DIYABET HASTALARI VE RAMAZAN Bu broşür DIYABET HASTASI olup Ramazan'da oruç tutmak ISTEYENLER IÇINDIR. Bu broşür hiçbir koşulda bir doktor tavsiyesinin yerine geçmez. Broşürü hazırlayanlar: Bayan Daniel Diyetisyen Dr. Bouhoute Pratisyen Hekim BrochureRamadan_A5_Turc col.modif. 2Dan.indd 1 Diyabet 12/05/15 17:24
Bu broşür diyabet hastası olup Ramazan'da oruç tutmak isteyenler içindir. İslami takvimin dokuzuncu ayı sağlıklı kişilerin güneşin doğuşundan güneşin batışına kadar yemek yememesi ve bir şey içmemesi gereken Ramazan ayıdır. Bu ay boyunca yemekler ailecek ziyafet şeklinde geçer; akşam olduğunda oruç çoğunlukla bol şekerli ve yağlı, pişmiş, çiğ sebzelerin ve meyvelerin az olduğu bir yemekle açılır. Bu nedenle bu düzen ve beslenme değişikliği diyabetinizin dengesini bozabilir. Diyabet hastasıysanız Ramazan'a iyi hazırlanmanız ve mümkünse 1 ay önceden doktorunuza danışmanız gerekir. Sağlık durumunuzu bilen ve size uygulamanız için önerilerde bulunabilecek tek kişi doktorunuzdur. Bununla birlikte, diyabet hastasıysanız ve Ramazan'da oruç tutmak istiyorsanız aşağıda birkaç beslenme önerisi bulabilirsiniz. BrochureRamadan_A5_Turc col.modif. 2Dan.indd 2 12/05/15 17:24
ORUÇ SÜRESINCE: RISKLER Oruç tutan diyabet hastaları özellikle bazı riskler altındadır: hipoglisemi, yani kan şekerinin düşmesi ve su kaybı. Su kaybı nasıl önlenir? Gün boyunca su kaybı riskini azaltmak için Sahurda (tan vakti) mutlaka 1-2 bardak su ve bir fincan şekersiz çay veya şekersiz kahve içmelisiniz. Ayrıca fiziksel etkinliği olabildiğince azaltmanız ve yazın çok sıcak saatlerde güneşe maruz kalmamanız önerilir. Şeker ölçüm cihazınızla kan şekerinizi düzenli olarak ölçmeniz gerekir. Ramazan'dan önce malzeme stokunuzu (sargılar, iğneler,...) kontrol edin. > 0,60g/L Gün içerisinde hipoglisemi meydana gelmesi durumunda, yani kan şekeriniz 0,60g/l'den daha az ise orucu bozmanız gerekir. BrochureRamadan_A5_Turc col.modif. 2Dan.indd 3 12/05/15 17:24
Hipoglisemi nasıl anlaşılır? Aşağıda hipoglisemiye maruz kaldığınızı anlayabilmenizi sağlayacak belirtiler verilmiştir: Hipoglisemi durumunda kan şekerini tekrar yükseltmek için ne yapılabilir? Hipoglisemi olup olmadığını şeker ölçüm cihazınızla kontrol edin. Düşmemek için uzanın veya oturun. Coca-cola, bir bardak şekerli meyve suyu veya bir kutu şekerli konsantre sütü yudum yudum için. zihniniz bulanıksa ve görme kaybı yaşıyorsanız; başınız dönüyorsa veya uyuşukluk hissediyorsanız; kalbiniz hızlı çarpıyorsa; baş ağrınız varsa; Dikkat, bir şişe sodanın tamamı içilmemelidir 1 şişe coca-cola'da 7 adet 35 g'lık şeker bulunur. Kan şekerini 0,30 g/l'den 0,40 g/l'ye yükseltmek için 10 g şeker gereklidir. 7 şeker = 1 Tekrar yükselttikten 20 dakika sonra kan şekerinizi yeniden ölçün. 2 Daha sonra kandaki şeker oranını korumak için bir dilim siyah ekmek yiyin ve 3 bir bardak su için. terliyorsanız; titriyorsanız ve açlık hissediyorsanız; gergin hissediyorsanız ve ruh haliniz değiştiyse. BrochureRamadan_A5_Turc col.modif. 2Dan.indd 4 12/05/15 17:24
RAMAZAN BOYUNCA NASIL BESLENILMELIDIR? Sahurda (tan vakti): peynir, şekersiz reçel, margarin veya zeytinyağı (günde bir tatlı kaşığından fazla olmamasına dikkat edin) gibi bir garnitürle siyah veya tam buğday ekmeği yiyin; bir fincan çay veya kahve için (tercihen sadece küçük bir parça esmer şeker eklenebilir); bir meyve; 1 bardak yoğurt veya yarım yağlı süt ya da yayık altı süt; 1-2 bardak su. İftarda (orucu açma): Günde 1 Çorba kaşığı İftarda (güneş batınca) tatlı hamur işlerinin tüketimini sınırlamalı ve şekerli sıcak içecekler içmemelisiniz. Daha sonra soğuk bir yemek istiyorsanız: tavuk fileto, yağsız peynir gibi hafif bir garnitürle birlikte en fazla 3-4 dilim siyah veya tam buğday ekmeği yiyin...; ekmeğin yanında çiğ sebzeler (rendelenmiş havuz, salatalık, marul, kereviz, turp ) yiyin; su veya şekersiz yeşil çay ya da şekersiz kahve içmelisiniz; tatlı olarak 1 meyve yiyebilirsiniz; haftada bir olmak üzere börek, gözleme veya baklava gibi bir hamur işi yiyebilirsiniz. Sıcak bir yemek istiyorsanız: yağsız bir et (tavuk, dana...) veya balık yiyin. Porsiyona yarı oranında örneğin güveçte sebze ekleyin; Orucu açarken : 1-2 tane hurma yiyin; 2 bardak su için. ardından bir kase çorba için: örneğin Harira (Fas çorbası) veya Shorba (Tunus çorbası). Bol kepçe yemekleri yemeden önce biraz bekleyin. ve aşağıdaki gibi bir nişasta miktarı belirleyin: 2 küçük patates veya yarım kese pirinç ya da 70 g durum buğdayı irmiği...; tatlı olarak 1 meyve veya haftada sadece 1 kere olmak üzere börek, gözleme, baklava gibi 1 hamur işi yiyebilirsiniz; BrochureRamadan_A5_Turc col.modif. 2Dan.indd 5 12/05/15 17:24
Akşamın sonunda veya gece boyunca: açlık hissederseniz her zaman bir şeyler atıştırabilirsiniz; örneğin 1 meyve yiyebilirsiniz, ama muz ve üzüm olmamasına dikkat edin. Şekersiz ve yağsız 1 bardak yoğurt ya da şekersiz ve yağsız 1 dilim peynir gibi bir süt ürünü de yiyebilirsiniz; bu atıştırmalığın yanında bir bardak su, bir fincan şekersiz çay veya şekersiz kahve olmalıdır. Uyarılar Meyve tüketirken pişmiş yerine çiğ meyve tüketmeyi tercih edin. Örneğin bir elma kompostosu yerken şeker elmanınkinden daha konsantre olduğundan kan şekerinizin yükselmesine neden olabilir. İnsülin direncini azalttığından günde bir çay kaşığından fazla olmamak şartıyla yemeklerinize rahatlıkla toz tarçın ekleyebilirsiniz. Fas çayı da Ramazan dönemi boyunca iyi bir içecektir; ama çayın şekersiz içilmesi ve yeşil çayın tercih edilmesi gerekir. Bazı çalışmalar kimyon, zencefil, hardal ve kişniş gibi bazı baharatların hipoglisemik etkinliklerini ortaya koymuştur, yemeklerinize çok miktarda zeytinyağı eklemek yerine bu baharatları rahatlıkla kullanabilirsiniz. Herkese iyi Ramazanlar. 1. http://reseausantediabete.be/wp-content/uploads/2014/01/ramadan-diabete-2015-fin1.pdf BrochureRamadan_A5_Turc col.modif. 2Dan.indd 6 12/05/15 17:24