Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Oca.11 Haz.11 Kas.11 Nis.12 Eyl.12 Şub.13 HAFTALIK RAPOR 1 Temmuz 213 Sanayi üretimi Mayıs ayında beklentimize paralel olarak yıllık bazda %2. arttı Nisan ayında beklentilerin üzerinde artarak iyimserlik yaratan sanayi üretim endeksi Mayıs ayında beklentilerimize paralel, piyasa beklentilerinin ise oldukça altında gerçekleşti. Sanayi üretiminin Nisan ayında yakaladığı ivmenin ılımlı bir görünüme dönüşmesi büyümeye katkısının önümüzdeki aylarda azalabileceğine işaret ediyor. Son açıklanan sanayi üretimi verileri ile birlikte küresel ekonominin mevcut görünümü ve likidite koşullarına ilişkin beklentilerimizi de dikkate alarak 213 yılı için %4.2 olan Türkiye ekonomisi büyüme oranı tahminimizi %3.7 ye revize ediyoruz. Sanayi üretimi 213 yılının Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre arındırılmamış verilere göre beklentimize paralel olarak %2. oranında arttı (piyasa beklentisi: %4.). Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise Nisan ayındaki %3. oranındaki yıllık artışın ardından Mayıs ta geçen yılın aynı ayına göre %1. arttı (beklentimiz: %2.9, piyasa beklentisi: %2.9). Sanayi üretim endeksinin Nisan ayında kazandığı ivmenin ardından Mayıs ayında toparlanma görünümünü korumakla birlikte olumlu takvim etkisine rağmen baz etkisinin de katkısıyla bir miktar hız kestiği dikkat çekiyor. Takvim etkisinden arındırılmış verilerle birlikte değerlendirildiğinde ise sanayi üretiminin Nisan ayındaki performans artışını Mayıs ayında koruyamadığı görülüyor. Sanayi üretiminin aylık bazda değişimleri incelendiğinde arındırılmamış verilere göre Mayıs ayında Nisan ayına göre %4.6, takvim etkisinden arındırılmış verilere göre ise %4.8 arttığı göze çarpıyor. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi ise aylık bazda %.6 azaldı. Nisan ayına ilişkin arındırılmamış ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi yıllık artış oranlarında.1 puan yukarı yönlü revizyon gerçekleşti. 2 2 1 1 - -1-1 -2-2 Kaynak: TÜİK Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %, sağ eksen) Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi alt sektörler bazında incelendiğinde, tüm ana sektörlerde bir önceki ay gözlenen canlanmanın Mayıs ayında nispeten ılımlı bir hale dönüştüğü dikkat çekti. Yıllık bazda %2.8 artan enerji üretimi ve ara malı imalatı en olumlu görünüme sahip sektörler olarak dikkat çekti. Enerjide kademeli toparlanma devam ederken, ara malı imalatı toplam sanayi üretimine paralel bir hız kaybı sergiledi. Geçen yılın Mayıs ayına göre %1.6 artan dayanıklı tüketim malı imalatı sınırlı bir toparlanma eğilimi çizerken, dayanıksız tüketim malı imalatı yıllık artış hızı Nisan ayındaki %4.4 ten %1. e geriledi. Madencilik sektörü üretiminde gözlenen azalış eğilimi Mayıs ayında da devam etti. Sanayi üretimine önümüzdeki dönem performansı açısından en olumsuz görünüm kazandıran grup ise Nisan ayındaki %1.7 lik yavaşlamasını sürdürerek Mayıs ayında son beş ayın en düşük üretimini gerçekleştirerek %. azalan sermaye malı imalatı oldu. Toplam sermaye malı ithalatının Haziran 212 den beri negatif artışlar kaydettiği ve sermaye malı ihracatının da benzer şekilde Ekim 212 den beri küçülmekte olduğu dikkate alındığında sermaye malı imalatındaki yavaşlamanın önümüzdeki aylarda da sürmesi beklenebilir. İmalat sanayi rakamlarına baktığımızda ise arındırılmamış verilere göre %2., takvim etkisinden arındırılmış verilere göre ise %1.4 artış gerçekleştiği, ancak söz konusu artışların Nisan ayı performansının altında kaldığı dikkat çekiyor. İmalat sanayi Mayıs ayı verileri yılın ikinci yarısı için beklediğimiz ivme 3 2 1-1 -2-3
Oca.7 Haz.7 Kas.7 Nis.8 Eyl.8 Şub.9 Tem.9 Ara.9 May.1 Eki.1 Mar.11 Ağu.11 Oca.12 Kas.12 Nis.13 artışının gerçekleşmediğini ortaya koyuyor. İmalat sanayi endeksi alt gruplar bazında incelendiğinde, bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin imalatının %37.8 oranı ile yıllık bazda en hızlı düşüşü yaşayan, deri ve ilgili ürünlerin imalatının ise %23.3 artışla en çok üretim artışı yaşanan alt sektör oldukları görülüyor. PMI İmalat Endeksi (mevs. arındırılmış) Kapasite Kullanım Oranı (%, sağ eksen) Sanayi üretim endeksi arındırılmamış ve takvim etkisinden arındırılmış veriler itibarıyla 6 8 8 ekonomik aktivitenin Mayıs ayında öncül göstergelerin genel görünümüne paralel bir tablo ortaya koydu. Kapasite kullanım 7 oranında son aylarda yaşanan artışın ve 4 7 tüketici güvenindeki toparlanmanın sanayi 4 3 6 6 üretiminde performans artışı için yeterli olmadığı, sanayinin daha çok PMI (Satın Alma 3 Yöneticileri Endeksi), reel kesim güven endeksi ve elektrik, otomobil ve beyaz eşya üretimi istatistiklerinin çizdiği ılımlı gidişat ile Kaynak: Reuters, TCMB uyumlu bir seyir izlediği görüldü. Haziran ayına ilişkin öncül göstergeler şu an için sanayi üretiminde herhangi bir bozulmaya işaret etmese de, faiz oranlarının Mayıs ayındaki rekor düşüşlerin ardından tekrar artışa geçmesi ve döviz kurundaki yükselişin devam etmesi üretim potansiyelini olumsuz etkileyecektir. Amerikan Merkez Bankası Fed in tahvil alımlarını Eylül ayından itibaren azaltmaya başlayarak parasal genişlemeyi yavaşlatacağı beklentisinin giderek artması, önümüzdeki dönemde küresel likidite bolluğunun azalacağı ve Türkiye nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkeler grubu için uygun yatırım imkanlarının ortadan kalkmaya başlayacağı beklenti ve endişesini de artırıyor. Böyle bir ortamda Türkiye nin yurtiçi yatırımları artırmak için gerek duyduğu yabancı tasarrufların kısa vadede maliyetinin artması ve bunun sonucunda sanayi üretiminde artan kapasite, üretim olanakları ve büyüme performansının olumsuz etkilenmesi beklenebilir. Mayıs ayının ortalarından itibaren gelişmekte olan ülkelerde yaşanan yabancı sermaye çıkışlarının Türkiye yi de etkisi altına almasıyla döviz kuru yükselişe geçti. Haziran ayında yurt içi piyasalardaki belirsizliğin de katkısıyla devam eden yabancı fon çıkışları kurdaki yükselişin artarak devam etmesine neden oldu. Bu durum ithalatı azaltarak üretimin olabildiğinde yurt içine kaydırılmasını ve sanayi üretiminin bir ölçüde artmasını sağlayabilir. Haziran ayında yurt içi kaynaklı belirsizlikler ve küresel likiditenin gelişmekte olan ülkelerden uzaklaşmaya başlaması yılın geri kalanına ilişkin büyüme beklentilerimizde revizyona gitmemize yol açtı. Mayıs ayı sanayi üretimi verilerinin beklentimiz dahilinde gerçekleşmesi büyüme tahminimizde yaptığımız revizyon için gerekçelerimizi teyit eden faktörlerden biri oldu. Küresel ekonominin mevcut görünümü ve likidite koşullarına ilişkin beklentilerimizi de dikkate alarak 213 yılı için %4.2 olan Türkiye ekonomisi büyüme oranı tahminimizi %3.7 ye revize ediyoruz. 2 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Mayıs ayında cari işlemler açığı 7. milyar dolar ile beklentilerin üzerinde geldi. Geçtiğimiz hafta açıklanan Mayıs ayı cari işlemler açığı 7. milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Cari işlemler açığında görülen beklentilerden sapmada dış ticaret kanalı ile altın ithalatının yanında yabancı yatırımcıların doğrudan yatırımlar kanalı ile elde ettikleri kar transferleri etkili oldu. Bu haftaki raporumuzda cari işlemler açığındaki artışta etkili olan söz konusu faktörleri yakından ele alacağız. Ayrıca 213 yılına ilişkin büyüme tahminimizdeki aşağı yönlü revizeyi de dikkate alarak 6.3 milyar dolar seviyesinde olan 213 yılı cari işlemler açığı tahminimizi 4.6 milyar dolara revize ettik. 9 8 7 6 4 3 2 1 Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar dolar) Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre Mayıs ayı cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre %41.7 artarak 7. milyar dolar ile 6. milyar dolar olan beklentimizin üzerinde gerçekleşti. (Piyasa beklentisi: 6.6 milyar dolar). Böylece yıllık cari işlemler açığında Nisan ayının ardından Mayıs ayında da artış devam etti ve 3.6 milyar dolar seviyesine ulaşıldı. Mayıs ayında yabancı yatırımcıların doğrudan yatırımlarına ilişkin olarak gerçekleştirdikleri 1. milyar dolarlık kar transferleri cari işlemler açığındaki sapmada başrolü oynadı. 2-2 -4-6 -8 Cari İşlemler Dengesi (milyar $, mevsimsellikten arındırılmış, 3 aylık H.O) Cari İşlemler Dengesi Enerji ve Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi Özellikle son iki ayda olmak üzere 213 yılının başından itibaren altın ithalatındaki sert yükseliş dış ticaret kanalı ile cari işlemler açığında yukarı yönlü baskıların artmasına neden oluyor. Yılın ilk beş aylık döneminde altın ithalatı 7.4 milyar dolara ulaşırken ihracatın 212 yılı ortalamasının altında seyretmesi altın dış ticaret açığının önemli ölçüde yükselmesine yol açıyor. Yurtiçi talep gelişmelerinin cari işlemler açığı üzerindeki yansımalarını analiz edebilmek için enerji dış ticareti ile yukarıda bahsettiğimiz altının etkilerini dışlamamız önemli bir gösterge sunuyor. Bu çerçevede, yandaki grafikte de görüldüğü gibi cari işlemler dengesinde mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerde gerek ham gerekse enerji ve altının dışlandığı hallerde bozulmanın devam ettiğini görüyoruz. Altın borsası tarafından açıklanan verilere göre Haziran ayında da altın ithalatının yüksek seyrini koruması altın fiyatlarında bir miktar düşüş görülmesine karşın, dış ticaret ve cari işlemler açığı üzerindeki baskıların devam edeceğine işaret ediyor. 3 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Oca.7 Haz.7 Kas.7 Nis.8 Eyl.8 Şub.9 Tem.9 Ara.9 May.1 Eki.1 Mar.11 Ağu.11 Oca.12 Kas.12 Nis.13 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12 Eyl.12 Oca.13 May.13 4. 3. 3. 2. 2. 1. 1... Gelir Dengesi - Doğrudan Yatırım Giderleri (milyar $, yıllık) transferlerinin de eklenmesi cari işlemler açığındaki baskıları arttırabilir. Mayıs ayında gelir dengesinde doğrudan yatırımlar kanalı ile geçmiş aylara göre önemli ölçüde bir döviz çıkışı yaşandı. Yabancı yatırımcıların Türkiye deki mevcut doğrudan yatırımları kanalı ile elde ettikleri karları transfer etmeleri Mayıs ayında cari işlemler üzerinde 213 yılının ilk dört aylık ortalamasına göre 1.4 milyar dolar ek bir artışa neden oldu. Altın ticaretinin son dönemde dış ticaret kanalı ile cari işlemler açığı üzerindeki etkisine yabancı yatırımcıların kar 3 2 2 1 1 - -1-1 Yabancı Yatırımcıların Portföy Yatırımları (yıllık, milyar $) 4 3 3 2 2 1 1 - -1-1 Rezerv Değişimi (yıllık, milyar $) Net Hata Noksan (yıllık, milyar $) Hisse Senedi DİBS Türkiye nin yatırım yapılabilir kredi notunu almasının ardından cari işlemler açığının finansman tarafında güçlü bir tablo ile karşılaştık. Söz konusu dönemde doğrudan yatırımlar da önemli bir artış görmememize karşın, yabancı yatırımcıların portföy yatırımlarında ve bankacılık sektörü ve reel sektör firmalarının yurtdışı borçlanmalarında ciddi artışlar yaşandı. Ancak son dönemde ABD Merkez Bankası nın (FED) mevcut varlık alımlarını 213 yılı içinde azaltmaya başlayacağı tartışmalarının yoğunlaşması gelişmekte olan ülkelerden fon çıkışlarının görülmesine neden oluyor. Buna ek olarak yurtiçinde gelişmeler de Mayıs ayında yabancı çıkışlarında rol oynadı. Ödemeler bilançosunun finansman tarafına ilişkin Mayıs ayı verileri de söz konusu gelişmelerin ilk yansımalarını gösteriyor. Yılın ilk dört ayında ortalama döviz girişi 11.6 milyar dolar olurken Mayıs ayındaki net döviz girişi 63 milyon dolarda kaldı. Portföy yatırımları tarafında yabancı yatırımcılar hisse senetlerinde net alıcı olmaya devam ederken, kamu borçlanma senetlerinde 1.3 milyar dolarlık satış gerçekleştirdiler. Haziran ayı gerçekleşmeleri gerek hisse senedi gerekse DİBS lerde daha yüksek bir yabancı çıkışına işaret edecektir. Diğer yatırımlar da ise bankacılık kesiminin yurtdışı borçlanması sınırlı kalırken, reel sektör firmaları net borç ödeyici oldular. Mayıs ayında net hata noksan 4 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
kaleminde yılın başından itibaren görülen negatif seyir de son buldu ve kaynağı belirlenemeyen döviz girişi 2.8 milyar dolar oldu. Mayıs ayında finansman hesabında döviz girişinin cari işlemler açığının altında kalması rezerv varlıklarda bir düşüşü de beraberinde getirdi. Mayıs ayında rezervler 4. milyar dolar azalırken, son bir yıllık dönemdeki rezerv artışı da 28.7 milyar dolara indi. Sonuç olarak, Mayıs ayı verileri piyasanın ve bizim beklentilerimizin üzerinde bir cari işlemler açığına işaret ederken, yabancı yatırımcıların doğrudan yatırımları kanalı ile elde ettikleri karları transfer etmeleri cari işlemler açığı tahminlerindeki sapmada önemli rol oynadı. Yüksek altın ithalatı dış ticaret kanalı ile cari işlemler açığı üzerindeki baskılarını devam ettirirken, enerji ve altını dışladığımızda cari işlemler açığındaki bozulmanın da sürüyor oluşu iç talepteki sınırlı canlanmanın etkilerini gördüğümüzü gösteriyor. Son dönemde FED in çıkış stratejisine ilişkin alevlenen tartışmalar gelişmekte olan ülkelerden fon çıkışına neden olurken, TL de bir değer kaybı görmemize yol açtı. Son dönemde kurlarda yaşanan yükselişin önümüzdeki dönemde dış ticaret kanalı ile hızlı bir şekilde artan cari işlemler üzerinde olumlu bir etki doğurmasını bekleyebiliriz. Cari işlemler açığı açısından son dönemde arz yönlü kaygılarla bir yükseliş gördüğümüz petrol fiyatları da önemli etkiler doğurabilecektir. Özellikle petrol fiyatlarındaki yükselişin kalıcı bir hale gelmesi son dönemde yatay seyrin olumlu etkilerinin ortadan kalkmasına ve cari işlemler açığındaki baskıların artmasına neden olabilecektir. 213 yılına ilişkin büyüme tahminimizde %4.2 den %3.7 ye yaptığımız aşağı yönlü revizyon ve kurlarda gördüğümüz yükseliş paralelinde cari işlemler açığı tahminimizi 4.6 milyar dolara revize ediyoruz. Mevcut büyüme ve cari işlemler açığı beklentilerimiz çerçevesinde cari işlemler açığının GSYH ya oranının %6. olacağını düşünüyoruz. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (1-22 Temmuz 213) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti 1.7.213 Türkiye İşsizlik Oranı (Nisan) %1.1 -- Bütçe Dengesi (Haziran) 4.6 milyar TL -- TCMB Beklenti Anketi (Temmuz) -- -- ABD New York FED İmalat Endeksi (Temmuz) 7.84 6. Perakende Satışlar (Haziran, a-a) %.6 %.7 16.7.213 ABD TÜFE (Haziran, y-y) %1.4 %1.7 Kapasite Kullanım Oranı (Haziran) %77.6 %77.7 Sanayi Üretimi (Haziran, a-a) %.1 %.1 Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (Mayıs) 14.9 milyar -- Enflasyon (Haziran) %1.6 %1.6 Almanya ZEW Endeksi (Temmuz) 38. 39.6 İtalya Dış Ticaret Dengesi (Mayıs) 1.97 milyar -- İngiltere TÜFE (Haziran, y-y) %2.7 %3 17.7.213 ABD Konut Başlangıçları (Haziran) 914 bin 96 bin İnşaat İzinleri (Haziran) 98 bin 1 milyon Haftalık Mortgage Endeksi 33.3 -- Fed Başkanı Bernanke nin Kongre Sunumu -- -- Bej Kitap -- -- İngiltere İşsizlik Oranı (Mayıs) %7.8 %7.8 Japonya Tankan Güven Endeksi (Temmuz) 1 -- 18.7.213 ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları 36 bin 34 bin Öncül Göstergeler Endeksi (Haziran) %.1 %.2 Philadelphia FED Endeksi (Temmuz) 12. 7 Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi (Mayıs) 19. milyar -- İngiltere Perakende Satışlar (Haziran, y-y) %1.9 %1.7 19.7.213 Almanya ÜFE (Haziran, y-y) %.2 %.6 6 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul
21-I 21-II 21-III 21-IV 211-I 211-II 211-III 211-IV 212-I 212-II 212-III 212-IV 213-I TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı 1 Reel GSYH (y-y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %) 1 - -1-1 -2 3. 1... -. -1. -1. -2. Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (213 I.Çeyrek) 212 I. Çeyrek 212 II. Çeyrek 212 III. Çeyrek 212 IV. Çeyrek 213 I.Çeyrek Tarım 4.3.2 3.6 2.7 4.3 3.6 Sanayi 26. 2.9 3. 1.1. 2.8 İnşaat.9 2.7 -.7 -.7 1..9 Ticaret 13.4.9.7 -.8 -. 2.9 Otel.veLokantalar 1. 2.3 3.6 1.6 7.4 13.7 Ulaş. ve Haber. 1.2.3 4.6 2.8.3 1. Mali Kur. 12. 4. 3.6.9 3.8 6. Konut Sah. 4.7 1.7 1.7 1.6 1.7 1. Eğitim 2.3 4. 4. 3. 4.6 4.6 2 2 1 1 - Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.4.9.4 4.7.3 3.6 Vergi-Süb. 8.7 2. 1.4.8 1. 1. GSYH 1. 3.3 2.9 1.6 1.4 3. Kaynak: TÜİK Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK 7
Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.11 Mar.11 May.11 Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Mar.12 May.12 Tem.12 Eyl.12 Kas.12 Oca.13 Mar.13 May.13 Mar.11 May.11 Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Mar.12 May.12 Tem.12 Eyl.12 Kas.12 Oca.13 Mar.13 May.13 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları (%) (213 I.Çey.) 212 I. Çey. 212 II. Çey. 212 III. Çey. 212 IV. Çey. 213 I. Çey. Yer. Hanehalkı Tük. Har. 69.6 -.4-1.3 -.4 -.8 3. Dev. Nihai Tük. Har. 1.2. 4.4. 7.1 7.2 Gay. Safi Ser. Oluş. 2..7-2.7-4.2-3.8.2 Kamu Sektörü 4.7-2.1 3.6 6. 21.4 81.9 Özel Sektör 2.8 1. -3.6-6.2-9.2-9.1 Mal ve Hiz. İhracatı 26. 1. 24. 1. 1. 3.4 4 3 2 1-1 Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Mal ve Hiz. İthalatı 29.3 -.1.4 2. 3.2 3.2 GSYH 3.3 2.9 1.6 1.4 3. Kaynak:TÜİK Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %) 2 1 1-4 3 2 1-1 -2-3 -4-18. 16. 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2.. -2. -4. Kaynak: TÜİK 8
May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Haz.1 Ara.1 Haz.2 Ara.2 Haz.3 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Ara.12 Haz.13 May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Sektörel Sanayi Üretim Endeksi. 4. 3. 2. 1.. -1. -2. -3. -4. -. -6. Ara Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %) Yıllık Değişim Oranı (%) Sektörler Mayıs Ayı 212 213 Petrol Ürünleri -14.8 22.2 Tekstil 11.9 2.9 Gıda 12.8 7.3 Kimyasal Madde.4 1.3 Ana Metal Sanayi 3.9 4.7 Metalik Olm. Diğ. Mineral 3.6-1.4 Taşıt Araçları -3.8 3. Elektrikli Teçhizat 3.1 1.6 Kaynak:TÜİK Giyim.8 4.6 Kaynak: TÜİK Toplam Otomobil Üretimi Sanayi Ciro Endeksi 7 6 4 3 2 1 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) 1.8 Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TÜİK Beyaz Eşya Üretimi 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı 9
Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 Kapasite Kullanım Oranı (%) 9 8 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları 7 7 6 6 6 4 Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları 11 1 1 9 9 8 8 7 7 Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık) 9,. 8,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi 6 4 4 3 3 PMI Imalat Endeksi 1.2 Kaynak:Reuters 1
Şub.6 Haz.6 Eki.6 Şub.7 Haz.7 Eki.7 Şub.8 Haz.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eki.9 Şub.1 Haz.1 Eki.1 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Eki.12 Şub.13 Haz.13 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Ara.12 Haz.13 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Ara.12 Haz.13 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Ara.12 Haz.13 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE 14 12 1 8 6 4 2 TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 8.3.7 2. 2. 1. 1... -. ÜFE (y-y, %).23 TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Ev Eşyası Giyim ve Ayakkabı Lokanta ve Oteller Alkollü İçecekler ve Tütün Ulaştırma Konut Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık 3. 3. 2. 2. 1. 1... Gıda Enerji Tüfe -2 2 4 ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 3. 3. 2. 2. 1. 1... -. -1. Tarım Sanayi İmalat Sanayi 26 24 22 2 18 16 14 12 1 BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) 23 21 19 17 1 13 11 9 7 Kaynak:TCMB Kaynak: Bloomberg 11
Haz.8 Eki.8 Şub.9 Haz.9 Eki.9 Şub.1 Haz.1 Eki.1 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Eki.12 Şub.13 Haz.13 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1-1 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%) 8 6 4 2-2 -4 Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %) Kaynak:İTO Kaynak: Türk-İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri 9. 9 8. 8 7. 7 6. 6. 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 1 9 9 8 8 7 7 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 91. Kaynak: TÜİK 13 13 12 12 11 11 1 1 Reel Efektif Döviz Kuru TÜFE Bazlı (23=1) 11.6 12
May.8 Ağu.8 Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I 212-III 213-I Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 9.4 9.3 29, 27, 2, 23, 21, 19, İşgücü Arzı (kişi) İstihdam Edilenler (kişi) Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı 3. 1. 49. 47. 4. 43. 41. 39. 37. 3. İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%) 3. 2. 2. 1. 1... Tarım İnşaat Sanayi Hizmetler (Sağ Eksen) 4. 2.. 48. 46. 44. 42. Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (21=1) İş Arayanların Sayısı (kişi) Sanayi İstihdam Endeksi 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, 117 112 17 12 97 92 13 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
2-I 2-III 26-I 26-III 27-I 27-III 28-I 28-III 29-I 29-III 21-I 21-III 211-I 211-III 212-I 212-III 213-I Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 2,2 1,7 1,2 7 Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 12 12 11 11 1 1 9 9 8 Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri Kaynak: TOBB Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 14
May.3 Kas.3 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 May.3 Kas.3 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 May.3 Kas.3 May.4 Kas.4 May. Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 1 1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2-4 -6-8 -1-12 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İhracat* İthalat 1 8 6 4 2-2 -4 İmalat (y-y, %) Madencilik (y-y, %) Tarım (y-y, %) 1 8 6 4 2-2 -4-6 Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır. Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6-4 -14-24 -34-44 -4-64 -74-84 3 1-1 -3 - -7-9 -11 6 4 3 2 1-1 -2 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 1
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 1. 9. 8. 7. 6.. Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 - -1-1 Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %) CNBC-e Güven Endeksleri Krediler CNBC-e Tüketici Güven Endeksi Krediler (y-y, %) 1 13 11 9 7 3 8 7 6 4 3 2 1 Kaynak: CNBC-e Kaynak: BDDK Bireysel ve Ticari Krediler 4 3 2 1 - Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %) Kaynak: BDDK 16
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) 4 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) -1-2 -3-4 - 3 3 2 2-6 1 Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 6 4 7 47 2 37-1 -3 27 17 7-3 Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 6 4 4 3 3 Toplam Borç Stoku (milyar TL) 4 4 3 3 2 2 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 16 14 12 1 8 6 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 17
Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Ara.12 Haz.13 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nisan 1 Ağustos 1 Aralık 1 Nisan 11 Ağustos 11 Aralık 11 Nisan 12 Ağustos 12 Aralık 12 Nisan 13 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Haz.1 Ara.1 Haz.11 Ara.11 Ara.12 Haz.13 21 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 212 22 23 24 2 26 27 28 29 21 211 212 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 1 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 2 2 1 1 TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) 2 2 1 1 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 1 1 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) 2 2 1 1 - Reel Faiz Nominal Faiz Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Para Arzı 9 7 3 1 M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL-sağ eksen) 2 1 1 Kaynak:TCMB 18
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 1.6 1.4-3.9**.2 81.4 Euro Bölgesi -1.1 1.6 1.81. -18.8 Almanya -.3 1.9 7.1. 97 Fransa -.4 1. -2.41. -3.9 İtalya -2.8 1.4 -.3. 9.7 Macaristan -.9 1.9 1.7*** 4.2-37.3 Portekiz -4. 1.2-1.. -2.1 İspanya -2. 2.1-1.7. -2.6 Yunanistan -. -.3-2.88. -66. İngiltere.2 2.7-3.1. -21. Japonya.4 -.3.99.1 44.3 Çin 7. 2.7 2.6 6. 99. Rusya 1.6 6.9 4.2 8.2 -- Hindistan 4.8 1.68-3.41** 7.2 -- Brezilya 1.92 6.7-2.26 8. 11.1 G.Afrika 1.9.6-3.39**. -6.7 Türkiye 3. 8.3-6.**** 4. 76.2 Kaynak: Bloomberg, *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 212 verileridir. **: 211 verisi, ***: 21 verisi, ****: VakıfBank hesaplaması 213-IMF Beklentisi (Temmuz 213) Reel Büyüme (y-y,%) Beklentiler Enflasyon (y-y,%) Cari Denge /GSYH (%) İşsizlik Oranı (%) Borç St./GSYH (%) Gelişmiş Ülkeler 1.2 1. -.11 8.16 18.41 Gelişmekte Olan Ülkeler.3 6. 1.1 -- 33.87 Tüm dünya 3.1 3.76 -- -- -- ABD 1.7 1.68-2.91 7.74 18.12 Euro Bölgesi -.6 1.62 2.32 12.29 9.3 Almanya.3 1.61 6.9.6 8.39 Fransa -.2 1.7-1.28 11.18 92.74 İtalya -1.8 1.98.32 12.4 13.63 Macaristan -.1 4. 2.1 1.47 79.91 Portekiz -2.32.7.14 18.2 122.3 İspanya -1.6 1.3 1.1 27. 91.8 Yunanistan -4.21 -.62 -.28 26.98 179.47 İngiltere.9 2. -4.37 7.82 93.62 Japonya 2..7 1.23 4.7 24.3 Çin 7.8 3.1 2.64 4.1 21.3 Rusya 2. 6.4 2.. 1.42 Hindistan.6 1.7-4.94 -- 66.39 Brezilya 2.. -2.37 6. 67.16 G.Afrika 2..6-6.37 2.71 42.72 TÜRKİYE 3.43. -6.8 9.38 3. 19
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 211 212 En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 213 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 297 713 1 416 817 37 84 (213, 1Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 8.8 2.2 3. (213, 1Ç) 3.7 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) (takvim etk arnd) 9.7 2. 1. (Mayıs 213) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 7.4 74.2 7.3 (Haziran 213) -- İşsizlik Oranı (%) 9.8 9.2 9.3 (Nisan 213) 9. Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 1.4 6.16 8.3 (Haziran 213) 6.8 ÜFE (y-y. %) 13.33 2.4.23 (Haziran 213) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 148,4 167,44 177,827 (.7.213) -- M2 66,642 731,77 786,29 (.7.213) -- M3 7,491 774,61 828,13 (.7.213) -- Emisyon 49,347 4,6 62,79 (.7.213) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 78,33 1,32 16,911 (.7.213) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma).. 3. (12.7.213) -- TRLIBOR O/N 1.89.78 6.72 (12.7.213) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 7,92 47,476 7,24 (Mayıs 213) 4,6 İthalat 24,842 236,4 23,29 (Mayıs 213) -- İhracat 134,97 12,37 13,316 (Mayıs 213) -- Dış Ticaret Açığı 1,93 84,8 9,893 (Mayıs 213) 91, Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 368.8 386. 39.2 (Mayıs 213) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 149.6 14. 1.8 (Mayıs 213) -- Kamu Net Borç Stoku 29.1 24.6 24.6 (212) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 211 Haziran 212 Haziran Bütçe Gelirleri 26,686 24,84 31,44 (Haziran 213) -- Bütçe Giderleri 23,97 31,74 32,63 (Haziran 213) -- Bütçe Dengesi 3,89-6,27-1,199 (Haziran 213) -- Faiz Dışı Denge 4,6-4,389 33 (Haziran 213) -- 2
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Müdür cem.eroglu@vakifbank.com.tr 212 398 18 98 Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı nazan.kilic@vakifbank.com.tr 212 398 19 2 Ümit Ünsal Müdür Yardımcısı umit.unsal@vakifbank.com.tr 212 398 18 99 Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 212 398 18 91 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr 212 398 18 92 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr