TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 154 kv Elif Havza TM- Tortum TM Enerji İletim Hattı ÇED Dosyası ERZURUM İLİ, UZUNDERE İLÇESİ ANKARA MAYIS 2013 4. Cadde (Eski 67. Sok.) 22. Sok. No: 17/8 Emek / Ankara Tel : 0 (312) 222 28 79 222 18 28 Faks : 0 (312) 222 11 53 www. mitto.com.tr info@mitto.com.tr
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü Nasuh Akar Mah. Türkocağı Cad. No:2 06520 Çankaya/ANKARA 0 (312) 203 86 11 0 (312) 203 87 17 PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ ( İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) 154 kv Elif Havza TM - Tortum TM EİH ÇED Dosyası 2.200.000 TL Erzurum İli, Uzundere İlçesi PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) Koordinat Sırası : Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 39 Zon : 37 Ölçek Faktörü : 6 derecelik Nokta No Y X Koor. Sırası: Enlem,Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : -- Zon : -- Ölçek Fak. : --- ------- M.D.106 715205 4488465 40.51736649 41.54010684 M.D.107 715305 4488649 40.51899655 41.54134871 S1 717032 4488654 40.51859156 41.56171722 S2 717439 4489057 40.52211194 41.56665539 S3 718856 4489060 40.52176630 41.58336782 S4 719691 4489365 40.52429049 41.59332111 S5 721489 4492223 40.54953296 41.61552672 S6 723330 4494364 40.56830644 41.63800322 S6/A 723783 4495568 40.57901926 41.64377581 S6/B 724003 4496093 40.58368436 41.64655877 S7 724189 4496650 40.58864655 41.64895214 S8 725218 4498474 40.60478151 41.66175027 S9 726083 4500547 40.62320043 41.67270723 S10 726392 4501090 40.62800228 41.67655183 S11 726837 4502226 40.63810299 41.68221713 S12 727052 4503268 40.64742073 41.68513290 S13 727223 4503670 40.65099123 41.68729840 S14 727199 4504309 40.65674807 41.68724570 S15 727357 4505189 40.66462351 41.68943090 S16 727365 4505358 40.66614210 41.68958658 S17 726940 4505839 40.67058749 41.68473771 S18 726858 4505996 40.67202285 41.68382527 S19 726839 4506253 40.67434077 41.68369351 N.D 727018 4507439 40.68496409 41.68623785 ÇED Yönetmeliği; EK I-32. Maddesi; 154 kv (kilovolt) ve üzeri gerilimde 15 km den uzun enerji iletim tesisleri (iletim hattı, trafo merkezi, şalt sahaları).
PTD/ / NİHAİ NU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI PTD/ / NİHAİ NU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI PTD//NİHAİ SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) MİTTO MAD. MÜH. VE MÜŞ. ORM. İŞLERİ İTH. İHR. DIŞ TİC. LTD. ŞTİ. 4. Cadde 22. (eski 67.) Sok. Tetik İş Merkezi Emek / Ankara Tel : 0 (312) 222 28 79 0 (312) 222 18 28 Fax : 0 (312) 222 11 53 09.05.2013 (4. Cad. (eski 67. Sok.) 22. Sok. No: 17/8 Emek/ Ankara Tel : 0(312) 222 28 79-222 18 28 Fax : 0(312) 222 11 53) Bu raporun tüm hakları MİTTO Madencilik Mühendislik ve Müşavirlik Orman İşleri İthalat İhracat Dış Tic. Ltd. Şti. ye aittir. (4110 sayılı Yasa ile değişik 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca)
154 KV ELİF HAVZA TM -TORTUM TM EİH İçindekiler Dizini İçindekiler Dizini... I Tablolar Dizini... V Şekiller Dizini... VI Ekler Dizini... VII Tanımlar ve Kısaltmalar... VIII BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI... 10 BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 13 II.1. Hat Güzergahının Arazi Kullanım Haritası Üzerinde Gösterimi Yerleşim Alanlarına Mesafesi, Mevcut Arazi Kullanım Haritası Veya Kroki Üzerinde Gösterimi, Hat Güzergahı ve Yakın Çevresinde Bulunan Tarım, Sanayi ve Koruma Alanlarının, Sağlık Koruma Bandı'nın Harita Üzerinde Gösterilmesi, Mesafelerinin Belirtilmesi, Alanın/Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması,1/25.000 Ölçekli Topografik Harita Üzerinde Direk Yerlerinin, Yol Güzergahlarının, Etki Alanının ve Koridorun Gösterilmesi ve Koordinatlarına Yer Verilmesi... 13 II.2. Hat Güzergahı İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatifleri,... 24 Hava hatlarının ilk yatırım maliyetleri yeraltı hatlarına nazaran oldukça düşük olması ve özellikle kamulaştırma bedelleri proje maliyetlerini etkileyen en önemli unsur olması nedeniyle proje kapsamında da hava hatları teknolojisi tercih edilmiştir.... 24 II.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik alt yapı ünitelerinin ve varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi).... 24 BÖLÜM III : PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI... 25 III. 1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Finans Kaynakları,... 25 III.2.Proje Bedeli... 25 III.3.Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu,... 25 III.4. Projenin Fayda-Maliyet Analizi,... 26 III.5.Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşmesine Bağlı Olarak, Yatırımcı Firma Veya Diğer Firmalar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal Ve Altyapı Faaliyetleri,... 27 III.6.Kamulaştırma, (Kamulaştırılacak alanların 1/25.000'lik harita üzerinde gösterimi, mevcut kullanım ve mülkiyet durumu, istimlak ve izin irtifak hakkı ile ilgili bilgi verilmesi)... 27 III.7.Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler)... 28 III.8.Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması, Zamanlama Tablosu... 28 III.9. Diğer Hususlar... 29 BÖLÜM IV : PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI.... 30 IV.1. Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi, (Etki alanının nasıl ve neye göre belirlendiği açıklanacak ve etki alanı harita üzerinde gösterilecek)... 30 IV.2. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri Ve Doğal Kaynakların Kullanımı... 32 IV.2.1. Hat Güzergahının Jeolojik Özellikleri (Tektonik hareketler, topografık özellikler, mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, çığ, sel, kaya düşmesi vb. 1/25000'lik jeoloji haritası ve kesitler),... 32 IV.2.2. Hat Güzergahındaki Yeraltı Ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su seviyeleri, miktarları emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri halen mevcut ve planlanan kullanımı, faaliyet alanına mesafeler),... 43 IV.2.3. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrolojik Mevcut Ve Planlanan Kullanımı (İçme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri istihsali, su yolu ulaşımı tesisleri, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer kullanımlar, faaliyet alanına mesafeler),45 I
154 KV ELİF HAVZA TM -TORTUM TM EİH IV.2.4. Toprak Özellikleri Ve Kullanım Durumu (Toprağın arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, mera, çayır, toprağın mevcut kullanım durumları vb.), (5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanununa göre gerekli izinlerin alınması)... 47 IV.2.5. Tarım Alanları (Tarımsal gelişim proje alanları, Özel mahsul plantasyon alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları),... 49 IV.2.5.1. Mera Vasfında Olan Yerler Mevcutsa 4232 Sayılı Mera Kanunu Hükümleri, Zeytinlik Olan Yerler İçin 3573 Sayılı Zeytinlerin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması ve Ek 4086 Sayılı Zeytincilik Kanunu Hükümleri İle 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu Hükümlerine Göre İrdelenmesi. 50 IV.2.5.2. Arazi Vasfı İle İlgili Bilgiler, Arazi Mülkiyet Durumu (Tapu kayıtları), 1/25.000 Ölçekli ve 1/5.000 Ölçekli Alanların İşaretlenmiş Olduğu Onaylı (Koordinatlı) Harita ve Vaziyet Planı, Faaliyet Alanının Bulunduğu Sahanın, Valilik Veya Belediye Tarafından Doğruluğu Onaylanmış 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ve Uygulama İmar Planı Üzerinde Gösterilmesi... 50 IV.2.6. Orman Alanları (alanı miktarı (m 2 ), ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve kapalılığı bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, 1/25.000 ölçekli Meşcere haritası, Orman Bölge Müdürlüğü görüşü ile ÇED inceleme değerlendirme formu, 6831 Sayılı Orman Kanununun 17.maddesi gereğince izin alınacağının girilmesi, Orman alanı dışında ise proje sahasının bulunduğu alana en yakın orman alanı mesafesinin girilmesi v.b.)... 53 IV.2.7. Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Korunma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri, Mera Kanunu Kapsamındaki Alanlar, Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Varsa Korunan Alanların 1/100.000 Ölçekli HaritaÜzerinde Gösterilmesi)... 59 IV.2.8. Flora ve Fauna (Türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri, doğal olarak yaşayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların yaşama ortamları, av hayvanlarının adları, popülasyonları ve bu türler için alınan Merkez Av Komisyonu Kararları) Proje Alanı Üzerindeki Vejetasyon Tiplerinin Ve Örnekleme Alanlarının Bir Harita Üzerinde Gösterilmesi, Projede Faaliyetten Etkilenecek Canlılar İçin Alınması Gereken Koruma Tedbirleri (İnşaat ve işletme aşamalarında).(flora ve fauna arazi çalışmasının hangi tarihlerde ve kim tarafından yapıldığının belirtilmesi) hat boyunca kuş göç yollarının olup olmadığının belirlenmesi varsa önlemler, Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği çerçevesinde ve yaban hayatı bakımından önlemler.... 67 IV.2.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 25.09.1978 tarih ve 16415 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmış alanlar vb.), 76 IV.2.10. Diğer Özellikler... 76 IV.3. Sosyo - Ekonomik Çevrenin Özellikleri... 76 IV.3.1. Ekonomik Özellikler (Enerjinin iletildiği yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler),... 76 IV.3.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler),... 78 IV.3.3. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu)... 78 IV.3.4. Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları (Yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları vb.),... 80 Ayrıca EİH güzergâhı yakın çevresinde ve inceleme koridor içerisinde turizm merkezi, sanayi alanı, fabrika vb. bulunmamaktadır.... 80 IV.3.5. Diğer Özellikler... 80 BÖLÜM V :PROJENİN BÖLÜM IV'TE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 81 V.1. Hat Güzergahı Boyunca Arazinin Hazırlanması, İnşaat Ve Tesis Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel Ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri Ve Alınacak Önlemler... 81 V.1.1. Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde Ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Sırasında Kullanılacak Malzemelerden Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli Ve Toksik Olanların Taşınımları, Depolanmaları Ve Kullanımları,... 81 V.1.2. Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum vb. Maddelerin Nerelere Taşınacakları Veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları,... 82 V.1.3. Nakil Hatlarına Ait Servis Yollarının İnşası İle İlgili İşlemler; Kullanılacak Malzemeler,... 82 V.1.4. İletim Hatlarının İnşası İle İlgili İşlemler,... 82 II
154 KV ELİF HAVZA TM -TORTUM TM EİH V.1.5. İnşaat Esnasında Kırma, Öğütme, Taşıma Ve Depolama Gibi Toz Yayıcı İşlemler,... 84 V.1.6. Proje Kapsamında Oluşacak Katı Atık Miktarı Ve Özellikleri, Nasıl Bertaraf Edileceği,... 85 V.1.7. Proje Kapsamında Kullanılacak Su Miktarları, Nereden Ve Nasıl Temin Edileceği, Bu Suların Kullanımı Sonucu Oluşacak Atık Suların Hangi İşlemlerden Sonra Hangi Alıcı Ortama Nasıl Verileceği Gerekli İzinler Alınarak Rapora Eklenmeli ve Bu Suların Özellikleri... 87 V.1.8. Enerji İletim Hatlarında Yapılacak Topraklama İle İlgili İşlemler,... 89 V.1.9. Arazinin Hazırlanması Ve Tesislerin İnşası Sırasında Yapılacak İşler Nedeni İle Meydana Gelecek Gürültünün Kaynakları Ve Seviyesi,... 90 V.1.10. Arazinin Hazırlanması Ve İnşaat Alanı İçin Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Ortadan Kaldırılacak Tabii Bitki Türleri Ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı,... 97 V.1.11. Arazinin Hazırlanması Ve İnşaat Alanı İçin Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Bunların Arazi Kullanım Kabiliyetleri Ve Tarım Ürün Türleri, Tarımsal Amaçlı Arazi Kullanım İzni,... 97 V.1.12. Arazinin Hazırlanması Ve İnşaat Alanı İçin Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Kesilecek Ağaçların Tür Ve Sayıları, Meşcere Tipi, Kapalılığı,) Orman Alanları Üzerine Olası Etkiler bölümde yapılan hesaplamalar kabuller neticesinde oluşturulmuş olup, sadece bir öngörüde Ve Alınacak Tedbirler, Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Tedbirler, Orman Alanı Başlığı Altında Orman Alanları İçin Kamulaştırmanın Söz Konusu Olmadığının Belirtilerek, Bu Alablarda 6831 Sayılı Orman Kanunun 17/3 maddesi Gereğince İzinlerin Alınacağı,... 98 V.1.13. Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Yerine Getirilecek İşlerde Çalışacak Personel İçin Kurulacak Şantiye Alanı Ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçlarının Nerelerde Ve Nasıl Temin Edileceği,... 99 V.1.14. Hat Güzergahı Ve Yakın Çevresinde Yeraltı Ve Yerüstünde Bulunan Kültür Ve Tabiat Varlıklarına (Geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) Materyal Üzerindeki Etkilerinin Şiddeti Ve Yayılım Etkisinin Belirlenmesi,... 99 V.1.15. Arazinin Hazırlanmasından Başlayarak Ünitelerin Faaliyete Açılmasına Dek Sürdürülecek İşlerden, İnsan Sağlığı Ve Çevre İçin Riskli Ve Tehlikeli Olanlar,2872 Sayılı (5491 Değişiklik) Çevre Kanunu ve Bu Kanuna İstinaden Çıkarılmış Yönetmeliklere Uyulması... 99 V.1.16. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler (derelerin üzeri kapatılmayacak, dere yataklarına, baraj gölüne hafriyat, molozlar ve her türlü atık malzememin dökülmeyeceği taahhüt edilmesi)... 103 V.1.17. Hat Güzergahı Boyunca Mevcut Dere Geçişleri (dere yataklarının üstten kesecek EİH yüksekliği temizlik yapacak iş makinelerinin boom yüksekliğini karşılayacak seviyede olmalı, mevcut dere ve kuru dereleri etkilemeyeceğinin raporda taahhüt edilmesi) (EİH güzergahı boyunca pilon yerlerinin ya da sabit tesis gibi yapıların dere şev kenarlarından itibaren en az 10 metre mesafede tesis edilmesi.)... 104 V.1.17.1. Hat Güzergahı Boyunca Dere Geçişlerinde Direk Yerlerinin Tespiti Direk Yerleri Seçilirken Mevcut Yolların Kullanılması, Yeni Açılacak Ulaşım Yolları Tespit Edilirken Sulama Tesislerinden (Kanal, Kanalet) Kaçınılmalı ve Tesislere Zarar Verilmemelidir.... 105 V.1.18.Diğer faaliyetler.... 105 V.2. Projenin İşletme Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevere Üzerine Etkileri ve Alınacak Önemler... 105 V.2.1. Hat Güzergahındaki Temel Yapıların (Direkler, izolatörler, iletkenler, kuleler vb.) Diğer Ünitelerin Özellikleri, Boyutları, Kapasiteleri vb. Diğer Bilgiler... 105 V.2.2. Hat Güzergahının Bakımı İçin Ne Gibi İşlemler Yapılacağı, Kullanılacak Malzemeler, Çıkacak Atıkların Tür Ve Miktarları, Özellikleri, Boyutları, Özellikleri Ve Nasıl Bertaraf Edileceği, 106 V.2.3. Hattan Kaynaklanan Elektrik Ve Manyetik Alan Şiddetleri, Etkileri, Ulusal Ve Uluslararası Standartlar İle Kıyaslanması, Olası Etkilerinin İnsan Sağlığı Ve Çevre Açısından Değerlendirilmesi Ve Alınacak Önlemlerin Belirtilmesi, En Yakın Yerleşim Yerine ve Meskun Mesafeye Etkilerinin Değerlendirilmesi,... 107 V.2.4. Hattın Haberleşme İle İlgili Tesislere (PTT hatları, radyo, TV vericileri vs.) Etkileri,... 111 V.2.5. Orman Alanlarına Olabilecek Etki Ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Tedbirlerin Tanımlanması, Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Önlemler. Bitkisel Toprak İle Ekonomik Değeri Olmayan Hafriyat Mlzemelerinin Ayrı Ayrı Depolanması, (Projenin orman alanından geçen bölümlerde geçen direk sayısının girilmesi)... 112 V.2.6. Hattın Bölgedeki Sulak Alanlara Etkileri, (Proje alanı içindeki mevcut olan derelerin yatakları korunmalı, bu dere yataklarına hiçbir şekilde müdahale yapılmayacağının taahhüdü).. 112 V.2.7. Diğer faaliyetler.... 113 III
154 KV ELİF HAVZA TM -TORTUM TM EİH BÖLÜM VI: İŞLETME FAALİYETE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER: Enerji İletim Hattından Kaynaklanan Gürültü İçin Alınacak Önlemlerin Belirtilmesi... 114 VI.1. Arazi Islahı,... 114 VI.2. Diğer Çalışmalar,... 114 BÖLÜM VII: PROJENİN ALTERNATİFLERİ... 115 BÖLÜM VIII: İZLEME PROGRAMI... 116 VIII.I. Faaliyetin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Faaliyetin İşletmesi Ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı Ve Acil Müdahale Planı... 116 VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri" Başlığının Dördüncü Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program.... 117 IX: HALKIN KATILIMI... 118 BÖLÜM X: YUKARIDAKİ BAŞLIKLAR ALTINDA VERİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ... 120 BÖLÜM XI: SONUÇLAR... 122 NOTLAR VE KAYNAKLAR:... 125 Ekler Dizini... 126 IV
154 KV ELİF HAVZA TM -TORTUM TM EİH Tablolar Dizini Tablo- 1. 154 kv Elif Havza TM- Tortum TM EİH Some Koordinatları UTM ve Coğrafik Sistemde 1/25.000 Ölçekli Koordinatlar.... 13 Tablo- 2. Proje Alanı Şimdiki Arazi Kullanım Durumu... 20 Tablo- 3. 154 kv Elif Havza TM- Tortum TM EİH En Yakın Yerleşim Merkezleri ve Güzergaha Uzaklıkları... 23 Tablo- 4. Projenin Zamanlama Tablosu... 25 Tablo- 5. Kamulaştırılacak Alanlar... 28 Tablo- 6. Faaliyetin Zamanlama Tablosu... 29 Tablo- 7. USGS Kayıtları... 39 Tablo- 8. Poisson Olasılık Dağılımı... 42 Tablo- 9. Erzurum İli Uzundere İlçesi İletim Hattı Boyuncaki Doğal Su Kaynakları... 43 Tablo- 10. Erzurum İli nde Mevcut ve İnşaat Halindeki Barajlar... 45 Tablo- 11. Erzurum İli nde Mevcut ve İnşaat Halindeki Göletler... 47 Tablo- 12. Enerji İletim Hattı Güzergahı Arazi Kullanım Durumu... 48 Tablo- 13. Erzurum İli Toprak Çeşitleri... 48 Tablo- 14. 2011 Yılı Erzurum İli Genel Arazi Dağılımı... 49 Tablo- 15. 2011 Yılı Uzundere İlçesi Tarla Ürünleri Ve Sebze Ekiliş Alan Dağılımları... 50 Tablo- 16. 2011 Yılı Erzurum İli Bitkisel Üretim Verileri... 50 Tablo- 17. Arazi Varlığı Haritasına Göre Mülkiyet Durumları... 51 Tablo- 18. Meşcere Haritasına Göre Mülkiyet Durumları... 51 Tablo- 19. Erzurum İli Orman Varlığı... 53 Tablo- 20. 2011 Yılı Erzurum İlçeleri Orman Varlığı... 53 Tablo- 21. ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Verileri... 54 Tablo- 22. Proje Alanı Arazi Durumları... 54 Tablo- 23. Hat Güzergahı Boyunca Meşcere Haritasına Göre Orman Arazi Durumu... 54 Tablo- 24. Proje Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Flora Türleri... 68 Tablo- 25. Çift Yaşamlılar... 69 Tablo- 26. Sürüngenler... 69 Tablo- 27. Kuşlar... 70 Tablo- 28. Memeliler... 73 Tablo- 29. Uzundere İlçesi Dahilinde Yeralan Balıkçılık Tesisleri... 77 Tablo- 30. 2012 Yılı Nüfus Bilgileri... 78 Tablo- 31. Erzurum İli Uzundere Nüfus Bilgileri... 78 Tablo- 32. Erzurum ili Uzundere İlçesi Kır-Şehir ve Toplamında 6 Yaş ve Üzeri Okuma-Yazma Bilen ve Bilmeyen Nüfus ve Oranı (2013)... 79 Tablo- 33. Erzurum İlindeki Nüfusun Sosyal Güvenlik Durumu... 79 Tablo- 34. Planlanan EİH inşaatında yapılacak işler ve süreleri... 83 Tablo- 35. SKHKKY Ek-12 Tablo 12.6 Emisyon Faktörleri... 84 Tablo- 36. Evsel Nitelikli Atık Suların Bazı Tipik Özellikleri... 88 Tablo- 37. Proje Kapsamında Kullanılacak Makine ve Ekipmanalar... 90 Tablo- 38. Alt Montaj-Temel Kazısında Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri... 91 Tablo- 39. Alt Montaj-Beton Dökmede Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri... 92 Tablo- 40. Üst Montajda Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri... 93 Tablo- 41. Tel Çekmede Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri... 95 Tablo- 42. Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri... 96 Tablo- 43. Enerji İletim Hattının kestiği dere yatakları... 104 Tablo- 44. Enerji İletim Hatlarının Bakımında Kullanılacak Malzemeler ve özellikleri... 107 Tablo- 45. Kansere Sebebiyet Vermesi Muhtemel Faktörlerin Bağıl Riskleri... 108 Tablo- 46. Elektrikli Ev Aletlerinin Manyetik Alan Şiddetleri.... 109 Tablo- 47. 50/60 Hz. Elektrik ve Manyetik Alanlar İçin S mır Değerler... 110 Tablo- 48. 50 Hz Elektromanyetik Alana Maruz Kalma Referans Seviyeleri... 110 Tablo- 49. Yüksek Gerilimli Elektrik İletim Tesislerinden Kaynaklı Elektrik ve Manyetik Alanlar (Havai Hattın Tam... 110 Tablo- 50. Yüksek Gerilimli Elektrik İletim Tesislerinden Kaynaklı Elektrik ve Manyetik Alanlar... 111 Tablo- 51. Fayda/Maliyet Analizi... 113 V
154 KV ELİF HAVZA TM -TORTUM TM EİH Şekiller Dizini Şekil- 1. Planlanan EİH ve Mevcut Durumda İzni Alınan EİH Gösterir Uydu Görüntüsü... 11 Şekil- 2. MD.106- S4 Arası EİH Güzergahı... 15 Şekil- 3. S4- S7 Arası EİH Güzergahı... 16 Şekil- 4. S7- S17 Arası EİH Güzergahı... 17 Şekil- 5. S9- S16 Arası EİH Güzergahı... 18 Şekil- 6. S12- ND Arası EİH Güzergahı... 19 Şekil- 7. Proje Alanı ve Çevresini Gösterir Şimdiki Arazi Kullanım Haritası... 21 Şekil- 8. Faaliyet Alanı ve Etrafını Gösterir Arazi Varlığı Haritası Uydu Görüntüsü... 22 Şekil- 9. EİH İnşaası İş Akım Şeması.... 26 Şekil- 10. Proje Alanı Etki Alanını Gösterir Uydu Görüntüsü... 31 Şekil- 11. Bölgeye Ait Stratigrafik Kesit... 35 Şekil- 12. Faaliyet Alanına İlişkin Ait Stratigrafik Kesit... 36 Şekil- 13. Faaliyet Alanı Ve Çevresini Gösterir Deprem Haritası... 38 Şekil- 14. Erzurum İli Ve Çevresi Son 1 Ay İçerisinde Depremleri Gösterir Harita (Kaynak: http://www.adres.com/deprem)... 39 Şekil- 15. Hesaplanan Magnitüd Frekans İlişkisi... 41 Şekil- 16. ÇED İnceleme Değerlendirme Formunda Verilen Devlet Ormanları Alanları Görünüm-156 Şekil- 17. ÇED İnceleme Değerlendirme Formunda Verilen Devlet Ormanları Alanları Görünüm-257 Şekil- 18. ÇED İnceleme Değerlendirme Formunda Verilen Devlet Ormanları Alanları Görünüm-358 Şekil- 19. Proje Alanı Çevresinde Yer Alan Koruma Alanları Gösterir Uydu Görüntüsü... 60 Şekil- 20. Proje Alanı ve Etrafındaki Sulak Alan Görünümü... 64 ekil- 21. Gürültü Dağılım Grafiği... 92 Şekil- 22. Gürültü Dağılım Grafiği... 93 Şekil- 23. Gürültü Dağılım Grafiği... 94 Şekil- 24. Gürültü Dağılım Grafiği... 96 Şekil- 25. Halkın Katılımı Toplantısı, Yöre Halkı Görünüm-1... 119 Şekil- 26. Halkın Katılımı Toplantısı, Yöre Halkı Görünüm-2... 119 VI
154 KV ELİF HAVZA TM -TORTUM TM EİH Ekler Dizini EK 1 EK 2 EK 3 EK 4 EK 5 EK 6 EK 7 EK 8 EK 9 EK 10 EK 11 EK 12 EK 13 : ÇED Raporu Özel Format : Onaylı Hat Güzergah Planı : Yerbulduru Haritası : 1/25.000 Ölçekli Topografik Harita : Yükselti Haritası : Eğim-Bakı Haritası : Vaziyet Planı ve Fotoğraflar : Jeoloji Haritası ve Morfoloji Haritası : Hidrojeoloji Haritası : Arazi Varlığı Haritası : ÇED İnceleme Değerlendirme Formu : Meşcere Haritası : Resmi Yazışmalar VII
154 KV ELİF HAVZA TM -TORTUM TM EİH Tanımlar ve Kısaltmalar ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi TM : Trafo Merkezi EİH : Enerji İletim Hattı TEİAŞ : Türkiye Enerji İletim Anonim Şirketi EMA : Elektromanyetik Alan ADEP : Acil Durum Eylem Planı UTM : Universal Transverse Mercator AKM : Askıda Katı Madde UVS : Uzun Vadeli Sınır KVS : Kısa Vadeli Sınır Değer PM : Partiküller Madde CBS : Coğrafi Bilgi Sistemleri RG : Resmi Gazete ÇGDYY : Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği SKHKKY : Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği HKDYY : Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği MAK : Merkez Av Komisyonu KAKY : Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ÖÇK : Özel Çevre Koruma OGM : Orman Genel Müdürlüğü TUİK : Türkiye İstatistik Kurumu DSİ : Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü MTA : Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü MGM : Meteoroloji Genel Müdürlüğü EKK : En Küçük Kareler Yöntemi M : Büyüklük MİGEM : Maden İşleri Genel Müdürlüğü TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu USEPA : Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı No : Numara Ha : hektar m : metre kg/sa : kilogram/saat ms : mili saniye km : kilometre ton/m 3 : ton/metreküp m 3 : metreküp r : yarıçap h : yükseklik kg/dm 3 : kilogram/desimetreküp kg : kilogram dk : dakika dk/m : dakika/metre sa : saat L : litre q : atıksu debisi lt/kişi.gün : litre/kişixgün m 3 /saat : metreküp/saat kg/ton : kilogram/ton kg/saat : kilogram/saat μg/m 3 : mikrogram/metreküp mg/m 2 -gün : miligram/m 2 gün kw : kilowatt C : Karbon VIII
154 KV ELİF HAVZA TM -TORTUM TM EİH H 2 : Hidrojen O 2 : Oksijen S : Kükürt Lb/beygir-saat : Libre/beygir-saat Kg/kw-saat : kilogram/kilowatt-saat PM10 : 10 mm ve daha büyük partikül maddeler SO2 : Kükürtdioksit NOx : Azoroksitleri CO : Karbonmonoksit P : Güç Lw : Hesaplanan İş Makinesi Gürültü Değeri Lwt : Hesaplanan İş Makinesi Gürültü Değerleri Toplamı Lgag : Desibel A (dba) olarak gündüz-akşam-gece Lgündüz : A ağırlıklı ses seviyesi enerji ortalaması gündüz zaman dilimi verisi Lakşam : A ağırlıklı ses seviyesi enerji ortalaması akşam zaman dilimi verisi Lgece : A ağırlıklı ses seviyesi enerji ortalaması gece zaman dilimi verisi Leq : Belli bir süre içinde seviyeleri değişim gösteren gürültünün enerji açısından eşdeğeri olan sabit seviyesi db : Birbirinden mertebe farklılıkları gösteren, nicelikleri anlamlı olarak ifade etmede kullanılan logaritmik bir ölçeği, dba : İnsan işitme sisteminin düşük şiddetteki seslere karşı en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekanslara daha fazla ağırlık veren, A ağırlıklı ses seviyesi olarak tabir edilen ve gürültünün etkilenim değerlendirilmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılan bir ses seviyesi ölçütünü, Hz : Hearzt-Frekans Birimi mm/s : milimetre/saniye EX : Tükenmiş LR : Az Tehdit Altında EW : Doğada Tükenmiş LR (cd) : Koruma Önlemleri rektiren CR : Çok Tehlikede LR (nt) : Tehdit altına girebilir EN : Tehlikede LR (lc) : En Az Endişe Verici VU : Zarar Görebilir DD : Veri Yetersiz NE : Değerlendirilen vb. : Ve başkaları, ve benzerleri % : Yüzde : Binde B : Batı Bkz. : Bakınız cm : Santimetre IX
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI (Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri) Proje Konusu Faaliyetin Tanımı ve Hizmet Amaçları Proje; Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde bulunacak Elif Havza TM- Tortum TM arasında TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından tesisi planlanan 154 kv gerilimli, 1272 MCM iletkenli ve yaklaşık 25 km uzunluğundaki Enerji İletim Hattını projesini kapsamaktadır. Enerji sektöründe temel amaç, artan nüfusun ve gelişen ekonominin enerji ihtiyaçlarının sürekli ve kesintisiz bir şekilde ve mümkün olan en düşük maliyetlerle karşılanabilmesidir. Projenin gerçekleşmesi ile enterkonnekte sistem ile enerji ihtiyacı bulunan bölgelere enerji imkanı sağlanacaktır. Planlanan hat ile Türkiye genelinde tüketicilere 154 kv gerilim kademesinde daha güvenli ve kesintisiz elektrik beslenmesi amaçlanmıştır. Dolayısıyla projenin tesis edilmesi, hem bölge ekonomisini hem de Türkiye ekonomisini, olumlu yönde etkileyecektir. Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü, devletin genel enerji ve ekonomik politikalarına uygun olarak; elektrik iletimi ve yük dağıtımı ile ilgili faaliyetleri verimlilik ve karlılık ilkelerine göre kurulması öngörülen yeni iletim tesislerinin (salt, enerji iletim hattı, trafo merkezi) etüt ve planlamasını yapmak, buna bağlı olarak yatırım programına alınıp yapılmasını sağlamak ve tüm iletim tesislerini devralmak, mevcut ve kurulacak tesisleri işletmek, bakım, onarım ve rehabilitasyonunu yapmak ve gerek gördüğünde bu fonksiyonları yerine getirmek üzere, hizmet satın almak amacı ile 05.02.2001 tarihinde kurulmuştur. TEİAŞ Genel Müdürlüğü; 154 kv ve üzeri gerilime sahip ulusal enterkonnekte sisteminden sorumlu tek yetkili kuruluştur. Bu sebeple; tüm iletim tesislerini devralmak, mülkiyetindeki tesislerde tüm iletim faaliyetlerini yürütmek amacı ile işlettiği enterkonneksiyon hatlarını kullanmak isteyen iletim sistemine bağlı tüm kamu ve özel tüzel kişiler, Ticaret A.Ş. ve Serbest Tüketiciler ile Bağlantı ve Sistem Kullanım Anlaşmaları yapmaktadır. Planlanan EİH projesinin batısında Kaletepe HES projesi ile Uzundere TM arasında EİH yer almakta olup, 2009 yılında söz konusu proje için Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmıştır. Tesisi planlanan EİH ÇED Gerekli Değildir Kararı alınan iletim hattının 107 nolu direğinden (Elif Havza TM) başlayarak Tortum TM son bulacaktır. Faaliyet kapsamında trafo merkezi kurulmayacaktır. Proje kapsamında 24 adet some noktası bulunacaktır. Proje güzergahına ilişkin uydu haritası Şekil-1 de verilmiştir. 10
TEİAŞ Genel Müdürlüğü Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde planlanan 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM Enerji İletim Hattı ÇED Raporu Planlanan EİH ve Mevcut Durumda İzni Alınan EİH Gösterir Uydu Görüntüsü TARİH Mayıs -2013 Şekil- 1.Planlanan EİH ve Mevcut Durumda İzni Alınan EİH Gösterir Uydu Görüntüsü 11
Söz konusu proje, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı (değişik;30.06.2011 tarih ve 27980 sayılı) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Ek-1 listesi Madde-32 154 kv (kilovolt) ve üzeri gerilimde 15 km den uzun enerji iletim tesisleri (iletim hattı, trafo merkezi, şalt sahaları). kapsamında değerlendirilmiş ve yürürlükteki ÇED Yönetmeliği nin Ek-III te verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatı doğrultusunda hazırlanmış olan ÇED Başvuru Dosyasının 15.02.2013 tarihinde Bakanlığa sunulması ile ÇED süreci başlatılmıştır. Söz konusu rapor Ek-1 de verilmiş olan Özel Format doğrultusunda hazırlanmıştır. 154 kv enerji iletim hattı projesi dışında söz konusu alanda herhangi bir başka faaliyete girişilmeyecek olup, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı (değişik;30.06.2011 tarih ve 27980 sayılı) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ne tabi herhangi bir ilave tesis kurulması planlanması durumunda yönetmelik gereğince gerekli müracaatlar yapılacaktır. Projenin Amacı, Önemi, Ekonomik Ömrü Bu proje kapsamında, Erzurum İli Uzundere İlçesi dahilinde 154 kv Elif Havza TM ile Tortum TM arasındaki bağlantıyı sağlayacak 1272 MCM karakteristiğinde yaklaşık 25 km uzunluğundaki enerji iletim hattının tesisi planlanmaktadır. Proje kapsamında trafo merkezi inşa edilmeyecektir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişmelerinde elektrik enerjisi çok büyük önem arz etmektedir. Teknolojinin hızla gelişmesi ile artan elektrik enerjisi ihtiyacı daha büyük güçleri, taşınacak gücün fazlalığı ise daha büyük gerilimleri gerektirmiştir. Türkiye nin elektrik enerjisi politikaları ekonomik ve sosyal kalkınmanın gerektirdiği ve yüksek oranlarda artmakta olan ulusal elektrik ihtiyacımızın kesintisiz, kaliteli ve güvenilir olarak karşılanmasının sağlanması doğrultusundadır. Söz konusu enerji iletim hattı enterkonnekte sisteme bağlanarak, Erzurum İli nin ve bölgenin enerji ihtiyacının karşılanmasında önemli bir katkı sağlayacaktır. Planlanan hat, Türkiye genelinde tüketicilere sürekli ve kesintisiz enerji sağlanması hususunda önem taşımaktadır. Projenin gerçekleştirilmesi ile Erzurum İli nin elektrik ihtiyacının kaşılanmasında büyük rol oynayacaktır. Ayrıca; gelişen ekonominin ve artan nüfusun enerji ihtiyaçlarının sürekli ve kesintisiz bir şekilde ve mümkün olan en düşük maliyetlerle karşılanabilinecektir. Dolayısıyla projenin tesis edilmesi, hem bölge ekonomisini hem de Türkiye ekonomisini, olumlu yönde etkileyecektir. Tesis edilmesi ve işletilmesi planlanmakta olan bu hattın, en son düzenlemelere göre % 3 amortisman göz önüne alındığında, projenin ömrü yaklaşık 30 yıl olarak öngörülmektedir. Ömrünü tamamlayan hat uygun görülmesi halinde mevcut güzergah kullanılarak yenilenecek, aksi durumlarda ise direkler yerlerinden sökülerek işletmeye son verilecektir. 12
BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU II.1. Hat Güzergahının Arazi Kullanım Haritası Üzerinde Gösterimi Yerleşim Alanlarına Mesafesi, Mevcut Arazi Kullanım Haritası Veya Kroki Üzerinde Gösterimi, Hat Güzergahı ve Yakın Çevresinde Bulunan Tarım, Sanayi ve Koruma Alanlarının, Sağlık Koruma Bandı'nın Harita Üzerinde Gösterilmesi, Mesafelerinin Belirtilmesi, Alanın/Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması,1/25.000 Ölçekli Topografik Harita Üzerinde Direk Yerlerinin, Yol Güzergahlarının, Etki Alanının ve Koridorun Gösterilmesi ve Koordinatlarına Yer Verilmesi Proje; Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde bulunacak Elif Havza TM ile Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde bulunacak Tortum TM arasında, TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından tesisi planlanan 154 kv gerilimli, 1272 MCM iletkenli ve yaklaşık 25 km uzunluğundaki Enerji İletim Hattını projesi kapsamaktadır. Proje kapsamında 24 adet some noktası bulunacak olup, some noktalarına ilişkin koordinatlar aşağıdaki Tablo- 1 de verilmiştir. Onaylı Güzergah Planı Ek-2 de sunulmuştur. Tablo- 1. 154 kv Elif Havza TM- Tortum TM EİH Some Koordinatları UTM ve Coğrafik Sistemde 1/25.000 Ölçekli Koordinatlar. Koordinat Sırası : Sağa, Yukarı Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİ D.O.M. : 39 D.O.M. : -- Zon : 37 Zon : -- Ölçek Faktörü : 6 derecelik Ölçek Fak. : ----------- Nokta No Y X M.D.106 715205.000 4488465.000 40.51736649 41.54010684 M.D.107 715305.000 4488649.000 40.51899655 41.54134871 S1 717032.000 4488654.000 40.51859156 41.56171722 S2 717439.000 4489057.000 40.52211194 41.56665539 S3 718856.000 4489060.000 40.52176630 41.58336782 S4 719691.000 4489365.000 40.52429049 41.59332111 S5 721489.000 4492223.000 40.54953296 41.61552672 S6 723330.000 4494364.000 40.56830644 41.63800322 S6/A 723783.000 4495568.000 40.57901926 41.64377581 S6/B 724003.000 4496093.000 40.58368436 41.64655877 S7 724189.000 4496650.000 40.58864655 41.64895214 S8 725218.000 4498474.000 40.60478151 41.66175027 S9 726083.000 4500547.000 40.62320043 41.67270723 S10 726392.000 4501090.000 40.62800228 41.67655183 S11 726837.000 4502226.000 40.63810299 41.68221713 S12 727052.000 4503268.000 40.64742073 41.68513290 S13 727223.000 4503670.000 40.65099123 41.68729840 S14 727199.000 4504309.000 40.65674807 41.68724570 S15 727357.000 4505189.000 40.66462351 41.68943090 S16 727365.000 4505358.000 40.66614210 41.68958658 S17 726940.000 4505839.000 40.67058749 41.68473771 S18 726858.000 4505996.000 40.67202285 41.68382527 S19 726839.000 4506253.000 40.67434077 41.68369351 N.D 727018.000 4507439.000 40.68496409 41.68623785 13
Enerji iletim hattı güzergahı; Erzurum İli, Uzundere İlçe dahilinde Elif Havza Trafo Merkezinden (TM) başlayarak, Uzundere İlçe merkezinden kuzeydoğu yönündenden geçerek Çağlayan Köy merkezi istikametine doğru ilerlemekte olup, Atatürk Mahhallesinin kuzey doğusunda inşası edilecek Tortum Trafo Merkezine bağlantısı sağlanacaktır. Faaliyet alanı ve çevresini gösterir Yerbulduru Haritası Ek-3 de verilmiştir. Hat güzergahının yakın plan görünümleri Şekil-2, Şekil-3, Şekil-4, Şekil-5 ve Şekil-6 da verilmiştir. 14
TEİAŞ Genel Müdürlüğü Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde planlanan 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM Enerji İletim Hattı ÇED Raporu MD.106- S4 arası EİH Güzergahı TARİH Mayıs -2013 Şekil- 2. MD.106- S4 Arası EİH Güzergahı 15
TEİAŞ Genel Müdürlüğü Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde planlanan 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM Enerji İletim Hattı ÇED Raporu S4 S7 Arası EİH Güzergahı TARİH Mayıs -2013 Şekil- 3. S4- S7 Arası EİH Güzergahı 16
TEİAŞ Genel Müdürlüğü Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde planlanan 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM Enerji İletim Hattı ÇED Raporu S7 S17 Arası EİH Güzergahı TARİH Mayıs -2013 Şekil- 4. S7- S17 Arası EİH Güzergahı 17
TEİAŞ Genel Müdürlüğü Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde planlanan 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM Enerji İletim Hattı ÇED Raporu S9 S16 Arası EİH Güzergahı TARİH Mayıs -2013 Şekil- 5. S9- S16 Arası EİH Güzergahı 18
TEİAŞ Genel Müdürlüğü Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde planlanan 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM Enerji İletim Hattı ÇED Raporu S12-ND Arası EİH Güzergahı TARİH Mayıs -2013 Şekil- 6. S12- ND Arası EİH Güzergahı 19
154 kv Elif Havza TM- Tortum TM EİH güzergahı genel olara orman arazisi, mera arazisi ve tarım arazileri üzerinden geçmektedir. Proje alanına ilişkin olarak hazırlanmış şimdiki arazi kullanımlarını Şekil-7 de verilmiştir. Ayrıca hat güzergahı boyunda hattın geçtiği alanların mülkiyet durumları ve şimdiki kullanım arazi durumuna göre miktarları ve rumuzları aşağıdaki Tablo-2 de açıklanmıştır. Tablo- 2. Proje Alanı Şimdiki Arazi Kullanım Durumu Some No Uzunluk (m) Rumuz Rumuz Açıklaması MD.106-MD.107 214 M Mera MD.107-S1 1727 M Mera S1-S2 572 M-Bs Mera Sulu Bahçe S2-S3 1417 Bs-M Sulu Bahçe - Mera S3-S4 889 M Mera S4-S5 3376 M-O-K Mera-Orman-Nadaslı Kuru Tarım S5-S6 2823 M Mera S6-S6/A 1286 M Mera S6/A-S6/B 569 M Mera S6/B-S7 586 M Mera S7-S8 2194 M Mera S8-S9 2246 M-O Mera-Orman S9-S10 616 O Orman S10-S11 1220 O Orman S11-S12 1063 O Orman S12-S13 437 O Orman S13-S14 639 O Orman S14-S15 894 O-M Orman-Mera S15-S16 169 M Mera S16-S17 670 M Mera S17-S18 177 M Mera S18-S19 258 M-O Mera-Orman ND 1199 O Orman Proje kapsamında belirlenen EİH güzergahı genel olarak tarım arazisi, mera arazisi ve orman arazilerine isabet etmektedir. Enerji iletim hattı güzergahında direk ayaklarının isabet ettiği yerlerde direk tipine göre değişen büyüklükteki mülkiyetler kamulaştırılacaktır. 20
TEİAŞ Genel Müdürlüğü Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde planlanan 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM Enerji İletim Hattı ÇED Raporu Proje Alanı ve Etrafını Gösterir Şimdiki Arazi Kullanım Haritası TARİH Mayıs -2013 Şekil- 7. Proje Alanı ve Çevresini Gösterir Şimdiki Arazi Kullanım Haritası 21
TEİAŞ Genel Müdürlüğü Erzurum İli, Uzundere İlçesi dahilinde planlanan 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM Enerji İletim Hattı ÇED Raporu Arazi Varlığı Haritası Uydu Görünümü TARİH Mayıs -2013 Şekil- 8. Faaliyet Alanı ve Etrafını Gösterir Arazi Varlığı Haritası Uydu Görüntüsü 22
Planlanan EİH güzergahına en yakın yerleşim yerleri, yerleşim yerlerinin hatta göre konumları ve hat güzergahına uzaklılarını gösterir tablo aşağıda verilmiştir. Some noktalarının işaretlendiği 1/25.000 ölçekli Topoğrafik Harita Ek-4 de, Yükselti Haritası Ek- 5 te ve Eğim-Bakı Haritası Ek-6 da verilmiştir. Tablo- 3. 154 kv Elif Havza TM- Tortum TM EİH En Yakın Yerleşim Merkezleri ve Güzergaha Uzaklıkları Yerleşim Yeri Takribi Güzergaha Yönü Direk Aralığı Takribi Güzergaha Mesafesi (m) Uzundere İlçe Merkezi NW S1-S2 1.370 m Sapaca Köy Merkezi E S4-S5 1.320 m Altınçanak Köy Merkezi W S5-S6 1.550 m Kirazlı Köy Merkezi E S6/A-S6/B 1.875 m Cevizli Köy Merkezi E S10-S11 3.510 m Çağlayan Köy Merkezi W S15-S16 300 m Cömertler Mah. Merkezi N MD107-S1 500 m Uzundere Mah. Merkezi NW S1-S2 250 m Muratefendi Merkezi SE S1-S2 600 m Orta Mah. Merkezi SE S4-S5 800 m Nergiz Mah. Merkezi E S6-S6/A 950 m Atatürk Mah. Merkezi W S19-ND 1.175 m Yukarıdaki tabloda yerleşim yerlerinin hatta göre konum ve uzaklıkları köy merkezleri esas alınarak takribi olarak belirtilmiş olup, sadece konum belirlemeye yöneliktir. Söz konusu mesafeler taahhüt niteliğinde değildir. Mesafeler inceleme koridoru içerisinde direk yerlerinin kesinleşmesi durumunda ve teknik gerekçeler nedeniyle değişkenlik gösterecektir. Ayrıca yerleşim birimleri tablosu oluşturulurken 1\25.000 ölçekli topoğrafik harita başta olmak üzere yerleşim birimlerinin yakınlık durumlarına göre uydu görüntülerinden yararlanılmıştır. Proje kapsamında belirlenen EİH güzergahı genel olarak tarım arazisi, mera arazisi ve orman arazilerine isabet etmektedir. Enerji iletim hattı güzergahında direk ayaklarının isabet ettiği yerlerde direk tipine göre değişen büyüklükteki mülkiyetler kamulaştırılacaktır. TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından, Kamulaştırma Kanunu gereğince, kamulaştırma planı doğrultusunda gerek mülkiyet gerekse irtifak tesisi için uzlaşma komisyonu marifetiyle kamulaştırmalar yapılarak hak sahiplerine arazi bedelleri ödenecektir. Proje kapsamında yer alan mera alanlarının kullanımı için 28.02.1998 tarih ve 23272 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 4342 sayılı Mera Kanunu hükümleri gereğince Erzurum Valiliği Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü nden tahsis amacı değişikliği yapılacaktır. Kamulaştırma işlemleri sırasında Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne başvuruda bulunularak; 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği uyarınca gerekli izinler alınacaktır. 23
Ormanlık alanlara isabet eden some noktaları için kamulaştırma yapılamayacağından 6831 sayılı Orman Kanunu nun 17/3 Maddesi gereğince Orman Bölge Müdürlüğü nde gerekli izinler alınacaktır. II.2. Hat Güzergahı İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatifleri, Yer Seçimi; Belirlenen takribi güzergâh, arazideki topoğrafik ve coğrafik koşullar dikkate alınarak tekrar incelenmiştir. Bu incelemede EİH nın yerleşim yerlerine olan mesafesi, tesis, bakım ve işletme kolaylıkları, bataklık, sel yatağı ve heyelana maruz alanlar, orman, meyvelik ve kavaklık gibi alanlar, tarım alanları, askeri sahalar, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan alanlar, PTT ve telefon hatları, karayolları, demir yolları, hava alanları, sulak alanlar, imarlı sahalar, maden sahaları gibi önemli unsurlar göz önünde bulundurularak güzergâh tespit edilmiştir. 30.11.2000 tarih ve 24246 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği hükümleri dikkate alınarak en ekonomik ve çevreye etkileri en az olacak şekilde planlanmış ve TEİAŞ tarafından 15.02.2012 tarihinde onaylanmıştır. Teknoloji Seçimi; Enerji iletim hatları kapsamında iki farklı teknoloji alternatifi bulunmaktadır. Yer altı hatları ve hava hatlarıdır. Hava hatları, iletkenlerin genellikle izolatörler ve uygun taşıyıcılar (direkler) ile yardımcı donanım ve hırdavatlar kullanılarak yeryüzünden yüksekte tesis edildiği elektrik hatlarıdır. Yeraltı hatları ise iletkenlerin ilave donanımla yeraltı ya da su altına yerleştirildiği elektrik hatlarıdır. Hava hatlarının ilk yatırım maliyetleri yeraltı hatlarına nazaran oldukça düşük olması ve özellikle kamulaştırma bedelleri proje maliyetlerini etkileyen en önemli unsur olması nedeniyle proje kapsamında da hava hatları teknolojisi tercih edilmiştir. II.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik alt yapı ünitelerinin ve varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi). Enerji iletim hattının arazi hazırlama ve inşaat aşamasında çalışacak personel en yakın yerleşim yerlerinde, mevcut yapılarda (elektrik, su ve kanalizasyonu olan konutlar) ihtiyaçlarını karşılayacaklardır. Ancak uygun konutun bulunamaması durumunda ise güzergâh üzerinde uygun yerlere prefabrik yapıda hareketli konteynır getirilecektir. Söz konusu prefabrikler sahaya getrilmesi durumunda Erzurum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne bilgi verilecektir. Planlanan enerji iletim hattını ve çevresini gösterir Vaziyet Planı ve faaliyet alanına ait Fotoğraflar Ek-7 de sunulmuştur. 24
BÖLÜM III : PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI III. 1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Finans Kaynakları, Planlanan Enerji iletim hattı, TEİAŞ Genel Müdürlüğü yatırım planında bulunan proje olduğundan TEİAŞ Genel Müdürlüğü bütçesinden finanse edilecek olup, söz konusu hattın işletmesi de TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından yapılacaktır. III.2. Proje Bedeli Planlanan 154 kv Elif Havza TM ile Tortum TM enerji İletim hattının proje bedeli 2.200.000 TL'dir. III.3. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu, Yapımı planlanan enerji iletim hattında; her fazda 1272 MCM kesite sahip iletkenli tel kullanılacaktır. Bu tellerden 154.000 volt gerilimde enerji taşınacaktır. Enerji iletim hattı inşaatı direk temel kazılarının ve temellerin atılmasının yapılacağı alt montaj, üst montaj ve tel çekiminden oluşacaktır. Tüm inşaat işlemleri yaklaşık 9 ay sürecektir. 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM enerji iletim hattı projesi ile ilgili hazırlanmış olan iş termin planı Tablo-4'de verilmiştir. Tablo- 4. Projenin Zamanlama Tablosu YAPILACAK İŞLER 1. YIL 2. YIL ÇED sürecinin sonuçlandırılması Etüt - Proje çalışmaları 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 Kamulaştırma çalışmaları Direk imalatı Temel kazıları ve alt montaj Montaj İşleri Üst montaj, tel çekimi Test ve kabul İşlemleri İşletmeye Geçme Söz konusu faaliyetin inşaat aşamasına ilişkin iş akım şeması Şekil-9 da verilmiştir. 25
Şekil- 9. EİH İnşaası İş Akım Şeması. Rapora konu olan 154 kv Elif Havza TM-Tortum TM EİH projesi kapsamında Trafo Merkezinin inşası söz konusu değildir. III.4. Projenin Fayda-Maliyet Analizi, Elektrik enerjisinin ülke ekonomisine olan katkıları tartışılmaz bir gerçektir. Bu sebepten dolayı enerji iletim hattı ile üretilen enerjinin, ülke tarafından kullanılabilir bir hale gelebilmesi ve ihtiyaç duyulan yerlere iletilebilmesi için enterkonnekte sisteme bağlantısı yapılacaktır. Enerjinin üretime ve ülke ekonomisine yapacağı katkılar göz önüne alındığında, yapılacak olan enerji nakil hattı kısa sürede yapım maliyetini karşılayacak ve proje ömrü süresince her bakımdan büyük kar sağlayacaktır. Ayrıca iletim hattının inşaat aşamasında çalışacak personel civar yerleşimlerden seçilecektir. Çalışılan süre dahilinde bölgede 26
istihdam olanağının sağlanması hedeflenmektedir. Ayrıca; çalışanların gıda, içme suyu vb. günlük ihtiyaçlarını buradan sağlaması bölgeye ekonomik katkı sağlayacaktır. Proje kapsamında irtifak hakkı tesis edilecek alanlar ve mülkiyet hakkı olarak kamulaştırılacak alanlar ile ilgili işlemler 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu çerçevesinde TEİAŞ tarafından teşkil edilecek istimlâk komisyonu marifetiyle yürütülecektir. Mülkiyet hakkı olarak kamulaştırılacak alanlar hak sahiplerine gerekli kamulaştırma bedelleri ödenmek suretiyle kamulaştırılacaktır. Direklerin isabet ettiği alanlar hariç olmak üzere tel altları, mevcut mülkiyet sahipleri tarafından kullanılmaya devam edilebilecektir. Sonuç olarak, gerekli bir altyapı yatırımı olan proje ile öncelikle yörenin daha sonra da ülkenin sürekli ve kesintisiz enerji ihtiyacına katkıda bulunulacaktır. Kamulaştırma bedelleri ve süreli istihdam imkânları ile bölge ekonomisine de doğrudan ve dolaylı katkılar sağlanacaktır. Bölgede enerji iletimi ile kesintisiz enerji ihtiyacının karşılanması faydası göz önüne alındığında, çevreye verilecek minimum zarara göre projenin ekonomik açıdan büyük getiriler sağlayacağı düşünülmektedir. III.5. Proje Kapsamında Olmayan Ancak Projenin Gerçekleşmesine Bağlı Olarak, Yatırımcı Firma Veya Diğer Firmalar Tarafından Gerçekleştirilmesi Tasarlanan Diğer Ekonomik, Sosyal Ve Altyapı Faaliyetleri, Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, yatırımcı tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri bulunmamaktadır. III.6. Kamulaştırma, (Kamulaştırılacak alanların 1/25.000'lik harita üzerinde gösterimi, mevcut kullanım ve mülkiyet durumu, istimlak ve izin irtifak hakkı ile ilgili bilgi verilmesi) Planlanan EİH güzergahı için ÇED süreci boyunca oluşturulacak kamulaştırma planı doğrultusunda gerek mülkiyet için ve gerekse irtifak hakkı için uzlaşma komisyonu marifetiyle kamulaştırmaları yaparak hak sahiplerine arazi bedellerini ödeyecektir. Bu çalışmalar kapsamında, hattın her iki yanından 25 er m, toplam 50 m genişliğinde, koridorun tamamında irtifak hakkı tesis edilecektir. Direk ayaklarının isabet ettiği yerlerde ise, direk tipine göre değişen büyüklükteki mülkiyetleri kamulaştırılacaktır. TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından, Kamulaştırma Kanunu gereğince, kamulaştırma planı doğrultusunda gerek mülkiyet, gerekse irtifak tesisi için uzlaşma komisyonu marifetiyle kamulaştırmalar tamamlanarak, hak sahiplerine arazi bedelleri ödenecektir. Tesis yerinin/güzergâhının orman sayılan yerlere rastlayan kısımlarına ilişkin kamulaştırma söz konusu olmayıp söz konusu alanlar için 6831 sayılı Orman Kanunu nun 17/3. maddesi gereği ilgili Orman Bölge Müdürlüğü nden gerekli izinler alınacaktır. Kamulaştırma işlemleri sırasında Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ne başvuruda bulunularak; 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği uyarınca gerekli izinler alınacaktır. Kamulaştırma işlemleri tamamlanmadan inşaata başlanılmayacaktır Ayrıca direklerin inşaat faaliyetleri sırasında burada bulunan tarım arazilerinde meydana gelecek her türlü zarar yüklenici firma tarafından karşılanacaktır. EİH 27
güzergahında elektrik direklerinin inşa edilmesi sırasında sadece direk ayaklarının oturacağı alanlarda kazı yapılacaktır. Güzergah boyunca direklerin inşa edileceği yerlerdeki alanlar istimlak edilecek, iletkenlerin altında kalacak alanlar için de irtifak hakkı ödenecektir. Her bir taşıyıcı direk için ortalama 200 m 2, durdurucu direk için de ortalama 300 m 2 alan istimlak edilerek kamulaştırma çalışmaları yapılacaktır. Ayrıca güzergah boyunca hattın sağından 25 metre ve solundan 25 metre olmak üzere toplam 50 metrelik koridor için de irtifak hakkı ödenecektir. Enerji İletim Hattı yaklaşık mülkiyet ve irtifak hakkı için kamulaştırılacak alan değerleri aşağıda tabloda hesaplanmıştır. Tablo- 5. Kamulaştırılacak Alanlar Kamulaştırılacak Alan Adet Alan (m 2 ) Direk Tipi Taşıyıcı Direkler 200 m 2 30 6.000 Durdurucu Direkler 300 m 2 40 12.000 Mülkiyet Hakkı İçin Kamulaştırılacak Alan 18.000 İrtifak Hakkı İçin Kamulaştırılacak Alan (28.000 m x 50 m-13.800 m 2 ) 1.382.000 Toplam Alan 1.382. 000 Yukarıdaki tabloda verilen rakamlar kamulaştırma çalışmalarının sonunda netlik kazanacaktır. III.7. Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) ÇED sürecinin tamamlanmasıyla birlikte; - TEİAŞ tarafından yapılacak mülkiyet ve irtifak hakkı kamulaştırmalarında kamu yararı olduğuna dair TEİAŞ Yönetim Kurulu nca karar verilecektir. -Söz konusu kamu yararı kararı T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı onayına sunulacaktır. -İletim tesislerinin güzergahının imar planı dışında olan kısmı için tarım dışı amaca tahsisini sağlamak ve varsa meralık vasfının değiştirilmesini temin etmek üzere konu ilgili Valiliklere iletilecek ve tarım dışı amaca tahsis ve varsa meralık vasfının değiştirilmesi sağlanacaktır. -Kadastro onayları ilgili Kadastro Müdürlüğü ne yaptırılacaktır. -Kamulaştırma bedelleri hak sahiplerine ödenecektir. -İletim tesisleri yerinin/güzergâhının orman sayılan yerlere rastlayan kısımlarına ilişkin olarak ilgili Orman Bölge Müdürlüğü nden gerekli izinler alınacaktır. III.8. Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması, Zamanlama Tablosu Projenin ÇED süreci sırasında ilk önce arazi etüdü ve ofis çalışmaları yapılmıştır. Yapılan çalışmaların sonuçları, etkileri ve alınacak önlemler hazırlanan ÇED raporunda değerlendirilmiştir. ÇED Olumlu Belgesi alındıktan sonra Orman alanlarına girilmeden önce 6831 sayılı Orman Kanununun 17. maddesi gereği izin alınacaktır. Şahıs arazileri için ise TEİAŞ tarafından, Kamulaştırma Kanunu gereğince, kamulaştırma planı doğrultusunda gerek mülkiyet gerekse irtifak tesisi için uzlaşma komisyonu marifetiyle kamulaştırmalar yapılarak, hak sahiplerine arazi bedelleri ödenecektir. 28