Diyet, Obesite (Şişmanlık), Koroner Kalp Hastalığı, Kolesterol, Yağ, Karbonhidrat, Protein vs. Prof Dr Oktay Ergene
Akıl Tutulması Kafamız Neden Karışık?
Pnomoni (Zatüre) Antibiyotik
Hipertansiyon Antihipertansif
Malarya (Sıtma) Antibiyotik
Koroner Kalp Hast. Aspirin, Statin
Malarya (Yüksek Olasılık) Proflaktik ilaç
Koroner Kalp Hast. (Yüksek Olasılık) Aspirin,Statin
Diyet Koroner Kalp Hast. Tedavisi Yok
Diyet Koroner Kalp Hast. Önlenmesi Var
Diyet Kan Kolesterol Düzeyi İlişkisi Zayıf
Kolesterol Dengesi EMİLİM SENTEZ
KOLESTEROL METABOLİZMASI Ekstra Hepatik Organlar Karaciğer Barsak 1600mg 800mg 800mg
KOLESTEROL METABOLİZMASI Ekstra Hepatik Organlar Karaciğer Barsak 0 mg 1200mg 600mg 600mg
Ateroskleroz Oluşumu
Trombüsün Damarı Tıkaması
68 uzun dönem takipli prospektif çalışma 302 430 hasta 2.79 milyon hasta yılı JAMA. 2009;302(18):1993-2000
LİPİDLER ve VASKÜLER HASTALIK RİSKİ: KAH JAMA. 2009;302(18):1993-2000
Deaths in Thousands ABD de KV Hastalıklardan Ölümler Rates of death from cardiovascular disease from 1900-2006 AHA Kalp Damar Hastalıkları İçin Diyet önerilerini yayınlıyor Years Source: American Heart Association. Heart Disease and Stroke Statistics, 2010 Update
Amerikan Kalp Cemiyeti (American Heart Association) Öncülüğünde USDA (United States Department of Agriculture) Düşük Yağlı Diyetleri (yüksek karbonhidratlı) Öneren Tarihin en Büyük Kampanyasını Başlattı
Diyet, Obesite (Şişmanlık), Kalp Damar hastalığı İlişkisi.. Ne Biliyoruz?
Kilolu Olmanın ve Şişmanlığın Mortaliteye Etkisi n= 527 265
Kilolu Olmanın ve Şişmanlığın Erkeklerde Mortaliteye Etkisi N Engl J Med 2006;355:763-78.
Kilolu Olmanın ve Şişmanlığın Kadınlarda Mortaliteye Etkisi N Engl J Med 2006;355:763-78.
Diyetle alınan Enerji miktarındaki artışların farklı Yağ çeşitlerinde KAH nisbi riskine yansıması n = 80 000 Nurses Health Study Hu FB et al NEJM 1997; 337:1491
Diyetle alınan Enerji miktarı değişmeksizin farklı Yağ çeşitlerinin birbiri yerine ikame edilmesi durumunda KAH nisbi riski n = 80 000 % 42 RRR, p< 0.001 % 53 RRR, p< 0.001 Nurses Health Study Hu FB et al NEJM 1997; 337:1491
Vegetaryen Diyet Vucut Ağırlığı ve T2DM İlişkisi n= 60 903
Vegetaryen Diyet Vucut Ağırlığı ve T2DM İlişkisi Diyet VKİ DM (%) Vegan 23.6 kg/m2 2.9 Lacto-ovo vejeteryan 25.7 kg/m2 3.2 Pesco- vejeteryan 26.3 kg/m2 4.8 Semi- vejeteryan 27.3 kg/m2 6.1 Non- vejeteryan 28.8 kg/m2 7.6
Diyetler, Diyetler, Diyetler..
Diyet Tipleri Mucize diyetler Vejetaryen diyetler Tek besin diyetleri Formüle diyetler Bir besini azaltılmış diyetler -Düşük yağlı ve proteinli diyetler -Düşük karbonhidratlı diyetler Çok düşük kalorili diyetler Kan grubu diyeti Diğer diyetler
Bügün Gelinen Noktada Tartışmanın Özü Düşük Yağlı Diyetler (= Yüksek KH diyet) Düşük KH diyetler (= Yüksek Proteinli ve Yüksek Yağlı diyet)
Diyetler Üzerinde Neden Kıyamet Kopuyor?
Ülkemizde Bazı Paramedikal Obezite Tedavi Yöntemleri Ayurvedik zayıflatma Akupunktur ile tedavi Mezoterapi Montignac tedavisi Panchakarma tedavisi Liposuction Lipo-shaping tedavisi İnfraruj tedavisi, Ultrashall Tedavisi Parafin banyo tedavisi, Yosun Tedavisi Pressoterapi.
Diyet Ürünleri Diyet Çikolatalar Diyet Pasta Kurabiyeler Diyet Dondurmalar Diyet Baklava Helvalar Diyet Şekerlemeler Diyet İçecekler Diyet Yağlar vb
Egzersiz Aletleri Pazarı Body Builder Hip Shaper Multiflex Air Walker Biolux AB Shaper Body Shaper T Flattener vb
Neden Kilo Alıyoruz?
Bilinen hiçbir diyet hiçbir gıda grubunun sınırsız tüketimini önermez
Pozitif Enerji Enerji Balansı Balansı Yağ Depolama (Obezite) = Alınan Metabolizma için Enerji - = Harcanan + Enerji Fiziksel Aktivite için Harcanan Enerji
Aynı Kiloda Kalmak İçin Alınan Enerji= Kullanılan Enerji Metabolizma için harcanan enerjiyi basitçe hesaplamak için; Erkeklerde kilo 24, Kadınlarda 22 çarpılır Sedanter yaşayanlarda Fizik Aktivite için bu rakamın % 20 eklenir Benim için 87x24=2088+412= 2500 kcal
Pozitif Enerji Balansı Yağ Depolama (Obezite) = Alınan Metabolizma için Enerji - Harcanan + Enerji Fiziksel Aktivite için Harcanan Enerji Kilo alımındaki en önemli oyuncular Bazal metabolizma (BM) için harcanan enerji ve alınan enerjidir
Enerji Balansı Yağ Depolama (Obezite) = Alınan Metabolizma için Enerji - Harcanan + Enerji Fiziksel Aktivite için Harcanan Enerji Enerji Balansı statik olmayıp dinamik bir özellik gösterir. Bu nedenle de vucut, kilosunu ve yağ depolarını sabit tutma eğilimindedir
Dinamik Enerji Balansı? Günlük gıda alımınıza 1 kap Dondurma (500 kcal) eklerseniz ne olur? Alınan Enerji = - Metabolizma için Harcanan Enerji Fiziksel Aktivite için Harcanan Enerji Haftada 3500 Kcal ek enerji alırsınız Bu yaklaşık haftada 450 gr kilo almanız anlamına gelir Bu da 1 yıl sonunda 34 kilo almanız demektir +
Peki ne olur? Dinamik Enerji Balansı, Bazı Kavramlar Total Enerji Tüketimi (TEE) (Total energy expenditure) Metabolizma için Harcanan Enerji + Fiziksel Aktivite için Harcanan Enerji
Peki ne olur? Dinamik Enerji Balansı, Bazı Kavramlar Yağsız vucut kitlesi (FFM) (Fat Free Mass) İstirahatteki enerji tüketimi (REE) (Resting Energy Expenditure) İstirahatteki enerji tüketimini belirleyen en önemli parametre FFM dir
Peki ne olur? Dinamik Enerji Balansı, Bazı Kavramlar Kilo alındığında alınan kilonun yaklaşık 2/3 yağ olarak, 1/3 ü FFM olarak alınır Benzer şekilde kilo verildiğinde de hem yağ dokusundan hem de FFM (kas dokusu) kaybedilir
Peki ne olur? Kilo alırken durum. Kilo (kg) FFM Yağ REE/kg FFM Kcal/d Fark kcal/d Obes Bazal 130 63 68 51 3160 %10 142 67 76 59 4030 +870 Normal Bazal 66 54 12 47 2480 %10 73 56 17 54 3110 +630
Peki ne olur? Kilo verirken durum. Kilo (kg) FFM Yağ REE/kg FFM Kcal/d Fark kcal/d Obes Bazal 132 64 68 50 3100 %10 115 60 76 42 2550-550 Normal Bazal 71 53 18 45 2380 %10 64 51 13 39 1950-430
Alınan Enerji = - Metabolizma için Harcanan Enerji + Fiziksel Aktivite için Harcanan Enerji 130 kilodan 142 kilo ya çıkma karşılığında, günlük 4030 kcal alım ile kilo yeniden sabitlenir Bu çerçeveden bakıldığında Obesite, insan organizmasının enerji fazlası ile karşılaştığında yeni bir enerji dengesi için bulduğu çözümlerden biridir
Daha yalın söylemek gerekirse şişmanladığımızda kilonun sabit kalabilmesi için daha fazla yememiz gerekmektedir
Vucuttaki Karbonhidrat (KH), Protein ve Yağ depoları
Vücut depolarının, metabolizmada yakıt tercihleri üzerine etkisi Metabolizmanın tercihli yakıtı KH tır ve insan organizması sınırlı KH depolarını korumak üzerine programlıdır İkinci tercihi proteinler, son tercihi ise yağlardır Beyin metabolizması hemen tamamen glikoz bağımlıdır
Aşırı KH alımının metabolizmaya etkisi
İnsulin Yakıt Tercihleri konusunda en önemli belirleyicidir İnsulin salınımının en önemli belirleyicisi alınan gıdadaki KH (Glikozdur) Basit şekerler, beyaz un ve nişasta daha belirgin insulin salınımına neden olur (Yüksek glisemik indeks) Kompleks KH daha az belirgin insulin salınımına neden olur
KH alımının metabolizmaya etkisi Dolaşımda yeterli KH bulunması durumunda insan organizması yakıt olarak glikoz (KH) kullanır, yeterli olmaması durumunda, proteinleri (yeterli bir yakıt rezervi değil) ve yağ asitlerini yakar
Gıda alımını ve Enerji tüketimini kontrol eden mekanizmalar
Gıda alımını ve Enerji tüketimini kontrol eden mekanizmalar
Gıda alımını ve Enerji tüketimini kontrol eden mekanizmalar Vucudun enerji depoları (enerji durumu) konusunda beyine (hipotalamus) bilgi aktarımı Beynin çeşitli bölgelerinde perifere gönderilecek sinyalin entegre edilmesi Perifere Açlık derecesini ve tüm vucut enerji tüketim seviyesini tayin eden sinyallerin gönderilmesi
Gıda alımını ve Enerji tüketimini kontrol eden mekanizmalar Bu fizyolojik sistem obesitenin önlenmesi amaçlı çalışmaz, tam tersine açlığın önlenmesine yönelik programlıdır
Sonuç Obesitenin önlenmesinde, enerji dengesinde enerji alımı ve enerji tüketimi parametrelerinde enerji tüketimi açık ara öndedir Obesitenin önlenmesinde; diyetin (enerji alımının) rolü ihmal edilemezse de, sadece enerji kısıtlamasına dayanan diyetler muhtemelen bu nedenle başarısız olmaktadır
Modern İnsanın Yeme Alışkanlığı Nasıl Olmalı? Diyet; belirli süre yapılan ve bırakılan bir süreçtir. Bu nedenle diyet yapılmamalı. Yasak gıda yok Egzersizden fazla bir beklenti olmamalı KH tercih ederken glisemik indeksleri ve enerji içerikleri konusunda bilgili olup, doğru seçimleri yapmak önemlidir.
Modern İnsanın Yeme Alışkanlığı Nasıl Olmalı? Yapılan yanlışlardan biri yağların aşırı azaltılmasıdır, yeri genellikle KH ile doldurulur. Yeteri kadar protein almak önemlidir İlk günlerdeki hızlı kilo kaybının özellikle ilk aydan sonra yavaşlayacağını hatta durabileceğini bilmek önemlidir.
Teşekkürler
Gıda alımını ve Enerji tüketimini kontrol eden mekanizmalar Kas kitlesi FFM en önemli kısmını oluşturur ve vucut ağırlığının %40-45 dir Kas kitlesi anabolik (yapım) kapasitesi obesitede önemli rol oynar çünkü enerji tüketiminin en önemli belirleyicisidir Genetik faktörler, egzersiz, diyette protein eksigi, seks hormonları, tiroid hormonu,insulin,leptin vb. anabolik kapasitede rol oynar
Aşırı KH alımının metabolizmaya etkisi Aşırı KH alımı
Gıda alımını ve Enerji tüketimini kontrol eden mekanizmalar
Gerçekte hiçte böyle olmaz! Alınan Metabolizma için Enerji - Harcanan + Enerji Fiziksel Aktivite için Harcanan Enerji
Kardiyologların Lipid Kılavuzlarına Bakışı Hedefte olgu % 20 Eur J Cardiovasc Prev Rehabil 2009;16:438 444
Yüksek ve Düşük Karbonhidratlı Diyetlerin Karşılaştırılması JAMA 2003; 289: 1837-50
Kolesterol- Kalp Damar Hastalığı
ABD KV Hastalık Mortalite Verileri DOI: 10.1161/CIR.0b013e31823ac046
Sonuç Obesite kalp Hastalıklarının tümü için önemli bir risk faktörüdür Obes kişiler kalp hastalığına yakalandıktan sonra kısmen korunurlar. İyi tedavi edilirlerse sağ kalımları oldukça iyidir Obes olup mantıklı kilo verenlerin sağ kalımları daha iyidir
Çevresel Faktörler Dışında Genetik Faktörler (% 10-15 sorumlu) Trifity Geni
Kronik Hastalıklar Kalp ve Damar Hastalıkları Kanser Şişmanlık Diyabet Tip II Karies Diyetin Etkisi (%) > 30 > 35 > 50 > 30 > 30
Erkeklerde Dünya Kalp Damar Hastalıkları Mortalite (Ölüm) Verileri DOI: 10.1161/CIR.0b013e31823ac046
Kadınlarda Dünya Kalp Damar Hastalıkları Mortalite (Ölüm) Verileri
Lipid Düşürücü İlaç Kullanımı (Yüksek Riskli Olgularda) Tüm hastalarda % 79.8 O OR = 2.15 Erkekler % 80.4, Kadınlar % 77.9
LDL Kolesterol Yüksekliği (Yüksek Riskli Olgularda) (3mmol/l -116 mg/dl üzeri) Tüm hastalarda % 33.8 O OR = 1.98 Erkekler % 31.7, Kadınlar % 40.1
Obesite Paradoksunun Geçerli Olduğu Hastalıklar J Am Coll Cardiol 2009;53:1925 32
KAH Vucut Ağılığının Mortalite KV Olaylarla İlişkisi n= 250 152 Obesite Paradoksu
KAH Vucut Ağılığının Mortalite ve KV Olaylarla İlişkisi n= 250 152 Lancet 2006; 368: 666 78
KAH Vucut Ağılığının Mortalite ve KV Olaylarla İlişkisi n= 250 152 Lancet 2006; 368: 666 78