Fransız Kredi Kuruluşu Agence Française de Développement tarafından KOBİ lere Yönelik Finansman İmkânları Seminer Raporu 13 Aralık 2005 - İstanbul DİLARA SÜLÜN DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER MÜDÜRLÜĞÜ AB MASASI ŞEFİ (Td) Aralık - 2005 1
KOBI lere Yönelik Finansman İmkânları Seminer Raporu 13 Aralık 2005 İstanbul 13 Aralık 2005 tarihinde DEIK ve Fransa Kalkınma Ajansı isimli Fransız Kredi Kuruluşu olan AFD ortaklığında bir seminer düzenlenmiştir. Bu seminer Türkiye de KOBİ lere yönelik finansman imkânlarını ele almış, çeşitli kredi olanakları hakkında bilgi vermiştir. Söz konusu seminerin açılış konuşmasını yapan Türk-Fransız İş Konseyi Başkan Vekili Sayın Şerif Egeli; Fransız Kredi Kuruluşu olan AFD nin Türkiye de ajans kurması ve Türk KOBİ lerine 100 milyon Euro luk kredi olanağı sağlamasının çok olumlu bulduğunu belirtmiştir. AFD Türkiye Müdürü Régis Marodon AFD nin Fransa da bir banka olduğunu açıklayarak sözlerine başlamış ve bu banka hakkında ayrıntılı bilgi vermiştir. Bu bilgiler aşağıda özetlenmiştir. Dünyada AFD Fransız Kalkınma Ajansı, hizmetlerini kamu çıkarına yöneltmiş bir kamu kuruluşudur. Misyonu: kalkınmanın finansmanıdır. Fransız Kalkınma Ajansı, bakanlıkların himayesi altında olup, misyonunu mali verimliliği göz önünde bulundurarak sürdürmektedir. Proparco, AFD nin özel sektörün finansmanında uzmanlaşmış iştirakidir. AFD, Fransız devleti adına, kalkınma ve çevre yardımlarına ayrılmış hibeleri yönetmektedir (FFEM). Yeni fikirlerin ve yeni tekniklerin öncüsüdür. AFD, beş kıtada, ekonomik ve sosyal projelerin ve çevre projelerinin finansmanını sağlamaktadır. Her ülkenin ekonomik koşullarına, projelerin çeşitlerine ve risk değerlendirmelerine uygun olacak şekilde belirlenmiş çeşitli mali araçlar kullanılır (hibeler - piyasa koşullarında krediler). Kredi alan kuruluşlar hükümetler, kamu şirketleri, yerel yönetimler ve özel sektör kuruluşları olabilirler. AFD özellikle Afrika kıtasında yoğun olarak mevcuttur. Batı Afrika 2
Orta ve Doğu Afrika Güney Afrika 3
Asya Akdeniz Pasifik Okyanusu 4
AFD Grubunun Konsolide Kredi ve Hibeler Tablosu AFD Grubu: 2001-2005 krediler ve hibeler (Milyon 2001 2004 2005 2005/ 2001 Avro) Gerçek Gerçek Hedef % -leşen -leşen Devlete bağlı olan yabancı 293 478 445 +81% uygun koşullu krediler Devlete bağlı olmayan yabancı 41 134 160 +290% uygun koşullu krediler Devlete bağlı olmayan piyasa 6 30 100 - koşullarında krediler ve teminatlar Yabancı ülkelerdeki projelere 166 174 175 +5% verilen hibeler PROPARCO 219 211 234 +7% Yabancı ülkeler toplam 725 1.027 1.114 +54% Deniz Aşırı toplam 549 384 480-12% Yapısal krediler 32 90 9 - AFD: Uluslararası Fikirlerin Oluşumunda Yer Alan Bir Aktör AFD: Uluslararası fikirlerin oluşumunda yer alan bir aktör GENEL TOPLAM 1.306 1.501 1.603 +23% Kalkınma alanında Fransız görüşlerinin oluşturulmasına destek İklim değişimi Çevre ve Bioçeşitlilik Mikro finans (yatırım fonları) Geri Kalmış bölgelerde altyapılar (NEPAD) Belediyelerin yatırımları (devlet garantisi olmadan) Türkiye de Hedeflenen Sektörler: 2006/2008 Türkiye Stratejisi ve Dinamiği Temel Hedef Avrupa ile uyumun sağlanmasıdır. İki ana tema: 5
Sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesi: katılım müzakerelerini pozitif yönde etkileyecek bir hedef Bölgesel farklılıkların azaltılması: özel sektör yatırımlarının desteklenmesi ve belediye altyapı projelerinin desteklenmesi (henüz üzerinde çalışılmaktadır) Türkiye de faaliyetlerini başlatabilme izni AFD ye 2004 yılında verilmiştir Çeşitli bankalar aracılığıyla KOBİ lere 172 milyon. kredi verilmiştir Esenboğa havalimanının Yap-işlet-devret modeli finansmanına katılım (Proparco) Potansiyel yenilenebilir enerji projelerinde gelecek vaat eden temel adımlar Her sene ortalama 100 milyon Euro luk finansman sağlama hedefi KOBİ lerin Yatırımlarına Destek AFD Tarafından Uygulanan İki Çeşit Finansman Şekli: - Aracı bankalar ile finansman: çeşitli Türk bankalar aracılığıyla KOBİ lere 172 milyon değerinde kredi verilmektedir veya - Proparco firmasının şirketler ekibiyle direkt bir diyalog kurulabilmektedir. 1. Bankalar Aracılığıyla Krediler (AFD ve Proparco) - Uzun vadeli krediler (5-10 yıl arası değişen vadeler) - Kredi riskini aracı banka üstleniyor - Euro veya Dolar üzerinden krediler - Piyasa koşullarında krediler. Yenilenebilir enerji projeleri veya geri kalmış bölgelerdeki projelerde biraz daha düşük oranlar. Mevcut aracı kuruluşlar: TEB Leasing, Garanti Leasing, Finansbank, TSKB (APEX), Oyak Bank. - AFD nin anlaşmak üzere olduğu aracı bankalar: TKB, Halkbank - Proje başına miktar: 100.000 ile 5 milyon arası. 2. Direkt Diyalog 2.1 Teminatlı krediler 2.2 Limited recourse krediler 2.3 Özkaynaklar 2.1. Teminatlı Krediler 6
4 Mevcut birimlerin genişletilmesi gibi projeler 4 Dosya başına minimum 2 milyon / $ 4 Anlaşmalar sonucu belirlenecek marj 4 Holding veya bankanın garantisi 2.2. Limited Recourse Krediler 4 Yeni kuruluşların finansmanı (proje finansmanı) 4 Junior veya senior krediler 4 Değişken faiz oranları (EURİBOR/ LİBOR 6 ay) ve sabit oranlara geçiş opsiyonu 4 Dosya başına minimum 5 milyon / $ 4 Marj > 3 % 4 Proje bitene kadar sponsorun garantisi, mortgage, ve projeler için istenebilecek her çeşit teminatlar. 4 3 ile 15 yıl arası değişen vadeler (1 ile 5 yıl arası geri ödemesiz) 2.3. Özkaynaklar 4 Üst bilânço işlemleri (hisseler, değiştirilebilir tahviller, shareholders loans ) 4 Minoriter: sermayenin en fazla %20si 4 Dosya başına miktar:1 ile 5 milyon arası 4 5 ile 7 yıl arası bir süre sonra satış 4 Seçicilik Kalite Şartı Dosyaların hazırlıklarının ve analizlerinin özenle yapılması Mali riskin ve proje yönetiminin kalitesi Verimliliğin ve sonuçların ölçülmesi Fransız malı alma zorunluluğunun olmaması- İhalelerin saydamlığı ve Fransız şirketlerine eşit muamele Sosyal sorumluluk ve çevre sorumluluğu Tüm bu özellikler ve AFD nin önem verdiği kriterleri yukarıda özetlendiği şekilde açıklayan AFD Türkiye Müdürü Bay Marodon, ayrıntılı bilgi ve proje başvuruları için tüm KOBİ lerin bir dosya hazırlayarak proje içeriklerini oluşturmaya ve kendileriyle görüşmeye davet etmiştir. AFD İstanbul İrtibat Bilgileri: AFD Groupe Agence Française de Développement Adres: Büyükdere Cad. Yapı Kredi Plaza C Blok Levent 34330 İstanbul Tel: 0212 283 31 11 Fax: 0212 283 31 51 http://www.afd.fr AFD tanıtımının ardından Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Genel Müdür Yardımcısı Orhan BEŞKÖK söz almıştır. Sayın Beşkök, TSKB nin Türkiye de özel sektöre ait ilk kalkınma ve yatırım bankası olduğunu ve 1950 de Dünya Bankası ve Türkiye Merkez Bankası desteğiyle kurulduğunu 7
söyleyerek sözlerine başlamıştır. Beşkök, TSKB nin Avrupa Yatırım Bankası, Dünya Bankası, Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası, AFD, KfW ve Japon Uluslararası İşbirliği Bankası JBIC in önde gelen aracı bankası olduğunu da belirtmiştir. TSKB 3500 ün üzerinde şirkete orta ve uzun vadeli fon sağlamış ve 100 ün üzerinde şirketin sermayesine ortak olmuştur. TSKB nin Misyonu - Türk sanayisinde özel girişimin yatırımlarını desteklemek ve - Şirket sermayelerini iştirak yoluyla desteklemektir. Kredi ve Leasing Plasmanları (Milyon ABD Doları) Yıl Kredi & Leasing Plasmanları (Milyon UDS) 2001 159 2002 208 2003 262 2004 419 TSKB özel sektörün 1.4 milyar Dolar civarında sabit yatırım sermayesini desteklemiştir. TSKB Tarafından Kullandırılan Kredilerin Dağılımı Avrupa Yatırım Bankası Sanayi Sektörü V KOBİ Kredisi Bu kredinin tutarı 250 milyon Euro dur. Bu kredi ile yatırımların azami %50 si finanse edilebilmektedir. Yatırım tutarı maksimum 25 milyon Euro dur. 25 milyon Euro nun üzerindeki AYB projeleri için aracı firma TSKB ile değil, AYB ile direk görüşülmesi gerekmektedir. Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası KOBİ Kredisi Kaynak Miktarı 200 milyon Euro dur. AYB Sanayi Sektörü V KOBİ Kredisi nde olduğu gibi bu kredi ile yatırımların azami %50 si finanse edilebilmektedir. Yatırım tutarı maksimum 20 milyon Euro dur ve yatırım konusunun özellikle çevre mevzuatı ile uyumlu olması gerekmektedir. KfW Çevre Kredisi Bu kredi atık su arıtma ve atıkların geri kazanımı amacıyla yapılan yatırımların finansmanında kullanılmaktadır. Kredi Miktarı 9,7 milyon Euro olup proje tutarının %70 ine kadar finansman olanağı mümkündür. Dünya Bankası Yenilenebilir Enerji Kredisi Bu kredi su, rüzgâr, jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynakları kullanarak elektrik üretecek özel sektör firmalarının yatırımlarını desteklemektedir. Kredi tutarı 200 milyon ABD Doları olup, projelerin azami %50 si finanse edilebilmektedir. Agence Française de Développement AFD KOBİ Kredisi Kredi tutarı 50 milyon Euro olup, sağlık, eğitim ve enerji olmak üzere özel sektör KOBİ lerine verilmektedir. Ancak bu KOBİ lerin 500 ün altında çalışanı olması gerekmektedir. TSKB ile ilgili ayrıntılı bilgi www.tskb.com.tr adresinden temin edilebilir. 8
Son olarak İstanbul Finansbank Genel Müdür Yardımcısı Bekir Dildar tarafından yapılan konuşmada Fransız Kredi Kuruluşu AFD ile Finansbank işbirliğiyle KOBİ lere 20 milyon Euro değerinde uzun vadeli kredi sağlandığı bildirilmiştir. Bu kredilerin 5 yıla kadar varan vadeler ve 15 aya kadar varan geri ödemesiz dönemlerle verildiği bildirilmiştir. Finansbank ve KfW işbirliğiyle Gaziantep, İzmir ve Kocaeli KOBİ lerine yönelik 8 milyon Euro tutarında işletme kredisi verilmekte olduğu da açıklanmıştır. Ayrıntılı bilgi www.finansbank.com.tr adresinden temin edilebilir. 9