise,

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 1. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET 1. Konu VEKTÖRLER ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ

KUVVET BÖLÜM 2 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 1. F 1 = 30N. Net kuvvet x yönünde 5 N olduğuna göre, cisme uygulanan 3. kuvvet, + F 3 = R = 5

ITAP Fizik Olimpiyat Okulu 2011 Seçme Sınavı

VEKTÖRLER BÖLÜM 1 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ MODEL SORU - 2 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

TORK VE DENGE BÖLÜM 8 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ. 4. Kuvvetlerin O noktasına

Tork ve Denge. Test 1 in Çözümleri

MADDESEL NOKTALARIN DİNAMİĞİ

Doğrusal Momentum ve Çarpışmalar

Sarmal Yaylar esnek cisimler

Fizik 101: Ders 17 Ajanda

VERİLER. Yer çekimi ivmesi : g=10 m/s 2

Fiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar.

4.1 denklemine yakından bakalım. Tanımdan α = dω/dt olduğu bilinmektedir (ω açısal hız). O hâlde eğer cisme etki eden tork sıfır ise;

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET

ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİKSEL ALAN

1. STATİĞE GİRİŞ 1.1 TANIMLAR MEKANİK RİJİT CİSİMLER MEKANİĞİ ŞEKİL DEĞİŞTİREN CİSİMLER AKIŞKANLAR MEKANİĞİ DİNAMİK STATİK

Ödev 1. Ödev1: 600N luk kuvveti u ve v eksenlerinde bileşenlerine ayırınız. 600 N

Hareket Kanunları. Newton un Hareket Kanunları. Fiz 1011 Ders 5. Eylemsizlik - Newton un I. Yasası. Temel - Newton un II. Yasası

Basit Makineler. Basit Makinelerin Kuralı. Çift Taraflı Kaldıraçlar 1.Tip. Kaldıraçlar

Komisyon LYS2 FİZİK - KİMYA - BİYOLOJİ 10 DENEME TAMAMI ÇÖZÜMLÜ ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

TORK. Bölüm -1. Tork, kuvvetin büyüklüğüne ve dönme eksenine olan dik uzaklığına bağlı etkiye tork denir.

YGS Denemesi 01. III. Termodinamik enerjinin madde içinde nasıl yayıldığını ve nasıl iletildiğini inceler.

BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETI. Sıvıların Kaldırma Kuvveti

Potansiyel Enerji. Fiz Ders 8. Kütle - Çekim Potansiyel Enerjisi. Esneklik Potansiyel Enerjisi. Mekanik Enerjinin Korunumu

DENEY 3 ATWOOD MAKİNASI

STATIK MUKAVEMET. Doç. Dr. NURHAYAT DEĞİRMENCİ

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN

Basit Makineler Kazanım Kontrol Sınavı

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SIRA KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 60 Kısa Sınav 2 30 Ödev 1 10 Toplam 100 Finalin Başarıya Oranı 50 Yıliçinin Başarıya Oranı 50

MEKATRONİĞİN TEMELLERİ BASİT MAKİNALAR

Transkript:

ÜNİVERSİTEYE HAZIRI. SINI UA YARDICI NU ANATII SRU BANASI İZİ uvvet Tork Denge Vektör uvvet esişen uvvetlerin Dengesi Tork Denge Ağırlık erkezi Basit akineler

ÜNİVERSİTEYE HAZIRI. SINI UA YARDICI SUNU NU ANATII SRU BANASI ISBN 978 605 73 60 9 Dizgi ÇA Dizgi Birimi itap / apak Tasarım atma Özgür AZ. Baskı Eylül 08 İETİŞİ ÇA YAYINARI stim ah. 07 Sokak No: 3/C D stim / Ankara Tel: 03 395 3 36 ax: 03 394 0 04 www.capyayinlari.com.tr bilgi@capyayinlari.com.tr twitter.com/capyayinlari facebook.com/capyayinlari Sevgili Öğrenciler, Gelecekteki hayatınızı şekillendirmek, düşlediğiniz bir yaşamı kurmak için üniversite sınavını başarıyla atlatmanız gerektiğini biliyorsunuz. Bu bilinçle yoğun bir ders çalışma sürecinden geçmektesiniz. Böylesine önemli bir sınavı başarıyla atlatmanın en temel şartlarından biri sınavın ruhunu anlamak ve bu çizgide hazırlanmış kitaplardan yeterince faydalanmaktır. Bizlerde gayretlerinize destek olmak, çalışmalarınızı daha verimli hâle getirmek amacıyla sınav ruhuna uygun elinizdeki fasikülleri hazırladık. itaplarımız, Talim Terbiye urulu nun en son yayımladığı öğretim programında yer alan kazanımlar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Özgün bir yaklaşım ve titiz bir çalışmanın ürünü olan eserlerimizin ana yapısı şu şekildedir: azanımlara ait bilgiler konu sayfasında verilmiştir. Özet konu anlatımından sonra örnek çözümlerine geçilmiş ve bu bölüm standart sorular ve çözümleri ile ÖSY tarzı sorular ve çözümleri olmak üzere iki kısımdan oluşturulmuştur. Buradaki amacımız konu ile ilgili soru çeşitlerine hâkim olduktan sonra ÖSY'nin son yıllarda sorduğu ve sınavlarda çıkma olasılığı yüksek soru türlerine yer vermektir. Örnek çözümlerinden sonra da pekiştirme testleri bulunmaktadır. Bölümün tamamı bittiğinde ise tüm ünitenin özetini bulabilirsiniz. onuyu özetledikten sonra Acemi, Amatör, Uzman ve rofesyonel adı altında dört farklı zorluk düzeyinde çoktan seçmeli soruların bulunduğu karma testlere yer verilmiştir. Arkasından ÖSY'den Seçmeler adı altında son yıllarda üniversite giriş sınavlarında sorulmuş seçme sorular yer almaktadır. itabımızdaki testlerin tamamını VİDE ÇÖZÜÜ hazırladık. Yayınevimize ait olan akıllı telefon uygulamasını (çapp) kullanarak video çözümlerine ulaşabilirsiniz. itaplarımızın eğitim öğretim faaliyetlerinizde sizlere faydalı olması ümidiyle, hepinize başarılı, sağlıklı ve mutlu bir gelecek dileriz. ÇA YAYINARI Bu kitabın her hakkı Çap Yayınları na aittir. 5846 ve 936 sayılı ikir ve Sanat Eserleri Yasası na göre Çap Yayınları nın yazılı izni olmaksızın, kitabın tamamı veya bir kısmı herhangi bir yöntemle basılamaz, yayınlanamaz, bilgisayarda depolanamaz, çoğaltılamaz ve dağıtım yapılamaz.

İTABIIZI TANIYAI NU 7 ÖSYʼden SEÇEER ÖSY çıkmış sınav sorularından seçilen ve işlenen konularla paralel, yıl sıralamasına göre oluşturulan alan onuya ilişkin bilgilerin özet halinde verildiği, Aklında lsun, Hatırlatma, Uyarı gibi pratik notların da olduğu alan STANDART SRUAR VE ÇÖZÜERİ İşlenen konuyla ilgili standart soru tiplerinin görülebileceği, çözümlü soruların olduğu alan ARA TESTER Dört ayrı zorluk düzeyine göre düzenlenmiş, Acemi, Amatör, Uzman ve rofesyonel seviyelerinde tüm ünite ile ilgili karma, özgün soruların olduğu alan ÖSY TARZI SRUAR VE ÇÖZÜERİ Son yıllarda ÖSYʼnin sınavlarında sorduğu soru tarzları; sınavlarda çıkabilecek seçici ve ayırt edici soruların olduğu alan 3 6 ÜNİTE ÖZETİ onunun tamamının özelliklerini, formüllerini özet halinde bir arada bulabileceğiniz alan EİŞTİRE TESTERİ Hem standart hem de ÖSY tarzı sorulardan oluşan, kendinizi sınamanızı sağlayan, konuyu iyice kavramanıza yardımcı özgün soruların olduğu alan 5 4

İÇİNDEİER BÖÜ - : VETÖR UVVET Vektör uvvet...6 onu ekiştirme -...0 Vektörlerin Bileşenleri... onu ekiştirme -...6 ÖZET...8 Acemi Testleri...9 Amatör Testleri... Uzman Testleri,...3 rofesyonel Testleri...7 ÖSY'den Seçmeler...9 BÖÜ - : ESİŞEN UVVETERİN DENGESİ esişen uvvetlerin Dengesi...3 onu ekiştirme -...37 ÖZET...39 Acemi Testleri,...40 Amatör Testleri...4 Uzman Testleri...44 rofesyonel Testleri...46 ÖSY'den Seçmeler...48 BÖÜ - 3: TR DENGE Tork...50 onu ekiştirme -...55 Denge...57 onu ekiştirme -, 3...64 BÖÜ - 4: AĞIRI EREZİ ütle ve Ağırlık merkezi...90 onu ekiştirme -...00 Eklenen yada Çıkarılan Cisimlerin Etkisi...0 onu ekiştirme -...06 ÖZET...08 Acemi Testleri,...09 Amatör Testleri,, 3...3 Uzman Testleri,, 3...9 rofesyonel Testleri...5 ÖSY'den Seçmeler...7 BÖÜ - 5: BASİT AİNEER Basit akineler...9 onu ekiştirme -...38 asnaklar, Dişliler, Çıkrık...40 onu ekiştirme -...47 Eğik Düzlem Vida...49 onu ekiştirme - 3...54 ÖZET...56 Acemi Testleri,...58 Amatör Testleri,, 3...6 Uzman Testleri,, 3...68 rofesyonel Testleri...74 ÖSY'den Seçmeler...76 ÖZET...68 Acemi Testleri,...69 Amatör Testleri,, 3...73 Uzman Testleri,, 3...79 rofesyonel Testleri...85 ÖSY'den Seçmeler...87

VETÖR UVVET BÖÜ u u Vektör uvvet Vektörlerin Bileşkesi Değerli hocalarım, Zafer BAYSAN, erhat ÖZDEİR ve Derya ÖZDEİR'e katkılarından dolayı teşekkür ederiz. VETÖR - UVVET NUSUNUN ÖSY SINAVARINDAİ SRU DAĞIII 00 0 0 03 04 05 06 07 08 YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS TYT AYT

NU Vektör uvvet AINDA SUN Vektörlerin büyüklüklerin simgelerin üzerine " " işareti konulur. iziksel Büyüklükler izikte kullanılan büyüklükler skaler ve vektörel olmak üzere ikiye ayrılır. Sadece sayı ve birimle ifade edilen büyüklükler skaler büyüklüklerdir. Sayı ve birimin yanı sıra yöne de sahip olan büyüklükler ise vektörel büyüklüklerdir. Vektörlerin Gösterimi Skaler Büyüklük ütle (m) Enerji (E) Zaman (t) Alınan yol ( ) Sürat (S) Vektörel Büyüklük uvvet ( ) omentum ( ) Hız (V ) Yer değiştirme ( x ) Elektrik Alan (E ) Ağırlık (G ) Vektörler, yönlendirilmiş doğru parçalarıyla gösterilirler. x A B +x AINDA SUN Vektörler, gemilerde yön bulmakta ve ne kadar yer değiştirdiğinin hesaplanmasında kullanılır. Aynı zamanda bilgisayar grafi k programların haritalar, koordinat hesaplama gibi mühendislik alanlarında da kullanılır. Vektörler; başlangıç noktası, doğrultu, yön ve büyüklük gibi özelliklerle ifade edilir. vektörünün, Başlangı noktası : A Doğrultusu : x ekseni Yönü : +x yönü Büyüklüğü : = AB dir. Vektörlerin artezyen oordinat Sisteminde İki ve Üç Boyutta Gösterimi y +y 6 B 5 4 4 y 3 A 8 +x 0 x 3 4 5 6 7 8 x 6 z +z 6 AB vektörünün başlangıç noktasının koordinatları A(, ), bitiş noktasının ise B(8, 6) dır. XYZ ekseninde vektörünün bileşenleri x, y ve z dir. Başlangıç noktsı (0, 0, 0), bitiş noktası (8, 4, 6) dır. NU ANATII SRU BANASI: :İZİ

Standart Sorular ve Çözümleri 0. 0. 3 Aynı düzlemde bulunun,, vektörleri şekildeki gibidir. Buna göre,, vektörlerinin bileşkesi + + hangi seçenekteki gibidir? (Bölmeler eşit araklıdır.) Şekildeki,, 3, 4, 5, kuvvetleri aynı düzlemdedir. Buna göre, I. + + 3 = 0 II. + 5 = 4 3 4 5 A) B) C) III. 4 + 5 3 = 3 yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) E) D) I ve II E) I, II ve III Uç uca ekleme yöntemi uygulandığında + + vektörünün bileşkesi şekildeki gibi bulunur. R Yanıt D + + 3 = 0 dır. Uç uca eklenerek kapalı bölge oluşturmuşlardır. I. Doğru + 5 4 II. doğru 4 + 5 3 = 3 3 III. doğru Yanıt E 0. 0. 4 8 Birim karelere bölünmüş bir düzlemde bulunan,,, N, vektörleri şekildeki gibidir. Buna göre, I. N = II. = III. + + + N + = 0 yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III Yönü ve büyüklüğü aynı olan vektörler birbirine eşittir. Bu durumda I. doğru, II. yanlıştır. Çünkü ve zıt vektördür. Vektörler uç uca eklendiğinde son vektörün ucu ilk vektörün başlangıç noktasına geliyorsa bileşke vektör sıfırdır. III. öncül doğrudur. N N Yanıt D y 0 3 x z xyz kordinat sistemindeki vektörü şekildeki gibidir. Buna göre vektörünün koordinatları nedir? A) (,, ) B) (3,, ) C) (,, ) D) (,, 3) E) (3,, ) y x = 3 birim y y = birim x 0 z = birimdir. 3 z x z Yanıt B NU ANATII SRU BANASI: :İZİ

ÖSY Tarzı Sorular ve Çözümleri 5 Birim karelere bölünmüş düzlemde,,, N vektörleri şekildeki gibi verilmiştir. 6 Birim karelere bölünmüş düzlemdeki,,, N vektörleri şekildeki gibidir. y N x N Buna göre, R = + R = + + N R 3 = + N R, R ve R 3 vektörlerinden hangileri x doğrultusu üzerindedir? A) Yalnız R B) Yalnız R C) Yalnız R 3 D) R ve R E) R, R ve R 3 Buna göre, R = + + N R = + + R 3 = + N R, R, R 3 vektörlerinden hangilerinin büyüklüğü sıfırdır? A) Yalnız R B) Yalnız R C) Yalnız R 3 D) R ve R E) R, R ve R 3 R = + N R N N R = 0 R = + + N R 3 - R 3 Vektörler uç uca eklendiğinde R vektörünün sıfır N olduğu görülür. Yanıt B R ve R x doğrultusunda iken R 3 y doğrultusundadır. Yanıt D 9 "Vektör uvvet"

onu ekiştirme Testi -. N 3. Aynı düzlemde bulunan şekildeki vektörlerden a + b vektörünün büyüklüğü birimdir. a b c R Buna göre, a + b + c vektörü kaç birimdir? Birim karelere bölünmüş düzlemde bulunan şekildeki vektörler için; A) B) 3 C) 4 D) 6 E) 8 I. N = 3R II. = R III. + = eşitliklerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 4. Aynı düzlemde bulunan vektörlerin büyüklüğü k ve olarak belirtilmiştir k k k k. noktasına etki eden şekildeki beş kuvvetin büyüklükleri eşittir. Buna göre; şekildeki beş vektörün bileşkelerinin büyüklüğü aşağıdakilerden hangisine eşittir? A) k B) C) k D) E) 3k 5 30 3 4 Buna göre; hangi üç kuvvet ile en büyük bileşke elde edilir? ( Sin 30c =, Cos 30 = ) 3 A), ve 3 B), 3 ve 4 C) 3, 4 ve 5 D), 4 ve 5 E), ve 5 5. Üç boyutlu x, y, z kartezyen koordinat sisteminde şekildeki kuvvetler verilmiştir. Buna göre; bu dört kuvvetin bileşkesinin y z x büyüklüğü kaç tir. 0 A) B) 3 C) 3 D) 5 E) 6 NU ANATII SRU BANASI: :İZİ

VETÖR UVVET ÖZET Vektörlerin Gösterimi Vektörler, yönlendirilmiş doğru parçalarıyla gösterilirler. x A B +x Vektörler; başlangıç noktası, doğrultu, yön ve büyüklük gibi özelliklerle ifade edilir. vektörünün, Başlangı noktası : A Doğrultusu : x ekseni Yönü : +x yönü Büyüklüğü : = AB dir. Bir Vektörün artezyen oordinat sistemindeki Bileşenleri R vektörünün y ucundan y eksenine paralel çizildiğinde vektörün x eksenindeki bileşeni R x, x R y R eksenine paralel çizildiğinde y ekseni 0 x R x üzerindeki bileşeni R y bulunur. R x ve R y bileşenlerinin büyüklüğü dik üçgende cosα ve sinα yazılarak bulunur. R cos α = x R ise R y Sinα = ise olur. R aralel enar Yöntemi R İki vektörün bileşkesi bulunurken bu iki vektörün başlangıç noktası çakışacak şekilde bir noktaya taşınır. Vektörlerin uçlarından diğer vektöre paralel çizilir. Başlangıç noktası ile kesim noktasını birleştiren doğru vektörlerin bileşkesidir. Aralarında α açısı olan iki vektörün bileşkesinin büyüklüğü kosinüs teoremiyle bulunur. Eşit Büyüklükteki İki Vektörün Bileşkesinin Büyüklüğü Aralarındaki açı α olan eşit iki vektörün büyüklüğü kosinüs teoreminden bulunabilir. Ya da R = α Cos b l bağlantısıyla bulunur. 80 R = 0 60 60 R R = R = + cosθ Cosα = Cosθ olduğundan R bulunur. R 30 30 R = R = 3 R R = 8 NU ANATII SRU BANASI: :İZİ

TEST ACEİ. 5 4. Aynı düzlemde bulunan vektörler 3 4 ile ilgili olarak; I. + = N II. = Şekildeki vektörlerden hangisinin büyüklüğü, III. + N = N diğerlerinden farklıdır? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) B) C) 3 D) 4 E) 5 İşlemlerinden hangileri doğrudur? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III. Şekilde verilen vektörler aynı düzlemdedir. Bu vektörlerle ilgili olarak; Buna göre; N I. ve N vektörleri farklı doğrultularda, eşit şiddettedir. II. ve vektörleri aynı doğrultuda, eşit şiddettedir. III. ve vektörleri aynı doğrultuda, farklı şiddettedir. yargılarından hangileri doğrudur? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III D) II ve III E) Yalnız III 5. Aynı düzlemdeki T şekildeki beş kuvvetin bileşkesi R dir. Buna göre hangi iki vektörün bileşkesi R 'ye eşittir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) N A) ve B) T ve N C) ve N D) ve E) T ve 6. 3. Aynı düzlemde bulunan X, Z - Y ve Z vektörleri şekildeki gibidir. 3 X Şekildeki eşit bölmeli sürtünmesiz yatay düzlemde Z Z-Y durmakta olan cismine,, 3 kuvvetleri etki etmektedir. Buna göre; X vektörü aşağıdakilerden hangisine eşittir? A) Y B) -Y C) Z D) -Z E) -Y Buna göre, cisme etki eden bileşke kuvvet aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) 3 D) 3 E) - 9 "Vektör uvvet"

TEST AATÖR. Aynı düzlemde bulunan şekillerdeki vektörlerin her biri Newton büyüklüğündedir.. 4. Aynı düzlemde bulunan üç kuvvet şekildeki gibi noktasına etki etmektedir. Buna göre; vektörlerin bileşkesi kaç N dir? A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 0 Üç kuvvetin bileşkesi R olup, 0 < α < 60 olduğuna göre; I. R = 0 II. R =. Aynı düzlemde bulunan şekildeki a, b, c, d ve e vektörlerinin bileşkesi aşağıdakilerden hangisidir? a b d e c III. R = hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 5. Aynı düzlemdeki x +y, x +z, k ve y +z vektörleri şekil - deki gibidir. x + z 4 5 A) a B) d C) b D) 3c E) c x + y 3 y + z k Şekil - Şekil - Buna göre x + y + z + k vektörü şekil - dekilerden hangisine eşittir? A) B) C) 3 D) 4 E) 5 3. Şekildeki k,, m, k 6. n ve p vektörleri aynı düzlemdedir. Buna göre; I. n k = m m p n = 4 N = 0 N 45 37 II. m + p = III. k = n + p eşitliklerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3 = 3 N Aynı düzlemde bulunan şekildeki üç kuvvetin bileşkesi kaç N dur? (sin37 = 0,6, cos37 = 0,8; sin45 = cos45 = ) A) 8 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3 "Vektör uvvet"

TEST UZAN. 3 4 4. Aynı düzlemdeki +,, + vektörleri şekilde- 5 ki gibi verilmiştir. x +y -x + +x Durgun noktasal cismi ve kuvvetleriyle birlikte gösterilmeyen üçüncü bir kuvvetin etkisinde x doğrultusunda hareket etmektedir. Buna göre şekilde gösterilmeyen üçüncü kuvvet numaralandırılmış kesikli çizgilerle gösterilen yönlerden hangisinde olamaz? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) B) C) 3 D) 4 E) 5. Aynı düzlemdeki şekildeki kuvvetler birbirine paralel ve eşit aralıklı kesikli çizgiler arasına şekildeki gibi yerleştirilmiştir. 3. Buna göre X + Y Z vektörel işleminin sonucu nedir? A) X B) X C) X D) uzey Z X E) X X Y + Buna göre vektörünün yönü ve büyüklüğü ile ilgili hangisini söylemek doğru olur. A) Sıfırdır. B) + x yönünde iki birimdir. C) - x yönünde iki birimdir. D) +x yönünde dört birimdir. E) verilmeden bulunamaz. 5. Noktasal cismi, sürtünmesiz yatay düzlemde, ve 3 Buna göre; + = R + 3 = R + 3 = R 3 kuvvetlerinin etkisinde dengededir. 30 40 olduğuna göre R, R ve R 3 vektörlerinin büyüklükleri arasındaki ilişki nasıldır? 3 Doğu 3 A) R > R > R 3 B) R 3 > R > R 4 C) R = R > R 3 D) R > R > R 3 E) R > R 3 > R Şekil - I 5 Şekil - II Sürtünmesiz yatay düzlemdeki noktasal cismi, ve 3 kuvvetlerinin etkisinde kuzeydoğu yönünde hareket etmektedir. ve kuvvetleri Şekil- I de verildiğine göre 3 kuvveti Şekil- II dekilerden hangileri olabilir? A) Yalnız B) ve 3 C) 4 ve 5 D) veya 3 E) veya 4 6. Aynı düzlemde bulunan k,, ve m vektörleri şeklindeki gibidir. k, + m vektörünün büyüklüğü 0N,, + m k m vektörünün büyüklüğü 8N olduğuna göre, m vektörünün büyüklüğü kaç N dir? A) 5 B) 6 C) 8 D) 0 E) 3 "Vektör uvvet"

TEST RESYNE. Bir küpün üzerine yerleştirilmiş olan vektörlerden vektörünün büyüklüğü dir. 4. Z Y Buna göre; + vektörel işleminin sonucu kaç dir? A) B) C) 3 D) 5 E) 6. izik öğretmeni üç boyutlu kartezyen koordinat sisteminde vektörlerin bileşkeleri ile ilgili ders anlatırken elinde üç tane özdeş tahta kalemini şekil - ve şekil-'deki gibi tutmaktadır z y x z y 30 x X Aynı düzlemde bulunan ve vektörleri sırasıyla X ve Y doğrultuları üzerinde olup bileşkeleri R dir. R vektörü Z doğrultusu üzerinde olduğuna göre, vektörlerin büyüklükleri arasındaki ilişki nasıldır? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) = = R B) R > = C) > > R D) > = R E) R > > Buna göre; Şekil - Şekil - I. Şekil - 'de bileşke, bir tahta kaleminin 3 katı büyüklüğündedir. II. Şekil - 'de bileşke, bir tahta kalemin katı büyüklüğüne eşittir. III. Bileşke kuvvet, her iki şekilde de x, y, z koordinatlarına sahip üç boyutlu bir vektördür. yargılarından hangisi doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 3. Aynı düzlemde bulunan +, ve 4 N büyüklüğündeki 3 vektörleri şekilde gösterilmiştir. + 3 5. merkezli r yarıçaplı çembersel düzlem üzerine yerleştirilen şekildeki beş vektörün bileşkesi kaç r dir? A) B) C) 3 D) 4 E) 5 6. Sürtünmesiz yatay 4 düzlemde durmakta olan m cismine şekildeki altı kuvvet aynı m anda uygulamaya 6 başlıyor. Bir süre sonra 3 kuvveti kaldırılıyor. Cismin bundan sonraki hareketi için ne söylenebilir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) Aynı yönde hızlanmaya devam eder. B) Aynı yönde sabit hızlı hareket eder. 5 3 Buna göre + 3 vektörünün büyüklüğü kaç N dur? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) B) C) 4 D) E) 4 C) Aynı yönde yavaşlar ve durur. D) Aynı yönde yavaşlar durur ve zıt yöne hızlanmaya başlar. E) yönünde hızlanır. 7 "Vektör uvvet"

ÖSY den SEÇEER. 3. 4 3 4 5 3 Şekildeki,, 3, 4, 5 kuvvetlerinin her birinin büyüklüğü dir. uvvetler aynı düzlemde olduğuna göre, bu kuvvetlerden hangisi çıkarılırsa geri kalan kuvvetlerin bileşkesinin büyüklüğü olur? A) B) C) 3 D) 4 E) 5 008 / ÖSS en Şekildeki,, 3, 4 ve vektörleri aynı düzlemdedir. Buna göre vektörü, I. + II. - 4 III. - 3 işlemlerinden hangilerine eşittir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 996 / ÖSS. 4. 3 5 4 3 Şekil I Şekil II Şekildeki,,, vektörleri için yazılan, Sürtünmesiz yatay bir düzlemde hareketsiz tutulan noktasal cismi serbest bırakıldığında, üzerine uygulanan dört kuvvetin etkisiyle, Şekil I deki yönünde hareket ediyor. Bu kuvvetlerden üçü Şekil I deki,, 3 tür. Buna göre, cismine etki eden dördüncü kuvvet Şekil II de verilenlerden hangisi olabilir? ( cismi ve tüm kuvvetler aynı yatay düzlemdedir.) A) B) C) 3 D) 4 E) 5 003 / ÖSS I. = = II. - = III. + = eşitliklerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 3 4 C A E E 989 / ÖYS 9

ESİŞEN UVVETERİN DENGESİ BÖÜ u esişen uvvetlerin Dengesi ESİŞEN UVVETERİN DENGESİ NUSUNUN ÖSY SINAVARINDAİ SRU DAĞIII 00 0 0 03 04 05 06 07 08 YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS TYT AYT

ÖZET ESİŞEN UVVETERİN DENGESİ Denge Cisimler öteleme ve dönme olmak üzere iki türlü hareket yapabilirler. Bu yüzden cisim dengede olabilmesi için cismin üzerine uygulanan toplam kuvvet ve cisme etki eden toplam tork sıfır olmalıdır. Dengede olan bir cisme etki eden kuvvetler bir noktada keşisiyor ise bu kuvvetlerin bileşkesinin döndürme etkisi yoktur. (/ x = 0) Bu nedenle dengede olan sisteme uygulanan kuvvetlerin torklarının hesaplanmasına gerek yoktur. ami teoremi veya bileşenlerine ayırma yöntemleri kullanılabilir. ami Teoremi (Sinüs uralı) Bir cisme uygulanan aynı düzlemdeki kesişen üç kuvvetin cismi dengede tutması durumunda cisme uygulanan kuvvetlerin bileşkesi sıfırdır. Bu kuvvetler ve açılar arasındaki ilişki ami Teoremiyle bulunur. Yatay sürtünmesi önemsiz düzlemdeki cisme uygulanan kesişen,, 3 ise ami Teoremi aşağıdaki gibi olur. kuvvetlerinin bileşkesi sıfır + + 3 = 0 θ β α 3 Dengede olan bir cisme uygulanan kuvvetlerin bileşkesi sıfırdır. uvvetlerin x y koordinat sistemlerindeki bileşenlerinin toplamları sıfır olmalıdır. 39 "esişen uvvetlerin Dengesi"

ACEİ TEST. Noktasal cismi aynı düzlemdeki, ve 3 kuvvetlerinin etkisinde dengededir. 4. ağırlığındaki cisim üzerlerindeki gerilme kuvveti T ve T olan iplerle şekildeki gibi 45 T T dengededir. Sürtünmeler önemsiz olduğuna göre; 3 Buna göre, T, T ve arasındaki büyük- I. + = - 3 lük ilişkisi nasıldır? II. + 3 = III. + 3 = - (sin45 = cos45= ) yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III A) T > T = B) T > T > C) T = T = D) > T > T E) > T > T. Noktasal cismi aynı düzlemdeki = 3f, ve 3 kuvvetlerinin etkisinde dengededir.sür- = 4f tünmeler önemsiz olduğuna göre, 3 kuvveti- 3 5. nin büyüklüğü kaç f dir? A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 7 35 45 3 3. Ağırlığı olan cisim kuvvetiyle şekildeki gibi dengededir. α T Noktasal cismi yatay düzlemdeki, ve 3 kuvvetlerinin etkisinde şekildeki gibi dengededir. + = R + 3 = R 40 Buna göre; I. T ip gerilmesi ve den büyüktür. II. kuvveti artırılırsa α açısı artar III. ağırlığı artırılırsa α açısı azalır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III + 3 = R 3 olduğuna göre R, R ve R 3 kuvvetlerinin büyüklükleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? A) R > R 3 > R B) R > R > R 3 C) R 3 > R > R D) R > R 3 > R E) R > R > R 3 NU ANATII SRU BANASI: :İZİ

AATÖR TEST. ağırlığındaki cisim ve noktalarından iplerle şekildeki gibi asıldığında iplerdeki gerilme kuvvetleri T, T ve T 3 oluyor. T T 55 T 3 3. Uzunluğu olan ip ile Atatürk tablosu şekildeki gibi ipin tam ortasından çiviye asılarak dengeye gelmesi sağlanıyor. α çivi α Sistem şekildeki dengede olduğuna göre, T, T ve T 3 arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? A) T > T > T 3 B) T 3 > T > T C) T > T > T 3 D) T > T 3 > T E) T 3 > T > T 3 Tablonun ip kopma riskinden dolayı düşmesini engellemek için; I. Aynı cins ipten 3 uzunluklu ip kullanmak II. Aynı cins ipten uzunluklu ip kullanmak III. ullanılan çiviyi kalın bir çivi ile değiştirmek hangilerini yapmak doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III. G X ve G Y ağırlıklı cisimler iplere bağlı dengede dururken tavana bağlı iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T ve T oluyor. 53 37 T T G x G y 4. Barfiks çeken bir sporcu, elleri arasındaki uzaklık b kadar olacak biçimde demirden tutarak, duvarlara eşit a mesafede asılı durumda antrenman yapmaktadır. Duvar a b α a Duvar 4 Buna göre, I. T > T II. G X > G Y III. G X > T yargılarından hangileri doğrudur? (Sin37= 0,6 Cos37=0,8) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Bacakları arasında açı α olan sporcu; I. Ellerini birbirine yapıştırarak b yi azaltmak II. Ellerinin duvara olan uzaklıklıkları a yı arttırmak III. Bacakları arasındaki α açısını küçültmek hangilerini yaparsa kollarındaki gerilmeyi azaltabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III NU ANATII SRU BANASI: :İZİ

UZAN TEST. Şekildeki sürtün- 4. Ağırlığı önemsiz özdeş yaylar mesiz sistem dengede olup T ve T gerilme kuvvetleri sırasıyla 4 N ve 0 N' dur. 37 T = 4N T = 0N şekildeki ağırlıklar ile dengelenmiştir. Buna göre yayların boylarındaki X değişimlerin oranı kaçtır? X 5 4 3 37 Buna göre makara ağırlığı kaç N' dur? (sin37 = 0,6, cos37 = 0,8) A) B) C) 3 D) 3 E) A) 4 B) 6 C) 8 D) 0 E). Düşey düzlemdeki ağırlığı olan türdeş küre, kuvveti ile şekildeki gibi X dengelenmiştir. Bu 37 durumda X ve Y duvarlarının tepki kuvveti sırasıyla T x ve T Y oluyor. Y T X = olduğuna göre kuvveti kaç ' dir? T Y (sin37 = 0,6, cos37 = 0,8) A) B) C) 3 D) 4 E) 5 5. Sürtünmelerin önemsenmediği şekildeki sistem dengededir. 3 30 30 T Buna göre; I. cisminin ağırlığı kadardır. II. T = 3 dir. III. T = T 3 tür. İfadelerinden hangileri doğrudur? T 3 3 T A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III 3. ağırlığındaki homojen küre sürtünmelerinin önemsiz olduğu düzenekte şekildeki gibi dengededir. I ve II nolu duvarların küreye gösterdikleri tepki kuv- I 30 II 6. Birbirini kesen iki duvarın ve noktalarından şekildeki gibi asılan ağırlıklı cisim dengededir. Buna göre; T T vetleri sırasıyla ve dir. I. T = T Buna göre, kaçtır? II. 5 = 5 T III. 5 = 5 T (sin30 =, cos30 = 3 ) eşitliklerinden hangileri doğrudur? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) 44 A) B) C) 3 D) 3 E) A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III NU ANATII SRU BANASI: :İZİ

RESYNE TEST. Şekildeki sistem,, ve N cisimleriyle dengededir. 40 30 35 35 N Buna göre,,, N cisimlerinin ağırlıkları arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? 3. Ağırlıkları 3 olan cismi, ağırlığı 4 olan cismi ile şekildekigibi dengelenmiştir. Buna göre cisminin bağlı olduğu makaranın ağırlığı kaç ' dir? 60 45 60 45 esin30 =, Sin45 = p A) B) C) 3 D) 4 E) 6 A) = = = N B) > > > N C) = = > N D) N > > > E) > > > N 4. Özdeş ve türdeş kürelerin herbiri 60 N ağırlığındadır. Cisimler şekildeki gibi dengede olduğuna göre düşey düzlemin kürelere gösterdiği tepki kuvveti kaç N' dur? (sin37 = 0,6 ; sin53 = 0,8) 37 6. A) 60 B) 80 C) 00 D) 0 E) 5 T T T 3 46 ağırlığındaki cisim şekildeki konumda dengededir. T gerilmesinin oluştuğu ip ' den noktasına bağlanıp sistem tekrar dengeye geldiğinde I. T gerilme kuvveti artar II. T gerilme kuvveti azalır III. T 3 gerilme kuvveti değişmez yargılarından hangileri doğru olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 5. Yarıçapı 5 cm olan merkezli homojen bir küre şekildeki gibi dengededir. ürenin ağırlığı 4 N olduğuna göre, yüzeylerin küreye uyguladığı tepki kuvveti kaç N' dur? 8 cm A) 5 B) 0 C) 5 D) 0 E) 5 NU ANATII SRU BANASI: :İZİ

ÖSY den SEÇEER 3.. T cismi ve ağırlıksız iplerden oluşan şekildeki sistem dengededir. T gerilme kuvvetine sahip olan ip noktasından sökülerek boyu uzatılmakta ve noktasına bağlanmaktadır. Bu işlem sırasında noktasının yeri değişmemektedir. Buna göre, yeni denge durumunda T ve T ip gerilmeleri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? T T A) Azalır Azalır B) Artar Azalır C) Azalır Artar D) Artar Artar E) Azalır Değişmez T 06 / YS 3 θ θ θ Sürtünmesiz yatay düzlemdeki noktasal cismine, bu düzlemde bulunan,, 3 kuvvetleri şekildeki gibi etki ettiğinde, cisim x yönünde hareket ediyor.,, 3 kuvvetlerinin büyüklükleri sırasıyla,, 3 olduğuna göre, aşağıda verilenlerden hangisi kesinlikle yanlıştır? (Şekildeki kuvvetlerin büyüklükleri ölçekli çizilmemiştir.) A) = 3 B) = 3 C) > D) > 3 E) > 3 009 / ÖSS en x 4. 3 X. N Şekil I Şekil II 48 Sürtünmesiz yatay bir düzlem üzerindeki cismi aynı düzlemdeki,, kuvvetlerinin etkisinde hareketsiz kalıyor.,, kuvvetlerinin x ekseni ile yaptığı dar açılar sırasıyla θ Κ, θ, θ dir. Şekildeki kuvvetlerin büyüklüğü birbirine eşit olduğuna göre, θ, θ, θ arasındaki ilişki nedir? A) θ < θ < θ B) θ < θ < θ C) θ < θ < θ D) θ < θ < θ E) θ < θ < θ 0 / YS Sürtünmesiz yatay bir düzlem üzerindeki noktasal X parçacığı, aynı düzlemdeki beş ayrı kuvvetin etkisinde hareketsiz kalıyor. Bu kuvvetlerden üçü (,, 3 ) Şekil I deki gibi olduğuna göre, öteki iki kuvvet Şekil II de verilenlerden hangileridir? A) ve B) ve C) ve N D) ve E) N ve 3 4 A A A D NU ANATII SRU BANASI: :İZİ

TR - DENGE BÖÜ 3 u u Tork Denge TR DENGE NUSUNUN ÖSY SINAVARINDAİ SRU DAĞIII 00 0 0 03 04 05 06 07 08 YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS TYT AYT

TR NU AINDA SUN Dönme ekseni d Tork (uvvetin omenti) Bir kuvvetin bir cismi bir eksen etrafında döndürmesine tork (kuvvetin momenti) denir. uvvetin momenti uygulanan kuvvet ve kuvvetin doğrultusunun dönme eksenine dik uzaklığı ile doğru orantılıdır. kuvvetinin noktasına göre torku τ, ile ifade edilir. uvvetin momenti (tork) bulunurken cisme uygulanan kuvvetin doğrultusunun dönme eksenine dik uzaklığı bulunur ya da kuvvet dik bileşenlerine ayrılarak ayrı ayrı tork hesaplanır. AINDA SUN Uygulanan kuvvetlerin doğrultusu dönme ekseninden geçiyorsa bu kuvvetlerin torku sıfırdır.. yöntem uvvet dönme eksenine dik değilse, uvvet doğrultusunun dönme noktasına d α ( noktası) dik uzaklığı bulunur. Uy- α gulanan kuvvet ile bulunan dik uzaklık dsinα çarpılarak moment hesaplanır. Şekildeki gibi d uzunluğundaki bir çubuğa uygulanan kuvvetinin noktasına göre torku (momenti), ile bulunur.. yöntem 3,, 3 kuvvetlerinin noktasına göre torku sıfırdır. Çubuğa uygulanan kuvvet dönme eksenine dik değilse, uygulanan kuvvet bileşenlerine ayrılarak bileşenlerinin ayrı ayrı dönme noktasına ( noktası) göre momentleri hesaplanır. y = sinα d α x = cosα uvvet dik bileşenlerine ayrıldığında x bileşeninin doğrultusunun uygulama noktasından geçtiği görülür o halde x bileşeninin torku sıfırdır. Çubuğa uygulanan toplam tork, τ = d sin α olur. 50 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

Standart Sorular ve Çözümleri 0. 0. 3 = N = 5 N ( ) ( ) (+) 53 = = = N (+) 3 = 4 = Ağırlığı önemsiz eşit bölmeli çubuk noktası etrafında serbestçe dönebilmektedir. Her bölme m olduğuna göre toplam tork ve çubuğun dönme yönü nedir? (sin53 = 0,8 cos53 = 0,6) A) Nm, ( ) yön B) N m, (+) yön C) 8 Nm, ( ) yön D) 6 N m, (+) yön E) 0 Nm, ( ) yön kuvvetini dik bileşenlerine ayıralım. noktası etrafında serbestçe dönebilen ağırlığı önemsiz eşit bölmeli çubuklara eşit büyüklükteki kuvvetler şekildeki gibi uygulanmıştır. Bölmeler d uzunlukta olduğuna göre toplam tork ve çubuğun dönme yönü nedir? A) 4d, ( ) yön B) 4d, (+) yön C) 3d, (+) yön D) d, (+) yön E) d, ( ) yön 3 = N y = 5 sin53 = 5 8 = 4 N = 5 N m m m m m = N 53 x = cos53 x = 5 0,6 = 3 N x, doğrultusu noktasından geçtiği için torku sıfır- (+) = = d d d d d d ( ) 3 = 4 = ( ) dır. + 3 = N y = 4 N 3 'ün doğrultusu dönme noktasından geçtiği için torku sıfırdır. 3 3 3 = N τ = d = 44 = 6N m( ) y y τ = d = = N m( + ) τ = d = = N m( + ) Net tork /τ = 6 + + = Nm dir. + Diğer kuvvetlerin noktasına göre torku, τ = d( + )_ b/ τ = d -d -d τ = d ( ) / τ d( ) bulunur. ` = τ = d ( ) b 4 a Yanıt E ( ) yön çubuğun dönme yönüdür. Yanıt A 5 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

ÖSY Tarzı Sorular ve Çözümleri 5 Birim karelere bölünmüş düzlemdeki homojen çubuk noktasından serbestçe dönebilmektedir. 3 3 Buna göre,, 3 kuvvetlerinden hangileri tek başına çubuğu noktası etrafında döndürebilir? ürenin çukurdan çıkması için noktası etrafında dönmesi gerekir. kuvveti küreyi döndüremez. Çünkü doğrultusu noktasından geçiyor. Yanıt D A) Yalnız B) Yalnız C) Yalnız 3 D) ve E) ve 3 7 3 'ün doğrultusu dönme ekseninden geçmektedir. halde torku sıfırdır. ve 'in torkları sıfırdan farklı olduğundan çubuğu döndürebilirler. 3 noktası etrafında serbestçe dönebilen levhaya,, 3, 4 ve 5 kuvvetleri şekildeki gibi uygulanıyor. Buna göre hangi kuvvet levhayı tek başına döndürebilir? 3 4 5 Yanıt D A) B) C) 3 D) 4 E) 5 6 3 3 4 5 Bir çukurda bulunan homojen küreyi şekildeki kuvvetlerden hangileri tek başına çıkarabilir?,, 3, 4 kuvvetlerinin doğrultusu dönme noktası noktasından geçmektedir. Torklar sıfırdır. 5 kuvveti levhayı ok yönünde döndürebilir. Yanıt E A) Yalnız B) Yalnız C) Yalnız 3 D) ve 3 E) ve 3 54 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

onu ekiştirme Testi -. Birim karelere bölünmüş düzlemde şekildeki gibi bulunan,, 3 kuvvetlerinin noktasına göre torkları 4. noktası etrafında serbestçe dönebilen ağırlıksız eşit bölmeli çubuğa,, 3 kuvvetleri şekildeki gibi uygulanmıştır. = 5 sırasıyla τ, τ, τ 3 tür. 3 53 +. Buna göre τ, τ, τ 3 arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? A) τ = τ = τ B) τ > τ > τ 3 3 C) τ > τ > τ D) τ = τ > τ = 0 3 3 E) τ > τ = τ = 4 d d 3 3 = 5 = 3 53 4 = 6 + d d d 3 = d = Buna göre çubuğa uygulanan toplam tork ve çubuğun dönme yönü nedir? (sin53 = 0,8, cos53 = 0,6) A) d, (+) yönde B) d, (+) yönde C) d, ( ) yönde D) 3 d, (+) yönde E) 4 d, ( ) yönde Birim karelere bölünmüş ağırlıksız homojen levhada noktasının etrafında serbestçe dönebilmektedir. Buna göre kuvvetlerin noktasına göre toplam torku kaç d dir? (sin53= 0,8, cos53= 0,6) A) 6 B) 8 C) 0 D) 8 E) 0 5. Birim karelere bölünmüş levhaya şekildeki gibi uygulanan, ve 3 kuvvetlerinin noktasına göre ayrı ayrı momentlerinin büyüklükleri eşittir. 3. Ağırlığı önemsiz eşit (+) ( ) bölmeli çubuk kuvveti şekildeki gibi d uygulanmaktadır. d Buna göre, d d d d I. noktasına göre torkun büyüklüğü 4d dir. II. Torkun yönü (+) yöndedir. III. Toplam tork d büyüklüğünde yönü sayfa düzlemine dik ve dışarı doğrudur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 3 Buna göre, kuvvetlerin büyüklükleri,, 3 arasındaki ilişki nedir? A) = > 3 B) > 3 > C) > = 3 D) = 3 > E) = = 3 55 "Tork Denge"

TR DENGE ÖZET Tork (uvvetin omenti) Bir kuvvetin bir cismi bir eksen etrafında döndürmesine tork (kuvvetin momenti) denir. uvvetin momenti uygulanan kuvvet ve kuvvetin doğrultusunun dönme eksinine dik uzaklığı ile doğru orantılıdır. kuvvetinin noktasına göre torku τ, ile ifade edilir. uvvetin momenti (tork) bulunurken cisme uygulanan kuvvetin doğrultusunun dönme eksenine dik uzaklığı bulunur ya da kuvvet dik bileşenlerine ayrılarak ayrı ayrı tork hesaplanır.. yöntem uvvet dönme eksenine dik değilse, uvvet doğrultusunun dönme noktasına ( noktası) dik uzaklığı bulunur. Uygulanan kuvvet ile bulunan dik uzaklık çarpılarak moment hesaplanır. dsinα d α α Şekildeki gibi d uzunluğundaki bir çubuğa uygulanan kuvvetinin noktasına göre torkunun büyüklüğü (momenti), τ = d sin α ile bulunur.. yöntem Çubuğa uygulanan kuvvet dönme ekse- y = sinα nine dik değilse, uygulanan kuvveti bileşenlerine ayrılarak bileşenlerinin ayrı ayrı dönme noktasına ( noktası) göre torkları hesaplanır. d α x = cosα uvvet dik bileşenlerine ayrıldığında x bileşeninin doğrultusunun uygulama noktasından geçtiği görülür o halde x bileşeninin torku sıfırdır. Çubuğa uygulanan toplam tork, τ = d sin α olur. Torkun Yönü Tork vektörel büyüklüktür. Bu bakımdan yönü vardır. Torkun yönü, uygulanan kuvvet ve moment kolunun bulunduğu düzleme diktir ve Sağ el kuralıyla bulunur. d Sağ el, dört parmak ile baş parmak dik olacak şekilde açılır. Sağ elin dört parmağı kuvvet yönünü, avuç içi dönme eksenini gösterecek biçimde tutulduğunda baş parmak torkun yönünün gösterir. 68 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

TEST ACEİ. Cisimlerin dengede kalması için iki koşulun sağlanması gerekir.. Şart: Cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesinin sıfır olması gerekir.. Şart: Cismin 3. dönme eğiliminde olmaması gerekir yani cisme etki eden dış kuvvetlerin herhangi bir noktaya göre top- 3 lam torku sıfır olmaldır. merkezli küreyi ayrı ayrı uygulanan kuvvetlerden hangileri düştüğü çukurdan çıkaramaz? r r r r r r Şekil - Şekil - Şekil -3 Şekil-, Şekil- ve Şekil-3'te sürtünmesi önemsiz yatay düzlemdeki merkezli r yarıçaplı ağırlıksız,, diskleri ve disklere etkiyen dış kuvvetleri verilmiştir. Buna göre; I. diski dengenin. koşuluna uymaktadır. II. diski dengenin. koşuluna uymaktadır. III. diski dengenin iki koşuluna da uymaktadır. yargılarından hangisi doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III A) Yalnız B) Yalnız 3 C) ve D) ve 3 E) ve 3 4. 3 noktası etrafında dönebilen üçgen levha ayrı ayrı uygulanan üç kuvvetle dengede tutulabilmektedir. Buna göre kuvvetlerin büyüklükleri arasındaki ilişki nasıldır? A) > > 3 B) = = 3. C) = > 3 D) 3 > > E) 3 > = 3 5. N R 4 5 Ağırlığı olan türdeş levha noktası etrafında dönebilmektedir. Buna göre ayrı ayrı uygulanan şekildeki beş kuvvetten hangileri levhayı dengede tutamaz? A) ve 5 B) ve 4 C) 3 ve 5 D) ve 3 E) ve 5 Ağırlığı önemsenmeyen eşit bölmeli düzgün türdeş çubuğa ağırlıklı cisimler şekillerdeki gibi asılmıştır. Buna göre çubuk hangi noktadan asılırsa şeklindeki konumda dengede kalır? A) B) C) D) N E) R 69 "Tork Denge"

TEST AATÖR. Ağırlığı önemsenmeyen eşit bölmeli çubuk, ve 3 kuvvetleriyle dengelenmiştir. 3 Buna göre; I. > 3 II. > III. > 3 yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III 4. Ağırlığı önemsiz eşit bölmeli çubuklar, şekilde T verilen,, ağır- lıkları ve T ve T ip T gerilmeleriyle dengelenmiştir. Buna göre aşağıda verilen eşitliklerden hangisi yanlıştır? A) T = 3 B) = 6 C) 3 = D) T = T E) T = 3. noktası etrafında dönebilen duvara şekildeki gibi menteşelenmiş kapının ve noktalarında kulpları bulunmaktadır. 5. 3 α α Ağırlığı olan düzgün türdeş çubuk, ayrı ayrı uygulanan, ve 3 kuvvetleriyle dengede tutulabiliyor. ve kulplarından ayrı ayrı kapıyı ancak açabilen kişi için: I. ye uyguladığı kuvvet 'ye uyguladığı kuvvetten büyüktür. Buna göre,, ve 3 kuvvetlerinin büyüklükleri arasındaki ilişki nasıldır? A) = = 3 B) > = 3 C) = 3 > D) > > 3 II. ye uyguladığı kuvvet 'ye uyguladığı kuvvetten büyüktür. E) 3 > > III. ve deki torkları eşittir İfadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3. Şekildeki eşit bölmeli türdeş çubuk ağırlığında T olup T ip gerilmesiyle dengelenmiştir. 6. merkezli çembersel bir düzlem üzerine yerleştirilen, ve 3 kuvvetlerinin noktasına göre torklarının büyüklükleri arasındaki ilişki nasıldır? 3 Buna göre desteğin tepki kuvveti kaç dir? A) B) C) 3 D) 4 E) 5 A) t 3 > t > t B) t > t > t 3 C) t 3 > t > t D) t = t = t 3 D) t > t > t 3 73 "Tork Denge"

TEST UZAN. Eşit bölmeli çubuğu esnemeyen ipler ve yay X T ile şekildeki gibi dengelenmiştir. X cismi ok yönünde hareket yay T ederken iplerdeki T ve T gerilme kuvvetlerinin büyüklüğü ve yayda oluşan gerilme kuvvetinin büyüklüğü yay nasıl değişir? T T yay A) Artar Azalır Azalır B) Azalır Azalır Değişmez C) Artar Azalır Değişmez 3. Eşit bölmeli çubuk şekildeki gibi dengelenmiştir. Buna göre; I. Çubuk türdeş değildir. X Y II. X desteğinin tepki kuvveti Y ninkinden büyüktür. III. noktasına bir yükü daha asılırsa denge bozulur. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I ve III D) Azalır Artar Değişmez E) Azalır Artar Artar 4. I II Şekildeki eşit bölmeli türdeş çubukların her bölmesi eşit ağırlıkta olup çubuklar şekildeki gibi denge-. Şekildeki eşit bölmeli türdeş çubuk kuvveti ile dengelenmiştir. kuvvetinin noktasına göre torkunun büyüklüğü t ve zeminin çubuğa uyguladığı tepki N dir. θ dedir. NI Buna göre desteklerin tepki kuvvetleri oranı N kaçtır? 4 A) 3 3 B) 4 C) 3 3 D) E) II uvvetin doğrultusu ve uygulandığı yer değiştirilmeden θ açısı azaltılırsa t ve N değerleri nasıl değişir? t N A) Değişmez Değişmez 5. Ağırlığı olan türdeş çubuk şekildeki gibi dengededir. Yatay düzlem sürtünmeli düşey düzlem sürtünmesizdir. 37 B) Artar Azalır C) Artar Değişmez Buna göre, yatay düzlemdeki sürtünme kuvveti kaç dir? D) Artar Artar (sin37 = 0,6; cos37 = 0,8) E) Azalır Değişmez A) 4 B) 8 3 C) D) 4 3 E) 79 "Tork Denge"

TEST RESYNE. Şekildeki gibi üst üste konulmuş eşit bölmeli türdeş ve N çubuklarının ağırlıkları eşit ve 0N dur. N 4. Eşit bölmeli çubuk şekildeki gibi dengededir. Bu durumda esnemeyen ipteki gerilme kuvveti T, desteğin tepki kuvveti ve yaydaki gerilme kuvveti yay dır. T X Y çubuğunun ucuna uygulanacak olan kuvvetinin bu çubuğu tam döndüreceği anda X desteğine düşen yük kaç N dur? A) 8 B) 3 C) 4 D) 48 E) 5 yay ağırlığı ok yönünde hareket ettirilirse T, ve yay nasıl değişir?. Eşit bölmeli T T yay çubuğu şekildeki gibi dengededir. Düşey ve yatay duvarın tepki kuvvetleri ve olduğuna göre N R S T A) Artar Artar Değişmez B) Artar Azalır Azalır C) Azalır Artar Artar D) Değişmez Azalır Değişmez E) Azalır Artar Azalır çubuğun ağırlık merkezi neresidir? A) noktası B) - noktası C) noktası D) -N arası E) N-R arası 3. Bazı bölümleri tek bazı bölümleri çift kat olan eşit bölmeli türdeş kalas şekildeki gibi dengedeyken R ucundan tutuşturuluyor. 5. X ve Y cisimlerinin kütleleri arasında 3m x =m y ilişkisi olup, eşit bölmeli türdeş çubuk şekildeki konumda dengededir. N Alev R Yanan kısım hemen döküldüğüne göre, alev nereye geldiğinde kalas ok yönünde dönmeye başlar? A) N noktası B) -N noktası C) noktası D) - arası E) - arası T T T 3 X Y Buna göre hangi iplerin tek başına kesilmesi dengeyi bozmaz? A) Yalnız T B)Yalnız T C) Yalnız T 3 D) T ve T 3 E) T ve T 4 T 4 85 "Tork Denge"

ÖSY den SEÇEER. noktasından geçen bir mil etrafında sürtünmesiz yatay düzlemde kolayca dönebilen, eşit bölmelendirilmiş ve ağırlığı ihmal edilen katı çubuk, şekilde gösterildiği gibi, kendisine dik olarak uygulanan ve kuvvetlerinin etkisiyle dengede durmaktadır. 3. kuvvetinin noktasına göre çubuğa uyguladığı torkun büyüklüğü τ olduğuna göre kuvvetinin noktasına göre çubuğa uyguladığı torkun büyüklüğü kaç τ dur? 3 A) B) C) D) 3 E) 3 3 08 / AYT Şekildeki düzenekte kütlesi önemsenmeyen eşit bölmeli çubuk yatay dengededir. akaranın kütlesi m olduğuna göre, I. X cisminin kütlesi makaranınkinden büyüktür. II. Y cisminin kütlesi makaranınkinden büyüktür. III. X cisminin kütlesi Y ninkinden büyüktür, yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 0 / YS. Bir kalasın orta noktasından şekildeki yönlerde aynı anda harekete başlayan ve kütleleri sırasıyla 3m, m olan adam ve çocuğun süratleri v, 4v dir. 4. Çocuğun destek noktasına ulaşıncaya kadarki hareketi sırasında destek noktalarında kalasa etkiyen N, N tepki kuvvetlerinin değişimi, aşağıdakilerden hangisi gibi olur? N N A) Değişmez Değişmez B) Artar Azalır C) Azalır Artar D) Artar Artar E) Değişmez Azalır ütlesi önemsenmeyen eşit bölmeli bir çubuğa ve cisimleri şekildeki gibi asıldığında yatay denge sağlanıyor. ile nin yerleri değiştirildiğinde nin altına, ye özdeş kaç cisim daha asılırsa yatay denge sağlanır? A) B) C) 3 D) 4 E) 5 05 / YS 0 / YGS 87 "Tork Denge"

AĞIRI EREZİ BÖÜ 4 ütle ve Ağırlık erkezi Ekleme Ya Da Çıkarılma Durumları AĞIRI EREZİ NUSUNUN ÖSY SINAVARINDAİ SRU DAĞIII 00 0 0 03 04 05 06 07 08 YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS TYT AYT

NU ütle ve Ağırlık erkezi AINDA SUN Cisimleri oluşturan her bir taneciğin ağırlığı birbirlerine paraleldir. Taneciklerin ağırlıklarının bileşkelerinin uygulama noktası cismin ağırlık merkezi olur. Ağırlık merkezinin bulunduğu yerde cismin tüm kütlesinin toplandığı düşünülür. Bu nedenle bir cismin kütle merkezi ile ağırlık merkezi aynı yer olmamasına rağmen soru çözümlerinde aynı yer gibi düşünülür. Ağırlık erkezinin Özellikleri G G 3 G 4 G G G + G + G.. G = G 3 ff n Düzgün ya da düzgün olmayan cisimler bir iple asıldığında ipin uzantısı cisimlerin ağırlık merkezinden geçer. Şekildeki cismin ağırlık merkezi,taneciklerin ağırlıklarının bileşkesinin uygulama noktasıdır. Cisimlerin ağırlık merkezlerinin düşey doğrultusuna bir destek konulursa cisimler dengede kalır. AINDA SUN Aynı maddeden yapılmış aynı kalınlıktaki türdeş tellerden oluşmuş sistemlerde, tellerin ağırlıkları boyları ile doğru orantılı olduğu için ağırlıkları yerine uzunlukları kullanılabilir. Tel, Çubuk veya Çember Biçimdeki Türdeş Cisimlerin Ağırlık erkezleri l l Tel, çubuk gibi düzgün türdeş cisimlerin kütle merkezleri, cisimlerinin boylarının orta noktasındadır. G Çember biçimindeki cisimlerin geometrik merkezindedir. G 90 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

Standart Sorular ve Çözümleri 0. 0. ip ip N l-i N l-ii N Homojen tel şekildeki gibi bükülerek birim karelere bölünmüş düzleme yerleştirilmiştir. Eşit bölmelere ayrılmış kare levha iple asıldığında Şekil I ve Şekil II deki gibi dengede kalıyor. Buna göre levhanın ağırlık merkezi I. noktası II. noktası III. N arası yerlerinden hangilerinde olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III Buna göre cisim nereden asılırsa verilen konumda dengede kalabilir? A) noktası B) arası C) noktası D) arası E) noktası Çubuğun N kısmının kütle merkezi, kısmının, kısmının ise noktasıdır. N = olduğundan iki parçanın kütle merkezi, ve noktasının birleştiren doğrunun tam ortasındadır. are levha, iple dengelendiğinden ipin doğrultusu, kare levhanın ağırlık merkezinden geçer. N Şekil I de,, doğrultusundan Şekil II de - N doğrultusundan geçmiştir. İpin uzantısı her iki durumda da noktasından geçtiğine göre levhanın kütle merkezi noktasıdır. Yanıt B 4 N ve çubuğunun ağırlıkları boylarıyla doğru orantılıdır. Boyları toplamı 4 dir. 94 4 4 ve birimin kütle merkezi 4 ye yakındır. - arasından asılmalıdır. Yanıt B NU ANATII SRU BANASI: İZİ

ÖSY Tarzı Sorular ve Çözümleri 9 0 T T T T T Eşit bölmeli kalınlıkları birbirine eşit,, çubukları iplerle duvara şekildeki gibi asıldığında iplerdeki gerilme kuvvetleri eşit oluyor. Buna göre hangi çubuklar türdeştir? A) Yalnız B) Yalnız C) Yalnız D) ve E), ve İplerdeki gerilmeler eşit olduğundan iplerdeki gerilme kuvvetlerinin bileşkesi iplerin tam ortalarında olur. T Özdeş türdeş küplerle oluşturulmuş cisim şekildeki gibi dengededir. Buna göre cisim,, yüzeylerinin hangisine oturtulduğunda düşey doğrultuda dengede kalır? A) Yalnız B) Yalnız C) Yalnız D) ve E), ve Sistemin ağırlık merkezinin doğrultusu cismin bulunduğu tabana denk geliyorsa sistem dengede kalır. Cisim tabanına oturursa dengede kalır. T T T T T T 4 G Cisim tabanına oturursa dengede kalır. G T T T G G 3 Bu durumda ve homojen iken değildir. Çünkü çubuğuna bağlı iplerdeki gerilme kuvvetlerinin bileşkesi çubuğun ortasında değildir. Yanıt D G 5 Cisim tabanına oturursa dengede kalmaz. 3 3 G Yanıt D 97 "Ağırlık erkezi"

onu ekiştirme Testi -. 3. endi içlerinde türdeş ve merkezli aynı kalınlıktaki ve dairesel levhaları ip ile asıldığında şekil- r 3r deki gibi dengededir. N Türdeş çubuk üç eşit uzunlukta olacak biçimde şekildeki gibi bükülmüştür. Cisim noktasından tavana asıldığında ipin uzantısı nereden geçer? (Bölmeler eşit aralıklıdır) A) arasından B) den C) arasından D) N den E) N arasından 4. nın özkütlesi d, nin özkütlesi d olduğuna d göre oranı kaçtır? d 9 7 9 A) B) C) D) 4 E) 4 8 4m 3r m r r m 3 Yarıçapları 3r, r, r olan,, 3 merkezli,, levhalarının kütleleri sırasıyla 4m, m ve m dir. Buna göre sistemin kütle merkezi noktasından kaç r uzaktadır? A) B) 3 C) 7 8 D) 4 E) 9 5.. ip a a ip ip a 3 a a a a Homojen,, levhaları,, 3 noktalarından şekildeki gibi asılıyor. Buna göre hangi levha verilen konumda dengede kalır? A) Yalnız B) Yalnız C) Yalnız D) ve E), ve Ağırlığı önemsiz eşit bölmeli çubuğun üzerine özdeş türdeş ve üçgen levhaları ve türdeş levhası şekildeki gibi yerleştirildiğinde sistem dengede kalıyor. ve nin kütlesi m olduğuna göre nin kütlesi kaç m dir? 5 7 A) B) C) 3 D) E) 4 00 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

ÜTE VE AĞIRI EREZİ ÖZET ütle cismin tanecik miktarı iken, ağırlık cisme etki eden yerçekimi kuvvetidir. Ağırlık vektörel bir büyüklüktür. ütle skaler bir büyüklüktür. Ağırlık merkezi, cismin her parçasına etkiyen yerçekimi kuvvetlerinin bileşkesinin yeridir. Bir cismin kütle merkezi ile ağırlık merkezi aynı noktada olmayabilir. Eğer bir cisim herhangi bir noktadan asılırsa, ipin doğrultusu cismin ağırlık merkezinden geçer. Bütün cisimlerin farklı iki yerlerinden asılarak ağırlık merkezleri bulunabilir. Asılma doğrultularının kesim noktaları ağırlık merkezleridir. DÜZGÜN VE TÜRDEŞ CİSİERİN AĞIRI EREZİ Cisim Şekil Ağırlık erkezi Tel Cismin geometrik orta noktası are çerçeve, kare levha G öşegenlerinin kesim noktası G Üçgen levha enar ortaylarının kesim noktası k k G İçi dolu dairesel levha ve küre r r Şeklin geometrik merkezidir G G Silindir Eksenin ortasıdır G Dikdörtgenler prizması veya küp Taban merkezlerini birleştiren doğrunun tam ortasıdır G G 08 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

BASİT AİNEER BÖÜ 5 u u u u u u u aldıraçlar akaralar alangalar asnaklar ve Dişliler Çıkrık Eğik Düzlem Vida BASİT AİNEER NUSUNUN ÖSY SINAVARINDAİ SRU DAĞIII 00 0 0 03 04 05 06 07 08 YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS YGS YS TYT AYT

Basit akineler NU Basit akinelerin Özellikleri Basit makineler günlük hayatta kullanılan ve iş kolaylığı sağlayan araçlardır. Basit makinelerde ) uvvetin uygulama noktası değiştirilebilir, ) uvvetin yönü değiştirilebilir, 3) uvvetten kazanç sağlanabilir, 4) Yoldan kazanç sağlanabilir. Basit makinede işten kazanç yoktur. uvvetten kazanç olduğunda yoldan kayıp olur. AINDA SUN Basit makinelerde mekanik avantaj ya da kuvvet kazancı, yükün kuvvete oranına eşittir. Yük uvvet kazanc = = uvvet (moment eşitliği) (iş enerji eşitliklerine) dayanır. aldıraçlar Bir çubuk üzerine konulan yükün (), kuvvet () yardımıyla dengelendiği sistemlerdir. uvvetin yükün ve desteğin konulduğu noktalara göre kaldıraçlar üçe ayrılır. ) Destek uvvet İle Yük Arasında. x =. y ifadesinde x ile y arasındaki büyüklük ilişkisi bilinmediğinden kuvvetten kazanç ya da kayıp bilinmez. Eğer, x > y ise kuvvetten kazanç vardır. x y Eşit kollu terazi, makas, tahteravalli, pense bu tip kaldıraçlara örnek verilebilir. ) Yük Destek İle uvvet Arasında. x =. y ifadesinde x > y olduğundan bu tip kaldıraçlarda kuvvetten y kazanç sağlanır. Yoldan kayıp vardır. x UYARI aldıraçlarda kuvvet kazancının olabilmesi için kuvvet kolunun yük kolundan büyük olması gerekir. uvvet kolu = kuvvet kazanc Yükkolu El arabası, ceviz kıracağı örnek verilebilir. 3) uvvet Destek İle Yük Arasında. x =. y ifadesinde x < y ve > olduğundan kuvvetten kayıp yoldan kazanç vardır. x y aşa, cımbız gibi aletler bu tip kaldıraçlara örnektir. 9 "Basit akineler"

Standart Sorular ve Çözümleri 0. Ağırlığı önemsiz eşit bölmeli çubuk ağırlıklı yük ve kuvvetiyle şekildeki gibi dengededir. Buna göre kaldıraçdaki kuvvet kazancı kaçtır? 5 3 A) B) 3 I. yöntem C) D) 5 E) 3 uvvetin desteğe olan uzaklığı yükün desteğe olan uzaklığından fazladır. Bu durumda kuvvetten kazanç var- dır. uvvet ile yük arasındaki büyüklük ilişkisini noktasına göre tork olarak bulalım. 3 5 = 3 ise = dir. 5 yük 5 uvvet kazancı = = = = olur. kuvvet 3 3 5 II. yöntem uvvet kazancı, kuvvet kolunun yük koluna oranıyla doğrudan bulunabilir. uvvet kolu; kuvvetten desteğe uzaklık 5br, yük kolu; yükten desteğe uzaklık 3br olduğu için kuvvet 5 kazancı olur. 3 Yanıt A 0. T T akara ağırlıklarının ve sürtünmelerin önemsiz olduğu sistemde ağırlıkları sırasıyla 6 N ve N olan ve cisimleri, kuvvetleriyle Şekil - I ve Şekil - II deki gibi dengededir. Buna göre, makarayı tavana bağlayan iplerde oluşan gerilme kuvvetlerinin büyüklükleri T ve T kaç Newton'dur? T (N) T (N) A) B) 0 C) 6 8 D) 6 E) 4 6 6 N 6 N T N 6 N T = 6+6 = N 8 N N T 6 N 8 N T = 8+8 = 6 N Şekil-I de cismini makaraya bağlayan ipteki gerilme kuvveti 6 N dir. halde T = Newton'dur. Şekil-II de ise T = 8 + 8 = 6 Newton'dur. Yanıt D 3 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

ÖSY Tarzı Sorular ve Çözümleri 0 3 Duvar ağırlıklı yük, ağırlığı önemsiz makaralar ve ağırlığı önemsiz, eşit bölmeli çubuk ile kurulan düzeneklerle Şekil I, Şekil II ve Şekil III deki gibi dengededir. Buna göre hangi şekildeki düzenekte kuvvetin büyüklüğü den küçüktür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III N Eşit bölmeli çubuk ağırlıklı yük ve ağırlıklı özdeş makaralarla şekildeki gibi dengededir. Buna göre çubuğun ağırlık merkezi neresidir? A) - arası B) noktası C) - arası D) noktası E) N noktası D) I ve III E) I, II ve III Düzeneklerde kuvvetin yükten küçük olması kuvvet kazancı olması anlamına gelir. Şekil I de 3 3 = = bulunur. 3 Şekil II de N ağırlıklı cismi taşıyan makaraya bağlı ipteki geril- = dir me kuvveti 3 büyüklüğündedir. Bu durumda çubuğu = toplam 4 büyüklüğündeki kuvvetler taşımaktadır. halde çubuk 4 ağırlığındadır. uvvetlerin uygulama noktası noktasından X kadar N 3 Şekil III te noktasına göre tork alalım. 3. = 3 3 = 3 4 bulunur. 3 3 3 Yanıt D uzakta olsun. X 4-X. X = 3 (4 X) 4 X = 3X ise 4X = X = 3 birim halde çubuğun ağırlık merkezi den 3 birim uçaklıkta olan N noktasıdır. Yanıt E 36 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

onu ekiştirme Testi -. 3. 3 Yer Ağırlığı önemsiz eşit bölmeli çubuk ile ağırlıklı yük,, 3 kuvvetleriyle şekildeki gibi dengelenmiştir. Buna göre hangi şekildeki kaldıraçta kuvvet kazancı vardır? Ağırlığı olan eşit bölmeli türdeş çubuk ağırlıkları sırasıyla 0 ve 5 olan ve cisimleriyle şekildeki gibi dengededir. Buna göre yerin cismine uyguladığı tepki kuvveti kaç dir? A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III. G = N Yer T G =4 N 4. Eşit bölmeli ağırlıksız çubuk G ve G ağırlıklı yüklerle şekildeki gibi dengededir. duvar 38 Bu durumda G yükünü yere bağlayan ipteki gerilme kuvvetinin büyüklüğü T, desteğin tepki kuvveti büyüklüğü N olduğuna göre T ve N kaç Newton dur? T(N) N(N) A) 4 B) 4 0 C) 6 D) 6 0 E) 0 Ağırlığı önemsiz eşit bölmeli çubuk ve cisimleriyle şekildeki gibi dengededir. akaraların ağırlıkları ve sürtünmeler önemsenmediğine göre ve nin ağırlıkları oranı kaçtır? 3 8 5 A) B) C) D) E) 4 5 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

BASİT AİNEER ÖZET Basit akinelerin Özellikleri Basit makinelerde ) uvvetin uygulama noktası değiştirilebilir, ) uvvetin yönü değiştirilebilir, 3) uvvetten kazanç sağlanabilir, 4) Yoldan kazanç sağlanabilir. Basit makinede işten kazanç yoktur. uvvetten kazanç olduğunda yoldan kayıp olur. (moment eşitliği) aldıraçlar (iş enerji eşitliklerine) dayanır.. x =. y ifadesinde x ile y arasındaki büyüklük ilişkisi bilinmediğinden kuvvetten kazanç ya da kayıp bilinmez. Eğer, x > y ise kuvvetten kazanç vardır. x y akaralar Sabit akara Sabit makaralarda = dir. (Bu durumda sabit makarada kuvvetten kazanç yoktur.) kuvvetinin uygulandığı ip h kadar çekilirse yük (), h kadar yol alır. (Yoldan kazanç yoktur.) T ip yükü yukarı doğru kuvvet uygulayarak kaldırmak yerine aşağı yönlü kuvvet uygulayarak yerden kaldırılıyor. Sabit makarada kuvvetin yönü değiştirilerek iş yapma kolaylığı sağlanır. Hareketli akara akaranın etrafına ip geçirilerek tavana bağlanmasıyla oluşturulan sistemdir. akara hem yukarı aşağı hareket edebilir hem de döner. Ağırlığı önemsiz hareketli makara sisteminde sistem dengede ise yukarı yönlü kuvvetlerin toplamının büyüklüğü yükün ağırlığı kadardır. = ise = dir. Bu durumda sistemde kat kuvvet kazancı vardır. r ip Yani 00 N ağırlığındaki cisim 50N ile yerden kaldırılabilir. 56 NU ANATII SRU BANASI: İZİ

ACEİ TEST. Basit makineler ile ilgili olarak; I. İş yapma kolaylığı sağlarlar. II. Enerji kazancı sağlarlar. III. uvvet kazancı sağlarlar. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? 4. Şekildeki kuvveti ile ağırlıklı makaraya bağlı yükü h kadar yukarı çıkarılmak isteniyor. Bu h değeri aşağıdakilerden hangisine bağlıdır? r A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III A) ağırlığına B) kuvvetinin büyüklüğüne C) akaranın yarıçapına D) r, makaranın yarıçapına. E) uvvet ipinin çekilme miktarına T 30 T T3 45 5. X Y Z r r 3r Özdeş X, Y ve Z cisimleri şekillerdeki konumda dengededir. Buna göre iplerde oluşan T, T ve T 3 gerilme kuvvetleri arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? A) T =T =T 3 B) T 3 > T > T C) T > T > T 3 D) T = T > T 3 E) T 3 > T = T 3 r, r ve 3r yarıçaplı makaralara bağlı, ve 3 ağırlıkları kuvvetleriyle şekillerdeki gibi dengelenmiştir. akara ağırlıkları arasında G > G 3 > G ilişkisi olduğuna göre,, ve 3 ağırlıkları arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? A) = = 3 B) > 3 > C) > 3 > D) 3 > > E) > > 3 6. 58 3. Şekildeki sistemde makara ağırlığı önemsiz olup yükü, iplerdeki T ve T gerilmeleri ve kuvveti ile şekildeki gibi dengelenmiştir. Buna göre, kuvveti büyüklüğü ile T, T gerilme kuvvetleri büyüklükleri arasındaki ilişki nasıldır? A) T > T > B) T > > T C) T = > T D) T > T = E) T = T = T T Y X Z α X β Şekillerdeki sistemler dengede olup sürtünmeler önemsizdir. Buna göre X, Y ve Z cisimlerinin ağırlıkları arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır?(α > β) A) X = Y= Z B) X > Y >Z C) X = Y> Z D) Z > X = Y E) X = Z > Y NU ANATII SRU BANASI: İZİ