HIZLI SERİ ENTÜBASYON Dr.Selcan ENVER DİNÇ AÜTF ACİL TIP ABD 21.09.2010 Solunum işlevi ve refleksleri mevcut olan buna karşın çeşitli nedenlerle entübasyonu gereken hastaların sedatif ve kas gevşeticiler kullanılarak planlı şekilde ve hızla entübasyonu HIZLI SERİ ENTUBASYON olarak tanımlanır. 1 2 HSI nun 7 P si: Preparation (-10 min) Preoxygenation(-5 min) Pretreatment (-3 min) Paralysis with induction (0) Protection with position (+20 sec) Placement of the tube (+45 sec) Post intubation management (+60 sec) Preparation (Hazırlık) S (suction): çeşitli boylarda sondalarla aspiratör O (oksijen): 15lt/dk olacak şekilde ambu maske A (airway): hava yolu malzemeleri P (farmakoloji): indüksiyon ilaçları, kas gevşeticiler ve antidotları ME (monitör ekipmanları) 3 4 Preoxygenation (Ön Oksijenlendirme) 3-5 dakika %100 oksijen 5 dakika boyunca % 100 Oksijen inhale ettirilirse 5 dakika apneye izin verir. Sellick manevrası (krikoid kartilaj üzerine 2 kg lık bası) Ters trandelenburg ( %23 daha fazla oksijen depolanır) Pretreatment (Ön tedavi) Atropin(0.01 mg/kg): çocuklarda ve süksinilkolin kullanılanlarda bradikardiyi engeller Lidokain(1-1.5 mg/kg): intraoküler ve intrakranial basıncı azaltır Opioidler: sempatik aktivasyonu azaltarak hipertansif ve taşikardik yanıtı engeller. 5 6 1
Opioidler; Fentanil, alfentanil,sufentanil, remifentanil Fentanil 3 µg/kg laringoskopiden 3-5 dk önce Alfentanil 10 µg/kg laringoskopiden 1 dk önce verilmelidir. İndüksiyon_Barbitüratlar: Tiopental(3-5mg/kg) 30-60 sn etki başlar. 10-30 dk sürer Metoheksital(1mg/kg) 60 sn etki başlar. 5-7 dk sürer İntrakranial basınç artımının olduğu durumlarda tercih edilir Miyokardiyal depresyon ve venodilatasyon nedeniyle hipotansiyona neden olurlar Sol ventrikül disfonksiyonu, astım ve porfiride KE! 7 8 İndüksiyon_Ketamin: Pentothalsodıum 500mg/ 1gr flk Fensiklidin türevidir 1-2 mg/kg Etkisi 1-2 dk içinde başlar, 5 dk kadar devam eder Pozitif inotrop ve kronotrop etkilidir Kan basıncını, kafa içi basıncı ve göz içi basıncı arttırır Güçlü bronkodilatör etkiye sahip 9 10 İndüksiyon_Etomidat: Ketalar flk 50 mg-100 mg/ml Hipnotik ajandır Doz 0,3 mg/kg, hipotansiyon varsa yarıya indirilebilir Etkisi 1 dk önce başlar 10-20 dk sürer Minimal histamin salınımına neden olur Miyokardiyal ve serebral iskemiye neden olmaz Hipovolemik ve kafa travmalı hastalarda tercih edilir 11 12 2
İndüksiyon_Etomidat: Analjezik değildir, entübasyon sırasındaki sempatik deşarjı engellemez Myoklonusa neden olabilir (diazepam ve fentanil ile tedavi edilebilir) Tekrarlayan dozlarda adrenal supresyona neden olur İdamede tercih edilmez Hypnomidateamp 2mg/ml 13 14 İndüksiyon_Propofol: 9-50 sn etki başlar, 3-10 dk sürer 0.5-1.5 mg/kg Laringeal ve faringeal refleks yanıtı azaltır İntrakranial basıncı azaltır Antiemetik ve antikonvülzan etkilidir Hipotansiyona neden olur Diprivan flk Propofolflk 10mg/ml 15 16 İndüksiyon_Midazolam: 0.1 mg/kg Etkisi 1-2 dk başlar 30-60 dk devam eder. Hipovolemik hastalarda hipotansiyona neden olabilir Dormicumamp 15 mg/ml Etkisi flumazenil ile geri döndürülebilir (0.2 mg iv yanıt alınana kadar) 17 18 3
Paralizi: Depolarizan ajanlar(süksinilkolin) kolinerjik reseptörlere afinitesi yüksek Plazma kolinesterazı tarafından yıkılır Non-depolarizan ajanlar(vekuronyum, doksakuryum, atrakuryum, rokuronyum) asetilkolin ile reseptörler için yarışırlar. 19 20 Paralizi_Süksinilkolin: 1-1.5 mg/kg Etkisi 45-60 sn başlar, 5-9 dk sürer Fasikülasyon ardından gevşeme meydana gelir Fasikülasyonu engellemek için 0.01 mg/kg vekuronyum/ entübasyon dozunun 1/10 u süksinilkolin yapılmalıdır Hızlı etki ve kısa etki süresi nedeniyle tercih edilir Paralizi_Süksinilkolin: İntragastrik, intraoküler ve intrakraniyal basıncı arttırır Serum potasyumunu 0.5 meq/l arttırır. Yanık hastaları, ezici yaralanması ve renal yetmezliği olan hastalarda tavsiye edilmez Genetik duyarlı kişilerde malign hipertermiye neden olabilir 21 22 Paralizi_Süksinilkolin: Atipik psödokolinesterazı olanlarda, siroz ve yanık hastalarında etkisi uzayabilir Vagal uyarı sonucu gelişen bradiaritmi ve asistoliyi engellemek için özellikle infant ve çocuklarda 0.01mg/kg iv (min 0.5 mg) atropin kullanılabilir Lysthenonamp 100mg/ 5 ml 23 24 4
Paralizi_Vekuronyum: 0.08-0.15 mg/kg Etkisi 2-4 dk başlar; 25-40 dk sürer Hemodinamikdeğişiklikler yaratmaz Aşırı duyarlılık reaksiyonu nadirdir Safra yoluyla atılır Norcuron amp 10 mg 25 26 Paralizi_Rokuronyum: 0.6 mg/kg iv Etki 1-3 dk başlar; 30-45 dk devam eder Vekuronyumile karşılaştırıldığında daha az yan etki görülür Rocuronium flk 10 mg/ml 27 28 Paralizi_Atrakuryum: 0.4-0.5 mg/kg iv Yarı ömrü 20 dk kadardır Hepatikve renalyetmezliği olan hastalarda tercih edilir. Histaminsalınımınına bağlı bronkospazma ve hipotansiyona neden olur. Dematrac amp 25-50 mg/ 2.5 ml 29 30 5
Her hasta için standart bir HSE protokolü yoktur. Tüm sedatif ve paralizan ajanlar hastaya göre seçilmelidir. 31 32 6